Kesaria Abramidze

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο εσωτερικών της Γεωργίας, η Kesaria Abramidze, 37 ετών, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου στο διαμέρισμά της στα προάστια της Τιφλίδας την περασμένη Τετάρτη. Τα γεωργιανά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν αργότερα ότι ένας άνδρας συνελήφθη για το έγκλημα.

Η Abramidze ήταν ένα από τα πρώτα τρανς δημόσια πρόσωπα της χώρας. Ο θάνατός της ακολουθεί μια αμφιλεγόμενη νομοθεσία για τις «οικογενειακές αξίες και την προστασία των ανηλίκων» που θα επιτρέψει στους αξιωματούχους να θέτουν εκτός νόμου εκδηλώσεις Pride και να λογοκρίνουν ταινίες και βιβλία. Ο νόμος περιλαμβάνει επίσης απαγορεύσεις στους γάμους ομοφυλόφιλων και θεραπείες επιβεβαίωσης φύλου. Αναμένεται να είναι άλλο ένα σημείο διαμάχης μεταξύ Γεωργίας και ΕΕ καθώς η χώρα επιδιώκει να ενταχθεί στο μπλοκ.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο, που εισήχθη αρχικά από το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο» το καλοκαίρι, αντικατοπτρίζει τους νόμους που θεσπίστηκαν στη γειτονική Ρωσία, όπου οι αρχές έχουν εφαρμόσει μια σειρά κατασταλτικών μέτρων κατά της ΛΟΑΤΚΙ+ την τελευταία δεκαετία. Υπό το κόμμα αυτό, το οποίο έχει υιοθετήσει μια ολοένα και πιο αντιφιλελεύθερη στάση, η χώρα έχει δει μια αύξηση της βίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Πέρυσι, εκατοντάδες πολέμιοι των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων εισέβαλαν σε ένα φεστιβάλ ΛΟΑΤΚΙ+ στην Τιφλίδα, αναγκάζοντας την εκδήλωση να ακυρωθεί. Φέτος, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παρέλασαν στην πρωτεύουσα για να προωθήσουν τις «παραδοσιακές οικογενειακές αξίες» σε μια εκδήλωση στην οποία συμμετείχε το κυβερνών κόμμα και η ισχυρή στη χώρα Ορθόδοξη Εκκλησία.

«Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της χρήσης ρητορικής μίσους στην πολιτική και των εγκλημάτων μίσους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Κέντρο Κοινωνικής Δικαιοσύνης, μια ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εδρεύει στην Τιφλίδα, αντιδρώντας στη δολοφονία.

Την Τετάρτη, ο Josep Borrell, κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ, κάλεσε τη γεωργιανή κυβέρνηση να αποσύρει τον νόμο για τις «οικογενειακές αξίες», προειδοποιώντας ότι θα έβλαπτε τις πιθανότητες της Γεωργίας να ενταχθεί στο μπλοκ. Η νομοθεσία θα «αυξάνει τις διακρίσεις και τον στιγματισμό», είπε στο X.

Μετά το θάνατο της Abramidze, ο Michael Roth, ο πρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Bundestag στη Γερμανία, δήλωσε: «Αυτοί που σπέρνουν μίσος θα θερίσουν βία. Η Kesaria Abramidze σκοτώθηκε μόλις μία ημέρα αφότου το γεωργιανό κοινοβούλιο ψήφισε τον νόμο κατά των LGBTI».

Η θέσπιση του νόμου έρχεται μόλις πέντε εβδομάδες πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές που πολλοί αντιμετωπίζουν ως κομβικές για τη Γεωργία. Ένα κάποτε ιδιαίτερα φιλοδυτικό πρώην σοβιετικό κράτος, φαίνεται να μετακινείται τώρα προς τη Ρωσία.

Η φιλοδυτική πρόεδρος της χώρας, Salome Zourabichvili, της οποίας τα καθήκοντα είναι ως επί το πλείστον εθιμοτυπικά, αναμένεται να ασκήσει βέτο στον νόμο προτού τεθεί σε ισχύ. Ωστόσο, το Γεωργιανό Όνειρο και οι σύμμαχοί του έχουν αρκετές έδρες στο κοινοβούλιο για να παρακάμψουν το βέτο της.

Εν τω μεταξύ, τα αφιερώματα άρχισαν να πλημμυρίζουν τα social media για την Abramidze, η οποία στο παρελθόν είχε εκπροσωπήσει τη Γεωργία στο Miss Trans Star International το 2018 και είχε περισσότερους από 500.000 ακόλουθους στο Instagram.

«Η Kesaria ήταν εμβληματική! Προκλητική, σοφή, απίστευτα γενναία! Πρωτοπόρα για τα τρανς δικαιώματα της Γεωργίας», έγραψε η Maia Otarashvili, Γεωργιανή πολιτική επιστήμονας, στο X.

Η πρόεδρος Zourabichvili είπε ότι η δολοφονία θα πρέπει να είναι ένα «κάλεσμα αφύπνισης» για τη γεωργιανή κοινωνία: «Μια τρομερή δολοφονία! Ο θάνατος αυτής της όμορφης νεαρής γυναίκας… δεν πρέπει να είναι μάταιος!», έγραψε η πρόεδρος στο Facebook.

Νίσυρος απέλαση αρχαιοφύλακας

Ύστερα από 24 χρόνια παραμονής στη χώρα, ο πατέρας του 10χρονου παιδιού που κακοποιήθηκε από τον αρχαιοφύλακα βρίσκεται εκ νέου αντιμέτωπος με απέλαση. Αξίζει να σημειωθεί πως είχαν δοθεί υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις πως κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε τόσο στην ταλαιπωρημένη οικογένεια αλβανικής καταγωγής του θύματος όσο και στο Χαμόγελο του Παιδιού από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Όμως, σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου η απέλαση του άντρα είναι προ των πυλών.

Υπενθυμίζεται πως η υπόθεση έγινε γνωστή την περασμένη άνοιξη. Πρόκειται για τον πατέρα που είχε καταγγείλει τον 62χρονο, πρώην εργαζόμενο του υπουργείου Πολιτισμού. Σε βάρος του τελευταίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος για προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, αποπλάνηση παιδιών, απόπειρα βιασμού, πορνογραφία ανηλίκων και για αγορά-κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Με τη σύμφωνη γνώμη εισαγγελέως και ανακρίτριας, κρίθηκε προφυλακιστέος μετά την απολογία του.

Χάρη στην οικογένειά του και ιδιαίτερα τον πατέρα του, το θύμα βρήκε το θάρρος να μιλήσει για την κακοποίηση, παρά τη στοχοποίηση και τις απειλές που αρχικά δέχτηκε. Η καταγγελία του οδήγησε τελικά στην υποβολή 8 μηνύσεων από 9 διαφορετικές οικογένειες (12 παιδιά συνολικά) στις αρμόδιες αρχές για τον αρχαιοφύλακα. Όπως διαπιστώθηκε, από τον Απρίλιο του 2023 έως και τον Απρίλιο του 2024, ο 62χρονος προσέγγιζε ανηλίκους και τους προσκαλούσε με διάφορες δικαιολογίες στον χώρο όπου διέμενε και εκεί προέβαινε σε γενετήσιες πράξεις, επίδειξη των γεννητικών του οργάνων και πορνογραφικού υλικού, ενώ αποπειράθηκε να προβεί και σε γενετήσιες πράξεις μαζί τους.

«Με κάλεσαν στην αστυνομία και μου έδωσαν ένα χαρτί. Στην ουσία, το έγγραφο έλεγε να φύγω από την Ελλάδα. Τα παιδιά μου είναι εδώ και τα δύο, γραμμένα στο σχολείο, ενώ έχω κάνει τη σχετική αίτηση από τις 16 Απριλίου, συγκεντρώνοντας όλα τα απαραίτητα έγγραφα, για να μείνω εδώ», είπε ο Σαϊμίρ, πατέρας του παιδιού, σε δηλώσεις του στο Star. «Δεν ξέρω τι γίνεται τώρα και θέλουν να με διώξουν από τη Νίσυρο, ενώ είμαι στην Ελλάδα τα τελευταία 24 χρόνια. Με στενοχωρεί, γιατί δεν ξέρω πώς θα γίνει το δικαστήριο χωρίς εμένα. Για μένα, αυτό μεταφράζεται ότι θέλουν να βγάλουν έξω από τη φυλακή τον αρχαιοφύλακα. Πάντως, αν φύγω από την Ελλάδα, θα φύγει τόσο η γυναίκα όσο και τα παιδιά μου. Εγώ θέλω να μείνω».

Σύμφωνα με πληροφορίες, έως και σήμερα δεν έχει δοθεί ψυχολογική βοήθεια στα παιδιά-θύματα της σεξουαλικής κακοποίησης και στις οικογένειές τους.

Daniel, Μηλίνα Πηλίου

Το αφήγημα της θεομηνίας και των ακραίων καιρικών φαινομένων που προσπάθησε να περάσει με κάθε τρόπο η κυβέρνηση, τρύπωσε ακόμα και σε σπίτια πληγέντων που πίστεψαν σε αυτό. Κανένα αφήγημα, ωστόσο, δεν μπορεί να αλλοιώσει την πραγματικότητα. Έναν χρόνο μετά τις καταστροφές, πολλά χωριά παραμένουν ανοχύρωτα και το όνειρο της επιστροφής στην προ “Daniel” εποχή απομακρύνεται ελλείψει ουσιαστικής στήριξης από την πολιτεία.  

Οι κάτοικοι της «πληγωμένης» Μηλίνας του νότιου Πηλίου πόνταραν πολλά στον τουρισμό, αλλά τουρίστες δεν είδαν, όπως εξηγεί στο Estella η Έλλη που κατοικεί στο χωριό με τα δυο παιδιά της

«Ένα μέρος που στηρίζεται κατά βάση στον τουρισμό αλλά δεν στηρίχθηκε καθόλου από την πολιτεία, είδε το καλοκαίρι να φεύγει χωρίς κανένα ουσιαστικό οικονομικό αντίκρισμα, με τους Βολιώτες, αλλά και τους περισσότερους ταξιδιώτες που επέλεγαν τη Μηλίνα τα προηγούμενα χρόνια, να ψάχνουν άλλα μέρη για τις διακοπές τους. Και πώς αλλιώς θα γινόταν, όταν μαθαίνουν ότι ακόμα στη θάλασσα υπάρχουν λαμαρίνες και προειδοποιητικές σημαδούρες για να αποφύγουν τα επικίνδυνα σημεία».

Ντόπιοι και εθελοντές κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να παρουσιαστεί έτοιμο το χωριό στην τουριστική σεζόν. 

Μηλίνα Πηλίου
Φωτογραφία από κατοίκους της περιοχής

«Σχετικά με τους δρόμους ό,τι έχει φτιαχτεί, έχει γίνει με προχειρότητα. Πολλά σημεία δεν έχουν φτιαχτεί καθόλου. Στο θέμα της θάλασσας έχουν γίνει κάποια πράγματα, αλλά δεν είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο. Φέτος το καλοκαίρι ντόπιοι και τουρίστες κόπηκαν από κομμάτια από λαμαρίνες που υπάρχουν ακόμα μέσα στη θάλασσα, χρειάστηκε να πάνε για ράμματα, ορό αντιτετανικό, αντιβιώσεις. Ήταν λίγος ο κόσμος, συνέβησαν και αυτά και δεν είναι καθόλου αισιόδοξα τα πράγματα. Όταν κάποιος άνθρωπος θέλει να πάει διακοπές και γνωρίζει ότι σε ένα μέρος έχει μολυνθεί η θάλασσα, προφανώς δεν θα το επιλέξει». 

Σε κάθε καιρική πρόβλεψη για κακοκαιρία υπάρχει πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού των κατοίκων ο φόβος ενός ντεζαβού

«Την προηγούμενη εβδομάδα ακούσαμε ότι θα έχει κακοκαιρία και σκεφτόμουν τι μπορεί να γίνει και τι μπορώ να κάνω, αν προλάβω να κάνω κάτι. Κάθε φορά που ακούμε για βροχή, σκεφτόμαστε τι μπορεί να μας περιμένει. Δεν είναι κάτι που το ξεχνάς, ζεις με αυτό, πάντα θα υπάρχει στο μυαλό μας αυτή η φοβία. Τα παιδιά ανησυχούν, μόλις δουν τις πρώτες ψιχάλες, φοβούνται μη δυναμώσει και μου λένε να βάλουμε τσουβάλια».

Μηλίνα Πηλίου
Φωτογραφία από κατοίκους της περιοχής

Ο φόβος για το παρόν μοιραία συναντά και τον φόβο του αύριο. Ένα αύριο χωρίς ιδιαίτερη ελπίδα, όπως εξηγεί η Έλλη

«Υπάρχει απογοήτευση και άγχος και, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν βλέπουμε φως για την επόμενη χρονιά. Αν δεν έφτιαξαν κάτι την πρώτη χρονιά, τι θα αλλάξει; Έχουμε ξεχαστεί, μας έχουν ξεχάσει. Έχουμε ακούσει πολλές υποσχέσεις, μόνο λόγια. Καλοκαίρι δεν έκανα. Ήμουν σε ένα μόνιμο τρέξιμο. Έπρεπε να δουλέψω, έκανα δύο και τρεις δουλειές, δεν γίνεται αλλιώς. Όταν υπάρχει θέμα επιβίωσης δεν θα κοιτάξεις να κάνεις μπάνια και να περάσεις καλά. Κοιτάς να μαζέψεις ό,τι μπορείς για τον χειμώνα που έρχεται. Είμαστε μόνοι μας».

Η Μαρίλι και ο Μιχάλης μετακόμισαν από την Αθήνα στη Μηλίνα το 2014, αναζητώντας ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον για εκείνους και το παιδί τους. Οι ζημιές στο σπίτι και στο μαγαζί που διατηρούν στην παραλία του χωριού, καλύφθηκαν κατά βάση με δικά τους έξοδα. 

«Αν δεν έχεις λεφτά στην άκρη, δεν επιβιώνεις», αναφέρουν στο Estella

«Η φετινή σεζόν ήταν η χειρότερη που έχουμε ζήσει. Πήραμε την αρωγή που δικαιούμασταν, αλλά δεν αρκεί. Πλημμύρισε το σπίτι μας, χάθηκε το αυτοκίνητό μας και καταστράφηκε η επιχείρησή μας. Το μαγαζί έκλεισε στον “Daniel” και άνοιξε μετά από 9 μήνες. Για εμάς είναι μεγάλη οικονομική ζημιά, εννιά μήνες χωρίς έσοδα. Δεν φτάνει η αποζημίωση, φέτος καταφέραμε να δουλέψουμε καλά μόνο δέκα μέρες. Για την επιχείρησή μας πήραμε το 35% της εκτιμηθείσας ζημιάς. Με προσωπικό κόπο και με χρήματα που είχαμε στην άκρη, στήσαμε ξανά την επιχείρηση και δεν ξέρουμε τώρα πώς θα βγάλουμε τον χειμώνα, προσπαθούμε να λύσουμε την εξίσωση. Δεν μας διασφαλίζει κανείς ότι του χρόνου το καλοκαίρι θα είναι καλύτερα τα πράγματα, πρέπει να γίνουν κινήσεις, να φύγουν τα πλαστικά μπουκάλια από τη θάλασσα, οι λαμαρίνες, τα σίδερα».

«Στη θάλασσα υπάρχουν σημαδούρες για να προσέχει ο κόσμος από τα αντικείμενα που υπάρχουν ακόμα μέσα. Η φετινή σεζόν ήταν η χειρότερη που έχουμε ζήσει. Υπήρξαν πάρα πολλές καθυστερήσεις. Για να δουλέψει ένα τουριστικό χωριό το καλοκαίρι μέχρι το Πάσχα, πρέπει να είναι όλα έτοιμα. Δεν ήρθε καν κόσμος από το Βόλο φέτος στο νότιο Πήλιο. Δεν φταίει ο κόσμος, λογικό είναι να μη θέλει να ρισκάρει. Πρέπει να φτιαχτεί η θάλασσα. Το χωριό αυτό έχει καλά νερά και φρέσκο ψάρι. Αν δεν υπάρχει αυτό, είμαστε τελειωμένοι. Αν δεν φροντίσουν γι’ αυτό, το χωριό θα σβήσει. Το κράτος πρέπει να μας εξοφλήσει τις αποζημιώσεις, έχει περάσει ένας χρόνος, πώς θα ζήσουμε;»

Πέρα από τα ψυχολογικά τραύματα που φέρουν οι γονείς, όταν επιστρέφουν στο σπίτι καλούνται να διαχειριστούν και τα αντίστοιχα των παιδιών τους

«Ο γιος μας όταν ακούει αστραπές και βροντές, βάζει τα κλάματα. Ακόμα κι εμείς όμως όταν περιμένουμε βροχές και καταιγίδες πέφτουμε ψυχολογικά, έχουμε άγχος. Βάζουμε σακιά με άμμο, δένουμε πόρτες, υπάρχει ανασφάλεια. Δεν θα περάσει ποτέ το μετατραυματικό στρες. Την προηγούμενη εβδομάδα ακούγαμε καταιγίδες και ο μικρός ήρθε στο κρεβάτι και έλεγε: “Μαμά φοβάμαι, δεν θέλω να πλημμυρίσουμε ξανά”. Κανείς δε μπορεί να μας διασφαλίσει ότι δεν θα ξαναγίνει. Το καλό είναι ότι πέρυσι διορίστηκε ψυχολόγος στο σχολείο και βοήθησε πολύ τα παιδιά. Μακάρι να διατηρηθεί αυτή η θέση». 

10χρονη εκδιώχθηκε σχολεία

Ένα ανησυχητικό περιστατικό εμφανίστηκε στη Χαλκιδική ως απόηχος των φετινών καταργήσεων και συγχωνεύσεων τμημάτων στα σχολεία. Ήδη πριν χτυπήσει το πρώτο κουδούνι της σχολικής χρονιάς είχαν σημειωθεί εντάσεις με μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς σε όλη την Ελλάδα να διεκδικούν την κατάργηση των συγχωνεύσεων. Και ενώ κάποιοι τα κατάφεραν, όπως μας έδειξε το παράδειγμα των λυκείων στη Θεσσαλονίκη, άλλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί.

Σύμφωνα με πληροφορίες η Διεύθυνση Εκπαίδευσης αποφάσισε να διώξει τη 10χρονη από το σχολείο στα Σήμαντρα Χαλκιδικής ούτως ώστε να μην δημιουργηθεί δεύτερο τμήμα στην Ε’ τάξη του Δημοτικού. Η απόφαση αυτή, όμως, σημαίνει πως το κορίτσι πρέπει να πηγαίνει σχολείο στην Πορταριά, ένα χωριό που απέχει 7,3 χιλιόμετρα από τα Σήμαντρα, και επομένως χρειάζεται μεταφορικό μέσο.

Σύμφωνα με τον πατέρα του κοριτσιού, η εντολή τούς ανακοινώθηκε τη 2η μέρα μετά τον αγιασμό. Διαμαρτυρήθηκαν για την απόφαση και το σχολείο κάλεσε την αστυνομία για να επιβληθεί της κατάστασης. Όπως περιγράφει ο πατέρας, «Το παιδί τρόμαξε και άρχισε να κλαίει. Για να μην κλαίει το παιδί και για να απομακρυνθεί η αστυνομία, ώστε να μην φοβηθούν και τα παιδιά, πήραμε το παιδί και φύγαμε. Αναγκάστηκα να πάρω το παιδί μου στη δουλειά εκείνη την ημέρα, γιατί η σύζυγος μου είχε πάει στα Μουδανιά να ολοκληρώσει την εγγραφή του άλλου μας παιδιού στην Α’ Λυκείου στο σχολείο των Μουδανιών».

Μάλιστα, σύμφωνα με τις δηλώσεις του, φαίνεται πως η μεταφορά του παιδιού στο σχολείο της Πορταριάς δεν είναι μια ρεαλιστική λύση: «τώρα αναγκάζομαι να φεύγω από τη δουλειά για να πηγαίνω κάθε πρωί το παιδί μου στο σχολείο της Πορταριάς 8 χιλιόμετρα μακριά. Αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται. Ούτε μπορώ να στέλνω το παιδί μου με το λεωφορείο. Ποιος γονέας θα άφηνε 10 χρονών παιδί να πάει με το λεωφορείο μόνο του, χωρίς συνοδό; Ζητάω το παιδί να επιστρέψει στο σχολείο του χωριού που μένουμε ή να εξασφαλιστεί η μεταφορά του με ευθύνη του κράτους. Και ευχαριστώ όσους με στηρίζουν σε αυτή την προσπάθεια».

Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, η 10χρονη μαθήτρια πηγαίνει αυτήν την στιγμή στην Πορταριά με την μετακίνηση που γίνεται για τους μαθητές του ΕΠΑΛ, στο οποίο πηγαίνει και ο αδελφός της. Δήλωσε, όμως, πως έχει δρομολογηθεί να αναζητηθεί και άλλος δάσκαλος για να πηγαίνει στο σχολείο, ώστε να σπάσει το τμήμα και να επιστρέψει η μαθήτρια. Παράλληλα, δρομολογήθηκε και προκήρυξη για τη μεταφορά στην Πορταριά με ταξί μέχρι να διευθετηθεί το θέμα.

Έως τη στιγμή που γράφεται το άρθρο δεν έχει υπάρξει κάποια οριστική διευθέτηση του ζητήματος. Όπως και να έχει, το περιστατικό φέρνει στην επιφάνεια τα προβλήματα της απόφασης των συγχωνεύσεων και καταργήσεων των σχολικών τμημάτων. Η 10χρονη μαθήτρια έχει φοιτήσει στα Σήμαντρα από την Πρώτη έως την Τετάρτη δημοτικού και καλείται να αλλάξει σχολικό περιβάλλον μόνη της, χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση, και ενώ οι συμμαθητές της ξεκίνησαν κανονικά τη σχολική χρονιά.

Ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 είχε δηλώσει έπειτα από τις πρώτες αντιδράσεις για την απόφαση ότι δεν ελήφθη για οικονομικούς, αλλά για εκπαιδευτικούς λόγους: «Δεν γίνεται να έχουμε τους περισσότερους εκπαιδευτικούς στην ΕΕ και ταυτόχρονα τα περισσότερα κενά. Κάτι κάνουμε λάθος. Έχουμε 71.000 τμήματα και το πρόβλημα αφορά μόνο περίπου 900 τμήματα. Πρέπει να σεβόμαστε τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων τα οποία δαπανώνται στην παιδεία. Οι λόγοι των συγχωνεύσεων είναι εκπαιδευτικοί και όχι οικονομικοί. Και στις περισσότερες περιπτώσεις καταργήσεων τμημάτων και μεταγραφών σε άλλο σχολείο, οι αποστάσεις από την παλιά σχολική μονάδα στη νέα είναι περίπου 200 μέτρα.» 

Κι όμως το αποκαλυπτικό έγγραφο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Αττικής που έφερε στο φως της δημοσιότητας το 902.gr υποδεικνύει πως στην πραγματικότητα η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, η οποία εμφανίστηκε βιαστικά εν μέσω καλοκαιριού, ίσως τελικά να μην έγινε για εκπαιδευτικούς λόγους.

Το παραπάνω έγγραφο, το οποίο έστειλε η Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής προς όλους τους Διευθυντές/ντριες των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, ζητά να γνωστοποιηθεί «πόσο προσωπικό εξοικονομήθηκε (άτομα και ώρες) από την συγχώνευση των τμημάτων» στα σχολεία αρμοδιότητάς τους. Επομένως, η εξοικονόμηση πόρων δεν μπορεί να αποκλειστεί ως αιτία συγχώνευσης και κατάργησης σχολικών τμημάτων. Ίσως, όμως, με τα κονδύλια που θα εξοικονομηθούν, θα καταφέρουμε να έχουμε σε όλα τα σχολεία της χώρας lockers για να κλειδώνουν οι μαθητές τα κινητά τους τηλέφωνα.

αγγλικά

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι Έλληνες πολιτικοί επιλέγουν να χρησιμοποιούν αγγλική ορολογία προκειμένου να φαίνονται πιο «αποτελεσματικοί».

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την αυστηροποίηση του πλαισίου ποινών στο σχολείο, με αφορμή φυσικά τις νέες πολιτικές που προωθεί το Υπουργείο Παιδείας και συγκεκριμένα ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Στην αιχμή της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης βρίσκεται το ζήτημα των smartphones των οποίων η λειτουργία ουσιαστικά πρόκειται να απαγορευτεί κατά τη διάρκεια του μαθήματος.

Ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε πρόσφατα την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Σκοπός της επίσκεψης ήταν να την ενημερώσει για ένα κομμάτι όσων εξήγγειλε στη ΔΕΘ. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε και στα ζητήματα της Παιδείας τα οποία φανερά η κυβέρνηση προσπαθεί να θέσει ως ατζέντα των ημερών. Το συγκεκριμένο κομμάτι του διαλόγου τους για την Παιδεία ήταν και αυτό που απασχόλησε περισσότερο τα ειδησεογραφικά δίκτυα.

Διαβάζουμε μεταξύ άλλων σε όσα είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «θα προμηθεύσουμε έναν σε πρώτη φάση πεπερασμένο αριθμό σχολείων με lockers, ώστε τα παιδιά να μπορούν να κλειδώνουν τα κινητά τους όταν πηγαίνουν στο σχολείο και να τα παίρνουν όταν φεύγουν». 

Lockers και όχι ντουλάπια

Ας μείνουμε λίγο στο κομμάτι της επιλογής της αγγλικής λέξης “lockers”.Τα κινητά των μαθητών δεν θα κλειστούν σε ειδικά διαμορφωμένα «ντουλάπια», δεν θα κλειστούν ούτε σε «συρτάρια» ούτε φυσικά σε φωριαμούς. Θα κλειστούν σε “lockers”. 

Στην πολιτική επικοινωνία η επιλογή μία λέξης είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα. Εν προκειμένω, η επιλογή της ελληνικής λέξης θα έδινε μία αίσθηση πολιτικής «γυμνασιάρχου» της δεκαετίας του 1950. Στην πραγματικότητα όμως η κυβέρνηση, δια του πιο hi-tech υπουργού της, θέλει να δείξει το ακριβώς αντίθετο. 

Πολύ πιθανόν είναι ότι θα μιλάμε πράγματι για έναν σχετικά απλό μηχανισμό που θα αποθηκεύει τα κινητά των μαθητών, όση ώρα κρατάει το μάθημα. Όταν όμως ακούς για «πιλοτικά lockers», του μυαλό σου πάει σε sci-fi καταστάσεις, σε ειδικά apps που θα χτυπάνε την κακή τεχνολογία (τα smartphones και αποσπούν την προσοχή των μαθητών) με καλή τεχνολογία (αυτή που κρατάει την τάξη και την ασφάλεια στα σχολεία).

Ο γλωσσικός δανεισμός των ελίτ 

Όταν μιλάμε για τον γλωσσικό δανεισμό και για τις αγγλικές λέξεις που εγκαθίστανται στο ελληνικό λεξιλόγιο, το μυαλό μας πηγαίνει σχεδόν αποκλειστικά στην περίφημη «γλώσσα των νέων» με τα “bro” της, τα “demure” της και τα “chain” της. Ενδεχομένως και τις υστερίες για τη γλώσσα μας που καταστρέφεται ή την εκστρατεία των Ράδιο Αρβύλα εναντίον των greeklish. Υπάρχει όμως και ένα άλλο πεδίο που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Τα τελευταία χρόνια, με την εισαγωγή του μεταρρυθμιστικού λόγου, ήρθε στα ελληνικά και ένα ειδικό business λεξιλόγιο της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Το λεξιλόγιο αυτό αποτελούνταν είτε από καθαρά αγγλικούς όρους είτε από άλλους που μεταφράστηκαν άγαρμπα στα ελληνικά. Όσοι δουλεύαμε σε χώρους media και επικοινωνίας γνωρίζαμε τον όρο “content” αλλά και τη μετάφρασή του («περιεχόμενο»), πριν αυτός πλημμυρίσει το διαδίκτυο.

Από εκεί πέρασαν και στον λόγο των πολιτικών κομμάτων και ιδίως αυτών που στηρίζουν την πιο ορθολογική και κυβερνητική εκδοχή τους. Τα spreads, τα hedge funds, το success story του Αντώνη Σαμαρά, ο Βαρουφάκης που ήταν κατά τον Αλέξη Τσίπρα “asset” για την ελληνική κυβέρνηση. Μετά ήρθαν το προσφυγικό με τα “pushbacks” και τα “hot spots” (εδώ ο ρόλος των αγγλικών είναι να κρύψουν μέσα στην ασάφεια την άθλια πολιτική του ελληνικού κράτους). Στο τέλος ο κορονοϊός και τα lockdown που έφερε μαζί του.

Όταν, θεωρητικά, η Ελλάδα βγήκε από τα μνημόνια, τα αγγλικά έγιναν συνώνυμο της χρηστής διοίκησης του κράτους που αυτή τη φορά γίνεται με τεχνοκρατικούς και όχι με πολιτικάντικους όρους. Με τη χρεοκοπία του δημοσίου, πρότυπο για την ορθή διοίκηση έγιναν οι επιχειρήσεις και στον πολιτικό λόγο εμφανίστηκε το αντίστοιχο λεξιλόγιο.

Η καλή χρήση των αγγλικών έγινε απαραίτητο προσόν για τον Έλληνα ηγέτη. Τα αγγλικά του Τσίπρα, που έγιναν meme, αντικαταστάθηκαν από τα αγγλικά του Μητσοτάκη, απόδειξη της αριστείας του. Για παράδειγμα, ο Πρωθυπουργός έσπευσε να τονίσει ότι στόχος της κυβέρνησής του είναι να μετατρέψει το “brain drain” σε “brain gain” ή για plan b στο προσφυγικό. Η επένδυση στη Νότια Αττική έγινε “project του Ελληνικού”.

Την ίδια ώρα, ο Στέφανος Κασσελάκης, αντικαταστάτης του Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσίασε την υποψηφιότητά του με το περίφημο βίντεο «με λένε Στέφανο και έχω να σας πω κάτι». Ανάμεσα σε αυτά που είπε προσπαθώντας να πείσει ότι είναι ο ιδανικός υποψήφιος για να κερδίσει τον Μητσοτάκη αναρωτήθηκε: 

«Θέλετε να βάλετε απέναντι στους δήθεν άριστους ένα άτομο που μιλάει καλύτερα αγγλικά από αυτούς;». Στην ομιλία του στον ΣΕΒ, μία από τις πιο σημαντικές στη σύντομη πορεία του στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κασσελάκης αναφέρθηκε σε «τριπλό win» για τράπεζες, δανειολήπτες και ελληνική κοινωνία. Τα παραπάνω φυσικά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από τα πάμπολλα που θα βρει κανείς.

Η γλώσσα των επιχειρήσεων και της πολιτικής

Αυτή η εκδοχή γλωσσικού δανεισμού από τα αγγλικά δεν πέφτει φυσικά από τον ουρανό. Αντιθέτως, βασίζεται πάνω στη γλώσσα της τεχνολογίας, της καινοτομίας και της ελεύθερης αγοράς αλλά και σε μία επαρχιωτικού τύπου λογική πως οτιδήποτε έρχεται «απ’ έξω», από τη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική, είναι εκ προϊμίου καλύτερο και σίγουρα πιο αποτελεσματικό. 

Ο γλωσσικός δανεισμός δεν είναι φυσικά κάτι κακό ούτε πρόκειται να καταστρέψει την ελληνική γλώσσα. Έχει όμως τρομερό ενδιαφέρον να αναλυθεί ως μέρος των λόγων της εξουσίας και της φιλελεύθερης κυριαρχίας των τελευταίων χρόνων.

Νύχτες Πρεμιέρας

Μετά την πρεμιέρα της στο μικρό μήκος το 2018, η σκηνοθέτις παραδίδει το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της. Το “Good One”, που παρουσιάστηκε στο Sundance και τις Κάννες, έρχεται στο 30ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, φέτος, αφήνει πίσω του τη δεκαετία των 20 και γιορτάζει πανηγυρικά τα 30 χρόνια κινηματογραφικής μαγείας. Οι σινεφίλ της πόλης μετρούν αντίστροφα για την έναρξη του 30ού ΔΦΚ της Αθήνας, με μεγάλο χορηγό τη Nova, στις 2 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Οι Νύχτες Πρεμιέρας κάνουν έναρξη με την πανελλήνια πρώτη προβολή του ANORA, της νέας ταινίας του Sean Baker, αγαπημένου σκηνοθέτη του φεστιβάλ. Το καινούριο του φιλμ ξεκίνησε νικηφόρα την πορεία του από το Φεστιβάλ Καννών, κερδίζοντας τον Χρυσό Φοίνικα, και αναμένεται να συνεχίσει θριαμβευτικά μέχρι τα Όσκαρ

Φυσικά, δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε το μεγάλο αφιέρωμα στον ανυπέρβλητο Akira Kurosawa που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά και τη μεγάλη επιστροφή του Francis Ford Coppola με το Megalopolis. Επίσης, ένα πολυαναμενόμενο κινηματογραφικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους, που θα προβληθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Διαγωνιστικού προγράμματος, συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ “THE GOOD ONE” ΤΗΣ INDIA DONALDSON

Μετά το επιτυχημένο πέρασμά της από το Φεστιβάλ Καννών και το Φεστιβάλ του Sundance, το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της India Donaldson, «Το Καλό Κορίτσι» (“Good One”) έρχεται στις Νύχτες Πρεμιέρας. Η ταινία της Donaldson, σε σενάριο της ίδιας, που μέχρι στιγμής έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές, επικεντρώνεται στη 17χρονη Σαμ (Lily Collias) και στις αλλαγές που θα συμβούν στον ψυχισμό και τη ζωή της, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο.

Οι ταινίες ενηλικίωσης (coming-of-age) αποτελούν αγαπημένη κατηγορία του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας -και δική μας. Υπάρχει κάτι βαθιά συγκινητικό στις ταινίες αυτού του είδους που αποτυπώνουν τις μεταβάσεις που βιώνουν οι χαρακτήρες, καθώς αναζητούν την ταυτότητά τους και τη θέση τους στον κόσμο.

Η ωριμότητα δεν κερδίζεται με την ηλικία. Αυτό και αρκετά ακόμη μαθήματα από τον κόσμο των μεγάλων θα πάρει η Σαμ κατά τη διάρκεια ενός κάμπινγκ μαζί με δύο χωρισμένους μεσήλικους: τον πατέρα της και τον καλύτερο φίλο του. Κι ενώ το Σαββατοκύριακο εναλλάσσεται μεταξύ χαλαρών εξομολογήσεων και πικρόχολων παραδοχών για δύο άντρες οι οποίοι συνειδητοποιούν το προσωπικό τους αδιέξοδο, για την κεντρική ηρωίδα ανοίγει απότομα και αποφασιστικά ο δρόμος προς την ενηλικίωση.

Με την υπόκωφη δύναμη, τον ελεγειακό τόνο και την προσεκτική παρατήρηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, το πανέμορφο και οξυδερκές αυτό ντεμπούτο συγκρίνεται, όχι άδικα, με αυτό της σπουδαίας Kelly Reichardt. Ταυτόχρονα μας συστήνει στο πρόσωπο της 40χρονης India Donaldson, κόρη του σκηνοθέτη Roger Donaldson, μια ταλαντούχα νέα δημιουργό που θα έχουμε, στο εξής, σοβαρά υπόψη. 

Στην κριτική του για την ταινία στο The Hollywood Reporter, ο David Rooney αναφέρθηκε και στην queer φύση της Σαμ, γράφοντας μεταξύ άλλων:

«Η Donaldson είναι προσεκτική στο να μην κάνει τους άνδρες αντιπαθητικούς, αλλά ταυτόχρονα, η γλώσσα του σώματος της Collias και τα “τρεμοπαίγματατα” στο εκφραστικό πρόσωπό της υποδηλώνουν ότι η Sam δεν αισθάνεται απόλυτα άνετα με τον καθορισμένο ρόλο της ως φροντίστριας και προστάτιδας —η καλή, όπως υποδεικνύει ο τίτλος. Αν και αυτό παραμένει υπαινικτικό στο σενάριο, έχει σημασία η ταυτότητα της Sam ως νεαρής queer γυναίκας, που είναι έτοιμη να εστιάσει στη δική της σχέση και το μέλλον της, χωρίς να είναι ενθουσιασμένη με το να ενισχύει τα εύθραυστα “εγώ” δύο μεσήλικων ανδρών».

Πριν κρυώσει ο καφές

Ως σκεπτικό, σε φιλοσοφικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο, είναι αρκετά διαδεδομένο το: «Αν γύριζα το χρόνο πίσω, θα…». Εύλογα, ο μη αναστρέψιμος χαρακτήρας του παρελθόντος (επιλογές, αποφάσεις και καταστάσεις που οφείλονταν σε εξωγενείς παράγοντες) συχνά προκαλεί έντονο προβληματισμό και ερωτηματικά ως προς τη διαφοροποίηση της εκάστοτε πορείας στην περίπτωση που προσφερόταν η δυνατότητα ενός ταξιδιού στο χρόνο. Ο Ιάπωνας συγγραφέας του βιβλίου «Πριν κρυώσει ο καφές», λοιπόν, με μεγάλη μαεστρία ενσωματώνει αυτό τον στοχασμό σε μικρές, παράλληλες ιστορίες που εκτυλλίσονται σε ένα υπόγειο, σκοτεινό καφέ στο Τόκιο, όπου μέσω μιας συγκεκριμένης καρέκλας και ενός φλυτζανιού καλοψημένου καφέ, καθίσταται εφικτή η μετάβαση σε διαφορετικά χρονικά σημεία.

Εντούτοις, η διαδικασία σφραγίζεται από εξαιρετικά αυστηρούς και απαράβατους κανόνες με την όποια παράβαση να επιφέρει εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες –εξού και ο τίτλος. 

Το καφέ «Φουνικούλι Φουνικούλα» και η χρονοκάψουλα 

Η Κάζου, η Κέι και ο Ναγκάρε διατηρούν το «Φουνικούλι Φουνικούλα», ένα μικρό, ήσυχο, υπόγειο καφέ –τόσο υποφωτισμένο που δύσκολα αντιλαμβάνονται οι πελάτες αν είναι μέρα ή νύχτα έξω– σε ένα σοκάκι του Τόκιο. Παρότι δεν χαίρει ιδιαίτερου εντυπωσιασμού ως υποδομή, διαφυλάσσει ένα αυστηρό τελετουργικό, το οποίο επιτρέπει την επιστροφή στο παρελθόν υπό πολύ συγκεκριμένους όρους. Η απελπισία, η θλίψη και η μετάνοια παρακινούν τέσσερις ανθρώπους να αναζητήσουν απαντήσεις πίσω στο χρόνο, ωστόσο η υπερβολική αυστηρότητα των κανόνων που διέπουν αυτή τη λυτρωτική –κατά την άποψή τους– ευκαιρία, λειτουργεί αποτρεπτικά. Διότι, οι κανόνες είναι απαράβατοι και διαμορφώνονται ως εξής:

  • Ό,τι κι αν συμβεί στο ταξίδι του παρελθόντος, το παρόν δεν θα αλλάξει
  • Το άτομο με το οποίο θα γίνει η συνάντηση πρέπει να έχει επισκεφτεί το εν λόγω καφέ
  • Με μία και μοναδική καρέκλα υλοποιείται το τελετουργικό
  • Οι ταξιδιώτες του παρελθόντος χρειάζεται να επιστρέψουν στο παρόν πριν κρυώσει ο καφές τους, απαρεγκλίτως.

Στην περίπτωση που δεν εφαρμοστούν οι προαναφερθέντες κανόνες, συντρέχουν σοβαρότατοι κίνδυνοι πέρα από κάθε φαντασία. 

Βίοι παράλληλοι

Όπως προαναφέρθηκε, τα μονοπάτια τεσσάρων ανθρώπων διασταυρώνονται στο καφέ «Φουνικούλι Φουνικούλα», αναζητώντας απεγνωσμένα απαντήσεις. Στην πρώτη ιστορία, μια ραγισμένη καρδιά αποζητά να επιστρέψει στην τελευταία κουβέντα με τον πρώην σύντροφό της προτού εκείνος φύγει μακριά, ούσα καταρρακωμένη. Η δεύτερη –άκρως συγκινητική– ιστορία ακολουθεί τα βήματα μιας γυναίκας, η οποία επιδιώκει να λάβει ένα γράμμα από τον σύζυγό της που πάσχει από Αλτσχάιμερ, σε μία απέλπιδα προσπάθεια να έρθει κοντά του.

Στην τρίτη ιστορία, ένα πλάσμα στοιχειώνεται από τις επιλογές του παρελθόντος, καθώς αισθάνεται ότι επηρεάσαν με τραγικό τρόπο το παρόν. Μέσα στις ενοχές και τη θλίψη, αποφασίζει να απολογηθεί, έστω και ετεροχρονισμένα, γνωρίζοντας ότι δεν θα ανατραπεί η τραγωδία που έλαβε χώρα σε παρόντα χρόνο. Τέλος, μια μητέρα μεταφέρεται στο μέλλον, εν αντιθέσει με τις τρεις προηγούμενες ιστορίες που διαδραματίστηκαν στο παρελθόν, ώστε να συναντήσει την κόρη της που ουδέποτε κατάφερε να γνωρίσει. Η τελευταία, ειδικά, ιστορία αφυπνίζει γλυκόπικρα συναισθήματα, συνδεδεμένα με τη δύναμη της αυτοθυσίας και της αγάπης. 

Το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον και η αυτοανακάλυψη

Κοινή βάση που διατρέχει το κράμα των τεσσάρων, άκρως τρυφερών, ιστοριών αποτελεί σαφώς το ταξίδι στο χρόνο, αλλά παράλληλα και οι τέσσερις άνθρωποι εκφράζουν με δριμύ, ενίοτε, τρόπο, τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στους αυστηρότατους κανόνες, ειδικά όσον αφορά στην ασφυκτικά σύντομη διάρκεια (πριν κρυώσει ο καφές), καθώς επίσης και σε συνάρτηση με τη ρητή εντολή: «Ό,τι κι αν πράξεις στο παρελθόν, δεν αλλάζει το παρόν», υπό την έννοια ότι αυτό ενδεχομένως είναι και το νόημα της αναπροσαρμογής παρελθοντικών πράξεων/αποφάσεων/επιλογών. Επομένως, εκ πρώτης όψεως, οι πρωταγωνιστές αισθάνονται ματαίωση. 

Μετά το πέρας, όμως, του τελετουργικού και την επιστροφή των πρωταγωνιστών σε παρόντα χρόνο, γίνεται αντιληπτή η βαθύτερη ουσία πίσω από αυτή τη μοναδική εμπειρία, ένα μήνυμα, το οποίο χρειάζεται να γίνει «σημαία» όλων μας: Το ζήτημα δεν είναι να αλλάξουμε το παρελθόν ή το παρόν, αλλά μέσω του αφουγκρασμού του εαυτού και των γύρω μας, να περάσουμε σε μια διαδικασία (αυτο)ανακάλυψης, επηρεάζοντας ιδιαζόντως την έκβαση του μέλλοντος. 


*Πρόσφατα κυκλοφόρησε το 2ο μέρος –και επίσης best-seller– με τίτλο: «Πριν αποκαλυφθεί η αλήθεια» από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, το οποίο διατηρεί την αγαπημένη πια εσάνς του υπόγειου καφέ στο Τόκιο που αποτελεί παύση στο χωροχρόνο υπό πολύ αυστηρές πρϋποθέσεις και εμπλουτίζεται με περισσότερα πρόσωπα, συναισθήματα και ιστορίες. 

ωναση

ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΠΩΛΗΣΗΣ σε επιλεγμένες παραγωγές και για περιορισμένο αριθμό εισιτηρίων:
Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου, 17:00

Ας μιλήσουμε για σχέσεις. Για την ανάγκη μας να σχετιζόμαστε, να αγαπάμε, να συνδεόμαστε. Φέτος, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζει καλλιτεχνικά έργα αντίδοτα στη μοναξιά, που έχουν στον πυρήνα τους την ανάγκη μας να αλληλοσχετιζόμαστε, την ανάγκη μας να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μέσα από το βλέμμα του άλλου, την ανάγκη μας να συνάψουμε ουσιαστικές σχέσεις: ερωτικές, φιλικές, γονεϊκές, σχέσεις με τον εαυτό μας, την κοινωνία και τον κόσμο. Οι περσινές παραγωγές έριξαν φως στη διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, τους φασισμούς της καθημερινότητας, την τελετουργία ως μια ευκαιρία για εσωτερική μετακίνηση. Οι φετινές παραγωγές μιλούν για την αγάπη, για τα μικρά ή μεγάλα σκιρτήματα, αυτά που μας βοηθούν να ζήσουμε, να αντέξουμε τις προκλήσεις της ζωής, την καθημερινότητα, τις κοινωνικές αδικίες, τις προσωπικές μας ανησυχίες. Γιατί οι σχέσεις είναι το καταφύγιό μας. Φέτος, ζήστε στη Στέγη όσες «σχέσεις» δεν χωρούν σε μία μόνο ζωή.

Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, αναφέρει: «Το 2025, το Ίδρυμα Ωνάση γιορτάζει 50 χρόνια από την ίδρυσή του – μισός αιώνας εστιασμένος στην καινοτομία, τη δημιουργία και την αλλαγή. Γιορτάζουμε επίσης 15 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε πίσω στη διαδρομή μας, γεμάτη από πρωτοβουλίες και μεγάλες κατακτήσεις, αλλά και να προχωρήσουμε μπροστά με νέα οράματα. Αυτές οι δύο επέτειοι δεν σηματοδοτούν με κανέναν τρόπο μόνο μια ιστορική αναδρομή. Σηματοδοτούν μια ακόμα πιο θαρρετή ματιά στο μέλλον. Αυτή την επετειακή χρονιά, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στρέφει την προσοχή της στις ανθρώπινες σχέσεις, φωτίζοντας την ομορφιά που κρύβεται σε αυτές. Το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της σεζόν 2024-25 είναι μια γιορτή της τέχνης και της ζωής, που φέρνει ξανά κοντά δημιουργούς και κοινό, αναδεικνύοντας τη δύναμη των ανθρώπινων συνδέσεων, τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη, καθώς και τα ταλέντα της σύγχρονης δημιουργίας. Σε αυτή τη χρονιά, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να βάζουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο των δράσεών μας. Με την Τέχνη, την Παιδεία και την Υγεία ως κοινό μας στόχο, παρεμβαίνουμε με νέες σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, που υπόσχεται να φέρει ελπίδα στη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων στην Ελλάδα. Για να γίνει ο κόσμος μας πιο προσβάσιμος και ανοιχτός, πιο όμορφος».

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, σημειώνει για τον προγραμματισμό της σεζόν 2024-25: «Θα μιλήσουμε για σχέσεις. Για το πιο συνηθισμένο. Για αυτή την αναπόφευκτη σύνδεση που κάνει τη ζωή απολαυστική, επώδυνη, αφόρητη, ξεχωριστή, ανθρώπινη. Θα μιλήσουμε για αυτά που ζούμε μέσα στο σπίτι μας, στα στενά όρια ενός κρεβατιού, για αυτά που περιγράφουμε μόνο στους έμπιστους φίλους μας, αναζητώντας καταφύγιο στην απόγνωση, μοίρασμα στη χαρά. Έρωτας, φιλία, η αέναη διαδρομή συγχώρεσης των γονιών μας, όλα μέσα στην παραδοχή ότι το να μη ζούμε μόνοι μας έχει το άξιο τίμημά του. Κάπου εκεί έρχεται και η τέχνη./ για να ανυψώσει το ταπεινό και μεγαλειώδες προνόμιο να συνδεόμαστε, να ανοιγόμαστε, να ξεπερνάμε τον φόβο να δει ο άλλος τον καλό και τον κακό εαυτό μας, να χάσουμε τον ύπνο μας και τον έλεγχο, να αφεθούμε στην έκπληξη, να νιώσουμε την ασφάλεια της εμπιστοσύνης, την απόλαυση της επαφής, τον πολλαπλασιασμό του συναισθήματος και της εμπειρίας, την επιβεβαίωση της ανάμνησης. Στις φετινές παραγωγές, η Στέγη μιλάει για την αγάπη, ως την απαραίτητη δύναμη για να παλεύουμε, να ονειρευόμαστε και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι και ως πολίτες, φτιάχνοντας κοινότητες. Οι σχέσεις είναι το στήριγμά μας, η ντοπαμίνη για να διεκδικήσουμε μια πιο τρυφερή, πιο ενδιαφέρουσα ζωή, για εμάς και για τους άλλους, για όλους μας. Είναι το αντίδοτο στην ανία και τη βαρεμάρα της τακτοποιημένης επανάληψης. Χωράει η ιστορία ενός μεγάλου έρωτα μέσα σε μία ώρα παράστασης; Χωράει μια δυνατή ανάμνηση στο άκουσμα ενός τραγουδιού; / Η τέχνη ξέρει το παιχνίδι του χρόνου. Κι εμείς καλούμαστε να το παίξουμε, για να αναλογιστούμε ότι στην πτήση και στην πτώση οι σχέσεις είναι ο τόπος όπου νιώθουμε ζωντανοί».

Tiago Rodrigues, Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΡΑΣΤΩΝ Πηνελόπη Γερασίμου

Το πρόγραμμα της σεζόν περιλαμβάνει παραγωγές θεάτρου, χορού, μουσικής, συζητήσεις, ταινίες, εκθέσεις και φεστιβάλ στη φυσική σκηνή και στον ψηφιακό κόσμο, αλλά και πολλές πρωτοβουλίες εκτός Στέγης. Η προπώληση για επιλεγμένες και για περιορισμένο αριθμό θέσεων παραγωγές αρχίζει στις 23 Σεπτεμβρίου.

Το θέατρο και ο χορός στη Στέγη για τη σεζόν 2024-2025 διαποτίζονται από την ανάγκη για αγάπη, προς εμάς και τους ανθρώπους μας. Μάλιστα, φέτος βλέπουμε παραστάσεις από νωρίς, καθώς η Στέγη μάς καλεί να αλλάξουμε τις κυριακάτικες συνήθειές μας. Κάθε Κυριακή, στην Κεντρική Σκηνή οι παραστάσεις ξεκινούν στις 14:00 και στη Μικρή Σκηνή στις 17:00. Γιατί οι Κυριακές υπόσχονται μια νέα, μοναδική εμπειρία στη Στέγη, με παραστάσεις σε έκδοση αποκλειστικά «ματινέ».

Nat Randall & Anna Breckon, The Second Woman Πηνελόπη Γερασίμου

Η σεζόν αρχίζει με ξένους δημιουργούς να σκηνοθετούν Έλληνες ηθοποιούς. Οι Nat Randall και Anna Breckon, στην πρώτη εμφάνισή τους στην Ελλάδα, σκηνοθετούν τη Στεφανία Γουλιώτη, σε ένα 24ωρο happening, έναν πρωτόγνωρο θεατρικό μαραθώνιο, όπου η ηθοποιός ερμηνεύει την ίδια σκηνή 100 φορές με 100 διαφορετικούς παρτενέρ, με τη χημεία κάθε νέου ζευγαριού να αποκαλύπτει την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων (The Second Woman, 5.10.2024). Ο Tiago Rodrigues, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, επιστρέφει για τρίτη φορά στη Στέγη και, σε καλλιτεχνική συνεργασία με την Αργυρώ Χιώτη, ανεβάζει στη Μικρή Σκηνή τους Νίκο Καραθάνο και Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, για να αφηγηθούν μια αγάπη, με το πρώτο θεατρικό του έργο, ένα μεγάλο ερωτικό ποίημα, όπου δύο άνθρωποι γίνονται μία φωνή, ένα καρδιοχτύπι (Ο Χορός των εραστών, 10.10.2024–19.1.2025).

Γιώργος Κουτλής, ΟΞΥΓΟΝΟ του Ivan Vyrypaev Πάνος Κέφαλος 

H Στέγη ανεβάζει φέτος στην Κεντρική Σκηνή δύο σημαντικούς δημιουργούς της Generation Z, τον Γιώργο Κουτλή και τον Mario Banushi.

Ο Γιώργος Κουτλής, με σημείο εκκίνησης την ερωτική σχέση του Σάσα και της Σάσα, σκηνοθετεί έναν θίασο 25 εκπροσώπων της Gen Z για να μιλήσουν για όλα όσα τους στερούν ή τους προσφέρουν οξυγόνο, σε μια spiritual rave εμπειρία με τους dj Reign of Time στα decks, μεταγράφοντας στο σήμερα ένα από τα έργα-ορόσημα των 00s του Ivan Vyrypaev (Οξυγόνο, 21.11.2024–12.1.2025).

Mario Banushi, αντλώντας έμπνευση από προσωπικά βιώματα, στήνει ένα ανίερο ιερό στη σχέση μητέρας και παιδιού. Για να την υμνήσει. Να την ξορκίσει. Να τη γεμίσει τάματα και αναθέματα. Μια παράσταση-αντίδωρο στις γυναίκες που μας έθρεψαν (MAMI, 6.2–22.3.2025).

Τον Φεβρουάριο ταξιδεύει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης η Νέκυια του κορυφαίου δημιουργού της ελληνικής ροκ σκηνής, Γιάννη Αγγελάκα, και του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα χορογράφου, Χρήστου Παπαδόπουλου. Έκανε πρεμιέρα στη Στέγη, έγινε sold out, εκδόθηκε σε βιβλίο, ταξίδεψε στο Άμστερνταμ και, τώρα, ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη. Η Νέκυια, η εμβληματική ραψωδία «λ» της Οδύσσειας, είναι η “surround” ηχοτροπική κατάβαση στον Άδη που δημιουργήθηκε για να μας μυήσει στη ζωή (Νέκυια, 14-16.2025).

Mario Banushi, ΜΑΜΙ Stephie Graphe 

Ο Romeo Castellucci επιστρέφει στην Αθήνα, σε συμπαραγωγή της Στέγης, με ένα από τα πιο ριζοσπαστικά κείμενα της Δυτικής λογοτεχνίας. Η Βερενίκη του Ρακίνα μεταμορφώνεται από μια Ιζαμπέλ Ιπέρ όπως δεν την έχουμε ξαναδεί, με τους ανδρικούς ρόλους να στέκονται γύρω της ως βουβά πρόσωπα και τον θρήνο του χαμένου έρωτά της να αντηχεί μέσα μας και γύρω μας. Είναι ο έρωτας αλήθεια; Ή συμβαίνει μέσα στο μυαλό μας; Ένα έργο για την τρέλα, την αλήθεια και το ψέμα του να αγαπάς και να αγαπιέσαι. (Βερενίκη, 26–30.3.2025).

Romeo Castellucci, ΒΕΡΕΝΙΚΗ Alex Majoli

Στο φετινό ODD (Onassis Dance Days, 3–6.4.2025) η Στέγη στρέφει το βλέμμα στη σχέση εικαστικότητας και σύγχρονου χορού. Με προσκεκλημένο από το εξωτερικό τον εικονοκλάστη χορογράφο Damien Jalet και το έργο του, Planet (wanderer) (4–6.4.2025), μια χορογραφική αναμέτρηση με την αδάμαστη ομορφιά της φύσης, με οχτώ πλάσματα, οχτώ πλανήτες. Γιατί ίσως αυτό είμαστε. Πλανήτες. Το ODD φέτος αναδεικνύει δημιουργούς του χορού, οι οποίοι ερευνούν τα όρια της εικαστικότητας και της κίνησης, τις πολιτικές της αισθητικής και της μόδας, καθώς και το θέαμα ως το πιο ανθεκτικό φετίχ. Το πλήρες πρόγραμμα του φεστιβάλ θα ανακοινωθεί σύντομα.

Damien Jalet, PLANET WANDERER Rahi Rezvani 

Τον Μάιο, o Χρήστος Παπαδόπουλος καταθέτει το πιο προσωπικό έργο του και συνδέει την υλικότητα του ήχου με τη μουσικότητα των σωμάτων. Για τον διεθνή Έλληνα χορογράφο, η πρώτη παρόρμηση για τη δημιουργία του νέου του έργου θεμελιώνεται σε ακουστικές μνήμες της παιδικής και νεανικής του ηλικίας, συλλογικές και συνδεδεμένες με τη μοίρα του τόπου μας, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό (προσωρινός τίτλος: My Fierce Ignorant Step, 8–18.5.2024).

Χρήστος Παπαδόπουλος, MY FIERCE IGNORANT STEP Πάνος Κέφαλος

Στη μουσική, το καθιερωμένο εναρκτήριο πάρτι στη γειτονιά της Στέγης επιστρέφει την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου. Την ένταση θα ανεβάσει ένα πολυσυλλεκτικό lineup με αναπάντεχα ονόματα της εγχώριας και διεθνούς μουσικής σκηνής: o Αθηναίος μύστης της northern soul και κυνηγός σπάνιων βινυλίων, DJ Breakin Moves, η νέα φωνή της ελληνικής ραπ, Ladele, η Billie Kark με το δικό της Πάρτι, το φαινόμενο της ελληνικής house και τέκνο σκηνής, K.atou, το δυναμικό hip-hop δίδυμο των Joker/Two-Face και, τέλος, η εκρηκτική Αυστραλιανή DJ και παραγωγός HAAi με τη μελωδική τέκνο της. Το πρόγραμμα ξεκινά με ένα μαγικό παιδικό πρόγραμμα με ακροβατικά, ζογκλέρ και πολλές άλλες εκπλήξεις.

Τον Νοέμβριο, το έργο του Κ. Π. Καβάφη θα ζωντανέψει ξανά μέσα από τις μελωδίες του Δημήτρη Παπαδημητρίου σαν «μια παλιά έξις» ή «ένας εφηβικός έρωτας», καθώς η Στέγη παρουσιάζει για δεύτερη φορά το έργο του συνθέτη, «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» (2.11.2024), το οποίο γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στα επίσημα εγκαίνια της εμβληματικής Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, τον Οκτώβριο του 2002, και πέρυσι καταχειροκροτήθηκε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

STEGI.RADIO Takeover Πηνελόπη Γερασίμου

Το STEGI.RADIO καταλαμβάνει τη Στέγη για δεύτερη χρονιά, μεταμορφώνοντάς την σε μια καλειδοσκοπική μουσική σκηνή με εγχώριους και διεθνείς καλεσμένους της ηλεκτρονικής μουσικής και το Takeover γίνεται πλέον θεσμός. Μέσα σε τρεις ημέρες και από τρία stages, το ραδιόφωνο ξεδιπλώνει τον πολυσυλλεκτικό του χαρακτήρα. Το lineup περιλαμβάνει μέχρι στιγμής τους Kittin, Robert Hood, David Vunk, Irreversible Entanglements και Vassilina, ενώ αναμένονται και νέες εντυπωσιακές προσθήκες που θα αποκαλυφθούν σταδιακά (STEGI.RADIO Takeover, 23–25.1.2025).

Η «Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού» και η συνεργασία της Στέγης με το Πάντειο Πανεπιστήμιο συμπληρώνουν 10 χρόνια. Με αφορμή αυτή την επέτειο, τρεις νέοι μουσικοί κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια διευρυμένη επιμελητική ομάδα για να διαμορφώσουν από κοινού το φετινό μουσικό πρόγραμμα. Οι μουσικές της «Γέφυρας» για αυτή τη σεζόν μάς ταξιδεύουν σε αμερικανικούς αυτοκινητόδρομους και μονοπάτια στα βουνά των Βαλκανίων, αλλά και σε μονόδρομους της ύπαρξης και παράτολμες μεταβάσεις στον χωροχρόνο (Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού, 6–7.3.2025).

Στη 14η έκδοσή του, το Borderline Festival παρουσιάζει διαφορετικές και συμπληρωματικές εκφάνσεις του σύγχρονου ηλεκτρονικού ήχου. Ένας αφαιρετικός, ambient και deep listening κόσμος συναντιέται με μια έντονη και σωματική εμπειρία ακρόασης μέσα από cross-genre DJ sets από καλλιτέχνες που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της διεθνούς πειραματικής χορευτικής μουσικής (Borderline Festival, 10–12.4.2025).

Για τρίτη χρονιά, η Στέγη επιστρέφει στην Κόνιτσα, μαζί με τον βραβευμένο με Grammy μουσικό παραγωγό Christopher King, με το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων, που συνδυάζει τους παραδοσιακούς ήχους των Βαλκανίων με πειραματικούς αυτοσχεδιασμούς και εθνογραφικό κινηματογράφο. Εξερευνώντας περαιτέρω το διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμά του, σε αυτό το τρίτο ετήσιο φεστιβάλ θα είναι προσκεκλημένοι, μεταξύ άλλων, μουσικοί από την ελληνική ποντιακή παράδοση, την κεντρική Βουλγαρία, τα ελληνικά νησιά, τα Καρπάθια όρη, τη Μικρά Ασία. Τις δύο πρώτες βραδιές θα πραγματοποιηθούν επίσης προβολές ισάριθμων ταινιών (Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων, 27–29.6.2025).

Benjamín Labatut Victoria Iglesias 

Οι συζητήσεις στη Στέγη περιλαμβάνουν σημαντικές φωνές της εποχής μας. Η Miranda July, σκηνοθέτρια, συγγραφέας, εικαστικός και περφόρμερ, θα παρουσιάσει ένα μέρος του κινηματογραφικού της έργου, καθώς και το τελευταίο της μυθιστόρημα, All Fours (2024), ένα βιβλίο που έχει προκαλέσει αίσθηση, στην Κεντρική Σκηνή (15.1.2025). Ο Χιλιανός συγγραφέας Benjamin Labatut (Όταν παύουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο, Maniac κ.ά.), ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως το «νέο παγκόσμιο λογοτεχνικό φαινόμενο», με το προσωπικό του υβριδικό είδος που ακροβατεί ανάμεσα στην επιστήμη και τη μυθοπλασία, θα μιλήσει για το συναρπαστικό και πολυμεταφρασμένο έργο του στην Κεντρική Σκηνή (άνοιξη 2025). Παράλληλα, συνεχίζονται οι συζητήσεις του Society Uncensored για φλέγοντα ζητήματα και κοινωνικά θέματα του «εδώ και τώρα»: ευθανασία, ελληνική ραπ, ελληνοαλβανική κοινότητα.

Στις ψηφιακές τέχνες, τα Plásmata επιστρέφουν στην Αθήνα τον Μάιο του 2025 και, ξεκινώντας από τον κοινό και δημόσιο χώρο, εστιάζουν στο οργανικό και στην ύλη, αναζητούν νέες μορφές land art και, ταυτόχρονα, ενσωματώνουν την ψηφιακότητα στην καλλιτεχνική και δημιουργική έκφραση. Τα Plásmata III είναι ένα ζωντανό εργαστήριο, μια διατοπική μηχανή επιθυμίας, ονείρων και σωμάτων, ανθρώπινων και μη (Μάιος – Ιούνιος 2025).

To Onassis AiR, το πρόγραμμα καλλιτεχνικής έρευνας και φιλοξενίας του Ιδρύματος Ωνάση, υποδέχεται για μία ακόμη χρονιά το κοινό στα Onassis AiR Open Days, τις εκδηλώσεις που συστήνουν το εν εξελίξει έργο των Onassis AiR Fellows, Φέτος επιστρέφουν ακόμη πιο δυναμικά και γίνονται διήμερα, για να υποδεχτούν μεγαλύτερο κοινό. Το περιεχόμενο κάθε Open Day διαμορφώνεται με βάση τις καλλιτεχνικές και ερευνητικές πρακτικές των Onassis AiR Fellows που συμμετέχουν κάθε φορά, δίνοντάς μας την ευκαιρία να πάρουμε μια γεύση από το έργο τους, αλλά και από το πολύπλευρο εύρος των πρότζεκτ που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες από όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν το έργο τους μέσα από ζωντανές δράσεις, προβολές, περφόρμανς, ομιλίες, πολυμεσικές εγκαταστάσεις, ηχοτοπία κ.ά. (Onassis AiR Open Days, 1 & 2.11.2024, 21 & 22.3.2025, 20 & 21.6.2025).

Οι κοινότητες του Onassis AiR και του Onassis ONX συναντιούνται με το κοινό στα ONX Open Days για να εξερευνήσουν το «μαύρο κουτί» της τέχνης και των προηγμένων τεχνολογιών. Μέσα από παρουσιάσεις έργων, ολοκληρωμένων ή σε στάδιο ανάπτυξης, ομιλίες καλλιτεχνών, περφόρμανς και masterclasses, μοιραζόμαστε τις αναζητήσεις αλλά και τις ανησυχίες της ελληνικής και ευρωπαϊκής σκηνής της μεταψηφιακής τέχνης. Οι Onassis AiR/ONX Fellows παρουσιάζουν την εξέλιξη του έργου τους και συζητούν το τι σημαίνει εικαστική ψηφιακή σκηνή σήμερα. σήμερα. Παρουσιάζονται επίσης έργα που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος φιλοξενίας EMAP (European Media Art Platform) με τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έργα που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του Onassis ONX Immersive Proof-of-Concept (PoC), που υλοποιείται ως μέρος των δράσεων του Smart Attica European Digital Innovation Hub και τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (ONX Open Days, 12-15.12.2024).

Η Στέγη, έξω στην πόλη, κάνει μια νέα εικαστική παρέμβαση στη γειτονιά της και μας μεταφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Το Ίδρυμα Ωνάση συνεχίζει να στηρίζει Έλληνες δημιουργούς και να μεταμορφώνει τον δημόσιο χώρο της πόλης. Η αρχιτέκτονας και ζωγράφος Ελένη Ψυλλάκη δημιουργεί στη γειτονιά της Στέγης, στην οδό Λαγουμιτζή 42, μια νέα τοιχογραφία με τίτλο Μια Γυναικεία Φιγούρα με Κόκκινη και Μοβ Φορεσιά», που αναπαριστά τη σχηματοποιημένη φιγούρα μιας γυναίκας σε έναν αρχαίο κρητικό ελαιώνα. Η γυναίκα υψώνει τα χέρια στον αττικό ουρανό, σε μια προσπάθεια να αγκαλιάσει τα σύννεφα και να παίξει με τις σκιές τους. Παραπέμποντας στις θεές με τα υψωμένα χέρια σε στάση ικεσίας που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, η αστική θεά της Ψυλλάκη στέκει αγέρωχη και επιβλητική, σαν φύλακας της γειτονιάς, διώχνοντας την αρνητική ενέργεια και εξάπτοντας τη φαντασία μας.

Plásmata Πηνελόπη Γερασίμου

Όμως, ο προγραμματισμός για άλλη μία χρονιά ξεπερνά τα όρια της Στέγης, της πόλης, της χώρας, ενεργοποιώντας και ενισχύοντας συνεργασίες και δημιουργικές διαδικασίες.

H Στέγη ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αναγνώριση των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, με πάνω από 100 παραγωγές και συμπαραγωγές της Στέγης να έχουν φιλοξενηθεί στους πιο σημαντικούς διεθνείς πολιτιστικούς χώρους και φεστιβάλ και να έχουν δώσει πάνω από 1.000 παραστάσεις σε 220 πόλεις 56 χωρών σε όλο τον κόσμο. Από το 2011 έως σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί 18 ευρωπαϊκά αφιερώματα στον προγραμματισμό της Στέγης, στη Βαρκελώνη, το Παρίσι, το Άμστερνταμ, τη Βρέμη, τη Λιέγη, το Δουβλίνο, τη Λοζάνη κ.α. Τη φετινή σεζόν, το πρόγραμμα της «Εξωστρέφειας» υποστηρίζει περισσότερους από δέκα ανερχόμενους αλλά και καταξιωμένους Έλληνες και Ελληνίδες καλλιτέχνες σε όλα τα στάδια της δημιουργικής πορείας τους ανά τον κόσμο: Ιταλία: Μπολόνια, Μπασάνο ντελ Γκράππα, Ρώμη, Τορίνο, Ρέτζιο Εμίλια, Φλωρεντία, Opera Estate Festival στο Βένετο / Γαλλία: Στρασβούργο, Βαλ-ντε-Μαρν, Λιλ, Παρίσι / Βέλγιο: Λιέγη, Σαρλερουά / Λουξεμβούργο / Φινλανδία: Όουλου, Ελσίνκι / Νορβηγία: Μπέργκεν / Σερβία: Νόβι Σαντ / Χιλή: Σαντιάγο – και σε άλλους σταθμούς που θα συνεχίσουν να ανακοινώνονται στη διάρκεια της σεζόν.

Παράλληλα, η Στέγη συνεχίζει να συνδέεται με σημαντικούς διεθνείς φορείς του εξωτερικού και να συμμετέχει ενεργά σε δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών πρακτικών, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα του πολιτισμού. Για τη σεζόν 2024-25, η Στέγη ενώνει τις δυνάμεις της με περισσότερους από 100 συνεργαζόμενους οργανισμούς από όλη την Ευρώπη, για την υλοποίηση 9 διεθνών πρότζεκτ σε 34 χώρες, και πιο συγκεκριμένα στα προγράμματα ευρωπαϊκά Smart Attica, European Digital Deal, European Media Art Platform (EMAP), Grand Luxe, Europe Beyond Access, Sounds Now, ULYSSES: Ευρωπαϊκή Οδύσσεια, Prospero και Transnational Music Lab (TMLAB).

Τα προγράμματα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση (ODiN), από την Αθήνα έως τη Νέα Υόρκη και από το Άμστερνταμ έως το Μόντρεαλ και την Ταϊβάν, προτείνουν ένα νέο παράδειγμα για την παραγωγή και τη διανομή, αλλά και για την απόλαυση της πολιτιστικής δημιουργίας: όταν το ψηφιακό παύει να είναι ορατό, ακριβώς επειδή βρίσκεται παντού, στόχος μας είναι η ενίσχυσή του με καινοτόμους και διαμεσικούς τρόπους αφήγησης. Βασικά εργαλεία του ODiN είναι το διεθνές πρόγραμμα καλλιτεχνικής επώασης και επιτάχυνσης Onassis ONX και η έκθεση μεταψηφιακής τέχνης Plásmata. Το Onassis ONX, με βάση τα δύο hubs, στη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, αποτελεί ένα πρόγραμμα καλλιτεχνικής υποστήριξης με έμφαση στις προηγμένες τεχνολογίες και την οικονομική βιωσιμότητα των παραγόμενων έργων. Παρέχει τεχνολογική υποδομή, καλλιτεχνική και παραγωγική υποστήριξη, καθώς και ένα σύνολο από χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα συνεργασιών με κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς και φορείς, από το Rhizome και το ΝΥU μέχρι το ΜΟΜΙ, το Lincoln Center και το PΗΙ Centre. Από το 2020, τα μέλη του Οnassis ONX έχουν παρουσιάσει τη δουλειά τους σε πολλά φεστιβάλ παγκοσμίως, όπως είναι τα Tribeca, Sundance, SXSW, Ars Electronica, IDFA και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Τη σεζόν 2024-25, το Onassis ONX γιορτάζει τα πέντε χρόνια παρουσίας του με ένα δυναμικό πρόγραμμα, που παρουσιάζει μια σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την έκθεση με τίτλο Group Hug στο WSA της Νέας Υόρκης (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2024), τα ONX/AiR Open Days στην Αθήνα (Δεκέμβριος 2024), την έκθεση Coded Dreams με έργα των ONX Members, Matthew Niederhauser και Marc Da Costa στο PHI Centre του Μόντρεαλ (Οκτώβριος 2024 – Ιανουάριος 2025) και το TECHNE στο Brooklyn Academy of Music (ΒΑΜ, Νέα Υόρκη, Ιανουάριος 2025). Ανάμεσα στις νέες πρωτοβουλίες, ξεχωρίζουν το πρόγραμμα Collider Fellowship σε συνεργασία με το Lincoln Center for the Performing Arts (Νέα Υόρκη, Οκτώβριος 2024 – Απρίλιος 2025), η Υποτροφία Onassis ONX MIT Open Documentary Lab (Βοστόνη, Σεπτέμβριος 2024 – Μάιος 2025) και, στην Αθήνα, οι επόμενες εκδόσεις των Circular Cultures Design School (2025) και Creative Industries Summer School (2025).

Francis Ford Coppola, MEGALOPOLIS 

Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, με το Onassis Cinema να στηρίζει καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων και την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, να συνεργάζεται με σημαντικούς φορείς και να ενισχύει τον ελληνικό κινηματογράφο.

Στη Στέγη θα πραγματοποιηθεί  η πανελλήνια πρεμιέρα του πολυσυζητημένου έπους του Francis Ford CoppolaMegalopolis, σε συνεργασία με το 30ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας». Πρόκειται για μια επική sci-fi αλληγορία, μια μπαρόκ σάτιρα της ανθρώπινης ματαιοδοξίας και ένα είδος ρομαντικής παρακαταθήκης του Κόπολα στις επόμενες γενιές, που θα προβληθεί στην Κεντρική Σκηνή στις ειδικά διαμορφωμένες συνθήκες με τις οποίες φιλοξενείται σε επιλεγμένες διοργανώσεις στον κόσμο (Megalopolis, 11.10.2024).

Σε συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, ετοιμάζονται ταινίες από τους: Romain Gavras (Sacrifice), Γιάννη Οικονομίδη (Σπασμένη Φλέβα), Εύη Καλογηροπούλου (Κόρη), Σταύρο Πετρόπουλο (Pirateland) και Ευθύμη Kosemund-Σανίδη (Μικρός Θάνατος). Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση παρουσιάζει δικές του παραγωγές ντοκιμαντέρ: Εύα Στεφανή (Η Καρδιά του Ταύρου), Τάσος Λάγγης (νέο ντοκιμαντέρ για την Αθήνα), Ιλίρ Τσούκο (KΑΙ ΕΛ KΑΙ ΑΛ), Χρήστος Σαρρής (Eternal Desires: Ο κόσμος του Κ. Π. Καβάφη, από την Αλεξάνδρεια στη Νέα Υόρκη).

Το Onassis Cinema αγκαλιάζει τη διαδικασία της δημιουργίας, της έρευνας και της καλλιτεχνικής εξέλιξης, προσφέροντας fellowships. Συνεργάζεται με σημαντικούς φορείς, όπως είναι η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, οι «Νύχτες Πρεμιέρας» και έχει θεσπίσει τα Onassis Film Awards, με στόχο να ενισχυθεί ο ελληνικός κινηματογράφος εντός και εκτός συνόρων. Απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε Έλληνες κινηματογραφιστές για ταινίες μικρού μήκους με το Open Call Big Short Films. Διοργανώνει προβολές βραβευμένων ταινιών μικρού μήκους στο Onassis Channel, ώστε όλοι και όλες να έχουν πρόσβαση στις ανεξάρτητες παραγωγές.

 Onassis AiR Πάνος Κέφαλος 

Στη Στέγη, η συμπερίληψη, η προσβασιμότητα και η ισότητα είναι αναπόσπαστα στοιχεία του οικοσυστήματός της. Και φέτος, ως ενεργό μέλος του Europe Beyond Access, του μεγαλύτερου διακρατικού προγράμματος στον κόσμο που δραστηριοποιείται σε θέματα πολιτισμού και αναπηρίας, υποστηρίζει καλλιτέχνες/καλλιτέχνιδες με αναπηρία και κωφούς/κωφές καλλιτέχνες/καλλιτέχνιδες να καταρρίψουν τα τείχη στους τομείς του σύγχρονου χορού και του θεάτρου και υποστηρίζει τη συμμετοχή Ελλήνων δημιουργών σε διεθνή καλλιτεχνικά εργαστήρια, καθώς και Ελλήνων επαγγελματιών του πολιτισμού σε εργαστήρια κατάρτισης για συμπεριληπτικές πρακτικές μέσα στη δημιουργική και παραγωγική διαδικασία. Αυτή τη σεζόν, η Στέγη συνεργάζεται με άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας νέα καλλιτεχνικά έργα που αναπτύσσονται από δημιουργούς με αναπηρία, ενώ σχεδιάζει έναν κύκλο εργαστηρίων στην Αθήνα γύρω από τη θεματική της προσβασιμότητας και της συμπερίληψης. Επιπλέον, τη σεζόν 2024-25 δύο ελληνικές παραγωγές της Στέγης θα είναι καθολικά προσβάσιμες. Το Οξυγόνο του Ivan Vyrypaev σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή και το ΜΑΜΙ του Mario Banushi παρουσιάζονται με ταυτόχρονη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα και ελληνικούς υπέρτιτλους για κωφούς και βαρήκοους, καθώς και απτικές ξεναγήσεις και ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία, αναδεικνύοντας τη σημασία της συμπερίληψης και της ισότιμης πρόσβασης στις τέχνες και τον πολιτισμό.

Σημαντική είναι και η σειρά των Onassis Publications, με ξεχωριστούς τίτλους βιβλίων που διατίθενται σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και στη Στέγη, όπου βρίσκεται και το Onassis Shop, στο φουαγιέ του ισογείου. Στο πωλητήριο της Στέγης διατίθενται εκδόσεις αναφοράς, αλλά και έξυπνα και χρηστικά memorabilia από παραγωγές της Στέγης, βινύλια, CD και αντικείμενα που κλείνουν το μάτι στην pop art, την ομορφιά, το χιούμορ.

Τα γραφεία της Στέγης μοιράζονται μια αυλή που σφύζει από δημιουργικότητα. Στο κτίριο στη Λεοντίου εδρεύει το Onassis AiR, που τα τελευταία 5 χρόνια έχει φέρει κοντά πάνω από 200 επαγγελματίες της τέχνης από όλο τον κόσμο και από διαφορετικές δημιουργικές πρακτικές. Το Onassis AiR παρέχει τον χώρο και τον χρόνο, αλλά και την καθοδήγηση και τη συνεχή υποστήριξη σε επαγγελματίες της τέχνης από διαφορετικά υπόβαθρα και τομείς, δίνοντάς τους τη μοναδική δυνατότητα να εμβαθύνουν στην πρακτική τους χωρίς να έχουν την πίεση της παρουσίασης ενός τελικού έργου. Για τη χρονιά 2024- 25, το Onassis AiR επεκτείνει τη λειτουργία του ως μια πλατφόρμα συνδημιουργίας και ανοίγει τις πόρτες του σε μια ευρύτερη κοινότητα καλλιτεχνών, προσφέροντας ευκαιρίες μέσω των Open Calls του Ιδρύματος Ωνάση, αλλά και σε συνεργασία με τα προγράμματα Onassis Dramaturgy και Onassis ONX και μέσω των διεθνών δικτύων μας. Οι 45 Onassis AiR Fellows που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για τη σεζόν 2024-25 είναι οι: Shaheen Ahmed, Βάσια Ατταριάν & Μυρτώ Μακρίδη, Emma Barreto, Priscilla Benyahia, Vidal Bini, Λουίζα Βραδή, Nick Cave & Bob Faust, Diogo da Cruz & Fallon Mayanja, Pary El-Qalqili, Catriona Gallagher, Pierre-Christophe Gam, Ant Hampton, Saaed Hani, Cyanne van den Houten, Michael Kliën, Χαρά Κότσαλη, Γιώργος Κοτσιφάκης, Δημήτρης Κούρτης, Κάκια Κωνσταντινάκη, Sofia Lemos, Sylvain Lepoivre, Αλέξανδρος Λιβιτσάνος, Marlene Monteiro Freitas, Inshallah Montero, Ευθύμιος Μοσχόπουλος, Αλεξάνδρα Νιάκα, Λεωνίδας Οικονόμου, Meriç Öner, Eva Papadakis, Εύα Παπαμαργαρίτη, Δημήτρης Παπανικολάου, Emma Saba, Δέσποινα Σανιδά-Κρεζία & Φωτεινή Σταματελοπούλου (VIGIL), Carol Sansour, Urok Shirhan & Bettina Katja Lange (SOAP), Μάριος Σταμάτης, Στεφανία Στρούζα, Rosa Whiteley, Κατερίνα Φώτη και Νίκη Δανάη Χανιά.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ

Σταθερά συνεχίζονται και οι υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση σε φοιτητές και ερευνητές, για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε πεδία από την περιβαλλοντική μηχανική έως τη νανοτεχνολογία και από την υπολογιστική γλωσσολογία έως την ψηφιακή ηθική. Οι Υπότροφοι του Ιδρύματος Ωνάση μαθαίνουν, διαμορφώνουν και εξελίσσουν τις επιστήμες που ξέρουμε και εκείνες που θα μάθουμε. Περισσότεροι από 7.800 υπότροφοι εργάζονται συστηματικά για να γίνει η κοινωνία μας καλύτερη.

Κοντά στο κτίριο του Ιδρύματος Ωνάση βρίσκεται και το Αρχείο Καβάφη, στην οδό Φρυνίχου στην Πλάκα, που φιλοξενεί από το 2023 το λογοτεχνικό και το προσωπικό αρχείο του ποιητή, 966 βιβλία που περιλαμβάνονταν στη βιβλιοθήκη του, αλλά και μια συλλογή τεκμηρίων και έργων τέχνης με αναφορές στον Καβάφη. Το Αρχείο Καβάφη είναι ένας χώρος ανοιχτός σε όλους, τους κατοίκους της πόλης, τους ερευνητές και τους επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Ανακαλύψτε την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη με περισσότερα από 2.000 αρχειακά τεκμήρια στο cavafy.onassis.org. Ταυτόχρονα, τον Μάιο του 2024, το Ίδρυμα Ωνάση, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, αποκατέστησε την Οικία Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, με σκοπό να την καταστήσει πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο, το Ίδρυμα Ωνάση έχει δημιουργήσει ένα τρίπτυχο αφιερωμένο στον σπουδαίο ποιητή. Αυτό περιλαμβάνει δύο φυσικά σημεία επαφής με τον ίδιο και το έργο του: το Αρχείο Καβάφη στην Πλάκα και την Οικία Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, στην οδό Lepsius. Το τρίτο σημείο συνάντησης είναι διαδραστικό και αφορά το πλήρως ψηφιοποιημένο αρχείο Καβάφη.

Στην καρδιά της Αθήνας, πολύ κοντά στο Αρχείο Καβάφη, βρίσκεται και το νεοκλασικό κτίριο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης που συνομιλεί με τα γειτονικά αρχαία μνημεία. Εκεί, ο Όμηρος συναντά τον Βολταίρο και τον Ρήγα Βελεστινλή και ο Κ. Π. Καβάφης τη Σαπφώ και την Τζέιν Όστεν, ενώ έργα του Ελ Γκρέκο και του Τζόρτζιο ντε Κίρικο συνομιλούν με δημιουργίες του Γιανούλη Χαλεπά και του Λουκά Σαμαρά, αλλά και με το πιάνο της Μαρίας Κάλλας. Ένα πολυσυλλεκτικό ταξίδι στον χρόνο και σε άγνωστες πτυχές της ελληνικής –και όχι μόνο– Ιστορίας, ένα καταφύγιο σπάνιων ιστοριών, πηγών, βιβλίων και αρχείων προσφέρει η Ωνάσειος Βιβλιοθήκη με τις 6 συλλογές της, περισσότερους από 10.000 τόμους και πλούσιο αρχειακό υλικό. Στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, όλες οι βιβλιακές και αρχειακές συλλογές εμπλουτίζονται συνεχώς, είναι ψηφιοποιημένες και διατίθενται ελεύθερα στο κοινό μέσω του site της, onassislibrary.gr, μέσα από ψηφιακές εφαρμογές αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Ωνάση. Με στόχο την απελευθέρωση του σπάνιου αυτού πολιτιστικού αποθέματος, η ελεύθερη διάθεσή του στο κοινό προσφέρει την ευκαιρία στους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να το γνωρίσουν και να εμπνευστούν «αγγίζοντάς» το – έστω και ηλεκτρονικά.

Και εκτός από τις διάφορες πολιτιστικές δράσεις ανά τον κόσμο, το Ίδρυμα Ωνάση εξακολουθεί να συνδράμει σημαντικά στην εκπαίδευση και την υγεία. Δημιουργεί Εκπαιδευτικά Προγράμματα για τη νέα γενιά που διαμορφώνεται σήμερα, προκειμένου να διακριθεί αύριο με ενσυναίσθηση, περιέργεια και θάρρος. Επιπλέον, υπόσχεται να αλλάξει το τοπίο της Υγείας και των Μεταμοσχεύσεων στη χώρα, καθώς δίπλα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο θα παραδοθεί στην Πολιτεία μέσα στο 2025 το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο. Τα δύο κέντρα μοιράζονται τα ίδια θεμέλια και συνθέτουν το Ωνάσειο Νοσοκομείο. Το νέο νοσοκομείο γίνεται συνώνυμο του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Υγεία. Το νέο οικοσύστημα του Ωνάσειου Νοσοκομείου συμπληρώνει η δημιουργία του Ωνάσειου Παίδων, μιας αυτόνομης μονάδας που θα καλύπτει παιδοκαρδιολογικά και παιδοκαρδιοχειρουργικά περιστατικά, καθώς και μελλοντικές μεταμοσχεύσεις σε παιδιά. Μαζί με το νέο νοσοκομείο καλλιεργείται και μια νέα αντίληψη για τη δωρεά οργάνων, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).
 
Διαβάστε περισσότερα
www.onassis.org

https://www.onassis.org/el/onassis-stegi/season-2024-2025-at-the-onassis-stegiwww.onassis.org

Αζήτητοι

Το ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου ακολουθεί τα ίχνη που άφησαν πίσω τους οι νεκροί του «Σωτηρία» -βαλίτσες με επιστολές, φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν τυχαία το 2015- και εντοπίζει ζώντες απογόνους τους ανά την Ελλάδα.

«Πολυαγαπημένο μου παιδί, μου λες ότι στεναχωριέσαι εκεί και μου λες ότι θέλεις να με δεις. Εγώ θέλω χιλιάδες φορές περισσότερο να έρθω, γιατί μακριά σου βασανίζομαι πιο πολύ. Σε φιλώ, η άτυχη μητέρα σου Ελένη».

«Πολυαγαπημένε μου Τάκη, άνοιγα το γράμμα σου και τα μάτια μου γέμισαν δάκρυα».

«Πολυαγαπημένη μου Αθηνά, ο βήχας με ταράζει»

«Να με ενθυμήστε στας προσευχάς σας»

Οι φράσεις αυτές θα μπορούσαν να έχουν βγει από μυθιστόρημα του Ρομαντισμού. Δεν πρόκειται όμως για μυθοπλασία, αλλά για τις σπαρακτικές επιστολές που αντάλλασσαν οι φυματικοί ασθενείς του νοσοκομείου «Σωτηρία» με τις οικογένειές τους. Το 2015, η κατεδάφιση ενός τοίχου λόγω διαρροής στο ιστορικό νοσοκομείο έφερε, τυχαία, στο φως έναν ολόκληρο κόσμο «αζήτητων» νεκρών.

Βρέθηκαν στοιβαγμένες δεκάδες βαλίτσες που περιείχαν προσωπικά αντικείμενα ασθενών που νοσηλεύτηκαν -και οι περισσότεροι άφησαν την τελευταία τους πνοή- στο «Σωτηρία» δεκάδες χρόνια πριν, από το 1945 έως το 1975, όταν η φυματίωση μάστιζε την Ελλάδα. Κανείς ποτέ δεν αναζήτησε τη σορό ή τα υπάρχοντά τους. Άποροι ασθενείς, από την επαρχία οι περισσότεροι, έζησαν για χρόνια στο μεγαλύτερο σανατόριο της Αθήνας, που ιδρύθηκε το 1905, και πέθαναν μόνοι, μακριά από τους δικούς τους.

Η τυχαία ανακάλυψη των υπαρχόντων τους αποκαλύπτει ένα προσωπικό και συλλογικό τραύμα που αποτυπώνεται με ευαισθησία στο νέο ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου «Αζήτητοι», που απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

Σχεδόν 80 χρόνια μετά, η σκοτεινή τους ιστορία έρχεται στο φως, μέσα από τα υπάρχοντά τους και την αναζήτηση συγγενών τους, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να μην ήξεραν ότι ο δικός τους άνθρωπος είχε πεθάνει από φυματίωση στο «Σωτηρία»

Οι ανώνυμοι αυτοί ασθενείς θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους στον χώρο του νοσοκομείου που κανείς μέχρι και σήμερα, δεν γνωρίζει ακριβώς πού βρίσκονται, γεγονός εξαιρετικά τραυματικό για τους απογόνους τους.

Με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ στον κινηματογράφο «Δαναό» από τις 19 μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου, που εγκαινιάζει τη νέα σεζόν του CineDoc, συναντήσαμε τη σκηνοθέτιδα Μαριάννα Οικονόμου για μια συζήτηση γύρω από την ταινία και την αθέατη πλευρά της ζωής και του θανάτου στο «Σωτηρία».

Όταν ξεκινήσατε να ερευνείτε το περιεχόμενο των βαλιτσών, ποιες ήταν μερικές από τις επιστολές και τα πρώτα αντικείμενα που ανακαλύψατε;

Κάθε πακέτο ήταν μοναδικό, ήταν σαν μια ανασκαφή, πραγματικά. Βρήκαμε φυλαχτά, σπίρτα, αποξηραμένα λουλούδια, ζωγραφιές, σχέδια, ποιήματα, το Ευαγγέλιο, κορνίζες, φωτογραφίες, ημερολόγια, αποκόμματα από εφημερίδες -ειδικά ό,τι είχε να κάνει με το φάρμακο- τα γυαλιά τους, τα κλειδιά του σπιτιού τους, φύλλα απορίας -ήταν άποροι οι περισσότεροι. Υπήρχαν όλα μέσα στις βαλίτσες.

Το πιο συγκλονιστικό απ’ όλα ήταν οι επιστολές. Εκτυλίσσονταν απίστευτες συζητήσεις ανάμεσα σ’ αυτούς τους εγκλωβισμένους ανθρώπους, που έζησαν στο «Σωτηρία», από 18 μήνες το λιγότερο μέχρι και εφτά χρόνια μια κοπέλα απ’ ό,τι είδαμε, και τις οικογένειές τους που ήταν σε διάφορα απομακρυσμένα χωριά και νησιά της Ελλάδας.

Οι οικογένειες ήξεραν τι αρρώστια είχε ο συγγενής τους στο περίπου. Δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη «φυματίωση». Σε κάποια γράμματα, μάλιστα, η σύζυγος ευθέως τον ρωτάει τι έχει, γιατί ο πυρετός και ο βήχας δεν υποχωρούν, γιατί δεν τον κάνουν καλά οι γιατροί.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

«Γιατί δεν μου λες τι έχεις;» ήταν η ερώτηση. Υπήρχε και το κοινωνικό στίγμα πολύ έντονα, ειδικά στα χωριά, όπου επ’ ουδενί δεν έπρεπε να μαθευτεί ότι η οικογένεια είχε έναν φυματικό, διότι θα την απέβαλαν κοινωνικά. Οι ίδιοι οι φυματικοί απέφευγαν να πουν τη λέξη και το ονόμαζαν «χτικιό», «φθίση» και αλλιώς. Αυτό που μας είπανε πολλοί και αναφέρθηκε στο ντοκιμαντέρ είναι ότι ουσιαστικά όποιος πήγαινε εκεί ήταν ετοιμοθάνατος. Όποιος πέρναγε την πύλη του «Σωτηρία», ήξερε ότι είχε λίγες πιθανότητες να ξαναβγεί. 

Από τις επιστολές που διαβάσατε, υπάρχει κάποια ιστορία ή φράση που σας έχει μείνει;

Πάρα πολλά πράγματα μου έχουν μείνει. Πρέπει να πω ότι από τις πιο σπαρακτικές επιστολές ήταν συνήθως αυτές από τις μάνες προς τα παιδιά τους στο «Σωτηρία». Αυτές οι μάνες νιώθουν ανήμπορες να βοηθήσουν τα παιδιά τους και τους γράφουν απίστευτα πράγματα.

Κάτι άλλο που είχε μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι κάποιοι ασθενείς δεν πρόλαβαν ποτέ να στείλουν τις επιστολές που είχαν γράψει. Μέσα από αυτά τα γράμματα, καταλαβαίνουμε πώς ζούσαν οι ίδιοι. Είναι η δική τους οπτική και οι δικές τους εμπειρίες καταγεγραμμένες. Ένας από τους ασθενείς, ο Απόστολος είχε γράψει ένα ολόκληρο ποίημα (ή ίσως το είχε αντιγράψει από κάπου;) που απευθυνόταν στη μητέρα του.

Ορίστε μερικά στιχάκια:

«Μανούλα μου όταν άνοιξα του σανατόριου την πόρτα, ήταν κι άλλοι σαν κι εμέ, μα τώρα είναι χώμα.

Κάτσε μανούλα μου να φας και μέτρα τα παιδιά σου και κοίταξε από μακριά ποιο λείπει από κοντά σου.

Δεν είναι κρίμα και άδικο, δεν είναι και αμαρτία να βρίσκομαι στο σανατόριο σε αυτή την ηλικία;

Πορτοκαλιά εφύτευσα στο σανατόριο, όταν μπήκα και πορτοκάλι έφαγα και ακόμα δεν εβγήκα.

Μα όλα τα τρένα ήρθανε και όλοι οι ταχυδρόμοι, μα εμένα η μανούλα μου δεν φάνηκε ακόμη».

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

Αυτή η ευχή για «καλή αντάμωση» που έγραφαν στις επιστολές και δεν ήρθε ποτέ. Μετά τα πρώτα γυρίσματα στο «Σωτηρία», ήρθε το κεφάλαιο της αναζήτησης των συγγενών κάποιων από τους νεκρούς. Πώς ήταν αυτή η διαδικασία;

Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη διαδικασία, που κυρίως την ανέλαβε η ερευνήτριά μας, η Νίκη Τσιλιγκίρογλου μαζί με τη Ραχήλ Μανουκιάν. Πήραν πολλά τηλέφωνα. Όλα τα στοιχεία και οι μαρτυρίες που είχαμε ήταν από τη δεκαετία του 1940, 1950 και 1960, μέσα από τα γράμματα τους. Οπότε, πολλά τοπωνύμια είχαν αλλάξει και τα μητρώα ήταν σαφώς ελλιπή.

Άρα, δεν ήταν καθόλου εύκολο να εντοπίσουμε τα πρόσωπα. Πολλά από αυτά τα χωριά είχαν σχεδόν εγκαταλειφθεί. Επίσης, με όσους μιλήσαμε από τις αρχές, υπήρχε ένας φόβος περί του ποιοι είμαστε· μας έλεγαν ότι δεν μπορούν να μας μιλήσουν λόγω προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Όποιος πέρναγε την πύλη του «Σωτηρία», ήξερε ότι είχε λίγες πιθανότητες να ξαναβγεί

Ευτυχώς, υπήρξαν κάποιοι που ευαισθητοποιήθηκαν και μας βοήθησαν. Ψάξαμε για τουλάχιστον 15-20 άτομα και τελικά βρήκαμε τέσσερα. Έπρεπε να παίξουμε τον ρόλο του αγγελιαφόρου της κακιάς είδησης. Μετά από 60 χρόνια, έπρεπε να μιλήσουμε σε έναν άνθρωπο που ίσως δεν ήταν έτοιμος να ακούσει και να του πούμε:

«Ο δικός σας άνθρωπος νοσηλεύτηκε και πέθανε στο “Σωτηρία”. Είχε φυματίωση και είναι θαμμένος σε έναν ομαδικό τάφο, αλλά δεν ξέρουμε πού βρίσκεται· έχουμε όλη την αλληλογραφία της οικογένειάς σας και όλα του τα υπάρχοντα».

Οι αντιδράσεις του καθενός ήταν διαφορετικές. Όλοι, φυσικά, σοκαρίστηκαν, μετά από τόσα χρόνια. Κάποιος δεν ήξερε πώς να αντιδράσει, δεν ήξερε τι να αισθανθεί. Κάποιος άλλος συγκινήθηκε αφάνταστα πολύ. Τον βρήκαμε, και πήρε το αεροπλάνο από το Παρίσι για να έρθει. Για αυτόν λειτούργησε λυτρωτικά.

Βρήκαμε μία οικογένεια που δεν άντεχε την ιδέα της μνήμης. Ήταν τόσο τραυματικό όλο αυτό που προτίμησε να μην ξέρει. Μας είπαν «σας ευχαριστώ πάρα πολύ, αλλά δεν θέλουμε να ξέρουμε, δεν θέλουμε να δούμε τίποτα. Είναι ανθρώπινα όλα αυτά.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

Ήταν συγκλονιστικές οι σκηνές του ντοκιμαντέρ, όπου έβλεπες τα παιδιά των ανθρώπων που πέθαναν στο Σωτηρία να διαβάζουν τα γράμματα που αντάλλασσαν οι γονείς τους. Αυτά τα γυρίσματα πώς ήταν;

Η ατμόσφαιρα ήταν πάρα πολύ φορτισμένη, γιατί πραγματικά διάβαζαν τα γράμματα εκείνη τη στιγμή, μπροστά μας, για πρώτη φορά. Δεν τους τα είχαμε δώσει από πριν. Ήταν πολύ συναισθηματικό όλο αυτό.

Ακόμα δεν έχουν βρεθεί αυτοί οι ομαδικοί τάφοι στο «Σωτηρία». Ακόμα δεν ξέρουμε πού ακριβώς είναι θαμμένοι αυτοί οι άνθρωποι.

Σωστά, δεν το γνωρίζουμε, διότι είναι ένα θέμα το οποίο είχε αποσιωπηθεί. Υπάρχει, γενικώς, μια μυστικότητα, μια σιωπή. Κανείς δεν θέλει να μιλάει για αυτό. Tο νοσοκομείο δεν θέλει να το συζητάει, δεν έχει πάρει κανείς ευθύνη. Δεν ξέρουμε. Υπάρχουν υποψίες και κάποιες μαρτυρίες ανθρώπων που λένε ότι εδώ πρέπει να είναι θαμμένοι, ότι εδώ ίσως κάτι είδαμε, αλλά κανείς δεν έχει ασχοληθεί.

Θα ήθελα πάρα πολύ αυτή η ταινία να ευαισθητοποιήσει την Πολιτεία. Αισθάνομαι ότι αυτούς τους ανθρώπους τούς έφαγε το απόλυτο σκοτάδι. Απ’ τη στιγμή που χάθηκαν οι μνήμες για αυτούς, είναι σαν να μην υπήρξαν και ποτέ. Μιλάμε για 350 άτομα. Δεν γίνεται να μην τιμηθούν με κάποιο τρόπο. Το πιο απλό θα ήταν ένα μνημείο μέσα στο «Σωτηρία», στο οποίο θα καταγραφούν τα ονόματά τους.

Η ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΣ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Να μην είναι ανώνυμοι πια.

Ακριβώς. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν πουθενά τα ονόματά τους. Και για τις οικογένειες είναι πάρα πολύ τραυματικό αυτό.

Πώς «έγραψε» στα παιδιά των ανθρώπων που πέθαναν στο «Σωτηρία» και εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ όλη αυτή η καινούργια πληροφορία για τους γονείς τους; Τι σας λένε τώρα;

Για τον «Αντωνάκη» είναι ακριβώς αυτό που λέει και στην ταινία, μια λυτρωτική εμπειρία. «Κάτι που είχε γίνει στραβά, διορθώθηκε», λέει. Για αυτόν, είναι ένα κλείσιμο όλο αυτό, γιατί είχε μείνει με ένα τεράστιο ερωτηματικό. Η μητέρα του δεν του είχε πει την αλήθεια για τον πατέρα του. Δεν ήξερε ούτε από τι πέθανε, ούτε πού είναι θαμμένος. 

Μία αυλαία, ας πούμε.

 Ναι, για τον Αντώνη ήταν καθαρά λυτρωτικό. Για τον Νίκο στη Χίο, ήταν μια εμπειρία που τον τάραξε πάρα πολύ. Δεν ήξερε τι να νιώσει και πώς να αντιδράσει, γιατί ήταν μωρό όταν πέθανε ο πατέρας τους. Είναι ενδεικτικό του κοινωνικού στίγματος που υπήρχε γύρω από την ασθένεια ότι η μητέρα του και οι συγγενείς του δεν του μίλησαν ποτέ για τον πατέρα του. Όταν πήγαμε να τον δούμε στη Χίο μας έλεγε ότι συνέχεια ζητούσε να μάθει για τον πατέρα του. Το μοναδικό πράγμα που του έλεγαν είναι ότι ήταν πολύ καλός μουσικός -τίποτα άλλο.

Μετά την πρώτη μέρα που κάναμε γύρισμα με τον Νίκο και του δώσαμε τα γράμματα, μου είπε η γυναίκα του ότι κάθισε όλο το βράδυ ξάγρυπνος, για να διαβάσει ξανά όλες τις επιστολές, μόνος του. Τότε, έγραψε αυτόν τον αμανέ που έχουμε στην ταινία και τον απευθύνει στον πατέρα του. Ήταν ο δικός του τρόπος να επικοινωνήσει· ένας φόρος τιμής προς τον πατέρα του.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

Τώρα που η ταινία έχει συναντήσει το κοινό, θα θέλατε να μας πείτε πώς γεννήθηκε η πρώτη ιδέα για την υλοποίησή της;

Η ταινία αυτή προέκυψε τελείως κατά τύχη. Εν μέσω πανδημίας, το 2020, μέσα στον Covid, συνάντησα τελείως τυχαία έναν γιατρό, ο οποίος ήταν μέλος της ομάδας που βοήθησε στη διάσωση αυτού του αρχείου, το 2015. Εργαζόταν ο ίδιος στο νοσοκομείο, όταν βρέθηκε όλο αυτό το υλικό. Μου λέει αυτή την ιστορία και τη βρίσκω συγκλονιστική. Κάνουμε μια επίσκεψη στο νοσοκομείο, στο μέρος όπου είχαν αποθηκεύσει το αρχείο, και μου έδειξε κάποια δείγματα.

Ομολογώ ότι από την πρώτη στιγμή που ανοίξαμε κάποια πακέτα και είδα το περιεχόμενο, και κυρίως όταν διαβάσαμε αποσπάσματα από την αλληλογραφία μεταξύ των ασθενών και των οικογενειών τους, ήμουν σίγουρη ότι θα έκανα μια ταινία για αυτό. Αισθάνθηκα ότι ήταν μονόδρομος.

Μου έγινε σχεδόν εμμονική η όλη ιστορία, δεν μπορούσα να τη βγάλω από το μυαλό μου. Μετά μπήκαμε στη διαδικασία αδειοδότησης από το νοσοκομείο, από την επιτροπή του μουσείου του «Σωτηρία», πράγμα που δεν ήταν και ό,τι πιο εύκολο. Κράτησε τουλάχιστον έξι μήνες. Τελικά, όταν είχα αρχίσει να χάνω τις ελπίδες μου ότι θα μου επιτρέψουν να έχω πρόσβαση στο υλικό, με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν:

«Θα σου δώσουμε δέκα μέρες, παρουσία μιας μουσειολόγου» και ουσιαστικά μέσα σε αυτές τις δέκα μέρες, έπρεπε να μαζέψουμε όλο το υλικό της ταινίας. Όπως καταλαβαίνετε, δεν είχαμε καν τον χρόνο να μελετήσουμε, να επιλέξουμε, να αξιολογήσουμε.

Είχα μία πολύ καλή ερευνήτρια στην ομάδα, τη Νίκη Τσιλιγκίρογλου, η οποία άνοιγε τα πακέτα, προσπαθούσε κι αυτή να καταγράψει κάπως τις ιστορίες, αλλά ουσιαστικά μαζεύαμε υλικό στα τυφλά. Η επεξεργασία και η δουλειά έγινε μετά τη συλλογή του υλικού, γιατί έπρεπε προλάβουμε.

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ», Carlos Munoz
Director of Photography

Οι δύο μοδίστρες του ραφείου του «Σωτηρία», η Λίτσα Διαμαντίδου και η Γιώτα Τζουανοπούλου είναι οι οδηγοί των θεατών μέσα στην ταινία, δηλαδή βλέπουμε την ιστορία μέσα από τα μάτια τους. Αυτές ανακάλυψαν, τυχαία, τις βαλίτσες, σωστά;

Οι βαλίτσες ήταν κρυμμένες πίσω από έναν τοίχο στο ισόγειο του κτιρίου που βρίσκεται το ραφείο του νοσοκομείου. Όταν έπεσε αυτός ο τοίχος γινόταν φασαρία και οι εργάτες άρχισαν να πετάνε τις βαλίτσες και ό,τι βρήκαν στον κάδο. Οι δύο μοδίστρες βγήκαν στο μπαλκόνι και είδαν όλες αυτές τις διασκορπισμένες βαλίτσες, κάποιες είχαν σπάσει, είχαν ανοίξει πακέτα. Είδαν φωτογραφίες, επιστολές, μικροαντικείμενα, ρούχα και έτρεξαν κάτω να καταλάβουν τι συμβαίνει. Αντιλήφθηκαν ότι όλα αυτά ανήκουν σε κάποιους ανθρώπους, δεν γινόταν να πεταχτούν έτσι.

Σταμάτησαν το απορριμματοφόρο που ήταν έτοιμο να τα πάει όλα στη χωματερή και πήραν τηλέφωνο έναν γιατρό από την επιτροπή του Μουσείου που πάνε να στήσουν στο «Σωτηρία». Ήρθε όλη η ομάδα του Μουσείου, αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για ένα θησαυρό και συγκέντρωσαν όλα τα αντικείμενα στο κτίριο όπου ετοιμάζεται το μουσείο, μέσα στον χώρο του νοσοκομείου.

Αν δεν ήταν αυτές οι δύο γυναίκες μπορεί να μην είχαμε μάθει ποτέ για την ύπαρξη των βαλιτσών;

Ακριβώς, όλη αυτή η ιστορία είναι αποτέλεσμα πολλών τυχαίων γεγονότων. Τυχαία έγινε η διαρροή και έριξαν τον τοίχο, τυχαία βρέθηκαν οι βαλίτσες και αν δεν ήταν οι ράφτρες και κάποιοι άλλοι άνθρωποι να τις κουβαλήσουν, αυτός ο θησαυρός θα είχε πεταχτεί.


INFO: Η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «ΑΖΗΤΗΤΟΙ» της Μαριάννας Οικονόμου θα πραγματοποιηθεί στις 19/9 στις 20.00 στον ΔΑΝΑΟ παρουσία της σκηνοθέτιδας και των συντελεστών, ενώ θα ακολουθήσουν θεματικές προβολές με ειδικούς καλεσμένους από την ιατρική και πανεπιστημιακή κοινότητα, μέχρι και τις 25/9.

24ωρες εφημεριες

Τα σωματεία εργαζομένων από τα νοσοκομεία «Αττικόν», Γενικό Κρατικό Νίκαιας, «Ασκληπιείο» Βούλας και «Θριάσιο» Νοσοκομείο εκφράζουν την αντίθεσή τους στις 24ωρες, επταήμερες εφημερίες που σχεδιάζει για τα νοσοκομεία της Αττικής το υπουργείου Υγείας.

Όπως αναφέρουν στην ανακοίνωση που εστάλη από την Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), ο σχεδιασμός περί εφημεριών του υπουργείου Υγείας «θα επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Αυτό είναι αυταπόδεικτο αφού ακόμα και με τη σημερινή μορφή να μείνει το εφημεριακό καθεστώς αποδεικνύεται ότι απαιτείται πολλαπλάσιο προσωπικό από το υπάρχον».

Παράλληλα, σύμφωνα με την εκτίμηση των σωματείων, αν εφαρμοστεί το σχέδιο το σύστημα θα οδηγηθεί «στην υποβάθμιση της τακτικής λειτουργίας των κλινικών και των τακτικών εξωτερικών ιατρείων, δηλαδή στην μετατροπή των νοσοκομείων σε εφημερατζίδικα. Πώς θα γίνονται για παράδειγμα τακτικές στεφανιογραφίες, όταν το μοναδικό αιμοδυναμικό εργαστήριο του νοσοκομείου θα είναι κάθε μέρα σε αναμονή επειγόντων περιστατικών; Αντίστοιχα τα ραντεβού για γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση».

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Γιάννη Δεβετζόγλου για το NEWS24/7 οι εργαζόμενοι επρόκειτο να προχωρήσουν σε:

  • Συμμετοχή στη στάση εργασίας την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου, ώρες 11:00-3:00 και κινητοποίηση στα γραφεία της 2η ΥΠΕ την ίδια μέρα στις 12:00.
  • Κινητοποίηση μαζί με τοπικούς φορείς σε κάθε νοσοκομείο το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη.
  • Συμμετοχή στην πανελλαδική- πανυγειονομική απεργία στις 17 Οκτώβρη.
  • Ενημέρωση των ασθενών στα νοσοκομεία για τις συνέπειες της αλλαγής στο εφημεριακό καθεστώς.

«1. Διαφωνούμε κάθετα με τα σχέδια για αλλαγή στο εφημεριακό καθεστώς των νοσοκομείων του Λεκανοπεδίου Αττικής.
Η κυβέρνηση και το υπουργείο έρχονται δήθεν να απαντήσουν στην άθλια κατάσταση που υπάρχει στα ΤΕΠ των νοσοκομείων, στις τεράστιες αναμονές για εξέταση, στο συνωστισμό, στην ταλαιπωρία και την επικίνδυνη για ασθενείς και υγειονομικούς κατάσταση, προχωρώντας σε ένα μέτρο που ΔΕΝ θα δώσει λύση αλλά θα επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Αυτό είναι αυταπόδεικτο αφού ακόμα και με τη σημερινή μορφή να μείνει το εφημεριακό καθεστώς αποδεικνύεται ότι απαιτείται πολλαπλάσιο προσωπικό από το υπάρχον. Ήδη σήμερα ο κανόνας είναι η υπερεφημέρευση, τα δεκάδες χρωστούμενα ρεπό, η τραγική υποστελέχωση σε ορισμένα τμήματα και η έλλειψη κυρίως νοσηλευτικού προσωπικού.

2. Η εφαρμογή του σχεδίου της καθημερινής 24ωρης εφημέρευσης θα οδηγήσει:
•Στην υποβάθμιση της τακτικής λειτουργίας των κλινικών και των τακτικών εξωτερικών ιατρείων, δηλαδή στην μετατροπή των νοσοκομείων σε εφημερατζίδικα. Πώς θα γίνονται για παράδειγμα τακτικές στεφανιογραφίες, όταν το μοναδικό αιμοδυναμικό εργαστήριο του νοσοκομείου θα είναι κάθε μέρα σε αναμονή επειγόντων περιστατικών; Αντίστοιχα τα ραντεβού για γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση. Που θα πηγαίνουν οι ασθενείς που απαιτείται να κάνουν τακτικό ή προσυμπτωματικό έλεγχο; Θα περιμένουν μήνες μέχρι το πρόβλημα τους να γίνει επείγον; Η αν το αντέχει η τσέπη τους θα σπρώχνονται στον ιδιωτικό τομέα που η κυβέρνηση δεν έχει σταματήσει να πριμοδοτεί με κάθε ευκαιρία.
•Σε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των χειρουργείων αφού οι λιγοστές χειρουργικές αίθουσες θα κατανέμονται μόνο για τα επείγοντα περιστατικά, άρα θα αυξηθεί η λίστα αναμονής των τακτικών χειρουργείων.
•Τα ήδη οριακά στη λειτουργία τους εργαστήρια, η Αιμοδοσία, το Τμήμα Ακτινοδιάγνωσης θα επωμιστούν έναν τεράστιο όγκο δουλειάς στον οποίο δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν.
•Σε ένταση της πίεσης για ταχεία διεκπεραίωση των περιστατικών, ούτως ώστε να αδειάσουν κλίνες για να μπορέσει να ξαναεφημερεύσει το νοσοκομείο. Περιστατικά που χρήζουν διερεύνησης, με πολλαπλές εξετάσεις, ή θα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα ή θα παραπέμπονται στην πραγματοποίηση του ελέγχου σε τακτική βάση, που λόγω των γνωστών ελλείψεων θα είναι μονόδρομος που θα οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον ιδιωτικό τομέα.
•Σε περαιτέρω υπερεργασία και εντατικοποίηση λόγω του υπάρχοντος λιγοστού νοσηλευτικού και λοιπού παραϊατρικού προσωπικού, αλλαγές στο ωράριο εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών.

3. Η λύση για να αντιμετωπιστούν οι πολύωρες αναμονές στα ΤΕΠ και για να προσφέρονται ποιοτικές και σύγχρονες δωρεάν υπηρεσίες Υγείας είναι η άμεση στελέχωση με όλο το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό, να στελεχωθούν οι δομές Πρωτοβάθμιας Υγείας στη Β ΥΠΕ, να ξανανοίξει το Λοιμωδών ως σύγχρονο πλήρες νοσοκομείο».

μαθητων

Όπως γράφει στην ανακοίνωσή της η Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών Θεσσαλονίκης: «Η πρώτη νίκη την φετινή σχολική χρονιά είναι γεγονός!». Στα πέντε λύκεια του κέντρου της πόλης, οι κατευθύνσεις θα λειτουργήσουν κανονικά. Στην ανακοίνωση, οι μαθητές τονίζουν το «πόσο δυνατός είναι ο κοινός και συντονισμένος αγώνας μαζί με γονείς και καθηγητές», ενώ χαρακτηρίζουν την απόφαση ως «μια νίκη απέναντι σε όσους μας κοιτάν στην τσέπη και μας βλέπουν σαν αριθμούς».

«Φάνηκε πόσο δυνατός είναι ο κοινός και συντονισμένος αγώνας μαζί με γονείς και καθηγητές απέναντι στους σχεδιασμούς του Υπουργείου Παιδείας και των διευθύνσεων που είχε ως αποτέλεσμα να παρθούν πίσω οι αποφάσεις για συγχώνευση των “ολιγομελών” τμημάτων.

Είναι μια νίκη απέναντι σε όσους μας κοιτάν στην τσέπη και μας βλέπουν σαν αριθμούς! Η χρονιά ξεκίνησε αγωνιστικά και υποσχόμαστε ότι θα σας μείνει αξέχαστη!

Συνεχίζουμε δυναμικά τους αγώνες μας! Εκλέγουμε αγωνιστικά 5μελή και 15μελή στα σχολεία μας και συντονίζουμε τις δράσεις μας μέσα από αυτά!

  • Θέλουμε σχολείο να μορφώνει! Όχι να εξοντώνει!
  • Διεκδικούμε:
  • Καμία συγχώνευση τμημάτων και κανένα κλείσιμο σχολείου!
  • Να μην κατατεθεί το νομοσχέδιο για το εθνικό απολυτήριο και τις τριπλές πανελλαδικές με τράπεζα θεμάτων σε κάθε τάξη του λυκείου , που θα μετατρέψει το σχολείο σε ακόμα μεγαλύτερο εφιάλτη για εμάς και τις οικογένειες μας. Αφού, ο βαθμός και των τριών τάξεων θα συνυπολογίζεται…που σημαίνει ότι πλέον πρέπει να ξεκινάμε την προετοιμασία από το Δημοτικό για να τα βγάλουμε πέρα!
  • Να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, της οποία τα αποτελέσματα είδαμε και φέτος με χιλιάδες αποφοίτους να μένουν εκτός ΑΕΙ!
  • Ενισχυτική διδασκαλία σε όλα τα σχολεία με ευθύνη του Υπουργείου.
  • Κανένα κενό σε καθηγητές.
  • Θέρμανση στα σχολεία μας και δωρεάν μετακίνηση για όλους τους μαθητές»

Ισραήλ χεζμπολαχ

Την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου, το Ισραήλ πραγματοποίησε μια επιχείρηση κατά της Χεζμπολάχ (σιιτική παραστρατιωτική και πολιτική οργάνωση με βάση τον Λίβανο που συστάθηκε πρωταρχικά για να αντιμετωπίσει το Ισραήλ). Δεν επρόκειτο όμως για μια τυπική επίθεση, όπως αυτές που βλέπουμε εδώ και μήνες στη Γάζα. Αντ’ αυτού, το Ισραήλ τοποθέτησε εκρηκτικό υλικό μέσα σε μία νέα παρτίδα βομβητών – τηλεειδοποιητών, οι οποίοι έφτασαν στα χέρια μελών της Χεζμπολάχ. Μάλιστα, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι, οι συσκευές προμηθεύτηκαν από την εταιρεία «Gold Apollo», και είχαν παραποιηθεί πριν φτάσουν στο Λίβανο.

Οι δύο αξιωματούχοι που μίλησαν στους New York Times ανέφεραν πως κάθε συσκευή περιείχε 1 με 2 ουγγιές (1 ουγγία = περίπου 30 γραμμάρια), και είχαν εμφυτευτεί δίπλα από την μπαταρία της κάθε συσκευής μαζί με έναν διακόπτη, ο οποίος θα μπορούσε να πυροδοτήσει εκρηκτικά από απόσταση.

Και έτσι έγινε.

Στις 15:30 οι τηλεειδοποιητές στο Λίβανο έλαβαν ένα μήνυμα το οποίο φαινόταν σαν να προέρχεται από την ηγεσία της Χεζμπολάχ. Το σήμα ενεργοποίησε τα εκρηκτικά, και τουλάχιστον 12 άτομα έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 2.800. Στους νεκρούς συμπεριλαμβάνονταν και δύο παιδιά.

Το Ισραήλ κατηγορήθηκε σύντομα για την επίθεση. Δύο πηγές ανέφεραν στο Reuters ότι η υπηρεσία κατασκοπείας του Ισραήλ, η Μοσάντ, η οποία έχει μακρά ιστορία σύνθετων επιθέσεων σε ξένο έδαφος, τοποθέτησε εκρηκτικά μέσα στους τηλεειδοποιητές. Ο ισχυρισμός αντικατοπτρίστηκε από Αμερικανούς αξιωματούχους στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.

Το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου έθεσε τα νοσοκομεία σε «μέγιστη επιφυλακή» και ζήτησε από τους πολίτες να πετάξουν τους βομβητές, ενώ παράλληλα η Χεζμπολάχ είπε ότι διενεργεί «έρευνα ασφαλείας και επιστημονική έρευνα» για τα αίτια των εκρήξεων και ότι το Ισραήλ θα λάβει «τη δίκαιη τιμωρία του».

Ο υπουργός Πληροφοριών του Λιβάνου, Ζιάντ Μακάρι, καταδίκασε την επίθεση ως «ισραηλινή επίθεση». Σύντομα, η πηγή των τηλεειδοποιητών εντοπίστηκε. Σημειώθηκε πως μεταφέρθηκαν από την Ταϊβάν στην Ουγγαρία. Όμως η εταιρεία κατασκευής που βρίσκεται στην Ταϊβάν γρήγορα δήλωσε ότι οι συσκευές δεν είχαν κατασκευαστεί από αυτούς: «Το προϊόν δεν ήταν δικό μας. Μόνο που είχε την επωνυμία μας», είπε ο ιδρυτής της εταιρείας, Hsu Ching-kuang. «Είμαστε μια υπεύθυνη εταιρεία.» πρόσθεσε, ενώ δήλωσε πως οι τηλεειδοποιητές κατασκευάστηκαν από μια εταιρεία στην Ευρώπη που είχε το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το εμπορικό σήμα της.

Οι δημοσιογράφοι συγκεντρώνονται γύρω από τον Hsu Ching-kuang, στην πόρτα του γραφείου της εταιρείας στη Νέα Ταϊπέι την Τετάρτη. (Credits: Helen Davidson)

Τα νοσοκομεία σε όλο τον Λίβανο κατακλύστηκαν από ασθενείς και ένα νοσοκομείο πεδίου δημιουργήθηκε στη νότια πόλη Τύρου για να φιλοξενήσει τραυματίες. Ο ήχος των σειρήνων των ασθενοφόρων ήταν σταθερός στην πρωτεύουσα του Λιβάνου περισσότερες από τρεις ώρες μετά την επίθεση.

Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να αποκλιμακώσουν την ένταση μεταξύ των δύο πλευρών και ανησυχούν ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, θα μπορούσε να διατάξει χερσαία εισβολή στον Λίβανο. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αφότου το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι επεκτείνει τους στόχους του στον πόλεμο για να συμπεριλάβει ως στόχο του τη Χεζμπολάχ.

Μόλις την επόμενη ημέρα, Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, η κατάσταση κλιμακώθηκε ακόμα περισσότερο. Αυτή τη φορά, οι εκρήξεις προήλθαν από walkie-talkies (ασύρματους πομποδέκτες) και ήταν μέρος ενός δεύτερου κύματος επιθέσεων στη Βηρυτό και σε άλλα μέρη του Λιβάνου. Τουλάχιστον 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 450 τραυματίστηκαν στο δεύτερο κύμα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου.

Οι επιθέσεις – οι οποίες σύμφωνα με το Ισραήλ έχουν στόχο τη Χεζμπολάχ, αλλά έχουν επίσης σκοτώσει αμάχους – έχουν αυξήσει τους φόβους ότι η σύγκρουση των δύο πλευρών θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε εκτεταμένο πόλεμο.

Μιλώντας στα ισραηλινά στρατεύματα την Τετάρτη, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant είπε: «Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας φάσης στον πόλεμο – απαιτεί θάρρος, αποφασιστικότητα και επιμονή». Δεν έκανε καμία αναφορά στους εκρηκτικούς μηχανισμούς, αλλά επαίνεσε το έργο του ισραηλινού στρατού και των υπηρεσιών ασφαλείας, λέγοντας ότι «τα αποτελέσματα είναι πολύ εντυπωσιακά».

Στις επιθέσεις της Τετάρτης, ακούστηκαν πολλές εκρήξεις σε μια κηδεία στη Βηρυτό για τρία μέλη της Χεζμπολάχ και ένα παιδί που σκοτώθηκαν από έκρηξη τηλεειδοποίησης την προηγούμενη ημέρα, σύμφωνα με δημοσιογράφους του Associated Press στο σημείο. Ένας φωτογράφος του AP στη νότια παραλιακή πόλη της Σιδώνας είδε ένα αυτοκίνητο και ένα κατάστημα κινητής τηλεφωνίας να έχουν υποστεί ζημιές μετά από έκρηξη συσκευών μέσα σε αυτά.

Το δεύτερο κύμα εντείνει επίσης την ανησυχία για τα δυνητικά θύματα που προκλήθηκαν στις επιθέσεις, κατά τις οποίες εκατοντάδες εκρήξεις ξέσπασαν οπουδήποτε ήταν ο κάτοχος του της συσκευής – σε σπίτια, αυτοκίνητα, σε παντοπωλεία και σε καφετέριες, συχνά με την οικογένεια ή τους κοντινούς περαστικούς.

Σήμερα, Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου, το Ισραήλ βομβάρδισε το νότιο Λίβανο. Αυτές οι εξελίξεις έχουν εγείρει φόβους για επιστροφή στον πόλεμο πλήρους κλίμακας μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, ο πρώτος εδώ και 18 χρόνια. Το Ισραήλ βλέπει τη σύγκρουσή του με τη Χεζμπολάχ ως μέρος μιας ευρύτερης περιφερειακής αντιπαράθεσης με το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει ένοπλες ομάδες στη Γάζα, τη Συρία, την Υεμένη και το Ιράκ. Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές έπληξαν πολλούς στόχους της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο κατά τη διάρκεια της νύχτας, συμπεριλαμβανομένων τοποθεσιών αποθήκευσης όπλων στο Chihine, στην Tayibe και σε άλλες περιοχές.

(Καπνός ανεβαίνει από την πόλη Khiam του νότιου Λιβάνου, εν μέσω συνεχιζόμενων διασυνοριακών εχθροπραξιών μεταξύ της Χεζμπολάχ και των ισραηλινών δυνάμεων, όπως απεικονίζεται από το Marjayoun, κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, 18 Σεπτεμβρίου 2024. /Karamallah Daher)

Παρά την κλιμακούμενη βία, εκπρόσωπος των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ είπε ότι η κατάσταση κατά μήκος των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου δεν έχει επιδεινωθεί σημαντικά όσον αφορά τις ανταλλαγές πυρών, αν και η ένταση παραμένει υψηλή. Οι διασυνοριακές συγκρούσεις συνεχίζονται από τις 7 Οκτωβρίου, όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, με αποτέλεσμα η Χεζμπολάχ να εκτοξεύσει πυραύλους. Δεκάδες χιλιάδες άμαχοι και στις δύο πλευρές των συνόρων έχουν εκκενωθεί. Ο ισραηλινός στρατός έχει αναδιατάξει ελίτ μονάδες από τη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων δυνάμεων καταδρομέων και αλεξιπτωτιστών, για να ενισχύσει το βόρειο μέτωπό του, καθώς οι φόβοι για μια ευρύτερη σύγκρουση αυξάνονται.

χαλιά, υπουργός τουρισμού

Σε μία κίνηση ανανέωσης του γραφείου της αποφάσισε να προβεί η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, εμπλουτίζοντας τα στοιχεία διακόσμησης. Ως επιστέγασμα, προμηθεύτηκε από την επιχείρηση χειροποίητων χαλιών της Δέσποινας Μοιραράκη δύο περσικά χαλιά, το κόστος των οποίων, με πρόχειρους υπολογισμούς, «αγγίζουν» τις καθαρές ετήσιες απολαβές ενός μέσου ιδιωτικού υπαλλήλου που αμείβεται με τον βασικό μισθό για δύο έτη εργασίας. 

«Ξιπασμένη» και «όμορφο γραφείο»

Κατά τη διάρκεια πρωινής εκπομπής του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ, ο –γνωστός για τις συντηρητικές του θέσεις– Άρης Πορτοσάλτε, τοποθετήθηκε επί του ζητήματος ως εξής: «Δεν έκανε τίποτα παράνομο η Όλγα Κεφαλογιάννη. Το ενοχλητικό είναι ότι η χώρα πριν από 14 χρόνια χρεωκόπησε και δεν πρέπει να εμφανίζεται ξιπασμένη. Αν είχαμε ένα κτίριο, τύπου Μεγάρου Μαξίμου για τη φιλοξενία επισκεπτών για τον τουρισμό, να βάλουμε εκεί χαλιά ενός εκατομμυρίου».

Συγχρόνως, ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, έσπευσε να υπερασπιστεί την –ομολογουμένως– δαπανηρή επιλογή της υπουργού Τουρισμού, επικαλούμενος τα κάτωθι:

«Να αλλάξετε το όνομα που έχετε διαλέξει (σ.σ. σε απάντηση άλλου χρήστη στο X με το ψευδώνυμο Winston Churchill). Ήταν ένας σπουδαίος πολιτικός και αριστοκράτης και δεν ησχολείτο με τέτοιες κατινιές. Ναι, η Υπουργός Τουρισμού πρέπει να έχει όμορφο γραφείο συναντά ξένους πελάτες μας και φέρνει πελάτες στη χώρα. Η δουλειά της είναι αυτή και όχι να είναι σε αχούρι. Τα χάλια παραμένουν ιδιοκτησία του κράτους μας και όλα τα κράτη, ναι μην σοκάρεστε, αγοράζουν και πράγματα για να κοσμούν τα δημόσια κτίριά τους. Καλημέρα σας έχετε απλά εξελιχθεί σε έναν τοξικό λογαριασμό».

Εδώ, βέβαια, χρειάζεται να επισημανθεί μια διακριτή διαφορά: Ένας ευπαρουσίαστος χώρος δεν προσδιορίζεται από το κόστος ενός μεμονωμένου αντικειμένου. Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα καλαίσθητων γραφείων ή άλλων επαγγελματικών χώρων που αναδιαμορφώθηκαν με λιγότερα από 17.980€ συλλήβδην. Η προκλητικότητα μιας τέτοιας κίνησης σε εποχές ένδειας και οικονομικής ασφυξίας, σίγουρα δεν συνάδει με πολιτική ευσυνειδησία. Εν τέλει, η κρατική οικονομία τροφοδοτείται από τους φόρους των πολιτών της και, επομένως, κρίνεται απολύτως εύλογη η αμφισβήτηση ως προς την ορθή αξιοποίηση των συγκεκριμένων πόρων σε… πανάκριβα είδη διακόσμησης ενός υπουργικού γραφείου. 

Η ανακοίνωση του υπουργείου Τουρισμού 

Σε αντίστοιχη φιλοσοφία κινήθηκε και η επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Τουρισμού, υπογραμμίζοντας την τήρηση όλων των νόμιμων διαδικασιών και την ανάγκη αναβάθμισης των υποδομών, του επονομαζόμενου και ως «υπουργείου εξωστρέφειας»:

«Σχετικά με τα δημοσιεύματα που αφορούν στην προμήθεια υλικοτεχνικού εξοπλισμού και ειδών για την αναβάθμιση των χώρων υποδοχής επισκεπτών, διευκρινίζονται τα εξής, από το υπ. Τουρισμού: Το υπουργείο Τουρισμού, ως κατεξοχήν υπουργείο εξωστρέφειας, έχει ως βασική αποστολή την προώθηση της εικόνας της χώρας μας. Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμο μέρος των εργασιών του είναι η υποδοχή προσώπων από όλο τον κόσμο που εκπροσωπούν, μεταξύ άλλων, κράτη και φορείς του νευραλγικού αυτού τομέα για την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, κρίθηκε απαραίτητη η ανανέωση του εξοπλισμού και η αναβάθμιση των υποδομών μας, διαδικασία που είχε καθυστερήσει για περισσότερο από μια δεκαπενταετία».

«Η ανανέωση αυτή έγινε με απόλυτη διαφάνεια, ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες νομικές διαδικασίες και σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Η βελτίωση των χώρων υποδοχής κρίνεται αναγκαία για τη διασφάλιση της άριστης φιλοξενίας και εξυπηρέτησης των επισκεπτών, στο πλαίσιο δράσεων και εργασιών για την προώθηση του ελληνικού τουρισμού, καθώς και για την ανάδειξη της θετικής εικόνας της χώρας μας σε διεθνές επίπεδο».

Πάρα ταύτα, ουδέποτε ετέθη ερώτημα ως προς τη νομιμότητα της συναλλαγής –είναι τουλάχιστον αυτονόητη– ούτε προκλήθηκαν αντιδράσεις για την τήρηση της αξιοπρεπούς εικόνας ενός υπουργείου. Αυτό που στηλιτεύεται από την κοινή γνώμη είναι η πράξη αυτή καθαυτή, μια πράξη αμετροέπειας, η οποία περνάει στα ψιλά γράμματα ως αυτονόητη, αντί να συνοδευτεί με μια κίνηση απολογίας και ενσυναίσθησης. 

Μια στάλα Χ

Το ανησυχητικό αυτό γεγονός επηρέασε ιδιαίτερα και τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι κινούνται μεταξύ σφοδρών αντιδράσεων, σαρκαστικής διάθεσης και χιούμορ. 

Μαιευτική βία στην Ελλάδα

Μια έμπειρη γυναικολόγος του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) στην Ελλάδα καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση με αναστολή για ανθρωποκτονία από αμέλεια, καθώς κρίθηκε υπεύθυνη για τον θάνατο ενός νεογνού λόγω περιγεννητικής ασφυξίας. Το περιστατικό συνέβη τον Μάρτιο του 2018 όταν η γυναικολόγος προχώρησε σε πρόκληση τοκετού και συνέχισε να χορηγεί το φάρμακο ωκυτοκίνη, παρά τις ενδείξεις που υπέδειχναν παθολογικές επιπτώσεις στην καρδιακή λειτουργία του εμβρύου. Η έγκυος υπέστη την αμφιλεγόμενη πρακτική Κριστέλερ, η οποία ασκεί πίεση στη μήτρα για την επιτάχυνση του τοκετού, πρακτική που έχει απαγορευτεί σε πολλές χώρες λόγω των κινδύνων που εγκυμονεί, όπως η εμβρυϊκή υποξία. Παρά τη διασωλήνωση του παιδιού αμέσως μετά τη γέννα, το νεογνό κατέληξε 67 ώρες αργότερα.

Η συγκεκριμένη υπόθεση ανοίγει τη συζήτηση για τη μαιευτική βία στην Ελλάδα, δηλαδή τη χρήση αναίτιων και συχνά επικίνδυνων ιατρικών παρεμβάσεων κατά τον τοκετό. Ο χειρισμός Κριστέλερ, καθώς και άλλες επεμβατικές μέθοδοι που εφαρμόζονται χωρίς τη συναίνεση των γυναικών, θεωρούνται παραβίαση των σωματικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων τους. Διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), συνιστούν να αποφεύγεται η πρακτική Κριστέλερ, ενώ έρευνες δείχνουν ότι η μαιευτική βία μπορεί να οδηγήσει σε μετατραυματικό στρες και να αποθαρρύνει τις γυναίκες από το να αποκτήσουν επόμενα παιδιά.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των Λίνα Γιάνναρου και Πέννυ Μπουλούτζα για την Καθημερινή, και τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, η πρόκληση τοκετού στην Ελλάδα είναι συχνή, με το ποσοστό να εκτιμάται εμπειρικά ότι ξεπερνάει το 50%, παρόλο που επισήμως ανέρχεται στο 30%. Παρά το γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η πρόκληση τοκετού είναι αναγκαία, συχνά επιλέγεται για λόγους προγραμματισμού των τοκετών από τους ιατρούς, χωρίς να υπάρχουν ιατρικοί λόγοι. Αυτή η πρακτική αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών, όπως η αναγκαστική καισαρική τομή ή η αυξημένη αιμορραγία μετά τον τοκετό.

Όπως δήλωσε στην καθημερινή η ιατρική ανθρωπολόγος Μισέλ Σάντλερ, η οποία εξειδικεύεται σε θέματα μαιευτικής βίας όντας ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Adolfo Ibañez της Χιλής, οι παράγοντες για την πρόκληση τοκετού είναι πολλοί. Όμως, σε πολλές περιπτώσεις επιλέγεται για λόγους προγραμματισμού των τοκετών, για να δουλεύει το σύστημα καλύτερα. «Όταν πληρώνεσαι ανά διαδικασία είναι επόμενο να αποζητάς περισσότερους τοκετούς την ημέρα. Ταυτόχρονα σχετίζεται και με την ιατρικοποίηση της γέννας. Το να την αντιμετωπίζεις, όχι σαν μια φυσιολογική διαδικασία στην οποία πρέπει να παρεμβαίνεις μόνο όταν είναι απαραίτητο. Είναι η παθολογικοποίηση της γέννας». Ενώ, σύμφωνα με την ίδια η απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου για την παραπάνω απόφαση είναι μέρος μιας παγκόσμιας τάσης. «Διεθνώς βρίσκεται σε εξέλιξη μια συζήτηση για την κακομεταχείριση και την παρεμβατικότητα στον τοκετό. Δεν είναι τυχαίο ότι ο χειρισμός Κριστέλερ έχει απαγορευθεί σε πολλές χώρες, ενώ σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να κερδίζονται τέτοιες υποθέσεις. Η απόφαση δείχνει ευαισθητοποίηση και από την πλευρά της Ελλάδας σε θέματα μαιευτικής βίας».

Η υπόθεση της καταδίκης της γυναικολόγου και οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια του τοκετού φέρνουν στην επιφάνεια το θέμα της ιατρικοποίησης του τοκετού και της πίεσης για επιτάχυνση των διαδικασιών. Οι συχνές παρεμβάσεις χωρίς επαρκή ιατρική αιτιολόγηση έχουν γίνει ρουτίνα στα ελληνικά νοσοκομεία, με σημαντικό ποσοστό γυναικών να βιώνουν λεκτική (16,5%) και σωματική βία (15,2%) κατά τον τοκετό. Αυτό περιλαμβάνει την άρνηση αναισθησίας, τη συνεχή διενέργεια κολπικών εξετάσεων και τη χρήση τεχνικών όπως η λαβίδα ή η ωκυτοκίνη χωρίς τη συναίνεση της μητέρας.

Πιο συγκεκριμένα, από τις 63 συμμετέχουσες αναφέρθηκαν: αδικαιολόγητη και αχρείαστη χρήση διαφόρων τεχνολογικών παρεμβάσεων (όπως τεχνητή πρόκληση τοκετού, τεχνητό σπάσιμο των νερών και χορήγηση ωκυτοκίνης), συνεχείς κολπικές εξετάσεις, δέσιμο στο κρεβάτι, απαγόρευση κινήσεων, άρνηση παροχής αναισθησίας ή και ανακούφισης από τον πόνο, χρήση της λαβίδας και της τεχνικής Κριστέλερ, λεκτική κακοποίηση (ειρωνικά, υποτιμητικά και προσβλητικά σχόλια).

Στην Ελλάδα, το φαινόμενο της υπερβολικής χρήσης καισαρικών τομών είναι επίσης ανησυχητικό, με το ποσοστό να φτάνει το 61,93% το 2022. Δηλαδή, 6 στα 10 παιδιά γεννήθηκαν με καισαρική τομή.

(Πηγή: Καθημερινή, με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΠΟΥ)

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στην Ελλάδα το 2022 έγιναν 28.884 φυσιολογικοί τοκετοί (37,96%), έναντι 47.128 τοκετών με καισαρική τομή (61,93%). Σε 83 περιπτώσεις δεν δηλώθηκε ο τρόπος γέννησης του παιδιού. Το ποσοστό αυτό είναι ελαφρά υψηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα τρία έτη: 60,4% το 2021, 57,6% το 2020 και 54,15% το 2019 (χρονιά με υψηλό αριθμό γεννών όπου δεν αναφερόταν ο τρόπος τοκετού). Το 60,4% της χώρας μας το 2021, αξίζει ίσως να αντιπαρατεθεί με το 25,7% του μέσου όρου της Ευρώπης.

Οι υπεύθυνοι της παραπάνω έρευνας επιχειρούν να ερμηνεύσουν τα αίτια των υψηλών ποσοστών: «Η προχωρημένη ηλικία της μητέρας κατά τον τοκετό φαίνεται να είναι ένας ανεξάρτητος παράγοντας που αυξάνει το ποσοστό των καισαρικών τομών», επισημαίνουν, προσθέτοντας ότι «η υπογονιμότητα σχετίζεται με την ηλικία της ασθενούς. Αυτό σημαίνει ότι καθώς η μητέρα μεγαλώνει, η συχνότητα της υπογονιμότητας αυξάνεται και κατ’ επέκταση αυξάνεται και η ανάγκη εφαρμογής μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που είναι πιο πιθανόν να ολοκληρωθούν με καισαρική τομή».

Ένας άλλος λόγος που αναφέρεται είναι η “αμυντική ιατρική”. Η μαιευτική κατατάσσεται στις ειδικότητες που εμπλέκονται αρκετά συχνά σε δικαστικές διαμάχες και γι’ αυτό, κάποιες καισαρικές δεν γίνονται προς όφελος της εγκύου, αλλά με στόχο την προστασία του μαιευτήρα από πιθανή δικαστική διαμάχη σε περίπτωση που ο κολπικός τοκετός δεν εξελίχθηκε καλά.

Ο συνδυασμός της προγραμματισμένης γέννας για εξυπηρέτηση του προσωπικού και της «αμυντικής ιατρικής» οδηγεί στην αύξηση των επεμβατικών πρακτικών, ενώ οι γυναίκες συχνά δεν ενημερώνονται σωστά για τις συνέπειες αυτών των επιλογών: «Η ανεπαρκής ενημέρωσή της, η εμπειρία προηγούμενου τραυματικού τοκετού, ο φόβος του πόνου κατά τον κολπικό τοκετό, ο φόβος της σεξουαλικής δυσλειτουργίας μετά τον τοκετό, είναι μερικοί από τους λόγους που η έγκυος ζητάει να γεννήσει με καισαρική τομή».

events

«Είμαι ακόμα σε mood διακοπών και δυσκολεύομαι πολύ να προσαρμοστώ στους ρυθμούς της Αθήνας», μου δήλωσε χτες η Μαρία, λίγες ώρες πριν επιβιβαστεί στο καράβι για Νάξο, «για ένα τελευταίο τριήμερο». Ακριβώς το ίδιο νιώθω κι εγώ με το που ξεκινά το φθινόπωρο στην Αθήνα, αν κι έχω επιστρέψει στην πόλη εδώ και έναν μήνα.

Ξέρω όμως πολύ καλά ότι η αυτή η πόλη αξίζει περισσότερο τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, με φεστιβάλ, μουσικά live, εκθέσεις και «μυστικά» events που έρχονται να γεμίσουν τη ζωή μας με ενδιαφέρον και κάνουν το φθινόπωρο λίγο πιο υποφερτό.

Φαγητό, καφές, μουσική, εκθέσεις με επίκεντρο τη γυναίκα, ο φθινοπωρινός Λυκαβηττός, βινύλια, βιβλία, θεατρικές παραστάσεις. Ας δούμε όλες τις επιλογές, γιατί στο εξής, κανένα Σαββατοκύριακο (και όχι μόνο) δεν θα είναι βαρετό.

Κυψέλη BEAT

Η Δημοτική Αγορά της Κυψέλης παίρνει ζωή τα Σαββατοκύριακα, φιλοξενώντας εκθέσεις, φεστιβάλ και events για ενήλικες και παιδιά. Την Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου, έρχεται το 7ο Κυψέλη BEAT, που περιλαμβάνει φαγητό, βινύλια, μουσική και aperitivi, και όλα αυτά με ελεύθερη είσοδο. Μετά τις 13:00.

AFROfitness

Οι Bantu Dancers ξέρουν καλά ότι η γυμναστική αποκτά ενδιαφέρον μόνο όταν μοιάζει με πάρτι. Το AFROfitness συνδυάζει παραδοσιακές αφρικανικές κινήσεις με σύγχρονο χορό και στόχος του δεν είναι μόνο γυμναστείς μέσα από την κίνηση, αλλά και να ενισχύσεις την αυτοπεποίθηση, την αντοχή και τον συντονισμό σου. Αυτό θα συμβεί τη Δευτέρα, 23 Σεπτεμβρίου, στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, στις 19:00, με απαραίτητη προκράτηση θέσης.

Παύλος Παυλίδης στον Λυκαβηττό (για να μπει καλά το φθινόπωρο)

Δεν είναι πραγματικά Σεπτέμβρης αν δεν δεις live τον Παύλο Παυλίδη. Φέτος θα βρεθεί στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού, που επανήλθε στις ζωές μας μετά από αρκετά χρόνια, για να μας ταξιδέψει έτσι όπως μόνο αυτός ξέρει, μέσα από τραγούδια δεκαετιών αλλά και με κομμάτια του νέου δίσκου του, «Μπρανκαλεόνε». Στις 23 Σεπτεμβρίου.

Ιστορικές Διαδρομές «1974» και «1944»

Ο Κωνσταντίνος Κυρίμης μάς ξεναγεί στο κέντρο της πόλης, αλλά κάτω από αυτή, και μαθαίνουμε ιστορίες και μαρτυρίες για τη δημιουργία και την εξέλιξη των λαϊκών καταφυγίων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σημείο συνάντησης στον πεζόδρομο Κοραή, στις 5 Οκτωβρίου, στις 10 το πρωί. Απαραίτητη η κράτηση θέσεων.

Μελωδία Festival

Ο αγαπημένος ραδιοφωνικός σταθμός δίνει ραντεβού στις 2 Οκτωβρίου, στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού, για να γιορτάσει τα παλιά και νέα ονόματα της έντεχνης μουσικής σκηνής. Babo Koro, Μαρίνα Σπανού, Αλέξανδρος Κτιστάκης και άλλα ονόματα που θα ανακοινωθούν.

Burger Fest X efood

Η μεγάλη γιορτή του burger επιμένει για δέκατη συνεχή χρονιά και θα βρίσκεται ξανά στο Αμαξοστάσιο στο Γκάζι τα Σαββατοκύριακα 20-22 και 27-29 Σεπτεμβρίου. Food games, grill masters για να εντρυφήσεις στα μυστικά του ψησίματος του burger, μουσικά live και φυσικά η ευκαιρία για να δοκιμάσεις διαφορετικά burgers με την παρέα σου.

Athens Art Book Fair

Αυτό το φθινόπωρο, το φεστιβάλ που περιλαμβάνει φανζίν, εικαστικά έντυπα, φωτογραφικά βιβλία, ανεξάρτητα περιοδικά, καλλιτεχνικές μονογραφίες, ποίηση και άλλα, βγαίνει για πρώτη φορά σε δημόσιο χώρο της πόλης και σε προσκαλεί να το ανακαλύψεις. 4-6 Οκτωβρίου στη στοά Τρίστρατο.

“Letting Yourself Be” της Deborah Segun

Η Νιγηριανή καλλιτέχνιδα Deborah Segun παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική της έκθεση στην γκαλερί The Breeder. Οι πίνακές της επαναφέρουν στο κέντρο της συζήτησης γύρω από το γυναικείο σώμα, σε έναν κόσμο όπου οι θηλυκότητες υπονομεύονται και αγνοούνται.

Μέσα από τα έργα της, αναφέρεται και στην έμφυλη ντροπή που επιβάλλεται στις plus sized γυναίκες κάθε ηλικίας. Η έκθεση ξεκίνησε στις 12 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 2 Νοεμβρίου.

Ergon Ensemble- Terry Riley, “In C”

Δεκάδες μουσικά μοτίβα, 53 για την ακρίβεια, χωρίς συγκεκριμένες οδηγίες, εκτός από μία σελίδα. Κάθε μουσικός επιλέγει την επόμενη κίνησή του, αρκεί να συντονίζεται με τους υπόλοιπους. Το Ergon Ensembe του Terry Riley ξεκίνησε το 2008, έχει συνεργαστεί με σπουδαία φεστιβάλ, καθώς και με το Μέγαρο Μουσικής και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Στις 21 Σεπτεμβρίου θα βρίσκεται στο
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με δωρεάν είσοδο.

Heilung

Στις 12 Οκτωβρίου, θα έχεις την ευκαιρία να απολαύσεις μία ιδιαίτερη εμπειρία που ακούει στο όνομα Heilung (δηλαδή θεραπεία). Πρόκειται για μία πειραματική pagan folk κολεκτίβα από τη Σκανδιναβία, που μας προσκαλεί να συνδεθούμε ξανά με τις ρίζες μας. Δεν παίζουν με μουσικά όργανα, αλλά με αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν και την εποχή του Χαλκού, όπως κόκαλα και δόρατα. Το μότο τους είναι ότι όλοι είμαστε αδέρφια και δεν υπάρχει γεωγραφικός, θρησκευτικός ή πολιτικός διαχωρισμός. Μία μυσταγωγική εμπειρία, στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού.

Athens Coffee Festival

Αν η μέρα σου δεν ξεκινά χωρίς καλό καφέ, το διήμερο 28-30 Σεπτεμβρίου, το Athens Coffee Festival της Τεχνόπολης σε περιμένει με 120 premium coffee brands και microroasteries, φαγητό, μουσική και stand up comedy.

Αθηνάς χωρίς αυτοκίνητο

Η 21η Σεπτεμβρίου, η αλλιώς Παγκόσμια Ημέρα Αυτοκινήτου, γιορτάζεται έτσι όπως της αξίζει. Με τα πόδια ή το ποδήλατο, η οδός Αθηνάς θα μεταμορφωθεί σε μία μεγάλη γιορτή για μικρούς και μεγάλους, με σινεμά, μουσική και happenings.

Ancient Drama- Τραγωδία και τρόμος σε κόμικς

Μία πρωτοποριακή έκθεση του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, που βασίζεται στις Τρωάδες του Ευριπίδη. 29 καλλιτέχνες επιχειρούν να συνδέσουν την αρχαία τραγωδία με τον τρόμο, μέσα από τα κόμικς και πώς εκεί αναδεικνύεται η φρίκη του πολέμου, η βία, οι γυναικοκτονίες και άλλα θέματα. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου.

Αγοραφοβικό Φεστιβάλ

Τρεις σκηνές, 24 acts, καλεσμένα του φετινού επιμελητή Metaman, που θα εξιστορήσουν την εξέλιξη της παράλληλης ζωής της μουσικής έκφρασης στην Ελλάδα. Κωνσταντίνος Βήτα, Λένα Πλάτωνος, Lost Bodies, Evripidis and his Tragedies και πολλή ακόμα μουσική, στον υπέροχο χώρο ΠΛΥΦΑ. Στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου.

Τραμπ

Στο Φλιντ του Μίσιγκαν, η πρώτη εκδήλωση του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ μετά την παρέμβαση της Μυστικής Υπηρεσίας κατά τη διάρκεια μιας απόπειρας δολοφονίας στο κλαμπ του γκολφ στη Φλόριντα, παρουσίασε μια έντονη ατμόσφαιρα θρησκευτικής ζέσης μεταξύ των υποστηρικτών του. Αυτό το τελευταίο περιστατικό σηματοδότησε τη δεύτερη προφανή απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ μέσα σε λίγους μήνες, την οποία η βάση του ερμήνευσε ως ένδειξη θεϊκής παρέμβασης.

Στην εκδήλωση, οι παρευρισκόμενοι έδειξαν την πεποίθησή τους ότι η επιβίωση του Τραμπ δεν ήταν απλή σύμπτωση. Πολλοί υποστηρικτές φορούσαν μπλουζάκια με θρησκευτικά και πολιτικά συνθήματα. Ο Κρεγκ Νάγκι, ένας τοπικός ιδιοκτήτης αρτοποιείου, φόρεσε ένα πουκάμισο που έγραφε: «Ο ΙΗΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΩΤΗΡΑΣ ΜΟΥ Ο ΤΡΑΜΠ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΟΥ», ενώ η Κόνι Χάνε, 68 ετών, εξέφρασε την πεποίθησή της ότι «Το χέρι του Θεού είναι μαζί του».

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Trump δήλωσε: «Είναι επικίνδυνη δουλειά να είσαι πρόεδρος. Είναι κάπως επικίνδυνη. Ξέρετε, πιστεύουν ότι το να οδηγείς αγωνιστικό αυτοκίνητο είναι επικίνδυνο. Όχι. Πιστεύουν ότι το ροντέο είναι αρκετά τρομακτικό, σωστά; Όχι. Αυτή είναι επικίνδυνη δουλειά (σ.σ. το να είσαι πρόεδρος)».

Ο Trump είπε επίσης στους συγκεντρωμένους υποστηρικτές του ότι έλαβε χθες ένα τηλεφώνημα από την αντίπαλό του στις προεδρικές εκλογές, την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις, το οποίο χαρακτήρισε «πολύ, πολύ ωραίο, το εκτιμάμε».

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι η Χάρις, η οποία βρισκόταν στην Πενσιλβάνια, επικοινώνησε με τον Τραμπ και η συνομιλία τους περιγράφηκε ως «εγκάρδια και σύντομη». Η Χάρις, μιλώντας σε συνέντευξη στην Φιλαδέλφεια, επανέλαβε ότι δεν υπάρχει θέση για τη βία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ωστόσο, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News, ο Τραμπ κατηγόρησε τη ρητορική των Δημοκρατικών και της Χάρις για την επίθεση εναντίον του, λέγοντας ότι «εξαιτίας της ρητορικής της κομμουνιστικής αριστεράς οι σφαίρες σφυρίζουν» και πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Παρά τις κατηγορίες του, ο Τραμπ απέφυγε να επαναλάβει τις καταγγελίες αυτές κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του συγκέντρωσης στο Φλιντ.

Οι υποστηρικτές του Τραμπ τονίζουν ότι οι επιθέσεις εναντίον του έχουν ενισχύσει την αποφασιστικότητά τους να τον ψηφίσουν. Ο 71χρονος Ντόναλντ Όουεν, ο οποίος παρακολούθησε την προεκλογική εκδήλωση, δήλωσε: «Θέλουν να σκοτώσουν τον Τραμπ για να μην μπορέσει να υπηρετήσει δεύτερη θητεία» και πρόσθεσε ότι θα ήταν ο πρώτος που θα έτρεχε να σταματήσει τις σφαίρες αν κάποιος προσπαθούσε να τον πυροβολήσει.

Στην ομιλία του, ο Τραμπ παρουσιάστηκε ως ο σωτήρας της αυτοκινητοβιομηχανίας απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό, προειδοποιώντας ότι «αν γίνει μια τραγωδία και δεν κερδίσουμε, δεν θα υπάρχει καμία θέση εργασίας στις αυτοκινητοβιομηχανίες, καμία θέση εργασίας στη βιομηχανία». Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι αν εκλεγεί, θα επιβάλει υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων από το Μεξικό και την Κίνα.

Τραμπ και Χάρις συνεχίζουν τις συγκεντρώσεις τους στις κρίσιμες πολιτείες που θα κρίνουν το αποτέλεσμα των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Χάρις φαίνεται να έχει κερδίσει έδαφος μετά το ντιμπέιτ της 10ης Σεπτεμβρίου, στο οποίο η απόδοσή της εκτιμήθηκε ως καλύτερη από εκείνη του αντιπάλου της.