Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ο party pooper της παγκόσμιας ιατρικής βιβλιογραφίας, μιας και προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιτίθεται «λανθασμένα» εναντίον υγιών κυττάρων και ιστών, αναγνωρίζοντάς τα και καταπολεμώντας τα σαν να είναι εχθρικά σωματίδια.
Βέβαια, υπό κανονικές συνθήκες, ο οργανισμός διαχειρίζεται με αυτόν τον τρόπο τους ιούς και τα βακτήρια. Έτσι, τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο και στην αθλητική απόδοση λόγω των επιπτώσεων σε διάφορα συστήματα του οργανισμού, όπως το ανοσοποιητικό, το νευρικό, το καρδιαγγειακό, το αναπνευστικό κ.ά., όπως θα δούμε παρακάτω.
Επίπεδα ενέργειας & κόπωση
Τα αυτοάνοσα νοσήματα συχνά συμβάλλουν στη χρόνια κόπωση, επηρεάζοντας τα επίπεδα ενέργειας ενός ατόμου. Η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι καταπολεμά την κόπωση, βελτιώνοντας τη λειτουργία των μιτοχονδρίων – τα «εργοστάσια» παραγωγής ενέργειας των κυττάρων μας – ενισχύοντας την παραγωγή ενέργειας και προάγοντας ποιοτικότερο ύπνο.
Η τακτική, μέτριας έντασης άσκηση μπορεί να αυξήσει στο σύνολο τα επίπεδα ενέργειας του οργανισμού.
Αρθρώσεις & μύες
Αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος, συχνά στοχεύουν στις αρθρώσεις και τους μύες, προκαλώντας πόνο και δυσκαμψία. Εδώ, οι δραστηριότητες υψηλής έντασης μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα αυτά, ενώ οι ασκήσεις χαμηλής έντασης, όπως το κολύμπι, η ποδηλασία και η ήπια προπόνηση ενδυνάμωσης δύνανται να βοηθήσουν στη διατήρηση της ευλυγισίας των αρθρώσεων, στην ενίσχυση της δύναμης και της ελαστικότητας των μυών καθώς και στη μείωση του πόνου.
Τα εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης είναι σε θέση να ενισχύσουν τη λειτουργικότητά του ατόμου, χωρίς να προκαλούν επιβάρυνση στις αρθρώσεις.
Καρδιαγγειακές επιδράσεις
Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να επηρεάσουν και το καρδιαγγειακό σύστημα, μεταβάλλοντας την αντοχή κατά τη διάρκεια της άσκησης αλλά και στην καθημερινότητα. Η άσκηση με προπονητικό στόχο την ενίσχυση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς μέσω της αερόβιας άσκησης, για τη διατήρηση της καρδιαγγειακής φυσικής κατάστασης και την υποστήριξη της αθλητικής απόδοσης.
Αναπνευστικές οδοί
Σε αυτοάνοσες ασθένειες που επηρεάζουν τους πνεύμονες, οι ασκήσεις που εστιάζουν στην αναπνευστική λειτουργία μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικές. Οι τεχνικές αναπνοής, όπως η διαφραγματική αναπνοή κ.ά., ενδέχεται να βελτιώσουν την ικανότητα των πνευμόνων και τη δύναμη των αναπνευστικών μυών.
Αν τις έχεις δοκιμάσει κάποια στιγμή στη ζωή σου, σίγουρα θα πιάστηκες σε κάποια σημεία, κυρίως στην περιοχή του θώρακα και των πλευρών, που δεν ήξερες καν ότι υπάρχουν! Μια στοχευμένη προσέγγιση βοηθά τα άτομα να διαχειριστούν τις αναπνευστικές δυσκολίες που προκύπτουν και να βελτιστοποιήσουν την αερόβια φυσική τους κατάσταση.
Ψυχολογικός αντίκτυπος
Τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν συχνά ψυχολογικό αντίκτυπο, επηρεάζοντας τη διάθεση και τα κίνητρα των ασκουμένων. Η άσκηση είναι γνωστή για τις θετικές της επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, χάρη στην έκκριση ενδορφινών και τη μείωση των ορμονών του στρες.
Η ενσωμάτωση τακτικής άσκησης στη ρουτίνα σου μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση και την ελαχιστοποίηση των ψυχολογικών προκλήσεων που σχετίζονται με τις αυτοάνοσες παθήσεις, ενισχύοντας τη συνολική ευημερία και επηρεάζοντας θετικά τις αθλητικές επιδόσεις.
Φλεγμονώδεις αντιδράσεις
Η χρόνια φλεγμονή είναι χαρακτηριστικό των αυτοάνοσων νοσημάτων. Η άσκηση μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα, ρυθμίζοντας την ανοσολογική απόκριση και μειώνοντας τη συστηματική φλεγμονή. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για άτομα με αυτοάνοσες παθήσεις, καθώς η ελεγχόμενη φλεγμονή είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και την πρόληψη των εξάρσεων. Ωστόσο, ο τύπος και η ένταση της άσκησης θα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό, ώστε να αποφευχθεί η πρόκληση υπερβολικής φλεγμονής από την άσκηση.
Φαρμακευτική αγωγή
Η άσκηση δύναται να αξιοποιηθεί συμπληρωματικά με τη φαρμακευτική αγωγή στα αυτοάνοσα νοσήματα για την αντιμετώπιση παρενεργειών, όπως είναι η μυϊκή αδυναμία και οι αλλαγές στο μεταβολισμό. Επιπλέον, η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων και να συμβάλει συνολικά στην καλή υγεία του οργανισμού.
Φυσικά, για να λάβεις σωστές συστάσεις για εξατομικευμένη άσκηση που θα σε βοηθήσουν να βελτιώσεις την υγεία σου, απαιτείται η συνεργασία των επαγγελματιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ιατρών, των φυσιοθεραπευτών και των ειδικών στην άσκηση για την ανάπτυξη εξατομικευμένων προγραμμάτων.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να παρουσιάσουν προκλήσεις στην αθλητική απόδοση, γι’ αυτό η κατάλληλη άσκηση μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά οφέλη, καθώς είναι ένα πολύτιμο συστατικό μιας ολιστικής προσέγγισης για τη διαχείριση των αυτοάνοσων νοσημάτων σε συνάρτηση με την άσκηση.
Προσπάθησε να κάνεις την άσκηση χόμπι και σου υπόσχομαι πως έτσι θα καταλάβεις τι θα πει να νοιάζεσαι πραγματικά για την υγεία σου. Κλείνω, λοιπόν, όπως ο αγαπημένος μου ψυχολόγος κλείνει τις συνεδρίες μας: «Και όπως είπαμε… αυτοφροντίδα!».