Οι “δεν έχω θέμα αλλά”…
Σίγουρα όλ@ μας έχουμε έχουμε ακούσει κάποιον να λέει μια φράση τύπου: “Εεε, εντάξει, εγω δεν έχω θέμα με τους … αλλά…”
Ή “Δεν έχω θέμα με τους… έχω και φίλους… αλλά…”
Ας αρχίσουμε με το να εξηγούμε το πιο απλό: Το “αλλά”, δηλώνει αντίφαση. Δηλαδή, όταν βάζεις το “αλλά” ανάμεσα σε δύο προτάσεις, η μία αναιρεί ή πάει ενάντια στην άλλη. Πολύ απλά, δεν γίνεται να ισχυρίζεσαι πως δεν είσαι ρατσιστής… αλλά να είσαι.
Όσο η κοινωνία προοδεύει και ο κόσμος προσπαθεί να αφήσει πίσω του τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και τις κουλτουρες της πατριαρχίας, σιγά-σιγά κάποιοι δυσκολεύονται να αποδεχτούν τους συνανθρώπους τους, κι επειδή δεν θέλουν να χαρακτηριστούν ως ρατσιστές, προσπαθούν να αμυνθούν με τη μαγική λέξη “αλλά”. Λες και, ως δια μαγείας, αυτο που επρόκειτο να πουν μετα απο αυτή τη λέξη θα σταματήσει να είναι κακοποιητικό ή προσβλητικό προς την ομάδα ανθρώπων που απευθύνονται.
Συνεπώς, όλη αυτή η διαδικασία δεν είναι τίποτα άλλο παρά υποκρισία. Μια αποτυχημένη προσπάθεια του εκάστοτε ατόμου να μας πείσει ότι δεν είναι ρατσιστής, ομοφοβικός ή σεξιστής ακόμη και αν αυτό που δηλώνει μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοιο. Είναι η άρνησή τους να αποδεχτούν οτιδήποτε άλλο πέρα από αυτά που συμβαδίζουν με τη δική τους λογική, η οποία είναι – ως επί το πλείστον – βασισμένη σε πατριαρχικά μοντέλα ζωής.
Οι άνθρωποι που πάνε να πουν πως δεν έχουν κανένα πρόβλημα, δηλώνουν ανοιχτοί και υπερ των άλλων μέχρι να βρουν κάτι “υπερβολικό”, “περίεργο” ή όπως ακούγεται συχνά… τα “ισοπεδώνει όλα”. Αν ισοπεδώνεται κάτι, είναι τα στερεότυπα που έχουν επιβληθεί και οι κατασκευασμένοι κοινωνικοί ρόλοι που έχουν νορμαλοποιηθεί και περνιούνται ως κάτι το καταναγκαστικό που όλ@ πρέπει να ακολουθήσουν. Και αυτό, είναι καλό να συμβαίνει.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ένας λόγος που ο κόσμος δυσκολεύεται να απομακρυνθεί απο αυτες τις απόψεις είναι λόγω της ετεροκανονικότητας. Για παράδειγμα, οι σχέσεις των ετερόφυλων προβάλλονται παντού και έχουν εισβάλει σε κάθε πτυχή της κουλτούρας, της ύπαρξης και του πολιτισμού.
Η προπαγάνδα της ετεροκανονικότητας είναι παντού σε όλους τους τομείς της ζωής. Απο την ανατροφή των παιδιών, στον κήπο της Εδέμ, στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο, στη διαφήμιση, στα τραγούδια, στα παραμύθια, στα βιβλία. Ο γαμπρός και η νύφη, η πριγκίπισσα και ο ιππότης, ο αλήτης και η λαίδη, το αρσενικό και το θηλυκό, ο ήρωας και η ηρωίδα. Όπου και να γυρίσουμε το μόνο που έχει κανονικοποιηθεί είναι οι ετερόφυλες σχέσεις. Γι’ αυτο, χρειάζεται να δοθεί περισσότερο ορατότητα σε όλες τις άλλες ταυτότητες.
Κακοποιητικές εκφράσεις και συμπεριφορές σε κινήματα
Δυστυχώς σεξιστικές, ομοφοβικές και άλλες φράσεις δεν συναντούμε μόνο απο τους “ναι μεν αλλάκιδες”, όπως μαρέσει να τους χαρακτηρίζω. Πολλές φορές, συναντάμε τη κουλτούρα της πατριαρχίας και του ρατσισμού ακόμη και μέσα σε δικά μας κινήματα. Κινήματα φεμινιστικά, αντιεξουσιαστικά.
Παραδείγματα
Ένα παράδειγμα γνωστό στους δρόμους είναι το σύνθημα: «Είναι π@τ@νες ολων των μπάτσων οι μάνες». Αυτό δεν είναι σύνθημα αντιμπατσικό, είναι κουλτούρα που βρωμάει σεξισμό. Κατ’ αρχάς, το συγκεκριμένο σύνθημα δεν είναι αντιμπατσικό και δεν έχει κάποια σχέση με τον αντιφασισμό, την αστυνομική βία, την προάσπιση δικαιωμάτων ή την καταπολέμηση οποιασδήποτε καταπιεστικής κουλτούρας. Το αντίθετο θα λέγαμε.
Αυτό που εκφράζει βρίσκει σύμφωνους όχι μόνο σεξιστές, αλλά και το σύνολο της πατριαρχικής ελληνικής κοινωνίας. Το σύνθημα κάνει επίθεση σε ομάδες γυναικών με βαθιά σεξιστικό τρόπο. Στις σεξεργάτριες και στις μανάδες. Ύπουλα και χωρίς κανένα λόγο, το σύνθημα εστιάζει στις γυναίκες, αντί να εστιάσει στην παράλογη και αναίτια αστυνομική κρατική βία που ασκείται σε διαδηλωτές.
Pick me’s
Στα Social Media, βλέπουμε κόσμο να χαρακτηρίζει γυναίκες ως “pick me” κυρίως όταν φαίνεται πως ασπάζονται πατριαρχικές αξίες και ηθική. Σύγχρονα άτομα που θεωρητικά αγωνίζονται για την ισότητα για ένα δίκαιο και φεμινιστικό μέλλον διαλέγουν να δώσουν τις λάθος μάχες.
Πρέπει να κατανοήσουν όλ@ πως η πατριαρχία επιβιώνει καταπολεμωντας τη γυναικεία αλληλεγγύη και τη συνείδηση των γυναικών ως κοινωνική ομάδα. Αν οι γυναίκες είναι διχασμένες συμμορφώνονται πιο εύκολα στην ανδρική κυριαρχία, στρέφοντας τη μία γυναίκα εναντίον της άλλης, ενώ απαλλάσσουν τους άνδρες από την ευθύνη για την καταπίεσή τους.
Οι “pick me” είναι οι μητέρες μας, οι θείες μας και οι γιαγιάδες μας που αναγκάστηκαν να εσωτερικεύσουν τον μισογυνισμό τους για την ανδρική έγκριση, για να εξασφαλίσουν τη ζωή και την ασφάλειά τους υπό την απειλή της ανδρικής βίας. Είναι γυναίκες που υπέκυψαν στην πατριαρχική ηθική, προκειμένου να νιώθουν σωστές απέναντι στη κοινωνία που τους επιβάλλεται.
Οι “pick me” δεν είναι εχθροί μας, είναι θύματα της πατριαρχίας. Η καταπολέμησή τους και η ανάλωση ενέργειας στην δημόσια κατακραυγή τους δεν είναι τίποτα άλλο παρά πατριαρχικός αντιπερισπασμός. Μην αποσπάται η προσοχή σας από τον πραγματικό καταπιεστή: Την πατριαρχία.
Όταν οι γυναίκες αναζητούν διεξόδους για την οργή τους, νιώθουν πιο ασφαλές να στραφούν εναντίον άλλων γυναικών, διότιγνωρίζουν ότι είναι απίθανο να τους επιτεθούν, να τις καταδιώξουν ή να κινδυνεύσουν σωματικά/ψυχικά.
Οι γυναίκες είναι πολύ πιο “εύκολος” στόχος από τους άνδρες γιατί το να αντισταθείς στους άνδρες μπορεί να έχει “συνέπειες” όπως απειλές θανάτου και βιασμού, βία, doxing, παρακολούθηση, μέχρι και δολοφονία.
Δεν υπάρχει “αλλά”
Εν κατακλείδι και βάσει των παραπάνω, χρειάζεται να έχουμε πάντα κατά νου πως οποιαδήποτε φράση ακολουθείται από το “αλλά”, αυτομάτως αναιρείται και χάνει το νόημά της. Δεν υπάρχει άτομο που να ορίζεται ως “λίγο ρατσιστής”, “λίγο ομοφοβικός” ή “υπό προϋποθέσεις”.
Επί της ουσίας, το “αλλά”, κρύβει το φόβο της καταγραυγής, μην τυχόν και κάποιος κακοχαρακτηριστεί ή είναι δακτυλοδεικτούμενος. Εντούτοις, ενδεχομένως να αρνείται να δεχτεί το γεγονός πως, εν έτει 2023, η ισότητα είναι αυτονόητη. Ή τουλάχιστον, πρέπει να είναι.