Μία τραγική απώλεια σημειώθηκε στο λιμάνι της Πάτρας το βράδυ της Πέμπτης 24 Απριλίου.
Το δυστύχημα συνέβη όταν κατά τη διαδικασία εκφόρτωσης ενός επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου με ιταλική σημαία, μία 47χρονη επίκουρη ναυτικός – μέλος του πληρώματος – παρασύρθηκε από φορτηγό και τραυματίστηκε θανάσιμα πάνω στον καταπέλτη.
Το πλοίο, ναυλωμένο από την Attica Group και με το όνομα “CLAUDIA”, είχε καταπλεύσει στο λιμάνι της Πάτρας προερχόμενο από την Ιταλία. Το δυστύχημα σημειώθηκε λίγο μετά τις 23:00, υπό συνθήκες που διερευνώνται από τις αρμόδιες Αρχές. Σύμφωνα με πληροφορίες, η 47χρονη παρασύρθηκε από το επικαθήμενο ενός φορτηγού οχήματος την ώρα που εκφορτωνόταν με όπισθεν κίνηση.
Στελέχη του Λιμενικού Σώματος που έσπευσαν άμεσα στο σημείο, εντόπισαν την 47χρονη χωρίς τις αισθήσεις της. Η ναυτικός μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της. Στο σημείο κλήθηκε και ιατροδικαστής για να επιβεβαιώσει το θάνατο και να ξεκινήσει η διαδικασία νεκροψίας-νεκροτομής.
Ο 44χρονος οδηγός του φορτηγού, σύμφωνα με τις αναφορές, αισθάνθηκε αδιαθεσία μετά το συμβάν και διακομίστηκε επίσης στο νοσοκομείο «Ο Άγιος Ανδρέας» για ιατρική φροντίδα. Την προανάκριση έχει αναλάβει το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πάτρας.
Σε ανακοίνωσή του, το Λιμενικό αναφέρει:
“Τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, ενημερώθηκε η Λιμενική Αρχή της Πάτρας για πιθανό θανάσιμο τραυματισμό μίας 47χρονης ημεδαπής ναυτικού, μέλους πληρώματος (ειδικότητας επίκουρος) ενός επιβατηγού-οχηματαγωγού (Ε/Γ-Ο/Γ) πλοίου σημαίας Ιταλίας, κατά τη διάρκεια εκφόρτωσης ασυνόδευτων φορτηγών (Φ/Γ) οχημάτων στο νέο λιμένα Πατρών. Στελέχη της Λιμενικής Αρχής που μετέβησαν στο σημείο, εντόπισαν την 47χρονη χωρίς τις αισθήσεις της. Σύμφωνα με πληροφορίες που περισυλλέχθηκαν, διαπιστώθηκε ότι η 47χρονη κατά την έξοδό της από το πλοίο, παρασύρθηκε από το επικαθήμενο ενός Φ/Γ οχήματος, το οποίο εκείνη την ώρα εκφορτωνόταν με όπισθεν κίνηση στον καταπέλτη του πλοίου.
Στη συνέχεια, στο σημείο προσήλθε Ιατροδικαστής, όπου διαπίστωσε τον θάνατό της, ενώ ακολούθως παρελήφθη από ασθενοφόρο όχημα του ΕΚΑΒ και διακομίστηκε στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών ¨ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΟΗΘΕΙΑ¨, για τη διενέργεια νεκροψίας-νεκροτομής.
Ο 44χρονος ημεδαπός οδηγός του Φ/Γ οχήματος διακομίστηκε με ασθενοφόρο όχημα του ΕΚΑΒ, με τη συνοδεία στελέχους Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., στο Γενικό Νοσοκομείο Πατρών ¨Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ¨, για ιατρική περίθαλψη. Πρoανάκριση διενεργείται από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πάτρας”.
Η απάντηση της ΠΝΟ
Η τραγωδία προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας (ΠΝΟ), η οποία σε ανακοίνωσή της κάνει λόγο για σοβαρές παραβιάσεις των μέτρων ασφαλείας:
“Είναι λυπηρό που για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται με τον χειρότερο τρόπο ότι όταν τα μέτρα ασφαλείας, σε όλο το φάσμα της ναυτεργασίας και της ναυσιπλοΐας που θα πρέπει να τηρούνται, παραβιάζονται, αυτό εγκυμονεί θανάσιμους κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή.”
Η ΠΝΟ αναφέρεται σε συστηματικές παραβιάσεις της νομοθεσίας, ιδιαίτερα κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση οχημάτων και επιβατών, καθώς και στη στοιβασία των οχημάτων στα γκαράζ των πλοίων. Τονίζει την ανάγκη άμεσης διερεύνησης του περιστατικού και απόδοσης ευθυνών, εκφράζοντας παράλληλα τα συλλυπητήριά της στους οικείους της άτυχης ναυτικού:
“Απευθύνουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στους οικείους της συναδέλφου μας Π.Κ. που έχασε τη ζωή της.”
Το τραγικό αυτό συμβάν επαναφέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για αυστηρή εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας και αυξημένα μέτρα προστασίας στους χώρους εργασίας, ειδικά στη ναυτιλία, έναν τομέα υψηλού κινδύνου. Η ΠΝΟ καταλήγει στην ανακοίνωσή της με δέσμευση για συνέχιση του αγώνα της υπέρ της ασφάλειας στη θάλασσα:
“Η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την πιστή και απαρέγκλιτη τήρηση της νομοθεσίας αλλά και για επί πλέον μέτρα τα οποία θα συμβάλλουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.”
Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΠΝΟ:
“Τραγικό δυστύχημα έλαβε χώρα χθες τα μεσάνυχτα στο Λιμάνι της Πάτρας στο υπό Ιταλική σημαία και ναυλωμένο από την ATTICA GROUP Ε/Γ-Ο/Γ “CLAUDIA,” που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή της μια συνάδελφός μας 47 χρονών, με την ειδικότητα του Επίκουρου, όπου κατά την διάρκεια της εκφόρτωσης την παρέσυρε φορτηγό στο κέντρο του καταπέλτη.
Είναι λυπηρό που για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται με τον χειρότερο τρόπο ότι όταν τα μέτρα ασφαλείας, σε όλο το φάσμα της ναυτεργασίας και της ναυσιπλοΐας που θα πρέπει να τηρούνται, παραβιάζονται, αυτό εγκυμονεί θανάσιμους κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή.
Δυστυχώς, είναι κοινό μυστικό ότι παραβιάζονται σωρηδόν τα μέτρα ασφαλείας και η κείμενη νομοθεσία, ιδιαιτέρως στις διαδικασίες παραμονής των πλοίων μεταξύ απόπλου-κατάπλου και κατά τη διάρκεια φόρτωσης-εκφόρτωσης οχημάτων και επιβατών καθώς και στη στοιβασία των οχημάτων στο γκαράζ,
Απευθύνουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στους οικείους της συναδέλφου μας Π.Κ. που έχασε τη ζωή της.
Απαιτούμε την άμεση διερεύνηση των συνθηκών και των προϋποθέσεων που είχε ως αποτέλεσμα να συμβεί αυτό το τραγικό δυστύχημα και να αποδοθούν οι ανάλογες ευθύνες.
Η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την πιστή και απαρέγκλιτη τήρηση της νομοθεσίας αλλά και για επί πλέον μέτρα τα οποία θα συμβάλλουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.”
Μιλά για το πολιτικοποιημένο ραπ, τον τρόπο που τον διαμόρφωσε το κίνημα, την εξουσία που δεν κρατά ούτε τα προσχήματα, ενώ απαντά στο γιατί η κουβέντα για το DIY δεν έχει λόγο ύπαρξης σήμερα.
Με τον Χρήστο (Incognito M.), βρεθήκαμε στην ταράτσα του Pineline όταν ο ήλιος έδυε και εγώ αναρωτιόμουν πού βρέθηκε τόσο κρύο μέσα στην Άνοιξη. Απ’ το στούντιό του, περνούν καθημερινά τα μεγαλύτερα ονόματα της ραπ σκηνής, με εκείνον να είναι μέλος ενός απ’ του πιο αγαπημένου μου -για όλους τους λόγους- συγκροτήματος, του 2X2X. Αν και έχω βρεθεί πολλές φορές στον χώρο αυτό, εκείνο το βράδυ, πήραμε τα πράγματα απ’ την αρχή.
«Η επαφή μου με τη μουσική ξεκίνησε στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Πήγαινα σε ωδείο και έπαιζα πλήκτρα. Η επαφή μου με το ραπ δεν άργησε να συμβεί, λόγω του αδερφού μου. Γκραφιτάς και μεγαλύτερος, έφερνε σπίτι ό,τι κυκλοφορούσε από τότε. Θυμάμαι όταν πρωτοέβαλε να ακούσουμε τη Γεύση του Μένους από TXC, το 1999. Ήμουν 7 χρονών, είχα τρελαθεί.
Τότε άκουγα μόνο ραπ. Βάζαμε τις κασέτες και προσπαθούσαμε να πούμε τα λόγια από πάνω, να τα πετύχουμε ίδια. Τα πρώτα μου στιχάκια τα προσπάθησα στο Δημοτικό, ενώ στο Γυμνάσιο έγραψα και ηχογράφησα ολοκληρωμένα κομμάτια με ένα αρμόνιο που είχα πάρει με λεφτά από κάλαντα.
Στην αρχή δεν έγραφα πολιτικά ή κοινωνικά. Έκανα ραπ για το ραπ. Μου άρεσε να παίζω με ομοιοκαταληξίες, ανακάλυπτα τεχνικές, κάτι που με γοήτευσε. Στην Κέρκυρα που ζούσα, υπήρχε μόνο ένα στούντιο. Εγώ ήμουν έφηβος και αυτό ήθελε πολλά λεφτά. Έπρεπε να βρω τρόπο. Ξεκίνησα να κάνω παραγωγές μόνος μου.
Τον ρωτάω για τους πρώτους ανθρώπους που έκαναν το ραπ ελκυστικό για εκείνον και πώς τους αντιλαμβάνεται τόσα χρόνια μετά.
«Όταν είσαι μικρός εξιδανικεύεις κάποιους ανθρώπους. Αυτό συνέβη και σε εμένα. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, οι άνθρωποι αυτοί σε πολλές περιπτώσεις αποδομήθηκαν, όχι απαραίτητα γιατί έκαναν εκείνοι κάτι κακό. Εκείνοι μπορεί να έμειναν ίδιοι, εγώ όμως μέσα μου εξελίχθηκα και αντιλαμβάνομαι αλλιώς πλέον τα πράγματα. Προφανώς υπάρχουν και οι περιπτώσεις που κάποιοι άλλαξαν με έναν τρόπο που δεν με εκφράζουν.
Σε προσωπικό επίπεδο με νοιάζει να μην είμαι μαλάκας έτσι κι αλλιώς, όχι μόνο στη μουσική μου. Έχει να κάνει με το πώς αντιλαμβάνομαι την ύπαρξή μου. Δεν προσέχω τι γράφω σε ένα κομμάτι επειδή μπορεί να το ακούσει ένα παιδί, προσέχω επειδή είμαι κοινωνικό ον και με νοιάζει πώς τοποθετούμαι δημόσια».
Μιλάμε για τη ματαιοδοξία στην τέχνη και ειδικά στη ραπ σκηνή που έχει μεγαλώσει εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια.
«Στη σκηνή υπάρχει ξεκάθαρο το δίπολο του εσύ και ο κόσμος. Δεν μπορώ να σου πω ότι είναι το αγαπημένο μου, μάλλον γιατί δεν με συγκινεί ιδιαίτερα η αναγνωσιμότητα η οποία προϋποθέτει έκθεση. Εγώ κάνω τη μουσική μου. Αν υπάρχει αποδοχή είναι ένα πολύ όμορφο συναίσθημα. Αν δεν υπήρχε θα συνέχιζα να την κάνω γιατί μ’ αρέσει έτσι και αλλιώς η διαδικασία του να παράγω μουσική. Σε όλη αυτή την έκθεση, είναι σημαντικό να υπάρχει ένας κοινωνικός στενός κύκλος να σε “κρατάει”. Στη δική μου περίπτωση, υπάρχουν δύο άτομα στο μυαλό μου που ενώ ποτέ δεν μου έχουν πει κάτι, έχω πάντα τη φωνή τους στα αυτιά μου να αναρωτιέμαι τι θα έλεγαν όταν πρόκειται να κάνω κάποιο βήμα.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο έπαιζε και παίζει η πολιτικοποίησή μου και οι άνθρωποι που συναναστρέφομαι στον χώρο. Αντιλαμβάνομαι ότι ο χώρος κουβαλά διάφορες αγκυλώσεις που κι εγώ τις “φόρεσα” στο παρελθόν, μέσα απ’ αυτόν όμως έχω αποκτήσει εργαλεία που έπαιξαν πολύτιμο ρόλο στην ύπαρξή μου αρχικά και μετέπειτα στη μουσική, στο πώς την αντιμετωπίζω. Ασχολήθηκα με την πολιτικοποιημένη μουσική πριν οργανωθώ στο κίνημα και έκτοτε είναι το κέντρο μου. Πέρασαν χρόνια που ξέχασα τον πιο ανάλαφρο ήχο και στίχο, το σνόμπαρα, εστίαζα μόνο στη στρατευμένη τέχνη. Δεν είναι όμως μόνο αυτό και τώρα κάνω ειρήνη μέσα μου με αυτό.
Ο πολιτικός λόγος στο ραπ έχει αποδοχή τα τελευταία χρόνια, οπότε μοιραία κάποιοι το κάνουν επιτηδευμένα. Ο καθένας κάνει ό,τι νομίζει. Αν δεν νιώθει αυτό που λέει, πιθανόν να τον ξεβράσει η κατάσταση. Και να μην γίνει όμως, δεν με νευριάζει. Υπάρχει αντίβαρο, είναι όλοι εκείνοι και όλες εκείνες που παίρνουν θέση και δεν μασάνε τα λόγια τους για να είναι παντού αρεστοί-ες».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Ο Χρήστος είναι μέλος μια μπάντας με ουσιαστική πολιτική παρέμβαση, τους 2Χ2Χ.
«Δεν είμαστε απλώς μια παρέα ή μια μπάντα. Μας ενώνει βαθιά αγάπη και εκτίμηση. Έχω επιλέξει να μοιράζομαι τη ζωή μου με αυτούς τους ανθρώπους. Όσο για το καλλιτεχνικό, για εμένα, ήταν μια αποκάλυψη. Και οι τέσσερις είμαστε εντελώς διαφορετικοί, με αποτέλεσμα να παίρνουμε στοιχεία ο ένας απ’ τον άλλον και να γίνουμε όλοι ο ήχος της μπάντας».
Συζητάμε για την εξέλιξη της τεχνολογίας στη μουσική αλλά και το DIY.
«Η εξέλιξη της τεχνολογίας άλλαξε εντελώς το παιχνίδι. Παλιά, για να κανείς μουσική έπρεπε να είσαι σε δισκογραφική, γιατί για να ηχογραφήσεις έπρεπε να πας σε ένα στούντιο που λόγω της τότε τεχνολογίας ήταν πανάκριβο. Επίσης για να φτάσει η μουσική σου στον ακροατή θα έπρεπε να τυπωθεί σε φυσικό μέσο (βινύλιο, cd) και να διανεμηθεί σε φυσικά καταστήματα. Η τεχνολογία ουσιαστικά εκλαΐκευσε τόσο την παραγωγή, όσο και τη διανομή της μουσικής.
Για εμένα, η κουβέντα γύρω από DIY, σήμερα δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Ξεκίνησε από μπάντες της δεκαετίας του 70’ βλ. Crass, Black Flag και άλλες punk μπάντες που βγήκαν από πολιτικοποιημένους χώρους. Τότε, οι μεγάλες δισκογραφικές που αναλάμβαναν την παραγωγή και τη διανομή της μουσικής είχαν τον απόλυτο έλεγχο και επέβαλαν λογοκρισία και πατρονάρισμα. Έτσι, δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα. Το ένα με μπάντες όπως οι Sex Pistols ακολούθησαν τον δρόμο των μεγάλων εταιριών, ενώ κάποιες άλλες που αντιλαμβάνονταν τη μουσική τους ως μέσο κοινωνικής απεύθυνσης και πολιτικής παρέμβασης, δεν μπορούσαν να δεχθούν λογοκρισία και επέλεξαν να φτιάξουν δικές τους ανεξάρτητες δισκογραφικές (SST Records , Crass Records). Αυτές οι μπάντες επέλεξαν να βιοποριστούν από τη μουσική τους λιτά, βάζανε χαμηλό αντίτιμο στις συναυλίες τους και στους δίσκους τους και κράτησαν την πλήρη ελευθερία στους στοίχους τους και στον τρόπο που υπάρχουν.
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Στην Ελλάδα, αυτό μεταφράστηκε στο ότι “απαγορεύεται να ζήσεις απ’ τη μουσική σου”, που δεν ήταν αυτό το διακύβευμα, αλλά η πλήρης ελευθερία λόγου.
Στις μέρες μας η τεχνολογία το έλυσε αυτό, τόσο στην παραγωγή όσο και στη διανομή της μουσικής. Οι περισσότεροι από τους πιο mainstream καλλιτέχνες δεν έχουν δισκογραφικές πάνω από το κεφάλι τους να τους υποδεικνύουν τι θα πουν και που θα παίξουν, παράγουν και διανέμουν τη μουσική τους μόνοι τους, άρα κατά μια έννοια είναι DIY. Επομένως αυτό που έχει ουσία να συζητάμε , δεν είναι αν κάποιος βιοπορίζεται απ’ τη μουσική του, αλλά το αν παίρνει πολιτική θέση, αν στηρίζει τα κινηματικά live και αν είναι οργανωμένος συλλογικά για να διεκδικεί τα ταξικά του συμφέροντα. Δηλαδή αν έχει συνέπεια λόγου και πράξης στη ζωή του.
Επίσης, υπάρχει και η ταξική ανάλυση της υπόθεσης. Ο κόσμος σκέφτεται ότι θες να βγάλεις λεφτά επειδή έχει στο μυαλό του δέκα καλλιτέχνες που έχουν αποκτήσει πολλά. Δεν είναι έτσι. Το 95% των μουσικών είναι μέσα στη μαύρη εργασία και την επισφάλεια, βλέπε τις διεκδικήσεις επί covid. Εργασιακά ο μουσικός είναι αυτοαπασχολούμενος/ ελ. επαγγελματίας όπως π.χ. ένας ηλεκτρολόγος. Οι περισσότεροι ηλεκτρολόγοι δουλεύουν μεροδούλι-μεροφάι. Yπάρχει βέβαια και μια μερίδα ηλεκτρολόγων που το μαγαζάκι τους πήγε καλά και κατέληξαν να φτιάξουν τεράστιες εταιρίες που θησαυρίζουν και αντλούν υπεραξία από εργαζόμενους. Δεν είναι όμως αυτός ο κανόνας. Η μουσική, είναι ένα χείριστο επάγγελμα με τη διαφορά οτι σου δίνει το τυράκι του ονείρου, βέβαια το πόσοι το καταφέρνουν αυτό είναι άλλη υπόθεση. Το να γειώνεις με αυτόν τον τρόπο έναν εργασιακό κλάδο, δεν στέκει Μαρξικά.
Τέλος το μεγαλύτερο πρόβλημα στη λογική απαγόρευσης του βιοπορισμού από τη μουσική είναι ότι με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά παραχωρείς την πολιτικοποιημένη μουσική σε εισοδηματίες ή μεσοαστούς. Για να παράξει κάποιος-α μουσική με ποιότητα και συνέπεια χρειάζεται χρήμα (στούντιο, beats, γραφιστικά) και κυρίως πολύ χρόνο. Αυτό, για ένα προλετάριο άτομο που δουλεύει 12ωρα και δίνει ένα νεφρό για νοίκι, super market και ρεύμα είναι τεράστια πολυτέλεια. Επομένως θα τείνει με τον καιρό αυτό το προνόμιο να το έχουν άτομα τα οποία έχουν λυμένο το βιοποριστικό τους.
Δυστυχώς, ο ελλαδικός αναρχικός χώρος δεν είχε ποτέ εστιάσει ιδιαίτερα στο ταξικό, τουλάχιστον στον βαθμό που του αναλογεί. Υπήρχε μια περίοδος που δημιουργήθηκαν πρωτοβάθμια σωματεία και υπάρχουν αρκετές συλλογικότητες που έχουν κάνει πράγματα γύρω απ’ το ταξικό, θεωρώ όμως όχι στην έκταση που χρειάζεται. Ειδικά τα τελευταία χρόνια θεωρώ ότι οριακά δεν υπάρχει καν στην ατζέντα. Αναρχικοί εργάτες οργανωμένοι σε συλλογικότητες, δεν είναι γραμμένοι στο σωματείο τους. Δεν γίνεται αυτό, με ποιον τρόπο θα διεκδικήσεις;
Στην Ελλάδα, δεδομένα ζούμε το δόγμα του σοκ. Έχω χάσει το μέτρημα στις φάπες που έχουμε φάει σαν κοινωνία. Μας αφαίρεσαν το δικαίωμα του να ονειρευόμαστε, να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Είναι ακραία βία αυτό. Το μόνο που κάνουμε είναι να επιβιώνουμε με όρους εξάντλησης. Με διαλύει αυτή η σκέψη.
Διαβάζω την επικαιρότητα και για μέρες μετά είμαι σε ένταση. Νιώθω οργή όχι μόνο με αυτά που συμβαίνουν αλλά και με την απαξίωση που αντιμετωπίζουν την κοινωνία. Δεν είναι μόνο ότι είμαστε Κολομβία, είναι ότι καμία εξουσία δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα γιατί θεωρούν τον κόσμο χαζό, που εννοείται ότι φταίει αφού τους ξαναψηφίζει. Δεν μιλάμε για ανοχή, αλλά για στήριξη της εξαθλίωσης και αυτό είναι αβάσταχτο. Όσο κράτος και κεφάλαιο δεν έχουν κόστος για τις πράξεις τους από οργανωμένα κομμάτια της κοινωνίας, τόσο πιο χυδαίοι θα γίνονται».
Η Ιωάννα Δημητράκη, μουσικός από την Κηφισιά, με ανάρτηση στο Facebook, κατήγγειλε πως οι αστυνομικοί της ομάδα ΔΙ.ΑΣ. άρχισαν να χτυπούν στο κεφάλι τον 20χρονο οδηγό της μηχανής.
Μια νέα οπτική προστέθηκε στο επεισοδιακό περιστατικό καταδίωξης που έλαβε χώρα το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης στη λεωφόρο Τατοΐου στην Κηφισιά, όταν ένας 20χρονος, οδηγώντας μηχανή χωρίς την κατάλληλη άδεια, προσπάθησε να αποφύγει αστυνομικό έλεγχο. Τη διάσταση αυτή έδωσε η Ιωάννα Δημητράκη.
Η μουσικός από την Κηφισιά, μέσω ανάρτησής της στο Facebook, ισχυρίστηκε ότι μέλη της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. χτύπησαν στο κεφάλι τον 20χρονο οδηγό, ο οποίος επιχείρησε να διαφύγει καθώς, σύμφωνα με την καταγγελία, «είχε δίπλωμα χαμηλότερου κυβισμού».
Από την καταγγελλόμενη βίαιη συμπεριφορά των αστυνομικών, ο νεαρός φέρεται να έχασε τις αισθήσεις του και, λόγω των τραυμάτων του, νοσηλεύεται στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Ολόκληρη η ανάρτηση
«Σύμφωνα με το περιστατικό που συνέβη την Μεγάλη Πέμπτη στις 21.00 στην Κηφισιά.
Ο οδηγός της μηχανής προσπάθησε να ξεφύγει από μια ομάδα ΔΙΑΣ (καθώς είχε δίπλωμα χαμηλότερου κυβισμού), τον πλησίασε και τον απείλησε ότι θα του κάνει κακό.
Φοβήθηκε. Από τη Μεταμόρφωση κατευθύνθηκε προς Κηφισιά, όπου μπήκε σε έναν κόμβο και επιχείρησε να φρενάρει. Εκεί ένιωσε ένα χτύπημα και έχασε τον έλεγχο του πίσω τροχού. Πριν καταλήξει σε ένα διερχόμενο Ι.Χ., η μηχανή του γλίστρησε και έπεσε πάνω του με χαμηλή ταχύτητα, περίπου 20 χλμ/ώρα.
Από όσο είναι γνωστό, δεν υπήρξε κανένας τραυματισμός, ούτε υλικές ζημιές. Παρ’ όλα αυτά, ο αστυνομικός πλησίασε απειλητικά τον οδηγό, ο οποίος πρόλαβε μόνο να φωνάξει: <<ΦΟΒΗΘΗΚΑ ΣΥΓΝΩΜΗ ΦΟΒΗΘΗΚΑ ΣΥΓΝΩΜΗ>>.
Δεν του δόθηκε η ευκαιρία να πει κάτι άλλο. Ο αστυνομικός άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο κεφάλι με τον ασύρματο, συνεχίζοντας ακόμη και όταν ο οδηγός έχασε τις αισθήσεις του. Του πέρασαν χειροπέδες ενώ προσπαθούσε απλώς να προστατεύσει το πρόσωπό του και συνέχισε να τον χτυπάει ανελέητα με τον ασύρματο στο κεφάλι.
Μέχρι τη στιγμή που σταμάτησε ο ξυλοδαρμός, στο σημείο είχαν ήδη συγκεντρωθεί 7-8 μηχανές ΔΙΑΣ και ένα περιπολικό. Ευτυχώς, από τύχη, περνούσε από το σημείο ένα ιδιωτικό ασθενοφόρο.
Ο διασώστης κατέβηκε εθελοντικά, απομάκρυνε τον αστυνομικό και προσέφερε πρώτες βοήθειες στον νεαρό. Καθώς φρόντιζε τον τραυματία, κατέφθασε άλλος αστυνομικός και κλώτσησε τον αναίσθητο οδηγό στα πόδια.
Η υπόθεση περιλαμβάνει σοβαρότατες παραβάσεις και πράξεις αστυνομικής βίας, που είναι δύσκολο να καταγραφούν όλες σε ένα ποστ. Ζητείται η συνδρομή για τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων στοιχείων ή μαρτύρων.
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΛΟΓΩ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΗ.
Ο νεαρός οδηγός να σημειωθεί πως είναι σπουδαστής στη σχολή του ΕΚΑΒ και ενεργός εθελοντής διασώστης».
Έξι άτομα συνελήφθησαν για αρχαιοκαπηλία σε Κρήτη και Χαλκίδα, με την ΕΛ.ΑΣ. να εντοπίζει πάνω από 40 αρχαία αντικείμενα και ένα παράνομο όπλο σε έρευνες.
Έξι άτομα, ανάμεσά τους και ένα διευθυντικό στέλεχος Δημόσιας Υπηρεσίας γνωστό στο Ηράκλειο, αναμένεται να οδηγηθούν στον Εισαγγελέα Ηρακλείου, καθώς φέρονται να εμπλέκονται σε σοβαρή υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Οι συλλήψεις έγιναν πέντε στην Κρήτη και μία στη Χαλκίδα.
Στην κατοχή τους εντοπίστηκαν πάνω από 40 αρχαιολογικά αντικείμενα, που εκτιμάται πως έχουν σημαντική πολιτιστική αξία. Η τελική αξιολόγηση των ευρημάτων αναμένεται από την αρμόδια εφορία αρχαιοτήτων.
Η υπόθεση ήρθε στο φως έπειτα από έρευνα του ιδιωτικού ερευνητή Γιώργου Τσούκαλη, ο οποίος έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με ανάλογες υποθέσεις. Μεταξύ των κατασχεθέντων περιλαμβάνονται κυκλαδίτικα ειδώλια, καθημερινά αντικείμενα και μικρά αγαλματίδια.
Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 25 αστυνομικών από την Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος της Αθήνας και τοπικών αστυνομικών υπηρεσιών της Κρήτης. Τα αρχαία εντοπίστηκαν σε σπίτι στους Ατσιπάδες Μονοφατσίου.
Σημειώνεται πως ένας από τους συλληφθέντες κατείχε παράνομα όπλο, το οποίο κατασχέθηκε.
Η Frontex εξετάζει την αναστολή της αποστολής της στην Ελλάδα ή την ενεργοποίηση κυρώσεων λόγω συνεχών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος προσφύγων και μεταναστών.
Έντονη δυσαρέσκεια επικρατεί στη Frontex απέναντι στις συνεχείς αναφορές για επαναπροωθήσεις μεταναστών από την Ελλάδα, σε βαθμό που, σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχου στον POLITICO και τη WELT, εξετάζεται η επιβολή κυρώσεων εις βάρος της χώρας.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ των Νεκταρίας Σταμούλη και Tim Röhn, ο Jonas Grimheden, επικεφαλής Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, εξήγησε ότι η συμπεριφορά των ελληνικών αρχών απέναντι στους μετανάστες έχει φέρει την υπηρεσία σε δίλημμα: είτε να σταματήσει τη δράση της στην Ελλάδα είτε να απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έναρξη πειθαρχικής διαδικασίας κατά της Αθήνας.
Η πρώτη επιλογή, όμως, όπως τονίζεται, ενέχει σοβαρούς κινδύνους καθώς, χωρίς την παρουσία της Frontex, δεν θα υπάρχει καμία διεθνής επίβλεψη σχετικά με τη μεταναστευτική διαχείριση της χώρας.
«Πρέπει να υπάρξει κάποιο είδος τιμωρίας. Η ίδια η Επιτροπή είναι σε θέση να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά ενός κράτους μέλους», δήλωσε ο Grimheden. «Η Frontex δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα μόνη της».
Σε περίπτωση που η Ελλάδα συνεχίσει να αγνοεί τις υποχρεώσεις της ως προς τη μεταχείριση των μεταναστών, η Επιτροπή ενδέχεται να καταφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Το Politico υπενθυμίζει ότι το 2023, ο Grimheden είχε ήδη προτείνει την προσωρινή αναστολή της αποστολής της Frontex στην Ελλάδα βάσει του άρθρου 46, εξαιτίας των παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Αν εφαρμοστεί μια τέτοια απόφαση, αυτό θα σήμαινε την απόσυρση μέσων — όπως πλοίων, συνοριοφυλάκων και αεροσκαφών — από μια από τις πλέον ενεργές μεταναστευτικές διαδρομές στην Ευρώπη. Η Frontex, σύμφωνα με το Politico, έχει υποβάλει στην Ελλάδα συγκεκριμένες προτάσεις, με σαφείς προειδοποιήσεις σε περίπτωση μη εφαρμογής.
Πρόσφατο περιστατικό στις 3 Απριλίου φέρνει ξανά το ζήτημα στο προσκήνιο: τουλάχιστον επτά μετανάστες, μεταξύ αυτών δύο παιδιά, πνίγηκαν όταν η βάρκα τους ανατράπηκε κοντά στη Λέσβο. Η Frontex διερευνά την καταγγελία που εστάλη από έναν από τους 23 διασωθέντες, ενώ συλλέγει φωτογραφίες, βίντεο και μαρτυρίες.
Η Ελληνική Ακτοφυλακή υποστηρίζει ότι η βάρκα ανατράπηκε λόγω υπερφόρτωσης. «Το ανθρωπιστικό έργο της ελληνικής ακτοφυλακής είναι αδιαμφισβήτητο και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο αναγνωρίζεται ευρέως με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε στο Politico ο εκπρόσωπος Νικόλαος Αλεξίου. «Σε περίπτωση πιθανών αποκλίσεων από την απαιτούμενη συμπεριφορά, ενεργοποιούνται εσωτερικοί μηχανισμοί έρευνας και παρακολούθησης […] Η ελληνική ακτοφυλακή συνεργάζεται πλήρως με αυτές τις αρχές».
Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης απέρριψε αναφορές ότι η Frontex σκέφτεται να αποσύρει τη χρηματοδότηση για τα σκάφη της ακτοφυλακής, λέγοντας πως δεν έχει διατυπωθεί επισήμως τέτοια απειλή: «Η χώρα μας είναι αυτή που προστατεύει τα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης στη συντριπτική πλειονότητα των αφίξεων […] Σε κάθε περίπτωση, η Frontex διερευνά όλες τις καταγγελίες, ακόμη και αυτές που προέρχονται από ανεπιβεβαίωτες πηγές».
Σημειώνεται ότι το 2024, σχεδόν το 1/3 των 56 ανοικτών υποθέσεων της Frontex αφορούν την Ελλάδα — η οποία έχει τις περισσότερες ανοιχτές υποθέσεις επαναπροωθήσεων στο μπλοκ, συνολικά 13.
«Η Ελλάδα παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημά μας όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα», ανέφερε ο Grimheden.
Η πρακτική της επαναπροώθησης, που καταγγέλλεται συστηματικά, θεωρείται παράνομη βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και του διεθνούς δικαίου. Τον Ιανουάριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για συστηματικές παραβιάσεις.
Τέλος, το άρθρο υπενθυμίζει πως το 2022 η ίδια η Frontex δέχθηκε επικρίσεις για κακομεταχείριση μεταναστών και συμμετοχή σε απωθήσεις, γεγονός που οδήγησε στην παραίτηση του τότε διευθυντή της. Επίσης αναφέρεται στο τραγικό ναυάγιο της Πύλου τον Ιούνιο του 2023, με εκατοντάδες θύματα, για το οποίο ερευνάται η ευθύνη οκτώ Ελλήνων λιμενικών, κατόπιν σύστασης του Συνηγόρου του Πολίτη.
Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, το περιστατικό συνέβη γύρω στις 2:00 τα ξημερώματα στη διασταύρωση των οδών Θηβών και Καναπιτσέρη, όταν ένας 21χρονος οδηγός ΙΧ έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και παρέσυρε το κορίτσι.
Τραγικό δυστύχημα σημειώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες στον Ρέντη, με θύμα ένα 12χρονο κορίτσι.
Το παιδί διακομίστηκε άμεσα στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας, όπου οι γιατροί κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να το σώσουν, όμως δυστυχώς υπέκυψε στα τραύματά του.
Ο νεαρός οδηγός συνελήφθη και υποβλήθηκε σε αιμοληψία για τον έλεγχο κατανάλωσης αλκοόλ, ενώ η Τροχαία έχει ξεκινήσει έρευνα για τις συνθήκες του δυστυχήματος.
Οι αρχές αναζητούν καταγραφές από κάμερες ασφαλείας της περιοχής, καθώς και μαρτυρίες, για να διαπιστωθούν τα ακριβή αίτια του τροχαίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με πληροφορίες, το κορίτσι ήταν μόνο του την ώρα του συμβάντος και πιθανολογείται ότι είχε φύγει από κοντινό καταυλισμό Ρομά.
Ισχυρός σεισμός σημειώθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης στην Κωνσταντινούπολη, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους κατοίκους της πόλης.
Η σεισμική δόνηση είχε μέγεθος 6,2 Ρίχτερ και το επίκεντρο εντοπίστηκε σε θαλάσσια περιοχή, περίπου 40 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της τουρκικής μεγαλούπολης. Παρόλο που ο σεισμός προκάλεσε αναστάτωση, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επίσημες αναφορές για θύματα ή υλικές ζημιές.
Footage shows crowds fleeing after a powerful 6.2 magnitude earthquake rocked Istanbul's Silivri district in northern Turkey on Wednesday afternoon pic.twitter.com/wg4Eg1ZATV
Πριν από τον κύριο σεισμό, καταγράφηκε προσεισμική δόνηση 3,9 Ρίχτερ, ενώ λίγο μετά τη 1 το μεσημέρι σημειώθηκε και μετασεισμός μεγέθους 4 Ρίχτερ.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν σκηνές με κατοίκους να βγαίνουν έντρομοι στους δρόμους. Οι εικόνες ξύπνησαν τραυματικές αναμνήσεις από τον φονικό σεισμό του 2023 που είχε προκαλέσει τεράστιες απώλειες και καταστροφές.
Σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό TGRT, ένας άνθρωπος τραυματίστηκε αφού πήδηξε από μπαλκόνι κατά τη διάρκεια της δόνησης.
Η τουρκική Υπηρεσία Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών (AFAD) προέτρεψε τους κατοίκους να μην πλησιάζουν ή να εισέρχονται σε κτίρια που ενδέχεται να έχουν υποστεί ζημιές. Αξίζει να σημειωθεί πως η Τετάρτη ήταν επίσημη αργία στη χώρα.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, εκφράζοντας τις ευχές του προς τον λαό.
Ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλικαγιά ανέφερε: «Σεισμός μεγέθους 6,2 βαθμών σημειώθηκε στη Σηλυβρία, στη Θάλασσα του Μαρμαρά, στην Κωνσταντινούπολη. Όσον αφορά τον σεισμό, ο οποίος έγινε αισθητός και σε γειτονικές επαρχίες, η AFAD και όλες οι ομάδες των αρμόδιων φορέων μας έχουν ξεκινήσει επιτόπιες έρευνες».
Το νοσοκομείο όπου εργάζεται η γιατρός που ενεπλάκη στο τροχαίο με τρένο του Προαστιακού την Μεγάλη Παρασκευή στην Πάτρα προχώρησε σε διευκρινίσεις σχετικά με το περιστατικό.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του νοσοκομείου, κυκλοφόρησαν εσφαλμένες πληροφορίες για τις ώρες εφημερίας της γιατρού, καθώς αρχικά είχε αναφερθεί ότι επέστρεφε από εφημερία διάρκειας 36 ωρών όταν σημειώθηκε το ατύχημα.
Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, “τη Μ. Παρασκευή το ΓΝΠ βρισκόταν σε κλειστή εφημερία και λόγω της αργίας στην Παθολογική Κλινική εφημέρευαν για 24 ώρες (08:00 Μ. Παρασκευής έως και 08:00 Μ. Σαββάτου) δυο ομάδες αποτελούμενες από ειδικευμένο ιατρό και ειδικευόμενο ιατρό εκάστη ομάδα. Οι ιατροί μετά το πέρας της εφημερίας τους αποχωρούν από το νοσοκομείο“.
Η ανακοίνωση σημειώνει επίσης ότι το ιατρικό προσωπικό προβλέπεται να ξεκουράζεται στα εφημερεία του νοσοκομείου και να επεμβαίνει άμεσα σε περίπτωση ανάγκης. Το νοσοκομείο εύχεται “ταχεία ανάρρωση στην ιατρό και να επιστρέψει σύντομα στην οικία της”.
Το τροχαίο συνέβη στη συνοικία Ανθείας στην Πάτρα το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου. Η ίδια η γιατρός, σε δήλωσή της στον ΑΝΤ1, ανέφερε: “Τώρα δεν θυμάμαι τίποτα, πραγματικά. Είμαι καλά και ευχαριστώ όλο τον κόσμο για την αγάπη του, αλλά ευχαριστώ πάρα πολύ κι όλους τους συναδέλφους που συνέτρεξαν για εμένα“.
Ο σύζυγός της, Γιώργος Στασινόπουλος, δήλωσε: “Επέστρεφε από εφημερία εξαντλητική, κουρασμένη. Είχε αφήσει σε εκκρεμότητα κάποια περιστατικά. Δεν ξέρω αν μίλαγε για να τα διεκπεραιώσει και δεν είδε τίποτα. Είχε άγιο, καθώς το τρένο έπειτα από 50 μέτρα είχε στάση και είχε κόψει ο μηχανοδηγός ταχύτητα. Αυτό ήταν που την έσωσε“. Επιπλέον, εξέφρασε ανησυχία για την ασφάλεια στο σημείο του δυστυχήματος, λέγοντας: “Γιατί δεν κλείνει όλος ο δρόμος; Μου είπαν ότι για να μπει μπάρα και να καλύπτει και την επόμενη λωρίδα θέλει άλλη υποστήριξη“.
Η σύγκρουση ήταν τόσο ισχυρή που η αριστερή πλευρά του οχήματος υπέστη ολοκληρωτική καταστροφή. Η γιατρός τραυματίστηκε στο θώρακα, το συκώτι και την ωμοπλάτη, ωστόσο η κατάστασή της έχει σταθεροποιηθεί και δεν διατρέχει πλέον κίνδυνο.
«Δεν πήγα εκεί για να αποδείξω κάτι. Πήγα για να ζήσω κάτι που η κοινωνία προτιμά να αγνοεί. Για να διαλύσω μέσα μου την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει σαφές όριο ανάμεσα στον «ψυχικά υγιή» και τον «ψυχικά ασθενή».
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου, ποιητής και φωτογράφος, αποφάσισε να ζήσει για έξι μήνες στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου, στο πλαίσιο ενός προσωπικού καλλιτεχνικού και ερευνητικού προγράμματος στο νησί, που μετράει δύο χρόνια, του Chiography Project.
Οι ιστορίες και οι στιγμές που μοιράστηκε με τους ενοίκους της δομής κατά τη διάρκεια της παραμονής του έγιναν για εκείνον πολύτιμα σημεία αναφοράς, αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα στη ζωή και το έργο του. Η ποίηση «τον βρήκε» και οι 25 βδομάδες που έζησε στον Ξενώνα μετουσιώθηκαν στην ποιητική συλλογή «Τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» που μόλις κυκλοφόρησε από την Κάπα Εκδοτική.
«Η επιλογή της ποίησης ως μέσου αφήγησης αυτής της εμπειρίας δεν ήταν μια αισθητική απόφαση, ούτε ένας τρόπος να “ομορφύνω” μια δύσκολη πραγματικότητα. Ήταν αναγκαιότητα», σημειώνει ο Βαγγέλης Ευαγγελίου μιλώντας στο Estēlla.
«Στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου, η γλώσσα δεν λειτουργούσε όπως την ξέρουμε. Οι λέξεις συχνά έβγαιναν συλλαβιστές, σπασμένες, αποσπασματικές, φορτισμένες με νοήματα που δεν μπορούσαν να εκφραστούν πλήρως. Οι σιωπές ήταν εξίσου ισχυρές με τις φωνές. Μια φράση που λεγόταν απλά, μπορούσε να κρύβει έναν ολόκληρο κόσμο από εμπειρίες, φόβους, προσδοκίες. Η γραμμική αφήγηση θα πρόδιδε την ίδια τη φύση αυτής της εμπειρίας», αναφέρει.
«Η Ειρήνη, η ένοικος, που είναι το 90% της έμπνευσης του βιβλίου, μαζί με τον Lucky, τον σκύλο του Ξενώνα»
Ο τίτλος της ποιητικής συλλογής προσφέρθηκε απλόχερα στον Βαγγέλη Ευαγγελίου από την Ειρήνη, ένοικο του ξενώνα, μια στιγμή που το καθημερινό και το ευτελές μετουσιώθηκε σε ποίηση:
«Η επιλογή της ποιητικής γλώσσας σχετίζεται, επίσης, με την ιδιαιτερότητα του ψυχικού κόσμου των ενοίκων. Όταν η Ειρήνη μία νύχτα, μου είπε: “τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά”, δεν έκανε μια απλή περιγραφή. Δεν ήταν μια αντικειμενική παρατήρηση για τα σκυλιά της Χίου. Ήταν μια αποκάλυψη· μια φράση που έκρυβε μια διαφορετική πρόσληψη του κόσμου, μια οπτική όπου το φαινομενικά καθημερινό μεταμορφώνεται σε κάτι βαθιά ποιητικό», σημειώνει ο Β. Ευαγγελίου και συνεχίζει:
«Επέλεξα την ποίηση για να βιώσει ο αναγνώστης αυτό που έζησα, όπως το έζησα κι εγώ: αποσπασματικά, δυνατά, με στιγμές βαθιάς αλήθειας που δεν έχουν ανάγκη από επεξηγήσεις. Άλλωστε, η ποίηση είναι ο μόνος τρόπος να μιλήσεις για τα πράγματα που δεν χωρούν στη λογική. Όπως η τρέλα, έτσι και η ποίηση, δεν ζητάει άδεια για να υπάρξει.
Στην κουζίνα του Ξενώνα, ο Γιώργος, ένας από τους ενοίκους μαζί με τον Βαγγέλη Ευαγγελίου (δεξιά).
»Τέλος, η ποίηση ήταν απαραίτητη γιατί δεν ήθελα να πω τα πάντα. Η ποίηση αφήνει κενά, αφήνει χώρο στον άλλο να συμπληρώσει, να προβάλλει τις δικές του εμπειρίες, τις δικές του σκέψεις. Η εμπειρία μου στον Ξενώνα δεν είναι μόνο δική μου τελικά και η ποίηση είναι ο ιδανικός τρόπος να “ακούσουμε” το γάβγισμα αλλιώς», καταλήγει ο συγγραφέας.
Την περίοδο που γεννήθηκε η ιδέα του Chiography Project, μιας σειράς φωτογραφικών πρότζεκτ, μεταξύ άλλων, που στόχο έχουν να αναδείξουν τις ζωές και τις εμπειρίες των ανθρώπων της Χίου, o Βαγγέλης Ευαγγελίου διαγνώστηκε με καρκίνο. Αφού ολοκλήρωσε τη διαδικασία της χημειοθεραπείας, αισθάνθηκε τα καλλιτεχνικά του σχέδια ακόμα πιο επείγοντα και ρίχτηκε με νέο πείσμα τη ζωή.
Η απόφασή του να κάνει την ιδέα του πράξη και να ζήσει 25 βδομάδες με τους ενοίκους του Ψυχιατρικού Ξενώνα Χίου ήταν σίγουρα προϊόν (και) αυτής της ψυχικής μετακίνησης. «Ο καρκίνος με έμαθε να πεθαίνω. Ο Ξενώνας με έμαθε να ζω. Και η ζωή, κατάλαβα, δεν επιστρέφει μετά από μια κρίση· χτίζεται από την αρχή», αναφέρει.
Ένα από τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Βαγγέλη Ευαγγελίου
Πώς έφτασες στην απόφαση να περάσεις έξι μήνες στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου; Σε τι φάση ζωής ήσουν τότε και πώς αντιμετώπισε ο περίγυρος την επιλογή σου;
Η απόφαση ήταν μια συνειδητή πράξη εμπλοκής σε μια άγνωστη, έως τότε, κατάδυση. Υπάρχουν στιγμές που δεν διαλέγεις τον δρόμο –σε διαλέγει εκείνος. Βρισκόμουν στο μεταίχμιο, σε μια φάση όπου η αναζήτηση δεν χωρούσε σε λέξεις, μόνο σε βίωμα. Ήθελα να δω τι σημαίνει να υπάρχω μέσα σε κάτι, όχι να το παρατηρώ απ’ έξω.
Η γνώση δεν είναι θέαμα. Είναι τριβή, σώμα μέσα σε σώματα, ανάσα μέσα σε ανάσες. Από την αρχή ήμουν σίγουρος, πως μέσα στον Ξενώνα, δεν θα πήγαινα μόνο για να «δώσω», αλλά για να μάθω, να βιώσω, να αφεθώ στη ροή μιας εμπειρίας που δεν μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί εύκολα.
Οι πιο κοντινοί άνθρωποι εξέφρασαν τον φόβο ότι μια τόσο βαθιά εμπλοκή θα μπορούσε να με επηρεάσει συναισθηματικά –και είχαν δίκιο. Δεν μπορείς να συνυπάρχεις με ανθρώπους σε μια τόσο ευάλωτη κατάσταση και να παραμείνεις αλώβητος. Ο περίγυρος αντέδρασε όπως αντιδρά το οικείο στο άγνωστο –με ανησυχία, φόβο, απορία.
«Γιατί να το κάνεις αυτό στον εαυτό σου;» ρωτούσαν. Γιατί δεν υπάρχει «εαυτός» χωρίς τους άλλους, χωρίς τις ρωγμές τους, χωρίς τη δική μας ευθραυστότητανα καθρεφτίζεται στη δική τους. Όσοι κατάλαβαν, στάθηκαν δίπλα μου, όπως η φίλη μου η Σοφία, που αντιλήφθηκε ότι αυτό το βήμα δεν ήταν μια «θυσία», αλλά μια πράξη δημιουργίας και ψυχοθεραπείας.
Και εκεί, ανάμεσα σε αυτές τις ρωγμές, βρήκα μια νέα γλώσσα –μια γλώσσα που συνδυάζει την ποίηση, την παρατήρηση και τη βαθιά συναισθηματική αλήθεια της συνύπαρξης, με ένα μόνο γαβ.
Πώς σε δέχθηκαν οι ένοικοι του Ψυχιατρικού Ξενώνα και από ποια στάδια πέρασε η σχέση σου μαζί τους;
Η αποδοχή μέσα σε μια κλειστή κοινότητα, όπως αυτή ενός Ψυχιατρικού Ξενώνα, δεν είναι κάτι δεδομένο. Δεν φτάνεις εκεί και γίνεσαι αμέσως μέρος της ζωής των ανθρώπων. Η σχέση μας δεν ήταν μια γραμμική διαδικασία· ήταν μια δυναμική πορεία αμοιβαίας προσαρμογής, αμφισβήτησης, κατανόησης και τελικά εμπιστοσύνης.
Όταν πρωτομπήκα στον Ξενώνα, ήμουν ο «ξένος», ένας άνθρωπος που εμφανίστηκε ξαφνικά στον χώρο τους. Για κάποιους, αυτό ήταν αδιάφορο, για άλλους ανησυχητικό. Στους 6 μήνες, η εμπιστοσύνη δεν ήταν ποτέ ένα «κεκτημένο». Ήταν μια σχέση που χρειαζόταν συνεχή φροντίδα, επανεπιβεβαίωση και σεβασμό.
Η εμπιστοσύνη δεν κερδίζεται με μεγάλες πράξεις, αλλά με συνεχείς. Η σχέση μου με τους ενοίκους πέρασε από στάδια. Πρώτα η επιφυλακτικότητα –«Ποιος είσαι;». Μετά η ανοχή –«Υπάρχεις εδώ, αλλά δεν ξέρουμε αν είσαι δικός μας». Και ύστερα, η αποδοχή –«Είσαι».
Μια μέρα, η Ειρήνη με κοίταξε και ρώτησε: «Βαγγέλη, οι ρίζες μου είναι άσπρες ή γκρίζες;». Δεν ήταν ερώτηση για τα μαλλιά της. Ήταν μια δοκιμή. Μια μέτρηση παρουσίας. «Γκρίζες», της απάντησα. Χαμογέλασε. «Σωστά! Τα μαλλιά μου μαυρίζουν ξανά, γιατί σ’ αγαπώ».
Τότε ήξερα. Δεν ήμουν πια ένας επισκέπτης. Ήμουν μέρος της αφήγησης.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου στο παράθυρο του Ξενώνα.
Τι θα απαντούσες σε πιθανά σχόλια, κακοπροαίρετα ή μη, του τύπου «και τι νόημα έχει να περάσεις έξι μήνες σε έναν Ψυχιατρικό Ξενώνα, χωρίς να το έχεις ανάγκη;»
Δεν πιστεύω ότι ένας Ψυχιατρικός Ξενώνας είναι ένα κλειστό νησί, αποκλειστικά για όσους έχουν «ανάγκη» να βρίσκονται εκεί. Αυτή η λογική στηρίζεται στην ψευδαίσθηση ότι η κανονική ζωή είναι έξω από αυτές τις δομές, ενώ μέσα υπάρχει ένας «άλλος κόσμος» –ξένος, μακρινός, μη αφομοιώσιμος από τους «υγιείς».
Δεν πήγα εκεί για να αποδείξω κάτι. Πήγα για να ζήσω κάτι που η κοινωνία προτιμά να αγνοεί. Για να διαλύσω μέσα μου την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει σαφές όριο ανάμεσα στον «ψυχικά υγιή» και τον «ψυχικά ασθενή». Για να σταθώ απέναντι σε ανθρώπους που η κοινωνία έχει μάθει να φοβάται ή να αποφεύγει, όχι ως παρατηρητής, αλλά ως κάποιος που υπήρχε μαζί τους, χωρίς ρόλο, χωρίς τίτλο.
Και η αλήθεια; Δεν ήταν εκείνοι που χρειάζονταν εμένα. Εγώ ήμουν αυτός που τους χρειαζόταν.
Όλοι βρισκόμαστε σε ένα φάσμα ψυχικής ευαλωτότητας. Όλοι έχουμε βιώσει στιγμές αποσύνδεσης, κρίσης, μοναξιάς. Και όλοι, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε στη θέση όπου ο κόσμος γύρω μας θα μας δει ως «διαφορετικούς».
Και τότε θα καταλάβουμε ότι η κοινωνία που φτιάξαμε δεν είναι έτοιμη να μας υποδεχτεί. Ο Ξενώνας δεν είναι «κάπου αλλού». Είναι ένα μέρος που μπορεί να είναι δικό μας αύριο. Και τότε, ίσως καταλάβουμε πως το ερώτημα δεν είναι «γιατί πήγες;», αλλά «γιατί όλοι οι υπόλοιποι μένουν μακριά;»
«Όσοι έχουν άνοιξη / μέσα στο μυαλό / επιλέγουν αυστηρά / σε ποιον μπροστά / θ’ ανθίσουν».
Χαρακτηρίζεις το βιβλίο σου «τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» ως ποιητική αυτοεθνογραφία; Τι σημαίνει αυτό;
Η ποιητική αυτο-εθνογραφία είναι ένας τρόπος να υπάρχεις μέσα στο βίωμα, να ανασαίνεις το γεγονός μέχρι να γίνει λέξη. Δεν ήμουν μόνο ερευνητής στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου· ήμουν σώμα μέσα στο σύστημα της κοινότητας, μέλος μιας καθημερινότητας που δεν επιδέχεται απλοϊκές αφηγήσεις. Η ποίηση δεν είναι εδώ μια καλλιτεχνική επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα, ένας τρόπος να εκφραστεί το ανείπωτο.
Επομένως, όταν μιλώ για ποιητική αυτο-εθνογραφία, αναφέρομαι σε μια εξερεύνηση των ορίων της γλώσσας, της εμπειρίας και της μνήμης, όπου η προσωπική διαδρομή δεν είναι απλώς ένα «υλικό προς μελέτη», αλλά το ίδιο το έδαφος στο οποίο συνυφαίνονται η τέχνη και η ανθρωπολογική παρατήρηση. Τα «σκυλιά» μέσω της αυτο-εθνογραφίας, με βοήθησαν να τραβήξω την κουρτίνα που χωρίζει τις έννοιες της «κανονικότητας» και της «τρέλας».
Η Ειρήνη.
Πώς ήταν μια μέρα σου από το πρωί μέχρι το βράδυ στην αρχή και πώς ήταν προς το τέλος αυτής της εμπειρίας, μετά από σχεδόν έξι μήνες;
Οι μέρες δεν είχαν τίποτα το προβλέψιμο. Υπήρχαν διαφορετικές ποιότητες του χρόνου ανάλογα με το σε ποια φάση της παραμονής μου βρισκόμουν. Οι πρώτες εβδομάδες και οι τελευταίες εβδομάδες έμοιαζαν σχεδόν να ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους. Στην αρχή, ήμουν μια αθόρυβη παρουσία, που περίμενε να δει πώς θα με τοποθετούσαν μέσα στον κόσμο τους.
Ο χρόνος ήταν άγνωστος, γεμάτος κενά και αδιευκρίνιστες παύσεις. Ξυπνούσα νωρίς, αλλά δεν ανήκα ακόμα στη ροή της μέρας. Οι ένοικοι κινούνταν γύρω μου όπως κινούνται τα σύννεφα –άλλοτε με αδιαφορία, άλλοτε με σιωπηλή παρατήρηση. Το γεύμα ήταν ένας καθρέφτης των ρόλων: άλλοι έτρωγαν βιαστικά και έφευγαν, άλλοι μιλούσαν λίγο, δοκιμάζοντας τις λέξεις σαν να είχαν γεύση.
Τα απογεύματα στην αρχή, ήταν υγρά, άμορφα. Τα βράδια, ακόμα και στην αρχή, ήταν πάντα πιο ειλικρινή. Οι φωνές χαμήλωναν, οι άμυνες έπεφταν. Μεσάνυχτα του πρώτου μήνα, ενώ καθόμουν στο σαλόνι, η Ειρήνη γύρισε προς το μέρος μου και είπε:
— «Εσύ, δεν είσαι σαν τους άλλους.»
Δεν την ρώτησα τι εννοούσε. Απλώς το άκουσα.
Προς το τέλος, η καλημέρα είχε άλλο νόημα, είχε ρίζες. Ξυπνούσα και πλέον ήμουν κομμάτι της πρωινής ρουτίνας. Οι ένοικοι μετρούσαν την παρουσία μου ως κάτι δεδομένο. Είχα γίνει εκείνος που ήξεραν ότι θα είναι εκεί, που τον περίμεναν, που τον υπολόγιζαν.
Κάποιοι με φώναζαν να πιούμε καφέ. Άλλοι απλά με κοιτούσαν και χαμογελούσαν, ένα βλέμμα αναγνώρισης που δεν υπήρχε στην αρχή. Το γεύμα είχε μετατραπεί σε μια στιγμή πραγματικής επαφής. Οι σιωπές υπήρχαν ακόμα, αλλά δεν ήταν αμήχανες. Ήταν γεμάτες σημασία.
Λίγες μέρες πριν φύγω, η Ειρήνη με πλησίασε ξανά.
— «Θα γυρίσεις;»
— «Θα γυρίσω», της είπα.
Είχαμε φτάσει σε ένα σημείο όπου η αποχώρησή μου δεν θα ήταν απλώς ένα πρακτικό γεγονός, αλλά κάτι που θα άφηνε πίσω του μια τεράστια αίσθηση απώλειας.
Και αυτό ήταν η πιο ξεκάθαρη απόδειξη ότι μετά από 25 εβδομάδες, ήμουν εκεί, όχι ως κάποιος που έκανε ένα «πείραμα», αλλά ως κάποιος που μπήκε σε μια ζωή διαφορετική από τη δική του, τη σεβάστηκε, τη βίωσε και τη μετέτρεψε σε κάτι κοινό.
Ο τίτλος της συλλογής «Τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» φαίνεται να έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Πώς προέκυψε και τι σημαίνει για σένα;
Ο τίτλος δεν είναι μια επιλογή που έγινε εκ των υστέρων για να δώσει λογοτεχνική βαρύτητα στο έργο. Ο τίτλος δεν είναι επινόηση. Ήταν μια στιγμή αποκάλυψης, μια φράση που ειπώθηκε από την Ειρήνη την πρώτη μάλιστα νύχτα της παραμονής μου και τελικά συμπύκνωσε όλη την εμπειρία μου στον Ξενώνα μέσα σε τέσσερις λέξεις. Ο τίτλος αυτός έγινε σύμβολο για πολλά πράγματα.
Στον Ξενώνα, η πραγματικότητα δεν εκφραζόταν πάντα με ευθύγραμμο, κατανοητό τρόπο. Οι λέξεις έρχονταν θραυσματικά, με ασυνήθιστο ρυθμό, σαν σπασμένες φράσεις, σαν γάβγισμα που ακούγεται ασύνδετο αλλά μέσα του κρύβει μια εσωτερική μουσικότητα.
Η γλώσσα των ενοίκων δεν ακολουθούσε τους συνηθισμένους κανόνες της επικοινωνίας.
Το γάβγισμα είναι ένας ήχος που δεν ζητάει άδεια. Είναι θόρυβος, είναι μια δήλωση παρουσίας, είναι ένας τρόπος να υπάρχεις μέσα στον κόσμο χωρίς να χρειάζεται να προσαρμοστείς στη γλώσσα των άλλων. Το γάβγισμα, απλά υπάρχει. Όπως κι όσοι μένουν στο περιθώριο της γλώσσας, της «λογικής», της κανονικότητας. Ο τίτλος είναι η υπενθύμιση ότι υπάρχει μια άλλη γλώσσα, έξω από τις γραμματικές και τις συντάξεις και κάθε ποίημα είναι μια συλλαβή αυτής της εμπειρίας.
Ο Γιάννης Μ. με τον σκύλο του Ξενώνα, Lucky.
Υπάρχουν κάποιοι στίχοι από το βιβλίο, που θεωρείς ότι συμπυκνώνουν την εμπειρία σου στον Ξενώνα;
Ένας σκύλος πέθανε μέσα μου και θέλω να βρω τον τρόπο να τον βγάζω βόλτα.
Η πίστη όμως δεν είναι στο σκύλο. Είναι στο περπάτημα.
Στο ότι έστω και μόνος έστω και με ένα άδειο λουρί, συνεχίζω.
Γιατί κάθε φορά
που βγάζω βόλτα το λουρί
δεν ψάχνω τον σκύλο
που χάθηκε.
Ψάχνω τον εαυτό μου
που περπάτησε μαζί του.
Ένα λουρί κρατάω
κι ένα φιλί.
Δεν φεύγεις ποτέ αλώβητος από εκεί που αγάπησες, από εκεί που έγινες μέρος μιας σιωπηλής, απρόβλεπτης τελετουργίας συνύπαρξης. Ο Ξενώνας δεν ήταν μια εμπειρία που τελείωσε· ήταν ένας σκύλος που πεθαίνει ξανά και ξανά μέσα μου, αλλά που ακόμα με βγάζει βόλτα, με μαθαίνει να περπατώ αλλιώς.
Υπήρξε κάποια στιγμή που έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό σου κι ένιωσες πως η παραμονή σου στον Ξενώνα σε άλλαξε, σε ανθρώπινο αλλά και καλλιτεχνικό επίπεδο;
«Δεν φεύγουν όλα».
Το είπε ο Γιάννης, ο πιο δύστροπος (σαν γαρδένια), ο πιο εύθραυστος, ο πιο αληθινός. Το είπε ήρεμα, καθαρά, σαν να έλεγε κάτι που πάντα ήξερα αλλά ποτέ δεν είχα τολμήσει να παραδεχτώ. Μέχρι τότε, κρατούσα μέσα μου ένα αόρατο σχοινί που με συνέδεσε με τον «έξω» κόσμο. Ήξερα πως κάποτε θα φύγω, πως αυτός ο τόπος δεν ήταν δικός μου για πάντα.
Όμως, εκείνη τη νύχτα, κατάλαβα: η αποχώρηση είναι ψευδαίσθηση. Μπορείς να κλείσεις την πόρτα, να πάρεις τον δρόμο πίσω, αλλά ό,τι σε άλλαξε, σε κουβαλάει. Δεν υπάρχει επιστροφή στον εαυτό που ήσουν πριν. Σε καλλιτεχνικό επίπεδο, κατάλαβα κάτι ακόμη: η ποίηση δεν είναι στις λέξεις, αλλά στις ρωγμές ανάμεσά τους. Δεν φεύγουν όλα. Και αυτό είναι το πιο ποιητικό πράγμα που έμαθα.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου μαζί με κάποιους από τους ενοίκους του Ξενώνα.
Πόσο δύσκολο ήταν να ισορροπήσεις μεταξύ του ερευνητή, του καλλιτέχνη και του ανθρώπου που μόλις έχει αναρρώσει από τον καρκίνο;
Δεν προσπάθησα να ισορροπήσω. Άφησα τους ρόλους να συγκρουστούν, να διαλυθούν και να ξαναχτιστούν μέσα μου. Το σώμα μου είχε μόλις βγει από έναν πόλεμο: τις χημειοθεραπείες, τον φόβο, την εύθραυστη επιστροφή στην κανονικότητα. Και ξαφνικά, βρισκόμουν σε έναν άλλο πόλεμο. Μόνο που στον Ξενώνα, για πρώτη φορά μετά από καιρό, δεν ήμουν ο «ασθενής». Ήμουν ο υγιής. Εγώ, που μόλις είχα κοιτάξει τον θάνατο, έμπαινα σε έναν κόσμο όπου η ζωή έμοιαζε διαφορετική: αποσπασματική, εύθραυστη, αλλά πάντα παρούσα.
Ο καρκίνος με έμαθε να πεθαίνω. Ο Ξενώνας με έμαθε να ζω. Και η ζωή, κατάλαβα, δεν επιστρέφει μετά από μια κρίση. Χτίζεται από την αρχή.
Δεν υπάρχει τρόπος να είσαι μόνο ένας ρόλος. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο ερευνητής –η εμπειρία ήταν υπερβολικά ανθρώπινη για να παρατηρηθεί από απόσταση. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο καλλιτέχνης -αν άφηνα την τέχνη να με οδηγήσει, θα πρόδιδα την ωμή αλήθεια. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο ο άνθρωπος που επιβίωσε –αν έμενα παγιδευμένος στην προσωπική μου ιστορία, δεν θα έβλεπα πέρα από τον εαυτό μου.
Ο Γιάννης Π. στο σαλόνι.
Κι έτσι, έγινα όλα αυτά μαζί. Ή μάλλον, αποδέχτηκα ότι δεν χρειάζεται να «βρω» τον εαυτό μου. Γιατί ο εαυτός δεν είναι κάτι σταθερό – είναι κάτι που αλλάζει, που διαλύεται, που ξαναχτίζεται. Δεν χρειάζεται να ισορροπήσεις. Η ζωή δεν είναι ισορροπία. Είναι κίνηση.
«Γιατί τελικά / εν κινήσει / η μνήμη ριζώνει / εν κινήσει η καμπύλη / βρίσκει σπίτι».
Τι σου αποκάλυψε η ζωή σε έναν ψυχιατρικό ξενώνα για το πώς η κοινωνία μας αντιμετωπίζει συνολικά την ψυχική υγεία; Τι χρειάζονται περισσότερο οι άνθρωποι που περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους σε αυτές τις δομές;
Η κοινωνία μας βλέπει την ψυχική ασθένεια σαν έναν ξένο τόπο –κάτι που συμβαίνει στους άλλους, ποτέ σε εμάς, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική. Δεν υπάρχει μια καθαρή γραμμή που χωρίζει τον «υγιή» από τον «ασθενή». Υπάρχει μόνο ένα φάσμα, μια λεπτή διαδρομή όπου όλοι βαδίζουμε, άλλοι πιο σταθερά, άλλοι σκοντάφτοντας.
Οι άνθρωποι στις ψυχιατρικές δομές δεν ζουν μόνο τον αποκλεισμό από την κοινωνία. Ζουν και τον αποκλεισμό από τον ίδιο τους τον εαυτό, καθώς σιγά-σιγά εσωτερικεύουν την ταμπέλα που τους έχουν φορέσει. «Δεν ανήκουμε εκεί έξω», σκέφτονται. Και το πιο σκληρό; Οι «έξω» συμφωνούν. Αυτό που κατάλαβα μέσα στον Ξενώνα είναι ότι η «τρέλα» δεν είναι ένα απομονωμένο φαινόμενο. Είναι μια «δυνατότητα» που υπάρχει μέσα σε όλους μας.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν χρειάζονται οίκτο. Χρειάζονται κάποιον που να ακούσει πραγματικά· κάποιον που να μην προσπαθήσει να μεταφράσει τη φωνή τους στη «λογική», αλλά να σταθεί απέναντί της και να την ακούσει όπως είναι.
Το γάβγισμά τους είναι συλλαβιστό. Δεν σημαίνει πως δεν έχει γλώσσα. Σημαίνει πως εμείς δεν έχουμε μάθει ακόμα να την καταλαβαίνουμε.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου ευχαριστεί τους Ενοίκους: Ειρήνη Χαρέα, Γιάννη Μερούση, Γιάννη Παπαναστασίου, Μιχάλη Μαρή, Γιώργο Κατσελή και Ελένη Κατσιώλη. Ευχαριστεί από καρδιάς: την Κλινική Ψυχολόγο και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Ψυχιατρικού Ξενώνα Χίου, Εριέττα Περδικάρη που πίστεψε από την πρώτη στιγμή στο ποιητικό μου πείραμα ΟΙ ΕΝΟΙΚΟΙ. Ευχαριστεί: Την Κοινωνική Λειτουργό: Πόπη Απέσσου. Τους Νοσηλευτές: Μαίρη Κουλουρούδη, Γιάννη Παπαδόπουλο, Αθηνά Σγουρούδη και Γιώργο Πολίτη.
Η ποιητική συλλογή του Βαγγέλη Ευαγγελίου «τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» (160 σελίδες / 96 ποιήματα), σε φιλολογική επιμέλεια & διορθώσεις της Σωτηρίας Αποστολάκη και σχεδιασμό έκδοσης, εξώφυλλο και εικονογράφηση από τον Βαγγέλη Ευαγγελίου, κυκλοφορεί από την ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
Τα νέα μόνιμα μέτρα, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, θα εφαρμοστούν μέσα στο 2025.
Σε μια προσπάθεια να αναδείξει τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη ημέρα — και κυρίως την επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο — ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε σήμερα το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Μετά τη σύσκεψη με την ηγεσία του υπουργείου, ο πρωθυπουργός δήλωσε: “Η προσιτή στέγη για όλους τους Έλληνες είναι δικαίωμα των πολιτών και υποχρέωση της πολιτείας”.
Αναφερόμενος στις νέες παρεμβάσεις που θα τεθούν σε ισχύ από το 2025, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: “Με αφορμή τις χθεσινές ανακοινώσεις για επιστροφή ενός ενοικίου στη μεγάλη πλειοψηφία ενοικιαστών στην πατρίδα μας από το 2025, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε το συνολικό πλαίσιο των πολιτικών γύρω από το μεγάλο πρόβλημα της στέγης”.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τις χθεσινές ανακοινώσεις ο πρωθυπουργός ανέφερε πως το πλεόνασμα του 2024 θα κατευθυνθεί προς ενίσχυση συνταξιούχων και ενοικιαστών, καθώς και στη χρηματοδότηση δημόσιων έργων.
Τα νέα μόνιμα μέτρα, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, θα εφαρμοστούν μέσα στο 2025. Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών έχει μόνιμα και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε:
Διάθεση επιπλέον 500 εκατομμυρίων ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για έργα υποδομής και κοινωνικές παρεμβάσεις.
Επιστροφή ενός ενοικίου στους ενοικιαστές κάθε Νοέμβριο.
Καταβολή καθαρού ποσού 250 ευρώ σε 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχους και άτομα με αναπηρία, επίσης κάθε Νοέμβριο.
Κατά την επίσκεψη στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ο ίδιος τόνισε πως οι νέες πρωτοβουλίες βασίζονται σε ισχυρή οικονομική βάση, σημειώνοντας: “Οι χθεσινές ανακοινώσεις είναι ουσιαστικά το αποτέλεσμα μίας συνετής και επιτυχημένης δημοσιονομικής πολιτικής. Καθώς ουσιαστικά αυτές οι πολιτικές μας επέτρεψαν να ξεπεράσουμε τους στόχους και να επιστρέψουμε το πλεόνασμα στους πολίτες μέσα από στοχευμένες πολιτικές“.
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την επιστροφή ενοικίου ως ένα από τα εργαλεία για την αντιμετώπιση της κρίσης στη στέγαση, λέγοντας: “Η επιδότηση ουσιαστικά ενοικίου με την επιστροφή είναι ένα μόνο μέτρο για αντιμετώπιση στεγαστικής κρίσης”, ενώ προσέθεσε: “Η κυβέρνησή μας έχει εκπονήσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής που αφορά και την προσφορά και την ζήτηση”.
Αναφέρθηκε επίσης σε μέτρα όπως ο περιορισμός της δραστηριότητας τύπου Airbnb σε υπερκορεσμένες περιοχές, η φοροαπαλλαγή μέχρι 16.000 ευρώ για ενεργειακές ανακαινίσεις, καθώς και στο πρόγραμμα “Ανακαινίζω–Ενοικιάζω”. Όπως σημείωσε: “Ο πιο γρήγορος τρόπος για να πέσουν περισσότερα σπίτια στην αγορά είναι να αξιοποιήσουμε τα κλειστά ακίνητα και καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να δώσουμε κίνητρο στους ιδιοκτήτες”.
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι από το 2026 οι τράπεζες θα επιβαρύνονται με αυξημένο ΕΝΦΙΑ για τα αδιάθετα ακίνητά τους, και αναφέρθηκε στο πρόγραμμα παροχής άτοκων δανείων ύψους 300 εκατ. ευρώ για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον, έκανε λόγο για την κοινωνική αντιπαροχή ως μέσο αξιοποίησης της κρατικής ακίνητης περιουσίας για την κατασκευή νέων κατοικιών, μέρος των οποίων θα διατίθεται με προνομιακούς όρους σε ενοικιαστές.
“Η συνεκτική στεγαστική πολιτική είναι κεντρική προτεραιότητα μας”, δήλωσε, σημειώνοντας πως τον γενικότερο συντονισμό των σχετικών παρεμβάσεων αναλαμβάνουν η Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης και το αρμόδιο υπουργείο.
Αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε: “Ξέρουμε ότι η στέγη είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Βλέπουν όμως οι πολίτες πως όταν μπορούμε να ξεπερνάμε τους στόχους, η κυβέρνηση έχει ως πρώτο μέλημα να φροντίζει τους πολίτες που βρίσκονται σε πιο δύσκολη οικονομική θέση”.
Καταλήγοντας, ανέφερε: “Κρίναμε ότι αυτό το πλεόνασμα των 1,1 δισ έπρεπε να διατεθεί σε ενοικιαστές, χαμηλοσυνταξιούχους – που πια προσβλέπουν σε τακτική ενίσχυση στα τέλη κάθε έτους – και βέβαια στη στήριξη του ΠΔΕ που χρηματοδοτεί και πολλές κοινωνικές δράσεις εκτός από την κατασκευή έργων”.
Το περιστατικό σημειώθηκε το πρωί της Τετάρτης, ενώ ο νεαρός άνδρας έχασε τη ζωή του ακαριαία.
Τραγικό περιστατικό σημειώθηκε το πρωί της Τετάρτης στην οδό Χαλοκονδύλη, στο κέντρο της Αθήνας, όπου βρέθηκε νεκρός ένας νεαρός άνδρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για έναν 20χρονο υπήκοο Τσεχίας, ο οποίος φαίνεται να έχασε τη ζωή του ακαριαία.
Οι αρχές διεξάγουν εντατικές έρευνες για το συμβάν, ενώ πηγές της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρουν ότι ο νεαρός φέρεται να άφησε ιδιόχειρο σημείωμα πριν πέσει από τον 10ο όροφο ξενοδοχείου.
Ένοπλοι επιτέθηκαν σε τουρίστες στο ινδικό Κασμίρ, σκοτώνοντας 26 και τραυματίζοντας 17, στην πιο πολύνεκρη επίθεση των τελευταίων δεκαετιών στην Ινδία.
Η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθεί με αγωνία τα γεγονότα στην ινδική πλευρά του Κασμίρ, όπου ένοπλοι επιτέθηκαν σε τουρίστες, σκοτώνοντας δεκάδες και τραυματίζοντας σοβαρά πολλούς ακόμη, οι οποίοι νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Σύμφωνα με επίσημη επιβεβαίωση της αστυνομίας, η επίθεση που σημειώθηκε χθες στο Μπαισαράν — πέντε χιλιόμετρα από το Παχαλγκάμ, δημοφιλή προορισμό στο Τζαμού & Κασμίρ — αποδίδεται σε φερόμενους αυτονομιστές αντάρτες. Ο απολογισμός ανέρχεται σε 26 νεκρούς και 17 τραυματίες, καθιστώντας την την πλέον πολύνεκρη επίθεση του είδους στην Ινδία τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Οι μαρτυρίες των επιζώντων είναι συγκλονιστικές. Όπως ανέφερε μια γυναίκα στην Indian Express, μετά την αποβίβασή τους από το λεωφορείο οι δράστες στόχευαν ξεκάθαρα τους άνδρες, με τον σύζυγό της να χάνει τη ζωή του από πυροβολισμό στο κεφάλι.
“Οι μαχητές, δεν μπορώ να πω πόσοι ήταν, βγήκαν από το δάσος κοντά σε ένα ανοιχτό μικρό λιβάδι και άρχισαν να πυροβολούν”, δήλωσε μια γυναίκα στο πρακτορείο ειδήσεων AFP. “Προφανώς λυπήθηκαν τις γυναίκες και συνέχισαν να πυροβολούν τους άνδρες, άλλοτε [με] μία μόνο βολή και άλλοτε με πολλές σφαίρες. Ήταν σαν καταιγίδα“, δήλωσε στο πρακτορείο.
Άλλος αυτόπτης μάρτυρας έκανε λόγο για απόλυτο χάος, περιγράφοντας πανικό, ουρλιαχτά και ανθρώπους που έτρεχαν πανικόβλητοι προς κάθε κατεύθυνση με το ξέσπασμα των πυροβολισμών.
Μέχρι στιγμής, καμία οργάνωση δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση.
Όπως μετέδωσε το BBC, νωρίτερα ο Ινδικός Στρατός ανακοίνωσε ότι απέτρεψε απόπειρα εισβολής ενόπλων στην περιφέρεια Μπαραμούλα, 140 χιλιόμετρα από το Παχαλγκάμ. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, δύο από τους δράστες σκοτώθηκαν.
Η επιχείρηση, σύμφωνα με τις αρχές, εκτυλίχθηκε κοντά στη Γραμμή Ελέγχου, τα de facto σύνορα που χωρίζουν τις αντιμαχόμενες περιοχές του Κασμίρ. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, το Σώμα Chinar του στρατού έκανε λόγο για “σφοδρή ανταλλαγή πυρών” στο πλαίσιο ευρύτερης στρατιωτικής επιχείρησης. Όπως σημειώνει ο στρατός, κατασχέθηκε σημαντική ποσότητα όπλων και στρατιωτικού υλικού.
Ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σφαγή, σχολεία, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις σε ολόκληρο το Κασμίρ παραμένουν κλειστά, ενώ οι δημόσιες συγκοινωνίες έχουν παραλύσει καθώς πολλοί οδηγοί απείχαν από την εργασία τους.
Παράλληλα, οι έρευνες για την ταυτότητα και τα κίνητρα των δραστών συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς. Η Εθνική Υπηρεσία Ερευνών της Ινδίας (NIA) έχει ήδη αποστείλει κλιμάκιο στη Σριναγκάρ, ενώ αναμένονται ενισχύσεις για την υποστήριξη των ερευνών.
Η πολύνεκρη επίθεση έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή. Παγκόσμιοι ηγέτες καταδίκασαν απερίφραστα το γεγονός και εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για την αιματοχυσία αθώων.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε πως “οι επιθέσεις κατά αμάχων είναι απαράδεκτες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες”.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έκανε γνωστό ότι είχε επικοινωνία με τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι και εξέφρασε τη στήριξη των ΗΠΑ προς την Ινδία.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε “βαθιά θλιμμένη” για το γεγονός και σημείωσε: “Η Ιταλία εκφράζει την εγγύτητά της στις οικογένειες που επλήγησαν, στους τραυματίες, στην κυβέρνηση και σε όλο τον ινδικό λαό”.
Profondamente addolorata per l’attacco terroristico avvenuto oggi in India, che ha causato numerose vittime. L’Italia esprime vicinanza alle famiglie colpite, ai feriti, al Governo e a tutto il popolo indiano.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ χαρακτήρισε την επίθεση “απολύτως καταστροφική” και “φρικτή”, στέλνοντας τη σκέψη του στους πληγέντες και τον λαό της Ινδίας.
The horrific terrorist attack in Kashmir today is utterly devastating.
My thoughts are with those affected, their loved ones, and the people of India.
Κοινωνικές ανισότητες, νικητές, ηττημένοι και η ψευδαίσθηση της ανόδου. Η σημερινή ζωή φαίνεται να στηρίζεται σε ένα άθλιο σύστημα που ευνοεί λίγους, τις επιπτώσεις του οποίου τις πληρώνουμε με αίμα καθημερινά.
«Στείλε μου μήνυμα και θα σε βοηθήσω να ξεφύγεις από τις καθημερινές δυσκολίες της βιοπάλης» ακούγονται να λένε νεαρά –συνήθως– άτομα σε βιντεάκια που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στα κοινωνικά δίκτυα.
Τα εν λόγω βίντεο υπόσχονται γρήγορο οικονομικό κέρδος, εύκολη και άνετη εργασία καθώς και αύξηση του προσωπικού κεφαλαίου χωρίς όριο και περιορισμό.
Στην πραγματικότητα, αυτά τα βίντεο δεν είναι τίποτα άλλο από μια καλοστημένη απάτη που στηρίζεται στην προσέλκυση νέων ατόμων σε ένα δίκτυο, είτε με σκοπό αυτά να επενδύσουν χρήματα (σχήμα Ponzi) είτε να πληρώνσουν ένα αντίτιμο συμμετοχής, για την αποζημίωση του οποίου θα κληθούν να στρατολογήσουν νέα άτομα (σχήμα πυραμίδας) και ούτω καθεξής.
Το να αγνοήσεις τις συγκεκριμένες δημοσιεύσεις, να ενημερώσεις τα δικά σου άτομα ώστε να προστατευθούν και να κάνεις μια αναφορά είναι εύκολο. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση που η πυραμιδική απάτη αφορά ολόκληρη τη σημερινή ζωή;
Τι κάνουμε όταν τα περισσότερα –αν όχι όλα– από τα σημερινά προβλήματα προέρχονται από την τεράστια απόσταση ανάμεσα σε αυτούς που βρίσκονται στην βάση και σε αυτούς που βρίσκονται στην κορυφή;
Λίγοι κερδισμένοι, πάρα πολλοί χαμένοι
Όταν το 1919, ο ιταλοαμερικανός Charles Ponzi διαπίστωσε πως οι ισοτιμίες από τις διεθνείς ταχυδρομικές επιταγές είχαν διαφορά από χώρα σε χώρα, έβαλε μπροστά ένα επιχειρηματικό σχέδιο-απάτη.
Έπεισε γνωστούς και αγνώστους να επενδύσουν στο πρόγραμμά του, υποσχόμενος πως θα διπλασιάσει τα χρήματά τους μέσα σε 90 μόνο μέρες. Στην πραγματικότητα, δεν προχωρούσε ποτέ σε επενδύσεις, παρά μόνο πλήρωνε τους αρχικούς επενδυτές με τα χρήματα που έδιναν οι νέοι που έμπαιναν στο δίκτυο.
Εφόσον οι αρχικοί επενδυτές έπαιρναν πίσω τα χρήματά τους και με το παραπάνω, επένδυαν εκ νέου, δημιουργώντας συνεχή ροή χρημάτων στο δίκτυο. Ενάμιση χρόνο μετά, δεν υπήρχαν αρκετοί νέοι επενδυτές για να χρηματοδοτήσουν τους παλιότερους, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ροή χρημάτων και τελικά να καταρρεύσει το σχήμα.
Ο 38χρονος συνελήφθη και οδηγήθηκε στη φυλακή, με το όνομά του να μένει για πάντα στην ιστορία σαν ο άνθρωπος που έκανε την αρχή για μια από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές απάτες που «δημιουργούν» χρήμα, χωρίς αυτό να αντιστοιχεί σε πραγματική αξία.
Ομοίως, το οικονομικό σχήμα πυραμίδας στηρίζεται στη συνεχή στρατολόγηση νέων ατόμων, μόνο που οι επενδύσεις αντικαθίστανται από αγοραπωλησία πραγματικών αγαθών.
Τα μέλη του σχήματος αγοράζουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία έναντι αντιτίμου και στη συνέχεια καλούνται να προσελκύσουν νέα μέλη που θα αγοράσουν για να πουλήσουν στη συνέχεια, και έτσι οι πρώτοι κερδίζουν χρήματα. Η διαφορά που έχουν οι εταιρείες-πυραμίδα με τις MLM (Multi-Level Marketing) εταιρείες, είναι πως οι πρώτες επικεντρώνονται στο να αυξάνονται διαρκώς τα μέλη, και όχι στην πώληση του προιόντος.
Αν και πρόκειται για παράνομη πρακτική που διώκεται ποινικά σε αρκετές χώρες, πολλές επιχειρήσεις ακόμα και σήμερα συνεχίζουν τη δράση τους κατ’ αυτό το πρότυπο, σημειώνοντας μάλιστα τεράστια επιτυχία, αφού αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας κερδίζουν πολλά χρήματα, ενώ αυτοί στη βάση κερδίζουν λίγα έως καθόλου.
Οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι κρατούν στην κορυφή το 1%
Μια ματιά στην κατανομή του παγκόσμιου πλούτου αρκεί για να εντοπίσουμε τρανταχτές ομοιότητες ανάμεσα στα πυραμιδικά σχήματα και τη δομή της σημερινής κοινωνίας. Το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού διαθέτει περιουσία διπλάσια από ότι διαθέτει το υπόλοιπο 99% μαζί.
Μόνο το 2024, η περιουσία του Elon Musk, του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη, αυξήθηκε κατά 218 δις, με τη συνολική της αξία να ξεπερνά τα 400 δισεκατομμύρια δολάρια. Την ίδια ώρα, πάνω από 700 εκατομμύρια άτομα στον κόσμο ζουν κάτω από συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Οι πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη, μεταξύ των οποίων Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Bernard Arnault και άλλοι, κερδίζουν περισσότερα χρήματα από ότι είναι δυνατό να ξοδέψουν σε μια ζωή, ενώ παράλληλα οι φτωχότεροι άνθρωποι δεν έχουν αρκετά χρήματα ούτε για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες μιας μέρας.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, το hustle culture που ανθίζει στη σημερινή εποχή, προωθεί την ιδέα πως η οικονομική ανέλιξη και επιτυχία εξαρτώνται από τη σκληρή δουλειά και την αδιάκοπη προσπάθεια, κάτι το οποίο ασφαλώς και δεν ισχύει.
Με τον ίδιο τρόπο, οι πυραμιδικές απάτες σπανίως μιλούν για τις αρμοδιότητες της δουλειάς, παρά μόνο υπερτονίζουν την υποτιθέμενη επιτυχία των συμμετεχόντων.
Η μείωση του πληθυσμού απειλεί πρωτίστως τους πολυεκατομμυριούχους
Υποστηρικτές του καπιταλιστικού οικονομικού μοντέλου ισχυρίζονται πως δεν πρόκειται για ένα πυραμιδικό σχήμα, αφού ο καπιταλισμός στηρίζεται στην πραγματική αξία αγαθών και όχι σε «αέρα».
Η υπεραξία, ωστόσο, μια βασική έννοια της οικονομικής θεωρίας του Karl Marx, περιέγραφε την οικονομική διαφορά ανάμεσα σε αυτό που παράγει ο/η εργάτης/-τρια και σε αυτό για το οποίο αμείβεται. Με λίγα λόγια, οι μεγαλοκαπιταλιστές καρπώνονται τα κέρδη που προκύπτουν από την εργασία όσων βρίσκονται στη βάση και έτσι ελέγχουν ολόκληρη την οικονομία.
Την ίδια ώρα, ο καπιταλισμός προκειμένου να διατηρήσει την ανάπτυξή του, απαιτεί όλο και περισσότερους ανθρώπους στην κοινωνία (άρα περισσότερους εργαζομένους και καταναλωτές), ακριβώς όπως μια πυραμίδα απαιτεί συνεχώς νέα μέλη.
Αυτή τη στιγμή, οι γεννήσεις στον κόσμο είναι χαμηλότερες από ποτέ, γεγονός που έχει σημάνει κόκκινο συναγερμό στις ελίτ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Elon Musk, ο άνθρωπος που κάθε εβδομάδα απασχολεί –μεταξύ άλλων– τις ειδήσεις και για το γεγονός ότι έφερε ακόμα ένα παιδί στον κόσμο, τοποθετείται συχνά δημόσια για την ανάγκη επίλυσης του δημογραφικού.
Με την παρουσίαση του δημογραφικού ως μεγαλύτερης απειλής της σημερινής ζωής, μπορούν και προωθούν πολιτικές που ωφελούν τον πλούτο τους. Άλλωστε αν μειωθεί κατά πολύ ο πληθυσμός, θα μειωθεί η πελατειακή βάση τους.
Ενδεχομένως, να μην είναι τυχαία και η απαγόρευση των αμβλώσεων σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ, που πέρασε με την ευχή των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Είναι γεγονός πως για τις ελίτ αυτού του κόσμου είμαστε απλώς νούμερα. Νούμερα που συμβάλλουν στο να αυξάνονται τα νούμερα στο λογαριασμό τους.
Κάθε πυραμιδικό σχήμα έχει ημερομηνία λήξης. Ίσως είμαστε πιο κοντά σε μια οικονομική και κοινωνική κατάρρευση από ότι νομίζουμε.
Μια συζήτηση για όλα στο καμαρίνι της σπουδαίας ηθοποιού και θεατρικής συγγραφέως, η οποία με την εμβληματική παρουσία της στο παιδικό θέατρο άγγιξε τις ζωές χιλιάδων παιδιών και άφησε εποχή. Η δημιουργική και εσωτερική της ζωή συνεχίζονται ακάθεκτες, με νέα σχέδια για παραμύθια και podcast στα σκαριά.
Η Ξένια Καλογεροπούλου φτάνει νωρίς στο θέατρο Μουσούρη, γεμάτη ορμή και επιθυμία να ανέβει ακόμα ένα βράδυ στη σκηνή και να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας γυναίκας που πάσχει από Αλτσχάιμερ και ζει σε ένα περίκλειστο, δικό της σύμπαν στο “Humans”, το βραβευμένο με Tony έργο του Stephen Karam, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, που έριξε αυλαία την Κυριακή των Βαΐων.
Αφού χαιρετήσει και συνομιλήσει με τους ανθρώπους του θεάτρου που είναι ήδη στο ταμείο για την αποψινή παράσταση, κατευθυνόμαστε στο καμαρίνι της, το δεύτερο σπίτι της εδώ και δύο σεζόν.
Ηθοποιός, συγγραφέας, μεταφράστρια, ιδρύτρια του θεάτρου «Πόρτα», η Ξένια Καλογεροπούλου διέγραψε μια εντελώς δική της πορεία στα θεατρικά πράγματα, φεύγοντας χιλιόμετρα μακριά από το καλούπι που επιχείρησαν να την βάλουν στην αρχή της καριέρας της, στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο.
«Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά», όπως τιτλοφορείται και το βιβλίο της που κυκλοφορεί από το Εθνικό Θέατρο. Αυτές τις πέντε δεκαετίες, η κυρία Καλογεροπούλου άφησε πολύτιμο αποτύπωμα, αλλάζοντας το πώς αντιλαμβανόμαστε το παιδικό θέατρο, στο οποίο επέστρεψε την απαραίτητη ευαισθησία, τις λεπτές αποχρώσεις των συναισθημάτων και την απεριόριστη φαντασία.
Η Ξένια Καλογεροπούλου φοράει καινούρια ρούχα, όταν μας υποδέχεται στο θέατρο Μουσούρη. Έχει διάθεση να μιλήσει για τη ζωή της σήμερα, καθώς και για το παρελθόν της με τον σύντροφο της ζωής της, Κωστή Σκαλιόρα που έφυγε από τη ζωή το 2013, να κάνει τον απολογισμό της διαδρομής της στον κόσμο του θεάτρου -μιας διαδρομής που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα-, αλλά και να ανασύρει, με απόλυτη ενάργεια, εικόνες και μυρωδιές της παιδικής της ηλικίας.
Η Ξένια Καλογεροπούλου πρωταγωνιστεί στο “Humans” στο θέατρο Μουσούρη, σε σκηνοθεσία Κων. Μαρκουλάκη. Φωτογραφίες: Δημήτρης Καπάνταης
Με αυθεντική περιέργεια, δίψα για ζωή και για τα επόμενα βήματά της -έχει στα σκαριά ένα παραμύθι, αλλά και μια πρωτότυπη ιδέα για podcast– η Ξένια Καλογεροπούλου δεν ησυχάζει ποτέ, όπως οι αυθεντικοί δημιουργοί. Μάλιστα, η επομένη της συνέντευξης θα ήταν μια σημαντική μέρα για εκείνη, καθώς διοργάνωνε τραπέζι στο σπίτι της για πρώτη φορά, μετά την απώλεια σημαντικού μέρους της όρασής της.
«Η τελευταία φορά που έκανα κάτι τέτοιο ήταν όταν έβλεπα. Μετά δεν το ξανάκανα. Τώρα, μου φαίνεται πολύ τολμηρό. Αγόρασα καινούρια ρούχα, έχω παραγγείλει τα φαγιά, τα κρασιά κι έχω τους καλεσμένους μου. Μου μοιάζει πολύ εντυπωσιακό ότι θα γίνει μια γιορτή στο σπίτι μου. Θα στρώσω τραπέζι καλό, θα ανάψω το τζάκι και θα έρθουν άνθρωποι να περάσουμε ωραία. Είναι η πρώτη φορά που θα έχω καλεσμένους, αφότου έχασα μέρος της όρασής μου. Τώρα λέω γιατί όχι; Ξαφνικά κάνω πράγματα που δεν τα έκανα», σημειώνει η αγαπημένη ηθοποιός.
«Λοιπόν, για να πάρουμε φόρα», θα μου πει στην αρχή της συζήτησής μας, πίνοντας μια γουλιά από τον καφέ που έχει δίπλα της.
Όταν μοιράστηκα με κάποιους ανθρώπους ότι θα κάνουμε αυτή τη συνέντευξη, ένας φίλος ηθοποιός μού είπε πως όταν είδε «Το Σκλαβί» ως παιδί, σκέφτηκε ότι θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο.
Πολύ χαίρομαι που το ακούω. «Το Σκλαβί» ήταν ένα θαύμα για μένα και τη ζωή μου. Εκείνο τον καιρό, είχα δίπλα μου μια γνωστή συλλογή παραμυθιών, που περιείχε και το Σκλαβί. Μου τηλεφώνησε ο Θωμάς (σ.σ. Μοσχόπουλος, σταθερός της συνεργάτης) και μου περιέγραψε την ιστορία. Όπως το είχα δίπλα μου, το διάβασα και είπα ότι αυτό θέλω να κάνω.
Μου πήρε πάρα πολύ καιρό να το φανταστώ, να ψάξω τι μπορεί να κρύβει αυτό το παραμύθι. Του πρόσθεσα πάρα πολλά πράγματα. Είναι ένα παραμύθι με πάρα πολλά μυστικά. Κάπου δύο χρόνια το παίδευα και όταν βγήκε ήμουν πολύ χαρούμενη. Η παράσταση ήταν μια υπέροχη εμπειρία και πρέπει να πω ότι πολύ το καμαρώνω το Σκλαβί.
Πιστεύω ότι θα έχετε «φτιάξει» πολλούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες, γιατί το θέατρο που έχουμε δει ως παιδιά γράφει μέσα μας, με πολλούς τρόπους.
Ναι, αλλά είναι καλό αυτό ή κακό (γέλια); Δεν μπορώ να ξέρω ποιοι έχουν επηρεαστεί με αυτόν τον τρόπο από τη δουλειά μου. Εγώ πέρασα πολύ ωραία πάντως με όλα όσα έκανα. Τώρα θα ανεβάσουμε ξανά ένα έργο μου, την «Ελίζα» που έχει να παιχτεί πολύ καιρό. Θα το κάνει ο Μοσχόπουλος στο «Πόρτα».
Έρχονται συχνά άνθρωποι να σας πουν ότι ως παιδιά είχαν δει παραστάσεις σας;
Όχι πολύ, συμβαίνει όμως. Όταν έγραψα τον Οδυσσεβάχ, ήταν ένα κορίτσι οκτώ χρονών που ερχόταν κάθε Κυριακή κι έβλεπε την παράσταση. Μάλιστα, στο διάλειμμα περίμενε να ξαναρχίσει· δεν κουνιόταν, παρά μόνο κοίταζε τη σκηνή. Είχα κολακευτεί πάρα πολύ, μετά όμως κατάλαβα ότι είχε ερωτευτεί τον Μιχαήλ Μαρμαρινό. Μία ερχόταν με τη μαμά, μία με τον μπαμπά, μία με τη γιαγιά για να βλέπει τον Μιχαήλ.
Επίσης με τον Οδυσσεβάχ, θυμάμαι ότι τα παιδιά έπαιζαν ξανά την παράσταση σπίτι τους κι έστηναν παιχνίδια που είχαν δει στο έργο. Αυτόν τον καιρό, βέβαια, δεν έρχομαι σε μεγάλη επαφή με παιδιά, από κοντά.
Ολοκληρώνετε σιγά-σιγά τη δεύτερη σεζόν του “Ηumans” σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, ενός έργου που μιλάει για «τη ζωή, όπως προσπαθούμε να τη ζήσουμε». Με την εμπειρία ζωής που έχετε, πού θα λέγατε ότι βρίσκεται η ουσία της ανθρώπινης κατάστασης;
Αχ, δύσκολα μου βάζεις. Δεν ξέρω. Οι άνθρωποι είμαστε και απλοί και περίπλοκοι συγχρόνως, αν θέλεις. Αυτό το έργο περιγράφει ανθρώπινες σχέσεις και πιάνει διάφορα παραδείγματα χαρακτήρων, πολύ αληθινά, με πολλή φινέτσα και χιούμορ. Κι αυτό μου αρέσει.
Ήμουν τυχερή που μου πρότεινε ο Κωνσταντίνος αυτήν την παράσταση. Πριν απ΄ αυτό, είχα παίξει στον «Θείο Βάνια» ένα ρόλο, αλλά δεν φανταζόμουν πως θα μου τύχει κάτι τόσο ωραίο όσο το “Humans”. O ρόλος μου είναι πάρα πολύ ενδιαφέρων.
Αυτή η γυναίκα που έχει Αλτσχάιμερ και ζει σε ένα σύμπαν δικό της είναι ένα πράγμα παράξενο. Είναι ανάμεσα στους άλλους, αλλά ταυτόχρονα στον κόσμο της. Σε μια στιγμή μόνο θυμάται κάτι ζωντανό, όταν λέει μια προσευχή.
Μάλιστα, σε κάποια παράσταση οι θεατές νόμιζαν ότι έγινα καλά κι αρχίσανε να χειροκροτάνε ότι γιατρεύτηκα, αλλά δεν είχε συμβεί αυτό. Προχθές, άκουγα στο ραδιόφωνο που λέγανε ότι βρέθηκε το φάρμακο για το Αλτσχάιμερ. Πετάχτηκα πάνω. Και μετά λέω «όχι, δεν με ενδιαφέρει εμένα. Είναι για τον ρόλο μου» (γέλια).
Έχετε ταυτιστεί με τον ρόλο σας, όμως;
Ναι, κάπου ναι, ενώ το πρόβλημά μου δεν είναι αυτό. Το πρόβλημά μου είναι ότι έχω χάσει ως ένα σημείο την όρασή μου. Ψιλοβλέπω όμως· τώρα, ας πούμε βλέπω ότι φοράς σκούρα και πάνω φοράς κάτι πιο ανοιχτό. Έχεις και σκουλαρίκια ή μου φαίνεται;
Κάτι βλέπω, αλλά δεν μπορώ ούτε σινεμάνα παρακολουθήσω και μου λείπει πολύ. Τις παραστάσεις τις ακούω -ραδιοφωνικά. Για να κυκλοφορώ, χρειάζομαι μια βοήθεια. Μια γνωστή μου, που έχει χάσει το φως της, έχει σκύλο. Δεν νομίζω ότι θα με βόλευε ο σκύλος εμένα. Χρειάζομαι άνθρωπο. Και ευτυχώς έχω μια γυναίκα που με φροντίζει πολύ ωραία.
Που λες ήρθα εδώ πέρα, με αυτό τον απροσδόκητα συναρπαστικό ρόλο, σε έναν πάρα πολύ ωραίο θίασο. Είναι και όλοι οι ηθοποιοί εξαιρετικοί -και σαν ηθοποιοί και σαν άνθρωποι. Έχουμε αγαπηθεί πολύ. Έρχομαι με τέτοια χαρά κάθε φορά στην παράσταση, με τη σκέψη ότι θα τους συναντήσω, θα πούμε τα νέα μας και μετά θα ανέβουμε στη σκηνή.
Στενοχωριέμαι που τελειώνει, Κυριακή των Βαΐων τέρμα. Τώρα, δεν ξέρω αν θα τύχει να ξαναπαίξω στο θέατρο· αν έχουν καμιά ωραία γιαγιά.
Είστε ανοιχτή να σας προτείνουν κάτι ωραίο, θεατρικά, για την επόμενη σεζόν;
Βεβαίως και είμαι ανοιχτή. Μακάρι! Αν τύχει κάτι που να με θέλουν και να το θέλω κι εγώ. Όμως, μπορεί και να μην τύχει. Μπορεί να μην ξαναπαίξω. Ή να παίξω σε κάνα χρόνο.
Έχετε συμβιβαστεί με την ιδέα του να μην ξαναπαίξετε; Επειδή το αναφέρατε και πριν.
Μπορεί, ναι. Δεν ξέρω, προσπαθώ να μην το σκέφτομαι. Δεν είναι απαραίτητο, αλλά ωραίο θα είναι να παίξω. Εξαρτάται αν θα είναι όπως τώρα, που έχω τέτοια ωραία επαφή με τους άλλους. Αυτό δεν συμβαίνει εύκολα.
Αν είναι το “Humans” η τελευταία σας παράσταση -που αποκλείεται- θα είστε ευχαριστημένη;
Βεβαίως. Ήταν ωραία. Ελπίζω να μην είναι η τελευταία, αλλά ήταν για μένα ένα δώρο μεγάλο.
Ποια θα λέγατε ότι είναι σήμερα η διανοητική σας κατάσταση, κατά τη γνωστή κλισέ ερώτηση; Πώς αισθάνεστε;
Είμαι πολύ ανοιχτή. Διάβαζα μια Ρωσίδα συγγραφέα που μ’ άρεσε πολύ, τη Μπερμπέροβα, η οποία έλεγε σε ένα βιβλίο ότι αισθάνεται σαν να είναι ποτάμι που κυλάει και μαζεύει. Εγώ κυλάω και μαζεύω. Ακόμα και τώρα.
Αισθάνομαι μια δίψα για ζωή, την οποία δεν μπορώ να ικανοποιήσω πολύ, κυρίως επειδή δεν βλέπω. Το να μη βλέπεις είναι τρομερό πράγμα. Και δεν μπορώ να το πάρω απόφαση. Με δυσκολεύει πάρα πολύ, αλλά τώρα τελευταία έχω αρχίσει να το αντιμετωπίζω λίγο πιο θετικά. Σκέφτομαι ότι βλέπω κάποια πράγματα -όσα βλέπω.
Γιατί αν δεν έβλεπα και τίποτε, άσε. Τώρα, δηλαδή, βλέπω τα παπουτσάκια σου τα μαύρα, βλέπω εδώ τον καφέ μου, τον καθρέφτη. Όταν παίζω με τους ηθοποιούς τους βλέπω αχνά, αλλά έστω κι έτσι τους βλέπω.
Και ό,τι μπορώ να διακρίνω, το χαίρομαι. Στο σπίτι μού έχουν βάλει φώτα δυνατά και βλέπω κάπως καλύτερα. Ας πούμε, όταν έρχεται η γάτα μου αγκαλιά και με κοιτάζει, βλέπω τα μάτια της κανονικά. Το χαίρομαι. Ξεχωρίζω κάποια πράγματα. Αλλά βλέπω και με τη φαντασία μου, αναγκαστικά.
Είναι πολύ όμορφο πάντως αυτό που λέτε για τη δίψα για ζωή που δεν σταματάει, δεν σβήνει.
Όχι, δεν σταματάει, αλλά δυσκολεύεται. Όλα είναι πιο δύσκολα. Δεν μπορώ πολύ να περπατήσω, να ανέβω σκάλες. Όμως, στη θάλασσα όταν κολυμπάω, αισθάνομαι ωραία. Και όταν ακούω βιβλία, το κάνω με μεγάλη χαρά -παλιά κλασικά και καινούργια. Δεν τα χορταίνω τα βιβλία.
Όταν προέκυψε αρχικά το πρόβλημα της όρασης, έχετε πει ότι σας έπιασε απελπισία.
Ήθελα να πεθάνω. Για πολύ καιρό.
Τώρα λέω κοίτα που είμαι μικρή ακόμη, 88 χρονών, μπορεί να ζήσω μερικά χρονάκια ακόμη, να το ευχαριστηθώ.
Απ΄όλη σας την πορεία αυτά τα χρόνια, τις ελληνικές ταινίες αρχικά και μετά το παιδικό θέατρο και όλα όσα έχετε κάνει, πού βρήκατε πιο πολύ τον εαυτό σας;
Πρέπει να σου πω ότι αυτό συνέβη στην τελευταία μου ταινία, το «Πριν τα Μεσάνυχτα» (σ.σ. σκην. Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, 2013), γιατί εκεί πραγματικά για πρώτη φορά -και τελευταία δυστυχώς-, είχα την ευκαιρία να προχωρήσω πολύ προσωπικά αυτό που έκανα, δουλεύοντας μαζί με τους άλλους συντελεστές.
Στην ταινία αυτή, έχω ένα μονόλογο. Μου τον έδωσαν στο σενάριο, αλλά εγώ τον άλλαξα αρκετά. Τον έγραψα με τον τρόπο μου, σε συνεργασία βέβαια με τον σκηνοθέτη. Αυτό το πράγμα ακούμπησε πάρα πολύ μέσα μου και ήταν πολύ μεγάλη ευτυχία.
Ο ελληνικός κινηματογράφος
Στις παλιές ελληνικές ταινίες δεν βρίσκατε τον εαυτό σας;
Καθόλου. Μου έλεγε και ο Κωστής, ο άντρας μου, ότι «δεν ήσουν εσύ, ήσουν άλλη», κι είχε δίκιο. Αναγκαστικά γινόμουν άλλη.
Έπρεπε να παίζω ένα δυστυχισμένο κορίτσι, ολίγον χαζό, αλλά κυρίως μια κακομαθημένη κοπέλα. Δεν ακουμπούσαν σε κάτι αληθινό οι ρόλοι, ήταν έτσι γραμμένα τα σενάρια.
Θυμάμαι μια εποχή ήθελα να γράψω. Έτσι, σκέφτηκα να προτείνω μια ιδέα για σενάριο μαζί με τον Άδωνη Κύρου, που ήμασταν φίλοι τότε. Φτιάξαμε μια περίληψη υπόθεσης και την δώσαμε σε παραγωγούς. Ένας παραγωγός μας είπε ότι «είναι πολύ ωραίο, αλλά έχει ένα ελάττωμα, είναι λίγο πρωτότυπο».
Έπρεπε να είναι όλα σύμφωνα με έναν κανόνα. Βασικά, ήταν είτε η πλούσια, κακομαθημένη κοπέλα, είτε η δυστυχισμένη, αγνή και φτωχή. Ήταν όλα σε ένα σχήμα. Ήθελαν μια συνταγή, δεν ήθελαν το πρωτότυπο.
Το σενάριο αυτό μπορεί να μην προχώρησε, όμως εσείς προσπαθούσατε από τότε να είστε συνδημιουργός στα πράγματα;
Ξέρεις, μου έτυχε σε κάποιες ταινίες που έπαιξα να έχω κάποιες ιδέες. Τις πρότεινα για να αλλάξει μια σκηνή και να γίνει πιο ενδιαφέρουσα. Κανείς δεν τις κατάλαβε. Αυτά που πρότεινα εγώ ήταν σκηνές όπου δεν εξηγούνται τα πράγματα, αλλά τα δείχνουμε με τέτοιο τρόπο που μαντεύει ο θεατής τι συμβαίνει. Αυτό δεν ενδιέφερε κανέναν τότε.
Η αγαπημένη σας ελληνική ταινία ποια είναι;
Στις κωμωδίες περνούσα πολύ καλύτερα, τα μελό ήταν που με στενοχωρούσαν. Πολλά μελό τα έκανα, γιατί είχαμε τον θίασο με τον Γιάννη Φέρτη και όλο ήμασταν χρεωμένοι. Κάναμε ό,τι να ‘ναι για να βγάζουμε λεφτά. Τα περισσότερα μελό ήταν πολύ χαζά. Έχω μια αδυναμία στην πρώτη μου ταινία, το «Η Κυρά μας η Μαμή», και γιατί ήταν η πρώτη μου και γιατί πέρασα πολύ ωραία.
Πώς μπήκατε στο σινεμά;
Περνούσα μια μέρα έξω από του του Zonar’s και ήταν καθισμένος εκεί ο Μάνος Χατζηδάκις, ο οποίος με είχε γνωρίσει σε κάποιο φιλικό σπίτι.
Με φώναξε και μου λέει «θες να κάνεις σινεμά;». Ο Χατζιδάκις με έστειλε στον Φίνο κι έπαιξα την πρώτη μου ταινία.
Με τον ίδιο τον Χατζιδάκι δούλεψα πολύ αργότερα, ιδιαίτερα στο «Παραμύθι χωρίς όνομα», όπου είχε γράψει τα τραγούδια. Τα έγραφε σχεδόν εκείνη τη στιγμή, σε κουτιά από τσιγάρα, έτσι τόσο πρόχειρα. Και αυτά τα τραγούδια, μετά, έγιναν μεγάλες επιτυχίες στον δίσκο· τραγουδήθηκαν πολύ.
Εκείνη την εποχή, η παράσταση αυτή ήταν ενδιαφέρουσα, αλλά αποτυχημένη, δεν πήγε καθόλου καλά. Θυμάμαι τον Μάνο να μας έρχεται με τα κουτάκια από τσιγάρα κι εκεί πάνω να είναι γραμμένες οι νότες. Οι στίχοι ήταν του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Μιλάμε για υπέροχα τραγούδια που αργότερα έγιναν πολύ πιο γνωστά. Μέσα σε αυτή την κατάσταση, έκανε εξαιρετική δουλειά ο Μάνος.
Μετά, μάλλον χαθήκαμε. Εγώ απλώς τον παρακολουθούσα πάντα και του έχω μεγάλη αδυναμία και τώρα. Μπορεί να κάθομαι να ακούω τον «Μεγάλο Ερωτικό» ατελείωτα.
Αυτή την περίοδο, η καθημερινότητά σας πώς είναι; Μια μέρα με θέατρο και μια μέρα χωρίς;
Κοίταξε, τώρα όσο παίζω, οπωσδήποτε, σχηματίζεται η μέρα μου γύρω από την παράσταση. Διαβάζω το βράδυ, ακούω βιβλία δηλαδή, πάρα πολύ. Τα βιβλία είναι πολύ βασικό στοιχείο στη ζωή μου. Οπότε, κοιμάμαι λίγο αργά και ξυπνάω λίγο αργά.
Όταν δεν βλέπεις, ατονεί και το κορμί σου, διότι δεν το μεταχειρίζεσαι με τον ίδιο τρόπο. Οπότε, κάνω ό,τι μπορώ για να το αντισταθμίσω αυτό. Ας πούμε, δύο φορές τη βδομάδα κολυμπάω για καμιά ωρίτσα. Τώρα θα ξαναρχίσω πιλάτες.
Βασικά, έχω τα βιβλία μου και το κολυμβητήριο… Και σκέφτομαι πολύ, μέχρι αηδίας.
Ακούω πολλή μουσική, παρόλο που δεν είμαι ειδική σε αυτό το κομμάτι. Προχτές, ας πούμε, εγώ που δεν ξέρω πολλά από μουσική, έτυχε να ακούσω κάτι κουαρτέτα του Σοστακόβιτς καταπληκτικά, και κόλλησα εκεί πέρα να ακούω. Δεν μου μιλάει πάντα η μουσική, όταν μου μιλάει όμως… Επίσης, ακούω πολύ ραδιόφωνο γενικά, γιατί τηλεόραση δεν μπορώ να δω. Ακούω και μερικές εκπομπές για βιβλία.
Τις ώρες που χάνεστε στη σκέψη σας, το μυαλό σας πάει πιο πολύ προς τις καλές στιγμές ή προς τις πιο σκοτεινές;
Μια εδώ, μια εκεί. Μπορεί να είναι μια σκοτεινή ανάμνηση και να γίνω λιώμα. Βέβαια, και οι ευχάριστες είναι μελαγχολικές, γιατί είναι περασμένες.
Kάποια πράγματα τα ξεχνάω, αλλά προχθές θυμήθηκα το πατρικό μου σπίτι. Μου κάνει εντύπωση. Ήταν Πάρνηθος 27, στο Ψυχικό. Τηλέφωνο 77-190.
Επίσης, έχω καταφέρει να θυμηθώ 62 τίτλους βιβλίων που είχα στη βιβλιοθήκη μου, όταν ήμουν 10 χρονών. Μου κάνει και εμένα κατάπληξη. Είναι βιβλία που τα θυμάμαι από το περιεχόμενό τους, από το εξώφυλλό τους.
Ήξερα να διαβάζω πριν πάω σχολείο, γιατί είχα μια Γαλλίδα δασκάλα που μου έμαθε να διαβάζω στα γαλλικά. Ήταν νονός μου ο κύριος Κάουφμαν που είχε το γαλλικό βιβλιοπωλείο. Πήγαινα και μου έλεγε «πάρε ό,τι θες».
Εγώ, λοιπόν, διάβαζα βιβλία που δεν ήταν για παιδιά. Ας πούμε ένα αγαπημένο μου βιβλίο ήταν η Μαντάμ Μποβαρύ.
Σε ποια ηλικία τη διαβάσατε;
Στα εννιά μου. Το ήξερα απ’ έξω στα γαλλικά. Το καταλάβαινα με τον τρόπο μου, όχι όπως τώρα. Αυτό κι άλλα δύο είναι τα πολύ αγαπημένα μου: η Jane Eyre και το άλλο ο Συρανό Ντε Μπερζεράκ, που τον ήξερα απ’ έξω στα γαλλικά.
Ήσαστε ένα διανοούμενο παιδί.
Ζούσα πάρα πολύ με τα βιβλία και με τη φαντασία μου -πάρα πολύ. Είχα μεγάλα αδέρφια από άλλη μάνα, που δεν ήταν αδέρφια μου στην πραγματικότητα, γιατί με περνούσαν είκοσι χρόνια. Άρα, μεγάλωνα σαν μοναχοπαίδι, σε μία μονοκατοικία πολύ ωραία, με μεγάλο κήπο.
Περνούσα πολλές ώρες μόνη μου. Ας πούμε, είχα και μία ελιά κι έμενα με τις ώρες σκαρφαλωμένη εκεί, σαν να ήταν το βασίλειό μου. Τα θυμάμαι όλα τα φυτά που είχαμε, τα δέντρα, τα λουλούδια, ό,τι υπήρχε στον κήπο. Τα θυμάμαι ένα-ένα.
Μια ζωή θέατρο για παιδιά
Η ιδέα να ασχοληθείτε με το παιδικό θέατρο, αλλά με τον τρόπο που ασχοληθήκατε, που ήταν τελείως διαφορετικός απ’ ό,τι υπήρχε στην Ελλάδα, πότε προέκυψε;
Το 1972, μέσα στην επταετία. Ήταν πάρα πολύ μελαγχολικός καιρός. Και ήθελα κάτι χαρούμενο, κάτι φρέσκο. Έτσι σκέφτηκα το θέατρο για παιδιά. Δεν είχα δει ποτέ μου παράσταση παιδικού θεάτρου. Θυμάμαι έτρωγα ένα ψάρι στη Ραφήνα με τον Φασουλή, του λέω «Σταμάτη μου, δεν θα ήταν ωραία να κάνουμε μια παράσταση για παιδιά;» και συμφώνησε.
Έτσι ξεκίνησα, τα λέω και στο βιβλίο μου. Το αλλιώτικο που λες δεν προέκυψε αμέσως. Στην αρχή, ανέβασα κάτι διασκευές όπως του Πινόκιο, ώσπου κάποια στιγμή μας κάλεσαν σε ένα φεστιβάλ στο Βερολίνο, όπου παίξαμε μια παράσταση ενός γερμανικού παιδικού έργου.
Σ’ αυτό το φεστιβάλ, παρακολούθησα μια ιταλική παράσταση και ξαφνικά είδα πώς αλλιώς μπορεί να είναι -όχι μόνο το θέατρο για παιδιά- το θέατρο γενικά. Ήταν μια αποκάλυψη για μένα.
Και έτσι άρχισα να ψάχνω δικούς μου τρόπους και κατέληξα στον «Οδυσσεβάχ».
Αυτός ο αλλιώτικος τρόπος που εξερευνούσατε είχε απ’ την αρχή αποδοχή από το παιδικό κοινό και τους γονείς;
Βέβαια, ο Οδυσσεβάχ ήταν μεγάλη επιτυχία, από την αρχή. Πολύ σύντομα, έμαθα ότι υπάρχει ένας διεθνής οργανισμός για το παιδικό θέατρο, ο οποίος τότε δεν είχε πολλά μέλη. Στην Ελλάδα, το παράρτημα το έφτιαξα εγώ και γράφτηκαν διάφοροι που έκαναν θέατρο για παιδιά.
Υπήρξε μια περίοδος που κάναμε πολύ καλή δουλειά με αυτό το κέντρο. Διοργανώσαμε κι ένα διεθνές συνέδριο για το θέατρο στην εκπαίδευση. Λαμβάναμε μέρος σε φεστιβάλ, ταξίδευα κι εγώ σε πολλά μέρη και παρακολουθούσα τι έκαναν οι άλλοι.
Δεν έβλεπα κάτι κι έλεγα αυτό θα κάνω. Απλώς, μου άνοιγε παράθυρα για να φαντάζομαι εγώ καινούρια πράγματα. Είχα ένα χαρτί και σημείωνα ιδέες που μου έρχονταν, με αφορμή αυτά που έβλεπα.
Η πρώτη σας παράσταση παιδικού θεάτρου ήταν ο «Πινόκιο», πάνω από πενήντα χρόνια πριν, σωστά;
Το 1972. Μισός αιώνας.
Αυτός είναι και ο τίτλος του βιβλίου σας, «Πριν τα ξεχάσω: Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά». Θέλατε να καταγραφούν όλα αυτά που έχετε ζήσει, όλα αυτά που έχετε μάθει;
Τώρα, σε αυτή τη στιγμή ήθελα πολύ να καταγραφούν. Είχα μια πρόταση από τον Γιάννη Μόσχο και το Εθνικό Θέατρο να βγάλουμε μαζί αυτό το βιβλίο. Ήταν μια πολύ ωραία ιδέα, την οποία αγκάλιασα αμέσως. Το ευχαριστήθηκα πολύ.
Γράμμα στον Κωστή
Έχετε γράψει κι ένα πολύ προσωπικό βιβλίο, το «Γράμμα στον Κωστή», τον σύντροφό σας που έφυγε από τη ζωή το 2013.
Βέβαια, βέβαια. Για αυτό το βιβλίο είμαι πάρα πολύ χαρούμενη, διότι δέχτηκε να το ηχογραφήσει ως audiobook η Αμαλία Μουτούση, η οποία διάβασε και τα δύο βιβλία μου στις παρουσιάσεις υπέροχα.
Και όταν της το πρότεινα, συμφώνησε με μεγάλο ενθουσιασμό. Εγώ έλεγα ότι μάλλον δεν θα θέλει, γιατί είναι κόπος μεγάλος.
H διαδικασία του γραψίματος ενός τόσο βιωματικού βιβλίου ήταν δύσκολη ή πολύ έντονη συναισθηματικά;
Έντονη ναι, καθόλου δύσκολη. Ήταν μια ευτυχία, γιατί για δύο χρόνια ακόμα, αφού είχε πεθάνει ο Κωστής, αισθανόμουν ότι είμαι ακόμη μαζί του. Πέρασα πάρα πολύ ωραία, γράφοντας το βιβλίο. Κάποια στιγμή, αφού είχα γράψει ένα κομμάτι σημαντικό, ήρθε στο χωριό η Άλκη Ζέη. Της είχα βρει ένα σπίτι και έμενε κι αυτή στο Πήλιο, στις Μηλιές.
Της έδωσα να διαβάσει τα πρώτα κεφάλαια και μου είπε «αυτό να το κάνεις βιβλίο». Εγώ το έγραφα, χωρίς να ξέρω αν θα γίνει βιβλίο. Η Άλκη Ζέη, η φοβερή κουμπάρα μου, μου είπε να το βγάλω ως «Γράμμα στον Κωστή».
Όταν βάλατε την τελευταία τελεία και ολοκληρώσατε το βιβλίο, ήταν σαν να αποχωρίζεστε ξανά τον Κωστή;
Ναι, όχι αμέσως όμως, γιατί εκείνη τη στιγμή πολλοί άνθρωποι αγαπήσαν τρομερά το βιβλίο -όπως και ο Θωμάς (σ.σ. Μοσχόπουλος), ο Μαρωνίτης που ξετρελάθηκε. Με ζέστανε πάρα πολύ ο τρόπος που αντιδρούσαν.
Mετά, σιγά-σιγά, δεν είχα πια το γράψιμο του γράμματος και άρχισε να μου στοιχίζει ακόμη πιο πολύ ο θάνατος του Κωστή, όπως μου στοιχίζει και τώρα, μετά από 12 χρόνια.
Πέθανε το 2013 και τώρα όλο βλέπω στον όνειρό μου ότι ο Κωστής υπάρχει και μπορώ να του τηλεφωνήσω, να τον δω.
Μετά ξυπνάω και καταλαβαίνω ότι δεν θα τον ξαναδώ ποτέ και αυτό είναι πάρα πολύ οδυνηρό.
Έχετε πει ότι μπορεί να είστε στο θέατρο και να σκέφτεστε στιγμιαία ότι σας περιμένει στο σπίτι;
Ναι, αυτό, αλλά κυρίως στον ύπνο μου βασικά, πια. Στον ξύπνιο μου ξέρω ότι δεν υπάρχει.
Αυτό γίνεται πιο εύκολο με τα χρόνια ή παραμένει το ίδιο οδυνηρό;
Δεν γίνεται πιο εύκολο, όχι.
Στο μυαλό σας, πιάνετε τον εαυτό σας να απευθύνεται ακόμα στον Κωστή, να τον έχει σαν σημείο αναφοράς;
Ναι, καμιά φορά, ναι. Όταν γίνεται κάτι ωραίο, θέλω να του το πω. Βέβαια, τελευταία συμβαίνουν πολύ άσχημα πράγματα και χαίρομαι που δεν τα παίρνει χαμπάρι.
Η ηλικία που βρίσκεστε τώρα έχει μια παραπάνω μοναξιά;
Bέβαια έχει μοναξιά. Και όταν είσαι τυφλός, ακόμα περισσότερο, γιατί αν έβλεπα, θα περπάταγα στον δρόμο με τόση χαρά. Έχω επιθυμήσει να περπατάω στον δρόμο, να χαζεύω μαγαζιά. Και ας μην μπορώ να αγοράσω. Λέω μου είναι απαραίτητο τώρα αυτό; Όχι, αλλά το είδα.
Η μοναξιά έχει να κάνει με το ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι -να χτυπήσω ξύλο- που με αγαπάνε, με εκτιμούν, αλλά δεν έρχονται εύκολα να μου κάνουν παρέα. Μου λένε, ας πούμε, «θα έρθω να σε δω, γιατί θέλω πολύ». Και περνάνε χρόνια, χωρίς να έρθουν.
Υπάρχουν άνθρωποι, αλλά δεν είναι συχνό το να έχω παρέα. Βέβαια, κάνω και κάνα τηλέφωνο. Οι άνθρωποι, οι νεότεροι ειδικά, έχουν πάρα πολλά να κάνουν. Έχουν δουλειά, έχουν παιδιά, οικογένεια. Θέλουν να συναντηθούμε, αλλά τελικά δεν έρχονται εύκολα. Όταν όμως τα καταφέρνουμε, περνάμε πολύ καλά κι ανακαλύπτω ότι είχαν πολλή όρεξη να με δουν. Φταίω κι εγώ. Πρέπει να ξεσηκώνω τον κόσμο.
Τελικά, κατάλαβα ότι πρέπει κι εγώ να λέω σε κάποιον «έλα λίγο να σε δω». Το καλοκαίρι θα πάω στο σπίτι μου στις Μηλιές κι ελπίζω κι εκεί να έχω παρέα. Με δυσκολεύει λίγο το καλντερίμι, αλλά θέλω να μείνω λίγο σπίτι μου.
Μετά, θα πάω στην Άφησσο, που είναι πάνω στη θάλασσα. Έχω νοικιάσει ένα διαμέρισμα, για να μπορώ να κολυμπάω κι ελπίζω να περάσω καλά. Βέβαια, επειδή είμαι 88 χρονών, λέω θα είμαι καλά τον Ιούλιο; Έχω μια ανησυχία να έρθει ο καιρός και να είμαι εντάξει. Να δούμε. Ελπίζω να είμαι καλά ακόμη.
Κάνετε παρέα με νεότερους ανθρώπους;
Κυρίως. Μάλιστα κάποιοι μου λέγανε ότι τις φιλίες που έχω, τις έχω από παλιά. Από παλιά δεν έχω, γιατί πεθάνανε οι περισσότεροι. Αλλά κι αυτοί που ζουν, δεν ταιριάζουν μαζί μου καθόλου. Με τους νέους τα πάω καλά.
Οι σπουδαίες φιλίες μου έγιναν όταν ήμουν πια ενήλικη και ορισμένες πολύ πρόσφατα. Κάνω συνεχώς καινούριους φίλους. Είναι καταπληκτικό, γιατί είμαι 88 ετών όπως είπα, κι έχω πολύ στενούς φίλους που τους γνώρισα τώρα πρόσφατα. Με πλουτίζει αυτή η σχέση με τους νεότερους ανθρώπους. Μπορεί να κάνω και καινούριους φίλους, δεν ξέρω.
Τι είναι αυτό που πιστεύετε ότι δεν «κουμπώνει» με εσάς και τους παλιούς που λέτε;
Δεν ξέρω, αλλά και κάποια στιγμή που ζούσαν ακόμη κάποιοι και βρισκόμασταν, δεν μπορούσα να συνεννοηθώ. Και με συναδέλφους παλιότερους που δούλεψα, ας πούμε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, τον Σταύρο Παράβα κ.α., συνεργαστήκαμε, αλλά δεν κολλούσαμε. Είχαμε τελείως διαφορετικές ιδέες και άλλη γλώσσα. Και για τη δουλειά και για τη ζωή γενικά.
Τους νέους ηθοποιούς πώς τους βλέπετε; Ταλαιπωρούνται πολύ στην Ελλάδα;
Άλλοι ταλαιπωρούνται, άλλοι ταλαιπωρούν (γέλια). Όταν μου λένε οι παλιοί ηθοποιοί ήταν καλοί, θυμώνω πάρα πολύ. Δεν ήταν καλύτεροι, ήταν αλλιώτικοι. Τώρα υπάρχουν πολύ πιο ενδιαφέροντες ηθοποιοί, μορφωμένοι, που ψάχνονται και ξέρουν πράγματα.
Είναι πολύ πιο προχωρημένοι αυτοί που είναι καλοί. Άλλοι, όμως, μπορεί να είναι της τηλεόρασης και της επιτυχίας και να είναι επιπόλαιες περιπτώσεις. Α, υπάρχουν τόσοι πολλοί ηθοποιοί που βλέπεις όλα τα είδη.
Τα τελευταία χρόνια σας είχε γίνει κάποια πρόταση για τηλεόραση, επειδή τώρα οι σειρές έχουν πάρει τα πάνω τους;
Όχι, αλλά δεν ξέρω και αν θα ήθελα. Πολύ περισσότερο θα μου άρεσε να κάνω σινεμά, αν μου τύχαινε. Για τηλεόραση ούτε μου το προτείνανε, αλλά ούτε και θέλω πολύ.
Είμαι σίγουρη ότι θα έχετε κι άλλα σχέδια στα σκαριά.
Να σου πω τι άλλο κάνω: δύο πράγματα. Δεν μπορώ πια να γράψω με το κομπιούτερ μου, αλλά γράφω σε συνεργασία. Έχω έναν ανιψιό, τον Φίλιππο Φωτιάδη, καταπληκτικό εικονογράφο, ο οποίος έχει φτιάξει κάποια από τα βιβλία μου. Με τον Φίλιππο φτιάχνουμε ένα picture book, ένα παραμύθι που θα έχει κυρίως εικόνες και λίγο κείμενο. Θα λέγεται «Η Κουρελοσκουφού».
Είναι εμπνευσμένο από ένα σκανδιναβικό παραμύθι με μια κοπέλα που φοράει κουρελιασμένη σκούφια, κρατάει μια κουτάλα και είναι καβάλα στην κατσίκα. Εμείς πήραμε την ιδέα και έχουμε φτιάξει ένα δικό μας παραμύθι, πάρα πολύ τρελό, που τώρα το τελειώνουμε σιγά-σιγά.
Πιστεύουμε ότι είναι πολύ ενδιαφέρον κι ελπίζουμε ότι κάποιος θα θελήσει να το εκδώσει. Είμαι πολύ ξεσηκωμένη με αυτό, κάθομαι και σκέφτομαι, μετά έρχεται ο Φίλιππος, υπαγορεύω στο τάμπλετ, τα γράφουμε και τώρα κοντεύουμε να το ολοκληρώσουμε. Μας αρέσει πάρα πολύ.
Το άλλο πράγμα που δεν ξέρω αν θα γίνει, αλλά το έχω στο μυαλό μου, είναι τα podcast, συζητήσεις με ανθρώπους. Έχω μια ιδέα που δεν έχει βρει τον παραγωγό της ακόμη. Τώρα θα μιλήσω με υποψήφιους παραγωγούς.
Θέλω να κάνω συζήτηση με διαλεγμένους ανθρώπους για πράγματα που θυμόμαστε από μικρά παιδιά κι έχουμε ζήσει· αναμνήσεις διάφορες. Να θυμηθούν, δηλαδή, οι άνθρωποι ήχους, εικόνες, μυρουδιές, γεύσεις, όνειρα, πατρικό σπίτι, σχέσεις με άλλα παιδιά και με μεγάλους αργότερα, με ζώα.
Έχω πάρα πολλές τέτοιες αναμνήσεις και μου φαίνεται πολύ ωραίο να τις μοιραστώ κι εγώ κι οι καλεσμένοι μου. Δεν ξέρω αν θα γίνει, πάντως είναι στο μυαλό μου.
Η τέλεια ομορφιά
Ποια είναι μια πολύ δυνατή παιδική σας ανάμνηση, εικόνα, μυρωδιά, ο,τιδήποτε;
Αν σκεφτώ αναμνήσεις από τη θάλασσα, θυμάμαι από πάρα πολύ μικρή. Αυτό που θα σου πω είναι πριν από τον πόλεμο, γιατί είμαι και 88 ετών. Θυμάμαι να έχουμε πάει στη θάλασσα, να τραβάνε τα δίχτυα οι ψαράδες και να έχουν μέσα μια μεγάλη θαλασσινή χελώνα, την οποία μετά την βάλανε κάτω και την χτυπάγανε. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Η εικόνα αυτή με τους ψαράδες να χτυπάνε την χελώνα είναι από τα πιο παλιά και τα πιο τρομερά πράγματα που θυμάμαι.
Δεν μεγαλώσατε κοντά στη θάλασσα, σωστά;
Όχι, μέχρι τα 12 μεγάλωσα στο Ψυχικό. Γεννήθηκα το 1936, το 1940 που έκλεινα τα έξι άρχισε ο πόλεμος. Μέχρι τότε πήγαινα στη θάλασσα, μετά έκανα χρόνια να την ξαναδώ. Δεν πηγαίναμε από το Ψυχικό. Όταν κατεβαίναμε προς τη θάλασσα, η Συγγρού δεν ήταν όπως τώρα. Το μεγαλύτερο κομμάτι της ήταν άχτιστο με κάποιες μονοκατοικίες δεξιά, αριστερά. Στην άκρη της Συγγρού φαινόταν η θάλασσα, τώρα δεν φαίνεται.
Τότε, λοιπόν, περίμενα μικρή, όρθια σχεδόν στο αυτοκίνητο να δω που θα φανεί. «Τώρα, τώρα, τώρα θα φανεί, να τη η θάλασσα» (σ.σ δείχνει με το χέρι της και τα μάτια της λάμπουν από προσμονή). Στην Kατοχή δεν πηγαίναμε, βέβαια, πώς να πάμε; Εγώ την ονειρευόμουν τη θάλασσα. Μάλιστα, φανταζόμουν ότι κάπου θα είναι πιο κοντά και ότι μπορεί να ανέβω στους λόφους της Φιλοθέης και να τη δω ξαφνικά απέναντί μου.
Στο όνειρό μου έβλεπα ότι είναι κάπου κοντά η θάλασσα και θα την ξαναδώ, ενώ έκανα άλλα πέντε χρόνια να πάω. Όταν τέλειωσε ο πόλεμος, οι πρώτες διακοπές μου ήταν στην Αίγινα με καΐκι, δεν υπήρχε καράβι.
Το νησί δεν είχε ούτε νερό, ούτε ηλεκτρικό. Είχαμε ένα πηγαδάκι, απ’ όπου βγάζαμε με τον κουβά το νερό και ήμαστε με τις πετρελαιόλαμπες και τα κανάτια. Αυτό, όμως, ήταν για μένα απίστευτα ωραίο, όπως και τα πρώτα μπάνια που έκανα εκεί, που κολυμπούσα μικρούλα. Τι να σου πω!
Από εδώ και πέρα, για τον εαυτό σας τι θα θέλατε;
Να αντέχω ρε παιδί μου, τι άλλο να θέλει κανείς; Να μην γίνω χειρότερα. Γιατί καλύτερα δεν μπορώ να γίνω. Βέβαια, έχω αποφασίσει να γίνω καλύτερα από διάθεση, από πρόθεση. Για αυτό κολυμπάω συστηματικά, οπωσδήποτε δύο ώρες τη βδομάδα. Όταν μπαίνω στο νερό είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους που είναι στο νερό.
Δεν είμαι καμιά φοβερή κολυμβήτρια, αλλά αισθάνομαι πολύ άνετα. Και στις Μηλιές παλιά, κολυμπούσα με τον τρόπο μου. Μου άρεσε να ανοίγομαι μακριά, να πηγαίνω από τον έναν κόλπο στον άλλον. Με έχαναν κι έλεγαν «πάει, πνίγηκε αυτή». Αισθάνομαι πολύ άνετα στο νερό. Ήταν μια φορά, Σεπτέμβρης κι ήμουνα κάτω από τις Μηλιές, στη θάλασσα. Ήταν αυτή η γλύκα του Σεπτεμβρίου, είχε μια ήσυχη θάλασσα, μια ωραία θερμοκρασία, ένα γλυκό ήλιο.
Κολυμπούσα κι ήταν ένας ψαράς με τη βαρκούλα του, που τραγουδούσε α καπέλα κάποιο τραγούδι -λαϊκό υποθέτω. Πήγαινα κι ερχόμουν στον κόλπο, πήγαινε κι ερχόταν κι αυτός και διασταυρωνόμασταν, μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα την καταπληκτική. Άκουγα το τραγουδάκι του και πηγαίναμε και ερχόμασταν. Είναι νομίζω από τις πιο τέλειες αναμνήσεις που έχω.
Στις «Μαριονέτες», λέει κάπου ο Κλάιστ ότι όταν μας έδιωξαν από τον Παράδεισο, καταστράφηκε η ευτυχία, αυτή η τελειότης και δεν μπορούμε να την ξαναβρούμε.
Όμως, μπορούμε -καμιά φορά τυχαίνει- να μπαίνουμε από την πίσω πόρτα και να είμαστε για μια στιγμή στον Παράδεισο.
Αυτό νομίζω ότι το ζω καμιά φορά. Το έχω ζήσει και το ζω -όταν συμβαίνει.
Οπότε, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο έχετε υπάρξει ευτυχισμένη;
Νομίζω ότι εύκολα είμαι ευτυχισμένη. Μπορεί να είναι ο,τιδήποτε, μια μουσική που ακούω, κάτι που σκέφτομαι, μια καλή παρέα. Χαίρομαι τα πράγματα που μπορώ να χαρώ. Έχω διάθεση να τα χαρώ.
Κοιτώντας προς τα πίσω, αισθανόσασταν ευτυχισμένη σε αρκετές περιόδους της ζωής σας;
Ε βέβαια, δεν έχω παράπονα. Έχω περάσει και πολύ δύσκολα κι έχω υπάρξει και δυστυχισμένη, όπως όλος ο κόσμος. Όμως, έχω περάσει κι ευτυχία πολλή.
Ήμουνα τυχερή, γιατί με τον Κωστή τον Σκαλιόρα ζήσαμε μαζί σαράντα χρόνια. Τα περάσαμε πολύ καλά. Τώρα που ανάβω πάλι το τζάκι μου, μετά από χρόνια, θυμάμαι να με περιμένει ο Κωστής μετά την παράσταση με αναμμένο το τζάκι, να φτάνω, να ξαπλώνουμε μαζί σε έναν καναπέ αγκαλιά.
Είχαμε μια γάτα τότε που τη λέγανε Μουτζούρα. Και φωνάζαμε «Μουτζούρα, παρτούζα!». Κι η Μουτζούρα έτρεχε να χωθεί στο σύμπλεγμα και γινόμασταν τρεις, με το τζάκι αναμμένο. Τι άλλη ευτυχία; Υπάρχει καλύτερη;
Τι όμορφη εικόνα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!
Καλά τα είπαμε, ε; Καλά περάσαμε!
Η παράσταση “Humans” του Stephen Karam σε μετάφραση και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη θα παίζεται στο θέατρο Μουσούρη μέχρι την Κυριακή των Βαΐων. Πρωταγωνιστούν: Θέμις Μπαζάκα, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Ξένια Καλογεροπούλου, Ειρήνη Μακρή, Μαρία Πετεβή, Κωνσταντίνος Ασπιώτης
Την Παρασκευή 2 Μάϊου όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Πάρκο Γουδή για την αξιοπρέπεια και για το δίκαιο.
Στις 18 Νοεμβρίου του 2024, ο Νίκος Ρωμανός συνελήφθη από στελέχη της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας. Ο λόγος της σύλληψής του οφείλεται σε αποτύπωμά του που εντοπίστηκε σε μια πλαστική σακούλα σκουπιδιών που περιείχε όπλο και βρέθηκε κατά τη διάρκεια των ερευνών στα συντρίμμια του διαμερίσματος της οδού Αρκαδίας στους Αμπελόκηπους. Σύμφωνα πάλι με την Αντιτρομοκρατική, δεν βρέθηκε αποτύπωμα του Νίκου Ρωμανού στο συγκεκριμένο όπλο, ούτε σε κάποιο άλλο σημείο στον χώρο.
«Η μόνη κατηγορία που έχει ο Νίκος είναι ένα αποτύπωμα σε ένα κινητό αντικείμενο, σε μια πλαστική σακούλα. Είναι χρήσιμο εδώ να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε όταν λέμε κινητό αντικείμενο, ότι δηλαδή πρόκειται για ένα αντικείμενο το οποίο δεν αποτελεί κομμάτι του σπιτιού αυτού. Δεν είναι μια πόρτα, ένα ντουλάπι ή κάποιο άλλο σταθερό σημείο. Βέβαια, γυρνώντας τον χρόνο πίσω θα διαπιστώσουμε ότι υπήρξαν άνθρωποι γνωστοί στις Αρχές, με αντίστοιχο αποτύπωμα σε σταθερό σημείο σπιτιού -κάσσα πόρτας- και αθωώθηκαν», μου είχε αναφέρει η δικηγόρος του, Λίλα Ραγκούση σε παλιότερή μας κουβέντα.
Κατά τη διάρκεια των ημερών του Πάσχα, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Σωτήρης Μπουγιούκος, ζήτησε την παράταση της προφυλάκισης για άλλο ένα εξάμηνο για τον Νίκο Ρωμανό και για όλους τους/τις πολιτικούς κρατούμενους/ες της υπόθεσης των Αμπελοκήπων. O ίδιος Εισαγγελέας που εισηγήθηκε την απαλλαγή των κατηγορούμενων αστυνομικών, που επιτέθηκαν με αγριότητα στον αιμόφυρτο Ζακ Κωστόπουλο, παραβλέποντας το βίντεο που είχε μπροστά του και αποδείκνυε τη βαρβαρότητα που εκτυλίχθηκε στη Γλάδστωνος, προχώρησε σε μια ατεκμηρίωτη και πολιτικά υπαγορευμένη πρόταση που αποτελεί ουσιαστικά αντιγραφή των διαβιβαστικών της “αντι”τρομοκρατικής.
Ο Εισαγγελέας Σωτήρης Μπουγιούκος, κουρελιάζοντας ακόμα και τους νόμους του αστικού κράτους και το «τεκμήριο αθωότητας» δηλώνει ότι για τον Νίκο Ρωμανό «Λαμβανομένου εισέτι υπόψη το γεγονός ότι τα ως άνω αδικήματα (για τα οποία κατηγορείται) τελέστηκαν κατά χρόνο δοκιμασίας του ως άνω κατηγορουμένου μετά την υφ’ όρων απόλυση του». Συλλογισμός βγαλμένος από τον 12ο όροφο της ΓΑΔΑ και από το Υπουργείο ΠΡΟΠΟ, που μηχανορραφούν διώξεις με τη λογική του συνήθη ενόχου.
Αποκορύφωμα αποτελεί η προσθήκη στην εισαγγελική πρόταση ότι δεν έχει προκύψει κάποια αλλαγή στην προανακριτική διαδικασία από την μέρα που προφυλακίστηκε. Τι και αν βγήκαν προσφάτως τα αποτελέσματα των εγκληματολογικών εργαστηρίων και δεν βρέθηκε τίποτα άλλο. Η ουσία είναι μία και σαφής: το τεκμήριο της αθωότητας καταστρατηγείται και προκαταβάλλεται η ενοχή του Νίκου από πολύ αρχικό στάδιο.
Η εγκληματική και άδικη πολιτική, που δολοφονεί εκατοντάδες ανθρώπους σε Πύλο και Τέμπη, που αφήνει βιαστές να αλωνίζουν ζητώντας τον λόγο απ’ τα θύματα, που οι νεκροί γίνονται απολογούμενοι και που τσουβαλιάζει ανθρώπους με υπερδιογκωμένα κατηγορητήρια μέσω του τρομονόμου 187 Α, φυλακίζει όποιον δεν συμβιβάζεται με την εγκληματική πολιτική της και το σύστημα αδικίας.
«Θεωρώ ότι το μεγάλο πολιτικό πρόβλημα για όσους κινούνταν εναντίον του Νίκου, είναι ότι συσπειρώνει πολύ μεγάλη μερίδα κόσμου και όχι μόνο ανθρώπων που θεωρητικά πίστευαν ότι θα προσελκύει. Η αποδοχή του είναι τεράστια σε όλο το κοινωνικό φάσμα και αυτό τους τρομάζει», ήταν ακόμη κάτι που είχαμε συζητήσει με τη Λίλα Ραγκούση.
Δεν είναι τυχαίο που απ’ την πρώτη ημέρα της σύλληψής του, κύμα καλλιτεχνών στηρίζουν δημόσια τον Νίκο Ρωμανό. Η Νατάσσα Μποφίλιου, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Χρύσα Κατσαρίνη, ο Σπύρος Γραμμένος, ο Κωνσταντής Πιστιόλης, ο Αλέξανδρος Κτιστάκης, η Άλκηστις Ζιρώ, η Θέκλα Τσελεπή, ο Sponty, οι 2_μηδέν_2_μηδέν και πολλοί/-ες άλλοι/-ες. Παράλληλα, καλλιτέχνες παραχωρούν χρόνο από τις συναυλίες και τις παραστάσεις τους ώστε να διαβαστεί κείμενο στήριξης στον Νίκο Ρωμανό και σε όλους τους/τις πολιτικούς κρατούμενους/ες της υπόθεσης των Αμπελοκήπων.
Την Παρασκευή 2 Μαΐου, στο Πάρκο Γουδή, η Επιτροπή Αλληλεγγύης με τον αγωνιστή Νίκο Ρωμανό διοργανώνει μια μεγάλη συναυλία αλληλεγγύης απέναντι στο άδικο και το παράλογο. Στη σκηνή θα ανέβουν κάποια απ’ τα μεγαλύτερα ονόματα της ραπ σκηνής.
0-100 σειρένε & Dj Pitsouni, Βήτα Πεις, Δυο_μηδέν_δύο_Μηδέν & Dj Unwound, Εθισμός, ΝΙΟ.ΣΤΕ., Στίχοιμα, Φιάσκο, Aeon, Novel 729, Sponty, Tiny Jacal και Wezrap, θα είναι εκεί για να φωτίσουν το σκοτάδι της εποχής.
Χαιρετισμό θα απευθύνουν η Μάγδα Φύσσα, ο Γιάννης Μάγγος και άλλοι άνθρωποι που ο αγώνας τους αποτελεί έμπνευση για όλες κι όλους μας.
Να είμαστε εκεί!
Δεν έχουμε τίποτα πέρα από εμάς και αυτή η εποχή με αυτές τις λέξεις θα περάσει στην ιστορία.
5 σειρές που αξίζουν την προσοχή σου και ίσως δεν ακούστηκαν όσο θα έπρεπε
Νομίζω ότι είναι πια λίγοι οι άνθρωποι που δεν πληρώνουν συνδρομή σε τουλάχιστον 2 ή 3 πλατφόρμες. Netflix, Disney+, Apple TV, Cinobo, Hulu και αμέτρητες επιλογές σε σειρές, ταινίες και ντοκιμαντέρ. Το αποτέλεσμα είναι να χαώνεσαι και να μην ξέρεις τι να πρωτοδείς. Φίλοι σού προτείνουν σειρές κι εσύ καταλήγεις να ξαναβλέπεις The Office, επειδή αυτό ξέρεις, αυτό εμπιστεύεσαι.
Εμείς όμως εντοπίσαμε τις σειρές που είναι καινούριες, έχουν νέο κύκλο αλλά και εκείνες που δεν ακούστηκαν όσο θα έπρεπε, ξέφυγαν από το ραντάρ μας, αλλά αξίζουν την προσοχή μας.
The Studio
Έχουν ήδη προβληθεί τα πρώτα 4 επεισόδια, μέσω του Apple TV και ξεχωρίζει σίγουρα. Όχι μόνο γιατί είναι δημιούργημα του δοκιμασμένου κωμικού Seth Rogen αλλά γιατί σατιρίζει τις μεγάλες εταιρείες παραγωγής στο Hollywood, πώς επενδύουν μόνο σε blockbusters, και πώς μπλέκονται με τους σκηνοθέτες, καταστρέφοντας τελικά το καλλιτεχνικό τους όραμα. Σχεδόν κάθε επεισόδιο έχει γνωστούς σκηνοθέτες ως guests, όπως ο Ron Howard και ο Steven Spielberg.
Mr. Corman
Πιστεύω ότι ο Joseph Gordon Levitt θα έπρεπε να έχει πολύ μεγαλύτερη καριέρα, και αυτή η σειρά το αποδεικνύει. Ο ηθοποιός γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε μία σειρά που ακυρώθηκε μετά τον 1ο κύκλο, αλλά που είναι πραγματικό διαμαντάκι. Η καθημερινότητα ενός δασκάλου, που διανύει την 4η δεκαετία της ζωής του, έχει χωρίσει, παθαίνει κρίσεις πανικού και προσπαθεί να καταλάβει τους γονείς του, τη φάση του dating και γιατί νιώθει ότι υποφέρει. Θα το βρεις στο Apple TV.
Dating in Barcelona
Ή Cites, αν το θες με τον ισπανικό τίτλο. Το Cinobo ξέρει πώς να μας κρατά το ενδιαφέρον και έχει έχει πάντα εξαιρετικές προτάσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά τις ερωτικές σχέσεις. Μετά το New Years, που ακούστηκε πολύ περισσότερο, περνάμε σε μία σειρά με αυτοτελή επεισόδια (και δύο ζευγάρια ανά επεισόδιο). Παρακολουθούμε το πρώτο ραντεβού διαφορετικών περιπτώσεων, ηλικιών και τρόπου γνωριμίας. Κάποια λειτουργούν και κάποια όχι, έτσι όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή. Θα μπορούσε να είχε μικρότερη διάρκεια, αλλά είναι δύσκολο να βαρεθείς.
Dying for sex
Η σειρά που στριμάρει στο Disney+ βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Molly Kochan και το ομώνυμο podcast της, η οποία διεγνώσθη με μεταστατικό καρκίνο του μαστού και λίγο πριν πεθάνει, αποφάσισε να εξερευνήσει τη σεξουαλικότητά της. Η ίδια είχε μιλήσει ανοιχτά για τη σεξουαλική κακοποίηση που είχε βιώσει στα 7, από τον πατριό της, τους τοξικοεξαρτημένους γονείς της, την ασθένεια, την απουσία σεξουαλικής ικανοποίησης. Πέθανε το 2019, αλλά είχε προλάβει να κάνει αυτά που της έφερναν χαρά, και οι οργασμοί ήταν κομμάτι αυτού. Η Michelle Williams είναι εξαιρετική.
Survival of the Thickest
Η κωμικός Michelle Buteau έφτιαξε ένα σύγχρονο “Sex and the City” για το Netflix, και ο 2ος κύκλος μόλις προσγειώθηκε. Μία στιλίστρια που παλεύει για να δει μεγαλύτερα ονόματα από σχεδιαστές, απολαμβάνει τη ζωή, τους φίλους και το σεξ μετά από τον χωρισμό από μία μακροχρόνια σχέση, και όλα αυτά με το κωμικό κλείσιμο ματιού της Buteau. Αν ψάχνεις μία ανέμελη fun σειρά με ωραία ρούχα, μουσική και τη μαύρη κοινότητα να διεκδικεί τα αυτονόητα, αυτή είναι για εσένα.
