Σε επεισόδιο αστυνομικής βίας στη Θεσσαλονίκη, αστυνομικοί χτύπησαν και προσήγαγαν πατέρα μπροστά στο βρέφος του, προκαλώντας αντιδράσεις καθώς το περιστατικό καταγράφηκε από αυτόπτες μάρτυρες.
Όπως φαίνεται στο βίντεο του Infolibre.gr, μια παρέα επτά ατόμων, ανάμεσά τους γονείς με το τρίμηνο μωρό τους, καθόταν σε πάρκο της Θεσσαλονίκης όταν αστυνομικοί της ομάδας ΔΕΛΤΑ πλησίασαν για έλεγχο ναρκωτικών. Παρόλο που κανείς από την παρέα δεν είχε ναρκωτικά, οι αστυνομικοί επέμειναν σε εκτεταμένο έλεγχο. Όταν ο πατέρας ζήτησε να μην αγγίξουν το μωρό λόγω της ηλικίας του και του αδύναμου ανοσοποιητικού του, οι αστυνομικοί αντέδρασαν επιθετικά, στρίβοντας το χέρι του πίσω από την πλάτη και καθίζοντάς τον σε ένα παγκάκι.
Όσο ο πατέρας ζητούσε να σταματήσουν, ένας αστυνομικός άρχισε να τον χτυπά στο κεφάλι μπροστά στο μωρό και τη μητέρα. Στη συνέχεια, ένα ακόμη άτομο της παρέας συνελήφθη, αφού πρώτα τον περικύκλωσαν, τον κλώτσησαν και του πέρασαν χειροπέδες. Οι δύο συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στο τμήμα με κατηγορίες για «αντίσταση κατά της αρχής». Μάρτυρες στο πάρκο καταδίκασαν τη βίαιη συμπεριφορά των αστυνομικών, χαρακτηρίζοντάς τη υπερβολική και απρόκλητη. Το περιστατικό περιγράφεται ως παράδειγμα της φερόμενης τάσης της ομάδας ΔΕΛΤΑ να δρα ανεξέλεγκτα, χρησιμοποιώντας ευκαιρίες για επιβολή εξουσίας στους πολίτες.
«Το βράδυ της Δευτέρας, καθόμασταν μια παρέα 7 ατόμων και ένα μωρό τριών μηνών (δύο από την παρέα είναι οι γονείς του που το έβγαλαν βόλτα) στο παρκάκι του εργατικού κέντρου Θεσσαλονίκης. Ξαφνικά, κατά της έντεκα και, εμφανίστηκαν 5-6 μηχανάκια της ομάδας ΔΕΛΤΑ. Οι μπάτσοι κατέβηκαν από τις μηχανές φανερά μπριζωμένοι και άγριοι και μας ανακοίνωσαν ότι θα μας κάνουν έλεγχο, μάλλον για ναρκωτικά. Εμείς δεν είχαμε πάνω μας ναρκωτικά και δεν είχαμε κάτι να φοβηθούμε και δεν μας ανησύχησε αυτό.
Όταν ένας από την παρέα, ο πατέρας του μωρού, ζήτησε από τους μπάτσους να μην ακουμπήσουν το μωρό, καθώς είναι τριών μηνών και δεν κάνει (το ανοσοποιητικό του είναι ακόμα αδύναμο), όπως ήταν μπριζωμένοι αυτοί τον άρπαξαν και του έστριψαν το χέρι πίσω από τη πλάτη, και τον κάθισαν στο παγκάκι, ενώ ο έλεγχος σε κάποιους από μας συνεχίζονταν. Τον είχαν στο παγκάκι λέγοντας του να χαλαρώσει, αλλά αυτοί μάλλον δεν ήταν καθόλου χαλαροί, γιατί όταν τους ζήτησε να σταματήσουν να του στρίβουν το χέρι πίσω από την πλάτη, ένας από αυτούς άρχισε να τον χτυπά με γροθιές στο κεφάλι εντελώς αναίτια, μπροστά στη μητέρα και το μωρό. Αφού τον χτύπησαν, αποφάσισαν μάλλον να το δικαιολογήσουν με σύλληψη για «αντίσταση κατά της αρχής».
Για να φαίνεται αυτό πειστικότερο αποφάσισαν να περάσουν χειροπέδες και σε δεύτερο φίλο μας, τον οποίο περικύκλωσαν, κλώτσησαν, έριξαν κάτω και του φόρεσαν χειροπέδες. Έπειτα τους πήγαν και τους δύο στο τμήμα στην Αριστοτέλους. Εκεί μάθαμε ότι τους υπέβαλλαν κατηγορίες για αντίσταση. Τα παιδιά λοιπόν τα χτύπησαν αναίτια, τους φόρτωσαν κατηγορίες για να δικαιολογήσουν το ξύλο που έριξαν για να ξεδώσουν.
Η αντίδραση του κόσμου, παιδιών που άραζαν στο πάρκο και περαστικών, ήταν ευτυχώς πολύ υποστηρικτική. Κόντρα στη ψευτομαγκιά και τη βία των μπάτσων ήρθαν κοντά πολλά άτομα που τους ζήταγαν να σταματήσουν. Πόσα τέτοια περιστατικά μπορεί να συμβαίνουν και να μην τα μαθαίνονται άραγε; Όσον αφορά τους μπάτσους της ομάδας ΔΕΛΤΑ, λειτουργούν σαν συμμορία. Είναι αυταρχικοί τραμπούκοι που δρουν ανεξέλεγκτα, μάλλον γιατί μπορούν να κάνουν και να λένε ότι θέλουν χωρίς επιπτώσεις.
Αφορμή για όλο αυτό είναι ότι τους ζητήθηκε να μην ακουμπάνε το μωρό και μάλλον ένιωσαν ότι με το να τους λέει ο πατέρας κάτι τέτοιο θίγει την εξουσία τους εκείνη τη στιγμή που κάνουν έλεγχο και δεν κάθεται αρκετά σούζα για τα γούστα τους. Αυτό ήταν η αντίσταση που οδήγησε στις λαβές και το ξύλο. Ενδεικτικό της σαπίλας των ένστολων καθαρμάτων είναι ότι σε απόπειρα της μητέρας να καταγράψει με το κινητό της τι συμβαίνει μπροστά στα μάτια της, τραμπουκίστηκε και η ίδια από τα παλικάρια της ΕΛΑΣ.
Και είναι πραγματικά επικίνδυνοι έτσι πως είναι μπριζωμένοι και αμολημένοι να κάνουν ότι νταηλίκι θέλουν δίχως συνέπειες. Γιατί αυτό είναι από ότι φαίνεται ο έλεγχος. Μια αφορμή για να επιβάλλονται σε τυχαίο κόσμο και να νιώθουν ότι έχουν δύναμη πάνω του. Δεν μπορείς να κάτσεις στο πάρκο ούτε με μπύρα, πατατάκια και αναψυκτικά πλέον. Μπορεί να σε χτυπήσουν και να έχεις και δικαστήρια».
«Πύρινα» βέλη εκτόξευσε η βαθύτατα συντηρητική παράταξη, AfD (Die Alternative für Deutschland), της Γερμανίας στο Bauhaus, κάνοντας λόγο για μια τέχνη «που πραγματικά δεν ενδιαφέρει κανέναν». Η ιστορία, ωστόσο, έχει αποδείξει περίτρανα την καταλυτική συμβολή της περίφημης σχολής, αναδιαμορφώνοντας την πορεία της σύγχρονης τέχνης σε όλες της τις εκφάνσεις. Ως γνωστόν, οι Ναζί είχαν σπεύσει να αναστείλουν διά παντός τη λειτουργία του Bauhaus το 1933, κατευθείαν μετά την εκλογή τους, λόγω του ότι η πολυπολιτισμικότητα και ο προοδευτισμός αποτελούσαν αναπόσπαστα στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του. Μόνο που η επίδραση της σχολής ήταν τόσο ισχυρή, ώστε μετουσιώθηκε σε φιλοσοφία, σε μοτίβα και σε πηγή έμπνευσης.
Οι ανησυχητικές τοποθετήσεις
Καθώς το κρατίδιο της Σαξονίας-Άνχαλτ σχεδιάζει τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη μετακίνηση και επανίδρυση του Bauhaus στην περιοχή, το 1925 (πρώτη λειτουργία στη Βαϊμάρη, το 1919), η ακροδεξιά AfD εξέφρασε τις αντιρρήσεις της, επικαλούμενη πως αναιρεί τις παραδόσεις. Η εν λόγω πρόταση απορρίφθηκε σαφώς από τις αρμόδιες αρχές, αλλά συνοδεύτηκε από έναν γενικότερο προβληματισμό ως προς τις κοινές πεποιθήσεις μεταξύ του συντηρητικού κόμματος και της ναζιστικής ιδεολογίας.
Ειδικότερα, ο Hans-Thomas Tillschneider, εκπρόσωπος πολιτισμού του κόμματος, έχει αναφερθεί, μεταξύ άλλων σε «μόλυνση της γερμανικής παράδοσης», «λανθασμένο μονοπάτι νεωτερικότητας», «ιστορικές αρχιτεκτονικές αμαρτίες», «αμφισβητούμενες αξίες», «ιδεολογικοποίηση της τέχνης και της αρχιτεκτονικής».
Συνολικά, όλες οι προαναφερθείσες προσεγγίσεις εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά για την άνοδο τέτοιων πολιτικών αντιλήψεων σε παγκόσμια κλίμακα. Υπενθυμίζεται, ότι το AfD, είναι το πρώτο ακροδεξιό κόμμα που εξελέγη στη Γερμανία μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια επισκόπηση στη σπουδαιότητα του Bauhaus και στη διαμάχη με τη σβάστικα
Η πρώτη σχολή Bauhaus της Βαϊμάρης ιδρύθηκε το 1919 από τον αρχιτέκτονα, Walter Gropius, με το όνομά της να προέρχεται από την αντιστροφή της γερμανικής λέξης «Hausbau (μτφ. Οικοδόμηση)». Σκοπός ήταν η δημιουργία μιας ενιαίας σχολής αρχιτεκτονικής και καλών τεχνών, με γνώμονα το ανοιχτό πνεύμα απέναντι στις προκλήσεις της εποχής. Ο Gropius οραματιζόταν τη δόμηση ενός νέου τύπου κτιρίου με φουτουριστικές τάσεις, όπου θα συνδυάζονταν η αρχιτεκτονική, η γλυπτική και η ζωγραφική σε μία αδιάσπαστη μορφή. Ορισμένοι από τους καλλιτέχνες που δίδαξαν στη σχολή εκείνη την περίοδο ήταν οι εξής: Johannes Itten, Paul Klee, Wassily Kandinsky.
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της λειτουργίας της, η σχολή της Βαϊμάρης βρέθηκε στο στόχαστρο των συντηρητικών δυνάμεων, παρότι ο Gropius είχε υπογραμμίσει ότι προσδοκούσε τη διαμόρφωση μιας απολιτικής σχολής, όπου θα καλλιεργούνταν μορφές τέχνης και οι πολιτικοκοινωνικές πεποιθήσεις θα συνιστούσαν καθαρά ατομική υπόθεση. Πάρα ταύτα, το 1924 και η επικείμενη άνοδος του συντηρητισμού, σήμαναν την αναστολή της σχολής. Το 1925, το Bauhaus μεταφέρθηκε στο Dessau (κρατίδιο Σαξονίας-Άνχαλτ), όπου οι προοδευτικές αντιλήψεις έβρισκαν ευκολότερα πρόσφορο έδαφος. Μετά την παραίτηση του Gropius, το 1928, καθήκοντα διευθυντή ανέλαβε ο αρχιτέκτονας, Hannes Meyer, υπό την ηγεσία του οποίου ήρθαν τα πρώτα κέρδη στη σχολή, το 1929.
Αρχιτεκτονική του Bauhaus, Claudio Divizia/Shutterstock
Ο Meyer, επηρεασμένος από τον μαρξισμό, προσανατόλισε τη σχολή στη μαζική παραγωγή ώστε να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες, προωθώντας παράλληλα την εγγραφή μαθητών χωρίς καλλιτεχνική κλίση. Η θητεία του, όμως, έμελλε να είναι σύντομη, αφού απολύθηκε το 1930 από τον δήμαρχο της περιοχής, λόγω του ότι θεωρήθηκε πως συνέβαλε στη «διασπορά επικίνδυνων αντιλήψεων». Τρίτος και τελευταίος διευθυντής του Bauhaus υπήρξε ο Ludwig Mies van der Rohe, ο οποίος, με τη σειρά του, περιόρισε την πολιτική δράση στη σχολή, έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στην καλλιτεχνική εκπαίδευση και διέκοψε την παραγωγή εμπορικών προϊόντων –προκαλώντας αντιδράσεις.
Από το 1931, το ναζιστικό κόμμα είχε καταφέρει να παρεισφρήσει σε πολλούς τομείς, ασκώντας αξιοσημείωτη επιρροή. Το 1932, έκλεισε και η σχολή του Dessau, για να μεταφερθεί το Bauhaus πια στο Βερολίνο, με πρωτοβουλία του διευθυντή. Κατάφερε να λειτουργήσει μέχρι το καλοκαίρι του 1933 ως «Ανεξάρτητο Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Ινστιτούτο», ενώ η άνοδος των Ναζί στην εξουσία είχε ως συνέπεια να σφραγιστεί διά παντός. Αν μη τι άλλο, το ναζιστικό κόμμα είχε εκφράσει επί σειρά ετών την εναντίωσή του στη σχολή, δεδομένου ότι αποτελούσε κόμβο συνάντησης ριζοσπαστικών και προοδευτικών πεποιθήσεων, όπου γίνονταν δεκτά όλα τα άτομα, δίχως διακρίσεις.
Στη σημερινή εποχή, το Bauhaus αποτελεί σύμβολο του μοντερνισμού, με μεγάλη επίδραση στην εξέλιξη του λειτουργισμού (functionalism). Συγχρόνως, συνιστά θεμέλιο λίθο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, ενώ άφησε αναλλοίωτο το στίγμα του στο σχεδιασμό επίπλων και ενδυμάτων, μέσα από πολύ συγκεκριμένα μοτίβα και φόρμες. Ως προς τη φιλοσοφία του Bauhaus, όπως εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια, αντιπροσωπευτικά στοιχεία είναι τα γεωμετρικά σχήματα, χωρίς περίτεχνες προσθήκες, ο μινιμαλισμός, η απλότητα και η λειτουργικότητα. Αντιπροσωπευτικά είναι και τα έργα του Wassily Kandinsky, τα οποία περιλαμβάνουν έντονα χρώματα και ετερόκλητα σχήματα, που όμως συνθέτουν ένα απόλυτα αρμονικό αποτέλεσμα.
Έργο του Wassily Kandinsky, Rawpixel.com/Shutterstock
Τα ενδεχόμενα σημεία αναφοράς
Δεδομένης της σημαντικότητας του Bauhaus και έχοντας επίγνωση των ιστορικών γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολλές φωνές διεθνώς κάνουν λόγο για «πολιτισμικό πόλεμο» στο Bauhaus, μέσα από συνεχείς αμφισβητήσεις και στρεβλώσεις της ακροδεξιάς. Εξάλλου, οι εθνικιστικές παρατάξεις δεν διακρίνονται αποκλειστικά από τις θέσεις τους στη μονοπολιτισμικότητα και στη «δαιμονοποίηση» των μεταναστών, αλλά και από τις προσπάθειες εξαΰλωσης κινημάτων της τέχνης που, διαχρονικά, διαπνεόνται από αντίθετα χαρακτηριστικά.
Μία λίστα τραγουδιών που δεν έχουν φάει cancel και δείχνουν πόσο ριζωμένα ήταν ζητήματα που σήμερα αναδεικνύει η πολιτική ορθότητα.
Κάποια από τα τραγούδια που θα βρείτε παρακάτω είναι μεγάλα hits προηγούμενων δεκαετιών, εμπορικές επιτυχίες που βγήκαν και που τα τραγουδήσαμε, όταν ήμασταν μικρά παιδιά. Άλλα είναι ακόμα μεγαλύτερες λαϊκές επιτυχίες που τις κληρονομήσαμε από τα ακούσματα των γονιών, των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Παρά τις διαφορές τους όμως, έχουν και κάτι κοινό. Σε όποια από τις δύο περιπτώσεις και αν ανήκει, το καθένα από τα παρακάτω κομμάτια ακούγεται ακόμη σε ταβέρνες, μπαρ, clubs, στο ραδιόφωνο ή στο ταξί. Και ακούγεται παρόλο που ένας ή όλοι οι στίχοι του θα ήταν αδύνατον να γεννηθούν στην εποχή μας. Πολύ απλά γιατί θα είχαν φάει ένα μεγαλοπρεπέστατο cancel.
Πρόκειται, μάλλον, για μερικά καλά παραδείγματα που δείχνουν πόσο βαθιά ριζωμένες ήταν στην κοινωνία συμπεριφορές που μοιάζουν απαγορευτικές, αλλά τότε είχαν ρομαντικοποιηθεί σε βαθμό αηδίας.
«Δεν Φεύγω»
Εδώ έχουμε ξεκάθαρα την ιστορία ενός άνδρα, ο οποίος λέει στο αντικείμενο του έρωτά του ότι θα κάθεται χειμώνα-καλοκαίρι στα σκαλοπάτια της, μέχρι αυτή να δεχτεί τελικά ότι δεν έχει μέλλον μακριά του. Και αν δεν ήταν σίγουρος κανείς ότι το ζήτημα της συναίνεσης έχει πάει περίπατο, το λέει κάπου ξεκάθαρα τραγουδώντας με τη γλυκιά του φωνή ο Χατζηγιάννης… «όσο και αν θες δεν φεύγω».
Όταν βγήκε το συγκεκριμένο τραγούδι, σίγουρα θα φαινόταν φανταστικά ρομαντικό αλλά, από την άλλη, ακούγοντάς το εν έτει 2024 το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι το εξής απλό: AΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ.
«Σαν Σταρ του Σινεμά»
Κλασικό τραγούδι που παίζει στο ροκόμπαρο του χωριού σου και ομολογουμένως δεν του φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι έχει κάτι μεμπτό, που σήμερα θα οδηγούσε σε cancel. Η ιστορία, λέει,αφορά μία κοπέλα που δούλευε στο «Λούκι», ένα κλασικό μπαρ που μαζεύονταν οι ροκάδες της εποχής.
Ο δημιουργός την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να γράψει ένα τραγούδι αποθέωσης για εκείνη. Σε κάποια φάση βέβαια ξέφυγε ο ενθουσιασμός, είχαμε έναν μίνι εκτροχιασμό και στο τραγούδι ακούγεται το δίστιχο: «χάνω τον έλεγχο, το μάτι μου θολώνει, κάτι με σπρώχνει να σου ρίξω μια μπουνιά». Αθώες εποχές, αγνοί έρωτες.
«Και λέγε λέγε»
Ο ορισμός του cancel, κυρία μου. Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι φυσικά του Στράτου Διονυσίου και θα το ακούσεις σίγουρα σε παραδοσιακές ταβέρνες ή σε hyped αφτεράδικα, όπου zoomers και millennials πάνε για να ακούσουν παλιό καλό λαϊκό τραγούδι ή trap.
Ομολογουμένως, μουσικά είναι ένα φανταστικό κομμάτι που το απογειώνει ακόμα περισσότερο ο Στράτος Διονυσίου. Ωστόσο ο στίχος που λειτουργεί και ως μοτίβο είναι -καθόλου φανταστικά ακραία: «Κι ύστερα λένε πως φταίει ο φονιάς».
«Συρματόπλεγμα»
Μία από τις πιο μεγάλες επιτυχίες του κατά τα άλλα πολύ συμπαθούς Γιώργου Αλκαίου, που βγήκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Πρόκειται για (ακόμα ένα) τραγούδι χωρισμού ή τέλος πάντων σχέσης που πάει προς τον χωρισμό και το υποκείμενο που τραγουδά προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον αποτρέψει.
Το πρόβλημα ξεκινάει στο «κάθε τρόπο», καθώς οι στίχοι πάνε κάπως έτσι: «Συρματόπλεγμα θα ρίξω και την πόρτα θα σου κλείσω. Μήπως έτσι καταλάβεις πόσο σ’ αγαπώ». Χοντρικά δηλαδή λέει ότι δεν θα αφήσει τη σύντροφό του να φύγει από το σπίτι, μέχρι να καταλάβει όχι πόσο τον αγαπάει, αλλά πόσο την αγαπά αυτός. Ας ελπίσουμε η γυναίκα να πρόλαβε και να έφυγε.
«Προκαλείς»
Το απόλυτο victim-blaming βαλμένο μέσα σε στίχους που τραγούδησε ο Μιχάλης Ρακιντζής. Ουσιαστικά έχουμε το κλασικό μοτίβο της γυναίκας που προκαλεί με το ντύσιμο και τη συμπεριφορά της το αρσενικό να ορμήξει πάνω της. Ο στίχος του κομματιού δεν θα μπορούσε να το λέει πιο ξεκάθαρα:
«Προκαλείς, σου το λέω προκαλείς
Κι από φίλο αν στριμωχτείς, σε καμιά γωνιά, μην εκπλαγείς»
Παρακάτω, έχουμε το κλασικό σύμπλεγμα του friendzone, το οποίο διάφορες θρυμματισμένες αρρενωπότητες απογείωσαν στο διαδίκτυο, στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας.
«Τα Νέα της Αλεξάνδρας»
Εδώ έχουμε μία από τις πιο βαριές και πιο χαρακτηριστικές, ταυτόχρονα, περιπτώσεις. Το τραγούδι «Τα Νέα της Αλεξάνδρας», είναι ξεκάθαρα ένα τραγούδι που υμνεί μία γυναικοκτονία και παρόλα αυτά παίζει ακόμα σε ρεμπετάδικα και μεζεδοπωλεία.
Πρόκειται για την ιστορία της Αλεξάνδρας, μίας κοπέλας που ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει και ένα πρωινό εκτελέστηκε από τον θείο της με την καραμπίνα. Όταν συνελήφθη, ο θείος υποστήριξε ότι τη σκότωσε για λόγους τιμής, «επειδή είχε διαφθαρεί, πριν τον γάμο της». Σύντομα αυτό αποδείχθηκε ένα ψέμα.
Αντιθέτως, έγινε γνωστό ότι ο θείος της την παρενοχλούσε τακτικά και η ίδια απέρριπτε διαρκώς τις προτάσεις του. Το βράδυ που τη δολοφόνησε φαίνεται ότι η Αλεξάνδρα είχε αντισταθεί στον βιασμό της. Σημαντικό να αναφερθεί ένα υπέροχο reclaim της ιστορίας που έγινε πρόσφατα:
Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων επέβαλε ποινές φυλάκισης 14 έως 18 μηνών με αναστολή σε τρεις καταδικασθέντες για τις πλημμύρες του 2017 στη Μάνδρα, που στοίχισαν 25 ζωές.
Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων επέβαλε ποινές φυλάκισης διάρκειας 14 έως 18 μηνών στους τρεις καταδικασθέντες για τις θανατηφόρες πλημμύρες στη Μάνδρα το Νοέμβριο του 2017.
Η απόφαση προβλέπει τριετή αναστολή εκτέλεσης της ποινής, αναγνωρίζοντας στους καταδικασθέντες το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου.
Ειδικότερα, ποινή φυλάκισης 18 μηνών επιβλήθηκε στην υπάλληλο της περιφέρειας που ήταν υπεύθυνη για την επίβλεψη των ρεμάτων και στον τότε προϊστάμενο της πολεοδομίας Ελευσίνας, ενώ στην πρώην δήμαρχο Μάνδρας επιβλήθηκε ποινή 14 μηνών.
Καταδικασθέντες για τις πλημμύρες στη Μάνδρα
Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών καταδίκασε τρεις από τους συνολικά οκτώ κατηγορούμενους.
Ακολουθώντας την πρόταση της εισαγγελέως, το δικαστήριο καταδίκασε για «πρόκληση πλημμύρας εξ αμελείας» την πρώην δήμαρχο Μάνδρας, την υπάλληλο της περιφέρειας που επιτηρούσε τα ρέματα και τον πρώην προϊστάμενο πολεοδομίας της Ελευσίνας, αρμόδιο και για τη Μάνδρα.
Η πρόεδρος του δικαστηρίου Αργυρώ Νικολακούδη ανέφερε πως η Μάνδρα ήταν «ανοχύρωτη πόλη» και «έρμαιο μιας φυσικής καταστροφής», σημειώνοντας ότι οι αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων της μετεωρολογικής υπηρεσίας και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, όφειλαν να έχουν προειδοποιήσει εγκαίρως τους πολίτες. Το δικαστήριο επίσης παρατήρησε ότι η αστυνομία και η τροχαία δεν έλαβαν επαρκή μέτρα για την προστασία των πολιτών.
Αθώωση των Υπολοίπων
Οι υπόλοιποι πέντε κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες για ανθρωποκτονία εξ αμελείας, σωματικές βλάβες, παράβαση καθήκοντος, πρόκληση πλημμύρας κατ’ εξακολούθηση και παραβίαση οικοδομικών κανόνων.
Αντίδραση Συγγενών
Οι δικηγόροι των θυμάτων, Αθανάσιος Οικονόμου, Αθανάσιος Καβουρίνος, Κωνσταντίνος Φούσας και Δημήτριος Σκύφτας, δήλωσαν: «Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών ανακοίνωσε την απόφασή του για την πλημμύρα της Μάνδρας το 2017 που θρηνήσαμε 25 θύματα. Απεφάνθη ότι δεν υπάρχει καμία ποινική ευθύνη για τους τραγικούς θανάτους αλλά μόνο για την πρόκληση πλημμύρας τοπικά, όπως συνέβη πριν 10 μέρες στη δίκη για το πλημμυρικό φαινόμενο του Ιανού στη Λάρισα».
Οι συγγενείς των θυμάτων τόνισαν ότι «οι θάνατοι των ανθρώπων στη Μάνδρα δεν ήταν ατύχημα ούτε η κακιά στιγμή» και δήλωσαν ότι θα χρησιμοποιήσουν «κάθε ένδικο μέσο και βοήθημα για να ανατρέψουν τη λανθασμένη κι άδικη αυτή απόφαση, ώστε να δικαιωθούν οι ψυχές των ανθρώπων που χάθηκαν».
Η σελίδα ipirotakis έχει πιστούς fans, χωρίς να έχουν απαραίτητα κάποια σύνδεση με τον τόπο. Εικόνες, πανηγύρια και η ντοπιολαλιά που μοιάζει με ξένη γλώσσα
Η μυρωδιά από τα πλατάνια που τυλίγει τα ρουθούνια με το που μπαίνεις στα χωριά, τα αλεπουδάκια στις στροφές και τα μωρά αγριογούρουνα που τρέχουν να σωθούν από τους κυνηγούς, ο γκιώνης που τραγουδά τις νύχτες γιατί, σύμφωνα με τον μύθο, αναζητά τον αδερφό του, που σκότωσε ο ίδιος. Η κουκουβάγια έξω από το σπίτι σου που έρχεται σαν άγγελος θανάτου, για να σου πει ότι κάποιος θα φύγει σύντομα.
Και μετά είναι οι μυρωδιές. Οι τηγανίτες με μέλι, η λαχανόπιτα,το κρέας στη γάστρα, το τζάκι που κάποτε άναβε ακόμα και τα βράδια του Αυγούστου. Το κλαρίνο που παίζει κυρίως πρωί στις γιορτές στις πλατείες, ενώ δίπλα τρέχουν οι βρύσες. Το κλαρίνο που έπαιζε την ώρα που πέθαινε ο παππούς μου, επειδή έτσι ακριβώς ήθελε να συμβεί. Το στάρι που φτιάχνεται στην ολονυχτία και τα μοιρολόγια, ως ξεπροβόδισμα του νεκρού. Σαν να τιμάται το τέλος, έτσι όπως του αξίζει.
«Άι μας’ το κρεβάτ’ σ» ή «σηκ’ νιψ’ σινιαρίς», που λέει και οipirotakis, η σελίδα που ξεκίνησε το 2011, «με στόχο να αναδείξει και να διατηρήσει την παράδοση, τη διάλεκτο και τις αξίες της Ηπείρου με κύριο μέσο επικοινωνίας τα social media. Η Ήπειρος έχει μια βαθιά ιστορία, γεμάτη με παραδόσεις και έθιμα που αξίζει να μείνουν ζωντανά. Έτσι, ο ipirotakis δημιουργήθηκε για να δώσει φωνή στην πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, προσεγγίζοντας ταυτόχρονα το σύγχρονο κοινό και διατηρώντας τη σύνδεση με το παρελθόν».
Η σελίδα μετρά χιλιάδες followers, που δεν είναι απαραίτητα Ηπειρώτες, αλλά θαυμαστές της άγριας φυσικής ομορφιάς του τόπου και των παραδόσεων της. Ο Ηπειρώτης δημιουργός της σελίδας μάς μίλησε για όλα αυτά που βρίσκονται στο συλλογικό ασυνείδητο όλων εμάς που μεγαλώσαμε ή περάσαμε χρόνο στην Άρτα, τα Γιάννενα, την Πρέβεζα, τα Τζουμέρκα, τα Ζαγοροχώρια.
Τα μυσταγωγικά πανηγύρια της Ηπείρου
Υπάρχει μία εικόνα στο μυαλό μου που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Στο πανηγύρι του 15αύγουστου, που στο δικό μου χωριό είναι πάντα πρωί, χόρευες όταν πλήρωνες τα όργανα. Κάθε οικογένεια σηκωνόταν να χορέψει, λες και ήταν κάποιο είδος άγραφου κανόνα.
Με τα χρόνια ξεπεράστηκε, αλλά θυμάμαι έναν άντρα γύρω στα 50, που σηκώθηκε, ζήτησε τον χορό του και έμεινε μόνος να κινείται με κλειστά μάτια και τα χέρια ψηλά. Θυμάμαι να κλαίω χωρίς να καταλαβαίνω τον λόγο ή το τι ακριβώς συνέβαινε εκείνη τη στιγμή. Λένε ότι το κλαρίνο δεν παίζει, αλλά κλαίει, και ίσως αυτό εξηγεί εκείνη τη σχεδόν μεταφυσική εμπειρία.
«Τα νησιώτικα πανηγύρια είναι αναμφίβολα όμορφα, με τη δική τους δυναμική και ενέργεια. Αλλά τα ηπειρώτικα πανηγύρια έχουν μια διαφορετική μαγεία, είναι συναισθηματικά φορτισμένα. Έχουν βαθιές ρίζες στη γη και στην παράδοση της ορεινής Ηπείρου. Η μουσική, το κλαρίνο, τα πολυφωνικά τραγούδια – όλα έχουν μια ιδιαίτερη βαρύτητα και ιστορική συνέχεια».
Αγαπημένες φράσεις και αναμνήσεις του Ipirotakis
“Αϊ κλιόρεψε” – χρησιμοποιείται όταν θες να πεις σε κάποιον να πέσει για ύπνο
“Άι κατά ανέμ’” – κάτι που παίρνει ο άνεμος και δεν έχει αξία
“Ζήβα τ’φεξ” – σβήσε το φως
«Οι καλύτερες αναμνήσεις μου είναι το να μαζευόμαστε γύρω από τζάκι, να μας λέει ιστορίες η γιαγιά, να καθόμαστε στο σαμαράκι, τα φαγητά της γιαγιάς, οι ατάκες, το πλέξιμο, οι πίτες, η επαφή με τη φύση και τα ζώα, το τρέξιμο στα χωράφια και στις πηγές, τα παραδοσιακά πανηγύρια».
Επιστροφή στις ρίζες
Τα τελευταία χρόνια, οι συνταξιούχοι γονείς μου ζουν μόνιμα στα Τζουμέρκα, στο χωριό της μαμάς μου. Αυτό όμως είναι το αναμενόμενο. Το θέμα είναι ότι την τελευταία δεκαετία είδαμε νέους να επιστρέφουν στις ρίζες τους, ή να φτιάχνουν νέες, αφήνοντας πίσω τους την πόλη. Το ποσοστό είναι όμως μικρό και καθόλου εύκολο να συμβεί.
«Υπάρχει σίγουρα μια μικρή τάση επιστροφής στα χωριά, ειδικά μετά την πανδημία, καθώς ο κόσμος αρχίζει να εκτιμά την ποιότητα ζωής που προσφέρουν οι αγροτικές περιοχές. Δεν είναι όμως καθόλου εύκολο για έναν νέο να επιστρέψει. Μακάρι βέβαια να γίνει πιο έντονο και τα χωριά να πάρουν ξανά ζωή. Σχετικά με τους συνταξιούχους, σίγουρα μια πιο ήρεμη ζωή είναι το ζητούμενο και επιλέγουν εκ νέου τα χωριά εφόσον υπάρχει σπίτι ιδιόκτητο κυρίως για κατοικία».
Η αλλοίωση δεν έχει έρθει (ακόμα)
«Η Ήπειρος έχει καταφέρει να διατηρήσει αυθεντικότητα, καθώς δεν έχει υπερ-αναπτυχθεί τουριστικά. Οι επισκέπτες που έρχονται αναζητούν τη γνησιότητα, τη φύση, τα παραδοσιακά χωριά και την ηρεμία. Παρόλο που αναπτύσσεται τουριστικά, διατηρεί ακόμη τον χαρακτήρα της, κάτι που την κάνει μοναδική σε σύγκριση με άλλες πιο τουριστικές περιοχές της Ελλάδας».
Η μητριαρχία και οι δυνατές γυναίκες του τόπου
«Η Ήπειρος, αν και πατριαρχική κοινωνία, είχε πολλές μητριαρχικές δομές στις οικογένειες, κυρίως λόγω του ότι πολλοί άντρες έλειπαν από το σπίτι για δουλειά, είτε ως μετανάστες. Οι γυναίκες αναλάμβαναν την ευθύνη της οικογένειας, τη διαχείριση της καθημερινότητας, των χωραφιών αλλά και τη διατήρηση των παραδόσεων. Ήταν οι αληθινές “αρχηγοί” του σπιτιού, και αυτό είναι ένα στοιχείο που διαμορφώνει τη σύγχρονη ταυτότητα της Ηπείρου», σημειώνει ο ipirotakis.
«Γυναίκες Ηπειρώτισσες, ξαφνιάσματα της φύσης», λέει και το τραγούδι. Ήταν πράγματι οι αρχηγοί της οικογένειας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η γυναίκα έχαιρε πάντα της εκτίμησης και του σεβασμού που της αναλογούσε. Υπήρχε πάντα το στερότυπο ότι οι γυναίκες είναι πιο δυνατές συναισθηματικά και ότι μπορούν να επωμιστούν κάθε φορτίο αδιαμαρτύρητα. Ωστόσο, οι γυναίκες της Ηπείρου ήταν σημαντικές φιγούρες σε κάθε πόλεμο. Όχι μόνο μέσα από την επιβίωση της οικογένειας, αλλά και μέσα από τις μάχες. Έμπαιναν μέσα με μαχαίρι, πολεμούσαν με όπλα και η άποψή τους ήταν σεβαστή από τους άντρες. Και μιλάμε για μία εποχή όπου το να γεννιούνται κορίτσια ήταν περισσότερο πρόβλημα και λιγότερο χαρά.
Κάθε χρόνο έχουμε γιορτή του τσίπουρου, που γίνεται σε όλα τα χωριά το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου. Τα καζάνια βράζουν, οι σούβλες γυρίζουν και οι τραγουδιστές πιάνουν το μικρόφωνο. Κάπου στον δρόμο για το πανηγύρι μπορεί να δεις πυγολαμπίδες (εμείς τις λέμε κωλοφωτιές) ή μία κουκουβάγια που προαναγγέλει έναν θάνατο. Το κλαρίνο παίζει και δεν ξέρεις αν κλαις από χαρά ή από λύπη. Ο παππούς μου λογικά κάπου θα πίνει μόνος του ένα τσιπουράκι και θα γελάει με ευχαρίστηση που το χωριό έχει πάλι κόσμο.
Με ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας επιχειρήθηκε έξωση 90χρονης από το σπίτι της στου Ζωγράφου. Γείτονες αντέδρασαν έντονα, καθώς η ηλικιωμένη απουσίαζε λόγω πρόσφατης επέμβασης, ενώ η οικογένειά της δεν είχε ειδοποιηθεί.
Οι δυνάμεις των ΜΑΤ, επενέβησαν για άλλη μια φορά σε έξωση πρώτης κατοικίας, εξυπηρετώντας έτσι τις απαιτήσεις των funds που εκτελούν πλειστηριασμούς πολιτών. Αυτή τη φορά, στόχος ήταν μια 90χρονη στου Ζωγράφου. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις βρέθηκαν στο σημείο από νωρίς το πρωί.
Οι γείτονες της 90χρονης, διαπιστώνοντας την κατάσταση, έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν, αναφέροντας ότι η ηλικιωμένη, η οποία είχε υποβληθεί πρόσφατα σε εγχείρηση και φιλοξενούνταν από την κόρη της λόγω προβλημάτων υγείας, δεν βρισκόταν στο σπίτι. Επιπλέον, η οικογένειά της φέρεται να μην είχε λάβει καμία ειδοποίηση για την επικείμενη έξωση.
«Σήμερα πρωί, πρωί, με ειδοποίησαν από την πολυκατοικία, ένας κύριος πιο συγκεκριμένα, πως βρίσκονταν από κάτω τα ΜΑΤ και η Αστυνομία. Κατεβαίνω και τι να δω: Στον τέταρτο όροφο, προσπαθούσε ο κλειδαράς να ανοίξει την πόρτα, αλλά δεν άνοιγε», ανέφερε στον ΑΝΤ1 μια γειτόνισσα και φίλη της 90χρονης.
Από την εκπομπή Καλημέρα Ελλάδα στις 29/10
«Άρχισα να φωνάζω και να τους λέω πως αυτό που κάνουν δεν είναι σωστό, ρωτώντας τους εάν έχει ειδοποιηθεί η οικογένεια. Απάντησαν πως δεν έχει ενημερωθεί, οπότε κατέβηκα και είδα μία κατάσταση που γίνεται μόνο όταν κυνηγούσαν την 17 Νοέμβρη» πρόσθεσε η ίδια.
«Δεν ήταν κάτι άλλο, είχε γίνει ένα έγκλημα. Φώναξα πάρα πολύ, τούς είπα πως είναι άδικο αυτό που έκαναν» ανέφερε τελικά.
Η δήμαρχος Ζωγράφου, Τίνα Καφατσάκη, έλαβε επίσης ενημέρωση για την έξωση και δήλωσε στο κανάλι ότι επικοινώνησε με εθελοντές δικηγόρους για την παροχή νομικής υποστήριξης στην οικογένεια.
Νέος γύρος μηνύσεων εξαπολύεται κατά του Sean “Diddy” Combs, ο οποίος βρίσκεται ήδη στη φυλακή του Μπρούκλιν, καθώς αντιμετωπίζει κατηγορίες για εμπορία ανθρώπων και εκβιασμό.
Σύμφωνα με τον ισχυρισμό ενός νέου ενάγοντα, αφού συμμετείχε σε μια οντισιόν το 2005, όταν βρισκόταν σε ηλικία 10 ετών, ο Diddy φέρεται να τον νάρκωσε και να τον βίασε σε ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης.
Οι νέες καταγγελίες κατατέθηκαν ως οι τελευταίες σε ένα μπαράζ αγωγών σε βάρος του διάσημου ράπερ, ο οποίος αρνείται κατηγορηματικά όλες τις καταγγελίες σε βάρος του και έχει αρνηθεί την εγγύηση πολλές φορές.
Οι δικηγόροι είχαν καταθέσει προηγουμένως 13 αγωγές εναντίον του Combs στις 14 και 20 Οκτωβρίου. Μεγάλο μέρος των ανώνυμων εναγόντων ισχυρίζονται πως ο Diddy η οι συνεργάτες του τους νάρκωσαν κρυφά, τους εξανάγκασαν σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς συγκατάθεση και τους απείλησαν να σιωπήσουν.
Οι νέες αγωγές
Η πρώτη νέα αγωγή κατατέθηκε τη Δευτέρα σε πολιτειακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης. Ο άγνωστος ενάγων λέει ότι ήταν 10 ετών όταν οι γονείς του τον συνόδευσαν στο Μανχάταν για να συναντηθεί με στελέχη της μουσικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένου του Diddy. Όπως ισχυρίζεται, ένας σύμβουλος που προσέλαβαν οι γονείς του τον παρέδωσε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και στη συνέχεια τον άφησε με τον ράπερ. Σύμφωνα με την αγωγή, στον ενάγοντα δόθηκε ένα αναψυκτικό που πιστεύει ότι ήταν γεμάτο με ναρκωτικά.
«Αφού ο ενάγων κατανάλωσε το αναψυκτικό του και άρχισε να αισθάνεται τις συνέπειές του, ο Diddy είπε στον ενάγοντα να πλησιάσει πιο κοντά του, πράγμα που ο ενάγων έκανε. Στη συνέχεια, έσπρωξε απότομα τον ενάγοντα προς τα κάτω και του είπε πως ‘πρέπει να κάνεις κάποια πράγματα που δεν θέλεις να κάνεις μερικές φορές‘», αναφέρεται στην αγωγή, στην οποία περιγράφονται επίσης οι σοκαριστικές λεπτομέρειες της σεξουαλικής κακοποίησης που φέρεται να υπέστη.
Ο νέος ενάγων ισχυρίζεται ότι οι γονείς του παρατήρησαν αργότερα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Λέει ότι τους είπε τι φέρεται να συνέβη και ότι «ήταν τρομοκρατημένοι από τις πιθανές συνέπειες της καταγγελίας της κακοποίησης».
Στη δεύτερη αγωγή, η οποία κατατέθηκε χθες, Δευτέρα 28/10, επίσης σε πολιτειακό δικαστήριο του Μανχάταν, ένας άγνωστος ενάγων ισχυρίζεται ότι ήταν 17 ετών το 2008 όταν συμμετείχε σε τριήμερη ακρόαση για το ριάλιτι “Making the Band”, στο οποίο συμμετείχε ο Diddy. Σύμφωνα με την καταγγελία, ο Combs άρχισε να χαϊδεύει τον ανήλικο τότε ενάγων ενώ τον ρωτούσε πώς θα χειριζόταν καταστάσεις “σεξουαλικής πίεσης” στη μουσική βιομηχανία. Λέει ότι μια μέρα αργότερα, κατά τη διάρκεια μιας άλλης ιδιωτικής συνέντευξης, ο Diddy φέρεται να τον ανάγκασε να κάνει στοματικό σεξ.
Ο Diddy έχει βρεθεί αντιμέτωπος με σχεδόν έναν χρόνο κατηγοριών, που κυμαίνονται από βιασμούς και σεξουαλικές επιθέσεις μέχρι προσηλυτισμό και ενδοοικογενειακή βία. Ένας δικηγόρος δήλωσε πρόσφατα ότι περισσότεροι από 100 πελάτες σκοπεύουν να υποβάλουν αγωγές εναντίον του για σεξουαλική κακοποίηση, βιασμό και σεξουαλική εκμετάλλευση.
Παραμένει στη φυλακή εν αναμονή της δίκης του, ενώ οι εισαγγελείς τον κατηγορούν επίσης για απαγωγή, καταναγκαστική εργασία, δωροδοκία και άλλα εγκλήματα. Τον περιγράφουν ως επικεφαλής μιας εγκληματικής οργάνωσης που κακοποιούσε γυναίκες, χρησιμοποιώντας απειλές βίας για να τις αναγκάζει να συμμετέχουν σε όργια με αρσενικούς εκδιδόμενους.
Πέρασε, κιόλας, ένας χρόνος από τον θάνατο του αγαπημένου ηθοποιού. Μετά από πολύμηνη παύση, έχω ξαναρχίσει να βλέπω «Φιλαράκια» τα βράδια, χωρίς να πονάει.
Με τον θάνατο του Matthew Perry, οι εκατομμύρια fans των “Friends” περάσαμε όλα τα στάδια του πένθους. Στην αρχή, υπήρχε μεγάλη άρνηση να αποδεχτούμε ότι ο Chandler της παιδικής και εφηβικής μας ηλικίας ήταν νεκρός. Προσωπικά, οι μήνες που ακολούθησαν τον θάνατό του, ήταν από τα ελάχιστα διαστήματα στη ζωή μου που δεν έβλεπα «Φιλαράκια» στο repeat πριν κοιμηθώ. Πρώτη φορά, μια τόσο comfort αγαπημένη μου συνήθεια μού προκαλούσε μεγάλη θλίψη.
Σίγουρα, ο πλανήτης έχει σοβαρότερα προβλήματα από μια λατρεμένη σειρά που σταμάτησε (προσωρινά) να μας δίνει χαρά. Όμως, κάπου ανάμεσα στον καταιγισμό αρνητικών ειδήσεων για πολέμους και παγκόσμιες κρίσεις και στις μικρές και μεγάλες προσωπικές μας ήττες, οι παρηγορητικές σταθερές είναι μετρημένες στα δάκτυλα. Και τα πολιτισμικά προϊόντα, είτε μιλάμε για σειρές και ταινίες, είτε για μουσικές και βιβλία, ήταν και θα είναι διαχρονικά πάνω-πάνω στη λίστα.
Ο ρόλος όλων των μορφών τέχνης ήταν πάντοτε και ανακουφιστικός, άλλωστε -από αυτό που ορίζεται ωςυψηλή τέχνη (εδώ χωράει πολλή συζήτηση) μέχρι τα εξαιρετικά υψηλού επιπέδου sitcoms, όπως τα «Φιλαράκια», με την έννοια ότι πέτυχαν να είναι ακόμα relevant για τις ζωές μας το 2024, με όλες τις ενστάσεις που μπορεί να έχουμε.
Για παράδειγμα, εννοείται ότι η πραγματική Monica, ούτε τη δεκαετία του 1990, ούτε φυσικά σήμερα, δεν θα μπορούσε επ’ ουδενί να συντηρεί ένα τέτοιο διαμέρισμα. Όμως, η φιλία της με τη Rachel και η αξιαγάπητη σχέση της με τον Chandler έχουν μέσα τους τόσο μεγάλη αλήθεια που οι πρακτικές ανακρίβειες της ζωής τους είναι μια σύμβαση που δεχόμαστε.
Ίσως, τα “Friends” αγαπιούνται ακόμα τόσο πολύ, γιατί ήταν από τις ελάχιστες περιπτώσεις που οι έξι πρωταγωνιστές δημιούργησαν τόσο βαθιές σχέσεις. «Ήταν μέρος του DNA μας», είχε γράψει για τον Matthew Perry η Jennifer Anniston, μετά τον ξαφνικό θάνατό του, στις 28 Οκτωβρίου του 2023, και συνέχισε: «Ήμασταν πάντα εμείς οι έξι. Αυτή ήταν μια οικογένεια που διαλέξαμε και άλλαξε για πάντα το ποιοι είμαστε και το ποια μονοπάτια θα παίρναμε.
Για τον Μάτι, εκείνος ήξερε ότι αγαπούσε να κάνει τους ανθρώπους να γελάνε. Όπως είπε και ο ίδιος, αν δεν άκουγε το γέλιο των άλλων, ένιωθε πως θα πεθάνει. Η ζωή του εξαρτιόταν κυριολεκτικά από αυτό. Και πόσο πετυχημένος ήταν σε αυτό. Μας έκανε όλους να γελάμε».
Πέρασε κιόλας ένας χρόνος, απ’ όταν το γέλια σταμάτησαν. Στην επέτειο του θανάτου του, η Jennifer Anniston έκανε μία ακόμα ανάρτηση για τον Matty της, δημοσιεύοντας φωτογραφίες από τα γυρίσματα των “Friends”, τότε που όλοι ήταν χαμογελαστοί. Ο Matthew Perry έχει εκφραστεί πολλές φορές για τη χιονοστιβάδα αρνητικών συναισθημάτων που κρυβόταν πίσω απ΄ αυτό το χαμόγελο.
Η οικογένεια του Matthew Perry μίλησε στην αμερικανική εκπομπή “Today”, την ώρα που οι αρχές προσπαθούν να ρίξουν φως στο εγκληματικό δίκτυο που κρύβεται πίσω από τον θάνατό του, σε ηλικία, μόλις, 54 ετών. «Ήταν αναπόφευκτο αυτό που θα συνέβαινε», είπε η μητέρα του, Susan Perry και αναφέρθηκε στο πόσο αδύναμος μπορεί να νιώσει κανείς, όταν ένα αγαπημένο του πρόσωπο παλεύει με τον εθισμό. «Πρέπει να σταματήσεις να κατηγορείς τον εαυτό σου, γιατί σε καταστρέφει», είπε δακρυσμένη.
Στην αυτοβιογραφία του με τίτλο “Friends, Lovers, and the Big Terrible Thing: A Memoir”, ο ηθοποιός εξιστόρησε με οδυνηρές λεπτομέρειες τη μάχη με τους εθισμούς του. Το βιβλίο αυτό το είχα στη λίστα μου για αρκετούς μήνες, πριν ο Matthew Perry φύγει απ’ τη ζωή. Δεν πρόλαβα, όμως, να το διαβάσω και αυτή τη στιγμή, για κάποιο λόγο, δεν θέλω καθόλου.
Πάντως, τα βράδια έχω ξαναρχίσει να βλέπω “Friends”, χωρίς να πονάει. Πολλές φορές, ξεχνάω ότι η παρέα των έξι έμεινε πια με πέντε μέλη και νομίζω ότι η Rachel, η Monica, η Phoebe, ο Ross, o Joey και ο Chandler είναι όλοι ακόμα ζωντανοί και κυκλοφορούν στη Νέα Υόρκη. Τα βράδια στο σαλόνι μου πάντως, οι έξι φίλοι ερωτεύονται, τσακώνονται, βρίσκουν κι αφήνουν δουλειές, αυτοσαρκάζονται, κλαίνε και καταριούνται θεούς και δαίμονες που ακόμα κι αυτοί έκλεισαν τα 30. Κι εμείς που τους βλέπαμε από μικρά παιδιά, το ίδιο δεν πάθαμε; Why God, why?
Η πυρκαγιά στο Παγγαίο Όρος συνεχίζει να μαίνεται για τέταρτη ημέρα, με τις εστίες να βρίσκονται σε δύσβατες περιοχές, δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες κατάσβεσης από την Πυροσβεστική και εθελοντές.
Η φωτιά στο Παγγαίο Όρος καίει αδιάκοπα για τέταρτη ημέρα, με διάσπαρτες εστίες σε δύσβατα σημεία που δυσκολεύουν τις επιχειρήσεις κατάσβεσης.
Η πυρκαγιά, που ξέσπασε το απόγευμα του Σαββάτουπάνω από την περιοχή της Νικήσιανης στην Καβάλα, έχει δημιουργήσει σοβαρές προκλήσεις για τις επίγειες δυνάμεις λόγω της μορφολογίας της περιοχής, η οποία περιλαμβάνει απότομες πλαγιές και χαράδρες.
#Πυρκαγιά#Παγγαίο Όρος Η δασική πυρκαγιά ξέσπασε στο Παγγαίο Όρος το Σάββατο, μαίνεται για τρίτη συνεχόμενη ημέρα. Η φωτιά καίει ξερά κλαδιά και φύλλα πεσμένα στο έδαφος σε εξαιρετικά δυσπρόσιτα σημεία του ορεινού όγκου, καθώς εκεί γύρω υπάρχουν απότομες χαράδρες και γκρεμοί, pic.twitter.com/xJBJ7iX7OO
— PROMETHEUS Team – Disaster Intelligence (@PROMETHEUSTeam1) October 28, 2024
Η επιχείρηση περιλαμβάνει 380 πυροσβέστες και 57 πεζοπόρες ομάδες, ενώ συνδράμουν και τρία εναέρια μέσα (δύο αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο), μαζί με εθελοντές. Σύμφωνα με το thestival.gr, η φωτιά ξεκίνησε γύρω στις 6 το απόγευμα του Σαββάτου, και ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας έκανε γνωστό με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι πιθανότατα προκλήθηκε από ανθρώπινη ενέργεια.
Στο μεταξύ, μια ανάσα πριν μπει ο Νοέμβρης και καίγεται ξανά, δυο μέρες τώρα, το Παγγαίο Όρος.
Την πρώτη φορά, έκαιγε επί 8 συνεχόμενες μέρες, από τις 22 έως 29 Αυγούστου και την φωτιά έσβησε μια θεόσταλτη βροχή.
Μια 22χρονη κρατούμενη βρέθηκε νεκρή στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κορυδαλλού, προκαλώντας ανησυχία, καθώς είναι το δεύτερο ξαφνικό περιστατικό θανάτου σε ελληνικές φυλακές μέσα σε λίγες μέρες.
Απαγχονισμένη εντοπίστηκε βραδινές ώρες της περασμένης Παρασκευής (25/10), σε χώρο του Ειδικού Κέντρου Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού μία ημεδαπή κρατούμενη, η οποία ήταν έγκλειστη στο Σωφρονιστικό Κατάστημα. Το γεγονός εγείρει ερωτήματα καθώς ήταν το δεύτερο περιστατικό αιφνίδιου θανάτου σε ελληνικές φυλακές μέσα σε λίγες ημέρες.
Η νεαρή γυναίκα, κατηγορούμενη για εμπρησμό, είχε μεταφερθεί στο Ειδικό Κέντρο Υγείας των φυλακών, ενώ μία μέρα πριν τον θάνατό της οδηγήθηκε σε Ψυχιατρικό Νοσοκομείο για εξέταση, λόγω ανησυχητικής συμπεριφοράς. Παρά την αξιολόγησή της, αποφασίστηκε η επιστροφή της στο σωφρονιστικό κατάστημα, αλλά την Παρασκευή παρουσίασε και πάλι διαταραχές, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί ξανά στο Ειδικό Κέντρο Υγείας.
Ωστόσο, πριν προλάβει να μεταφερθεί εκ νέου στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, εντοπίστηκε από σωφρονιστικό υπάλληλο το ίδιο βράδυ χωρίς τις αισθήσεις της.
Συνελήφθησαν δύο σωφρονιστικοί υπάλληλοι
Αμέσως, για το συμβάν ενημερώθηκε ο αρμόδιος Εισαγγελέας, ο οποίος παρήγγειλε τη διενέργεια προανακριτικής έρευνας, κατά την οποία συνελήφθησαν δύο σωφρονιστικοί υπάλληλοι.
Ακόμη, κλήθηκε και ιατροδικαστής, καθώς και συνεργείο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, ενώ παραγγέλθηκε και η διενέργεια νεκροψίας- νεκροτομής.
Η ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ.
«Βραδινές ώρες της Παρασκευής (25/10) σε χώρο του Ειδικού Κέντρου Υγείας Κρατουμένων Κορυδαλλού εντοπίστηκε απαγχονισμένη ημεδαπή, η οποία ήταν έγκλειστη στο Σωφρονιστικό Κατάστημα.
Η ανωτέρω απογευματινές ώρες της 24-10-2024 είχε μεταφερθεί στο Ειδικό Κέντρο Υγείας, απ’ όπου διακομίσθηκε σε Ψυχιατρικό Νοσοκομείο για εξέταση, καθώς παρουσίασε παραβατική συμπεριφορά.
Από το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο κρίθηκε η επιστροφή της στο Κατάστημα Κράτησης, ωστόσο πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, 25 Οκτωβρίου 2024, παρουσίασε εκ νέου διαταραχές και οδηγήθηκε στο Ειδικό Κέντρο Υγείας Κρατουμένων, απ’ όπου θα μεταφερόταν στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, πλην όμως το βράδυ της ίδιας μέρας εντοπίστηκε από σωφρονιστικό υπάλληλο χωρίς τις αισθήσεις της.
Από την πρώτη στιγμή ενημερώθηκε ο αρμόδιος Εισαγγελέας, ο οποίος παρήγγειλε τη διενέργεια προανακριτικής έρευνας, κατά την οποία συνελήφθησαν δύο σωφρονιστικοί υπάλληλοι. Στο χώρο κλήθηκε και προσήλθε ιατροδικαστής, καθώς και συνεργείο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, ενώ παραγγέλθηκε και η διενέργεια νεκροψίας- νεκροτομής.»
Η απόφαση του Ισραήλ να απαγορεύσει τη δράση της UNRWA προκαλεί διεθνή κατακραυγή, θέτοντας σε κίνδυνο εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Παράλληλα, 100 νεκροί ήταν ο τραγικός απολογισμός των τελευταίων ισραηλινών επιθέσεων.
Το ισραηλινό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο που απαγορεύει όλες τις δραστηριότητες της UNRWA (Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ) για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες σε ισραηλινό έδαφος, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Μετά από 92 υπέρ και 10 κατά ψήφους, η απαγόρευση πρόκειται να τεθεί σε ισχύ σε 90 ημέρες και αναμένεται να οδηγήσει σε σοβαρή επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα, όπου οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη βοήθεια της UNRWA για επιβίωση, εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη. Ο νέος νόμος επίσης απαγορεύει οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας ισραηλινών δημόσιων λειτουργών με την UNRWA.
Διεθνής Αντίδραση και η απάντηση του ΟΗΕ
Η απόφαση του Ισραήλ προκάλεσε άμεσες και έντονες αντιδράσεις από διεθνείς οργανισμούς και κράτη. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε πως η UNRWA αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην υποστήριξη των Παλαιστίνιων προσφύγων και εξέφρασε φόβους ότι η απόφαση αυτή θα έχει «καταστροφικές συνέπειες» στην ήδη ευάλωτη κατάσταση της περιοχής. Άλλοι αξιωματούχοι της UNRWA, από την πλευρά τους, έκαναν λόγο για μια «βαθιά ανησυχητική και σκανδαλώδη» απόφαση, υποστηρίζοντας ότι ο νόμος θέτει σε κίνδυνο την παροχή βασικών υπηρεσιών, από τις οποίες εξαρτώνται εκατομμύρια άνθρωποι στη Γάζα, στην Ιορδανία, στη Δυτική Όχθη και τον Λίβανο.
The moment when the Israeli 🇮🇱 Knesset voted to ban UNRWA from Gaza 🇵🇸
The Speaker of the Knesset 🇮🇱 declares a UN aid agency to be a terror organisation.
Πριν ακόμα από την ψηφοφορία, οι ΗΠΑ εξέφρασαν «έντονη ανησυχία» και κάλεσαν την ισραηλινή κυβέρνηση «να μην προχωρήσει στην έγκριση» του νόμου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ, ο οποίος υπογράμμισε τον «κρίσιμο» ρόλο της UNRWA στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Παράλληλα, ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους, καταδίκασε την «αφόρητη» αυτή απόφαση, τονίζοντας πως θα έχει «καταστροφικές συνέπειες» και «παραβιάζει τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Ισραήλ». Ο Γκεμπρεέσους χαρακτήρισε την UNRWA ως «αναντικατάστατο στήριγμα για τον παλαιστινιακό λαό».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός εξέφρασε τη «σοβαρή ανησυχία» του, ενώ η Γερμανία άσκησε «σκληρή κριτική» στην απόφαση. Επίσης, η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Σλοβενία και η Ισπανία, χώρες που αναγνώρισαν φέτος το παλαιστινιακό κράτος, καταδίκασαν τον νέο νόμο, τονίζοντας σε κοινή ανακοίνωσή τους πως το έργο της UNRWA είναι «απαραίτητο και αναντικατάστατο».
Από την παλαιστινιακή πλευρά, η Χαμάς κατήγγειλε την «σιωνιστική επίθεση», ενώ ο Παλαιστινιακός Ισλαμικός Τζιχάντ χαρακτήρισε την απόφαση «κλιμάκωση στη γενοκτονία» των Παλαιστινίων. Η Παλαιστινιακή Αρχή, από την πλευρά της, σχολίασε ότι η απόφαση αυτή επιβεβαιώνει «τη μετατροπή του Ισραήλ σε φασιστικό κράτος».
BREAKING🚨Israeli parliament just BANNED the UN Relief and Works Agency for Palestine Refugees (UNRWA) from Palestinian Territories
It’s time for the United Nations to list Israel as a terrorist organisation and EXPEL the country from the U.N 🇺🇳 pic.twitter.com/J2psfo1L0J
Η ισραηλινή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι δραστηριότητες της UNRWA ευνοούν τη Χαμάς και ενισχύουν την «τρομοκρατία». Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι οι εργαζόμενοι της UNRWA στην περιοχή εμπλέκονται σε «τρομοκρατικές δραστηριότητες» και πρόσθεσε πως η απαγόρευση της UNRWA ήταν ένα βήμα αναγκαίο για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ. Από την πλευρά της, η UNRWA έχει απορρίψει κατηγορηματικά αυτούς τους ισχυρισμούς, τονίζοντας πως η υπηρεσία παρέχει αποκλειστικά ανθρωπιστική βοήθεια και λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια και υπό διεθνή έλεγχο.
Ποιος είναι ο ρόλος της UNRWA;
Η UNRWA παίζει καθοριστικό ρόλο στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, όπου οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες λόγω του παρατεταμένου αποκλεισμού και των συχνών συγκρούσεων. Παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η διανομή τροφίμων και η στέγαση, που αφορούν περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια ανθρώπους στη Γάζα και εκατομμύρια άλλους πρόσφυγες στην περιοχή. Οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν πως η απαγόρευση της UNRWA θα αφήσει τους πρόσφυγες χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Η πιθανή απώλεια βοήθειας μπορεί να αυξήσει τις εντάσεις στη Γάζα και να οδηγήσει σε μαζική αστάθεια, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την έξαρση της βίας και των συγκρούσεων.
"Have we become so numb to the fact that Israel is killing UN personnel?"
Al Jazeera's @elizondogabriel questioned UN Deputy Spokesperson Farhan Haq on the silence over a UNRWA staff killed by Israeli forces while driving a marked UN vehicle in Gaza. pic.twitter.com/F4RPinnNvs
Σφοδρές επιθέσεις του Ισραήλ σε Γάζα και Λίβανο: Πάνω από 100 θύματα
Ο ισραηλινός στρατός πραγματοποίησε σφοδρές επιθέσεις στη Γάζα και τον Λίβανο, με τον αριθμό των θυμάτων να υπερβαίνει ήδη τους 100.
Σύμφωνα με το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA, τουλάχιστον 62 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν σε πλήγμα που έπληξε την πόλη Μπέιτ Λαχία, στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Πολλοί από τους νεκρούς είναι γυναίκες και παιδιά, ενώ οι αριθμοί των θυμάτων αναμένεται να αυξηθούν δραματικά, όπως επισημαίνουν ιατρικές πηγές.
Παράλληλα, στο Λίβανο, τουλάχιστον 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ισραηλινές επιδρομές στην ανατολική κοιλάδα Μπεκάα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου. Ανάμεσα στους νεκρούς είναι και δύο παιδιά, ενώ τα χτυπήματα έπληξαν 16 περιοχές στο Μπααλμπέκ. Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι επιχειρήσεις διάσωσης στην κοιλάδα –που αποτελεί προπύργιο της Χεζμπολάχ– συνεχίζονται, με 58 τραυματίες μέχρι στιγμής.
Το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει χιλιάδες επιθέσεις στον Λίβανο τον τελευταίο μήνα, στοχεύοντας, σύμφωνα με τις δηλώσεις του, δίκτυα, εγκαταστάσεις και οπλισμό της Χεζμπολάχ. Ο κυβερνήτης της περιοχής, Μπατσί Χοντρ, χαρακτήρισε τις επιθέσεις ως τις «πιο βίαιες» που έχουν σημειωθεί εκεί από την κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Χεζμπολάχ.
Σοβαρό περιστατικό δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα σε πολυτελές ξενοδοχείο στη Φλώρινα έφερε στο φως ελλείψεις στους κρατικούς ελέγχους, αφήνοντας ερωτήματα για τις ευθύνες του υπουργείου.
Ένας 48χρονος παλεύει για τη ζωή του και άλλοι 13 ένοικοι πολυτελούς ξενοδοχείου στη Φλώρινα νοσηλεύονται, μετά από διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα. Η αιτία αποδίδεται σε πιθανή βλάβη στο σύστημα ψύξης-θέρμανσης ή στον εξαερισμό. Από τους 14 συνολικά νοσηλευόμενους, τέσσερις μεταφέρθηκαν στο Μποδοσάκειο Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας, ενώ ένας 48χρονος από την Πάτρα χρειάστηκε περαιτέρω διαγνωστική αξιολόγηση σε νοσοκομείο της Κοζάνης, καθώς η κατάστασή του είναι ιδιαίτερα σοβαρή.
Οι ένοικοι του ξενοδοχείου άρχισαν να νιώθουν συμπτώματα όπως ναυτία, ζάλη και δυσφορία, τα οποία εξελίχθηκαν προοδευτικά, με κάποιους να χάνουν τις αισθήσεις τους μέχρι να παρέμβουν οι υγειονομικές αρχές. Η μονάδα «Λαγκόνα Μπουτίκ», που ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Σεπτέμβριο, είχε δεχτεί πρόσφατα πρόστιμα από την Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού Κοζάνης για ελλείψεις και ανακρίβειες στη γνωστοποίηση της άδειας λειτουργίας, ύψους άνω των 10.000 ευρώ.
Μετά το ατύχημα, η μονάδα σφραγίστηκε, και η έρευνα επικεντρώνεται στο ενδεχόμενο τα καυσαέρια από τον λέβητα να εισήλθαν στο σύστημα εξαερισμού, δημιουργώντας συνθήκες που απείλησαν τις ζωές των ενοίκων. Παρά τα πρόστιμα και την κοινοποίηση των παραβάσεων στις αρχές, το κατάλυμα παρέμενε σε λειτουργία, προκαλώντας ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και την τήρηση των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας. Η ανακοίνωση του υπουργείου Τουρισμού σχετικά με το ατύχημα αναφέρει ότι είχαν πραγματοποιηθεί έλεγχοι και επιβλήθηκαν τα πρόστιμα, όμως δεν δίνεται σαφής εξήγηση για την έλλειψη ουσιαστικής εποπτείας που θα μπορούσε να είχε αποτρέψει το περιστατικό.
ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ 14 ΑΤΟΜΩΝ ΑΠΟ ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΣΕ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΣΤΟ ΛΙΜΝΟΧΩΡΙ ΦΛΩΡΙΝΑΣ (EUROKINISSI)
Η ανακοίνωση του Υπουργείου Τουρισμού:
«Στις 18.10.2024 επιβλήθηκαν από την Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού (ΠΥΤ) Δυτικής Μακεδονίας 2 πρόστιμα ύψους άνω των 10.000 ευρώ (2.024 +8.192), ενημερώνοντας όλες τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.
α) πρόστιμο για αναληθή-ανακριβή στοιχεία κατά την υποβολή της γνωστοποίησης του τουριστικού καταλύματος
β) πρόστιμο για μη υποβολή γνωστοποίησης καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος (παράνομη λειτουργία του καταστήματος)
Η ΠΥΤ είχε κοινοποιήσει αυτές τις αποφάσεις σε όλες τις αρμόδιες αρχές, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της επιχείρησης με τα νόμιμα πρότυπα. Τα ξημερώματα της 27ης 10.2024 στο τουριστικό κατάλυμα του Λιμνοχωρίου Φλώρινας διαπιστώθηκε σύμφωνα με την διενέργεια προανάκρισης του Αστυνομικού Τμήματος Αμυνταίου, τραυματισμός ενοίκων με συμπτώματα δύσπνοιας, ναυτίας και ζαλάδες από εισπνοή τοξικού αερίου εντός του τουριστικού καταλύματος.
Στις 27.10.2024 η Προϊσταμένη της ΠΥΤ Δυτικής Μακεδονίας εξέδωσε απόφαση διακοπής της λειτουργίας του τουριστικού καταλύματος, ενημερώνοντας όλες τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Το Υπουργείο Τουρισμού υπογραμμίζει ότι θα ακολουθήσουν όλες οι εκ του νόμου προβλεπόμενες διαδικασίες για την επιβολή τυχόν περαιτέρω διοικητικών κυρώσεων. Επισημαίνει την απόλυτη προτεραιότητά του για την ασφάλεια και υγεία των επισκεπτών συνεχίζοντας τη διενέργεια αυστηρών ελέγχων».
Πόσο ανάγκη έχουμε τον σουρεαλισμό, το κίνημα που καταδίκασε αποικιοκρατία, πολέμους και εναντιώθηκε στον φασισμό, στη δική μας παράλογη εποχή;
Έναν αιώνα μετά την εμφάνιση του πιο ανατρεπτικού και σαρωτικού κινήματος στην ιστορία της τέχνης, η επετειακή έκθεση για τον Σουρεαλισμό στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι (θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Ιανουαρίου) μας υπενθυμίζει για ακόμα μια φορά πως όταν μια εποχή δεν μπορεί να ερμηνευτεί με τη λογική, οι άνθρωποι δεν μπορούν παρά να αναζητήσουν απαντήσεις σε κάτι πιο εύπλαστο, που φέρει μια πολλαπλότητα και διαγράφει το όριο ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα.
Αυτές οι γραμμές γράφονται ακριβώς 100 χρόνια αφότου ο Αντρέ Μπρετόν, το 1924, υπογράφει το μανιφέστο του σουρεαλισμού, δηλαδή την ιδρυτική πράξη του κινήματος και λίγες εβδομάδες αφότου επισκέφτηκα την έκθεση “Le surréalisme – L’exposition du centenaire (1924-1969)” σε επιμέλεια Ντιντιέ Οτινζέ και Μαρί Σαρέ στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι.
Ο σουρεαλισμός γεννήθηκε εν μέσω της ανόδου του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη και σήμερα μοιάζει να είναι ξανά πιο αναγκαίος από ποτέ, καθώς ο παραλογισμός έχει επιστρέψει στην παγκόσμια ζωή: πόλεμοι, κλιματικοί αλλαγή, ξεριζωμένοι άνθρωποι, υγειονομικές κρίσεις, βία τόσο μέσα στις οθόνες όσο και έξω από αυτές.
Κατά τη διάρκεια της περιήγησης μου στην επετειακή έκθεση, όπου παρουσιάζονται εμβληματικά έργα, ορισμένα από τα οποία είναι δανεισμοί από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, βυθίστηκα σε ένα πολύχρωμο και παράξενο σύμπαν, που εναλλάσσει την ποίηση με τον τρόμο και το πραγματικό με το ονειρικό.
Στάθηκα για ώρα μπροστά στον πίνακα «Η προδοσία των εικόνων», ίσως το πιο εμβληματικό έργο του Σουρεαλισμού, στο οποίο ο Βέλγος καλλιτέχνης Ρενέ Μαγκρίτ παρουσιάζει μια πίπα αποτυπωμένη με ρεαλιστικούς όρους και συγχρόνως, γράφει κάτω από το αναπαριστώμενο αντικείμενο «αυτό δεν είναι μια πίπα». Όσο κοιτάζω το έργο, σκέφτομαι τη διττή φύση της πραγματικότητας και το παράδοξο που ενέχεται στην αναπαράστασή της από την τέχνη.
Τα έργα των εμβληματικών καλλιτεχνών του κινήματος –Σαλβαδόρ Νταλί, Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Μαξ Eρνστ– μυούν τον επισκέπτη στην αισθητική του κινήματος. Οι λογοτεχνικές μορφές που επηρέασαν το κίνημα προσδίδουν έναν ανυπολόγιστο πλούτο σε αυτό τον εικαστικό περίπατο, ενώ το κείμενο του Μπρετόν αιωρείται πάνω από την έκθεση.
Ψυχανάλυση και απόρριψη της αποικιοκρατίας
Η επιρροή της φροϋδικής σκέψης είναι εμφανής πάνω στα εικαστικά έργα. Η ψυχανάλυση διέπει όλα τα είδη τέχνης: πίνακες, φωτογραφία, σινεμά και λογοτεχνία. Το αποτύπωμα του Μαρξ είναι επίσης ισχυρό, καθώς η απόρριψη της αποικιοκρατίας διατρέχει όλη την έκθεση.
H σουρεαλιστική περιπέτεια ξεκινά εξάλλου στο σταυροδρόμι της πολιτικής και της ποίησης, υποστηρίζοντας την εξερεύνηση του ασυνειδήτου και τη σημασία των ονείρων. Η τέχνη που τροφοδοτείται από το ασυνείδητο είναι εκείνη που θα απελευθερώσει την ανθρωπότητα από όλα τα δεινά της, σύμφωνα με τους Σουρεαλιστές.
Διασχίζω την αίθουσα με τα “πολιτικά τέρατα“. Κοντοστέκομαι μπροστά από το «Όνειρο που προκλήθηκε από το πέταγμα μιας μέλισσας γύρω από ένα ρόδι» του Σαλβαδόρ Νταλί κι έπειτα μπροστά από το «Μαύρο και Λευκό» του Μαν Ρέι, την εμβληματική φωτογραφία που καταγγέλλει ευθέως τον ρατσισμό και την αποικιοκρατία.
Περνώ αρκετό χρόνο μπροστά από τα tableaux poems του Χουάν Μιρό, τους πίνακες που φέρουν ολόκληρές φράσεις ή έστω κάποιες λέξεις, για να γίνουν ακόμα πιο σαφείς σε εκείνον που τους κοιτάζει και αναζητώ το αποτύπωμα του σουρεαλισμού πάνω στον ανθρώπινο ψυχισμό. Κι έπειτα τη ματιά μου μαγνητίζει το «Όνειρο» της φωτογράφου Γκρέτε Στερν.
Grete Stern, “Who Will She Be?”
Στο αυθεντικό χειρόγραφο μανιφέστο, το οποίο βρίσκεται στην έκθεση, ύστερα από δανεισμό που έγινε από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, ο Αντρέ Μπρετόν μιλά για αυτό το νέο είδος τέχνης που φτάνει πέρα από τη λογική και εμπεριέχει τεχνάσματα οφθαλμαπάτης, φανταστικά εξωγήινα πλάσματα, ταραγμένες προσωπογραφίες.
Είναι περισσότερο από προφανές πως ο σουρεαλισμός και η ψυχανάλυση συμπορεύονται από την πρώτη στιγμή και αυτό διαμορφώνει την αισθητική του 20ού αιώνα. Το κίνημα καταγγέλλει την αποικιοκρατία και συγκεκριμένα τους πολέμους στην Αλγερία και την Ινδοκίνα, καταδικάζει και πολεμά τον φασισμό, χρησιμοποιώντας το σύνθημα του Μαρξ «αλλάξτε τον κόσμο».
Ο σουρεαλισμός επηρεάζει όλες τις μορφές έκφρασης, καθορίζει την αισθητική του 20ού αιώνα, φέρνοντας επανάσταση σε όλα τα είδη τέχνης και εξαπλώνεται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, με σημαντικότερους σταθμούς την Ισπανία και το Βέλγιο -και φυσικά τη Λατινική Αμερική και κατά κύριο λόγο το Μεξικό.
Ο σουρεαλισμός σήμερα
Πόσο ανάγκη έχουμε τον σουρεαλισμό σήμερα που ζούμε, όπως όλα δείχνουν, μια εποχή που δύσκολα ερμηνεύεται με τη λογική; Τι έχει απομείνει από τους σουρεαλιστές στον τρόπο σκέψης μας και γιατί δεν καταφεύγουμε περισσότερο σε αυτούς;
Αν αναλογιστούμε πως οι σουρεαλιστές χρησιμοποίησαν την ονειρική διαδικασία για να δημιουργήσουν τα έργα τους, αν σκεφτούμε πως η τέχνη χρησιμοποίησε τις ψυχαναλυτικές μεθόδους για πετύχει μια ερμηνεία ενός κόσμου ακατανόητου, τότε ναι, ο σουρεαλισμός μπορεί να γίνει ένα ψυχικό καταφύγιο.
Το Beaubourg (η περιοχή που βρίσκεται το Κέντρο Πομπιντού) είναι στην πραγματικότητα στο επίκεντρο ενός διεθνούς εκθεσιακού προγράμματος για την επέτειο των εκατό χρόνων του πάντα επίκαιρου καλλιτεχνικού κινήματος. Κι εμείς έχουμε την ευκαιρία να βάλουμε τον σουρεαλισμό ξανά στη ζωή μας για να διαπραγματευτούμε όσα μας ταλανίζουν σε προσωπικό κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
Από τον παραλογισμό των πολέμων μέχρι τα αισθήματα ενοχής, από την αναδίπλωση της κοινωνίας μέχρι τα απωθημένα μας όνειρα. Ο σουρεαλισμός δεν είναι ένα καλλιτεχνικό κίνημα αλλά ένας τρόπος ύπαρξης, μια στάση ζωής, ένα όχημα διαχείρισης της επιθυμίας και της οδύνης μας.
Ο κινηματογραφιστής, Αλέξανδρος Αριστόπουλος, μιλά για το πώς οι αντάρτισσες του έδωσαν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, το πρώτο φιλί της Μυρτιάς με τραυματισμένο πόδι, την παραμορφωμένη γροθιά με τα σπασμένα κόκκαλα και τις πυγολαμπίδες που φωτίζουν κάθε μέρα έναν καινούργιο ουρανό.
Στην Ομόνοια, έχουν κάνει την πρώτη τους εμφάνιση τα φούτερ στο σημείο εκείνο που ξεκινάει να σκοτεινιάζει για τα καλά, από νωρίς το απόγευμα. Έχω τον ψυχαναγκασμό του GPS στα αφτιά μου, αναρωτιέμαι από πότε είναι εντάξει να μας λέει μια άγνωστη προς τα που να πάμε, όμως μια κόρνα με τρόμαξε κι ανέβηκα στον 7ο. Ο κινηματογραφιστής, Αλέξανδρος Αριστόπουλος, με περιμένει στο γραφείο του, μια μικρή χρονοκάψουλα στο κέντρο της Αθήνας που αναζητά τη χαμένη της αντίσταση.
Στους τοίχους κρέμονται κάδρα, η βιβλιοθήκη ξεχειλίζει βιβλία, ενώ στους πίνακες είναι καρφιτσωμένες φωτογραφίες. Κοινός παρονομαστής των περισσοτέρων, οι Αντάρτισσες και ο Δημοκρατικός Στρατός. Λευκές καρφίτσες κρατούν την αντάρτισσα Ελένη Τραγγανίδα – Μακρυνιώτη (Μυρτιά) στο τότε και στο τώρα, στο πιο κεντρικό σημείο του γραφείου. Συγκινούμαι στη σκέψη ότι λίγες ημέρες πριν μιλούσα στο τηλέφωνο μαζί της. Λέω στον Αλέξανδρο ότι προσπαθώ να συγκρατήσω τη φωνή της στα αφτιά μου και κοιτάω την αφίσα του ντοκιμαντέρ «Καινούργιος Ουρανός: Οι γυναίκες στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας» της Συλλογικής Μνήμης, μέλος της οποίας είναι και εκείνος.
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
«H σκέψη για το ντοκιμαντέρ ανήκει στον Γιάννη Ξύδα, σκηνοθέτη και ερευνητή της Συλλογικής Μνήμης. Ήταν το 2018, όταν με πήρε τηλέφωνο επειδή ο άνθρωπος που συνεργάζονταν μέχρι τότε δεν μπορούσε να πάει σε μια συνέντευξη. Συναντήσαμε μια γιαγιά, Επονίτισσα. Μετά απ’ αυτήν τη συνέντευξη, ακολούθησαν δεκάδες ακόμη, με το μεγαλύτερο κομμάτι να αποτελείται από γυναίκες που ήταν στον Δημοκρατικό Στρατό. Στο ντοκιμαντέρ που τελικά κάναμε σαν Συλλογική Μνήμη, φιλοξενούνται 18 απ’ αυτές τις γυναίκες. Αυτό που βίωσα και βιώνω είναι μαγικό. Το να συναντάς αυτές τις γυναίκες -μιας και η ιστορία έχει την τάση να τις παραγκωνίζει- ήταν αποκαλυπτικό».
Όσο ο Αλέξανδρος μου μιλάει καθισμένος στο γραφείο του, κοιτάζω τις φωτογραφίες γύρω μου. «Έβλεπες ανθρώπους καταβεβλημένους, να έχουν περάσει τα 90, μόλις όμως στήναμε την κάμερα με τον Γιάννη να τους λέει: “Θέλω να μου πείτε πώς σας λένε, πότε και πού γεννηθήκατε”, ήταν λες και τους έβαζες στην πρίζα. Τα μάτια τους έβγαζαν σπίθες και σου έλεγαν όλη τη ζωή τους -το αντάρτικο ουσιαστικά- σαν μια ανάσα. Μόλις η αφήγηση τελείωνε, “ξανάπεφταν”. Αυτό που έλεγαν αρκετές ήταν: “Αχ, τα είπα και ησύχασα”. Το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα, ήταν ότι κάποιες απ’ αυτές, “έφυγαν” απ’ τη ζωή λίγες εβδομάδες μετά την κουβέντα τους μαζί μας».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Μου περιγράφει τα ταξίδια που έκαναν σε Ελλάδα και εξωτερικό για να συναντήσουν τους ανθρώπους αυτούς
«Βρήκαμε μια γιαγιά στο Κάλμαρ της Σουηδίας. Μέσα σε 48 ώρες, έφυγα από Αθήνα για Θεσσαλονίκη, πήρα την εγγονή της, πετάξαμε Στοκχόλμη, πήραμε το τρένο, κάναμε πέντε ώρες ταξίδι, φτάσαμε στο σπίτι, μιλήσαμε, τραγουδήσαμε, με φιλοξένησαν και την επόμενη ημέρα η ίδια διαδρομή προς τα πίσω, για την Αθήνα.Θυμάμαι μια συνέντευξηπου κάναμε με τον Γιώργο Νούνεση στη Βουδαπέστη. Είχαμε βρει εκεί κάποιους αντάρτες, πολιτικοί εξόριστοι. Πάμε, λοιπόν, σ’ ένα σπίτι που με περιμένει παππούς, φορώντας ένα κόκκινο πλεκτό γιλέκο. Είχε ένα μικρό μουστάκι και φόραγε το δίκοχο του Δημοκρατικού Στρατού. Συγκινήθηκα βαθύτατα».
«Μια άλλη γιαγιά, κρατούσε μια καρφίτσα με το “Δ” του Δημοκρατικού Στρατού. Το χέρι της είχε “φάει” σφαίρες, τα κόκκαλά της είχαν σπάσει, είχαν όμως σχηματίσει μια παραμορφωμένη μπουνιά κρατώντας την. Αυτό είναι πίστη. Το είχε πει και η Κατίνα Λατίφη που ήταν και συγγραφέας, ότι δηλαδή «Μπορεί να χάσαμε, αλλά ήταν σαν να είχαμε κερδίσει». Δεν υπήρχε ήττα σε αυτό τον άθλο, πόσο μάλλον για τις γυναίκες που ήταν το ένα τέταρτο του Δημοκρατικού Στρατού. Μεγάλος και ένοπλος αριθμός».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Πριν 21 χρόνια, το 2003, ο Αλέξανδρος αποφάσισε να σταματήσει τον κινηματογράφο, λόγω μιας τραυματικής συνεργασίας κι εργάζονταν σαν ξενοδοχοϋπάλληλος στην Πραξιτέλους. Τον ρωτάω τι συνέβη σε αυτό το ταξίδι με τις γυναίκες αυτές, που τον έκανε να επιστρέψει.
«Μέσα σε αυτές τις συνεντεύξεις, βρίσκεται και ο “έρωτας” μου. Ήταν μια μέρα που η ομάδα μας πήγε στον Κορυδαλλό να συναντήσει μια αντάρτισσα. Εγώ εκείνη την ημέρα δεν μπόρεσα να πάω. Όταν επέστρεψαν, δυσκολεύονταν να περιγράψουν το τι είχαν ακούσει… Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο ’49. Η Ελένη Τραγγανίδα – Μακρυνιώτη (Μυρτιά) έχει τραυματιστεί σοβαρά μετά από μάχη στο πόδι. Τους κυνηγάνε οι Μάυδες (Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου). Φασίστες, δηλαδή, παρακρατικές ομάδες εξοπλισμένες απ’ τον ελληνικό στρατό για κυνήγι κομμουνιστών. Η αποδεκατισμένη ομάδα της Ελένης ξαπλώνει στην πλαγιά ενός βουνού, καθώς δύει ο ήλιος. Όταν ξημερώνει πια, έχει χιονίσει και το χιόνι τους έχει σκεπάσει. Η Μυρτιά καταλαβαίνει ότι το πόδι της μοιάζει με κούτσουρο. Γυρίζει στον συναγωνιστή της Φώτη και του λέει: “Θα είμαι βάρος αν με πάρετε μαζί, σκότωσε με. Μην με πυροβολήσεις και ακουστεί κρότος, στραγγάλισε με”».
«Ήταν 15 χρονών και το ζητούσε από έναν άνθρωπο που ήταν, το πολύ, 18. Ο Φώτης της έκανε μαλάξεις να κυκλοφορήσει το αίμα και στον πανικό του τη φιλάει. Το αίμα άρχισε να κυκλοφορεί στο πόδι της οπότε -όπως το περιέγραφε η ίδια-, ήταν και οι δύο αμήχανοι, λέγοντας μεταξύ τους ότι ήταν το “φιλί της ζωής”. Φεύγουν απ’ το βουνό και δύο μέρες μετά, σε μια ενέδρα του αστικού στρατού και των Μάυδων, βρίσκονται περικυκλωμένοι. Πάνω στους πυροβολισμούς, ο Φώτης γυρίζει στη Μυρτιά και της λέει: “Αν ζήσεις, να θυμάσαι… ήταν το πρώτο και το τελευταίο μου φιλί“. Και αυτοκτόνησε».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Μικρή παύση και απ’ τους δύο. Ο Αλέξανδρος, ανοίγει ένα πακέτο χαρτομάντιλο, και μου το δίνει. «Ακούγοντας αυτή την ιστορία, ένα βέλος καρφώθηκε στην καρδιά μου, είπα ότι αυτό πρέπει να γίνει ταινία. Ήταν καραντίνα και πολύ δύσκολο να τη δω. Τη στιγμή που την αντίκρισα, ένιωσα ότι βρήκα τη γιαγιά μου, μια πανέμορφη σχέση είχε μόλις ξεκινήσει. Εκείνο το φιλί στο βουνό πότισε την καρδιά μου και την έκανε να θέλει να ασχοληθεί ξανά με τον κινηματογράφο. Αυτή η δεύτερη ευκαιρία που δίνω στον εαυτό μου στα 50, μετά από πάνω δύο δεκαετίες που είχα σταματήσει να σκηνοθετώ, δεν περίμενα ότι θα έρθει ποτέ. Μου δόθηκε μια δεύτερη ζωή μέσω αυτών των γυναικών».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Τον πρώτο κύκλο συνεντεύξεων τον έκαναν ανάμεσα στις δύο καραντίνες
«Ο Γιάννης τις ρωτούσε τι κάνουν μέσα στο σπίτι, με πολλές απ’ αυτές να απαντούν πως: “Εγώ τα βράδια δεν κάθομαι εδώ, γυρίζω πίσω στα βουνά, επιστρέφω στους συντρόφους μου”. Και το εννοούν. Το βίωμα και το τραύμα τους, είναι εκεί. Στο δικό μου φαντασιακό, μπορώ να τις δω να συναντιούνται πάνω στα βουνά, ακόμη κι αν δεν γνωρίζονται όλες μεταξύ τους.Έχουν το πιο καθαρό βλέμμα. Σε κοιτάνε στα μάτια, σε “μετράνε”, δεν έχει μαλακίες. Η στάση τους στην πραγματικότητα είναι πολύ ισχυρή, είναι τρισδιάστατες. Ξέρουν ότι το χρέος τους το έκαναν, τον αγώνα τους τον έδωσαν μέχρι το τέλος».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
«Τι κοινό είχαν; Την πίστη! Όχι θρησκευτική, πολιτική. Επίσης, πολύ έντονη παρέμενε η πίστη τους στο κόμμα. Αρκετές απ’ αυτές που ζουν ακόμη, είναι ΚΚΕ μέχρι και σήμερα. Άσχετα με το αν συμφωνεί κανείς ή όχι με το ΚΚΕ, το βρήκα αξιοθαύμαστο ότι οι γυναίκες αυτές, μετά απ’ όλα αυτά τα χρόνια, είναι πιστές στον πολιτικό αγώνα».
Τον ρωτάω πόσο συγκινητικό είναι για εκείνον να βλέπει τις φωτογραφίες τους από τότε, έχοντας μπροστά του την τωρινή τους εικόνα. «Εκείνες που είχαν, μας έδειχναν φωτογραφίες με τις συντρόφισσές τους να χορεύουν στο βουνό, ή που ετοίμαζαν τα όπλα. Έβλεπα τα ρυτιδιασμένα χέρια τους, να έχουν φτάσει πια στο τέλος της ζωής και να κρατάνε τη φωτογραφία που ήταν μπουμπουκάκια. Ήταν σαν να κρατάνε ένα λουλούδι μέσα στον χρόνο».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Μιλάμε για τον θάνατο
«Ανάμεσα στα πολλά που συνέβαιναν εκείνη την εποχή, η λευκή τρομοκρατία τους έδωσε ακόμη μεγαλύτερη ώθηση για να βγουν στα βουνά. Γινόντουσαν φρικαλεότητες που γίνονταν στα χωριά. Βίαζαν και σκότωναν, η ζωή ήταν αβίωτη. Όταν δολοφόνησαν τον πατέρα της Μυρτιάς (εφεδρικός καπετάνιος του ΕΛΑΣ), του πέρασαν μια αλυσίδα στο κομμένο κεφάλι και μ’ αυτό χτυπούσαν τη μικρή της αδερφή. Όλες αυτές οι ιστορίες έχουν ένα απίστευτο μαύρο, κρύβοντας παράλληλα ένα απίστευτο πείσμα.Γι’ αυτό και καμία δεν μου είπε ότι φοβόταν τον θάνατο. Ο θάνατος για εκείνες ήταν όταν τις κυνηγούσαν οι Μάυδες. Η Λατίφη είχε πει χαρακτηριστικά ότι αν σε έπιαναν σε βασάνιζαν “μέχρι να δώσεις ψυχή”. Μαύρος φασισμός. Το βουνό ήταν μάχη για τη ζωή. Το να πεθάνεις περιμένοντας να σε βρουν, με το να μάχεσαι στο βουνό, ήταν δύο διαφορετικοί θάνατοι».
Ο Αλέξανδρος μου λέει ότι όλες αναφέρονταν στις φοβερές σχέσεις ισότητας που υπήρχαν με τους άντρες. «Ήταν σαν αδέρφια. Απ’ τις μαρτυρίες τους, μάλιστα, φαίνεται η ανάγκη τους να δείξουν ότι ήταν ακριβώς το ίδιο, πολλές φορές μάλιστα έλεγαν: “Ήμασταν παλικάρια”. Υπήρχαν πολλές συναισθηματικές στιγμές. Το συναίσθημα είναι πολιτικό για εμένα, δεν είναι όλα λόγος ξερός. Το να γνωρίζεις αυτές τις γυναίκες, πώς να σου το πω ρε Χρύσα; Συνειδητοποιείς ότι τα διαβάσματά μας, την ιδεολογία μας, κάποιοι άνθρωποι την έχουν ζήσει. Ζυμώθηκαν κι έπαιξαν τη ζωή τους για όσα πίστευαν».
Credits: Δημήτρης Καπάνταης
Το ντοκιμαντέρ Καινούργιος Ουρανός το έχω δει δύο φορές και μάλλον ήρθε η στιγμή να ρωτήσω γι’ αυτόν τον τίτλο
«Στην αφήγησή της, η Ελένη, μου περιγράφει την περίοδο που συλλάβανε τον πατέρα της. Τότε πήγαινε φαγητό και συνθηματικά στον Φώτη Τσίγκα, που ήταν σύνδεσμος. Αποφάσισε να πάει να μάθει νέα για τον πατέρα της. Επειδή ήταν βράδυ, μάζευε σε ένα βάζο πυγολαμπίδες για να έχει ένα μικρό φως. Όταν έφτασε στον Φώτη, εκείνος τη ρώτησε γιατί κρατάει το βάζο με τις πυγολαμπίδες. “Τις μαζεύω για όταν βγει ο μπαμπάς μου απ’ τη φυλακή. Θα τις ελευθερώσω και θα του φτιάξω έναν καινούργιο ουρανό”.
Συζητάμε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει αυτό το αρχείο που συλλέγουν. «Είναι η ιστορία που όλα αυτά τα χρόνια αποσιωπούν, ειδικά οι άνθρωποι του ΔΣΕ έχουν αδικηθεί πάρα πολύ. Η διαστρέβλωση της δεξιάς για τον εμφύλιο είναι αδιανόητη. Το να υπάρχει η φωνή αυτών των ανθρώπων είναι ό,τι πιο σημαντικό, είναι η ιστορία ζωντανή. Αν δεν ακούσουμε την ιστορία, θα επαναληφθεί κι έχουμε ήδη διασχίσει αυτή την πόρτα».
Ο Αλέξανδρος γράφει ένα σενάριο, με ένα κομμάτι να εμπνέεται απ’ τη ζωή της Μυρτιάς κι ένα άλλο είναι μυθοπλασία. «Αυτό το ταξίδι δεν έχει τελειώσει για εμένα, είναι μια δεύτερη ζωή, με έμαθε να έχω πίστη. Ξέρω ότι το σενάριο που γράφω είναι δύσκολο να χρηματοδοτηθεί, γιατί δεν κρύβει αυτό που είναι. Λέω στον εαυτό μου να έχει πίστη. Κι αν δεν γίνει ταινία, δεν πειράζει. Μπορεί να γίνει ένα ωραίο κόμικ, ένα μικρό βιβλίο, ένας μονόλογος, μια έκθεση φωτογραφιών. Μπορεί να μη γίνει τίποτα πέρα από μια αφήγηση σε ένα καφενείο με αγαπημένους φίλους. Έχω πίστη, όμως, ότι αυτή η ιστορία με κάποιον τρόπο θα ειπωθεί».
Η κινηματογραφική ομάδα Συλλογική Μνήμη αποτελείται από τους:
Μύθοι και αλήθειες για την 28η Οκτωβρίου, την επέτειο και τους εορτασμούς μνήμης για όσους αγωνίστηκαν εναντίον του φασισμού.
Η 25η Μαρτίου και η σύμπτωση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι η πιο βασική εθνική γιορτή της χώρας, η επέτειος που το νέο ελληνικό κράτος γιορτάζει την ίδια την ίδρυσή του, μέσα από τις ιστορίες των αγωνιστών του 1821. Ωστόσο, πάντοτε, η 28η Οκτωβρίου είχε ως επέτειος μία δική της ξεχωριστή θέση στο εθνικό αφήγημα, ως η συμμετοχή της χώρας στην οικουμενική μάχη κατά του φασισμού.
Εκτός όμως από την εορταστική διάθεση του «Έπους του 1940», η συμμετοχή της Ελλάδας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο -και ο συνεπακόλουθος Εμφύλιος Πόλεμος– φέρνουν μαζί τους πληθώρα από άβολες αλήθειες, θριάμβους, ηρωικές στιγμές και συλλογικά τραύματα, τα οποία φτάνουν μέχρι την εποχή μας. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε μερικά από αυτά, με αφορμή την 28η Οκτωβρίου.
Το «ΟΧΙ» του Ιωάννη Μεταξάήταν αναγκαστικό
Η ιδεολογική σύγκρουση είναι γνωστή. Στο σχολείο μαθαίναμε για το «ΟΧΙ» του Μεταξά ή τέλος πάντων για το περίφημο “alors, c’est la guerre” που απάντησε στο περίφημο τελεσίγραφο της φασιστικής κυβέρνησης του Μουσολίνι. Ως απάντηση σε αυτή τη μυθολογία που ηρωοποιεί έναν στυγνό δικτάτορα, η αριστερά μιλάει για το πραγματικό «ΟΧΙ» που είπε ο ελληνικός λαός.
Προφανώς, ο ελληνικός λαός στην αρχή ειδικά του πολέμου υπήρξε ενθουσιώδης στην προσπάθειά του να κρατήσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία του. Προφανώς, επίσης, το «ΟΧΙ» ήρθε πράγματι ως στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης του Μεταξά.
Στην πραγματικότητα, όμως, τα περιθώρια ελιγμών του τελευταίου ήταν ελάχιστα. Η Ελλάδα, ο ίδιος ο Μεταξάς και η αστική τάξη που τον στήριζε ήταν παραδοσιακή σύμμαχος της Μεγάλης Βρετανίας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το πώς είχαν διαμορφωθεί τα δύο στρατόπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθιστούσε τρομερά δύσκολη οποιαδήποτε άλλη απάντηση στο τελεσίγραφο της Ιταλίας.
Είναι, λοιπόν, πιο ακριβές να πούμε ότι ο Μεταξάς έκανε μία στρατηγική επιλογή στον άξονα της ελληνικής διπλωματίας και όχι μία συναισθηματική, ηρωική στάση στο όνομα της ελευθερίας της Ελλάδας, την οποία ούτως ή άλλως ο ίδιος και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου είχαν φροντίσει να καταστείλουν ήδη από το 1936.
Ο μύθος των αδιάφορων Ιταλών και των άτακτων αλλά ψυχωμένων Ελλήνων
Στις λαϊκές αφηγήσεις έχει επικρατήσει ο μύθος πως οι Ιταλοί στρατιώτες ήταν αδιάφοροι και υπερόπτες, ώστε, εν πολλοίς, η αντίθεση με τους ψυχωμένους Έλληνες ήταν αυτή που γέννησε το έπος του 1940, μέχρι να έρθει η ανυπέρβλητη γερμανική πολεμική μηχανή.
Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι Ιταλοί πολέμησαν σκληρά, παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισαν και οι ίδιοι, όπως φυσικά και οι Έλληνες. Ταυτόχρονα, οι Έλληνες δεν ήταν ένας στρατός που πολέμησε με την ψυχή του και με πρωτόγονα μέσα.
Η χώρα είχε σχετικά πρόσφατα εμπλακεί σε πολλές πολεμικές συρράξεις, υπήρχε δηλαδή έμπειρο στρατιωτικό προσωπικό, ενώ είχαν δαπανηθεί αρκετά χρήματα και πόροι για την προετοιμασία της Ελλάδας απέναντι σε έναν πόλεμο που φαινόταν αναπόφευκτος ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1930.
Ένα πολύ μεγάλο μέρος των Ελλήνων συνεργάστηκε με τον κατακτητή
Πρόκειται για ένα ζήτημα-ταμπού που απασχολεί πολύ μέχρι και σήμερα την ελληνική κοινωνία. Έχει σχηματιστεί, λοιπόν, η εικόνα ότι οι συνεργάτες των κατακτητών ήταν ελάχιστοι και δακτυλοδεικτούμενοι σε μία κοινωνία, που στη συντριπτική της πλειοψηφία ήταν από την πρώτη στιγμή στην ένοπλη ή μη αντίσταση.
Η πραγματικότητα είναι βέβαια πού διαφορετική. Η έκταση της συνεργασίας με τον κατακτητή, ειδικά τα πρώτα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, είναι πολύ μεγάλη. Την καταδεικνύει, μάλιστα, και ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης στο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο Οι Δωσίλογοι: Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της Κατοχής (εκδ. Αλεξάνδρεια).
Αυτή η συνεργασία, βέβαια, δεν γινόταν κάθε φορά με τον ίδιο τρόπο. Υπήρχαν πράγματι πολλοί πρόθυμοι να συνεργαστούν με τους Γερμανούς για ίδιον συμφέρον ή ακόμα και γιατί μοιράζονταν κοινές ιδεολογικές βάσεις. Τις περισσότερες φορές όμως αυτό γινόταν κατόπιν καταναγκασμού ή για λόγους επιβίωσης.
Ξέρουμε εξάλλου, ότι και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες κατακτημένες χώρες, οι κοινωνίες λιμοκτονούσαν και αυτό ήταν ένα όπλο των Γερμανών προκειμένου να επιτύχουν πιο εύκολα τη συνεργασία των ανθρώπων μαζί τους.
… και δεν τιμωρήθηκαν ποτέ
Μία σκληρή πραγματικότητα είναι ότι για βαθιά πολιτικούς λόγους που ξεκινούν από τα Δεκεμβριανά και τη σύγκρουση του ΕΑΜικού με το αντι-ΕΑΜικό στρατόπεδο, οι συνεργάτες των κατακτητών πολλοί από τους οποίους ήταν πιο σκληροί και από τους ίδιος τους Γερμανούς, δεν τιμωρήθηκαν ποτέ.
Αντιθέτως, είχαμε μια Δικαιοσύνη σε εντεταλμένη υπηρεσία από το βαθύ κράτος της εθνικοφροσύνης να αθώωσει ή να απαλλάξει μαζικά ανθρώπους οι οποίοι είχαν πολεμήσει στο πλευρό των Γερμανών, εναντίον των αντιστασιακών και των κομμουνιστών, ήδη από την Κατοχή.
Όπως είπαμε προηγουμένως, ο αριθμός των ανθρώπων που συνεργάστηκαν με τον Κατακτητή ήταν πολύ μεγάλος. Από την άλλη, αυτοί που καταδικάστηκαν ήταν ελάχιστοι και, ακόμα και αυτοί, μέσα στα επόμενα χρόνια αποφυλακίστηκαν με ειδικές διαδικασίες, όπως η χάρη από τον βασιλιά.
Το γεγονός ότι τόσοι συνεργάτες των Γερμανών, άνθρωποι που συνεργάστηκαν με τους ναζί εις βάρος άλλων που αντιστάθηκαν, δεν τιμωρήθηκαν ποτέ αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα ένα πλήγμα στα βάθη της ελληνικής κοινωνίας.
Ο ελληνικός λαός πράγματι αντιστάθηκε ηρωικά
Μερικές από τις παραπάνω αλήθειες δεν πρέπει να φανούν, φυσικά, ως ένας τρόπος να αποδομηθεί ο πυρήνας της ιστορικής αλήθειας που είναι ότι ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε, πολλές φορές ηρωικά, απέναντι στον κατακτητή.
Όχι βέβαια με τον ίδιο τρόπο και σίγουρα όχι το ίδιο μαζικά στον πόλεμο, στην αρχή και στο τέλος της Κατοχής.
Σίγουρα όμως, πλάι στα παραδείγματα δοσίλογων που δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, υπάρχουν άλλοι που έδωσαν και τη ζωή τους για την ελευθερία και τη μάχη κατά του ναζισμού.
Η 28η Οκτωβρίου, η επέτειος και οι εορτασμοί της αφορούν -ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αφορούν- μόνο εκείνους.
Στο Ρέθυμνο συνελήφθη 23χρονος που εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα, με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό 60χρονου. Ο νεαρός κατηγορείται για εγκατάλειψη και πρόκληση σωματικών βλαβών.
Στο Ρέθυμνο συνελήφθη ένας 23χρονος νεαρός, ο οποίος σχετίζεται με τροχαίο ατύχημα που συνέβη νωρίς το Σάββατο στους Αρμένους, προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς σε έναν 60χρονο άνδρα. Συγκεκριμένα, μετά τη σύγκρουση που σημειώθηκε στο 6ο χλμ. του επαρχιακού δρόμου Ρέθυμνο-Αγία Γαλήνη, ο νεαρός μπήκε σε αυτοκίνητο γυναίκας που σταμάτησε να βοηθήσει.
Ακολούθως, κατευθύνθηκε προς Αγία Γαλήνη, όπου συγκρούστηκε με δύο οχήματα σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, η αστυνομία τον καταδίωξε και τελικά τον συνέλαβε, ενώ υποβλήθηκε σε τοξικολογικές εξετάσεις στην αστυνομική διεύθυνση. Το αυτοκίνητο της γυναίκας επιστράφηκε, και οι οδηγοί των άλλων δύο οχημάτων είναι καλά στην υγεία τους, με αρνητικά αποτελέσματα αλκοτέστ.
Ωστόσο, ο 60χρονος που τραυματίστηκε στην πρώτη σύγκρουση υποβλήθηκε σε εγχείρηση και νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση. Ο 23χρονος θα παρουσιαστεί ενώπιον του εισαγγελέα, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για εγκατάλειψη και πρόκληση σωματικών βλαβών.
