Τον Ιούνιο του 2024 διάφορα ακροδεξιά κόμματα ανά την Ευρώπη θα επιχειρήσουν να κάνουν το επόμενο βήμα τους προς τα σαλόνια της mainstream πολιτικής.
Το 2024 θα είναι μία πραγματικά κρίσιμη χρονιά συνολικά για όλους και για όλες μας. Aυτό δεν αφορά μόνο τα καθ’ ημάς, στην Ελλάδα, αλλά μάλλον ολόκληρο τον πλανήτη, καθώς περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα προσέλθουν ανά τον κόσμο σε κάλπες πολύ κρίσιμων εκλογών.
Μεταξύ αυτών (ΗΠΑ, Ινδία, Ρωσία κτλ) συγκαταλέγονται φυσικά και οι Ευρωεκλογές του Ιουνίου, οι οποίες θα διεξαχθούν πλαισιωμένες από γεωπολιτικές ανακατατάξεις, ενεργειακή κρίση, εκτόξευση των κοινωνικών ανισοτήτων, κλιματική κρίση και μία σειρά από άλλες σοβαρότατες προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος.
Εν προκειμένω, μπορεί να μη διακυβεύεται το μέλλον της ίδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως για παράδειγμα συνέβη το 2019, τότε στον απόηχο του Brexit, της οικονομικής κρίσης και ενδο-ευρωπαϊκών ανταγωνισμών. Υπάρχει όμως σοβαρή πιθανότητα να προκύψει ένα τρομακτικό αποτέλεσμα που θα επηρεάσει σε διάφορα επίπεδα τη ζωή μας μέσα στην επόμενη πενταετία.
Σε 100 ημέρες, η ψήφος σας μπορεί να καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης.
Με τα παρόντα δεδομένα, δεν είναι καθόλου απίθανο η ακροδεξιά να καταλάβει ως και το ¼ των εδρών στη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου. Αυτό παίρνοντας ως δεδομένο το πιθανότερο σενάριο, ότι δηλαδή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (η mainstream δεξιά) και οι Σοσιαλιστές αναμένεται μεν να πάρουν, όπως παραδοσιακά κάνουν, τις δύο πρώτες θέσεις, χάνοντας όμως σημαντικό ποσοστό των εδρών τους. Αυτή μάλιστα θα είναι η τρίτη συνεχόμενη εκλογική μάχη, στην οποία θα δουν συρρίκνωση των ποσοστών τους.
Αντίστοιχα μικρή πτώση στις έδρες θα έχουν και οι μετριοπαθείς Πράσινοι αλλά και το κεντρώο-φιλελεύθερο Renew Europe. Η Αριστερά με τη σειρά της φαίνεται ότι θα πετύχει μια μικρή, αλλά όχι εντυπωσιακή άνοδο.
Το κενό θα το καλύψει η ακροδεξιά είτε μέσω της ομάδας Ταυτότητας και Δημοκρατίας (στο οποίο ανήκει το Εθνικό Μέτωπο της Le Pen και το γερμανικό AfD) είτε μέσω της ομάδας Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (στην οποία είναι πιθανό να ενταχθεί ο Orban).
Σε μία έρευναπου έκανε το European Council on Foreign Relations, υπολογίζεται ότι οι δύο ακροδεξιές/ευρωσκεπτικιστικές ομάδες θα πάρουν μαζί τις 183 από τις συνολικά 720 έδρες της επόμενης Ευρωβουλής. Με την παρούσα σύνθεση, οι δυό τους μοιράζονται 125 έδρες. Καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για μία πολύ σημαντική αύξηση. Μάλιστα, η ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας υπολογίζεται ότι θα γίνει η τρίτη μεγαλύτερη στο Ευρωκοινοβούλιο.
Προφανώς, η ενδεχόμενη εκτόξευση των ποσοστών της ακροδεξιάς στην Ευρώπη δεν είναι κάτι καινούργιο. Πρωτοεμφανίστηκε όταν ο πατήρ Le Pen κατάφερε να πιάσει ένα σοκαριστικό για την εποχή 16,86% στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας το 2002. Έκτοτε η ακροδεξιά έγινε σταδιακά διαμορφωτής των πολιτικών εξελίξεων σε Γαλλία και Ευρώπη. Τα άλλοτε σοκαριστικά ποσοστά της τάξης του 16,86% είναι πλέον κανονικότητα για πολλές χώρες της Ευρώπης.
Ένα πανευρωπαϊκό φαινόμενο
Παρά την εγκαθίδρυσή της στα πολιτικά πράγματα της Ευρώπης εδώ και χρόνια, φέτος η ακροδεξιά μοιάζει πιο relevant από ποτέ. Τουλάχιστον αν σκεφτεί κανείς ότι πέραν της παρουσίας της κόρης πλέον Le Pen, το ξενοφοβικό AfD έχει εκτοξεύσει τα ποσοστά του στη Γερμανία (παίρνοντας στα polls τη δεύτερη θέση με ποσοστά κοντά στο 20%), ενώ την Ιταλία την κυβερνάει η νεοφασιστικών καταβολών Meloni. Πολλοί θα θυμηθούν και τις σαμπάνιες που έπινε ο «Trump της Ολλανδίας», Geert Wilders, λίγους μήνες πριν.
Ισχυρή ακροδεξιά έχουμε και στην Ισπανία, την Αυστρία, τη Σουηδία, την Πολωνία (παρά την πρόσφατη εκλογική της αποτυχία) και στη Φινλανδία στην οποία έχει και κυβερνητικές ευθύνες. Προφανώς στην κουβέντα υπάρχει και η Ελλάδα η οποία μπορεί να μην έχει ένα ισχυρό ακροδεξιό κόμμα, αλλά έχει εκλέξει τρία στις πρόσφατες εθνικές εκλογές, εκ των οποίων το ένα θεωρώ πως θα ισχυροποιηθεί ιδιαίτερα τον Ιούνιο. Αναφέρομαι στην Ελληνική Λύση.
Ούτως ή άλλως, οι Ευρωεκλογές φαντάζουν ως ιδανικό πεδίο για περαιτέρω αύξηση των ποσοστών της ακροδεξιάς, καθώς η ψήφος είναι κάπως πιο χαλαρή σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Αυτό μεταφράζεται ως τάση μειωμένης συμμετοχής ή ψήφου διαμαρτυρίας, η οποία σίγουρα ευνοεί πολιτικές δυνάμεις (που παριστάνουν τις) ριζοσπαστικές. Πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που προωθούν έναν εθνικιστικό λόγο αντίθετο με την ίδια την ουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
The European far right can be beaten, as shown by elections this year in Spain and Poland. But the Left will face a significant test in EU Parliament elections this coming June.https://t.co/R3Cf1muQiV
Στην πραγματικότητα βέβαια οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν είναι συμβουλευτικοί, όπως τείνουμε λανθασμένα να πιστεύουμε. Σύμφωνα με το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, οι αποφάσεις του θεσμού αποτελούν τη βάση ενός ποσοστού κοντά στο 80% της νομοθεσίας που ψηφίζεται στη χώρα μας. Πέραν όμως του πρακτικού κομματιού, υπάρχει και το συμβολικό.
Ο γνωστός Αμερικανός ιστορικός Mark Mazower, ο οποίος είναι και ιδιαίτερα αγαπητός στην Ελλάδα, έχει χαρακτηρίσει, σε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του, την Ευρώπη ως «σκοτεινή ήπειρο». Δεν έχει και άδικο. Μία νέα άνοδος των εθνικισμών στην Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει τέρατα που ούτε που τα φανταζόμαστε σήμερα. Όσα συνέβησαν στους δύο παγκοσμίους πολέμους μοιάζουν πολύ μακρινά. Δεν είναι καθόλου.
Η ασπροκόκκινη κλωστή που όλες και όλοι φορούσαμε ως παιδιά έχει τεράστιο παρελθόν και εξαπλώνεται ως ανοιξιάτικο έθιμο σε πολλές γειτονικές μας χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου.
Όταν ήμασταν παιδιά, χαιρόμασταν τόσο να παίζουμε με τις κλωστές και να φτιάχνουμε βραχιολάκια, όπως και οποιαδήποτε άλλη χειροτεχνία βεβαίως βεβαίως. Αυτό το τελετουργικό με την δημιουργία του δικού σου ξεχωριστού «Μάρτη», πέρα από την δημιουργικότητα που μας έδινε, ήταν συνδυασμένο με τον ερχομό της Άνοιξης.
Μετά από το σκοτάδι και το κρύο του χειμώνα, ανυπομονούσαμε να βγούμε πάλι έξω, την άνοιξη, να τρέξουμε και να παίξουμε, με τον ήλιο να καίει, αλλά και τον «Μάρτη» να μας προστατεύει, όπως μας έλεγαν οι δικοί μας. Η παράδοση αναφέρει πως κυρίως τα παιδιά πρέπει να φορούν το Μάρτη «για να μην τα κάψει ο ήλιος» ή για να «μην τα μαυρίζει ο ήλιος» και να «μην τα πιάνει το μάτι».
Η χαρά μας ως παιδιά μεγάλωνε περισσότερο όταν σκεφτόμασταν πως θα πετάξουμε τον Μάρτη μετά στα χελιδόνια, για να φτιάξουν την δική τους φωλιά, ώστε να είναι πιο γερή και σταθερή.
Καλότυχος ας είναι ο Μάρτης για όλους μας!!#Καλό_Μήνα
Τα χρώματα φυσικά δεν επιλέχθηκαν τυχαία. Το λευκό χρώμα συμβολίζει την αγνότητα, ενώ το κόκκινο είναι το σύμβολο της ζωής και του πάθους. Έτσι, ορισμένοι εθνολόγοι πιστεύουν ότι το έθιμο συμβολίζει τον συνεχή κύκλο της ζωής και του θανάτου. Επίσης, το λευκό και το κόκκινο χρώμα τα συναντάμε στις δεισιδαιμονίες, όταν θέλουμε να αποτρέψουμε κάποιο κακό.
Ο Μάρτης ή Μαρτιά είναι ένα πολύ παλιό έθιμο και οι ιστορικοί κι οι λαογράφοι εκτιμούν πως οι ρίζες του βρίσκονται στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Η ιστορία θέλει τους μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων να δένουν μια κλωστή, την κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Κατά τη διάρκεια των Ελευσίνιων Μυστηρίων, όταν οι μύστες περνούσαν τη γέφυρα που οδηγούσε προς τη θάλασσα, γινόταν η κρόκωσις, μια ιδιαίτερη εκδήλωση που παίρνει το όνομά της από τον μυθικό Κρόκωνα, τον πρώτο κάτοικο της περιοχής. Οι απόγονοι του Κρόκωνα έδεναν μια κόκκινη, μάλλινη κρόκη γύρω από το δεξί χέρι και το αριστερό πόδι κάθε μύστη. Το πλέξιμο σημαντική θέση στην αρχαία ελληνική κοινωνία και μυθολογία και ο Μάρτης είναι ένα μόνο παράδειγμα από τα δεκάδες.
Για τον Μάρτη μιλούν αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς. Για παράδειγμα, ο Αρτεμίδωρος στα «Ονειροκριτικά» συσχετίζει τον Μάρτη με τα στεφάνια των μαγισσών, ο Βιργίλιος στα «Βουκολικά» κάνει λόγο για χρωματιστούς μίτους, δεμένους τρεις φορές σε εικόνα του προσώπου που θέλουμε να σαγηνέψουμε. Ο Πετρώνιος αναφέρει παρόμοιες πρακτικές, όπου δένουμε πολύχρωμο στήμονα στον λαιμό.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο "Μάρτης" προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να το πάρουν τα πουλιά και να… pic.twitter.com/zZK7Z8V4Nb
Επιπλέον, οι Βυζαντινοί σημειώνουν ότι χρησιμοποιούνταν βαμμένη κλωστή για να προστατεύονται από τη βασκανία. Κατά τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, τα «χελιδονίσματα» προέρχονται από την αρχαιότητα. Όπως σημειώνει, την 1η μέρα του Μαρτίου μικρά παιδιά έφτιαχναν ένα ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδώντας πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψουν αυγά.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, το έθιμο του Μάρτη το είχαν πάρει οι αρχαίοι Έλληνες από τους Αιγυπτίους. Μάλιστα, όταν τελείωνε ο μήνας, έπλεναν την κόκκινη κλωστή στον Ιλισσό και την κρατούσαν για την επόμενη χρονιά. Όσο πιο παλιά ήταν η κλωστή, τόσο πιο γούρικη τη θεωρούσαν.
Εδώ είναι Βαλκάνια…
Το έθιμο του Μάρτη δεν είναι αποκλειστικό μας στην Ελλάδα. Στη Βουλγαρία το λένε мартеница, δηλαδή «Μαρτενίτσα», στη Ρουμανία mărțișor, «Μαρτσισόρ», στη Βόρεια Μακεδονια мартинка, «Μάρτινκα» και στην Αλβανία διαφοροποιείται το όνομα σε «Βερόρε».
Οι Βαλκάνιες κι οι Βαλκάνιοι φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για τους ίδιους λόγους: για να μην τους «κάψει» ο ανοιξιάτικος ήλιος. Τον Μάρτη τον βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Κάποιοι δένουν το Μάρτη σε κάποιο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία.
Στη Βουλγαρία έχουν τη γιορτή της Baba Marta που παίρνει το όνομά της από μια μυθική φιγούρα, η οποία φέρνει το τέλος του κρύου χειμώνα και την αρχή της άνοιξης. Κάθε 1η Μαρτίου ανταλλάσουν την Μαρτενίτσα. Την ίδια παράδοση συναντάμε και στη νότια και ανατολική Σερβία. Εδώ, το λευκό συμβολίζει την καθαρότητα του λιωμένου χιονιού και το κόκκινο τον ήλιο και δείχνει την ανάγκη για ισορροπία στη ζωή.
Η Μαρτενίτσα λειτουργεί ως φυλαχτό στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού και είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.
Ο Μάρτης στη Ρουμανία λέγεται Μαρτσισόρ και εκεί, η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη, ενώ η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος που ανθίζει το Μάρτιο. Ο χιονόφιλος είναι στενά συνδεδεμένος με αρκετά ρουμάνικα έθιμα και παραδόσεις.
Επιπλέον, σύμφωνα με το μύθο, ο θεός Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή, όμως τον απήγαγε ένας δράκος και έτσι βυθίστηκε ο κόσμος στο σκοτάδι. Μέχρι που ένα νέο άτομο σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέρνοντας την άνοιξη. Ωστόσο, το νέο παιδί έχασε τη ζωή του και το αίμα του, κατά τη μυθολογία, έβαψε κόκκινο το χιόνι. Έτσι συνηθίζεται όλα τα νέα άτομα να πλέκουν το «Μαρτισόρ» κάθε πρώτη του Μάρτη για να τιμήσουν τη «θυσία» αυτή.
Ο Μάρτης έχει μπει για τα καλά και η Άνοιξη έχει κάνει πλέον την εμφάνισή της.
Τι είναι το Apple Vision Pro, τι σχέση έχει με τον Baudrillard και γιατί πρέπει να μας προβληματίζει η νέα συνθήκη που δημιουργεί για την πραγματικότητά μας;
Πριν λίγες εβδομάδες, ξεκίνησαν να κυκλοφορούν και να γίνονται viral στα social media διάφορα video με ανθρώπους, οι οποίοι φορούσαν το Apple Vision Pro και είτε μιλούσαν για τις εμπειρίες τους, είτε φαινόντουσαν εξαιρετικά παράξενοι στους παρατηρητές τους. Το official release της εν λόγω συσκευής έγινε για το αμερικανικό κοινό στις 2 Φεβρουαρίου 2024 και έκτοτε ο υπόλοιπος πλανήτης περιμένει εναγωνίως για τη δική του μοναδική στιγμή να βυθιστεί στο επόμενο επίπεδο του ψηφιακού κόσμου.
Είναι μία ακόμα συσκευή η οποία θα μας κάνει τη ζωή ευκολότερη ή μία νέα αποσύνδεσή μας από τον πραγματικό κόσμο;
Τι είναι ακριβώς το Apple Vision Pro;
Πρόκειται για ένα headset το οποίο σχεδιάστηκε για να πάει την ψηφιακή εμπειρία ένα βήμα πιο μπροστά, εισάγοντας τον χρήστη της σε ένα περιβάλλον επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented reality).
Σε αυτό, θα μπορεί να κάνει κάποιες από τις καθημερινές εργασίες του, να παρακολουθεί video ή μουσική και παράλληλα να χρησιμοποιεί συνδυαστικά υπηρεσίες και άλλες συσκευές της Apple.
Η όλη συζήτηση δεν γίνεται μόνο λόγω του κατασκευαστή, καθώς υπάρχουν και άλλες τέτοιες συσκευές στο εμπόριο, αλλά και της τιμής του η οποία είναι μέρος του marketing. Διατίθεται σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων προς το παρόν και στα 3.500 δολάρια, κάτι το οποίο το καθιστά ταυτόχρονα δύσκολο να αποκτηθεί, αλλά και must-have λόγω της υψηλής συμβολικής αξίας του.
Ένας αγώνας για καινοτομία και κέρδος
Αυτό που υπόσχεται δεν είναι να σε καταστήσει –προς το παρόν– προνομιούχο στα μάτια των άλλων, αλλά η σύζευξη πραγματικού και ψηφιακού κόσμου.
Ο χρήστης της συσκευής έχει τη δυνατότητα να πλοηγείται στο διαδίκτυο με τα μάτια, τα χέρια και τη φωνή του, έχοντας ως φόντο του τον έξω κόσμο.
Είναι η απάντηση της Apple στο εγχείρημα της Meta για τη δημιουργία του πολυσυζητημένου Metaverse, δηλαδή το όνειρο της εικονικής πραγματικότητας και της σταδιακής μεταφοράς ολοένα και περισσότερων πεδίων της καθημερινότητας και της βιωμένης εμπειρίας μας εκεί.
Φιλοδοξία των τεχνολογικών κολοσσών, οι οποίοι ηγούνται αυτής της προσπάθειας, είναι η μεταφορά της οικονομίας, της εργασίας και της κατανάλωσης σε ένα περιβάλλον που θα έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι, θα το επιβλέπουν, θα το διαχειρίζονται, θα το οριοθετούν και ταυτόχρονα θα έχουν όλες τις λύσεις και τα δικαιώματα επί των δεδομένων μας –και φυσικά ένα τεράστιο όφελος ως απόλυτοι ιδιοκτήτες αυτών των πλατφόρμων.
Μία επανάσταση απέναντι στην πραγματικότητα
Αν δούμε όμως το Apple Vision Pro υπό μία διαφορετική σκοπιά, τότε θα καταλάβουμε πως είναι μία συσκευή η οποία μας βυθίζει περισσότερο στην έννοια που εισήγαγε ο Jean Baudrillard, αυτή της «υπερπραγματικότητας», δηλαδή μία κατάσταση στην οποία το φαντασιακό (στην προκειμένη, το ψηφιακό) και το πραγματικό αδυνατούν να διαχωριστούν μεταξύ τους και όλα σχετικοποιούνται.
Ενδεχομένως ίσως κάποιοι από εσάς σκέφτεστε πως είναι αρκετά νωρίς να μιλάμε για κάτι τέτοιο, όμως αν αναλογιστούμε τις εμπειρίες μας από τα deepfakes που δημιουργούνται από την AI, τα fake news που κυκλοφορούν στα social media, αλλά και τον τρόπο που καλύπτονται τα γεγονότα πολύ πιο πριν από την τηλεόραση, δημιουργώντας εναλλακτικές αφηγήσεις ανάλογα την πλαισίωση, τότε αντιλαμβανόμαστε πως η επαυξημένη πραγματικότητα είναι ένα τολμηρό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Καταδικασμένοι στο αναπόδραστο
Ανεξάρτητα από το αν το Apple Vision Pro πετύχει ως συσκευή ή όχι, θα πρέπει να θεωρούμε τους εαυτούς μας εγκλωβισμένους σε έναν κόσμο στον οποίο όλα τείνουν να σχετικοποιούνται και να αποκόβονται από το αρχικό τους νόημα. Πλέον, είναι δυσκολότερο να συγκροτήσουμε μία ολοκληρωμένη αφήγηση για τον κόσμο, αλλά και τους εαυτούς μας.
Έτσι, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία κατάσταση στην οποία βιώνουμε ένα διαρκές FOMO (Fear Of Missing Out) για καθετί καινούργιο και εναποθέτουμε κατά ένα μεγάλο κομμάτι την επεξήγηση του κόσμου μας σε τρίτους, είτε αυτοί είναι influencers είτε μία εφαρμογή που θα μας περιγράψει ως ENTP.
Συσκευές που μας βυθίζουν στην επαυξημένη πραγματικότητα ή μας υπόσχονται μία πλήρη διαφυγή προς μία εντελώς εικονική πραγματικότητα, έναν δηλαδή ολογραμματικό κόσμο στον οποίο πλέον γινόμαστε avatars, δεν μας αφήνουν αρκετό χώρο και χρόνο για να σκεφτούμε τι πραγματικά θέλουμε, ποιοι είμαστε και στο τέλος τι θέλουμε.
Εδώ είναι το ουσιαστικό πρόβλημα.
Οι ταχύτητες και τα apps μάς οδηγούν κάπου αλλού. Μπορεί να μην γνωρίζουμε οι ίδιοι πού, αλλά το καταναλωτικό profile μας λειτουργεί ως χαρτογράφος της ψυχής και των επιθυμιών μας. Στο τέλος δεν θα μπορούμε να καταλάβουμε αν αυτό που βλέπουμε είναι αυτό που προσλαμβάνουν τα οπτικά νεύρα μας ή αν πρέπει να ανανεώσουμε τη συνδρομή μας σε κάποια υπηρεσία.
Με αφορμή αυτήν την παγκόσμια ημέρα, καλό θα ήταν να προσεγγίσουμε την παχυσαρκία, ένα πολυσύνθετο ζήτημα που τείνει να απλουστεύεται σε αριθμούς, με όση μεγαλύτερη προσοχή και τρυφερότητα μπορούμε.
Τείνουμε να μιλάμε συνήθως για τον επιπολασμό της παχυσαρκίας σε παγκόσμιο επίπεδο και πράγματι, η παχυσαρκία είναι νόσος και έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας, καθώς η συχνότητά της ολοένα και αυξάνεται. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2022, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ήταν παχύσαρκοι. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας εκτιμά ότι ο αριθμός αυτός σχεδόν θα διπλασιαστεί έως το 2035, φτάνοντας στα 1,9 δισεκατομμύρια, που σημαίνει ότι 1 στους 4 από εμάς θα είναι παχύσαρκος.
Αυτό, ωστόσο, το οποίο δυσκολευόμαστε να αγγίξουμε στην προσπάθειά μας να ενημερώσουμε και να ενημερωθούμε για την παχυσαρκία είναι ότι η κατάσταση αυτή δεν αντικατοπτρίζει απλώς την αυξημένη συσσώρευση σωματικού λίπους που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία.
Η παχυσαρκία μοιάζει περισσότερο με ένα ψηφιδωτό. Σκεφτείτε μία εικόνα με δεκάδες μικρά γυαλάκια διαφορετικών σχημάτων και χρωμάτων που ενώνονται και δημιουργούν τελικά την μεγάλη εικόνα ενός συμπαγούς ψηφιδωτού. Θα λέγαμε πως βασικά κομμάτια αυτού του ψηφιδωτού που ενώνονται για να οδηγήσουν στην παχυσαρκία, είναι γενετικοί, συμπεριφορικοί, μεταβολικοί και ορμονικοί παράγοντες.
Επιπλέον, στην διαταραχή ρύθμισης βάρους φαίνεται να παίζουν ρόλο διατροφικοί παράγοντες, η αϋπνία και οι διαταραχές του ρυθμού του ύπνου, το ψυχολογικό στρες και οι ενδοκρινικές θεραπείες. Όλοι αυτοί είναι παράγοντες συσσώρευσης λίπους που υπερβαίνουν την αντίληψη του ότι μόνο η πρόσληψη θερμίδων αυξάνει το σωματικό λίπος.
Which Mental Disorders Can Cause Weight Gain? #obesity#weightgain#mentalhealth Credits: Tiktok: @fattdann @mochachos.huns @jaliawalda @mimi.alxt @chunkymak
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι το να εστιάζουμε στην αυξημένη κατανάλωση θερμίδων ως κύρια αιτία της παχυσαρκίας, είναι τουλάχιστον γενικόλογο και υπεραπλουστευμένο, ενώ ενέχει πολλούς κινδύνους τόσο για την σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων με υπερβάλλον βάρος όσο και για τον κοινωνικό τους στιγματισμό.
Στα μεγαλύτερα ποσοστά διαιτητικών παρεμβάσεων είναι σχεδόν βέβαιο ότι ένας σταθερός ομοιοστατικός μηχανισμός αυτορρύθμισης λειτουργεί στο ανθρώπινο σώμα, ώστε να διατηρήσει κατά το δυνατόν απαράλλαχτο το βάρος του σώματός του. Έτσι, σε φάση μειωμένης πρόσληψης θερμίδων λόγω υποθερμιδικής διατροφής, ο οργανισμός για να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες απώλειες αυξάνει την όρεξη, αυξάνοντας ορμόνες, όπως η γκρελίνη, που σηματοδοτούν την πείνα, μειώνει το κορεσμό από την πρόσληψη της τροφής και αυξάνει την απορροφητικότητα του βλεννογόνου εντέρου.
Αυτός ο μεταβολικός και βιολογικός μηχανισμός αντιρρόπησης μπορεί να παραμείνει και μετά τη διακοπή της διαιτητικής αγωγής με αποτέλεσμα τη σταδιακή επανάκτηση του βάρους, ιδιαίτερα όταν κατά την διαιτητική αγωγή δεν έχει δουλευτεί η σταθεροποίηση της αλλαγής συμπεριφοράς.
Στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας έρχεται κανείς σε επαφή με συμπεριφορικά μοτίβα –μαθημένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές– και ψυχικό πόνο που ενδεχομένως να έχει μάθει να ανακουφίζει μέσα από την κατανάλωση τροφής. Έτσι λοιπόν, στην πραγματικότητα, όταν μιλάμε για θεραπεία της παχυσαρκίας, μιλάμε για μία τεράστια αλλαγή ταυτότητας και μία μετακίνηση τόσο συμπεριφορική όσο και συναισθηματική.
Έτσι, η απλοϊκή συμβουλή για δίαιτα και φυσική άσκηση –το γνωστό σε όλους «απλά φάε λιγότερο και κινήσου περισσότερο», αποτυγχάνει στη συντριπτική πλειοψηφία. Ενώ μπορεί να φέρνει κάποιο αποτέλεσμα άμεσα και μεσοπρόθεσμα, αν δεν συνδυαστεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, στην πορεία του χρόνου η επαναπρόσληψη βάρους είναι πάλι πραγματικότητα.
Εξετάζοντας όλα τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να δούμε μπροστά μας να αποδομείται και η βασική ιδέα πάνω στην οποία βασίζεται το στίγμα βάρους, ότι δηλαδή η παχυσαρκία είναι πάντοτε επιλογή και υπό τον έλεγχό μας. Η απλοποίηση των αιτίων ενός τόσο σύνθετου προβλήματος και η εναπόθεσή του στην έλλειψη ισχυρής θέλησης και πειθαρχίας μπορούν να δημιουργήσουν τις καταστροφικές βάσεις για τον κοινωνικό στιγματισμό και την περιθωριοποίηση των παχύσαρκων ανθρώπων.
Το στίγμα του βάρους χαρακτηρίζεται από άσχημες, άσεμνες συμπεριφορές προς έναν άνθρωπο εξαιτίας του βάρους του, οι οποίες πηγάζουν από τις κοινωνικές αντιλήψεις που επικρατούν σχετικά με το «πώς θα έπρεπε να δείχνει» το ανθρώπινο σώμα. Το στίγμα του βάρους αυξάνει τις πιθανότητες δυσφορίας γύρω από την εικόνα σώματος και είναι από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση διατροφικών διαταραχών.
Μερικές από τις πιο συχνές επιπτώσεις του στίγματος βάρους:
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Αρνητική εικόνα σώματος
Κατάθλιψη
Αγχώδης διαταραχή
Διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά
Κοινωνική απομόνωση για αποφυγή σχολιασμού
Χρόνια νοσήματα που σχετίζονται με το αυξημένο στρες και όχι με το βάρος αυτό καθαυτό
Αποφυγή τακτικών ελέγχων σε γιατρούς λόγω του φόβου της ζύγισης ή/και της άσχημης αντιμετώπισης που θα δεχτούν
Σε αυτόν τον κόσμο που φτιάχτηκε να μην μας χωράει όλους, που μοιάζει κάθε στιγμή να επιτάσσει την συρρίκνωσή μας, ως μόνο τρόπο να υπάρξουμε και να γίνουμε αποδεκτοί, ας εξασκήσουμε την αυτοσυμπόνια.
Ας μάθουμε ότι είναι εντάξει να απαντάμε σε ό,τι μας προσβάλλει, είναι εντάξει να στεκόμαστε καθημερινά για τον εαυτό μας και να απαιτούμε ισότητα σε όλους τους τομείς κι είναι εντάξει να μην έχουμε μάθει ακόμα πως να μας φροντίζουμε. Η ζωή ξεδιπλώνεται μπροστά μας και προσφέρεται κάθε μέρα για να ξεκινήσουμε από την αρχή, να κοιτάμε στο φως αυτό το ψηφιδωτό και να αναλογιζόμαστε τι θα κάνουμε με όλα εκείνα τα κομμάτια του.
Το «Positively Different» διαφέρει πολύ από τις αντίστοιχες εκδηλώσεις που διοργανώνονται κατά καιρούς. Ναι μεν φιλοξενεί ταινίες μικρού μήκους, αλλά οι δημιουργοί προέρχονται από 22 διαφορετικές χώρες, ενώ η πλοκή των ταινιών εναρμονίζεται με μείζονα ζητήματα που μας αφορούν όλους, άμεσα ή έμμεσα.
Ειδικότερα, στο «Positively Different Short Film Festival» αναπτύσσονται, μέσα από ένα καλλιτεχνικό πρίσμα, ιστορίες που μαρτυρούν πώς βρίσκουμε τη δύναμη να σταθούμε δυναμικά απέναντι σε όλα όσα μας τρομάζουν, ακόμη κι όταν οι συνθήκες είναι κάθε άλλο, παρά ευνοϊκές. Ακόμη, πραγματεύεται ο ορισμός της αγάπης σε συνάρτηση με την εξέγερση. Αν και, φαινομενικά, πρόκειται για δύο έννοιες που δεν συναντώνται ετυμολογικά, στην πραγματικότητα η επιθυμία για εξέγερση, είναι, προπαντός, επιθυμία για αγάπη. Αγάπη και αλληλεγγύη, σε έναν άκρως αφιλόξενο, οριακά εχθρικό, κόσμο.
Επίσης, δίδεται έμφαση σε θεμελιώδεις μάχες που άπτονται της ψυχικής υγείας και στις απρόβλεπτες – αλλά αναγκαίες – συγκρούσεις με τους εσωτερικούς μας δαίμονες. Ταυτόχρονα, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν και ιστορίες που μας υπενθυμίζουν την αξία του να ονειρευόμαστε και να μοχθούμε, ώστε να διεκδικήσουμε όλα όσα προσδοκούμε και μας αξίζουν. Τέλος, απεικονίζονται οι φραγμοί που, ενδεχομένως, λειτουργούν ως τροχοπέδη σε συνάρτηση με την ταυτότητά μας, τους οποίους χρειάζεται να αποτινάξουμε, προκειμένου να κατακτήσουμε την ελευθερία μας.
Αξίζει να αναφερθεί, ότι το «Positively Different» είναι από τις ελάχιστες εκδηλώσεις στην Ελλάδα που μεριμνούν για την ομαλή πρόσβαση ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, μια πρωτοβουλία αξιέπαινη που πρέπει να αποτελεί παράδειγμα τόσο για αντίστοιχες διοργανώσεις, όσο και από την πολιτεία αυτή καθ’ αυτή, καθώς συστηματικά παραγκωνίζει τους πολίτες με αναπηρία.
Με σκοπό να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις πληροφορίες «εκ των έσω», μας μιλούν η Αντιγόνη Καρνεσιώτη και το Μελ Καλφαντή, από την πλευρά της διοργάνωσης. Παράλληλα, καταθέτει τη δική του οπτική ο σκηνοθέτης, Αλέξης Κουκιάς-Παντελής, ως δημιουργός της ταινίας μικρού μήκους, «Aerolin», και συμμετέχων στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ.
«Positively Different»: Το «διαφορετικό» φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους επανέρχεται για 5η συνεχόμενη χρονιά… «ανήσυχο και ορμητικό». Ποια είναι η γενικότερη φιλοσοφία που το διαπνέει και τι αλλάζει φέτος;
Το φεστιβάλ μας είναι ένα θεματικό φεστιβάλ, που στα πέντε χρόνια ζωής του, αποσκοπεί στη δημιουργία χώρου για να ακουστούν φωνές και να ιδωθούν οπτικές που λείπουν από τον κυρίαρχο λόγο και τον mainstream κινηματογράφο. Στόχος μας είναι να μιλήσουμε για ταυτότητες και κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται στο περιθώριο της κανονικότητας, ώστε να κατανοήσουμε πώς το φύλο, η σεξουαλικότητα, η φυλή, η τάξη, η εθνικότητα, η θρησκεία, η αρτιμέλεια επηρεάζουν τη ζωή, τα εμπόδια και τις προοπτικές κάθε ατόμου.
Περισσότερο, μιλώντας για διαθεματικότητα και διασταυρούμενες διακρίσεις, εστιάζουμε στις συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών ταυτοτήτων, προκειμένου να προωθήσουμε τη συγκρότηση συμμαχιών, τη δικτύωση και τη διαμόρφωση κοινών διεκδικήσεων. Το φετινό φεστιβάλ έχει τον υπότιτλο «Love & Revolt: Αγάπη και εξέγερση». Βάζοντας αυτές τις λέξεις, ή μάλλον τα προτάγματα μαζί, θέλουμε να μιλήσουμε για την αγάπη ως μία εξεγερτική δύναμη ενάντια σε κανόνες και επιβεβλημένες νόρμες, και για την εξέγερση ως μία πράξη αγάπης για τον εαυτό, την κοινότητα και την κοινωνία.
Ποιοι φορείς συμμετέχουν στην πραγμάτωση του φεστιβάλ;
Η οργάνωση παραγωγής του φεστιβάλ «Positively Different Short Film Festival» γίνεται από τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό «Inter Alia». H «Inter Alia» δραστηριοποιείται στους τομείς της εκπαίδευσης, της συνηγορίας (advocacy), της νεανικής απασχόλησης και του πολιτισμού.
Υπεύθυνος προβολής είναι ο Κινηματογράφος Άστορ, που θα φιλοξενήσει το φεστιβάλ μας πρώτη χρονιά. Στις παράλληλες προβολές των βραβευμένων μας ταινιών, που θα πραγματοποιηθούν, εκτός της Αθήνας, σε Κωνσταντινούπολη και Βερολίνο την Κυριακή 10 Μαρτίου, συμμετέχουν στη διοργάνωση ο οργανισμός «istos film» και «Greek Film Festival in Berlin», αντίστοιχα.
Τέλος, έχουμε μία σειρά από συνεργαζόμενα μέσα που συμμετέχουν ως χορηγοί επικοινωνίας, καθώς επίσης και φορείς που υποστηρίζουν οικονομικά τη διοργάνωση.
Αντιγόνη και Μελ, πείτε μας δύο λόγια για τις ταινίες που συμμετέχουν στο φεστιβάλ. Πώς συνδέονται με την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη δημόσια σφαίρα;
Οι 41 ταινίες του διαγωνιστικού μέρους του φεστιβάλ σε όλη τους την πολυπλοκότητα, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα, τόσο την εγχώρια όσο και την εκτός συνόρων. Αυτά είναι τόσο διαχρονικά όσο και σύγχρονα ζητήματα, όπως η ζωή μεταναστριών και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στις χώρες όπου διαμένουν (Gigi της Randa Ali), το αίτημα για αγάπη που διαπερνά σύνορα και αντίπαλους στρατούς (Buffer Zone του Σάββα Σταύρου) και ο καθημερινός αγώνας για επιβίωση και ζωή σε μία σκληρή ταξική κοινωνία (Aerolin του Αλέξη Κουκιά Παντελή).
Ανοίγοντας μία συζήτηση με το κοινό μετά από κάθε προβολή, τους συντονιστές και τις συντονίστριες των συζητήσεων που εξειδικεύονται στο εκάστοτε αντικείμενο και τα παρόντα δημιουργά, στόχος είναι να εμβαθύνουμε στα θέματα που αγγίζουν οι ταινίες, να δημιουργήσουμε έναν χώρο για δυναμική ανταλλαγή και να εξετάσουμε τις συνδέσεις μεταξύ των ταινιών και της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης εντός της οποίας εκτυλίσσεται το φεστιβάλ.
Τι θα περιλαμβάνουν οι παράλληλες δράσεις;
Οι παράλληλες δράσεις περιλαμβάνουν:
– Πρωινές κλειστές σχολικές προβολές, κατάλληλες και επιμελημένες για έφηβα άτομα
– Πολυμεσική έκθεση στημένη και εμπνευσμένη αποκλειστικά από θηλυκότητες και τις εμπειρίες τους με τίτλο: FEM-scapes of Persistence and Prospects, 8-10/03
– Ανοιχτή Συζήτηση με τίτλο: «Συλλογική μνήμη, προσωπικές μαρτυρίες: μεταξύ πένθους και διεκδίκησης» με τις/τα Ρέα Βαλντέν, Μπρικένα Γκίστο, Ζωή Κόκκα, Μαρία Λούκα και Μυρτώ Τσιλιμπουνίδη, την Παρασκευή 08/03
– Πάρτυ για τη λήξη του διαγωνιστικού μέρους του φεστιβάλ στη στοά του Άστορ το Σάββατο 09/03 με το Dj Hael_ky
– Κλειστά events για τα δημιουργά και άλλα καλεσμένα του φεστιβάλ
– Δωρεάν προβολή αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, την Κυριακή 10 Μαρτίου στις 19:00
– Παράλληλες προβολές των βραβευμένων ταινιών στις 10/03 σε Κωνσταντινούπολη και Βερολίνο.
Υπάρχει πρόβλεψη για την ομαλή πρόσβαση ατόμων με κινητικές δυσκολίες από τη διοργάνωση, μια κίνηση υποδειγματική, που όμως δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα. Με ποιον τρόπο θα επιτευχθεί αυτό και γιατί θεωρείτε ότι παραγκωνίζονται διαρκώς οι ανάπηροι συμπολίτες μας;
Ως φεστιβάλ, βασικός μας στόχος είναι να γίνουμε καθολικά προσβάσιμα. Κάθε χρόνο καταφέρνουμε ένα βήμα παραπάνω, ένα σκαλοπάτι ακόμα. Στην καρδιά της Αθήνας, εκεί που το PDSFF κυρίως δραστηριοποιείται, προσβάσιμοι κινηματογράφοι δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Υπήρχαν κάποιοι στο παρελθόν που είτε ήταν όντως προσβάσιμοι από «γεννησιμιού» τους, είτε είχαν βρει τρόπους να κάνουν έστω μια είσοδο προσβάσιμη. Ωστόσο, αυτοί έκλεισαν, αναγκάζοντας τα ανάπηρα άτομα (μιλώντας κυρίως για άτομα με βλάβη στην κίνηση) να αναζητούν κινηματογράφους στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου ή στα προάστια. Αυτό, εκ των πραγμάτων, αποκλείει ένα μεγάλο μέρος του αναπηρικού κοινού από την πρόσβαση στην κινηματογραφική εμπειρία.
Από την άλλη, τα ανάπηρα άτομα με βλάβες στην όραση και την ακοή, είναι διαχρονικά αποκλεισμένα από την κινηματογραφική, τηλεοπτική και οποιαδήποτε εν γένει οπτική τέχνη. Αυτό, οφείλεται σε μια σειρά από αίτια. Πρώτα απ’όλα, το κόστος για να γίνει προσβάσιμο ένα οπτικό υλικό είναι υπέρογκο για έναν δημιουργό. Έπειτα, δεν υπάρχει η εμπειρία ή η γνώση του τι/πώς ένα οπτικό έργο γίνεται προσβάσιμο, ενώ ακόμα κι αν υπάρχουν η εμπειρία, η θέληση και τα χρήματα, οι επαγγελματίες που κάνουν προσβάσιμο το υλικό, εξακολουθούν να είναι πολύ λίγοι στην Ελλάδα. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρξουν κονδύλια και κρατική πρόβλεψη, ώστε να μπορούν τα δημιουργά οπτικών τεχνών να κάνουν προσβάσιμη την τέχνη τους και να υπάρξει ολοκληρωμένη εκπαίδευση επαγγελματιών γύρω από την προσβασιμοποίηση των τεχνών. Έτσι θα ανθίσει αυτός ο χώρος στην Ελλάδα.
Το ότι, γενικά, διαρκώς, παραγκωνίζονται τα ανάπηρα άτομα στη χώρα μας – αλλά και παγκοσμίως – οφείλεται στην έλλειψη παιδείας, αναπαράστασης και ορατότητας γύρω από την αναπηρική εμπειρία. Είναι, στην ουσία του, ένα πρόβλημα κοινωνικό με ρίζες σε στερεότυπα, τα οποία, ως ένα βαθμό, έχουμε ξεπεράσει (όπως π.χ. ότι τα ανάπηρα άτομα είναι ανίκανα, ή ότι έχουν «ειδικές ανάγκες»). Εντούτοις, για να μπορέσει αυτό να μεταλαμπευθεί σε όλες τις εκφάνσεις μιας κοινωνίας χρειάζεται ακόμα χρόνος, ενημέρωση και εκπαίδευση. Γι’αυτό οι τέχνες αποτελούν ένα πολύ σημαντικό όχημα για την επίτευξη και τη διάδοση μιας συμπεριληπτικής νοοτροπίας.
Όσον αφορά το δικό μας φεστιβάλ, λοιπόν, έχουμε μέχρι τώρα εξασφαλίσει τα εξής για φέτος:
– Αναβατόριο για άτομα με δυσκολίες στην κίνηση και αναπηρική χημική τουαλέτα, εγκατεστημένα όλες τις ημέρες του φεστιβάλ
– Διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα για την ανοιχτή συζήτηση που θα προηγηθεί της προβολής στις 08/03 και το Q&A με τα δημιουργά εκείνης της ημέρας προβολών
– Υπότιτλοι βάσει αφήγησης (closed captioning) για άτομα με βλάβη στην ακοή, όσον αφορά την προβολή των ταινιών στις 08/03.
Τέλος, το φεστιβάλ αυτή τη στιγμή δουλεύει με διαφορετικούς επαγγελματίες για να μπορέσει να καταστήσει τις προβολές της 08/03 προσβάσιμες και σε άτομα με βλάβη στην όραση, μέσω της προσθήκης ακουστικής περιγραφής. Εάν αυτό επιτευχθεί εν τέλει, θα υπάρξει η αντίστοιχη ανακοίνωση.
Για περαιτέρω ερωτήσεις σχετικά με την προσβασιμότητα του PDSFF, μπορεί να επικοινωνεί όποιο θέλει με το [email protected].
Τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να προσφέρεται μεγαλύτερη ορατότητα σε περιστατικά κακοποίησης, σεξιστικές και ρατσιστικές συμπεριφορές, σε θεμελιώδη ζητήματα ισότητας και δικαιοσύνης. Ωστόσο, αυτό μεταφράζεται στην επί του πρακτέου; Πόσα βήματα έχει προχωρήσει η ελληνική κοινωνία σε σύγκριση με άλλες χώρες του εξωτερικού;
Υπάρχει ορατότητα, όντως. Είναι, πράγματι, θετικό να βλέπεις τόσο κόσμο που μπορεί να μην είχε ιδέα πριν ή να ζούσε στο δικό του συννεφάκι, να μιλά στις παρέες του για τις γυναικοκτονίες ή την πατριαρχία. Έπειτα, όταν βλέπεις ότι και σις στρέιτ άντρες ή άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μιλούν πλέον ανοιχτά γι’αυτά ή έστω κατανοούν, χρησιμοποιώντας τους σωστούς όρους, και χωρίς να γίνεται εργαλειοποίηση, αυτό δείχνει μια πρόοδο γύρω από το χώρο που έχουν αρχίσει να παίρνουν αυτοί οι όροι και αυτές οι έννοιες.
Παρ’ όλα αυτά, είναι τόσο μεγάλο το μέρος της κοινωνίας που έχει γαλουχηθεί μέσα στον ζόφο της πατριαρχίας, που ενώ στη θεωρία και μέσα στις μικρές κοινότητές μας και τα «safe spaces» μας, μπορεί να νιώθουμε οτι βιώνουμε μια αλλαγή, βγαίνοντας έξω, μπορείς πολύ εύκολα να απογοητευτείς. Πάρε ως παράδειγμα την πρόσφατη διαμαρτυρία που έλαβε χώρα στο Σύνταγμα, ενάντια στο νομοσχέδιο της ισότητας στο γάμο. Διαβάσαμε τραγικά μηνύματα να κυκλοφορούν εκεί έξω, έναν πραγματικό οχετό μίσους. Είδαμε εκδρομές να οργανώνονται και πούλμαν να κατεβαίνουν στην Αθήνα από την επαρχία, ώστε να δώσουν το παρόν σε αυτή τη φρικιαστική διαμαρτυρία. Ευτυχώς, δε νίκησαν – και αυτό φυσικά κάτι έχει να πει για την εποχή που διανύουμε.
Είναι, πάντως, τόσο οξύμωρο αν το σκεφτούμε: Απο τη μία, το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα θέλει απλά να αναγνωριστούν επιτέλους τα δικαιώματα των ανθρώπων που ανήκουν στις κοινότητές του, να γίνει η κοινωνία μας πιο αρμονική, όπου η ποικιλομορφία θα είναι λόγος γιορτής, και από την άλλη ο κόσμος που αντιτίθεται σε όλα αυτά, εύχεται το θάνατο ή την τιμωρία αυτών των κοινοτήτων. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας για να μπορέσουμε να γεφυρώσουμε αυτο το τεράστιο χάσμα.
Σε σχέση με άλλες χώρες του λεγόμενου Παγκόσμιου Βορρά, είμαστε σίγουρα πίσω, ειδικά σε θέματα νομοθεσίας ή θεμελίωσης δικαιωμάτων, αλλά αν σκεφτείς το πόσο βαθιά θρήσκα είναι η χώρα μας, σημειώνουμε ουσιαστική πρόοδο. Είναι στενάχωρο, βέβαια, να βλέπεις πως χώρες, όπως οι ΗΠΑ που έχουν διαγράψει σημαντική πρόοδο στη θεμελίωση δικαιωμάτων των τρανς ατόμων ή των αμβλώσεων, να κάνουν βήματα πίσω. Ενώ υπάρχει αυτή η εικόνα πως οι ΗΠΑ δείχνουν τις τάσεις στη διεκδίκηση δικαιωμάτων, σε θέματα ισότητας, και αντιμετώπισης του ρατσισμού, ομο/τρανς/ξένοφοβίας, τα κατάλοιπα της ρατσιστικής κοινωνίας δεν εξαλείφθηκαν ποτέ και τον τελευταίο καιρό μας δείχνει κυρίως σημάδια οπισθοδρόμησης.
Τρανς έφηβα ή ενήλικα άτομα δολοφονούνται, άτομα που κυοφορούν κινδυνεύουν, αν τους τύχει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Είναι τρομακτικό να συμβαίνουν αυτά μετά από διεκδικήσεις και αγώνες ετών. Η τρομακτική άνοδος της ακροδεξιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στη χώρα μας, βρίσκεται σε μία διαρκή σύγκρουση με την πρσπάθεια να προστατευτούν και να διατηρηθούν αυτά που έχουν αποκτηθεί με κοινωνικούς αγώνες.
Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει η αναπαράσταση κοινωνικοπολιτικών φαινομένων στον κινηματογράφο τόσο στην ίδια την τέχνη, όσο και στον τρόπο λειτουργίας των κοινωνικών συνόλων;
Ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει στο κοινωνικό σύνολο η αναπαράσταση κοινωνικοπολιτικών φαινομένων (όπως π.χ. η αστυνομική βια, οι γυναικοκτονίες, η πατριαρχία) αλλά και μειονοτήτων (ΛΟΑΤΚΙ+, αναπηρικό, μεταναστευτικό) μέσα στην τέχνη, είναι τεράστιος. Μέσα από τη δημιουργία, την παραγωγή, τη διανομή και την προβολή συμπεριληπτικών έργων ή έργων που μιλούν για τέτοια ζητήματα, δίνεται ο χώρος σε άτομα που νιώθουν περιθωριοποιημένα να ακουστεί η φωνή και η εμπειρία τους, τους δίνει ένα πλαίσιο να ταυτιστούν και άρα, να ενδυναμωθούν.
Συγχρόνως, τα συμπεριληπτικά έργα τέχνης είναι μια αφορμή για ενημέρωση και εκπαίδευση μικρών και μεγάλων γύρω από αντίστοιχα ζητήματα. Τα συμπεριληπτικά έργα τέχνης εγείρουν διαλόγους, ανοίγουν νέους ορίζοντες, προωθούν την ενσυναίσθηση και συνεπώς, στα δικά μας μάτια (δηλαδή των επιμελητών ενός τέτοιου ελληνικού φεστιβάλ), έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τον μικρόκοσμο ενός θεατή και, κατ’ επέκταση, τον κόσμο μας.
Όσον αφορά τον αντίκτυπο στην τέχνη, όσο πιο συμπεριληπτικά γίνεται το «κάστινγκ» σε μια ταινία ή ένα θεατρικό έργο (ανάπηροι/ες/α ηθοποιοί, ΛΟΑΤΚΙ+ ηθοποιοί, μαύροι/αυτόχθονες ηθοποιοί κ.ο.κ), όσο πιο πολλές ταινίες δεσμεύονται να αγγίζουν ζητήματα αθέατα, ριζοσπαστικά, ζητήματα που έχουν σημασία, τόσο πιο πολύ οι θεατές θα αναγνωρίζουν την ποικιλομορφία του κόσμου μας, και όλο και περισσότεροι θεατές θα βρίσκουν τη θέση τους μέσα σε αυτόν. Την ίδια στιγμή, περισσότερα δημιουργά θα εμπνέονται να δημιουργούν πιο συμπεριληπτικές ιστορίες κ.ά. Αυτή είναι η δύναμη και το πάρε-δώσε της τέχνης.
Εμείς, στο φεστιβάλ μας, πέρα από τα επιλεγμένα ντοκιμαντέρ μας, που ούτως ή άλλως πραγματεύονται τέτοια θέματα, επιλέγουμε ταινίες μυθοπλασίας που είτε έχουν συμπεριληπτικό καστ, είτε πετυχαίνουν μια ακριβή, με σεβασμό αναπαράσταση.
Τέτοιες ταινίες φέτος είναι το «Coffee Grapefruit Cacao» του Dominique Preusse από τη Γαλλία, το οποίο πραγματεύεται τη «γένεση» μιας πολυγονεϊκής, ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειας με έναν πολύ γλυκό και διασκεδαστικό τρόπο, το «On my father’s grave» της Jawahine Zentar συμπαραγωγή Μαρόκου-Γαλλίας, που αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού κοριτσιού, το οποίο αψηφά τους άγραφους θρησκευτικούς νόμους για να θάψει τον πατέρα της, το «Handbrake» των Πατρίτσια Τόσκα και Αντιγόνης Καρνεσιώτη από την Ελλάδα, συμπαραγωγή του PDSFF, στο οποίο η πρωταγωνίστρια (η Πατρίτσια), χρήστρια αμαξιδίου, μαζί με την συμπρωταγωνίστριά της, εξερευνούν την προσβασιμότητα στην Αθήνα (ή καλύτερα την έλλειψη αυτής).
Υπάρχει και διαγωνιστικό μέρος στο φεστιβάλ; Θα απονεμηθούν βραβεία στις καλύτερες συμμετοχές; Αν ναι, με τι κριτήρια;
Το φεστιβάλ μας, κατά βάση, επικεντρώνεται στο διαγωνιστικό μέρος, και όλες οι ταινίες που αποτελούν μέρος της Επίσημης Επιλογής διαγωνίζονται από κοινού. Το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, για το οποίο και οι 41 μας ταινίες είναι επιλέξιμες και το Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής παραγωγής, για το οποίο διαγωνίζονται οι έξι ελληνικές ταινίες του φετινού προγράμμματος, απονέμονται από την κριτική επιτροπή, που αποτελείται από τα εξής μέλη:
– Σοφία Εξάρχου, σκηνοθέτρια και σεναριογράφος
– Carol Sansour, ιδρύτρια και διευθύντρια του Φεστιβάλ Παλαιστινιακού
– Κινηματογράφου της Αθήνας
– Chipo Zhou, επιχειρηματίας και επιμελήτρια κινηματογραφικών φεστιβάλ
– Τάσος Μελεμενίδης, υπεύθυνος προγράμματος στο Cinobo
Η κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από έγκριτους επαγγελματίες του κινηματογράφου, επιλέγει τις ταινίες που θα κερδίσουν τα βραβεία αυτά, για την κινηματογραφική τους αξία και την καλλιτεχνική αρτιότητα.
Η κριτική επιτροπή έχει επίσης τη δυνατότητα να απονείμει Εύφημους Μνείες.
Επιπλέον, Το Βραβείο Κοινού απονέμεται μέσω ανοιχτής ψηφοφορίας με τη συμμετοχή όλου του κοινού, το οποίο έχει την ευκαιρία να ψηφίσει τις αγαπημένες του ταινίες μετά από κάθε προβολή του διαγωνιστικού τμήματος. Τέλος, το Βραβείο Επιμελητικής Ομάδας απονέμεται από την ομάδα του φεστιβάλ, στην ταινία που αντικατοπτρίζει καλύτερα τους προβληματισμούς που διέπουν το «Positively Different» στην ολότητά του.
Οι μόνες ταινίες που δεν συμμετέχουν στο διαγωνιστικό μέρος είναι οι ταινίες που θα προβληθούν στην δωρεάν προβολή παλαιστινιακών ταινιών, με στόχο την έκφραση αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, την Κυριακή 10/3 στις 19:00.
Ευχαριστούμε Αντιγόνη και Μελ!
Ακολουθεί η οπτική του σκηνοθέτη, Αλέξη Κουκιά-Πανελή, ο οποίος έχει ήδη ενεργό δράση στον κινηματογραφικό στίβο, με αφορμή τη συμμετοχή του στο «Positively Different Short Film Festival».
Ασχολείσαι επαγγελματικά με τη δημιουργία ταινιών; Έχεις δημιουργήσει κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν; Πες μας λίγα πράγματα για σένα.
Ασχολούμαι επαγγελματικά με το σινεμά, αλλά κάπως παράδοξα, το ενδιαφέρον μου δεν είχε ως αφετηρία την σκηνοθεσία. Ξεκίνησα να δουλεύω κάπου στα τέλη του 2012 ως μπούμαν, ηχολήπτης και sound designer. Όπου, δηλαδή, έβρισκα δουλειά στον ήχο, μιας και οι βασικές μου σπουδές είναι στη μουσική τεχνολογία. Την επαγγελματική ιδιότητα του ηχολήπτη την κρατάω ακόμη και σήμερα. Με τη σκηνοθεσία και το σενάριο καταπιάστηκα στην αρχή ερασιτεχνικά και συνέχισα με ένα μεταπτυχιακό στη σκηνοθεσία κινηματογράφου στο Εδιμβούργο, το 2015. Το Aerolin που προβάλλεται στο «Positively Different» είναι η έβδομη μικρού μήκους ταινία μου.
Τι σε παρακίνησε να λάβεις μέρος στο φεστιβάλ;
Θα έλεγα πως κινητήριος δύναμη για τη συμμετοχή μου ήταν η θεματική του φεστιβάλ, στην οποία πιστεύω ότι ταιριάζει η ταινία μας, καθώς και το ότι η ομάδα του φεστιβάλ επικοινώνησε απευθείας μαζί μας για να την καταθέσουμε.
Δύο λόγια για την ταινία σου; Τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης;
Το Aerolin είναι μια μικρή φέτα από τη ζωή της Σάντυ, μιας ηθοποιού που έχει περάσει τα 30, αλλά συνεχίζει να ζει μία καθημερινή Οδύσσεια στην Αθήνα, προσπαθώντας να χωρέσει όλα τα επαγγέλματα και την προσωπική της ζωή σε 24 ώρες. Αρχική πηγή έμπνευσης ήταν σίγουρα τόσο η δική μας καθημερινότητά, όσο και του περιγύρου μας, ηθοποιών και μη.
Ποια η σημασία της εκπροσώπησης στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη; Μπορεί να μπει έτσι ένα λιθαράκι στον κατακερματισμό κοινωνικών παθογενειών;
Σε κάθε περίπτωση, η εκπροσώπηση διαδραματίζει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο. Οι τέχνες και ιδιαίτερα οι αφηγηματικές τέχνες, αποτελούν καθρέφτη της κοινωνίας μας. Πέρα από το να μας ταξιδεύουν συναισθηματικά, μας δημιουργούν ερωτήματα και, πολλές φορές, μας ενδυναμώνουν ψυχικά. Αδιαμφισβήτητα, μια ταινία, από μόνη της, δεν μπορεί να αλλάξει άρδην την κοινωνία, αλλά είναι μία πολύ δυνατή και χρήσιμη μορφή επικοινωνίας και ορατότητας.
Έρευνες δείχνουν ότι οι νεότερες γενιές αντιμετωπίζουν περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα σε σχέση με το παρελθόν. Πού θα το απέδιδες αυτό;
Δεν είμα απόλυτα σίγουρος για τα αίτια. Εικάζω ότι η ασταμάτητη έκθεση στα κοινωνικά δίκτυα, ο ρυθμός της ζωής που ολοένα και αυξάνεται, καθώς και οι υφιστάμενες οικονομικές δυσκολίες που πιθανότατα να αντιμετωπίζουν οι νέοι και οι οικογένειές τους, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις προηγούμενες γενιές, αποτελούν οπωσδήποτε κομμάτι του παζλ.
Θεωρείς ότι τείνουν να γίνονται πιο περίπλοκες οι ανθρώπινες σχέσεις, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια;
Νομίζω ότι ποτέ οι ανθρώπινες σχέσεις δεν ήταν πραγματικά απλές, ακόμα και αν επιφανειακά έτσι φαίνονταν. Δεν ξέρω αν σήμερα έχουν γίνει πιο περίπλοκες οι ανθρώπινες σχέσεις, αλλά σίγουρα είναι αριθμητικά πολύ περισσότερες.
Πού αποδίδεις το γεγονός ότι, στη σύγχρονη εποχή, κινούμαστε με αστραπιαίους ρυθμούς προκειμένου συμπιέσουμε εκατοντάδες υποχρεώσεις και ενασχολήσεις μέσα σε μόλις 24 ώρες; Γιατί είναι τόσο μεγάλο challenge η καθημερινότητα;
Στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, είμαστε περικυκλωμένοι από ερεθίσματα. Αυτό έχει και την καλή του πλευρά, καθώς γεμίζουμε ιδέες και έχουμε την ευκαιρία να βιώνουμε ασταμάτητα νέες εμπειρίες. Ταυτόχρονα, όμως, αυτός ο ρυθμός της ζωής μας εξουθενώνει ψυχικά και σωματικά. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής, το οποίο αυξάνεται δυσανάλογα με τους μισθούς, καταλήγει να είναι ένα τεράστιο βάρος που μας συνοδεύει όλο το 24ωρο.
Πώς αισθάνεσαι που υπάρχει και ένα διαγωνιστικό μέρος;
Τα περισσότερα φεστιβάλ κινηματογράφου έχουν ένα διαγωνιστικό μέρος, οπότε νομίζω πως το έχω συνηθίσει. Στα θετικά, το διαγωνιστικό μέρος προσφέρει την ευκαιρία μιας σημαντικής επικοινωνιακής προώθησης και μιας μικρής οικονομικής ανταμοιβής στην περίπτωση διάκρισης. Το αρνητικό είναι πως, αντίθετα με την καλλιτεχνική βιομηχανία, η φύση της τέχνης δεν είναι ανταγωνιστική.
Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σου βήματα;
Με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς, αναπτύσσω την πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία. Παράλληλα, δουλεύω με βάση την Αθήνα σαν σκηνοθέτης και σαν ηχολήπτης.
Ο καθηγητής Σεραφείμ Σεφεριάδης και η φοιτήτρια Σοφία Θεοτοκά, μίλησαν στη Χρύσα Λύκου για τους λόγους που η κυβέρνηση αποκαλεί – και σήμερα – τους φοιτητές, «αλήτες».
Στη διάβαση της Συγγρού, υπήρχαν συνθήματα, υγρασία και μετάβαση. Θυμάμαι να την περπατάω σχεδόν τρομοκρατημένη. Πρέπει να κοιτούσα σαν ψάρι στο βυθό το κτίριο του Παντείου, όταν ένα κορίτσι με πλησίασε. «Πρωτοετής;», «Ναι», «Να έρθεις στη συνέλευση». Το βλέμμα της είχε την ευγένεια της αναταραχής, χαιρέτησε με μια διπλωμένη λινάτσα στο χέρι, ήταν μόλις 2006.
Μαριέττα Γιαννάκου και Βύρωνας Πολύδωρας σε αφίσες, στένσιλ, μέχρι και σε κίτρινα μπαλάκια, απ’ αυτά που τα ζουλάς για να σου φύγουν τα νεύρα. Αφίσες κατά του νόμου-πλαισίου, της αναθεώρησης του άρθρου 16, για τις 406 καταλήψεις σχολών. O Γιάννης Πρετεντέρης, στο δελτίο των 8, έλεγε ότι: «Πρέπει να περιμένουμε να τελειώσει το συντονιστικό των ΕΑΑΚ για να δούμε τι αποφάσισαν».
Και μας περίμεναν. Άκουγαν το χειροκρότημα που συνόδευε τη λέξη «ΚΑΤΑΛΗΨΗ» κάθε Τετάρτη ή Πέμπτη, μας περίμεναν την επόμενη ημέρα στο κέντρο της πόλης. Διαβάζαμε ότι 80-100.000 φοιτητές συμμετείχαν στις μαζικότερες γενικές συνελεύσεις στην ιστορία των συλλόγων, το βλέπαμε, νιώθαμε ανίκητες και ανίκητοι. Χτυπηθήκαμε με απίστευτη αγριότητα, κάθε μας τραύμα όμως δημιούργησε ρωγμή με το κυρίαρχο.
«Η νοσταλγία είναι παγίδα Χρύσα», μου είχε πει ένα μεσημέρι στην Καλλιθέα ο Φοίβος Δεληβοριάς, κι όμως τις τελευταίες εβδομάδες νιώθω πως γλιστράω συχνά σε αυτήν. Κλειστές σχολές και πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια ενάντια στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και να μη μείνει καμία μάχη στη μέση, κάθε γενιά να φτάσει στο φως με τον τρόπο που της αναλογεί. «Μεταξύ ουσίας και πτώσης, μεταξύ πόθου και σκέψης», όπως έλεγε ο Τόμας Έλιοτ, μίλησα με τον καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδη και τη φοιτήτρια Νομικής, Σοφία Θεοτοκά.
Οι κοινωνίες δεν «παγώνουν», οι διεργασίες δεν σταματούν
Η κουβέντα με τον καθηγητή Σεφεριάδη ξεκινά βάζοντας στο επίκεντρο τη γενικευμένη υποβάθμιση της παιδείας, που φανερώνεται πρωτίστως μέσα από τη μεγάλη υποχρηματοδότηση, μια πολιτική που αν κάποιος τη δει μεσομακροπρόθεσμα, καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
«Στο κάδρο αυτής της εγκατάλειψης, είναι αναμενόμενο να υπάρχουν αντιστάσεις. Οι κυβερνήσεις το κατανοούν αυτό, γι’ αυτό υιοθετούν τη λογική της προληπτικής καταστολής. Αρχικά, επιδιώκει να προλάβει αντιστάσεις και στη συνέχεια εγκαθιδρύει ένα κλίμα τρόμου, παραίτησης και καταπάτησης αυτού του πυρήνα δημοκρατίας που είναι οι διαδικασίες στο Πανεπιστήμιο. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο, με όλες τις αδυναμίες που έχει, εξακολουθεί να είναι ένας χώρος στον οποίο δεν ηγεμονεύει αυτό το οποίο ηγεμονεύει αυτή τη στιγμή στο κοινοβούλιο. Μέσα, λοιπόν, από έναν συνδυασμό καταστολής και εγκατάλειψης, γίνεται μια προσπάθεια άλωσης και ακύρωσης αυτού του χώρου».
Συμφωνούμε ότι τόσο μεγάλο φοιτητικό κίνημα είχαμε πολύ καιρό να δούμε και πως η περίοδος με την οποία έχει νόημα να το συγκρίνουμε είναι του 2006-2007. «Και τότε τα ισοζύγια σε έναν πρώτο χρόνο ήταν αρνητικά, με μια κυβέρνηση και μια αντιπολίτευση που συμφωνούσαν ως προς την αλλαγή του Άρθρου 16. Τα ισοζύγια αυτά μεταβλήθηκαν. Και τώρα βρισκόμαστε σε μια παρόμοια περίοδο, όπου η κυβέρνηση εκτίμησε πως θα μπορούσε με έναν εύκολο τρόπο να προχωρήσει σε αυτή την αλλαγή, με έναν πρόδηλα αντισυνταγματικό τρόπο».
Σχολιάζω τον αλαζονικό λόγο της κυβέρνησης, προς τους φοιτητές, με τον καθηγητή να μου επισημαίνει ότι «πατάει» στη διάψευση των προσδοκιών της προηγούμενης περιόδου. «Η σκιά της κινηματικής διάψευσης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύ βαριά, κάτι που επηρεάζει τις εξελίξεις. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη πολιτική μεταβατική περίοδο. Σε αυτή τη βάση, η κυβέρνηση προβαίνει σε όλες αυτές τις προκλητικά υπεροπτικές κινήσεις. Οι κοινωνίες, όμως, ποτέ δεν σταματούν. Η διάψευση των ελπίδων της τελευταίας περιόδου είναι σημαντική, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διεργασίες. Ένα μικρό τεκμήριο αυτής της πραγματικότητας, είναι το κίνημα που βλέπουμε σήμερα ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια».
Η κοινωνία απέναντι στη συρρίκνωση του δημόσιου χώρου
Το κατασταλτικό πρόσωπο της κυβέρνησης, αν και είναι ολοφάνερο στα σώματα των φοιτητών που τη δέχονται, διαπιστώνουμε ότι προσπαθεί να αποσιωπηθεί στον επίσημο λόγο. «Δημιουργούν μια πλασματική εικόνα ότι συνομιλούν με την κοινωνία, ενώ το κατασταλτικό εγχείρημα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, κάτι που φανερώνει συστημική αδυναμία. Αυτός που ξέρει ότι δεν έχει να προσφέρει τίποτα, γνωρίζει ότι αργά ή γρήγορα θα έρθουν κοινωνικές αντιστάσεις και γι’ αυτό προετοιμάζεται. Την καταστολή πρέπει να τη διαβάζουμε σαν μια ένδειξη βαθύτερης αδυναμίας, χωρίς να υποτιμήσουμε ότι το εγχείρημα κάθε κυριαρχίας, είναι να ανεβάσει το κόστος συμμετοχής στις συλλογικές δράσεις».
Ο προσβλητικός λόγος προς το φοιτητικό κίνημα, ανθίζει και στα μέσα ενημέρωσης, τα «μέσα εξαπάτησης» όπως τα χαρακτηρίζει ο καθηγητής. «Το αφήγημα είναι ότι φοιτητές και διδάσκοντες – γιατί στο κίνημα αυτό συμμετέχουν και οι διδάσκοντες – είναι “ληστές” για την κυβέρνηση. Το παράδοξο σε αυτό το αφήγημα, είναι ότι οι φοιτητές σήμερα υπερασπίζονται το Σύνταγμα. Αλλά κι αυτό να μη συνέβαινε, είναι υποχρέωση της κοινωνίας να αντισταθεί σε αυτή την αέναη συρρίκνωση του δημόσιου χώρου. Αν δεν αντισταθεί η κοινωνία στην ιδιωτικοποίηση της Παιδείας, της Υγείας, της Ασφάλισης, ποιος θα αντισταθεί;».
Διαπιστώνουμε ότι, δυστυχώς, έχει κυριαρχήσει η λογική της μη εναλλακτικής, με την κοινωνία διαρκώς να αμύνεται. «Σήμερα, απαιτείται η “κινηματική προσδοκία”. Σε αυτόν τον τομέα υπάρχει κενό και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να δημιουργηθεί μια εικόνα απαισιοδοξίας. Οι φοιτητές μας δείχνουν ότι γίνονται πολλά πράγματα. Το φοιτητικό κίνημα εκδηλώθηκε με κάποια καθυστέρηση εκεί που κανείς δεν το περίμενε. Μέσα σε αυτή την αντιφατικότητα πρέπει να πλοηγήσουμε και να επαναλαμβάνουμε ότι το πρόβλημα μας είναι πολιτικό. Δεν λοβοτομήθηκε η κοινωνία, ούτε πήγε στο σπίτι της. Υπάρχει πολιτικό πρόβλημα που συνίσταται στον προσδιορισμό ενός εναλλακτικού δρόμου, σε μια διαδικασία που θα δείξει πώς οι άμεσες διεκδικήσεις μπορούν να μας φέρουν σε μια άλλη πραγματικότητα που είναι εφικτή. Αυτό έχει τραυματιστεί».
Στο τέλος της κουβέντας μας, του ζητώ να μου σχολιάσει την απόφαση της κυβέρνησης για εξετάσεις, εξ αποστάσεως. «Ήταν ένα ακόμη κομμάτι υπεροψίας, με οσμή απολυταρχίας. Παρέβλεψαν το γεγονός ότι οι ακαδημαϊκοί είναι δημόσιοι λειτουργοί, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Δεν μπορεί να έρχεται ο ηγεμόνας και να σου λέει πώς θα κάνεις μάθημα, καταλύοντας τη σχέση του διδάσκοντος με το κοινό του. Καταργείται το αυτοδιοίκητο, η υπόσταση του δημόσιου λειτουργού, γι’ αυτό και κατέπεσε, βέβαια, δεν τρομοκράτησε κανέναν. Ακόμα και συντηρητικοί πανεπιστημιακοί, αισθάνθηκαν βαθιά προσβολή. Έχει ενδιαφέρον πώς η κυβέρνηση προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τους καθηγητές σαν απεργοσπαστικό μηχανισμό. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος αυτής της απαράδεκτης εντολής».
Η κυβέρνηση θέλει να αποπολιτικοποιηθούν τα Πανεπιστήμια
Η Σοφία Θεοτοκά βρίσκεται στο 5ο έτος της Νομικής και απέναντι σε ό,τι ετοιμάζεται να ισοπεδώσει το δημόσιο Πανεπιστήμιο. Τη μέρα που μιλήσαμε, οι καταλήψεις διένυαν την 7η εβδομάδα τους με πάνω από 150 σχολές να έχουν κατεβάσει ρολά, ανεβάζοντας πανό.
«Η κυβέρνηση ανέκαθεν μας αντιμετώπιζε σαν εγκληματικά στοιχεία που εγκαθιδρύουν την ανομία στα Πανεπιστήμια. Η πραγματική στόχευση πίσω από αυτήν τη ρητορική, είναι να μην υπάρχουν πολιτικές διαδικασίες μέσα στους Συλλόγους, να μην υπάρχει αντίδραση. Αυτό συμβαίνει πολύ πιο έντονα τώρα που βρισκόμαστε στην 7η εβδομάδα καταλήψεων, για να αποπροσανατολίζεται η κουβέντα», μου λέει η Σοφία.
Σε όσα μου περιγράφει, δεν μπορώ παρά να διαπιστώσω μια πιστή απεικόνιση των γεγονότων σε σχέση με τα όσα συνέβαιναν ότι βρισκόμουν πρωτοετής ακόμη στο Πάντειο. «Από τη 2η εβδομάδα που ξεκίνησαν μαζικά οι καταλήψεις, ξεκίνησαν να μιλάνε για καταλήψεις που υπονομεύουν το δημόσιο Πανεπιστήμιο και αποφασίζονται από μειοψηφίες. Στον δημόσιο διάλογο δεν επικρατούν τα κρατικά ή μη κρατικά Πανεπιστήμια, αλλά το τι θα γίνει με τις εξεταστικές, τα μαθήματα του εαρινού εξαμήνου και γιατί δεν μπαίνει η αστυνομία στα Πανεπιστήμια».
«Από το 2019, που “βγήκε” η Νέα Δημοκρατία, ο πρώτος της νόμος αφορούσε την κατάργηση του ασύλου, δείχνοντας της ατζέντα της για το πώς θέλει να αποπολιτικοποιηθούν τα Πανεπιστήμια. Έκτοτε, έχει περάσει νόμος για διαγραφές και για πανεπιστημιακή αστυνομία. Όλα αυτά, συνδέονται μεταξύ τους κι έχουν σαν παρονομαστή την καταστολή των φοιτητικών συλλόγων», μου λέει η Σοφία προσθέτοντας συγχρόνως ότι την περίοδο των σκληρών απαγορεύσεων, οι φοιτητές ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν εν μέσω πανδημίας να ανοίξουν το δικαίωμα στη διαδήλωση και να δούμε εν μέσω Covid-19 διαδηλώσεις με 10.000 άτομα, ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία.
«Δεν εμποδίσαμε την πανεπιστημιακή αστυνομία πετώντας μπουκάλια. Ήμασταν εκεί όλη μέρα κι όλη νύχτα με τα σώματα μας, ξαγρυπνούσαμε στις πύλες. Είχαμε πει ότι εάν χρειαστεί να μπει η αστυνομία θα πρέπει να περάσει από πάνω μας. Στην ελληνική κοινωνία και ειδικά στο φοιτητικό σώμα, είναι εγκαθιδρυμένη η εικόνα ότι τα Πανεπιστήμια είναι ελεύθεροι χώροι και δεν μπορεί να υπάρξει αστυνομία».
Της ζητάω να μου σχολιάσει το επιχείρημα που θέλει τα δημόσια Πανεπιστήμια να αναβαθμίζονται μέσω της ίδρυσης των ιδιωτικών. «Πίσω από το ρήμα “αναβαθμιστούν”, βρίσκεται το ρήμα “ανταγωνιστούν” και ο ανταγωνισμός σε μια ελεύθερη αγορά και οικονομία, δεν μπορεί παρά να σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση. Για να λειτουργήσει ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο, πέραν του ότι θα θέλει δίδακτρα προκειμένου κάποιος να εισαχθεί και να σπουδάσει, θα πρέπει να αντλήσει και χρηματοδότηση από το κράτος, γιατί αποδεδειγμένα σε όλα τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια του εξωτερικού δεν μπορεί να διεξαχθεί ερευνητικό, εργαστηριακό και διδακτικό έργο, χωρίς να αντλείται χρηματοδότηση από το κράτος».
«Άρα, σε ένα ποσοστό που αφορά το 0,9% του ΑΕΠ για την Παιδεία – που πάει στα δημόσια Πανεπιστήμια – θα έρχονται τα ιδιωτικά και θα παίρνουν από αυτό το ήδη πάρα πολύ μειωμένο ποσοστό, για να μπορούν να λειτουργήσουν. Αυτό σημαίνει νέα υποβάθμιση των δημοσίων Πανεπιστημίων και μια κατάσταση που για να λειτουργήσουν θα πρέπει να αντλήσουν πόρους με έναν άλλον τρόπο. Αυτός ο τρόπος είναι δίδακτρα στους φοιτητές που βρίσκονται στα δημόσια Πανεπιστήμια και μεγαλύτερη εμπλοκή του ιδιωτικού παράγοντα σε αυτά».
Τι θα γίνεται με τα πτυχία;
«Όταν έχουμε μια ιδιωτική δομή που παρέχει ένα εξειδικευμένο πτυχίο, δημιουργείται μια κατάσταση όπου τα πτυχία των δημοσίων Πανεπιστημίων από “γενικά” θα πρέπει να εξειδικευτούν για να μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά που παρέχει το ιδιωτικό. Εξειδίκευση, σημαίνει εύκολα εκμεταλλεύσιμο εργατικό δυναμικό, μιας και θα γίνεται βάσει της ανάγκης που θα επικρατεί στην αγορά εργασίας εκείνη τη στιγμή. Μετά από δέκα χρόνια – που η αγορά δεν θα χρειάζεται αυτό που θα έχει το πτυχίο σου – εσύ θα πρέπει να επανειδικευτείς με δικό σου κόστος, προκειμένου να μπορείς να εργαστείς πάνω στον κλάδο σου».
Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, για ακόμη μια φορά, στέκεται απέναντι στις ιστορικές κινητοποιήσεις του φοιτητικού κινήματος. «Η ΔΑΠ, μπήκε στις συνελεύσεις τη 2η εβδομάδα. Αυτό που δεν υπολόγισε είναι ότι – επειδή γενικά κηρύττει τις γενικές συνελεύσεις παράνομες – όταν εμφανίστηκε, είχε διαμορφωθεί ήδη μια μεγάλη αντίδραση και μαζική συμμετοχή του κόσμου στη συζήτηση που έχει ανοίξει. Έχασε τις γενικές συνελεύσεις στη συντριπτική πλειονότητα όλων των Συλλόγων και μετά δεν μπορούσε να συνεχίσει να βρίσκεται σε αυτές, επειδή τα πλαίσια τα οποία κατέθετε δεν μίλαγαν για εναντίωση ή συμφωνία για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και προσανατόλιζε το πλαίσιό της στην ανοιχτή σχολή.
«Όταν είδε ότι οι συνελεύσεις εξακολουθούν και “βγάζουν” καταλήψεις, έστειλε επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας που ζήταγε τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών εξετάσεων. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και στον κόσμο που ήθελε ανοιχτή σχολή, η στάση που είχε η ΔΑΠ μέσα στις συνελεύσεις έχει δημιουργήσει πολύ αρνητική εικόνα, μιας και την κρίσιμη δεν βρισκόταν εκεί. Εμείς, από τη δική μας πλευρά θεωρούμε ότι δεν βρισκόταν εκεί, επειδή στις συνελεύσεις που συμμετείχαν μέχρι και 1000 άτομα – όπως στο Πολυτεχνείο Κρήτης – πήρε την αναγκαία απάντηση. Δεν είχε κανένα έρεισμα αυτό που έλεγε στους φοιτητές, γιατί ήξερε ότι αν εκφραζόταν υπέρ των ιδιωτικών Πανεπιστημίων το σώμα της φοιτητικής συνέλευσης, θα καταδικαζόταν».
Η Σοφία τονίζει ότι μετά και το αίτημα για τηλεξέταση, επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να ψηφιοποιήσει με έναν τρόπο τα πράγματα που υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο. Την ίδια ώρα, η συζήτηση έχει ανοίξει και για ψηφοφορίες από απόσταση. «Η ουσία των γενικών συνελεύσεων είναι ότι η μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου έρχεται στο αμφιθέατρο, διότι τον ενδιαφέρει το ζήτημα που έχει τεθεί, χωρίς να έχει ακόμη διαμορφωμένη άποψη. Όταν μιλάμε για μια διαδικασία που διέπεται από δημοκρατικές διαδικασίες, δεν μπορούμε να λέμε ότι αυτή θα γίνεται με ένα κλικ στον υπολογιστή. Ένα όργανο, δεν μπορεί να αποφασίζει χωρίς να έχει συνεδριάσει, μια ηλεκτρονική ψηφοφορία δεν το επιτρέπει αυτό σε καμία περίπτωση».
«Η κυβέρνηση με τόσες διεθνής καταδίκες δεν μπορεί να μιλά για παράνομες καταλήψεις, πόσο μάλλον όταν αυτές επαφίονται από θεσμικά όργανα και πλειοψηφικά».
Ρωτάω τη Σοφία αν έχει καταλάβει το μέγεθος όλου αυτού που έχουν καταφέρει. «Εδώ και επτά εβδομάδες κοιμόμαστε στις καταλήψεις, κάνουμε συνελεύσεις, κατεβαίνουμε στον δρόμο. Μας είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει, δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε όπως άνθρωποι που βρίσκονται έξω από αυτό. Όσο είμαστε υποκινητές αυτού του αγώνα, αυτό που βιώνουμε είναι μέρα με τη μέρα. Στο τέλος, θα δούμε τι δημιουργήσαμε κι αν θα μιλάμε για το κίνημα του 2024, όπως μιλάμε για το κίνημα του 2006-2007.
Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ήττα σε όλο αυτό που έχει συμβεί. Το γεγονός ότι έχουμε καταφέρει και έχουμε βγει δυναμικά στον δημόσιο διάλογο, είναι κάτι που συνιστά νίκη. Ακόμη κι αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο, έχουμε κάνει καθαρό ότι σε οποιαδήποτε κίνηση που έρχεται από πλευράς κυβέρνησης, η οποία υποβαθμίζει τις σπουδές και τις ζωές μας, θα απαντάμε με τον τρόπο που το κάνουμε και τώρα. Αυτό το νομοσχέδιο, αν γίνει νόμος, θα ανατραπεί καθολικά».
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος του στίγματος και των διακρίσεων στην κοινωνία, είναι ο ανοιχτός διάλογος για τις ψυχικές διαταραχές.
Πιο συγκεκριμένα, το να μοιράζονται όσοι και όσες έχουν αντιμετωπίσει κάποια στιγμή της ζωής τους θέματα ψυχικής υγείας ή κάποια διάγνωση, μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα σε μία ενδεχόμενη μεταβολή τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς άλλων ατόμων γύρω από τέτοια ζητήματα.
Η προαναφερθείσα θέση, που αργότερα επιβεβαιώθηκε και από πλήθος ερευνών, βασίζεται στη ιδέα της κοινωνικής επαφής, η οποία υποστηρίζει πως ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να τροποποιήσουμε αρνητικές συμπεριφορές και πεποιθήσεις, είναι να ακούσουμε απευθείας κάποιον/α που έχει ζήσει κάτι αντίστοιχο (βιωμένη εμπειρία). Αυτό, βέβαια, μπορεί επίσης να λειτουργήσει με έμμεσο τρόπο, με την ανταλλαγή δηλαδή βιωμένων εμπειριών μέσω βίντεο, podcasts, άρθρων ειδήσεων κ.λπ.
Την τελευταία πενταετία, και στη χώρα μας έχει αρχίσει να γίνεται ανοιχτός διάλογος για θέματα ψυχικής υγείας. Κάτι τέτοιο είναι φυσικό και επόμενο, αν λάβουμε υπόψη και τα πρόσφατα δεδομένα ερευνών, τα οποία υπογραμμίζουν πως 1 στους 3 νέους βιώνουν συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ 1 στους 7 συμπτώματα αγχώδους διαταραχής.
Μια από τις μελέτες που επιβεβαιώνουν την υπόθεση της κοινωνικής επαφής, πραγματοποιήθηκε το 2021 στο Πανεπιστημίου του Nottingham. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 1.023 άτομα –ο καθένας τους με κοινά προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως διαταραχές διάθεσης ή/και άγχους και διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος, από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιήθηκε μια διαδικτυακή παρέμβαση (Narrative Experiences Online -NEON), όπου στην εφαρμογή της περιλαμβάνει αρχεία από περισσότερες από 600 καταγεγραμμένες αφηγήσεις ατόμων που βιώνουν ή/και ξεπέρασαν ψυχικές διαταραχές. Για να μπορέσουν να ελέγξουν την αποτελεσματικότητα των αφηγήσεων, οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες: Η πρώτη είχε πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία, ενώ η δεύτερη όχι.
Εν τέλει, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι προσωπικές αφηγήσεις για το πώς οι άνθρωποι ξεπέρασαν τις δυσκολίες τους με τις ψυχικές διαταραχές μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά άλλα άτομα τα οποία έχουν παρόμοιες εμπειρίες, με στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
Ο Mike Slade, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Nottingham και επικεφαλής της μελέτης μεταξύ άλλων είπε: “Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με τις δυνατότητες των νέων προσεγγίσεων να υποστηρίζουν την ανάρρωση, χρησιμοποιώντας βιωμένες εμπειρίες του πώς είναι πραγματικά να ζεις με προβλήματα ψυχικής υγείας και να ζεις καλά με αυτά”.
Με ποιον τρόπο η εξιστόρηση προσωπικών ψυχικών δυσκολιών βοηθά και εμάς τους ίδιους, αλλά και άλλα άτομα που βιώνουν κάτι αντίστοιχο
Το να μοιράζεται κάποιος τέτοιου είδους προσωπικές ιστορίες, συμβάλλει στην απλή συνειδητοποίηση πως “δεν είμαι μόνος-η”
Αποτελεί συχνό φαινόμενο άτομα που παλεύουν με ψυχικές διαταραχές να θεωρούν πως είναι μόνα τους σε αυτό τον αγώνα, πως κανένας δε μπορεί να τους νιώσει, και πως οι γύρω τους δεν έχουν αντιμετωπίσει κάποια ψυχική δυσκολία. Με αυτό τον τρόπο, λοιπόν, τους προσφέρεται ελπίδα. Αφού γίνουν δέκτες μιας ανάλογης προσωπικής εμπειρίας, τα άτομα συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται λιγότερο “παρείσακτοι” και “περίεργοι”, αφού υπάρχουν και άλλοι σε παρόμοιες καταστάσεις.
Με την ανταλλαγή παρόμοιων εμπειριών μπορεί να δοθεί κίνητρο σε κάποιο άτομο
Για παράδειγμα, οι βετεράνοι πολέμου, συνήθως ενθαρρύνονται να μοιραστούν τις ιστορίες τους σχετικά με το πώς αντιμετώπισαν προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος, μετατραυματικό στρες και διαχείριση θυμού. Έχει διαπιστωθεί πως το να ακούσεις πως και κάποιο άλλο άτομο έχει βρεθεί στη θέση σου και τώρα έχει βρει τρόπους να ανταπεξέρχεται, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για την αναζήτηση και λήψη βοήθειας.
Με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο εκπαιδεύουμε και υποστηρίζουμε όσα άτομα χρειάζονται υποστήριξη, αλλά συμβάλλουμε στην ενίσχυση της συμμετοχής περισσότερων ανθρώπων σε συζητήσεις γύρω από την ψυχική υγεία. Ως εκ τούτου, συντελούμε στην ελαχιστοποίηση του στίγματος και των διακρίσεων στην κοινωνία. Εξαλείφοντας το στίγμα, οι άνθρωποι θα είναι σε θέση να μιλούν ανοιχτά για την ψυχική τους ασθένεια και θα λαμβάνουν ευκολότερα (και με μεγαλύτερη προθυμία) την υποστήριξη που χρειάζονται, προκειμένου να οδηγηθούν προς την κατεύθυνση της ανάρρωσης.
Η εξομολόγηση μιας προσωπικής ιστορίας ενέχει πλεονεκτήματα και για το ίδιο το άτομο
Πιο συγκεκριμένα, η ενεργητική ακρόαση δημιουργεί έναν χώρο όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ακούγονται και ότι γίνονται κατανοητοί, ενισχύοντας την αίσθηση της αυτοεκτίμησής τους. Έτσι, όχι μόνο εμπνέουν άλλους να μοιραστούν και αυτοί της προσωπικές ιστορίες τους ή να αντιμετωπίσουν μια διαταραχή, αλλά ταυτόχρονα βρίσκουν παρηγοριά καταρρίπτοντας τα τείχη της απομόνωσης που μπορούν να χτίσουν οι προκαταλήψεις της ψυχικής υγείας.
Η θεραπευτική δύναμη της αφήγησης βιωμένων εμπειριών λειτουργεί ως μια απόδειξη της ανθρώπινης ανάγκης για σύνδεση, κατανόηση και ενσυναίσθηση, υπενθυμίζοντάς μας πως οι δυσκολίες μας δεν μας καθορίζουν, αλλά αποτελούν μέρος των πολύπλευρων ιστοριών και εμπειριών που μας διαμορφώνουν σε αυτό που είμαστε.
Κάναμε έρευνα στα social media και σας παρουσιάζουμε τα καλύτερα βιβλία του booktok, του bookstagram και του booktube για τον Φεβρουάριο!
Το μένος, Alex Michaelides
Μετά από την «Σιωπηλή ασθενή» και τις «Κόρες», ο Άλεξ Μιχαηλίδης επιστρέφει με το νέο του μυθιστόρημα «Το μένος». Ο Έλιοτ Τσέις, απευθυνόμενος στον αναγνώστη, αφηγείται μια ιστορία αγάπης. Ή μήπως μια ιστορία για έναν φόνο; Κάθε χρόνο, η Λάνα Φάραρ, πρώην σταρ του κινηματογράφου, προσκαλεί τους στενούς της φίλους στο ιδιωτικό της νησί, στην Ελλάδα, για να περάσουν μαζί τις διακοπές του Πάσχα.
Ωστόσο, οι φετινές διακοπές τους θα τελειώσουν με τον θάνατο του ενός από τους εφτά. Υπεύθυνος για το φόνο θα αποδειχτεί ένας από τους υπόλοιπους έξι. Μέχρι, όμως, να ανακαλύψουμε ποιος, θα γίνουν πολλές αποκαλύψεις, θα μαθευτούν πολλά μυστικά και δεν θα ξέρουμε τι να πιστέψουμε! Γεμάτο δράση και ανατροπές, «Το μένος» ενθουσίασε τους αναγνώστες!
Poor Things – Χαμένα Κορμιά, Alasdair Gray
Ο Θεόνικος Μπάξτερ θέλει να δημιουργήσει την τέλεια σύντροφο. Οι φιλοδοξίες του, παίρνουν σάρκα και οστά όταν ανακαλύπτει τη σορό της όμορφης Μπέλλα, την οποία επαναφέρει στη ζωή με ένα επιστημονικό θαύμα που θυμίζει Φρανκενστάιν. Ωστόσο, ο Δόκτορας Άρτσιμπαλντ ΜακΚέρι θα ερωτευτεί τη Μπέλλα παράφορα, μπαίνοντας εμπόδιο στα σχέδια του Μπάξτερ.
Όμως, η Μπέλλα έχει δικά της όνειρα και επιθυμίες, πάθη και πόθους, που θα την οδηγήσουν από αριστοκρατικά καζίνο σε καταγώγια της Αλεξάνδρειας και στο περιθωριακό Παρίσι. Εξερευνώντας τη θέση της ως γυναίκα στη σκιά της πατριαρχίας, η Μπέλλα ξέρει ότι είναι στο χέρι της να κατακτήσει την ελευθερία της και να αποφασίσει τι νόημα έχει η αληθινή αγάπη στη ζωή της. Σύμφωνα με τους αναγνώστες, το βιβλίο ήταν ακόμα καλύτερο από την ταινία!
Νυχτερινός δρόμος, Kristin Hannah
Ο Μάιλς Φάραντεΐ, ζει στο νησί Πάιν μαζί με την οικογένειά του. Η γυναίκα του, Τζούντ, εδώ και δεκαοκτώ χρόνια δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες των δίδυμων παιδιών τους, Ζακ και Μία, αφήνοντας πίσω τις δικές της ανάγκες. Όταν η Λέξι Μπέιλ, μετακομίζει στην μικρή πόλη τους, η Τζούντ είναι η πρώτη που την καλοδέχεται. Η Λέξι, μεγάλωσε σε ανάδοχες οικογένειες. Έχει ένα σκοτεινό παρελθόν και δεν έχει γνωρίσει την αγάπη και την οικογενειακή θαλπωρή. Σύντομα, θα γίνει η καλύτερη φίλη της Μία και ο κρυφός έρωτας του Ζακ.
Ώσπου, την τελευταία χρονιά του λυκείου, μια καλοκαιρινή βραδιά, ένα πάρτυ, πολύ αλκοόλ και μια λάθος απόφαση, θα οδηγήσουν στην διάλυση της οικογένειας Φάραντεΐ και η Λέξι θα χάσει τα πάντα. Τα επόμενα χρόνια, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες εκείνης της νύχτας και να βρούν έναν τρόπο να ξεχάσουν ή την δύναμη να συγχωρήσουν. Ένα συγκινητικό μυθιστόρημα για την απώλεια, την ελπίδα, την αγάπη και την συγχώρεση που λατρεύτηκε ήδη από τους αναγνώστες!
Το νησί των χαμένων δέντρων, Elif Shafak
Δυο έφηβοι, ο Κώστας, ένας Ελληνοκύπριος και η Ντέφνε, μια Τουρκοκύπρια, ερωτεύονται λίγο πριν τη διχοτόμηση της Κύπρου. Ο απαγορευμένος έρωτάς τους, θα βρει καταφύγιο σε μια ταβέρνα. Την ταβέρνα του Γιώργου και της Γιουσούφ. Στο κέντρο της ταβέρνας μεγαλώνει μια συκιά. Η συκιά, ξεπερνάει την οροφή της ταβέρνας και γίνεται μάρτυρας της αγάπης τους, των κρυφών συναντήσεων τους αλλά και του σιωπηλού, λαθραίου φευγιού τους. Το δέντρο είναι εκεί, όταν όλα γύρω καταρρέουν και οι δυο νέοι εξαφανίζονται. Έπειτα από χρόνια, ο Κώστας θα επιστρέψει στο νησί, ως βοτανολόγος πλέον, για να βρεί ντόπιες ποικιλίες.
Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που ψάχνει είναι η χαμένη του αγάπη. Χρόνια μετά, μια συκιά μεγαλώνει στον κήπο ενός σπιτιού στο Λονδίνο, όπου ζει ένα κορίτσι, η Άντα. Η συκιά είναι ο μόνος της σύνδεσμος με το νησί, την βασανισμένη ιστορία της οικογένειας της και την ταυτότητα της. Η Άντα, προσπαθεί να εξιχνιάσει κρυμμένα μυστικά, μιας και κανείς δεν της μιλάει για το παρελθόν. Μια συγκινητική ιστορία για την αγάπη, τον χωρισμό και την οικολογική συνείδηση, γραμμένη με έντονο το στοιχείο του μαγικού ρεαλισμού!
Σιδερένια φλόγα, Rebecca Yarros
Μετά από την τεράστια επιτυχία της «Τέταρτης Πτέρυγας», η «Σιδερένια φλόγα» ήρθε να ταράξει και πάλι τα νερά της βιβλιοφιλικής κοινότητας. Οι αναγνώστες/τριες έτρεξαν να προπαραγγείλουν το βιβλίο για να μάθουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα την συνέχεια της ιστορίας, μιας και το πρώτο βιβλίο μας άφησε με το στόμα ανοιχτό και τα ερωτήματα αναπάντητα. Όλοι πίστευαν πως η Βάιολετ Σόρενγκεϊλ δεν θα επιβίωνε τον πρώτο χρόνο στην Στρατιωτική Σχολή Μπασγκάιαθ. Ακόμα και η ίδια. Εντούτοις, αυτή ήταν μόνο η αρχή.
Η πραγματική εκπαίδευση τώρα ξεκινάει και η Βάιολετ αναρωτιέται αν θα τα καταφέρει. Η εκπαίδευση φέτος θα είναι σκληρή και βάρβαρη και στόχο θα έχει να φτάνει τους ιππείς στα όρια της αντοχής τους. Όμως, η Βάιολετ περισσότερο φοβάται τον νέο υπολοχαγό, ο οποίος έχει σκοπό να δείξει στη Βάιολετ πόσο ανίσχυρη είναι, εκτός, αν προδώσει τον άντρα που αγαπάει. Παρ’ όλα αυτά, η Βάιολετ έχει ατσάλινη θέληση και γνωρίζει πλέον το καλά κρυμμένο μυστικό της Στρατιωτικής Σχολής Μπασγκάιαθ.
Ο αδερφός της Αθηνάς Κατσάρα που σκοτώθηκε στα Τέμπη, μιλά έναν χρόνο μετά στη Χρύσα Λύκου για τη νύχτα που στα συντρίμμια αντηχούσαν ουρλιαχτά κι ονόματα.
Είναι πάλι τελευταίες ημέρες του Φλεβάρη, δεύτερη χρονιά που η άνοιξη πλησιάζει αργόσυρτη και αβέβαιη. Το ημερολόγιο μέτραγε 28 του τελευταίου μήνα του χειμώνα και η ώρα κυλούσε προς τα μεσάνυχτα, όταν η επιβατική αμαξοστοιχία ΙC 62 που πραγματοποιούσε το νυχτερινό δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, της εταιρείας Hellenic Train, συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας στην περιοχή των Τεμπών.
Το κουβάρι αυτού του εγκλήματος ξετυλίχτηκε πάνω σε 57 – τουλάχιστον – θανάτους, σε μια χώρα που οι πολίτες της συνειδητοποίησαν με τον πιο οδυνηρό τρόπο ότι ζουν από κάποιο τερτίπι της τύχης.
Τι μετατρέπει ένα δυστύχημα σε έγκλημα;
Η σύγκρουση των αμαξοστοιχιών στα Τέμπη, είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας. Όπως προέκυψε από τη δημοσιοποίηση της συνομιλίας του μηχανοδηγού με τον σταθμάρχη, ο τελευταίος φαίνεται να μπερδεύεται με προηγούμενο χειρισμό ενός άλλου τοπικού τρένου και δεν επαναφέρει τη γραμμή σε τροχιά ανόδου.
Για περίπου 25 χιλιόμετρα, η επιβατική αμαξοστοιχία κινείται σε κάθοδο, στην ίδια με την εμπορευματική αμαξοστοιχία, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Λάρισα. Στη μοιραία σύγκρουση, τα τέσσερα πρώτα βαγόνια του επιβατικού εκτροχιάζονται, ενώ το πρώτο τυλίγεται στις φλόγες.
Τα παραπάνω κάνουν φανερό το απίστευτο, ότι δηλαδή όλοι οι χειρισμοί εξαρτώνται από τον ανθρώπινο παράγοντα, μιας και στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη δεν λειτουργεί σύστημα τηλεδιοίκησης, παρ’ ότι έχει αγοραστεί από το 2000 και παρά τις καταγγελίες για κακοδιαχείριση.
Συμπληρωματικά, στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, δεν λειτουργούν – παρά σε ένα μικρό κομμάτι της – φωτοσήματα, σύστημα ελέγχου κυκλοφορίας καθώς και σύστημα επικοινωνίας. Οι συνδικαλιστές του ΟΣΕ, είχαν προειδοποιήσει πολλές φορές για τα προβλήματα του ελληνικού σιδηροδρόμου, με τελευταία τους επιστολή, τρεις εβδομάδες πριν τη σύγκρουση.
Σχεδόν μια μέρα μετά την τραγωδία, ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, ανακοινώνει την παραίτησή του, ενώ αργότερα ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε βιντεοσκοπημένο διάγγελμά του εστιάζει στο ανθρώπινο λάθος.
Δημοσιογράφοι, απολογούνται στα τηλεοπτικά παράθυρα για τις καταγγελίες που δέχονταν χρόνια για τα τρένα, μη μπορώντας να αντικρούσουν την οργή που ξεχείλιζε σε δρόμους, social media και τηλεοράσεις. Φωτεινή εξαίρεση, θιγμένος από στίχο του Πάνου Βλάχου δημοσιογράφος που δήλωσε στο κρατικό κανάλι:
«Έχω την αίσθηση πως όταν έγινε το ναυάγιο του Εξπρές Σάμινα και χάθηκαν άνθρωποι έξω από την Πάρο εκσυγχρονίσαμε την ακτοπλοΐα. Όταν έγιναν τρία δυστυχήματα, δύο στα Τέμπη με τους φίλους του ΠΑΟΚ και ένα με τα μαθητούδια από την Ημαθία και το τρίτο στον Άγιο Κωνσταντίνο πάλι με μαθητές, αποφασίσαμε να κάνουμε οδικό δίκτυο, φτιάξαμε σήραγγες και τρένου και δρόμων. Άρα, έπρεπε δυστυχώς να πεθάνουν… και εκεί παιδιά. Παιδιά σχολείου. Δυστυχώς. Αν μου επιτρέπετε, η θυσία είναι θυσία, έγινε, δυστυχώς. Έχω την αίσθηση ότι θα προχωρήσουμε εκτός και αν έχουμε αποφασίσει να κλείσουμε τον ΟΣΕ και πεθάνουμε το τρένο στην Ελλάδα».
Πηγή:Eurokinissi
Ένας χρόνος απαξίωσης των ζωών που χάθηκαν
Θα περίμενε κανείς ότι μετά τη συγκλονιστική κατάθεση της Μαρίας Καρυστιανού– που έχασε την 20χρονη κόρη της στα Τέμπη – στην εξεταστική επιτροπή, ο πρώην υπουργός Υποδομών δεν θα εμφανιζόταν λίγες ημέρες μετά με τόσο θράσος ενώπιον της επιτροπής, κουνώντας το δάχτυλο προς όλους, επιρρίπτοντας ευθύνες εδώ κι εκεί.
Ένα χρόνο μετά, το μόνο που «καταλόγισε» στον εαυτό του ο Κώστας Καραμανλής ήταν ότι δεν κατάφερε να αλλάξει το δημόσιο, κάνοντας λόγο για νοοτροπίες δεκαετιών. Ο ίδιος, δεν έδωσε καμία απάντηση για τις αποκαλύψεις που κάνουν λόγο για 210 προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ στον ΟΣΕ.
Απ’ την άλλη, τα λεγόμενα του πρώην υπουργού περί «ανθρώπινου λάθους» έρχονται σε αντίθεση με τις καταθέσεις των ειδικών, σύμφωνα με τις οποίες εάν λειτουργούσαν τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας θα είχε αποφευχθεί η μετωπική σύγκρουση των τρένων.
«Έφερναν μαύρες σακούλες, δεν πίστευα ότι μέσα σε αυτές ήταν η αδερφή μου»
Με την Αθηνά Κατσάρα, ήμασταν συμμαθήτριές στο δημοτικό και μακρινές ξαδέρφες. Έχω διάφορες φωτογραφίες από τότε, με αποκριάτικες στολές και χαζά κουρέματα. Όταν τις βλέπω, λέω: «Η Μαρίνα, ο Γιώργος, ο Τάσος, η Λούσυ, η Αθηνά που έφυγε για Θεσσαλονίκη». Μάθαινα γι’ αυτήν απ’ τη θεία της, έβλεπα καμιά φωτογραφία, έστελνα χαιρετισμούς απ’ την Αθήνα.
Ήταν μεσημέρι, όταν ο μπαμπάς μου είπε ότι η Αθηνά αγνοείται μέσα στα παραμορφωμένα βαγόνια. Η Αθηνά σκοτώθηκε στα Τέμπη και ούτε που ξέρω πώς βρέθηκαν τόσες ξεχασμένες αναμνήσεις μέσα στο 6ο Δημοτικό, κάτω απ’ τα πεύκα, δίπλα απ’ τις βρύσες να ψάχνουμε νέες κρυψώνες. Ο μπαμπάς μου έλεγε μέχρι τελευταία στιγμή ότι ίσως κατάφερε να βγει απ’ το παράθυρο του τρένου, να έπαθε πανικό, να έτρεξε και να ‘χάσε τον δρόμο. Κάποιος πάντα πρέπει να κάνει τη δύσκολη δουλειά, να κρατάει ζωντανή την ελπίδα.
Για την Αθηνά που έφυγε για τη Θεσσαλονίκη και που πίναμε μαζί νερό κάτω απ’ τα πεύκα, μιλήσαμε με τον Βασίλη τον αδερφό της, στην πιο δύσκολη κουβέντα που χρειάστηκε να κάνω εδώ και καιρό.
«Απ’ τη μια στιγμή στην άλλη, βρεθήκαμε να ορίζουμε τον χρόνο με τα τρίμηνα, τα εξάμηνα, τα εννιάμηνα. Η ζωή μας διαλύθηκε, δεν υπάρχει μέρα που να λείπει η Αθηνά απ’ το μυαλό μας», μου λέει λίγο πριν αρχίσει να μου εξιστορεί όσα συνέβησαν εκείνες τις ημέρες.
«Εκείνο το βράδυ ήμουν έξω. Μου τηλεφώνησε η μητέρα μου, η οποία είχε ενημερωθεί από τους γονείς του Νίκου, του συντρόφου της Αθηνάς, που ήταν στο ίδιο τρένο. Στο τηλέφωνο φώναζε “Καιγόμαστε”, ενώ μας έλεγε ότι δεν μπορούσε να βρει της Αθηνά, η σύγκρουση τον πέταξε έξω απ’ το παράθυρο. Νομίζω ότι ήμουν ο πρώτος απ’ όλους τους συγγενείς που έφτασα στο σημείο. Αντίκρισα ένα βαγόνι-ακορντεόν, ευχόμουν να μην ήταν σε εκείνο, δεν πίστευα ότι μπορεί να βγει άνθρωπος ζωντανός από εκεί μέσα. Φώναζα μέσα στα συντρίμμια, επικρατούσε πανικός. Έβρισκες σπασμένα γυαλιά σε απόσταση πάνω από ένα χιλιόμετρο».
Οι στιγμές που ακολούθησαν μοιάζουν με ζωντανό εφιάλτη. «Όταν καταλάβαμε ότι δεν θα βγάζαμε άκρη εκεί, πήγαμε στο Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας. Η ώρα περνούσε, έλεγα πως από στιγμή σε στιγμή θα εμφανιστεί. Τηλεφωνούσαμε σε όλα τα νοσοκομεία, Θεσσαλονίκη, Κατερίνη, Λάρισα, Βόλο, παντού. Στην αρχή έφερναν ελαφρά τραυματισμένους. Ήταν, θυμάμαι, ξημερώματα, όταν άρχισαν να φτάνουν ασθενοφόρα που κατέβαζαν μαύρες σακούλες. Η αστυνομία έκανε κύκλο γύρω τους, να μη βλέπουμε. Έλεγα συνέχεια πως αποκλείεται η αδερφή μου να είναι εκεί μέσα. Δεν μπορούσα καν να διανοηθώ ότι όλες αυτές οι σακούλες είχαν μέσα ανθρώπους».
Την κουβέντα μας διακόπτουν πνιχτές σιωπές. «Μεταφερθήκαμε σε ένα άλλο νοσοκομείο της Λάρισας. Μας έβαλαν όλους τους συγγενείς σε ένα αμφιθέατρο. Να μην τη ζήσει άνθρωπος αυτή τη στιγμή. Ήμασταν περίπου 80 άτομα, να κλαίμε και να ουρλιάζουμε, δεν μπορούσες να αναπνεύσεις. Κάθε τόσο, έρχονταν και μας έλεγαν ότι βρήκαν κι άλλο πτώμα. Είχαν τους ανθρώπους μας εκεί, μα δεν μας έλεγαν τίποτα, φοβόντουσαν το ξέσπασμα. Η Αθηνά ήταν από τους πρώτους που βρήκαν κι εμάς μας ειδοποίησαν την τρίτη ημέρα».
Ακούω τον Βασίλη χωρίς να τον διακόπτω, έτσι κι αλλιώς δεν έχω τίποτα να πω.
«Κρατούσα παράλογα μια ελπίδα μέσα μου. Τη δεύτερη ημέρα, μας είπαν ότι η Αθηνά βρέθηκε σε άλλο νοσοκομείο. Ένιωσα πως ξαναγεννήθηκα, δεν έχω νιώσει τόσο ευτυχισμένος ούτε όταν γεννήθηκε το παιδί μου. Πήγαμε στο νοσοκομείο όπου μας είπαν ότι δεν υπάρχει καμία κοπέλα εκεί. Έσβησαν όλα. Το απόγευμα με πήραν από την αστυνομία, μου έπεσε το τηλέφωνο από τα χέρια. Η Αθηνά είχε ταυτοποιηθεί».
Τον ρωτάω πώς είναι ο Νίκος, ο σύντροφος της Αθηνάς.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή που είδα να τον φέρνουν από τα συντρίμμια. Καθόταν σε αμαξίδιο, δεν μπορούσε να δει από τα αίματα και το χώμα που είχε στο πρόσωπό του. Ούρλιαζε που είναι η Αθηνά, τράβαγε τα μαλλιά του κι έφευγαν τούφες. Έμεινε δύο μήνες στο κρεβάτι, μέχρι και σήμερα εξακολουθεί και κάνει χειρουργεία».
«Θέλουν να ξεχαστεί το έγκλημα στα Τέμπη»
Κοινό αίτημα των συγγενών των θυμάτων είναι η δικαιοσύνη. «Είσαι υπουργός Μεταφορών, άρα υπεύθυνος. Ο Θεός ο ίδιος να είσαι, όταν ευθύνεσαι για τέτοια τραγωδία, πρέπει να λογοδοτήσεις. Δεν έχει συμβεί τίποτα, κάτι που δημιουργεί ακόμη περισσότερη οργή. Παραιτήθηκε ο Καραμανλής έναν μήνα πριν της εκλογές από υπουργός και παρέμεινε βουλευτής. Η κυβέρνηση έλεγε ότι έπραξε το καθήκον του. Κατέβηκε στις εκλογές και τον “έβγαλαν” πάλι. Δεν θέλω να αναφέρω πώς νιώθω για όσους και όσες τον ψήφισαν ξανά. Άνθρωποι ανήθικοι που σκέφτονται μόνο τι συμφέρον μπορεί να έχουν».
Ο Βασίλης μου ζητά να μην «κοπούν» όσα λέει περί ευθυνών, μου εξηγεί ότι όσες φορές βγήκε και μίλησε ζωντανά, τον έκοβαν όταν μιλούσε για υπουργικές ευθύνες, ενώ σε εκπομπές που υπήρχε δυνατότητα μοντάζ, τον λογόκριναν.
«Προβάλλουν το κομμάτι της οδύνης και μέχρι εκεί. Η οργή μας δεν χωράει. Το τρένο αυτό, ήταν μια νεκροφόρα σε ράγες. Θέλουν να ξεχαστεί το έγκλημα που έγινε, τα κανάλια δεν μιλάνε πλέον γι΄ αυτό. Όταν μια οικογένεια χάνει έναν άνθρωπο από αρρώστια, ο χρόνος μπορεί να σε κάνει να καταλάβεις, διατηρώντας πάντα τον πόνο της απώλειας. Το να περιμένεις όμως το παιδί σου, την αδερφή σου, τη σύντροφό σου να γυρίσει από ένα ταξίδι που έκανε με το ασφαλέστερο υποτίθεται μέσο και να το παίρνεις μέσα σε σακούλα, δεν χωράει σε κανένα μυαλό».
«Να μιλάς λίγες ώρες πριν μαζί του και να τον ξαναβλέπεις σε φέρετρο. Όχι, δεν γίνεται να είναι όλα μέλι-γάλα, τη στιγμή που όλοι ήξεραν ότι τα τρένα αυτά ήταν ακατάλληλα. Ο νεκρός οδηγός ή ο χωρίς εμπειρία σταθμάρχης που βόλεψαν σε αυτήν τη θέση έφταιγε που δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση; Εκατομμύρια ευρώ πέρασαν απ’ όλες τις κυβερνήσεις, τι τα έκαναν; Για εμάς, παραμένει ανοιχτή πληγή το αποτέλεσα των εκλογών. 57 άνθρωποι – που γνωρίζουμε – χάθηκαν. Ενώ θρηνούσαμε και τους κάναμε τα 40, εκείνοι έβγαιναν και πανηγύριζαν στους δρόμους».
Ο Σύλλογος Πληγέντων Δυστυχήματος (https://tempi2023.gr/), αποτελείται από τις περισσότερες οικογένειες των θυμάτων στα Τέμπη. «Μόνο από την Ευρώπη περιμένουμε να δικαιωθούμε, από εδώ δεν περιμένουμε τίποτα. Μας είχαν πει ότι το δικαστήριο θα ξεκινήσει τα Χριστούγεννα, μετά μας είπαν πριν το Πάσχα και τώρα μετά το καλοκαίρι. Σε λίγο θα μας πούνε ότι φταίνε οι 57 νεκροί που μπήκαν στο τρένο».
Σε έναν παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο όπως αυτός του θεάματος, πιο συγκεκριμένα του κινηματογράφου, ελάχιστες χώρες μπορούν να παινεύονται ότι τα πρώτα εθνικά σημαντικά καλλιτεχνικά τους βήματα έγιναν από γυναίκα.
Φαντάζει απίστευτο – είναι όμως απολύτως αληθινό – μεταξύ αυτών βρίσκεται και το Ιράν. Η Forugh Farrokhzad έβαλε το προεπαναστατικό Ιράν στον κινηματογραφικό χάρτη και άνοιξε το δρόμο σε δεκάδες δημιουργούς που προσπαθούν μέχρι σήμερα, με τεράστιο καλλιτεχνικό και ψυχολογικό κόστος, να τον κρατήσουν ανοιχτό.
Και εγένετο φως
Η Forugh, το όνομα της σημαίνει φως στα φαρσί, γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1934 στην Τεχεράνη και ήταν το τέταρτο παιδί μιας μεσοαστικής πολύτεκνης οικογένειας. Έλαβε τη βασική εκπαίδευση και έπειτα ασχολήθηκε με τη ραπτική και τη ζωγραφική. Στα 16 της, παντρεύτηκε τον ιρανό διανοούμενο, Parviz Shapour, και, ένα χρόνο μετά, απέκτησε το μοναδικό βιολογικό της παιδί. Την εποχή εκείνη ξεκινάει να γράφει τα πρώτα της ποιήματα.
Η αμαρτία
Μετά τον χωρισμό της από τον Shapour, έχασε την επιμέλεια του παιδιού της λόγω του ελευθεριακού τρόπου ζωής της. Οι ελάχιστες επισκέψεις που δικαιούταν και η τιμωρητική στάση του πρώην της, την οδήγησαν στην ολοκληρωτική απομάκρυνση από τον γιο της. Το παιδί μεγάλωσε νομίζοντας ότι η μητέρα του το παράτησε για να κάνει έκφυλη ζωή και κινηματογράφο.
Το 1958, μετά από πολύμηνο ταξίδι στην Ευρώπη, επιστρέφει στο Ιράν αναζητώντας δουλειά και γνωρίζει τον Ebrahim Golestan, σκηνοθέτη και μετέπειτα σύντροφο της ζωής της μέχρι τον θάνατό της. Ο Golestan θα τη βοηθήσει να κάνει τα πρώτα της βήματα στον κινηματογραφικό χώρο, μπροστά και πίσω από την κάμερα, ενώ θα δημιουργήσουν δύο ταινίες μεγάλου μήκους μαζί και αρκετές μικρού.
Το σινεμά του Golestan είναι έντονα επηρεασμένο από το γαλλικό Νέο Κύμα και τους υπόλοιπους Νέους Κινηματογράφους της Ευρώπης που έκαναν τα πρώτα τους βήματα εκείνη την εποχή, και έρχεται να ανανεώσει το μείζονος σημασίας, αλλά κάπως παρωχημένο, κινηματογραφικό κατεστημένο του προεπαναστατικού Ιράν.
Ω, Κύριε, ποιός Σου μιλάει από την κόλαση;
Η μοναδική εξ’ ολοκλήρου δική της κινηματογραφική δουλειά είναι η μικρού μήκους ταινία με τίτλο The House is Black (1963). Πρόκειται για ένα ποιητικό οδοιπορικό σε ένα χωριό λεπρών στο Ιράν. Η βάναυση πραγματικότητα της βιβλικής ασθένειας δένει αρμονικά με την ποιητική αφήγηση της Farrokhzad.
Η πολυβραβευμένη ταινία παρουσιάζει σκόρπιες εικόνες από τους ξεχασμένους από την κρατική μέριμνα ασθενείς. Σε μια σκηνή η κάμερα μεταφέρεται στη σχολική αίθουσα του χωριού την ώρα του μαθήματος. Ο δάσκαλος λέει στα παιδιά να αναφέρουν κάτι όμορφο και ένας γλυκύτατος πιτσιρικάς αναφέρει τα τέσσερα ομορφότερα και πολυτιμότερα πράγματα στη ζωή ενός παιδιού: Το φεγγάρι, ο ήλιος, τα λουλούδια και το παιχνίδι.
Αυτή η σκηνή θα περνούσε στη λήθη κάθε θεατή αν μετά τα γυρίσματα και πριν φύγει από το χωριό η Farrokhzad, δεν υιοθετούσε τον πιτσιρικά. Ερχόμενος από την κόλαση επι γης, ο Hossein Mansouri, υπήρξε για λίγο, μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατός της, γιός της Farrokhzad και αιώνιος θιασώτης της κληρονομιάς της μητέρας του.
Τον Φεβρουάριο του 1967, σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Η επίσημη εκδοχή είναι ότι βγήκε από τον δρόμο για να αποφύγει τη σύγκρουση με ένα σχολικό με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό της. Άφησε την τελευταία της πνοή πριν έρθει στο ασθενοφόρο. Ήταν μόλις 32 ετών. Έφυγε τόσο σύντομα από τη ζωή και όμως κατάφερε τόσα πολλά.
Η ποίηση ως μορφή γυναικείας επανάστασης
Εκτός από τον κινηματογράφο, η Farrokhzad ασχολήθηκε και με την ποίηση. Έγραφε από μικρή ηλικία και τα ποιήματά της, όλα γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, είναι ποτισμένα με το βιωματικό στοιχείο. Παρά το γεγονός ότι έζησε στο προεπαναστατικό Ιράν και υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση ότι η ζωή για τις γυναίκες τότε υπήρξε πολύ πιο ελεύθερη, το ποιητικό της έργο έγινε στόχος αρνητικής κριτικής και ανοιχτής αποδοκιμασίας. Μετά την άνοδο του Khomeini, οι συλλογές της απαγορεύτηκαν για παραπάνω από μια δεκαετία.
Οι λέξεις δεν φυλακίζονται, όσο κι αν προσπαθούν να τις φυλακίσουν κάποιοι. Εδώ και δεκαετίες, η ποίηση της Farrokhzad μεταφράζεται και διαβάζεται σε όλο τον κόσμο. Η ταινία της παραμένει ακόμα σημείο αναφοράς στον παγκόσμιο κινηματογράφο και ενέπνευσε πολλούς δημιουργούς παγκοσμίως.
Χωρίς εκείνη πολύ πιθανόν δεν θα βλέπαμε τα κοινωνικά ντοκιμαντέρ του Kamran Shirdel, τα οποία έλαβαν την αναγνώριση που τους αξίζει μόλις τον περασμένο Νοέμβριο όταν προβλήθηκαν στο ΜοΜΑ, τις αριστουργηματικές ταινίες του Chris Marker και του Abbas Kiarostami και την εξαιρετική αν και παραγνωρισμένη δουλειά του Sohrab Shahid-Saless. Αλλά και στη Δύση, η δουλειά της αποτελεί αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού, με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Jim Jarmusch να μνημονεύει συχνά το The House Is Black ως μια από τις αγαπημένες του ταινίες.
Δυστυχώς στα ελληνικά παραμένει αμετάφραστη. Κάποια ποιήματά της εμπεριέχονται σε σκόρπιες ποιητικές συλλογές, αλλά το σύνολο του έργου της δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα στη χώρα μας. Αξίζει σίγουρα να διαβαστεί, ακόμα και αν ο αναγνώστης πρέπει να ξεσκονίσει κάπως τα αγγλικά ή τα γαλλικά του. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και μια μυθιστορηματική βιογραφία της Farrokhzad που κυκλοφόρησε πριν λίγα χρόνια και έγινε κυρίως γνωστή από το TikTok, το Song of a Captive Bird της Jasmin Darznik.
Είσαι σε μια όμορφη σχέση και νιώθεις αρχηγόπουλο! Ανεβασμένη διάθεση, υψηλά επίπεδα ενέργειας, ευεξία και φυσική κατάσταση “φωτιά” είναι από τα λίγα μόνο που σε χαρακτηρίζουν. Και μπράβο σου! Σκέψου, τώρα, την περίπτωση εκείνη κατά την οποία είσαι σε μια σχέση και νιώθεις κούραση, βάρος, πόνους στα οστά, έλλειψη κινήτρου και συναισθηματικό κενό.
Άσε που οτιδήποτε – ακόμα και κάτι μικρό – σου φαίνεται βουνό και έχεις την αίσθηση ότι χρειάζεται να καταβάλλεις υπεράνθρωπες προσπάθειες για να το φέρεις εις πέρας. Επιπλέον, βυθίζεσαι σε αυτές τις ατέρμονες συζητήσεις με τον εαυτό σου για το αν θα βγείτε τελικά απόψε ή θα προκύψει πάλι κάτι… Οι τοξικές σχέσεις – φιλικές, επαγγελματικές ή/και συναισθηματικές – μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία του εντέρου μας μέσω της σύνδεσης μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου, γνωστή ως άξονας εντέρου-εγκεφάλου.
Αυτό το δίκτυο επικοινωνίας επιτρέπει στο έντερο να στέλνει σήματα προς τον εγκέφαλο και αντίστροφα. Όταν κάποιος βιώνει χρόνιο στρες, άγχος ή συναισθηματική δυσφορία σε μια τοξική σχέση, μπορεί να προκαλέσει φυσιολογικές αντιδράσεις στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων του εντέρου, όπως αυτές που θα συζητήσουμε στη συνέχεια.
Το στρες ενεργοποιεί την απόκριση μάχης ή φυγής στο σώμα (fight or flight), οδηγώντας στην απελευθέρωση ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο, οδηγώντας σε εντερική δυσβίωση, γνωστή και ως ανισορροπία μεταξύ φιλικών και παθογόνων βακτηρίων στο έντερο, όπου τα επιβλαβή βακτήρια μπορεί να αυξηθούν ενώ τα ωφέλιμα βακτήρια μειώνονται.
Να σου θυμίσω πως η κορτιζόλη είναι υπεύθυνη και για την αύξηση του λίπους στην κοιλιά, κάτι που αποσαφηνίζει την ανεξήγητη έως τώρα επιμονή του λίπους να παραμένει στην περιοχή της κοιλιάς σου, παρ’ όλο που εσύ ακολουθείς κατά γράμμα τις κατευθύνσεις που λαμβάνεις από τον προπονητή ή/και το διατροφολόγο σου.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Το χρόνιο στρες αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το σώμα πιο ευαίσθητο σε φλεγμονές και λοιμώξεις. Στο έντερο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη διαπερατότητα της εντερικής επένδυσης (διαρρέον έντερο), επιτρέποντας στις τοξίνες και τα επιβλαβή βακτήρια να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, συμβάλλοντας στη φλεγμονή.
Το άγχος μπορεί επίσης να επηρεάσει άμεσα την πεπτική λειτουργία, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα και κοιλιακό άλγος. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ορμόνες του στρες μπορούν να αλλάξουν την κίνηση του γαστρεντερικού σωλήνα και να μειώσουν την παραγωγή πεπτικών ενζύμων, μειώνοντας την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, με αποτέλεσμα να χάνεις τις βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά ακόμα και όταν τρως ισορροπημένα.
Νευροδιαβιβαστές
Το έντερο παράγει νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, που συχνά αναφέρεται ως η “ορμόνη της ευτυχίας”, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης. Οι διαταραχές στην υγεία του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή σεροτονίνης, συμβάλλοντας σε συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους που εμφανίζονται συνήθως σε τοξικές σχέσεις.
Ποικιλότητα μικροβιώματος
Το μικροβίωμα του εντέρου, που φυσιολογικά αποτελείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια, μύκητες και άλλους μικροοργανισμούς, παίζει ζωτικό ρόλο στη συνολική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ανοσοποιητικής λειτουργίας, του μεταβολισμού και της ρύθμισης της διάθεσης. Το χρόνιο στρες και η συναισθηματική δυσφορία μπορούν να αλλάξουν τη σύνθεση και την ποικιλομορφία του μικροβιώματος, γεγονός που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για το έντερο και την ψυχική υγεία. Όλα όσα μόλις αναφέραμε μπορεί να εκδηλωθούν ως γαστρεντερικά συμπτώματα και να επηρεάσουν την ψυχική υγεία, υπογραμμίζοντας τη σημασία τόσο της συναισθηματικής όσο και της σωματικής ευεξίας για τη διατήρηση της υγείας του εντέρου.
Προφανώς, μια τοξική σχέση μπορεί να σε “απορροφήσει” χωρίς καν να το καταλάβεις, γι’ αυτό οφείλεις στον εαυτό σου να παρατηρείς τα σημάδια ενός οξύθυμου εργοδότη, ενός κτητικού συντρόφου ή ενός καταπιεστικού γονέα και να ταυτόχρονα να παρατηρήσεις τι σήματα σου δίνει το έντερό σου. Το στρες μπορεί να είναι το αρχικό ερέθισμα που πυροδοτεί αυτή την αίσθηση στο έντερο, ενώ μπορεί να είναι και το προϊόν των συναισθημάτων που προκύπτουν από μία κατάσταση. Αν αισθάνεσαι άβολα, δεν είναι η ιδέα σου – μάλιστα, το σώμα σου σε ενημερώνει για αυτό, οπότε άκου προσεκτικά!
Γιατί οι γυναίκες έρχονται δυσκολότερα σε οργασμό; Χάνεται η επιθυμία για σεξ μέσα σε μία μακροχρόνια σχέση; Ποιο είναι το μεγαλύτερο ταμπού των straight αντρών; Η Ευαγγελία Νάτσικα απαντά.
Μπορεί τα δεκάδες application να το έχουν κάνει πιο εύκολα προσβάσιμο από ποτέ, όμως φαίνεται πως οι άνθρωποι κάνουν λιγότερο σεξ απ’ όσο θα ήθελαν.
Αν και βιώνουμε μία εποχή σεξουαλικής απελευθέρωσης, την οποία χρωστάμε στο φεμινιστικό και ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, την ίδια στιγμή εξακολουθούμε να κουβαλάμε βαθιά εσωτερικευμένα στερεότυπα, τα οποία συνδυαστικά με τις συχνά συγκεχυμένες πληροφορίες που συναντάμε στο διαδίκτυο μπορούν εύκολα να μας οδηγήσουν σε μάταια μονοπάτια σχετικά με την εξερεύνηση της σεξουαλικής μας ταυτότητας.
Γιατί έχουμε τέτοια εμμονή με το squirting; Τι συμβαίνει με τις φαντασιώσεις μας, αλλά και πώς έχει συνδεθεί το πολύ σεξ με την καλή υγεία; Αποτελεί η περιοχή του πρωκτού το μεγαλύτερο ταμπού για τους straight άντρες; Και ποιος είναι ο «πραγματικός» λόγος που χωρίζουν τα ζευγάρια;
ΗΕυαγγελία Νάτσικα, Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στην Σεξολογία μιλά στο Estella και απαντά σε ερωτήματα που άπτονται άμεσα (ή και ορισμένες φορές πιο έμμεσα) της σημερινής υπερ-σεξουαλικοποιημένης κοινωνίας μας.
Λοιπόν, να σε ρωτήσω, τελικά γιατί οι γυναίκες έρχονται δυσκολότερα σε οργασμό;
Έτσι όπως διατυπώνεται αυτό το ερώτημα σημαίνει ότι οι γυναίκες έρχονται δυσκολότερα σε οργασμό συγκριτικά με κάποιον άλλο. Εν προκειμένω με τους άντρες. Αυτό δεν ισχύει. Νομίζω πως αυτή την ερώτηση πρέπει να την ξεκινήσουμε μιλώντας για τα μοντέλα του οργασμού. Οι πρώτες επιστημονικές τοποθετήσεις παρουσίαζαν το γραμμικό μοντέλο «επιθυμίας, διέγερσης και οργασμού».
Αν και αυτή η γραμμική θέση μπορεί να ισχύει για κάποια άτομα και σε κάποιες περιπτώσεις, είναι κατά βάση ένας ανδροκεντρικός τρόπος να κατανοούμε τον οργασμό. Κι αυτό διότι αγνοεί κάποια πολύ βασικά πράγματα που προκαλούν σεξουαλική διέγερση και τα χρειαζόμαστε, όπως είναι η τρυφερότητα, η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια και η οικειότητα.
Ήταν η Basson το 2.000 που μίλησε πρώτη φορά για ένα μοντέλο για τον οργασμό που ρίχνει φως στο βίωμα των ανθρώπων με κόλπο που δεν ξεκινούν τη σεξουαλική διαδικασία από αυθόρμητη γενετήσια ορμή. Βάζει στο επίκεντρο της συζήτησης την επιθυμία. Έτσι, ο οργασμός πλέον δεν είναι γραμμικός, αλλά δημιουργείται ένα κυκλικό μοντέλο, πιο περίπλοκο και πολυεπίπεδο, όπου δίνεται έμφαση σε συναισθηματικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Το μοντέλο αυτό και είναι πιο συμπεριληπτικό, δηλαδή εμπεριέχει άτομα όλων των φύλων και δίνει πιο ρεαλιστικά σενάρια σε σχέση με το τι συμβαίνει.
Κάτι πολύ σημαντικό είναι να επισημάνουμε, πως ακόμα κι αν έρθω σε οργασμό αυτό δε σημαίνει απαραίτητα πως θα απολαύσω και το σεξ. Είναι σημαντικό να ξεφύγουμε από όλη αυτή τη διαδικασία των «σταδίων» και των «βημάτων». Το να εστιάζω αποκλειστικά στο κομμάτι του οργασμού, αφαιρεί από το κομμάτι της σεξουαλικής διαδικασίας την απόλαυση και τη σύνδεση με τον άνθρωπο που είμαι μαζί.
Αν θέλουμε να δούμε βέβαια πιο στερεοτυπικές διαφορές ανάμεσα στον αντρικό και τον γυναικείο οργασμό. Είναι πως οι άντρες (και θέλω να χρησιμοποιηθεί αυτός ο όρος ως κοινωνική κατασκευή) περνούν πιο γρήγορα από την ακούσια διέγερση (δηλαδή βλέπω ένα ερέθισμα) στην επιθυμία, ενώ ας πούμε οι γυναίκες μπορεί να χρειαστούν ασφάλεια και επικοινωνία. Εγώ δεν μπορώ να το υποστηρίξω αυτό ως επιστημονική άποψη με την έννοια ότι αυτός ο τρόπος κατανόησης του οργασμού ενισχύει τα έμφυλα στερεότυπα, καθώς και έναν διπολικό τρόπο για τον οργασμό από τον οποίο και θεωρώ πως πρέπει να απεγκλωβιστούμε.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, δυσκολότερος οργασμός. Είναι άλλος.
Ιστορικά, έχει νόημα να δούμε, πως το 2.000 κατανοήσαμε την χρησιμότητα της κλειτορίδας. Μέχρι τότε, δε γνωρίζαμε ότι είναι ένα σημείο που δέχεται ερεθίσματα και σχετίζεται με την ηδονή. Οι ουρολόγοι-ανδρολόγοι αντιθέτως έχουν κάνει πολλή δουλειά σε ότι αφορά το ζήτημα της στυτικής λειτουργίας και της εκσπερμάτισης. Σε αυτούς τους κλάδους έχουν δοθεί πολλά χρήματα για έρευνα. Σε ο,τι αφορά τα γυναικεία ζητήματα έχουμε μείνει πολύ πίσω.
Μπορούν όλες οι γυναίκες να πετύχουν διαφορετικά είδη οργασμών;
Έκανα μία πολύ βασική αναζήτηση στο Google για τα είδη οργασμών και βρήκα ότι οι γυναίκες μπορούν να έχουν 8 με 11 διαφορετικά είδη οργασμών. Θεωρώ πως αυτά τα άρθρα συγκαταλέγονται στο κομμάτι της ψευδοεπιστήμης, λόγου του ότι η σεξολογία και η γυναικολογία ακόμα δεν έχει ξεκάθαρα αποτελέσματα για όλες αυτές τις διαφορετικές περιοχές εντός του κόλπου.
Αναρωτιέμαι ποιο άτομο μπαίνει και κάνει μία τέτοια αναζήτηση; Υποθέτω ότι ένα άτομο, το οποίο πιθανώς τώρα διερευνά τι του αρέσει και το διακατέχει άγχος. Σκέφτομαι πως εάν εγώ έβλεπα ένα τέτοιο άρθρο που λέει ότι υπάρχουν 8-11 είδη οργασμού, τα οποία εγώ δεν τα έχω «πετύχει», το άγχος μου θα με παρέλυε. Η αίσθηση ανεπάρκειας θα με απέτρεπε από τη διαδικασία να ανακαλύψω κι άλλο τη σεξουαλικότητά μου, το σώμα μου και να δω τι πραγματικά μου αρέσει.
Αν μπορούσα να δώσω μία συμβουλή θα ήταν τέτοια άρθρα να τα αποφεύγουμε, γιατί δεν είναι ενημερωτικά ούτε ψυχοεκπαιδευτικά. Αντιθέτως, μπορεί να μας πάνε σε άλλα μονοπάτια και να μας μπερδέψουν.
Υπάρχουν άλλοι μύθοι γύρω από τον οργασμό;
Μπορώ να σου πω για τον κολπικό οργασμό.
Σύγχρονες έρευνες μας δείχνουν πως μόνο το 1/3 των γυναικών καταφέρνει να έρθει σε οργασμό με τη διείσδυση του πέους στον κόλπο. Οπότε τα υπόλοιπα 2/3 τι κάνουμε; Φυσικά, δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα. Είναι άτομα στα οποία η κλειτορίδα παίζει πιο σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και την ενίσχυση της διέγερσης. Αυτός είναι ο κλειτοριδικός οργασμός.
Ένα μεγάλο debate ακόμα είναι το squirting, το οποίο και δεν έχει απαντηθεί ακόμα, καθώς δεν έχει βρεθεί ανατομική περιοχή που να αποδεικνύει ότι εάν αγγίξεις αυτό το σημείο μπορείς να έχεις έναν τέτοιο οργασμό. Υπάρχει μία τρομερή επιρροή από πορνογραφικό υλικό που καταναλώνουμε, το οποίο φαίνεται πως δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, καθώς ο οργασμός εκεί παρουσιάζεται πολύ πιο εντυπωσιακός απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα.
Takeaways: -Sq🌊irting is not urine, but it contains some urine. -Sq🌊irting involves the bladder, e💦aculation does not! -Go to the bathroom beforehand so you can tell the difference between 🌊 and urine. #anatomylesson#healthclass#anonymousquestions#questionoftheday
Αυτό που έχει ανακαλυφθεί ως εύρημα, είναι οι αδένες του skene. Ένα είδος αδένων που βρίσκεται στο πλάγιο στόμιο της ουρήθρας και φαίνεται να εκκρίνει 1-2 ml υγρού. Κι αυτό ακόμα είναι υπό διερεύνηση. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που υποστηρίζουν ότι έχουν τέτοιου είδους οργασμό, επομένως και η επιστήμη οφείλει να διεξάγει πολύ περισσότερη έρευνα και φυσικά, σε κάθε περίπτωση, να μην προσπαθούμε να πετύχουμε εμμονικά έναν τέτοιον οργασμό. Πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σε ένα πολύ μάταιο μονοπάτι άγχους.
Ποτέ η ενημέρωση δεν κάνει κακό. Απλά πρέπει να είναι σωστή ενημέρωση. Υπάρχει μία τόσο μεγάλη βιβλιογραφία. Για παράδειγμα «Η Βίβλος του κόλπου» είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για το κοινό. Πολύς κόσμος δεν ξέρει που βρίσκεται η κλειτορίδα του. Μπορώ να ξεκινήσω έτσι από πολύ απλά πράγματα και ύστερα βιωματικά να καταλάβω τι μου αρέσει.
Τελικά, πού βρίσκεται το σημείο G γυναικών και ανδρών;
Η συζήτηση για το σημείο G ξεκινάει από το 1950, όταν ένας γυναικολόγος ο Ερνστ Γκραίφενμπεργκ δημοσίευσε ένα άρθρο το οποίο είχε ως τίτλο «Ποιος είναι ο ρόλος της ουρήθρας στον γυναικείο οργασμό;». Περιγράφει ένα σημείο, το οποίο βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, στα εμπρόσθια τοιχώματα του κόλπου. Παρόλα αυτά, δεν περιγράφει μία συγκεκριμένη ανατομική περιοχή. Αυτό που προκύπτει και από διάφορες μελέτες, μετέπειτα, είναι ότι αναφερόταν στη ρίζα, τους βολβούς και το σώμα της κλειτορίδας, η οποία μέχρι τότε ήταν ένα όργανο που δεν είχαμε καταλάβει τη σημασία του. Οπότε ούτε για το σημείο G μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα μέχρι και σήμερα ότι υπάρχει.
Γενικά, αυτό που λένε και οι γυναικολόγοι και οι κλινικοί σεξολόγοι είναι ότι στα εμπρόσθια τοιχώματα του κόλπου δημιουργείται πολύ έντονη διέγερση, καθώς υπάρχουν αρκετά σημεία που προκαλούν ηδονή. Είναι αχαρτογράφητα. Μέχρι στιγμής πάμε με την κλειτορίδα γιατί αυτό ξέρουμε.
Το σημείο G των αντρών είναι ο προστάτης. Είναι ένας πιο pop όρος αυτός. Πρόκειται, βασικά, για ένα σημείο στο σώμα, το οποίο δεν σχετίζεται με τα γεννητικά όργανα. Είναι ένας μικρός αδένας που υπάρχει στους άντρες και βρίσκεται μπροστά από την ουροδόχο κύστη και κάπως περιβάλλει την αρχική μοίρα της ουρήθρας. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άντρες το απολαμβάνουν. Εδώ, έρχεται η καλή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων. Πρέπει να βρισκόμαστε σε μία σύμπνοια με τους παρτενέρ μας.
Γιατί υπάρχει ταμπού από την πλευρά ορισμένων στρέιτ ανδρών με την περιοχή αυτή του πρωκτού;
Θέλει πολλή επεξεργασία αυτό, καθώς το ταμπού της πρωκτικής σεξουαλικής απόλαυσης σχετίζεται με τον πώς κατανοούμε και ορίζουμε την αρρενωπότητα. Αν εγώ θεωρώ ότι για να είμαι «αρσενικό», όπως αυτό νοείται βάσει των κοινωνικών κατασκευών του φύλου, θα πρέπει να έχω ενεργητικό ρόλο στο σεξ, τότε οποιαδήποτε πράξη αφορά στην συγκεκριμένη περιοχή γίνεται αντιληπτή ως «θηλυκοποίηση». Βοηθάει πολύ εάν ένα άτομο το κάνει για αρχή μόνο του. Δηλαδή, κατά τη διάρκεια του αυνανισμού, να εξερευνήσει εάν του αρέσει ο ερεθισμός στην περιοχή του πρωκτού. Δεν είναι απαραίτητο να μας αρέσουν όλα, αλλά σίγουρα έχει ένα νόημα πριν απορρίψουμε κάτι να το δοκιμάσουμε, να δούμε εάν έχει κάτι να μας δώσει.
Ένας από τους λόγους που είμαστε πολύ κλειδωμένοι σεξουαλικά, είναι γιατί η σεξουαλικότητα για πολλά χρόνια διώκονταν. Και ιστορικά αν το πάρουμε και το διερευνήσουμε, ο λόγος που δημιουργήθηκε η σεξολογία ήταν επειδή τον 19ο αιώνα παρατηρήθηκε αύξηση των φαινομένων της πορνείας και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων. Δεν ήταν ποτέ το ενδιαφέρον να ανακαλύψουν την απόλαυση. Τώρα έχει αρχίσει να μετατοπίζεται κάπως η κουβέντα, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε να αποδομήσουμε πολλά πράγματα, που έχουμε βαθιά εσωτερικευμένα.
Εάν όταν κάνουμε σεξ, για παράδειγμα, μας είναι τόσο δύσκολο να επικοινωνήσουμε μία φαντασίωσή μας, άντε μετά να τελειώσουμε. Λες για την εξωτερίκευση των φαντασιώσεων ως κάτι που έχουμε βαθιά εσωτερικευμένο. Τι άλλο θα έλεγες πως υπάρχει έτσι μέσα μας;
Να σου πω κάτι που παρατηρώ πάρα πολύ στο γραφείο; Η σχέση με το σώμα μας. Πρέπει το σώμα μου να είναι «έτσι» για να είναι ελκυστικό. Το οποίο δεν ισχύει καθόλου.
Το πρωκτικό σεξ είναι το νούμερο ένα. Μπορεί να μου αρέσει πολύ να το κάνω, όπως το έχω δει σε μία ταινία πορνό, γιατί φαίνεται πολύ εύκολο, απλό και περιστρέφεται όλο γύρω από τη δική μου απόλαυση, αλλά για να μπορέσω να το κάνω σωστά και με σεβασμό θέλει μία προετοιμασία, την οποία δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να την κάνουν.
Επίσης, πρωκτό έχει και ένας cis straight άντρας και μία cis straight γυναίκα. Για ποιο λόγο μία cis straight γυναίκα να μην παίξει με τον πρωκτό του συντρόφου της; Είναι σαν να το έχουμε βγάλει από το τραπέζι, σαν να μην υπάρχει. To BDSM έρχεται και τα σπάει πολύ ωραία αυτά. Να βλέπεις ας πούμε μία γυναίκα να είναι η dominant και ένας άντρας να είναι ο sub. Αλλάζει τελείως η δυναμική ισχύος. Ξεφεύγουμε από τα έμφυλα στερεότυπα και πάμε σε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε.
Τι γίνεται με τα BDSM και τα kinks;
Είναι ένας όρος ομπρέλα, που περιγράφει μία σειρά ψυχολογικών, ερωτικών, αισθησιακών, σεξουαλικών πρακτικών, σκέψεων και φαντασιώσεων, που όμως διέπεται από συναίνεση και η δυναμική των συμμετεχόντων/ουσων δεν είναι ισότιμη. Υπάρχει, δηλαδή, ένα power play.
Τώρα, μέσα σε όλα αυτά τα kinks, μπορούν να εμπεριέχονται διάφορες πρακτικές. Κάποιες είναι τα φετίχ για παράδειγμα, τα παιχνίδια ταπείνωσης και εξευτελισμού, περιορισμού της κινητικότητας και των αισθήσεων ή εκδραμάτιση κάποιων τραυματικών σκηνών, παιχνίδια που αφορούν τη συμπεριφορική τιμωρία.
Στην πραγματικότητα το BDSM είναι ένας σεξουαλικός προσανατολισμός που τα άτομα διαπραγματεύονται τα όρια, τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους και όλη η έκφραση της σεξουαλικότητας δεν εστιάζει στα γεννητικά όργανα και τη διείσδυση. Πάει πέρα από το παραδοσιακό “ιεραποστολικό” straight σεξ, το οποίο είναι κι αυτό που κατά βάση είναι αυτό που η κοινωνία προβάλλει προς τα έξω.
Από τη στιγμή που αυτή η σεξουαλική πρακτική είναι συναινετική, όσα άτομα συμμετέχουν είναι ενήμερα, υπάρχει ένα safe word, το οποίο είναι το όριο σύμφωνα με το οποίο τελειώνει η πράξη και υπάρχει aftercare, είναι εντάξει. Υπάρχει τρομερή διαπραγμάτευση της φροντίδας.
Είναι σημαντικό να αφήσουμε πίσω το στίγμα που εμπεριέχει αυτή η ταυτότητα και να είμαστε ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες καθώς και να εξερευνήσουμε κι άλλες πτυχές της σεξουαλικότητάς μας.
Συνδέεται το BDSM με τα τραύματα;
Μπορεί να σχετίζεται, μπορεί και όχι. Υπάρχει ένα κομμάτι στο BDSM που είναι η εκδραμάτιση τραυματικών σεναρίων. Ένα πολύ κοινό σενάριο είναι το σενάριο του βιασμού. Εκεί ενδέχεται να υπάρχει σύνδεση κάποιου τραύματος. Έχουν γίνει έρευνες που αποδεικνύουν πόσο θεραπευτικό μπορεί να είναι το BDSM για έναν άνθρωπο που έχει βιώσει μία τέτοια εμπειρία, καθώς υπάρχει ένας ασφαλής χώρος, στον οποίο έχει τον απόλυτο έλεγχο και μπορεί να σταματήσει τη σκηνή, όποτε θέλει.
Αν δούμε το BDSM ως ευκαιρία για να επεξεργαστούμε ένα άλλο μας κομμάτι, με έναν άλλον τρόπο, νομίζω ότι έχει πολλά να μας δώσει. Το σεξ λειτουργεί αγχολυτικά και είναι εντελώς εντάξει να κάνουμε σεξ γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά παράλληλα είναι πολύ σημαντικό να έχουμε και επίγνωση πως τη δεδομένη στιγμή είναι αυτό που αναζητάμε.
Είναι παράλογο εάν ένας οργανισμός δεν ζητάει σεξ τόσο συχνά;
Αυτό είναι μία απορία πολλών ανθρώπων. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια όρεξη και την ίδια ανάγκη να κάνουν σεξ.
Θεωρούμε ότι πρέπει να θέλουμε περισσότερο να κάνουμε σεξ, παρόλα αυτά η πραγματική συχνότητα συγκριτικά με την επιθυμία και τη φαντασίωση για σεξ διαφέρουν πάρα πολύ.
Συχνά ακούγεται ότι το σεξ είναι μία φυσική ανάγκη. Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι για να κάνει σεξ κανείς. Δεν είναι, λοιπόν, κάτι που προκύπτει ως φυσική ανάγκη. Επίσης, δεν είναι κάτι που σχετίζεται με την επιβίωσή μας. Ποιος πέθανε επειδή δεν έκανε σεξ; Ζούμε σε μία κοινωνία που είναι υπερσεξουαλικοποιημένη. Κάπως έχει συνδεθεί στερεοτυπικά πως για να είμαι υγιής πρέπει να κάνω και πολύ σεξ. Αυτό δεν είναι αλήθεια.
Είναι πολύ σημαντικό ο κάθε άνθρωπος να κάνει σεξ στον δικό του χώρο και χρόνο. Το «σωστό» για εμένα μόνο εγώ το ξέρω. Μόνο εγώ ξέρω πότε πραγματικά έχω την επιθυμία να έρθω σε σύνδεση με κάποιον άλλον άνθρωπο. Το ίδιο ισχύει και για τον αυνανισμό. Έχει να κάνει με την σεξουαλικότητα του κάθε ανθρώπου αυτό.
Θέλω να πάρω λίγο πάσα από αυτό και να μιλήσω λίγο για το κομμάτι της ασεξουαλικότητας. Είναι ένα θέμα που έχει μελετηθεί ελάχιστα και που ακόμα θεωρείται ταμπού. Στο φάσμα αυτό βρίσκονται τα άτομα που δεν βιώνουν σεξουαλική έλξη για άλλα άτομα ή βιώνουν σεξουαλική έλξη υπό προϋποθέσεις. Δεν είναι ψυχική διαταραχή, δεν προέρχεται από τραύμα, δεν είναι μία παθολογία, ούτε είναι ακριβώς και μία συνειδητή επιλογή κάποιου ανθρώπου που θέλει να απέχει από το σεξ. Υπάρχει μία πολύ ωραία έννοια εδώ, η οποία είναι το demisexual και αναφέρεται στα άτομα που κάνουν σεξ μόνο εάν έχουν αναπτύξει ισχυρό συναισθηματικό δεσμό. Πιστεύω ότι αυτό μας λέει πάρα πολλά για το κομμάτι της επιθυμίας.
Πώς μπορώ να απελευθερωθώ από τα ταμπού μου;
Υπάρχουν τρεις θεωρητικές προσεγγίσεις που μας δίνουν έναν μπούσουλα για να μπαίνουμε σε αυτή την διαδικασία επεξεργασίας της σεξουαλικότητάς μας.
Η πρώτη είναι η θετικότητα στο σεξ (sex positivity). Αυτό σημαίνει πως αντιμετωπίζω τη σεξουαλικότητα ως κάτι που έχει μία θετική επίδραση στη ζωή του ανθρώπου, γι’ αυτό και όλες οι επιθυμίες και οι πρακτικές είναι αποδεκτές από τη στιγμή που υπάρχει συναίνεση. Ακόμα και ο ΠΟΥ υποστηρίζει ότι το δικαίωμα των ανθρώπων να έχουν απολαυστικές και ασφαλείς σεξουαλικές εμπειρίες χωρίς εξαναγκασμούς, πιέσεις, διακρίσεις και βία διασφαλίζει μία καλή σεξουαλική υγεία. Εάν έχω αυτό ως μπούσουλα μπορώ να δω τη σεξουαλικότητά μου χωρίς ταμπού.
Μία άλλη πολύ ωραία αρχή, η οποία ψηφίστηκε το 2019 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Σεξουαλικής Υγείας είναι η Διακήρυξη της Σεξουαλικής Απόλαυσης και αυτό που λέει είναι ότι αναγνωρίζεται ότι οι άνθρωποι εμπλέκονται σε ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις για λόγους απόλαυσης. Αυτό σημαίνει πως οτιδήποτε κάνουμε, το κάνουμε για την απόλαυσή μας.
Μία ακόμα θεωρητική προσέγγιση είναι αυτή της μείωσης βλάβης. Αναγνωρίζουμε ότι κάποιες συμπεριφορές μπορεί να έχουν ρίσκο, αλλά έχει ένα νόημα εκεί να παραμερίσουμε λίγο το ενδεχόμενο ρίσκο και να δούμε για ποιό λόγο το άτομο μπαίνει σε αυτή την διαδικασία. Δηλαδή, να το εξερευνήσουμε, όχι να το κρίνουμε.
Για παράδειγμα, μία επικίνδυνη συμπεριφορά είναι το να μην φοράς προφυλακτικό σε μία σεξουαλική επαφή. Χρειάζεται το άτομο να έχει ενημέρωση. Δηλαδή τι μπορεί να συμβεί στο δικό του σώμα και στο σώμα ενός άλλου ανθρώπου σε αυτή την περίπτωση (ή στην περίπτωση που δεν κάνει εξετάσεις), παρόλα αυτά έχει ένα νόημα να διερευνήσουμε τι είναι αυτό που κάνει τον συγκεκριμένο άνθρωπο να μην φοράει προφυλακτικό εκείνη τη στιγμή. Δηλαδή, όλο αυτό να μην γίνεται με μία επικριτική, «δασκαλίστικη» και τιμωρητική στάση ενός ειδικού, αλλά με ανοιχτότητα.
Γιατί μπορεί κάποιος να επιλέγει να μην φοράει προφυλακτικό;
Είναι hot! I guess. Οι άνθρωποι το κάνουν για πολλούς λόγους. Είναι σημαντικό να το επικοινωνήσω αυτό, να είναι ενήμερα τα εμπλεκόμενα άτομα και να συναινούν, κατανοώντας πλήρως την κατάσταση.
Εκεί μιλάμε για ένα κομμάτι σεξουαλικής υγείας και αναφερόμαστε, επίσης, στον όρο σεξουαλική αυτοπεποίθηση. Ο όρος αυτός, αφορά τον άνθρωπο που νιώθει πολύ καλά με τον εαυτό του σεξουαλικά, επιθυμεί συνεχώς να εξερευνά πράγματα και έχει και μία σεξουαλική ηθική που προστατεύει και τον εαυτό του, αλλά και τον άνθρωπο με τον οποίο κάνει σεξ.
Δεν είναι ο άνθρωπος που κάνει πολύ σεξ και μπορεί να μιλήσει γι’ αυτό. Είναι ο άνθρωπος που έχει πολύ σεβασμό, κάνει πράγματα πολύ συναινετικά, είναι ενημερωμένος για διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς, για ταυτότητες φύλου, για τα κομμάτια της σεξουαλικής υγείας, καθώς και για το πώς να προστατευτεί από σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (ΣΜΛ).
Θέλω να σου πω μερικά πράγματα που σημείωσα ως ταμπού:
Η οικειότητα είναι επικίνδυνη.
Πρέπει να είμαι straight.
Είναι άρρωστο να φοράω γυναικεία εσώρουχα.
Θα με αγαπάει μόνο εάν είμαι καλή στο σεξ
Έχουμε πολλά ταμπού. Δεν έχουμε μάθει από κανέναν να είμαστε σεξουαλικά ανοιχτοί και ανοιχτές, οπότε εγώ θα πω ότι το κομμάτι αυτό πρέπει να το προσεγγίσουμε με σεβασμό, ενημέρωση και καλοσύνη.
Στη σεξουαλική αυτοπεποίθηση είναι εντάξει να παραδεχτώ ότι κάτι δεν το ξέρω ή ότι κάτι δεν θέλω να το κάνω. Σεξουαλική αυτοπεποίθηση δεν έχει ένας άνθρωπος που μπορεί να τα κάνει «όλα», αλλά ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε επαφή με τις ανάγκες του, είναι ανοιχτός στο να εξερευνήσει τι του αρέσει και να πειραματιστεί για κάτι νέο με το/τη σύντροφό του/της και φυσικά να κατανοεί πολύ καλά και βιωματικά την έννοια του σεβασμού, της συναίνεσης και της ασφάλειας.
Οι millennials χρειάζεται να πάρουν τον χρόνο τους και να μαζέψουν πολλά κουράγια για να κάνουν μία κλήση στο τηλέφωνο.
Έχεις κανονίσει να κάνεις ένα τηλέφωνο στις 7 το απόγευμα και αυτό το πράγμα το κουβαλάς ως βάρος όλη την ημέρα; Βλέπεις το τηλέφωνό σου να χτυπάει από άγνωστο αριθμό και, αντί να το σηκώσεις, προτιμάς, πριν ακόμα σταματήσει να χτυπάει, να γκουγκλάρεις τον αριθμό; Αν μάλιστα ανακαλύψεις ότι είναι κάποια εταιρεία ή απάτη σου φτιάχνει η διάθεση, γιατί δεν χρειάζεται να καλέσεις πίσω;
Δεν είσαι ο μόνος ή η μόνη. Σύμφωνα με μία έρευνα που έκανε το bankmycell, το 81% των millennials χρειάζεται να πάρει τον χρόνο του και να μαζέψει κουράγιο για να κάνει μία κλήση στο τηλέφωνο. Μιλάμε για ένα τρομακτικό μεγάλο ποσοστό. Aπό την άλλη, το 88% θα προτιμούσε να έχει απεριόριστα data παρά sms και χρόνο ομιλίας.
Πραγματική ανακούφιση
Όταν διάβασα αυτή την έρευνα, ένιωσα μία πραγματική ανακούφιση. Όπως ανακούφιση είχα νιώσει και κάθε φορά που μάθαινα από διάφορους φίλους ή φίλες μου ότι δεν ένιωθαν καθόλου άνετα με το να μιλούν στο τηλέφωνο.
Υπάρχουν και άλλοι πολλοί, πραγματικά πολλοί άνθρωποι της ηλικίας μου, οι οποίοι θα αγανακτήσουν ή θα αγχωθούν όταν δουν κλήση στο τηλέφωνο. Πολύ περισσότερο, θα πρέπει να προετοιμάσουν τον εαυτό τους ψυχολογικά, σαν τον Rocky που βαρούσε κρέατα, λίγο πριν αποφασίσουν να πατήσουν το πράσινο κουμπί της κλήσης.
Ξέρετε τι λέω. Αυτό που πας πάνω κάτω, τρίβεις το πηγούνι σου, κοιτάς τις ρυθμίσεις του κινητού και χτίζεις ακριβώς το σενάριο του τηλεφωνικού διαλόγου (το οποίο θα καταρρεύσει στα πρώτα δευτερόλεπτα της κλήσης). Γιατί όμως να συμβαίνει όλο αυτό; Γιατί η παραδοσιακή επικοινωνία μέσω τηλεφώνου μού είναι τόσο δυσάρεστη;
Ως βασικό δεδομένο σε όλη αυτή την κουβέντα πρέπει μάλλον να θυμηθούμε ότι οι millennials μεγαλώσαμε σε μία αιχμή. Είμαστε η τελευταία γενιά που θα θυμάται πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς ίντερνετ. Είμαστε και η πρώτη που το εμπλέξαμε τόσο πολύ στις ζωές μας. Διαμορφωθήκαμε ως προσωπικότητες από αυτό το πέρασμα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι έχουμε μπει σε αυτή τη νέα εποχή, αλλά ταυτόχρονα σέρνουμε μαζί μας πολλά πράγματα από την προηγούμενη.
Παρεμβατικό και αγχώδες
Το να μιλάς στο τηλέφωνο έχει πολλά καλά, σίγουρα. Δημιουργεί όμως και ένα βασικό πρόβλημα: Είναι πραγματικά παρεμβατικό, με την έννοια ότι απαιτεί την άμεση ή έστω την όσο το δυνατόν πιο σύντομη απάντησή σου. Ό,τι και αν κάνεις και σε όποια διάθεση και αν είσαι. Και αυτό έρχεται σε αντίθεση για παράδειγμα με ένα μήνυμα σε κάποιο chat, το οποίο μπορείς να διαβάσεις και στο οποίο μπορείς να απαντήσεις όποτε και όπως θες.
Έχω βρεθεί πραγματικά πολλές φορές σε chat στα οποία ανταλλάσσουμε με κάποιον δεκάδες ηχητικά μηνύματα ενός και δύο λεπτών τα οποία μάλιστα έρχονται άμεσα, το ένα μετά το άλλο. Φαινομενικά, αυτό φαίνεται τελείως ηλίθιο.
Ακούω τον boomer στην άκρη του δωματίου να φωνάζει «γιατί ρε σάχλες (sic) δεν παίρνετε τηλέφωνο ο ένας τον άλλο;».
Anyone else relate to this? I stay in touch with my close friends (some I’ve known my whole life and we’re still close) but I really don’t want to spend time on the phone catching up. Does this make me a bad person? #notaphoneperson#dontcallme#randomthoughts#settingboundaries
Με τη λογική κάποιου που έχει περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του κατά το οποίο το τηλεφώνημα ήταν η μόνη επιλογή, έχει δίκιο. Εμείς όμως γνωρίζουμε ότι αυτός ο αχταρμάς ανταλλαγής ηχητικών και γραπτών μηνυμάτων, που τελικά μπορεί να είναι και πιο χρονοβόρος, είναι πολύ προτιμότερος. Ακριβώς γιατί έχω την επιλογή να πετάξω κάποια στιγμή στον καναπέ το κινητό μου και να επανέλθω στον διάλογο όποτε θέλω.
Δεύτερον και ίσως ακόμα πιο σημαντικό. Αν μιλάς με κάποιον ή κάποια που δεν γνωρίζεις καλά, ταυτόχρονα με το τηλεφώνημα έρχεται και το stage fright, το άγχος του να τα πας καλά. Ειδικά από τη στιγμή που έχεις συνηθίσει να επικοινωνείς κυρίως μέσω chat έχοντας τον απόλυτο έλεγχο του τι ακριβώς θα πεις, πώς ακριβώς θα το πεις, πότε κτλ.
Άσε που κάθε κοινωνική περίσταση καλλιεργεί συγκεκριμένα skills. Όσο λιγότερο μιλάς στο τηλέφωνο, τόσο πιο αδύναμα γίνονται τα skills αυτά. Ειδικά για τους ανθρώπους που έχουν κοινωνικό άγχος.
Ας το αποδεχτούμε για να προχωρήσουμε
Πριν δύο-τρεις μέρες από τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ήμουν έξω από το σπίτι ενός από τους πιο κοντινούς μου ανθρώπους με τον οποίο συνομιλώ σχεδόν καθημερινά. Χρειάστηκε, λοιπόν, να την καλέσω στο τηλέφωνο, επειδή δεν είχε δει το μήνυμά μου.
Όσο έψαχνα τον κατάλογο των επαφών μου δεν ήμουν καθόλου σίγουρος ότι είχα το κινητό της. Τελικά το είχα, αλλά δεν το είχα χρησιμοποιήσει ποτέ. Αφού έχουμε βρει τα κανάλια της επικοινωνίας μας, γιατί να τα ταράξουμε με άλλα;
Ξέρω ότι για κάποιους όλα αυτά είναι ανωριμότητες και έχω ακούσει άπειρες φορές τη θεωρία ότι το τηλέφωνο είναι κάποιου τύπου κατάκτηση της ωριμότητας σε αντίθεση με το texting που είναι δήθεν πιο εφηβικό. Πιστεύω ακράδαντα πάντως ότι είναι απόλυτα οκ να επιλέγεις από τα εκατοντάδες κανάλια που επιλέγεις ποιο είναι το προτιμότερο για σένα.
Γιατί η αυξημένη ευαισθησία συνδέεται με το IQ -και όχι μόνο το ΕQ- και πώς μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας σε έναν κόσμο που ακόμα μας κάνει να ντρεπόμαστε για αυτήν.
Τα προηγούμενα χρόνια, μια συχνή μομφή ή χτύπημα κάτω απ’ τη μέση σε έναν καυγά ή διαφωνία ήταν το αγαπημένο «είσαι υπερευαίσθητος/η, πώς κάνεις έτσι;». Και κάπου εκεί ζαρώναμε στη γωνιά μας και αρχίζαμε να αναρωτιόμαστε αν εμείς έχουμε το πρόβλημα.
Σήμερα μάλλον θα λέγαμε ότι αυτή είναι μια εκδοχή του gaslighting. Ανάμεσα στις άλλες λέξεις που πρέπει να επανοικειοποιηθούμε και να τις απαλλάξουμε από το αρνητικό τους φορτίο σίγουρα είναι και η υπερευαισθησία, η οποία ορίζεται ως υψηλή ευαισθησία σε αισθητηριακά (οπτικά, ηχητικά, οσφρητικά, απτικά, γευστικά), καθώς και συναισθηματικά ερεθίσματα.
Παλαιότερα, η υπερευαισθησία λογιζόταν ως ένα ελάττωμα του χαρακτήρα που έπρεπε να καταπολεμηθεί για να έχουμε μια ισορροπημένη ζωή. Πλήθος μελετών όμως, έχουν αποδείξει ότι η αυξημένη ευαισθησία συνδέεται με την εξυπνάδα –όχι μόνο τη συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) όπως ακούγεται συχνά– αλλά και το IQ και άλλα πολύ σημαντικά προτερήματα.
If you can relate see caption below👇 So you’re a highly sensitive person (HSP) what next? What does it even mean anyway? The recognition that some people experience more sensitivity than others is based on decades of research by psychotherapist Elaine Aaron. But it is crucial to point out that this is not a clinical diagnosis. It is not a disorder that needs changing. You are not flawed in any way. But it’s common for highly sensitive i individuals to feel that way, because people vary greatly in how much their nervous system is aroused in the same situation. So the signs of a highly sensitive person is a description of variation in individuals that can cause us problems if we don’t account for it. Sensitivity can have a positive impact on your life as well as negative. Here’s a few examples below: You are likely to be highly conscientious and able to concentrate deeply. You might be especially good at tasks that demand accuracy and speed and detection of error. You are more likely to be able to process material at a much deeper level. You might benefit from an ability to reflect on your own thinking and experience and developing self-awareness. When it comes to working around the negative sides of high sensitivity, I highly recommend Elaine Aaron’s book, The Highly Sensitive person. (For her book on this see the link in my bio under recommended books) 👉 And for more insights from therapy and a book jam packed with tools for managing your mental health in general, the link in my bio takes you to my book, Why Has Nobody Told Me This Before?
Συγκεκριμένα, η επικεφαλής του Gifted Development Center, Linda Silverman που έχει δουλέψει με πάνω από 6.500 «χαρισματικά» παιδιά, έχει διαπιστώσει ότι «υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της υψηλής ευφυΐας και της ευαισθησίας, με τα χαρισματικά άτομα συχνά να εκδηλώνουν τα χαρακτηριστικά ευαίσθητου ανθρώπου».
Η Silverman, σε συνομιλία της με τη Jenn Granneman, συγγραφέα του βιβλίου ‘’Sensitive’’ για τη δύναμη της ευαισθησίας, υπογραμμίζει ότι «όσο πιο υψηλό δείκτη νοημοσύνης έχει ένα άτομο, τόσο πιο πιθανό είναι να ταιριάζει στα χαρακτηριστικά του ευαίσθητου ατόμου».
Στο βιβλίο της Jenn Granneman και του Andre Sólo που αναφέραμε, οι συγγραφείς καταγράφουν πέντε δώρα που έρχονται μαζί με την αυξημένη ευαισθησία. Μάλιστα, οι Granneman και Sólo προτείνουν να αντικαταστήσουμε τη λέξη ευαίσθητος/η με τον όρο responsive, δηλαδή αυτός/ή που αποκρίνεται γρήγορα στα ερεθίσματα. Τα πέντε «όπλα» των υπερευαίσθητων, όπως καταγράφονται στο βιβλίο, είναι τα παρακάτω:
Ενσυναίσθηση
Δημιουργικότητα
Αισθητηριακή εξυπνάδα
Βάθος επεξεργασίας
Βάθος συναισθήματος
Οι άνθρωποι με υψηλή ευαισθησία ή στα αγγλικά “HSP” (σ.σ: highly sensitive person) συναισθάνονται περισσότερο τους άλλους, κατανοούν τα συναισθήματά τους και τα αποδέχονται, χωρίς να τα επικρίνουν. Επίσης, παρουσιάζουν αυξημένη αντίληψη για τις λεπτομέρειες στο περιβάλλον τους, κάνουν συνδέσεις που άλλοι ούτε διανοούνται, ενώ τα διάφορα ερεθίσματα τούς επηρεάζουν εις βάθος. Το τελευταίο χαρακτηριστικό, φυσικά, έχει το τίμημά του. Τα υπερευαίσθητα άτομα μπορεί να γίνουν επιρρεπή στο άγχος, την υπερδιέγερση και τις συναισθηματικές μεταπτώσεις, καθώς το μυαλό τους επεξεργάζεται όλα τα ερεθίσματα σε μεγάλο βάθος, ακόμα κι όταν δεν χρειάζεται.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι παρόλο που όλοι είμαστε ευαίσθητοι σε κάποιο βαθμό, ένα στα τρία άτομα θεωρείται ότι ανήκει στην κατηγορία των ατόμων με υψηλή ευαισθησία. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε αν εντασσόμαστε κι εμείς σ’ αυτή την τεράστια ομάδα ανθρώπων, για να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να αποκωδικοποιήσουμε τις αντιδράσεις μας. Μόνο έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα δώρα που έρχονται μαζί με την υπερευαισθησία προς όφελός μας.
Σύμφωνα με μελέτη ερευνητών του πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality Assessment το 2022, υπάρχουν έξι παράγοντες-κριτήρια που καθιστούν κάποιον/α άτομο υψηλής ευαισθησία και αυτοί είναι οι παρακάτω:
Αισθητηριακή ευαισθησία σε ήπια εσωτερικά και εξωτερικά ερεθίσματα
Τα άτομα βρίσκονται σε ετοιμότητα και είναι έτοιμα να παρατηρήσουν ό,τι συμβαίνει στο σώμα τους, για παράδειγμα, την αύξηση των καρδιακών παλμών ή την ξηροστομία. Επίσης, είναι ευαίσθητα σε ήπια εξωτερικά ερεθίσματα –οπτικά, ηχητικά, απτικά, γευστικά και οσφρητικά.
Τα “HSP” άτομα βιώνουν τον κόσμο σε μεγαλύτερο βάθος. Πολλές φορές, η ένταση της απόκρισής τους στα διάφορα ερεθίσματα μπορεί να οδηγήσει σε υπερδιέγερση, συναισθηματικές διακυμάνσεις ή έντονο άγχος.
Αισθητηριακή Δυσφορία
O τρόπος που τα άτομα με αυξημένη ευαισθησία επεξεργάζονται τις πληροφορίες που προέρχονται από τις αισθήσεις τους, πολλές φορές τα οδηγεί στη συναισθηματική υπερφόρτωση. Για παράδειγμα, τα έντονα φώτα, οι θόρυβοι ή οι μυρωδιές μπορεί να ενοχλούν τα HSP άτομα και να χρειάζονται οπωσδήποτε π.χ. να κάτσουν στη σιωπή.
Αισθητηριακή Απόλαυση
Ένα από τα ανεκτίμητα οφέλη που προσφέρει η οξυμένη ευαισθησία στα άτομα είναι ο έντονος τρόπος που βιώνουν (και) τα θετικά συναισθήματα, όπως η αγάπη, η τρυφερότητα, η απόλαυση, η βαθιά χαλάρωση.
Κοινωνικο-συναισθηματική ευαισθησία
Η ενσυναίσθηση είναι το πραγματικό «όπλο» των υπερευαίσθητων, καθώς μπορούν να «διαβάσουν» τα συναισθήματα των γύρω τους και σε πολλές περιπτώσεις να διαισθανθούν ότι δεν είναι ειλικρινείς σχετικά με αυτό που νιώθουν.
Αισθητική ευαισθησία
Τα άτομα με αυξημένη ευαισθησία μπορούν να εκτιμήσουν την τέχνη, τη μουσική, τη φύση και εν γένει την ομορφιά, σε ένα πιο βαθύ επίπεδο και να αντλήσουν μεγάλη συναισθηματική απόλαυση.
Τα περιστατικά καρκίνου σε ανθρώπους κάτω των 50 ετών σημειώνουν ανησυχητική αύξηση τα τελευταία χρόνια. Η αιτία μπορεί να βρίσκεται στη διατροφή μας αλλά και σε άλλους παράγοντες, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Όλο και περισσότεροι νέοι διαγιγνώσκονται με καρκίνο τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο BMJ Oncology. Συγκεκριμένα, από το 1990 έως το 2019 τα περιστατικά καρκίνου στους νέους έχουν αυξηθεί κατά 79,1%, από 1,82 εκατομμύρια σε 3,26 εκατομμύρια, γεγονός που απασχολεί ιδιαίτερα την παγκόσμια ιατρική κοινότητα.
Με συχνότερους τύπους καρκίνου, τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού, του παγκρέατος, του οισοφάγου, του ήπατος και του νεφρού, οι νέοι βρίσκονται πιο ευάλωτοι από ποτέ στην ασθένεια που μέχρι πρότινος έδειχνε να «προτιμά» αποκλειστικά τους μεγαλύτερους.
Σήμερα, ένας στους πέντε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου έχει ηλικία κάτω από 55 έτη. Την ίδια ώρα, στους νέους η διάγνωση του καρκίνου γίνεται καθυστερημένα, με το 60% των νέων περιπτώσεων καρκίνου παχέος εντέρου να εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο.
Τα νούμερα προβληματίζουν. Οι ειδικοί ωστόσο εκτιμούν ότι τα μειωμένα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του παχέος εντέρου στους άνω των 60 οφείλονται στον τακτικό έλεγχο ρουτίνας, καθώς η κολονοσκόπηση μπορεί να εντοπίσει όγκους σε πολύ αρχικό στάδιο. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, το 2018 η συνιστώμενη ηλικία για να ξεκινήσει κανείς την συστηματική κολονοσκόπηση μειώθηκε από τα 50 έτη στα 45.
Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι πυροδοτεί αυτή την κατακόρυφη αύξηση του καρκίνου, ωστόσο παράγοντες που εξετάζονται και θεωρούνται εν μέρει πιθανοί είναι η διατροφή, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία, η απουσία της φυσικής άσκησης, αλλά και η μόλυνση του περιβάλλοντος.
Εφόσον πολλοί από τους τύπους καρκίνου που πλήττουν τους νέους αφορούν όργανα του πεπτικού συστήματος, δεν μπορεί να αγνοηθεί η επιρροή που ενδεχομένως έχει ο σημερινός τρόπος ζωής στην υγεία μας. Η υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και κόκκινου κρέατος, η συχνή κατανάλωση αλκοόλ αλλά και το άγχος, βρίσκονται ανάμεσα στους παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη φλεγμονή στο γαστρεντερικό σωλήνα με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί το μικροβίωμα του εντέρου.
Η καλή λειτουργία του μικροβιώματος είναι απαραίτητη, σύμφωνα με νέες μελέτες, για την ομαλή λειτουργία ολόκληρου του ανοσοποιητικού μας συστήματος, ώστε να βρίσκεται σε θέση να αμυνθεί έναντι των καρκινικών κυττάρων.
Εκτός από τους καρκίνους του πεπτικού συστήματος, αύξηση στους νέους έχει σημειώσει και ο καρκίνος του μαστού. Συγκεκριμένα, οι διαγνώσεις του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου αυξήθηκαν κατά 3% ανά έτος, από το 2000 έως το 2019, στις ηλικίες κάτω των 40 ετών. Ο καρκίνος του προστάτη επίσης και ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα σημείωσαν την ταχύτερη αύξηση σε συχνότητα εμφάνισης από το 1990.
Οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν, ότι το 2030 αναμένεται αύξηση κατά 31% στις διαγνώσεις πρώιμου καρκίνου και 21% στους θανάτους από καρκίνο. Οι ενήλικες που διανύουν την δεκαετία των 40, αναμένεται να αποτελέσουν τους βασικούς πληγέντες από αυτή την κατάσταση.
Wonder what could have caused this… WHO predicts global cancer rates will rise more than 75% by 2050 The World Health Organization (WHO) has come forward with some grim new statistics about the prevalence of cancer across society. An estimated 20 million new cancer cases and… pic.twitter.com/F2ES6loarj
Την ίδια ώρα, αύξηση των περιστατικών καρκίνου σημειώνει ο γενικός πληθυσμός όλων των ηλικιών, αφού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει 35 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις καρκίνου μέχρι το 2050, αύξηση κατά 77% από τις 20 εκατομμύρια διαγνώσεις του 2022. Αυτό εν μέρει οφείλεται στην αύξηση και γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού, ωστόσο φανερώνει και μια βασική οικονομική ανισότητα.
Είναι σημαντικό πως οι χώρες με τα χαμηλότερα εισοδήματα πλήττονται περισσότερο από διαγνώσεις καρκίνου σε προχωρημένο στάδιο, λόγω της δυσκολότερης ή και ελλιπούς πρόσβασης σε ελέγχους.
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα της ανισότητας. Στις χώρες με υψηλότερα εισοδήματα, 1 στις 12 γυναίκες διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού και 1 στις 71 πεθαίνει. Την ίδια ώρα, στις υποανάπτυκτες χώρες, 1 στις 27 γυναίκες λαμβάνει τη διάγνωση, όμως 1 στις 48 πεθαίνει. Είναι απαραίτητο να γίνουν άμεσα κάποιες ενέργειες, προκειμένου να έχουμε όλοι οι άνθρωποι ίση πρόσβαση σε ελέγχους και θεραπείες που μπορεί να μας σώσουν τη ζωή.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το κλειδί είναι η πρόληψη. Ο ΠΟΥ λέει πως το 30-50% όλων των περιστατικών καρκίνου μπορούν να προληφθούν. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε το οικογενειακό μας ιστορικό ασθένειας, να βάλουμε τον τακτικό έλεγχο στην ζωή μας, αλλά και να παρατηρούμε το σώμα μας για τυχόν αλλαγές, εξογκώματα και συμπτώματα που δεν υποχωρούν, ώστε να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια άμεσα.
Φυσικά, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, συχνή άσκηση, με περιορισμό της έκθεσης σε καπνό και άλλες τοξίνες, είναι μερικές μόνο από τις συμβουλές που προτείνει ο ΠΟΥ για να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
Συνεχίζεται η εκδίκαση της υπόθεσης σε β’ βαθμότου φονικού ξυλοδαρμού του Ζακ Κωστόπουλου, της Zackie Oh.
Η δίκη σε δεύτερο βαθμό των δύο κατηγορουμένων για την βάναυση επίθεση στον Ζακ Κωστόπουλο -που όλοι γνωρίζαμε ως Zackie Oh, και τον φονικό ξυλοδαρμό του, είχε αναβληθεί για 11 σχεδόν μήνες. Στις 3 Μαΐου 2023 ήταν η τελευταία δικάσιμος, οπότε και βγήκε η πρωτόδικη απόφαση του δικαστηρίου.
Στον Αθανάσιο Χορταριά είχε επιβληθεί αρχικά, με απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου, κάθειρξη δέκα ετών χωρίς αναστολή για θανατηφόρα σωματική βλάβη, ενώ το αίτημα για αναστολή έγινε δεκτό δύο μήνες αργότερα. Σήμερα κυκλοφορούν και οι δυο ελεύθεροι, μετά από μόλις δύο μήνες φυλάκιση, έπειτα από ένα τόσο στυγερό ρατσιστικό έγκλημα.
Ξεκίνησε η δίκη σε β´ βαθμό των δύο κατηγορουμένων, Αθανάσιου Χορταριά, ιδιοκτήτη μεσιτικού γραφείου και Σπυρίδωνος Δημόπουλου, ιδιοκτήτη κοσμηματοπωλείου. Σημειώνεται ότι οι τέσσερις αστυνομικοί αθωώθηκαν πρωτοβάθμια.
Από το μεσημέρι της 21ης Σεπτεμβρίου 2018, όπου ο Ζακ Κωστόπουλος δολοφονήθηκε με τον πιο βάναυσο και άγριο τρόπο στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Γλάδστωνος μπροστά σε δεκάδες κόσμου, μέχρι και σήμερα, 5μιση χρόνια μετά, δικαιοσύνη δεν έχει αποδοθεί.
Το γνωστό σύνθημα «Στην Ομόνοια δεν έγινε ληστεία, μπάτσοι και αφεντικά ‘κάναν δολοφονία» έχει ακουστεί από εκατοντάδες χιλιάδες στόματα μέσα στα χρόνια, που έβγαιναν να διαδηλώσουν για ένα γνωστό ακτιβιστή και πολύ ενεργό πρόσωπο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Ενώ η κοινωνία φωνάζει ακόμη «Οργή και θλίψη, η Zackie θα μας λείψει».
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)
Στις 18 Ιανουαρίου 2024, ο κατηγορούμενος Χορταριάς δήλωσε κατηγορηματικά αθώος, ότι είχε ελάχιστη δράση και προσπάθησε να αφοπλίσει το θύμα. Ισχυρίστηκε ότι ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος έκανε ληστεία και κρατούσε μαχαίρι.
Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Σε καμία περίπτωση το επελθόν αποτέλεσμα δεν είχε σχέση με την ελάχιστη δράση, στην οποία για πολύ λίγα δευτερόλεπτα προσπάθησα να τον αφοπλίσω. Σε κάθε περίπτωση ο κύριος Κωστόπουλος ήταν σε ξένο μαγαζί και έκανε ληστεία και είχε στα χέρια του μαχαίρι, το οποίο του το πήρα εγώ και σε καμία περίπτωση δεν ήθελα να του κάνω κακό και δε δέχομαι ότι το θανατηφόρο αποτέλεσμα είχε σχέση με τη δράση».
Ο κατηγορούμενος Δημόπουλος, δια του συνηγόρου του, ισχυρίστηκε ότι δεν πληρείται το υποκειμενικό στοιχείο της αμέλειας και ότι βρισκόταν σε άμυνα, σύμφωνα με το άρθρο 22 του ΠΚ.
Αργότερα, μπροστά στην έδρα εκλήθη ο αδερφός του Ζακ, Νίκος Κωστόπουλος. «Ο αδελφός μου δολοφονήθηκε πριν 5 χρόνια και περισσότερο. Όταν εγώ κατέφτασα και πήγα στον τόπο, κατάλαβα ότι έχω να κάνω με ένα εχθρικό κλίμα, καθώς όλοι οι υπάλληλοι των καταστημάτων δεν μου έδιναν καμία πληροφορία και μου έλεγαν πως αυτοκτόνησε. Έχουμε να κάνουμε με συγκεκριμένη κατεύθυνση προς το εχθρικό κλίμα. Ύστερα, όταν είδα τη δικογραφία με τη δικηγόρο κατάλαβα ότι δεν είχε καταγραφεί τίποτα, μόνο 3 σελίδες. Τον αδελφό μου τον σκότωσαν στις κλωτσιές. Εδώ και πέντε χρόνια δυστυχώς αυτοί οι άνθρωποι θεωρούσαν πως ο Ζαχαρίας δεν άξιζε να ζει και φαίνεται ότι δεν είναι άξιος και για δικαιοσύνη, γιατί βλέπω ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι έξω» είπε.
Η πρόεδρος Αλεξάνδρα Βασιλακάκου ανέφερε ότι καταδικάστηκαν οι κατηγορούμενοι κι ο αδερφός του Ζακ πρόσθεσε: «Είναι ελεύθεροι, δύο μήνες φυλάκιση για ένα έγκλημα δεν θεωρώ ότι είναι τιμωρία».
Παρακάτω, ένα απόσπασμα από τον διάλογο του Νίκου Κωστόπουλου με τον Εισαγγελέα της έδρας: Στυλιανό Κωσταρέλλο:
Εισ: Είπατε του είχαν επιτεθεί; 2-3 φορές είπατε, με αφορμή τι;
Ν.Κωστ: Μπορεί να είχε βαμμένα τα νύχια του.
Εισ: Εδώ δεν είχαμε τέτοια περίπτωση.
Ν.Κωστ: Δυστυχώς δεν ελέγχθηκε κάτι τέτοιο, γιατί η έρευνα για το ρατσιστικό κίνητρο έκλεισε γρήγορα.
Εισ: Ούτε εσείς ξέρετε κάτι τέτοιο;
Ν.Κωστ: Γνωρίζω ότι αν ήμουν εδώ δε θα είχε συμβεί.
Εισ: Τα κίνητρα των κατηγορουμένων δεν ήταν τέτοια…
Ν.Κωστ: Δεν διερευνήθηκαν ποτέ.
Σε ερώτηση για το πως αντέδρασαν οι κατηγορούμενοι μετά το αδίκημα κι αν η αστυνομία πήγε μετά να πάρει καταθέσεις να μάθει τι έγινε, απάντησε: «Ποτέ δεν έκλεισε τον χώρο η αστυνομία, δόθηκε αρκετός χρόνος να διαγραφούν τα στοιχεία. Εγώ γνωρίζω πως ο Δημόπουλος βγήκε στην τηλεόραση, λίγο αργότερα, και μιλούσε με πραότητα λέγοντας πως ο αδερφός μου πήγε να τον ληστέψει και αυτοκτόνησε. Ο Χορταριάς μπήκε στο τουίτερ με το όνομά του και έγραφε για αυτοκτονία».
«Οι άνθρωποι αυτοί, λίγες ώρες αφότου έκαναν αυτό… δεν ξέρω… δεν ξέρω τι μπορεί να συμβαίνει σε έναν άνθρωπο που σκοτώνει κάποιον και δεν το αισθάνεται καν» συμπλήρωσε.
Η Άννυ Παπαρρούσου δικηγόρος πολιτικής αγωγής είπε: «Άκουσα ξανά τον κατηγορούμενο να επανέρχται στο αφήγημα του μαχαιριού» και ο Νίκος Κωστόπουλος δήλωσε: «Το συγκεκριμένο μαχαίρι που βρέθηκε, δεν υπήρχαν αποτυπώματα του Ζαχαρία. Το οποίο, όλως τυχαίως μοιάζει και με τα μαχαίρια που ήταν σε ταβέρνα δίπλα στο κοσμηματοπωλείο».
Υπήρχε γενικά μια τεράστια επιμονή στην χρήση ναρκωτικών ουσιών, αλκοόλ και σε έναν «ιατρικό φάκελο» που η Παπαρρούσου δήλωσε πως δεν υπάρχει, καθώς ο Ζακ Κωστόπουλος δεν είχε νοσηλευτεί ποτέ. Απλώς έπαιρνε την αγωγή του.
Ελένη Κωστοπούλου: «Δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη και είπε ότι θα το ξαναέκανε. Όλα αυτά είναι οδυνηρά»
Έπειτα, η μητέρα του Ζακ, η Ελένη Κωστοπούλου ανέβηκε στο βήμα. «Εγώ στη δίκη πρωτοδίκως μίλησα περισσότερο για το παιδί μου, για αυτόν τον γενναιόδωρο και ανοιχτό άνθρωπο. Μαχητής και αγωνιστής για όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Που ήταν ένας ζωντανός άνθρωπος και είχε ενσυναίσθηση, που ήταν ευφυής, που ήξερε να πλάθει λέξεις και να εκφράζει τις σκέψεις του με πάρα πολλούς τρόπους».
«Όλοι οι φίλοι και γνωστοί του ήξεραν τι άνθρωπος ήταν, αλλά και όσοι τον έμαθαν μετά τον αγάπησαν από αυτά που έλεγε. Σήμερα θα ήθελα, με την άδειά σας, να μιλήσω για τους κατηγορουμένους, γιατί ήμουν σε όλη τη δίκη και άκουσα και τις απολογίες τους. Θα ξεκινήσω από τον κατηγορούμενο Δημόπουλο. Θέλω να πω ότι όταν κατέθεσε μας είπε πόση σημασία είχε το κοσμηματοπωλείο. Ήταν κάτι που το αγαπούσε πολύ, το ανέφερε πολλές φορές» σημείωσε.
Δίκη για την υπόθεση της δολοφονίας του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου τον Σεπτέμβριο του 2018, στο Μικτό Ορκωτό Εφετείο, Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023. (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
«Όταν αγαπάς το μαγαζί σου, φροντίζεις να μη μπει κάποιος μέσα, όχι να τον εγκλωβίσεις. Ο ίδιος έσπασε τη βιτρίνα και πέταξε πράγματα στο παιδί μου. Είπε ότι τον είδε να κρατάει τη μηχανή, ενώ δεν βρέθηκαν αποτυπώματα, είπε ότι έβαλε πράγματα στην τσέπη του ενώ δεν βρέθηκε τίποτα. Μετά άρχισε να πετάει πράγματα στη βιτρίνα του αγαπημένου του μαγαζιού και την έσπασε και, βγαίνοντας έξω, άρχισε να τον κλωτσάει, «παρασυρμένος» μας είπε από τον έτερο κατηγορούμενο και όταν πήγε σπίτι του το βράδυ και έμαθε ότι πέθανε, μας είπε ότι δεν του έκανε και μεγάλη αίσθηση. Είπε μερικά «λυπάμαι», δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη και είπε ότι θα το ξαναέκανε. Όλα αυτά είναι οδυνηρά για την οικογένεια. Εγώ σας λέω τι άκουσα και ότι αυτά είναι οδυνηρά».
Σε ερώτηση της προέδρου για το αν αντιμετώπιζε προβλήματα από τρίτους, η Ελένη Κωστοπούλου ανέφερε: «Επειδή ήταν ομοφυλόφιλος, οπότε δεχόταν επιθέσεις και μου το είχε πει και μένα, και ξέρουμε ότι ζούμε σε ομοφοβική και ρατσιστική κοινωνία. Νομιζω τον πείσμωνε και επέμενε στο να έχουν όλοι οι άνθρωποι ίσα δικαιώματα. Αυτό που έκανε ήταν να αποφεύγει τη βία, έτρεχε γιατί αυτό ήταν το δυνατό του σημείο».
«Και εκείνη την ημέρα η αστυνομία δεν έκανε ποτέ καμία έρευνα. Τα κινητά των κατηγορουμένων δεν ανοίχτηκαν ποτέ, για να δούμε με ποιους συνομίλησαν. Ξέρετε, ο άνθρωπος με το κίτρινο μπλουζάκι μιλούσε διαρκώς με κάποιον και έλεγε “εδώ είναι, ελάτε”. Αυτός ο κύριος είναι αυτός που κάλεσε και είπε “ληστεία” στην αστυνομία, όχι ο κοσμηματοπώλης. Ο κοσμηματοπώλης κλωτσούσε. Και κατέθεσε ότι ο Ζαχαρίας δεν έκανε ληστεία» συνέχισε την κατάθεση.
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
«Εγώ αισθάνομαι ότι σε αυτό το έγκλημα η αστυνομία δεν έκανε τα απαιτούμενα, δεν συνέλεξε τα στοιχεία, δεν έψαξε να βρει μάρτυρες. Πέρα απ’ το μαχαίρι που ο ένας κατηγορούμενος το υπέδειξε ότι είναι μέσα. Δεν πήρε υλικό από όσες κάμερες έπρεπε. Γιατί δεν βρήκαμε υλικό από τους ανθρώπους που μαγνητοσκοπούσαν; Δεν ήταν δουλειά της αστυνομίας αυτό, να συνθέσει τα στοιχεία;» ανέφερε η ίδια.
«Πεντέμιση χρόνια τώρα ζητάμε το αυτονότητο. Οι δύο κατηγορούμενοι είναι άνθρωποι βίαιοι, αντικοινωνικοί, θα το διαπιστώσετε και εσείς, δεν μετανόησαν για αυτό που έκαναν, τους θεωρώ άκρως επικίνδυνους, δεν μετάνιωσαν, δεν το είδαν σαν έγκλημα, είπαν ότι θα το ξαναέκαναν. Και αν κάποιος ήταν επικίνδυνος δεν ήταν το παιδί μου. Το παιδί μου ήταν ένας καλοσυνάτος άνθρωπος. Ζητάμε από εσάς, σας εκλιπαρώ, να δώσετε μια δικαιοσύνη που ζητάμε πεντέμιση χρόνια».
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)
Ο αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ, Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης, καταθέτοντας αφηγήθηκε το περιστατικό και το σήμα για ληστεία που δέχθηκαν. Ισχυρίστηκε ότι ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος αιμόφυρτος και πεσμένος στο έδαφος ξέφυγε από τον κλοιό των αστυνομικών, έσπασε ένα κομμάτι γυαλί και κινήθηκε απειλητικά προς έναν συνάδελφο του.
Η πρόεδρος, Αλεξάνδρα Βασιλακάκου και ο εισαγγελέας Στυλιανός Κωσταρέλλος, εστίασαν κατά μεγάλο μέρος σε ερωτήσεις σχετικά με τυχόν προβλήματα υγείας του θύματος, χρήση ουσιών και αλκοόλ, όπως σημειώνει και το Παρατηρητήριο Zackie Oh Justice Watch.
Στη συνέχεια, εξετάστηκε η μάρτυρας Κ.Σ. φίλη του Ζαχαρία που ήταν στο τηλέφωνο και μιλούσε μαζί του τα τελευταία λεπτά πριν το γεγονός. Σημείωσε ότι της είπε «μην κλείσεις το τηλέφωνο» και τον ρώτησε «συμβαίνει κάτι; κινδυνεύεις;», με το θύμα να απαντά «ναι, μην κλείσεις».
Ειδικότερα, η Κ.Σ. δήλωσε: «Μου είπε “μην κλείσεις το τηλέφωνο” και του λέω “συμβαίνει κάτι; κινδυνεύεις;”, και μου λέει “ναι, μην κλείσεις”. Του λέω “όπως είσαι, γύρισε σπίτι”, γιατί ήξερα από παλιά ότι υφίστατο μπούλινγκ λόγω της ομοφυλοφιλίας, τον κυνηγούσαν, τον χτυπούσαν».
Η κατάθεση του ιατροδικαστή
Ο ιατροδικαστής Νίκος Καλογριάς είχε αποφανθεί ότι ο Ζακ πέθανε από ισχαιμικό, το οποίο προήλθε απο τις κακώσεις. «Είναι γνωστό στην ιατροδικαστική ότι όταν υπάρχουν τραύματα στο σώμα, ανεξάρτητα αν είναι θανατηφόρα, αν είχαμε θανατηφόρα κάκωση δε θα χρειαζόμασταν το μηχανισμό για να εξηγήσουμε. Όταν υπάρχουν ισχαιμικές αλλοιώσεις μυοκαρδίου, μπορούν τα τραύματα αυτά να πυροδοτήσουν ένα μηχανισμό στρες, με την ιατρική έννοια του όρου. Όταν υπάρχει εξωτερικός παράγοντας που βάζει σε κίνδυνο τη λειτουργία του σώματος, μπαίνει σε λειτουργία ο μηχανισμός στρες…»
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
Η πρόεδρος ρώτησε για άλλα παραδείγματα, ώστε να γίνει πιο κατανοητή η ιατρική κατάθεση. «Έχουμε ένα τροχαίο, για παράδειγμα, δεν έχει θανατηφόρες κακώσεις, έχει κοψίματα, τραυματισμούς, και μετά από μισή ώρα πεθαίνει. Κάποιος ο οποίος εμπλέκεται σε ένα τροχαίο και μετά από μισή ώρα πεθαίνει, είναι προφανές ότι πεθαίνει από το τροχαίο. Απλώς η ιατροδικαστική έρχεται να το αποτυπώσει επιστημονικά», είπε ο κ. Καλογριάς.
Ο πατέρας του Ζακ: «Συγνώμη ζητάει ο άνθρωπος. Αυτοί, δεν μιλάμε για ανθρώπους, για κάτι άλλο».
Την Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου, προσήλθε ο πατέρας του Ζακ Κωστόπουλου, Ευθύμιος Κωστόπουλος. «Θέλω να αναφέρω ότι ο εισαγγελέας της έδρας είναι αυτός που έκρινε πως δεν πρέπει να πάει φυλακή ο κατηγορουμενος, μιλάμε για δυο κατηγορούμενους που παραβγαίνανε ποιος θα σκοτώσει το παιδί μου».
«Με βουρκωμένα μάτια όσο γινόταν, το παρακολούθησα [σ.σ.: το βίντεο], αλλά δεν αντέχεται να βλέπεις να σου σκοτώνουν το παιδί on camera κανένας γονιός να μην έρθει σε αυτή τη θέση και με περίσσιο θράσος σε ρεπορτάζ του Alpha, με την κα. Τζιμα αν δεν κάνω λάθος, είχε πει ο κατηγορούμενος, ο Χορταριάς, ότι τον χτυπούσε στοχευμένα στο πρόσωπο. Βρήκαμε την κα Τζίμα, της είπαμε για το βίντεο, μας είπε δεν εξαρτάται από μένα, θα σας τηλεφωνήσω. Τι να σας πω, ήταν ένα χαρούμενο παιδί, θα ξαναέπαιζε πάλι στο θέατρο, την τελευταία μέρα είχε όργανα κλαρίνα στο χωριό μου και μου λεει μπαμπά θα πάμε; Και πήγαμε, ενώ έφευγα την επόμενη μέρα για Αμερική, μόνο που μου το ζήτησε, ήταν καλά» ανέφερε.
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
Στην ερώτηση για το τι έκαναν οι δύο κατηγορούμενοι, αφού έκαναν τα χτυπήματα, ο Ευθύμιος Κωστόπουλος απάντησε: «Τίποτα. Ο ένας πήγε στο σπίτι του και ο άλλος φρόντιζε να τον κατηγορεί “τον ναρκομανή, τον παλιόπουστα”. Αυτά άκουσα και μην μου ανακατεύετε τα άντερα γιατί θα πέσω κι εγώ κάτω».
«Συγνώμη σας έχει ζητήσει κανείς;» ρώτησε η δικηγόρος Κλειώ Παπαπαντολέων. «Συγνώμη ζητάει ο άνθρωπος. Αυτοί, δεν μιλάμε για ανθρώπους, για κάτι άλλο».
Τεχνικός σύμβουλος οικογένειας Κωστόπουλου: «Κάποιος δεν θα πέθαινε, αν είχε μόνο τα εξωτερικά τραύματα»
Προσήλθε, έπειτα, ο κύριος Τσαντίρης, τεχνικός σύμβουλος οικογένειας Κωστόπουλου. «Όλη η συζήτηση γίνεται για τα εξωτερικά τραύματα, ο θανόντας είχε και εσωτερά τραύματα. Στο εδάφιο “κεφαλή” μικρή εστιακή όχι διάχυτη υπαραχνοειδής αιμορραγία. Υπάρχει φωτογραφικό υλικό, φαίνονται όλα τα τραύματα, στο δεξιό μέρος του προσώπου, τα τραύματα από τον υαλοπίνακα, το τραύμα στο αυτί που έκανε κι αυτό αιμορραγία, κάποια ήταν θλαστικά τραύματα, κάποια ήταν εκδορές» δήλωσε.
«Κάποιος δεν θα πέθαινε, αν είχε μόνο τα εξωτερικά τραύματα. Τα εσωτερικά τραύματα [δείχνει φωτό στην έδρα] είναι η αιμορραγική διήθηση που περιγράφουν οι συνάδελφοί μου οι έμπειροι, συνεχίζουμε με το επόμενο εύρημα, κροταφοβρεγματική αιμορραγία, και άκουσα και τον παθολογοανατόμο, η εξαγγείωση που ανέφερε είναι ακριβώς η αιμορραγία, αίμα έξω από το αγγείο. Όλα τα τραυματικά ευρήματα μαζί επιφέρανε τον θάνατο», συμπλήρωσε.
Κ. Χριστόπουλος: «Αν δεν είναι αυτό λιντσάρισμα, δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι»
Ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δημήτρης Χριστόπουλος, υπογράμμισε ότι καταθέτει για να εκφράσει γνώμη «για ένα έγκλημα που είναι η επιτομή του ρατσιστικού εγκλήματος, υπό την έννοια ότι ο θύτης με το θύμα δεν γνωρίζονται και ότι το θύμα ενσαρκώνει στα μάτια του θύτη όλα όσα εκείνα ο θύτης αποστρέφεται».
«Ο θύτης στρέφεται κατά του θύματος, επειδή αυτό το θύμα είναι κάτι, χωρίς να έχει κάνει κάτι. Θεωρώ ότι αυτό το έγκλημα έχει μια ιδιαίτερη απαξία, και δεν το γνωρίζω μόνο εγώ αλλά όλη η έννομη τάξη καθώς εκείνη τη στιγμή στρέφονται κατά ενός «αλήτη, πρεζονιού, ομοφυλόφιλου» τόνισε, προσθέτοντας ότι «στράφηκαν με τόση βία απέναντι του, γιατί ενσάρκωνε όλα αυτά που αποστρέφονται τον λιντσάρισαν διότι αν δεν είναι αυτό λιντσάρισμα, δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι».
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)
Εν συνεχεία, η Μαρία Λούκα, δημοσιογράφος και μάρτυρας, κλήθηκε να προσέλθει. «Ο Ζακ, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν ήταν ένας άγνωστος άνθρωπος, ήταν ένα δημόσιο πρόσωπο, είχε δώσει δεκάδες συνεντέυξεις, ήταν ηθοποιός, έχει παίξει σε παραστάσεις σε μεγάλους φορείς, αρθρογραφούσε, ήταν γνωστός και ενδεχομένως και εύκολα αναγνωρίσιμος».
«Το δεύτερο που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος, μέλος της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, και τα έχει δηλώσει ο ίδιος Και αυτό δεν το έκρυβε. Ήταν διάχυτο στη σωματικότητά του, στο λόγο του και στην κίνησή του. Ήταν αντιληπτό και από έναν άνθρωπο που δεν τον ήξερε, ήταν σαφές για κάποιον που δεν τον ήξερε ότι δεν είχε απέναντί του μια ηγεμονική τοξική αρρενωπότητα. Τώρα επειδή ετοιμάζαμε βιβλίο με τον Ζακ για τη ζωή του ενάμιση χρόνο πριν δολοφονηθεί σε καμία περίπτωση δεν υπήρχε περίπτωση να κινηθεί επικίνδυνα κατά κάποιου ανθρώπου. Δεν το έχει πράξει ποτέ και δεν θα το έκανε εκείνη την ημέρα. Επίσης, δεν ήταν μετέωρος άνθρωπος είχε δεκάδες φίλες και φίλους και τη στήριξη και αποδοχή της οικογένειάς του, δεν ήταν ένας τυχαίος απόκληρος που πέρασε από κάπου και δεν μπήκε σε καμία ιδιοκτησία. Μπήκε σε ένα κατάστημα εν ώρα λειτουργίας».
Συγκέντρωση και πορεία για τα πέντε χρόνια από την δολοφονία του ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023. (ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
Μετά τη λήξη της δικασίμου, ο γιος του κατηγορούμενου Χορταριά, αφού περίμενε την αποχώρηση του κοινού και των μαρτύρων της δίκης, κατέφυγε σε μια αισχρή πράξη και έφτυσε στο πόδι της μάρτυρα δημοσιογράφου Μαρίας Λούκα, στα σκαλιά της εισόδου του Εφετείου επί της Λουκάρεως.
Αναμένεται να ανακοινωθούν νέες δικάσιμοι για τον Μάρτιο και η οικογένεια του Ζακ Κωστόπουλου (στενή και ευρύτερη) περιμένει την Δικαιοσύνη.
