Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας δεν είναι απλώς μία γιορτή της συμπερίληψης όλων των σωμάτων, αλλά μια ευκαιρία να κατανοήσουμε τις επικίνδυνες επιπτώσεις της διαίτας και να αναθεωρήσουμε την σχέση μας αφενός, με το φαγητό και αφετέρου, με το σώμα μας.
Η δίαιτα είναι μία –ομολογουμένως– πολλά υποσχόμενη λέξη
Ωστόσο, για αρκετούς, η λέξη «δίαιτα» δεν συνιστά αυστηρά ένα υποθερμιδικό διαιτολόγιο με στόχο την απώλεια βάρους. Για χιλιάδες ανθρώπους του δυτικού κόσμου, η δίαιτα αποτέλεσε, ανά τα χρόνια, ελπίδα για το «άπιαστο όνειρο»: Ένα πιο αποδεκτό σώμα που θα συνεπαγόταν άνευ όρων κοινωνική αποδοχή και θαυμασμό. Αναζητώντας, το σημείο της διαδρομής που θα βρίσκαμε την αποδοχή, αξίζει να αναρωτηθούμε πότε άρχισε να αγνοείται. Διότι, στην πραγματικότητα, η αποδοχή προς τον αυθεντικό εαυτό, στο ξεκίνημα της ζωής, φαντάζει δεδομένη.
Τα παχουλά μωρά είναι «χαριτωμένα, αξιαγάπητα και για ζούληγμα». Πότε έγιναν, λοιπόν, οι δίπλες «πρόβλημα»; Πότε το ύψος μας έπαψε να είναι «του μέσου όρου» και το κατάλευκο δέρμα δεν ήταν πια αρκετά «in»; Ποια ήταν εκείνη η στιγμή που τα σώματά μας ξεκίνησαν να αξιολογούνται υπό προϋποθέσεις; Ήταν τότε που κάποιος το παρατήρησε για πρώτη φορά και αποφάσισε να το μεταφέρει στα λόγια και στην πράξη. Κάπως έτσι, γεννήθηκαν οι ταμπέλες, συνοδευόμενες από βάρος ασήκωτο, μεγαλύτερο από αυτό των σωμάτων που τις κουβαλάνε.
Το να μεγαλώνεις ως χοντρή σε μία κοινωνία, βαθιά φοβισμένη σε οτιδήποτε δεν της είναι οικείο, μπορεί να μετατραπεί σε πραγματικό εφιάλτη
Το «χοντρή» δεν είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό. Το «χοντρή» είναι ικανό να καθορίσει. Διακυβεύονται πολλά. Η αξία, η ελκυστικότητα, οι σχέσεις, η διστακτικότητα των άλλων ανθρώπων απέναντί μας, ακόμα και η πορεία που θα διαγράψουμε σ’αυτή τη ζωή. Στην πορεία των χρόνων, η ταμπέλα αυτή ενσωματώνεται στην ταυτότητά μας. Πλέον, κάθεσαι σαν χοντρή, μιλάς σαν χοντρή, κινείσαι σαν χοντρή.
Το πρόβλημα με τις δίαιτες ποτέ δεν ήταν οι ίδιες οι δίαιτες, αλλά η αίσθηση αναγκαιότητας που μας προκάλεσαν, ώστε –με κάθε κόστος– να τις ακολουθήσουμε, προκειμένου να απαλλαγούμε από το πάχος μας. Η κουλτούρα της δίαιτας, με σκοπό την απώλεια βάρους, έχει αποδειχτεί ότι εντείνει την εμμονή μας με το βάρος και την εικόνα του σώματος, ενώ αψηφά ολιστικές προσεγγίσεις που δίνουν χώρο στην κατανόηση και τη θεραπεία των συναισθηματικών αιτίων της παχυσαρκίας. Η επικινδυνότητα εδώ έγκειται πρωτίστως, στο ότι πολλά από τα διαιτητικά σχήματα που υπόσχονται απώλεια βάρους είναι ανορθόδοξα, επικίνδυνα και καταπιεστικά και κατόπιν, στο ότι ψάχνοντας την λύση της παχυσαρκίας σε ένα υποθερμιδικό διαιτολόγιο, υπεραπλουστεύουμε την πολυπλοκότητα αυτής της κατάστασης.
Επίσης, αυτό τροφοδοτεί στους ανθρώπους που παλεύουν με το βάρος τους ένα τεράστιο αίσθημα ευθύνης και, ταυτόχρονα, τους γεμίζει με ενοχές για την χρόνια επαναλαμβανόμενη αποτυχία τους ως προς τη ρύθμιση του βάρους τους, ενώ τα ίδια τα διαιτητικά σχήματα, είναι κατασκευασμένα για να αποτύχουν.
Επιπλέον, κάτι που χρειάζεται να τεθεί επί τάπητος, είναι ότι οι δίαιτες αποτελούν εκλυτικό παράγοντα των διατροφικών διαταραχών, ιδιαίτερα όταν δεν εφαρμόζονται σε ένα ασφαλές πλαίσιο. Ένας τρόπος για να αντιληφθούμε αν η διατροφή που ακολουθούμε καλύπτει τις ανάγκες του σώματός μας –κι όχι απλώς μία προσπάθεια να δείξουμε πιο αδύνατοι– είναι να παρατηρήσουμε πώς νιώθουμε μέσα σε αυτή. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ενέργεια και δύναμη για τις καθημερινές δραστηριότητες, οι αιματολογικές εξετάσεις μας είναι εντός των υγιών ορίων, να αισθανόμαστε απόλαυση από τις διάφορες γεύσεις και υφές που μας προσφέρει το φαγητό και, φυσικά, να νιώθουμε ψυχική και σωματική υγεία. Όλοι οι προαναφερθέντες παράγοντες έχουν ως ικανή, αλλά όχι αναγκαία συνθήκη ένα αδύνατο σώμα.
Συνεπώς, γίνεται αντιληπτός ο σπουδαίος ρόλος της σωστής θρέψης στην καλλιέργεια της ευεξίας και στη φροντίδα της υγείας. Διότι, αυτό απέχει παρασάγγας από την υιοθέτηση μιας αυστηρής δίαιτας για απώλεια βάρους με κάθε τρόπο. Σκοπός κάθε διατροφής (οφείλει να)είναι η συμβολή σε μια υγιή διαβίωση, αντί της καταπίεσης όπου καλούμαστε να εναρμονιστούμε εμείς με τους καταπιεστικότατους κανόνες της.