«Που θα βρω καλύτερα;»
Η ευγνωμοσύνη είναι πραγματικά ένα υπέροχο αγαθό και προτέρημα στον άνθρωπο. Ωστόσο, η υπερβολική ευγνωμοσύνη, η οποία αγγίζει τα όρια της ανοχής των πάντων, μπορεί να αποτελέσει το πιο καταστροφικό όπλο της προσωπικότητας του ανθρώπου.
Οι άνθρωποι γεννιόμαστε και πεθαίνουμε με την ανάγκη να έχουμε δουλειά – και άρα χρήματα να ζήσουμε – να έχουμε οικογένεια – και άρα παιδιά – και να έχουμε φίλους, που θα καλύπτουν, σύμφωνα με την κοινωνία, τις ανάγκες μας. Μόλις καταφέρουμε να αποκτήσουμε όλα αυτά, έστω και στον ελάχιστο βαθμό, είμαστε ευγνώμονες και σταματάμε να προσπαθούμε, αφού οι στόχοι που έθεσε η κοινωνία για εμάς, «ολοκληρώθηκαν». Εκείνη τη στιγμή, ακριβώς, που θα πεις ότι έφτασες στον προορισμό σου και έχεις κατασταλάξει και θα απολαύσεις τους καρπούς των κόπων σου, εκείνη ακριβώς τη στιγμή ξεκινάς να «βουλιάζεις».
«Μα εδώ με πληρώνουν καλά. Πού θα βρω καλύτερα;»
Η ευγνωμοσύνη παίρνει τεράστιες διαστάσεις στον εργασιακό χώρο και αυτό καταντά ανησυχητικό, κυρίως για τη νέα γενιά. Οι μεγαλύτερες γενεές πέρασαν από πόλεμο, δύσκολες συγκυρίες, οικονομική παρακμή, φτώχεια και πολλά άλλα δεινά, φτάνοντας στο σημείο να θεωρούν ότι μια δουλειά με ένα μισθό 1.000 – 1.200 ευρώ το μήνα είναι ιδανική για να ζήσεις.
Μεταφέροντας, λοιπόν, τις συγκεκριμένες αντιλήψεις στις νεότερες γενιές, οι άνθρωποι σταματούν να ζητούν το κάτι παραπάνω. Τουναντίον, λένε «ευχαριστώ» σε εργοδότες που τους εκμεταλλεύονται αναθέτοντάς τους υπερβολικές αρμοδιότητες για πολλές ώρες εργασίας, σε συνδυασμό με τοξικές συμπεριφορές ή/και καταστάσεις. Αυτή εδώ είναι μια συζήτηση που είχα με μια γνωστή μου, όταν της πρόσφεραν μια θέση εργασίας με μισθό 950 ευρώ, πολλές ώρες εργασίας ΑΛΛΑ την προοπτική αύξησης του μισθού, αφού, βέβαια, αποδείξει την αξία της.
«Πώς μπορείς να ζήσεις με 1.200 ευρώ, όταν το κόστος ζωής στην χώρα σου ξεπερνά τις 2.000;» «Πώς θα βρεις ένα σπίτι για να μείνεις και να το συντηρήσεις; «Θα ζεις μια ζωή για να δουλεύεις;»
«Μα πού θα βρω καλύτερα;»
Υπερβολική ευγνωμοσύνη και σχέσεις
Ακόμη και στις ερωτικές ή φιλικές μας σχέσεις, πολλές φορές, μπορεί να ανεχόμαστε συμπεριφορές και καταστάσεις οι οποίες αντικατοπτρίζουν την υπερβολική ευγνωμοσύνη που έχουμε. Ιδιαίτερα άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί να γίνουν έρμαια της ευγνωμοσύνης τους, χωρίς να το καταλάβουν. Οι ανθρώπινες, πλέον, σχέσεις αποκτούνται δύσκολα και, σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και οι παιδικές σχέσεις, κρατούν χρόνια, επειδή είναι δύσκολο να βρεις κάτι άλλο.
Εκεί είναι που ευθύνεται η ευγνωμοσύνη. Σε έναν κόσμο που οι ανθρώπινες και ηθικές αξίες παρακμάζουν και διαστρεβλώνονται, είναι δύσκολο να εμπιστευτείς ανθρώπους. Δύσκολο είναι, επίσης, καθώς μεγαλώνεις, να βρεις άτομα που να ταιριάζουν με εσένα και να σε δέχονται ακριβώς γι’ αυτό που είσαι.
Ακόμη, δεν είναι λίγες οι φορές που εμείς οι ίδιοι θεωρούμε ότι ως χαρακτήρες είμαστε δύσκολοι και αποφεύγουμε να ξεφύγουμε από τους δεσμούς των σχέσεων που έχουμε δημιουργήσει – τοξικούς ή μη.
Είμαστε φίλοι από παιδιά
Οι άνθρωποι ενώ μεγαλώνουμε κι ωριμάζουμε διαφορετικά, είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι οι παιδικές μας φιλίες, ή ακόμη και οι πολυετείς φιλίες μας, ενδέχεται να αλλάζουν όσο αλλάζουμε κι εμείς με την πάροδο του χρόνου. Ως εκ τούτου, παραμένουμε προσκολλημένοι σε ανθρώπους, οι οποίοι έπαψαν να μας προσφέρουν κάτι, αλλά τους χρειαζόμαστε στην ζωή μας, απλώς για να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε φίλους.
Μα είμαστε σε σχέση τόσα χρόνια
Ίσως το κομμάτι των σχέσεων να είναι και το πιο δύσκολο. Οι άνθρωποι, εδώ και αιώνες, έχουν ως αυτοσκοπό να μεγαλώσουν, να κάνουν μια σχέση και να διαιωνίσουν το είδος τους. Να δημιουργήσουν, επί της ουσίας, τη δική τους οικογένεια. Όταν φτάσουμε στο σημείο να συνάψουμε σχέση με κάποιον άνθρωπο, η υπερβολή ευγνωμοσύνη μας αναγκάζει να ανεχόμαστε πολλά.
Στο βωμό της ερωτικής συναναστροφής, θυσιάζουμε κάθε προσωπική μας ανάγκη και αλλάζουμε χαρακτήρα και αντιλήψεις, ώστε να ικανοποιήσουμε το έτερον ήμισυ. Δυστυχώς, η κατάσταση αυτή αγγίζει τα άκρα, όταν ορισμένα άτομα έχουν έλλειψη αυτοπεποίθησης (ή ακόμη και αυτοεκτίμησης) και έχουν μάθει από νεαρή ηλικία να συμβιβάζονται.
Η ζωή, ιδιαίτερα στις εποχές που διανύουμε, δεν είναι καθόλου εύκολη η σύναψη σχέσεων και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η ευγνωμοσύνη, ως στάση ζωής, έχει, ως επί το πλείστον, θετικά στοιχεία. Εντούτοις, σε υπερβολικό βαθμό, εύκολα μπορεί να λειτουργήσει ως αυτοκαταστροφικό όπλο ανοχής. Εξάλλου, σκοπός της ζωής μας δεν είναι να ακολουθούμε κατά γράμμα ό,τι μας επιβάλλει η κοινωνία, ώστε να πλάσουμε έναν κόσμο τεχνητής ευτυχίας.
Η ευτυχία και η πληρότητα στον άνθρωπο έρχεται όταν ο ίδιος χαράζει το δρόμο του, αισθάνεται ευγνώμων για όλα όσα απέκτησε και συνεχίζει να εξελίσσεται.