Εν έτει 2023, το μαύρισμα θεωρείται κατά κοινή ομολογία σύμβολο ομορφιάς και υγείας.
Κι έτσι πολλοί άνθρωποι – και κυρίως οι γυναίκες – συχνά ξοδεύουν ώρες κάνοντας ηλιοθεραπεία ή, ακόμη χειρότερα, κάνοντας σολάριουμ προκειμένου να επιτύχουν την πολυπόθητη μαυρισμένη και λαμπερή επιδερμίδα.
@jessicaastanhope Obsessed #carroten #tanninghack #tanningoilresults #tanninggel #tanningoil #carrotentanninggel #carrotenoil ♬ Baddest – Yung Bleu & Chris Brown & 2 Chainz
Λίγοι άνθρωποι, ωστόσο, γνωρίζουν την – δε θα ήταν υπερβολή αν τη χαρακτηρίζαμε σεξιστική – ιστορία που κρύβεται πίσω από την εμμονή μας με το «μπρονζέ λουκ».
Μια ιστορία που μοιάζει βαθιά ριζωμένη στις προκαταλήψεις των φύλων και στα καταπιεστικά πρότυπα ομορφιάς που διαιωνίζονται εδώ και αιώνες.
Το θέμα είναι για πόσο ακόμα.
Πώς, άραγε, οι κοινωνικοί κανόνες έχουν διαμορφώσει τις αντιλήψεις μας για την ομορφιά και έχουν διαιωνίσει επιβλαβή στερεότυπα;
Η ιστορία του μαυρίσματος
Τα παλαιότερα χρόνια, το λευκό και χλωμό δέρμα ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την ανώτερη κοινωνική τάξη ενώ αποτελούσε σύμβολο ομορφιάς και φινέτσας. Αυτό προέκυψε από τη θεωρία ότι όσοι είχαν ανοιχτόχρωμο δέρμα δεν χρειαζόταν να εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και επομένως είχαν υψηλότερη κοινωνική θέση.
Αυτή η αντίληψη ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στις δυτικές κοινωνίες, με τους αριστοκράτες να κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διατηρήσουν το χλωμό τους χρώμα.
Οι γυναίκες, ειδικότερα, επιβαλλόταν να προστατεύονται από τον ήλιο, ώστε να διατηρήσουν την «αγνή» και «παρθένα» εμφάνισή τους.
Με τα χρόνια, και την αναμενόμενη εξέλιξη των κοινωνικών κανόνων, εξελίχτηκε και η αντίληψη της «ομορφιάς».
Έτσι, στις αρχές του 20ου αιώνα, σημειώθηκε μια αλλαγή που «ήθελε» το μαυρισμένο δέρμα να συνδέεται με την υγεία, την ενέργεια και τις υπαίθριες δραστηριότητες.
Αυτή η αλλαγή αποδίδεται κυρίως στην άνοδο της κουλτούρας αναψυχής, με την κοινωνία να αρχίζει να «αγκαλιάζει» πιο θερμά κάθε είδους δραστηριότητες, από το κολύμπι και τα αθλήματα μέχρι την ηλιοθεραπεία.
Είναι η στιγμή που το μαύρισμα γίνεται πλέον ισχυρή απόδειξη για την συμμετοχή ενός ατόμου σε αυτές τις δραστηριότητες, σηματοδοτώντας μια άνετη και ευτυχισμένη ζωή.
Οι προκαταλήψεις πίσω από την ιδέα του μαυρίσματος
Αυτή η νέα «εξύμνηση» του μαυρισμένου δέρματος, φυσικά δεν ήταν απαλλαγμένη από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που έχουν ταλαιπωρήσει – και συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την κοινωνία μας.
Ειδικά οι γυναίκες είχαν πια να αναμετρηθούν με τα μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς που ενίσχυαν όλο και περισσότερο την ανισότητα των φύλων.
Οι διαφημίσεις και τα μέσα ενημέρωσης παρουσίαζαν τις μαυρισμένες γυναίκες ως πιο ελκυστικές και προφανώς και πιο επιθυμητές σεξουαλικά.
Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: Αν οι γυναίκες επιθυμούσαν να φαίνονται όμορφες και δελεαστικές, όφειλαν να έχουν μια ηλιοκαμένη και λαμπερή επιδερμίδα.
Οι συνέπειες
Αυτή η κοινωνική πίεση για συμμόρφωση με ένα συγκεκριμένο «πρότυπο» ομορφιάς είχε, όπως ήταν αναμενόμενο, πολυάριθμες και σοβαρές συνέπειες.
Προκειμένου να έρθουν όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτό το πρότυπο, οι γυναίκες ένιωθαν υποχρεωμένες να ξοδεύουν υπερβολικό χρόνο και χρήματα σε προϊόντα μαυρίσματος, διακινδυνεύοντας την υγεία τους, σωματική και ψυχική.
Τα σαλόνια ομορφιάς ήταν πλέον στα φόρτε τους, αφού προσέφεραν άμεσα μια εύκολη λύση για την επιθυμητή μπρονζέ εμφάνιση.
Φυσικά, οι βλαβερές συνέπειες της υπεριώδους ακτινοβολίας συχνά υποβαθμίστηκαν ή και αγνοήθηκαν, συμβάλλοντας στην αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος.
Αλλά οι επιπτώσεις δεν τελειώνουν εδώ. Μιλάμε για μια πρακτική που διαιωνίζει επιβλαβή στερεότυπα που έχουν να κάνουν με την φυλή και την εθνικότητα.
@_jaanet Am I still a 10 to you? One of the biggest beauty standards in Korea is to have “fair, white skin,” which I don’t, but always wanted and still do. I’m trying to let that go now and accept me for me #fyp #korean #kbeauty #koreanbeauty #koreangirl #kdrama #kpop #janethychang ♬ woo x i was never there – xxtristanxo
Η εξύμνηση ενός συγκεκριμένου τύπου μαυρίσματος, περιθωριοποιεί άτομα με φυσικά πιο ανοιχτή ή πιο σκούρα χροιά από το επιθυμητό.
Κοινώς, άνθρωποι με μη ευρωπαϊκό υπόβαθρο αποκλείονται από αυτά τα πρότυπα ομορφιάς, γεγονός που ενισχύει την έννοια της υπεροχής και διαιωνίζει τον ρατσισμό.
Ο σεξισμός υπάρχει και εξελίσσεται
Ακόμη και σήμερα, οι επιπτώσεις αυτής της σεξιστικής ιστορίας είναι ακόμα αισθητές. Οι βιομηχανίες ομορφιάς συνεχίζουν να κερδίζουν από την πώληση προϊόντων μαυρίσματος και τη διαιώνιση του μύθου: «Το μαύρισμα είναι η επιτομή της ομορφιάς!».
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας βομβαρδίζουν με εικόνες διασημοτήτων και μοντέλων με τέλεια μπρονζέ κορμιά, θέτοντας εξωπραγματικές προσδοκίες και καλλιεργώντας αισθήματα ανεπάρκειας για τους ίδιους μας τους εαυτούς.
@juliaxxxv Love love Love !!! #fypシ #viral #tutorial #routine #tanning #brunaebody #summer #tanningoil #beforeandafter ♬ Itywtd – Tyler the creator
Η εμμονή μας με το μαύρισμα είναι βαθιά ριζωμένη σε μια σεξιστική ιστορία που δημιούργησε καταπιεστικά πρότυπα ομορφιάς και βλαβερές προκαταλήψεις που συνεχίζουν να περιθωριοποιούν και να αποκλείουν άτομα με βάση το χρώμα του δέρματός τους.
Αμφισβητώντας αυτές τις αφηγήσεις μπορούμε να αγωνιστούμε για ένα μέλλον όπου η ομορφιά δεν θα καθορίζεται από τέτοιους κανόνες.
Είναι καιρός να επαναπροσδιορίσουμε την ομορφιά με τρόπο που να γιορτάζει τη διαφορετικότητα και να αγκαλιάζει τη φυσική ομορφιά όλων των ατόμων, ανεξάρτητα από τον τόνο του δέρματός τους.
Να προωθήσουμε επιτέλους μια κουλτούρα που θα βασίζεται στην υγεία και την αποδοχή του εαυτού μας!