Αχχ! Αυτός ο υπέρλαμπρος κόσμος, όπου κάθε scroll down μας φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο με τέλειους κοιλιακούς, αψεγάδιαστο δέρμα και μια ατελείωτη ροή από χορηγούμενες δημοσιεύσεις που προωθούν τα πιο πρόσφατα και τα καλύτερα συμπληρώματα γυμναστικής.
Όμως, πίσω από όλα αυτά υποβόσκει ένα ατελείωτο παιχνίδι πραγματικών ή εικαζόμενων συγκρούσεων/συμφερόντων, κατά το οποίο καλούμαστε όλοι μας να κάνουμε χρηστή διαχείριση των πληροφοριών που δεχόμαστε. Ας ξεκινήσουμε, προσεγγίζοντας την ψυχολογική υπόσταση αυτού του φαινομένου. Οι fitness influencers (και όχι μόνο), με την ελκυστική τους προσωπικότητα και τον αξιοζήλευτο τρόπο ζωής τους, αξιοποιούν τις βαθύτερες επιθυμίες μας για επιτυχία, ομορφιά και τελειότητα. Θεοποιούνται στο πλαίσιο της ψηφιακής εποχής, ασκώντας επιρροή σε μικρούς και μεγάλους δημιουργώντας νέες ανάγκες.
Και εδώ, είναι το «κλειδί»
Οι influencers δεν πουλάνε απλώς προϊόντα. Πουλάνε όνειρα. Ακούγεται κάπως βαρύ, αλλά δεν πέφτεις από τα σύννεφα. Και, άραγε, υπάρχει καλύτερος τρόπος να πουλήσουν ένα όνειρο από το να το ενσαρκώσουν οι ίδιοι; Εδώ, εισάγεται η πανάρχαια τακτική της κοινωνικής απόδειξης, όπου η απλή σύνδεση με μια ελκυστική φιγούρα, δημιουργεί την ψευδαίσθηση της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας. Είναι σαν να λέμε: «Αν λειτούργησε σε αυτό το άτομο, λογικά θα λειτουργήσει και σε μένα, σωστά;».
Λάθος. Εδώ, μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι η σύγκρουση συμφερόντων. Να διευκρυνίσω πως δεν κατηγορώ, ούτε δείχνω με το δάχτυλο – απλώς παραθέτω τα γεγονότα ως τροφή για σκέψη για όλους μας. Οι fitness influencers, ενδέχεται, υποκινούμενοι και από το οικονομικό κίνητρο, να προωθούν προϊόντα ανεξάρτητα από την πραγματική τους αξία και αποτελεσματικότητα. Ίσως, για κάποιους, να μην έχει να κάνει με το τι είναι καλύτερο για το κοινό που τους ακολουθεί, όσο με το τι είναι καλύτερο για τον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Αλλά δεν είμαστε εδώ για να κρίνουμε, παρά μόνο για να παρέχουμε ενημέρωση σχετικά με τον κίνδυνο που η κατάσταση ελλοχεύει από την επιρροή που ασκείται στον ανυποψίαστο καταναλωτή μέσα από την τέλεια σωματική διάπλαση και τη λαμπερή εικόνα του εκάστοτε influencer.
Πώς, λοιπόν, θα θωρακίσεις τον εαυτό σου (και τη λογική σου) ως προς το influencer marketing;
Επίτρεψέ μου να σου μιλήσω για την έννοια της γνωσιακής μεροληψίας. Αυτές οι ενοχλητικές μικρές ιδιορρυθμίες του ανθρώπινου μυαλού μπορούν να μας παρασύρουν χωρίς καν να το καταλάβουμε, όπως ένα GPS μας οδηγεί κατευθείαν σε αδιέξοδο. Μια τέτοια γνωσιακή μεροληψία είναι το φαινόμενο του φωτοστέφανου (Halo Effect), κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι η έμφαση στη φυσική εμφάνιση. Πρόκειται για ένα αντιληπτικό άλμα γενίκευσης μιας επιμέρους κρίσης σε συνολική στάση και χαρακτηρισμό, σχετικά με την αξιοπιστία του ατόμου που μας «επηρεάζει».
Έχει να κάνει, δηλαδή, με την τάση που έχει ο άνθρωπος να χαρακτηρίζει θετικά έναν άλλον με βάση ένα μεμονωμένο χαρακτηριστικό του. But fear not, γιατί η γνώση είναι δύναμη. Οπλίζοντας τον εαυτό σου με γνώση και κριτική σκέψη, μπορείς να τον θωρακίσεις ενάντια στην πειστική γοητεία του μάρκετινγκ με επιρροές.
Αρχικά, ξεκίνα κρατώντας μία «πισινή» ως προς τα κίνητρα πίσω από brands που προβάλλονται
Είναι εμφανής η συνεργασία με το brand; Παρέχονται πληροφορίες, βασισμένες σε στοιχεία που μπορούν να υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς τους; Εάν όχι, ξανασκέψου το.
Στη συνέχεια, κάνε την έρευνά σου
Απόφυγε να λαμβάνεις υπόψη σου μόνο όσα λέει ο influencer της καρδιάς σου. Συμβουλεύσου αξιόπιστες πηγές και επιστημονικές μελέτες για να αξιολογήσεις την αποτελεσματικότητα του εν λόγω προϊόντος. Ψάξε για red flags, όπως υπερβολικούς ισχυρισμούς, ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων και έλλειψη κριτικών/ αξιολογήσεων.
Last but not least, εμπιστεύσου το ένστικτό σου
Αν κάτι σε κάνει να έχεις αμφιβολίες ή σου φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, τότε μάλλον έτσι είναι. Και αν αφήσεις το FOMO να κάνει τη δουλίτσα του, τότε η κρίση σου πιθανότατα θα θολώσει! Η υγεία και η ευεξία αξίζουν πολλά περισσότερα από μερικά likes στο Instagram –και από ένα συμπλήρωμα πρωτεΐνης που πιθανότατα δεν χρειάζεσαι!
Γενικότερα, τα conflicts που απαντώνται στο fitness influencer marketing, αποτελούν μια τρομερά μεγάλη πρόκληση για τους καταναλωτές που καλούνται να πάρουν αποφάσεις σχετικά με το τι θα ενισχύσει καλύτερα την υγεία τους. Κατανοώντας την ψυχολογία γύρω από αυτό και οπλίζοντας τον εαυτό σου με κριτική σκέψη, μπορείς να περιηγηθείς στο λαβύρινθο των εγκεκριμένων από τους fitness influencers συμπληρωμάτων με αυτοπεποίθηση και καθαρό μυαλό. Θυμήσου, το μόνο πράγμα πιο ισχυρό από την πειθώ του/της influencer, είναι η δική σου ικανότητα να βλέπεις τι κρύβεται between the lines.