Διαφορετικότητα: Ποιοι είναι οι 3 εχθροί της αποδοχής;
Για όλους όσοι χάθηκαν άδικα, επειδή «τόλμησαν» να εκφράσουν την διαφορετικότητά τους.
Το Φεβρουάριο που μας πέρασε, παρακολουθήσαμε όλοι με βαθιά θλίψη τον άδικο χαμό του Άλκη, ενός 19χρονου παιδιού, ο οποίος «τόλμησε» να φορέσει τη φανέλα της ομάδας που υποστήριζε. Για κάποιους, αυτό ήταν αρκετό για να στερήσουν τη ζωή ενός νεαρού παιδιού, αποδεικνύοντας μας ακόμα μια φορά ότι ο άνθρωπος είναι το χειρότερο όν στον πλανήτη.
Σε μια συζήτηση μεταξύ φίλων, κάποιος έκανε την εξής παρατήρηση: «Aν σαν λαός δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ένα διαφορετικό χρώμα φανέλας, πώς θα αποδεχτούμε άλλα είδη διαφορετικότητας, όπως αυτά της σεξουαλικής προτίμησης και της εθνικότητας. Τι εμποδίζει έναν ευρωπαϊκό λαό, μέλος του ελεύθερου κόσμου και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εν έτει 2022, να μην αποδέχεται τη διαφορετικότητα; »
Εχθρός πρώτος: Ένα φτωχό εκπαιδευτικό σύστημα
Ο πρώτιστος λόγος είναι η έλλειψη ενός “σημερινού” συστήματος εκπαίδευσης. Καθόλου τυχαία η επιλογή λέξης “σημερινού”, καθώς το ζητούμενο είναι να υπάρξει ένα σύστημα που να μπορεί να συναντήσει τις ανάγκες της κοινωνίας του σήμερα.
Τα παιδιά μας εκτίθενται καθημερινά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ακόμη και σήμερα βλέπει τη διαφορετικότητα ως ταμπού. Ένα σύστημα, το οποίο αρνείται επίμονα και επίπονα να αποτελέσει μέρος της εκπαίδευσης των παιδιών – μέσω διαφόρων ερεθισμάτων – στο να αποδεχθούν το “διαφορετικό” και να δουν τον συνάνθρωπό τους ως ακριβώς αυτό που λέει η λέξη: Έναν συν-άνθρωπο. Ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, θρησκείας, και ποδοσφαιρικής φανέλας.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα ζητά απελπισμένα την ένταξη μαθημάτων, όπως αυτό της κοινωνιολογίας, τα οποία θα φροντίσουν τα παιδιά να μην βγαίνουν απλά καλοί γιατροί και δικηγόροι, αλλά πρώτιστως καλοί άνθρωποι.
Μαθήματα τα οποία θα διδάξουν στα παιδιά μας για την ιστορία των εθνών, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ και των γυναικών μέσα στα χρόνια. Μαθήματα, τα οποία θα ερεθίσουν και θα “τσιγκλίσουν” τα παιδιά μας να μάθουν ουσιαστικά την ιστορία της διαφορετικότητας και να σεβαστούν τους αγώνες που δόθηκαν γι’ αυτήν.
Αν σκεφτεί κανείς ότι στο πλαίσιο του προγράμματος “Σεξουαλικότητα- Γονιμότητα-Γονεϊκότητα” στάλθηκαν στα σχολεία βίντεο με αναφορές όπως: «Η ομοφυλοφιλία οφείλεται στη μη αποδοχή του φύλου από τη μητέρα, που επιθυμούσε να έχει το παιδί της διαφορετικό φύλο», και ότι στην Κύπρο του 2022 οι μαθητές διαδηλώνουν για την ανάγκη ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα σέβεται τη διαφορετικότητα και θα προάγει την κριτική σκέψη αντί της παπαγαλίας, μπορούμε να καταλάβουμε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα ζει ακόμη στο 1920. Καθώς επίσης, και ότι παλεύουμε ακόμη για τα βασικά – που θα έπρεπε να είναι δεδομένα.
Εχθρός δεύτερος: Ένα αναχρονιστικό σύστημα ποινικής δικαιοσύνης
Ζούμε ακόμη σε ένα κράτος με ένα ποινικό σύστημα δικαιοσύνης που χαρακτηρίζεται από ήπιες ποινές. Έχουμε δει το έργο αρκετές φορές: Εγκληματίες να πέφτουν στα μαλακά, με ποινές οι οποίες «κοροϊδεύουν» το ίδιο το ποινικό σύστημα, ή ακόμη και εγκληματίες οι οποίοι, πριν καν καλά καλά εκτίσουν μέρος της ποινής τους, απελευθερώνονται.
Μελετώντας το ποινικό σύστημα της Αγγλίας και της Ουαλίας, κάποιος μπορεί να παρατηρήσει ότι η υιοθέτηση αυστηρότερων νόμων χρησιμοποιείται σαν λαϊκίστικος «άσος στο μανίκι» από τους πολιτικούς για να κερδίσουν ψήφους.
Χωρίς ούτε αυτό να είναι σωστό, η λύση βρίσκεται κάπου στη μέση: Δεν χρειάζονται νομικές γνώσεις για να αντιληφθεί κάποιος ότι ο σκοπός μιας ποινής είναι να απωθήσει κάποι@ από το να εγκληματίσει. Ωστόσο, νόμοι όπως αυτοί της Ελλάδας, δημιουργούν την αίσθηση και τη σιγουριά σε κάποιον ότι θα ξεφύγει, καλλιεργώντας την νοοτροπία του «θα μείνει ατιμώρητ@, όπως και τόσοι άλλοι».
Εχθρός τρίτος: Κοινωνικά στερεότυπα και στιγματισμός
Μεγαλώσαμε όλοι, ακούγοντας ένα: «Τι θα πει ο κόσμος», ένα «ο άνδρας ο σωστός, ο κουβαλητής» και ένα «αγόρι είναι, μπάλα θα δει, θα τσακωθεί και λίγο, παιδιά είναι…». Η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι αλυσοδεμένη με σωρεία τέτοιων στερεοτύπων που δεν αφήνουν κάποι@ να εκφράσει την διαφορετικότητα. Μαθαίνουμε από μωρά να εγκλωβιζόμαστε στην απόλυτη αποδοχή των πάντων – ανθρώπων που ούτε καν ξέρουμε – για να μη μας κακολογήσουν, κοροϊδέψουν, στιγματίσουν.
Πες το φόβο, πες το ντροπή, αλλά ο κάθε άνθρωπος εκεί έξω δεν μπορεί να εκφράσει τη σεξουαλική του προτίμηση, την ομάδα που υποστηρίζει, ή τη θρησκεία του. Ας δημιουργήσουμε, επιτέλους, μια κοινωνία βασισμένη στην αποδοχή όπου οι ρόλοι θα αντιστραφούν: Η περιθωριοποίηση θα είναι το παράξενο, και η αποδοχή και η έκφραση της διαφορετικότητας η κανονικότητα.
Disclaimer: Δεν θέλουμε να βγάλουμε άλλες χώρες από την εξίσωση – παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν παντού, με πρόσφατο παράδειγμα τους χουλιγκανισμούς στο Μεξικό. Εντούτοις, η Ελλάδα, της δημοκρατίας και της ελευθερίας, όπως και η Κύπρος, οφείλουν ένα καλύτερο αύριο στα παιδιά τους. Πολλά πρέπει να αλλάξουν.
Το πώς συμπεριφερόμαστε στο γήπεδο, στο σχολείο, στη δουλειά και τη βόλτα είναι μια διάθλαση και αντανάκλαση της κοινωνίας. Τα συμβάντα αυτά είναι ένα μικρός καθρέφτης της κοινωνίας μας. Από αυτά μπορούμε να δούμε και να μάθουμε πολλά.