Σύγχρονη ζωή σημαίνει έντονοι ρυθμοί, αμέτρητες υποχρεώσεις, πολλές ώρες εργασίας, ισχυρός ανταγωνισμός.
Με λίγα λόγια, είναι όλες εκείνες οι συνθήκες, που κάνουν πολλούς από εμάς να ερχόμαστε – σε κάποια φάση της ζωής μας – αντιμέτωποι με το δίλημμα ανάμεσα στις επαγγελματικές μας φιλοδοξίες και την επιθυμία μας να οικοδομήσουμε μια οικογενειακή ζωή, όπως ακριβώς την έχουμε ονειρευτεί. Και είναι, πράγματι, αλήθεια πως η εξισορρόπηση αυτών των δύο κρίσιμων πτυχών της ζωής (καριέρα-οικογένεια) συχνά μοιάζει σαν μια «ανυπέρβλητη» πρόκληση, που δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με το εάν και κατά πόσο ο συνδυασμός τους είναι πραγματικά προβληματικός ή εάν έτσι μας τον έχουν πλάσει οι κοινωνικοί κανόνες.
Κι αυτό δε συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού.
Και θα ήθελα πολύ να πω και ότι δεν απασχολεί μόνο γυναίκες, αλλά στη χώρα μας – και όχι μόνο – δεν βρισκόμαστε ακόμη σε αυτό το στάδιο.
Το ερώτημα παραμένει:
Είναι στ’ αλήθεια δυνατόν να επιτευχθεί μια αρμονική ισορροπία ανάμεσα στην καριέρα και την οικογένεια, η οποία, μάλιστα, να μας επιτρέπει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική μας εξέλιξη;
Αν το πάρουμε ιστορικά, σίγουρα θα λέγαμε πως οι κοινωνικοί κανόνες έχουν συχνά παρουσιάσει την καριέρα και την οικογένεια ως δύο αντικρουόμενες έννοιες. Είναι γνωστό ότι οι παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων ήθελαν τις γυναίκες να έχουν την κύρια – και αποκλειστική – ευθύνη για την ανατροφή των παιδιών και τα οικιακά καθήκοντα, την ίδια στιγμή που οι άνδρες αναλάμβαναν να «φέρνουν τα λεφτά στο σπίτι».
Σήμερα, ωστόσο, που (υποτίθεται) ότι βρισκόμαστε σε μία φάση εξέλιξης, με την ισότητα των φύλων να γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη, αυτοί οι ρόλοι δείχνουν να έχουν υποστεί σημαντικές αλλαγές. Τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες πλέον έχουν την ελευθερία να ακολουθήσουν όποια σταδιοδρομία επιθυμούν και να επιτύχουν σε αυτή, ενώ παράλληλα φροντίζουν τις οικογένειές τους. Πώς, όμως, μπορεί να γίνει αυτό όταν υπάρχει ο φόβος ότι δεν μπορούμε να δώσουμε επαρκή προσοχή και στα δύο;
Με λίγα λόγια, όταν αυτό που ακούμε συχνά είναι ότι «δεν μπορούμε να είμαστε σε όλα το ίδιο καλοί»;
Η καριέρα
Τις περισσότερες φορές, οι απαιτήσεις μιας καριέρας είναι έντονες, καταναλώνοντας συχνά πολλές ώρες, ίσως ακόμα και ταξίδια, μα σίγουρα ακλόνητη εστίαση στους επαγγελματικούς στόχους. Από αυτά και μόνο, κάποιος, ενδεχομένως, να αναρωτιόταν πώς κάτι τέτοιο μπορεί να συνδυαστεί αρμονικά με τις υποχρεώσεις μιας οικογένειας. Κι όμως, από τη μία, υπάρχουν πράγματι «ευέλικτοι» χώροι εργασίας, προσφέροντας πολιτικές όπως «ελαστικό» ωράριο, δυνατότητα τηλεργασίας και γονική άδεια.
Έτσι, καλλιεργείται ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοί μπορούν να ανταπεξέλθουν στις επαγγελματικές τους ευθύνες, ενώ παράλληλα είναι παρόντες για τις οικογένειές τους.
Η οικογένεια
Από την άλλη, η δημιουργία και ανατροφή μιας οικογένειας σίγουρα απαιτεί χρόνο, ενέργεια – αν μη τι άλλο – και, φυσικά, συναισθηματική σταθερότητα.
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητη η υποστήριξη μεταξύ των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Οι ευθύνες είναι κοινές, επομένως οι σύζυγοι ή οι σύντροφοι θα πρέπει να είναι σε θέση να μοιράζονται τα καθήκοντά τους και να παίρνουν αποφάσεις από κοινού. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να διατηρήσουν ένα υγιές οικογενειακό πλαίσιο, μέσα στο οποίο όλοι θα είναι ευχαριστημένοι και αποδοτικοί, τόσο στην οικογένεια όσο και στους προσωπικούς τους τομείς.
Η σημασία της εξισορρόπησής τους
Αν θέλαμε, τώρα, να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν ο συνδυασμός καριέρας και οικογένειας είναι προβληματικός, τότε η απάντηση είναι καθαρά σχετική. Αυτό εναπόκειται ξεκάθαρα στην ικανότητά του καθενός από εμάς να επαναπροσδιορίζει την επιτυχία και να ιεραρχεί αυτό που πραγματικά έχει σημασία για εκείνον. Και σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ καριέρας και οικογένειας, είναι μια βαθιά προσωπική απόφαση.
Μερικά άτομα μπορεί να δώσουν προτεραιότητα στη σταδιοδρομία τους σε ορισμένες φάσεις της ζωής τους, αφιερώνοντας, έτσι, περισσότερο χρόνο και ενέργεια στην επαγγελματική τους ανάπτυξη. Άλλοι, πάλι, μπορεί να αποφασίσουν ότι η οικογένειά τους είναι πάνω απ’ όλα, με αποτέλεσμα να περιορίσουν προσωρινά τη σταδιοδρομία τους. Δεν υπάρχει αποκλειστικά μια προσέγγιση που να ταιριάζει σε όλους, ενώ η «ιδανική» ισορροπία σίγουρα ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες, τις προσωπικές αξίες και τις φιλοδοξίες του καθενός.
Αν, όμως, θέλουμε μια επιτυχημένη καριέρα (όπως την έχουμε ορίσει εμείς) και μια ικανοποιητική οικογενειακή ζωή ταυτόχρονα, αυτό ναι μεν μπορεί να επιτευχθεί αλλά, όπως καθετί, απαιτεί προσπάθεια, επιμονή, υπομονή, προσαρμοστικότητα και υποστήριξη. Μελέτες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός αυτός μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα και για τους δύο τομείς, με τα άτομα να βιώνουν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή.
Κι αν το σκεφτούμε, σαφώς μια επιτυχημένη καριέρα μπορεί να προσφέρει οικονομική σταθερότητα, προσωπική ολοκλήρωση και «αίσθηση του σκοπού», γεγονός που μπορεί να επηρεάσει θετικά τη δυναμική μίας οικογένειας. Ομοίως, ένα υποστηρικτικό και στοργικό οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να ενισχύσει την ευημερία των ατόμων που το απαρτίζουν, δημιουργώντας μια αίσθηση συναισθηματικής ολοκλήρωσης που να διαχέεται και στον επαγγελματικό τομέα.