«Φίλε, έλα απόψε που πονάω».
Κατά γενική ομολογία, η εργασία είναι ένας αρκετά περίπλοκος χώρος σε πολλά επίπεδα. Ένα σημαντικό εξ αυτών είναι και οι ανθρώπινες σχέσεις ή το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει πραγματική φιλία μεταξύ των συνεργατών. Παραδείγματος χάρη, σε πολλές εταιρείες ακούμε ότι: «Εμείς είμαστε οικογένεια» ή «Οι σχέσεις μας δε θέλουμε να είναι αυστηρά επαγγελματικές».
Αν το δούμε μέσα από ένα ροζ συννεφάκι όλο αυτό, δεν είναι άσχημο να έχεις καλές σχέσεις με τους συναδέλφους και τους ιδιοκτήτες της εταιρείας σου, ούτε είναι κακό να τρώτε πίτσες μαζί κάποιες μέρες της εβδομάδας με καλή διάθεση και χαβαλέ. Παρ’ όλα αυτά, οι εν λόγω τάσεις «κατάργησης» των επαγγελματικών ορίων δεν αποδίδουν πάντα, ούτε κρύβουν απαραίτητα ανιδιοτελή κίνητρα.
Ουκ ολίγες φορές, οι εργοδότες διαμορφώνουν ένα πλαστό κλίμα συμπάθειας, με σκοπό να κάνουν αργότερα επίκληση στο συναίσθημα ενός εργαζόμενου, ώστε να αποκομίσουν κάτι από αυτόν. Επιπλέον, η όποια τάση φιλίας μεταξύ συναδέλφων στον εργασιακό χώρο ενδέχεται να υπακούει σε στρατηγικές ανέλιξης ή σε περιπτώσεις κακεντρέχειας και διπροσωπίας.
Τελικά, τι ισχύει στην πράξη;
Από τη συντηρητική δουλειά, στην εργασία με benefits – είναι όλα ρόδινα, ωστόσο;
Εξ ορισμού, οι επιχειρήσεις, πάσης φύσεως, είναι δομημένες μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο, για να παράγουν στοχευμένα ένα έργο και να εισπράττουν τις αντίστοιχες οικονομικές απολαβές. Σε αυτό το πλαίσιο, όσοι προσλαμβάνονται καλούνται να φέρουν εις πέρας έναν αριθμό αρμοδιοτήτων που τους ανατίθεται μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, έναντι του ποσού που εμφανίζεται κάθε μήνα στον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Εκτός αυτού, επειδή συνήθως η εργασία χρειάζεται να είναι ομαδική για να υπάρχει ομαλός καταμερισμός αρμοδιοτήτων, με γνώμονα τις ικανότητες και την εξειδίκευση κάθε υπαλλήλου, κατά βάση, καλούμαστε να συνεργαστούμε με άλλους ανθρώπους. Προκειμένου, λοιπόν, να διασφαλιστεί μια ανεμπόδιστη συνεργασία, είναι υψίστης σημασίας οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του προσωπικού να είναι καλές, απροβλημάτιστες και χωρίς ιδιαίτερες διακυμάνσεις.
Μάλιστα, ορισμένοι δε διστάζουν να χρησιμοποιήσουν και τη λέξη «φιλία» για να περιγράψουν μια συναδελφική επαφή, ασχέτως αν αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι σύγχρονοι επιστήμονες που ασχολούνται με τη Διοίκηση των Ανθρωπίνων Πόρων έχουν επισημάνει τη σημαντικότητα του υγιούς και ευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντος στην αποδοτικότητα των εργαζόμενων.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι εταιρείες που θέλησαν να γίνουν ανταγωνιστικές, προσελκύοντας συνεχώς ταλαντούχους επαγγελματίες, θέσπισαν μια σειρά από πλεονεκτήματα για όσους τις επέλεγαν ως εργασιακή στέγη.Αυτό, σταδιακά, άρχισε να μεταφράζεται ως: Επιπλέον benefits (bonus, περισσότερες άδειες, ευελιξία κ.λπ.), καθώς και bonding activities, μεταξύ άλλων. Τέτοιου είδους δραστηριότητες μπορεί να είναι από μια έξοδο για φαγητό, μέχρι «Pizza Friday» ή paintball.
Σε πρώτη ανάγνωση, όλα αυτά φαίνονται ιδιαίτερα συναρπαστικά και, σε κάθε περίπτωση, σηματοδοτούν μια πρόοδο σε σχέση με το συντηρητισμό που «σκέπαζε» τη φιλοσοφία των εργοδοτών από τις προηγούμενες δεκαετίες. Το ζήτημα που εγείρεται είναι το εξής: Μήπως, μερικές φορές, «θολώνουν» τα όρια μεταξύ φιλίας και επαγγελματικής ζωής;
Πού τελειώνει ο επαγγελματισμός και πού ξεκινάει η προσωπική ζωή;
Είναι δεδομένο, πως, στη δουλειά μας δεν αξιολογούμαστε για το πόσο υπεργαμάτοι τύποι είμαστε, αλλά για την αποδοτικότητά μας. Όχι ότι είναι αντιστρόφως ανάλογα αυτά τα μεγέθη, απλώς είναι μια ρεαλιστική παραδοχή. Κι εδώ, χρειάζεται να γίνει ένας διαχωρισμός: Η σχέση που αναπτύσσεται με έναν συνάδελφο, μπορεί να βασίζεται στην αμοιβαία συμπάθεια, όμως δε δύναται να εξισωθεί με τον κολλητό μας, αυτόν που θα καλέσουμε τα ξημερώματα, αν μας συμβεί κάτι κακό.
Σαφώς και εξυπακούεται ότι η συμπάθεια (και όχι η φιλία) ανάμεσα στους συνεργάτες ή ανάμεσα στους εργοδότες και συνεργάτες είναι κάτι παραπάνω από επιθυμητή. Ωστόσο, χρειάζεται να είμαστε πάντα σε θέση να διαχωρίζουμε ποιοι εξ αυτών είναι απλοί γνωστοί, με τους οποίους μας δένει μια αμοιβαία συμπάθεια (και πολλά σουσού) και ποιοι, πράγματι, θα είναι δίπλα μας στις δύσκολες στιγμές.
Η πλαστή φιλία στον εργασιακό χώρο και οι παγίδες
Δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου, η συμπάθεια ή η φιλική προσέγγιση κρύβει δεύτερες σκέψεις, στρατηγικές και διπλωματία. Καταρχάς, στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων, υπάρχει μια αδικαιολόγητη «αγάπη» από συγκεκριμένους υπαλλήλους απέναντι στον εργοδότη. Από τη μία πλευρά, είναι εκείνος που μας πληρώνει κάθε μήνα, είναι εκείνος που έχει τη δύναμη να μας απολύσει και γι’ αυτό «πρέπει να έχει πάντα δίκιο».
Βέβαια, από την άλλη, καλό θα ήταν να θυμόμαστε ότι οι ικανότητές μας στη δουλειά είναι που εξασφαλίζουν το μισθό, όχι τα κολλητηλίκια με το «μεγάλο αφεντικό». Ή τέλος πάντων, έτσι θα έπρεπε να είναι. Αυτές οι «επιθέσεις φιλίας» μόνο ανιδιοτελή κίνητρα δεν έχουν, ως επί το πλείστον, αφού πίσω τους κρύβονται φιλοδοξίες για επαγγελματική ανέλιξη, εύνοια, αύξηση κ.ά. Για να μην αναλύσουμε περαιτέρω τις κλίκες, τις κακεντρέχειες, τα ψέματα και το «κάρφωμα».
Ναι, δεν είναι κακό να κυνηγάς την εξέλιξη, απλώς θα ήταν προτιμότερο να το κάνεις με το «σπαθί» σου. Δε νομίζεις;
Και το αφήνουμε εδώ.
Μπορούν να υπάρξουν γνήσιες φιλίες στον εργασιακό χώρο; Η απάντηση είναι, ΝΑΙ!
Χωρίς να σημαίνει ότι όπου συμπάθεια ίσον φιλία, φυσικά και μπορεί να υπάρξει ουσιώδης φιλία με συναδέλφους. Όμως, μιας και η έννοια της φιλίας τείνει να κατακρεουργείται τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καλό θα ήταν να αποσαφηνιστεί κάτι. Όπως πολύ εύστοχα έχει πει ο Walter Winchell: «Πραγματικός φίλος είναι αυτός που έρχεται κοντά όταν όλος ο υπόλοιπος κόσμος απομακρύνεται».
Εντούτοις, φίλος δεν είναι αυτός με τον οποίο κάνεις αστειάκια στη δουλειά, ούτε αυτός με τον οποίο κουτσομπολεύετε παρέα. Φίλος είναι εκείνος που θα γνωρίσεις στο γραφείο, αλλά θα βγαίνετε για μπύρες, ανοίγοντας τα εσώψυχά σας, θα έχετε σταθερή επικοινωνία σε ανθρώπινο επίπεδο – και όχι μόνο για θέματα της δουλειάς και θα είναι δίπλα σου όσες φορές βρεθείς στα πατώματα.
Αν καταφέρεις να δημιουργήσεις μια τέτοια φιλία, να θυμάσαι ότι είσαι πολύ τυχερός!