Οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν ουσιαστικό μέρος της ζωής μας.
Μας προσφέρουν αγάπη, ζεστασιά, προστασία και ευτυχία, αλλά μπορούν, επίσης, να μας προκαλέσουν πόνο, άγχος και ανασφάλεια. Σ’ έναν ουτοπικό κόσμο, όλα τα ζευγάρια θα αισθάνονταν ευτυχισμένα μέσα στη σχέση. Η πραγματικότητα, όμως, δεν είναι ιδανική. Ποτέ δεν ήταν και ποτέ δε θα είναι. Ως εκ τούτου, πολλοί τείνουν να παραμένουν σε ρομαντικές σχέσεις, ακόμη κι αν δεν αισθάνονται πλήρεις ή ευτυχισμένοι. Για ποιο λόγο, όμως, παραμένουμε συνειδητά σε μία δυστυχισμένη σχέση;
6 λόγοι για τους οποίους εγκλωβιζόμαστε σε δυστυχισμένες σχέσεις
Οι ψυχολογικές μελέτες μπορεί να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη συνήθειά μας να ξεκινάμε και να διατηρούμε σχέσεις με συντρόφους που δεν ικανοποιούν όλες τις ανάγκες μας. Αν και οι “κακές” σχέσεις περιλαμβάνουν κακοποιητικές καταστάσεις, παρακάτω θα συνειδητοποιήσουμε γιατί μένουμε ακόμη και σε τοξικές σχέσεις, ακόμα κι αν δεν υφίσταται κακοποίηση.
Εδώ είναι 6 λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι μένουν σε δυστυχισμένες σχέσεις:
1. Αισθήματα αναξιότητας
Μερικοί άνθρωποι, ειδικά εκείνοι με χαμηλή αυτοεκτίμηση ή εκείνοι που θεωρούν τον εαυτό τους λιγότερο ελκυστικό, θα επιτρέψουν σε άλλους ανθρώπους να τους συμπεριφέρονται άσχημα. Δεν έχουν μεγάλες προσδοκίες από τις σχέσεις τους και περιμένουν πολλές δυσκολίες. Αυτό σημαίνει πως, αν έχουμε χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, τότε δεν αποκλείεται να εμπλακούμε σε μία δυστυχισμένη σχέση και να παραμείνουμε εκεί, διότι βαθιά μέσα μας θεωρούμε ότι αυτό είναι φυσιολογικό.
2. Αλλαγή προτεραιοτήτων
Μια συνηθισμένη τακτική που βοηθά στη διατήρηση των σχέσεών μας είναι οι «θετικές φαντασιώσεις» – τείνουμε να βλέπουμε τους ρομαντικούς συντρόφους μας θετικά, μερικές φορές, μη ρεαλιστικά. Τόσο στα ομοφυλόφιλα όσο και στα ετερόφυλα ζευγάρια, εκείνοι που βλέπουν τους συντρόφους τους πιο θετικά αναφέρουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σχέση τους.
Πώς μπορούμε, όμως, να βλέπουμε τους συντρόφους μας θετικά όταν βρισκόμαστε σε μη ικανοποιητικές σχέσεις; Οι έρευνες δείχνουν ότι έχουμε την τάση να εκτιμούμε τα θετικά χαρακτηριστικά που εμφανίζουν οι σύντροφοί μας περισσότερο από τα αρνητικά. Παραδείγματος χάρη, αν ο σύντροφός σου είναι γενναιόδωρος αλλά όχι συμπονετικός, μπορεί να φτάσεις στο σημείο να εκτιμάς τη γενναιοδωρία περισσότερο από τη συμπόνια κατά τη διάρκεια της σχέσης σου.
3. Φόβος
Αν βρίσκεσαι σε μια μη ικανοποιητική σχέση, μπορεί να εξετάσεις εναλλακτικές λύσεις για τη σχέση αυτή, όπως το να μείνεις μόνη ή να ξεκινήσεις κάτι άλλο. Εάν αντιλαμβάνεσαι ότι μια εναλλακτική μπορεί να είναι προτιμότερη από την τρέχουσα κατάστασή σου, τότε καλά θα κάνεις να επιλέξεις αυτή την οδό. Εάν, ωστόσο, τα ζυγίσεις και η ζυγαριά γύρει προς την τωρινή σου σχέση λόγω κάποιου ενδόμυχου φόβου, τότε αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο.
Ορισμένοι φόβοι που εμποδίζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις δυστυχισμένες σχέσεις τους περιλαμβάνουν:
– Μπορεί να μείνουν μόνοι για πάντα
– Ίσως δεν βρεθεί κάποιο άλλο άτομο που θα τους αγαπήσει
– Μην τυχόν κριθούν και γελοιοποιηθούν
– Μπορεί να χάσουν τα πάντα
– Το άγνωστο των νέων προκλήσεων
– Ίσως χάσουν την ασφάλεια, την προστασία και την άνεση που έχουν συνηθίσει.
4. Χειραγώγηση
Εάν ο σύντροφός σου γνωρίζει ότι θέλεις να φύγεις από τη σχέση, μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους χειραγώγησης για να σε αναγκάσει να μείνεις. Η συναισθηματική χειραγώγηση, όπως η υποτίμηση, ο εξευτελισμός ή ακόμα και οι απειλές βίας εναντίον μελλοντικών συντρόφων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διατηρηθεί η τρέχουσα σχέση.
5. Επένδυση
Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο τείνουμε να παραμένουμε σε μια δυστυχισμένη σχέση είναι το πόσο έχουμε επενδύσει συναισθηματικά σ’ αυτήν. Πέρα από τη συναισθηματική επένδυση, οι απτές επενδύσεις, όπως ένα σπίτι ή μια οικογένεια, μπορεί να εξηγήσουν γιατί τόσα πολλά ζευγάρια επιλέγουν να παραμείνουν μαζί παρά το γεγονός ότι είναι δυστυχισμένα.
Μάλιστα, μια έρευνα του 2021 διαπίστωσε ότι σχεδόν τα μισά παντρεμένα ζευγάρια παρέμειναν μαζί λόγω των παιδιών τους.
6. Αγάπη
Στην περίπτωση μιας κακής σχέσης, οι σκέψεις σου μπορεί να είναι αρνητικές, υποστηρίζοντας ότι ο σύντροφός σου δεν είναι αρκετά καλός για σένα, αλλά τα συναισθήματά σου μπορεί να εξακολουθούν να είναι θετικά. Μπορεί, δηλαδή, να συνεχίσουμε να αγαπάμε τους συντρόφους μας, ακόμα κι αν αναγνωρίζουμε ότι η σχέση μας είναι τοξική. Είναι, επίσης, πιθανό να συνυπάρχουν ισχυρά θετικά και αρνητικά συναισθήματα προς έναν σύντροφο.
Τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις
Αν είσαι σε μια κακή σχέση, προτείνουμε να βασιστείς στους φίλους και την οικογένειά σου για κοινωνική υποστήριξη. Αν είσαι φίλος ή συγγενής κάποιου που εμπλέκεται σε μια δυστυχισμένη σχέση, οι απόψεις σου μπορεί να τον πείσουν να βάλει τέλος στο μαρτύριό του. Όπως και να έχει, να είσαι ευγενικός και συμπονετικός – ο χωρισμός από μία τοξική σχέση μπορεί να φαίνεται μια προφανής λύση, σπάνια είναι όμως εύκολος.