Αντίο dating apps. Οι αρνητικές εμπειρίες, η ευκολία της σημερινής αναζήτησης συντρόφων με ένα swipe και η «επιδημία της μοναξιάς» έφεραν στο προσκήνιο μια μέθοδο γνωριμιών από το παρελθόν. Τα ραντεβού ταχυτήτων είναι και πάλι η μόδα στο dating.
“Δεν αντέχω άλλο” φωνάζει η Σ. καθώς σβήνει ξανά την δημοφιλέστερη εφαρμογή γνωριμιών από το κινητό της που όπως λέει «της έχει φάει την ζωή». Μισογύνηδες άντρες, άτομα που επιζητούν απλώς να πάρουν boost αυτοπεποίθησης, catfishing και ανταλλαγή μηνυμάτων που δεν οδηγούν πουθενά είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που οδήγησαν την Σ. αλλά και πολλά νέα άτομα στο να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τα dating apps. “Το πρόβλημα είναι ότι γίνεστε από άγνωστοι ζευγάρι, πηγαίνετε από το 0 στο 100, και αυτό δεν είναι φυσιολογικό” λέει μια χρήστρια του TikTok.
Το κίνημα απομάκρυνσης από τις εν λόγω εφαρμογές έρχεται μετά από μια πολυετή ταλαιπωρία των ανθρώπινων σχέσεων, ιδίως των νέων ατόμων. Ο σημερινός τρόπος ζωής, η οικονομική κρίση, αλλά και κυρίως η πανδημία συνέβαλαν σε αυτό που τα ΜΜΕ ονομάζουν «επιδημία της μοναξιάς». Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως ένας στους τέσσερις ενήλικες νιώθει έντονη μοναξιά, με τα ποσοστά να ανεβαίνουν στο 27% στην ηλικιακή ομάδα 19-29. Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, για αυτό το οποίο χαρακτηρίζουν παγκόσμια απειλή, ενώ παρομοιάζουν τις επιπτώσεις της στην υγεία με το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα. Η έλλειψη συναναστροφών αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά 39% ενώ αυξάνει κατά πολύ την πιθανότητα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή.
Κατά την διάρκεια της πανδημίας, η χρήση των dating apps αυξήθηκε κατακόρυφα. Στις 29 Μαρτίου του 2020, λίγο αφότου είχαν ξεκινήσει τα lockdowns σε πολλά μέρη του κόσμου, το Tinder έσπασε το ρεκόρ για την μεγαλύτερη δραστηριότητα σε μια μέρα, με πάνω από 3 δισεκατομμύρια swipes σε ένα εικοσιτετράωρο. To OkCupid σημείωσε ανοδική τάση κατά 700% στα ραντεβού το πρώτο δίμηνο του εγκλεισμού και στο Bumble οι βιντεοκλήσεις αυξήθηκαν κατά 70%. Παρόλο που οι συναντήσεις δια ζώσης δεν ήταν εύκολες, η ανάγκη για κοινωνικότητα ακόμα και μέσω διαδικτύου ήταν έντονη.
Σήμερα τα πράγματα είναι σαφώς διαφορετικά. Η αποφυγή συνωστισμών ανήκει στο παρελθόν, ωστόσο τα dating apps έχουν μπει για τα καλά στις ζωές μας αφού ένας στους δύο ενήλικες κάτω των 30 τα έχει χρησιμοποιήσει ή τα χρησιμοποιεί τακτικά. Αυτό όπως φαίνεται αναμένεται να αλλάξει αφού παρά την φαινομενική ευκολία που προσφέρουν στις γνωριμίες, το 90% των Gen Z δηλώνει εξοργισμένο. Κυριότερες αιτίες αυτού είναι το ότι λαμβάνουν, όπως λένε, περίεργα μηνύματα, το ότι δεν βρίσκουν αυτό που ψάχνουν και το ότι δεν γνωρίζουν πως να ξεκινήσουν μια συζήτηση.
Το 2023 τα downloads των εφαρμογών γνωριμιών ήταν 16% λιγότερα από το 2020. Οι νέες/οι αναζητούν νέα μέθοδο γνωριμιών και η λύση έρχεται από το παρελθόν. Το speed dating αναβιώνει.
Τα ραντεβού ταχύτητας αποτελούν μια μέθοδο γνωριμιών που άνθισε τις δεκαετίες των ‘90 και ‘00. Ξεκίνησε το 1998 σαν ένα πρόγραμμα γνωριμιών για Εβραίους singles στο Los Angeles αλλά πολύ γρήγορα εξαπλώθηκε. Στην ουσία, οργανισμοί αναλαμβάνουν την διοργάνωση events σε χώρους όπως καφετέριες και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτά συνήθως έναντι ενός αντιτίμου.
Κατά την διάρκεια των μίνι ραντεβού που διαρκούν μερικά λεπτά προλαβαίνεις να μάθεις αλλά και να μοιραστείς τις βασικές πληροφορίες για την ζωή. Μόλις περάσει ο χρόνος, προχωράς στο επόμενο τραπέζι και ούτω καθεξής. Στο τέλος της βραδιάς, ενημερώνεις τους διοργανωτές για το/α άτομο/α που σου κίνησαν το ενδιαφέρον και μέσα σε μερικά εικοσιτετράωρα ειδοποιείσαι για το αν ήταν αμοιβαίο.
Παρόλο που οι συγκεκριμένες εκδηλώσεις δεν σταμάτησαν ποτέ να οργανώνονται, τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να γίνονται και πάλι πολύ δημοφιλείς.
Σύμφωνα με το Eventbrite, η συμμετοχή σε αυτά τα events αυξήθηκε κατά 63% μέσα σε έναν χρόνο. Την ίδια ώρα, βιντεάκια με speed dating περιεχόμενο στο Youtube και το TikTok συγκεντρώνουν πολλές προβολές. Υπάρχει ενδιαφέρον γύρω από αυτή την μέθοδο και δεν είναι τυχαίο.
Γιατί να επιλέξεις γνωριμίες μέσω speed dates;
Η σημερινή μέθοδος της αναζήτησης συντρόφων με ένα swipe έχει κάνει στην πραγματικότητα το dating πιο δύσκολο. Οι αμέτρητες επιλογές δίνουν την ψευδαίσθηση της ευκολίας, όμως το ενδιαφέρον για ένα άψυχο διαδικτυακό προφίλ αντικαθίσταται εύκολα από το επόμενο προφίλ με το οποίο θα γίνεις matched.
Στα ραντεβού ταχύτητας, παρόλο που οι επιλογές είναι και πάλι πολλές, την διαφορά κάνει η φυσική παρουσία. Όχι άλλα likes σε φωτογραφίες και emoji φλόγας σε επεξεργασμένες εικόνες, η επιλογή γίνεται με βάση την πραγματική ζωή. Παράλληλα, ο χώρος διεξαγωγής των ραντεβού είναι ασφαλής, η διοργάνωση γίνεται από επαγγελματίες, ενώ δεν υπάρχει περίπτωση να βαρεθείς ή να ξεμείνεις από ιδέες συζήτησης, αφού ο περιορισμένος χρόνος δεν το επιτρέπει.
Στα αρνητικά χαρακτηριστικά του speed dating τώρα, κανείς δεν σου εγγυάται ότι θα γνωρίσεις τον άνθρωπο της ζωής σου, ενώ μια ενδεχόμενη απόρριψη μπορεί να διαιωνίσει περαιτέρω τα αρνητικά συναισθήματα σου γύρω από αυτό. Σε κάθε περίπτωση, οι σχέσεις απαιτούν χρόνο και προσπάθεια, και όταν όλα κυλούν υπερβολικα γρήγορα, η επιστροφή σε oldschool συνήθειες ίσως είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε.
Στο εδώλιο βρέθηκαν οι δύο κατηγορούμενοι ως εκτελεστές του «συμβολαίου θανάτου» για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ, όμως η δίκη διακόπηκε ακόμη δεν ξεκίνησε.
1.175 μέρες έχουν περάσει από την ανεξιχνίαστη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, όπως μας προειδοποιεί εδώ και 3 χρόνια το banner στο site της ΕΣΗΕΑ. “Justice delayed is justice denied” είναι το ρητό που είχε πει στο παρελθόν ο William Gladstone, το οποίο έχει επαναληφθεί αμέτρητες φορές από τον Martin Luther King μέχρι τα σημερινά κινήματα αλληλεγγύης που ζητούν δικαιοσύνη.
Η δημοσιογραφία μπορεί να φιμωθεί με πολλούς τρόπους, όμως η δολοφονία ρεπόρτερ που ερευνά διαπλοκές είναι η χειρότερη και πιο βίαιη μορφή λογοκρισίας του Τύπου, το αξεπέραστο εμπόδιο που σκοπό έχει πέρα από το να σταματήσει συγκεκριμένη έρευνα και άβολες αποκαλύψεις, να εκφοβίσει και άλλους δημοσιογράφους που τυχόν θέλουν ή ασχολούνται με παρόμοοια ζητήματα. Επομένως, η ατιμωρησία των εγκλημάτων που διαπράττονται κατά των δημοσιογράφων είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα ελευθερίας του Τύπου και κράτους Δικαίου.
Στις 9 Απριλίου 2021, ο Γιώργος Καραϊβάζ γνωστός αστυνομικός συντάκτης με πολυετή παρουσία στα media πυροβολήθηκε δίπλα στο σπίτι του στον Άλιμο, από επαγγελματίες εκτελεστές, οι οποίοι στη συνέχεια διέφυγαν με μοτοσικλέτα. Ο δημοσιογράφος αρθρογραφούσε για το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά στην Αστυνομία και δεχόταν απειλές εξαιτίας αυτού.
Δύο χρόνια μετά, τον Απρίλιο του 2023, η ΕΛ.ΑΣ συνέλαβε δύο υπόπτους, οι οποίοι κρατούνται προφυλακισμένοι. Η υπεράσπιση των δύο υπόπτων θα επιδιώξει να αναδείξει τα κενά και τις ανακολουθίες που υπάρχουν στο κατηγορητήριο, με τη συμβολή των μαρτύρων και τεχνικών ευρημάτων, που δεν ελήφθησαν υπόψη στην ανάκριση.
#Greece: The trial with the two brothers accused of killing journalist Giorgos Karaivaz, starting on Wednesday, must be the beginning of the end of impunity. The proceedings have to lead to the conviction of all the perpetrators of the assassination including the mastermind. pic.twitter.com/Ok7rm5GVrk
Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην ΕΕ με δύο ανεξιχνίαστες υποθέσεις δολοφονίας δημοσιογράφων. Είχε προηγηθεί το 2010 η ανεξιχνίαστη δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια.
Επίσης, η χώρα μας κατατάσσεται τελευταία στην ΕΕ για 3η συνεχή χρονιά στον Δείκτη του RSF.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή όμως.
Η έρευνα για Greek Police Mafia
Μεταξύ 2015 με 2017, η ΕΥΠ έβγαλε ένα πόρισμα για την πολύκροτη υπόθεση της Greek Mafia, όπου ανώτεροι αστυνομικοί, εν ενεργεία και απόστρατοι, κατηγορήθηκαν ότι εισέπραταν χρήματα από την «προστασία» οίκων ανοχής και παράνομων καζίνο στην Αττική.
Ο Γιώργος Καραϊβάζ είχε επικοινωνία με τρία πρόσωπα που αναφέρονται σε αυτό το πόρισμα της ΕΥΠ. Και τα τρία άτομα έχουν δολοφονηθεί. Ο δημοσιογράφος είχε καταθέσει σε υπόμνημα ότι η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να μιλά με όλους κι ότι εξαιτίας των θεμάτων με τα οποία ασχολούνταν, δεν θα μπορούσε η Αστυνομία να ήταν η μοναδική πηγή πληροφοριών.
Να σημειωθεί εδώ ότι τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα έχουν σημειωθεί πάνω από 20 μαφιόζικες εκτελέσεις, για τις οποίες γράφεται ότι εμπλέκονται με τον «πόλεμο της νύχτας».
Πολιτικός καιροσκοπισμός;
Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) υπογραμμίζουν ότι μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι οι συγκεκριμένες συλλήψεις των δύο αδερφών έγιναν λίγο πριν τις εθνικές εκλογές, θέτοντας το ερώτημα γιατί μετά από 2 χρόνια στασιμότητας οι ελληνικές αρχές αποφάσισαν μέσα στην προεκλογική περίοδο να προβούν στη σύλληψη.
Στην ανακοίνωσή τους τονίζουν ότι η «σύλληψη δύο εκ των εμπλεκομένων προσώπων δεν πρέπει να αποκρύψει τον αργό ρυθμό των διαδικασιών μετά την δολοφονία» και πως: «Από τότε που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε την εξουσία τον Ιούλιο του 2019, η χώρα έπεσε από την 65η στην 107η θέση, δηλαδή κατά 42 θέσεις, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την πολιτική σκηνή και επιθέσεις στην RSF».
Συγκεκριμένα, ο Pavol Szalai επικεφαλής του γραφείου Ε.Ε.-Βαλκανίων, αναφέρει: «H RSF χαιρετίζει την πρόοδο στις έρευνες για τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ αλλά εύλογα αμφισβητεί τον πολιτικό καιροσκοπισμό της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια για να προβεί σε αυτές τις συλλήψεις. Ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο και το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών, είναι επιτακτική ανάγκη οι ελληνικές αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό όλων των υπευθύνων για αυτή την άνανδρη εκτέλεση, ιδίως των υποκινητών που πρέπει να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Πρέπει επίσης να αποσαφηνιστεί η εμπλοκή των δύο κρατούμενων αδελφών. Η RSF καλεί τους μελλοντικούς βουλευτές να ασχοληθούν με αυτό το επείγον ζήτημα».
«Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της έρευνας και να επωφεληθεί από πρόσθετη εμπειρογνωμοσύνη, η RSF επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς τις ελληνικές αρχές να ζητήσουν βοήθεια από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Europol» συνέχισε ο επικεφαλής της διεθνούς δημοσιογραφικής οργάνωσης.
5 μήνες μετά την δολοφονία Καραϊβάζ, η ΕΛ.ΑΣ είχε στη διάθεσή της έναν κατάλογο υπόπτων, μαρτυρίες, τηλεφωνικές επικοινωνίες και πολυάριθμες καταγραφές από κάμερες ασφαλείας. Γιατί περίμεναν 2 ολόκληρα χρόνια άραγε;
Η δίκη ξεκίνησε με διακοπή
Χτες το πρωί στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, σε μια κατάμεστη αίθουσα, ξεκίνησε η δίκη των δύο αδελφών που κατηγορούνται για την εκτέλεση του Καραϊβάζ έξω από το σπίτι του στον Άλιμο. Στην δίκη ήταν και η οικογένεια του δημοσιογράφου, η οποία από την αρχή δήλωσε παράσταση για το έγκλημα, καθώς και πλήθος δημοσιογράφων.
Τα δύο αδέλφια αντιμετωπίζουν την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από πρόθεση κατά συναυτουργία, που ήταν προϊόν «συμβολαίου θανάτου» με άγνωστους μέχρι σήμερα τους ηθικούς αυτουργούς, οι οποίοι έδωσαν την εντολή για τη δολοφονία του δημοσιογράφου.
Σύμφωνα με το βούλευμα παραπομπής των δύο αδελφών «Έχοντας προαποφασίσει να διαπράξουν από κοινού το αδίκημα της ανθρωποκτονίας με δόλο, σκότωσαν με τη χρήση πυροβόλου όπλου τον Γεώργιο Καραϊβάζ. Γνωρίζοντας τον ακριβή τόπο της κατοικίας του, το ημερήσιο πρόγραμμα της εργασίας του και τις συγκεκριμένες ώρες μετάβασης στον τόπο παροχής της (της εργασίας του) και επιστροφής στην κατοικία του, αποφάσισαν και οργάνωσαν τη δολοφονία».
Στο υλικό της υπόθεσης αναφέρεται ότι οι φερόμενοι ως δράστες «προσέγγισαν τον Γιώργο Καραϊβάζ και πυροβόλησαν, επανειλημμένα, εναντίον του με πιστόλι, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του. Αμέσως μετά οι δύο δράστες επιβιβάσθηκαν σε μοτοσυκλέτα τύπου scooter και κινούμενοι επί της οδού Θέμη Αννινου, με κατεύθυνση προς την οδό Γεωργίου Παπανδρέου, διέφυγαν προς άγνωστη κατεύθυνση από το σημείο της δολοφονίας».
Ωστόσο, η δίκη διακόπηκε για τις 5 Ιουλίου, όπως ανακοίνωσε η σύνθεση τακτικών δικαστών και ενόρκων, καθώς η πολιτική αγωγή είχε ζητήσει αναβολή της δίκης, διότι βασικός εκπρόσωπος από την πλευρά της συζύγου του δημοσιογράφου ήταν ο δικηγόρος Απόστολος Λύτρας. Ο τελευταίος όμως είναι προσωρινά κρατούμενος για την υπόθεση κακοποίησης της συζύγου του.
Η δίκη αυτή είναι σημαντική για σύσσωμο τον κόσμο της δημοσιογραφίας, της ελευθερίας του Τύπου που βάλλεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια (βλ. σκάνδαλο παρακολουθήσεων, SLAPPs κ.ά.) και συνεπώς, της ίδιας της δημοκρατίας. Για αυτό όλος ο κόσμος έχει στρέψει τα βλέμματα πάνω στην υπόθεση.
Με εκκωφαντικό τρόπο, η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση μπήκε στα βάθη της ελεύθερης αγοράς. Η Νεφέλη Μεγκ έκανε απλά την αρχή.
‘THIS IS NOT A SCAM’, γράφει στην αρχή του κάθε ποστ της στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram η Νεφέλη Μεγκ. Αριστερά και δεξιά της φράσης έχει κοτσάρει δύο emoticon-σειρήνες. Δεν ξέρω για εσάς αλλά, όταν ένας άνθρωπος μου συστήνει κάτι ως «μη απάτη», χωρίς να τον έχω ρωτήσει, τότε γίνομαι αυτομάτως καχύποπτος. Λίγο πιο κάτω στο κείμενο καταλαβαίνω ακριβώς τι έχει συμβεί.
«Μπορείς», λέει πάντα η Νεφέλη Μεγκ, «να αποκτήσεις αναγνωρισμένο πτυχίο νομικής από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης σπουδάζοντας στην Ελλάδα; YES». Και ενώ είσαι στην καλή χαρά, λέμε τώρα, που η Σορβόννη ήρθε στην Ελλάδα μας, διαβάζεις και τη συνέχεια.
Η διαδικασία είναι η εξής: Μπαίνεις στην ιστοσελίδα του κολλεγίου, συμπληρώνεις μέχρι το τέλος του μήνα τη φόρμα ενδιαφέροντος και είσαι έτοιμος. Αν μάλιστα θες να είσαι ακόμα πιο άνετος, γράφεις στα σχόλια ένα «nefelimeg» και θα πάρεις μία γενναιόδωρη έκπτωση 50% στα δίδακτρα (τα οποία δεν ξέρουμε βέβαια πόσο κοστίζουν). Ποτέ ένα πτυχίο νομικής δεν ήταν πιο απλό.
Δίνοντας πτυχία με giveaway
Aν κάποιος ή κάποια από εσάς είχε ακόμα μία πενιχρή έστω ελπίδα για το μέλλον αυτού του τόπου, να σας βάλω όλο το παραπάνω σε μία πρόταση: Μία από τις πιο γνωστές Ελληνίδες influencers, φιλελεύθερης γενικά ιδεολογίας, έκανε giveaway σπουδές για ένα πτυχίο νομικής. Και αυτό πράγματι δεν είναι SCAM.
Στην πραγματικότητα εδώ που τα λέμε η Νεφέλη Μεγκ δεν έκανε τίποτα παράνομο και θα ήταν τελείως λάθος να στραφούμε για ακόμα μία φορά σε αυτήν, να κάνουμε προσωπικό το πραγματικό ζήτημα που ανέδειξε αυτό το άβολο μονόλεπτο διαφημιστικό βίντεο.
Εξάλλου, με βάση το κυβερνητικό νομοσχέδιο που κατάφερε επιτέλους να «εκπολιτίσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα», δεν υπάρχει ψέμα. Το συγκεκριμένο κολλέγιο πράγματι παρέχει αναγνωρισμένο πτυχίο νομικής. Πράγματι με το που αποφοιτάς έχεις πλήρη επαγγελματική αναγνώριση, εγγραφή και νομική άσκηση σε κάποιον εκ των δικηγορικών συλλόγων της Ελλάδας.
Εντάξει, υπήρχε ένα μικρό προβληματάκι. Στο διαφημιστικό κείμενο έγραφε ότι επρόκειτο για πτυχίο του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, πράγμα που φυσικά δεν είναι καθόλου ακριβές (για να το πούμε ευγενικά). Πλέον στο ποστ υπάρχει σε παρένθεση η διευκρίνιση από την ίδια τη Μεγκ: «Universite Sorbonne Paris Nord, γιατί υπήρξαν παρεξηγήσεις».
Βλέπετε, όπως σχολιάζει κάτω από το ποστ μία δημοσιογράφος, απόφοιτη του συγκεκριμένου κολλεγίου, είναι τελείως παραπλανητικό το να λες στους επίδοξους φοιτητές-πελάτες ότι «θα είναι απόφοιτοι και απόφοιτες Σορβόννης».
Από κάτω το ίδιο το κολλέγιο μπαίνει στην κόντρα και απαντάει, μέσω του λογαριασμού του στο Instagram, προσπαθώντας να αποκαταστήσει την αλήθεια με παραπομπή στo λήμμα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στη…Wikipedia. «Έκανα την έρευνά μου στο Google» φάση. Κλασική Σορβόννη.
Στην ομορφιά των ιδιωτικών πανεπιστημίων
Μικρή σημασία έχουν βέβαια όλα αυτά. Κανείς δεν θα πιστέψει στα σοβαρά ότι κάποιος που έχει πάρει giveaway πτυχίο εξ αποστάσεως είναι «απόφοιτος Σορβόννης». Το πρόβλημα έγκειται όμως στο ότι όλο αυτό είναι μία καταφανής απόδειξη της βίαιης εισόδου της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περίφημη ελεύθερη αγορά η οποία φυσικά δεν γίνεται με όρους Σορβόννης αλλά… βαθιάς Ελλάδας.
Τι σημαίνει αυτό; Σε μία χώρα όπου η εκπαίδευση υπήρξε ένας από τους ελάχιστους τρόπους κοινωνικής κινητικότητας, οι πλούσιοι αποκτούν ακόμα ένα όπλο προκειμένου να παραμείνουν πλούσιοι. Οι φτωχοί ακόμα ένα εμπόδιο στο να βελτιώσουν τη ζωή των παιδιών τους.
Με βάση το νέο αλλοπρόσαλλο «αυστηρό» πλαίσιο, που μας υποσχέθηκε δήθεν άνοιγμα μόνο παραρτημάτων σοβαρών πανεπιστημίων του εξωτερικού, οποιοδήποτε συνεργαζόμενο με αυτά πανεπιστήμιο θα ανοίγει εδώ ένα παράρτημα, θα κοτσάρει ένα «θα σε κάνουμε απόφοιτο Σορβόννης» διπλά στο giveaway και θα κάνει χρυσές δουλειές. Όλοι ευχαριστημένοι. Εκτός βέβαια από τους αποφοίτους των δημοσίων πανεπιστημίων.
Αυτά, έλεγαν οι υποστηρικτές των ιδιωτικών πανεπιστημίων, θα τα λύσει η ελεύθερη αγορά. Πώς; Ένας πελάτης που έχει νομικά μπλεξίματα θα πρέπει να ψάξει ανάμεσα στους απόφοιτους Σορβόννης, ποιοι είναι πραγματικοί και ποιοι οι συνεργαζόμενοι.
Προφανώς, η ούτως ή άλλως αντιδιανοουμενίστικη ελληνική κοινωνία ελάχιστα θα ασχοληθεί με την ποιότητα των παρεχόμενων σπουδών. Το γεγονός δηλαδή ότι οι σπουδές στο πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο ένα χαρτί-εφόδιο για την αγορά εργασίας αλλά μία διαδικασία που σε αλλάζει και σε διαμορφώνει ως άνθρωπο. Η σημασία της επιστήμης και της γνώσης στην εξέλιξη της κοινωνίας από καιρό θεωρείται ιδεοληψία και τρύπα που ρουφάει χρήμα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο που έχει στηθεί, προφανώς είναι στενόμυαλο να τα ρίχνουμε σε μία influencer η οποία το μόνο που έκανε ήταν να τολμήσει το πρώτο βήμα. Στο μέλλον, δυστυχώς, το να κάνει giveaway πανεπιστημιακές σπουδές η Μεγκ, ο Κοψιάλης ή η J. Touni θα είναι απλώς μέρος μίας ούτως ή άλλως δυστοπικής κανονικότητας.
Υπάρχει η κυρίαρχη άποψη ότι η εγχώρια λογοτεχνική σκηνή, ειδικά μετά την δεκαετία του ‘90, βρίσκεται σε έναν δημιουργικό λήθαργο, μια άποψη σε μεγάλο βαθμό παραπλανητική.
Νέοι έλληνες συγγραφείς με ταλέντο υπάρχουν, αναγνώστες επίσης υπάρχουν, κρατική βοήθεια στον πολιτιστικό τομέα δεν υπάρχει, όπως επίσης και καμία πιθανότητα επιβίωσης από τον συγγραφικό χώρο. Τα δύο τελευταία είναι η κύρια αιτία που οι περισσότεροι επίδοξοι λογοτέχνες δεν φτάνουν ποτέ στα ράφια των βιβλιοπωλείων και όχι η οποιαδήποτε έλλειψη ταλέντου. Οι παρακάτω πένες το αποδεικνύουν.
Είμαστε τυχεροί που ζούμε στην εποχή τους
Αν κάποτε, ίσως και ποτέ, κάνει επιτέλους την πολυπόθητη πολιτισμική της επανάσταση η γενιά μας, τους Θούριους της, τους έχουν ήδη γράψει ο Σαμσών Ρακάς και ο Δημήτρης Γκιούλος. Το Ούτις του Ρακά από τις εκδόσεις Υποκείμενο είναι μια από τις πιο γοητευτικές, λαβυρινθώδεις,ποιητικές δουλειές της τελευταίες δεκαετίας. Αντίστοιχα, αισθαντικός και πολυεπίπεδος είναι και ο Γκιούλος με τις ολιγοσέλιδες συλλογές Αντάρτικο², Αστικά δύστυχα και Ακραία καιρικά φαινόμενα. Το ποιητικό τρίπτυχο συμπληρώνει η Μυρσίνη Γκανά, την οποία την γνωρίζουμεκυρίως μέσω των μεταφρασμάτων της, αλλά και οι ποιητικές της συλλογές Τα πέρα μέρη και Εγώ έχω και άλλα ποιήματα που αγαπώ είναι εξαιρετικές.
Το Ελαττωματικό Αγόρι που αγαπήσαμε
Στο Σαν Άλμπατρος χρωστάμε ένα από τα πιο σημαντικά και απολαυστικά μυθιστορήματα των τελευταίων ετών, το Ελαττωματικό Αγόρι. Σε αυτό το γλυκόπικρο μυθιστόρημα με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία ακούγεται η φωνή ενός μικρού αγοριού που καταλαβαίνει από τρυφερή ηλικία ότι είναι διαφορετικό και δεν χωράει στις γκρίζες νόρμες της οικογένειας και του περιβάλλοντός του. Πρόκειται για ένα βιβλίο με μοναδικό, για τα ελληνικά δεδομένα, στιλ γραφής και φυσικά με ένα θέμα πιο επίκαιρο και αναγκαίο από ποτέ. Το επόμενο διάστημα, θα κυκλοφορήσει η επόμενη συγγραφική δουλειά του Άλμπατρος, αφού πρώτα πέρασε δια πυρός και σιδήρου, με τίτλο Μπαμπά, θέλω να ντρέπεσαι για μένα.
Τον γνωρίσαμε μέσα από την καθηλωτική Λάσπη, ίσως το καλύτερο μυθιστόρημα της νεότερης σύγχρονης λογοτεχνίας, τον θαυμάσαμε στην μικρή φόρμα στη συλλογή διηγημάτων Τραμπάλα και μας κέρδισε ολοκληρωτικά με το τελευταίο συγγραφικό του πόνημα, Χάθηκε Βελόνι. Ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος έχει δοκιμαστεί σε όλα τα λογοτεχνικά είδη με επιτυχία, έχει ήδη αναγνωριστεί και βραβευτεί, ενώ ήδη δρομολογείται η μετάφραση των έργων του σε χώρες του εξωτερικού, με τη Γαλλία και την Αλβανία να έχουν κάνει την αρχή. Η πένα του είναι προσωπική και ταυτόχρονα πραγματεύεται πανανθρώπινα θέματα μετρομερές δυναμικές.
Οι Κυριακές το καλοκαίρι αποτυπωμένες σε ακουαρέλα
H Μαριαλένα Σεμιτέκολου έχει γράψει μέχρι στιγμής δύο μυθιστορήματα, την Ακουαρέλα και τις Κυριακές το Καλοκαίρι, που αποκαλύπτουν ένα από τα πιο υποσχόμενα ταλέντα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Με ένα γλυκό, ποιητικό ύφος να χαρακτηρίζει αμφότερες τις προσπάθειές της, οι λογοτεχνικές αρετές των οποίων είναι αδιαμφισβήτητες, η συγγραφέας έχει την ικανότητα να καταβυθίζει τον αναγνώστη στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων της. Για παράδειγμα, στις Κυριακές το Καλοκαίρι η ράθυμη καθημερινότητα μιας ζεστής Κυριακής δίνει την αφορμή για αναδρομές σε τραυματικά –και μη– γεγονότα του παρελθόντος. Και τα δύο βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Κόμικς, επιστημονική φαντασία και ξεκαρδιστικό γέλιο
Το ξεκαρδιστικό Ομπλίκ, το οποίο διαδραματίζεται σε ένα απομονωμένο νησί της Γαλλίας και σκιαγραφεί όλους τους ανθρωπότυπους που συναντώνται σε μια κλειστή κοινωνία, το μυστηριώδες Μικρό Ταξίδι σε Δανεικό Χάρτη, όπου συμπρωταγωνιστής είναι μια πρώτη έκδοση ενός βιβλίου του Ιουλίου Βερν, οι Σκιές του Νότου, που μας μεταφέρουν στις πιο σκοτεινές γωνίες της δεκαετίας του ‘80, και τα κόμικ Μπαντιλίκια και Μίκα & Βάλκα αποδεικνύουν ότι ο Λάζαρος Αλεξάκης είναι ένας πραγματικά χαλκέντερος συγγραφέας. Τα έργα του συνδυάζουν φαντασία, πολύ χιούμορ και μια γοητευτική θεατρικότητα, ενώ παράλληλα τα κόμικ του αποκαλύπτουν την πιο κουλ πλευρά του χαρακτήρα του.
Με μόλις δύο βιβλία στο ενεργητικό του, τη Ρωξάνη και τον Λύκο, ο Κωνσταντίνος Μοσχάτος έχει αποδείξει ήδη ότι μπορεί να φέρει το νουάρ στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, τοποθετημένο μάλιστα σε επαρχιακούς τόπους. Η Ρωξάνη είναι ένα καταιγιστικό αστυνομικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται κατά κύριο λόγο στην καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς: Ένας συγγραφέας που αναζητά την έμπνευση, βρίσκεται στο σωστό μέρος τη λάθος στιγμή και εξερευνά έναν φόνο που, τελικά, θα ξεσκεπάσει όλη την τοπική κοινωνία. Στον Λύκο, από την άλλη, ένας ψυχίατρος-αστυνομικός θα μπει, για χάρη του αδελφού του, ως μυστικός πράκτορας στις φυλακές για να προσεγγίσει τον Λύκο, μια περσόνα μυθική στις τάξεις του υποκόσμου και παρεξηγημένη. Και οι δύο τίτλοι κυκλοφορούν απ’ τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.
Όπως είδαμε, αξιόλογες φωνές στη νέα ελληνική λογοτεχνία υπάρχουν, και μάλιστα καλύπτουν μια ευρεία γκάμα λογοτεχνικών μορφών και ειδών, που αξίζει ένας αναγνώστης να ανακαλύψει. Το μέλλον φαίνεται ανθηρό, προσπάθειες για μια ποιοτική λογοτεχνία γίνονται, αρκεί μόνο ο μέσος Έλληνας να εξοικειωθεί εκ νέου με τη διαδικασία της ανάγνωσης, προκειμένου η “αγορά” να διευρυνθεί και να δίνονται περισσότερες ευκαιρίες σε ταλαντούχους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς να αρθρώσουν το δικό τους λόγο και να αποδείξουν τις ικανότητές τους.
Ο αγαπημένος καλλιτέχνης μίλησε για τον εξευγενισμό της υποκουλτούρας, τις προσαγωγές που του έχουν γίνει, για εκείνους που πληρώνονται για να ζωγραφίζουν τοίχους στην πόλη, τον Στέλιο Φαϊτάκη, τον λόγο που δεν αποκαλύπτει ποτέ την περσόνα του, αλλά και για τις φιγούρες του που δεν είναι πριγκίπισσες, αλλά λαϊκά, δυναμικά κορίτσια.
Τον Sonke, τον συνάντησα κάποιες Κυριακές πριν, στο κηπάκι της Τσαμαδού στα Εξάρχεια, μεταξύ ενός ρεμπέτικου γλεντιού κι ενός καλοκαιριού που ακόμη αγνοείται η ξεκούραση. Αγκαλιαστήκαμε σαν φίλοι από τα παλιά, στην πραγματικότητα όμως σαν φίλοι που ανταμώνουν στους τοίχους της πόλης που ζέχνει τσιμέντο και μοσχοβολάει μπογιά, που καμιά φορά, περπατώντας σκυφτοί, κακόκεφοι κι απελπισμένοι, σηκώνουμε το βλέμμα και αντικρίζουμε συνθήματα μέσα σε έργα τέχνης, που μας κάνουν να αντέχουμε άλλη μια μέρα.
Αυτή η κουβέντα ήρθε λίγες ημέρες αργότερα, για να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, να φτάσουμε κάπου στο 2009, τότε που ξεκίνησαν να εμφανίζονται στους τοίχους της Αθήνας τα ασπρόμαυρα κορίτσια με τα πελώρια μαλλιά και το σφαλισμένο βλέμμα. Μια εποχή βαθιάς οικονομικής ύφεσης και με βαθύ το χνάρι της δολοφονίας Γρηγορόπουλου. Τον ρωτάω τι ήταν αυτό που συντελέστηκε μέσα του κοινωνικά και καλλιτεχνικά εκείνη την περίοδο, παίρνοντας αυτήν τη μορφή έκφρασης.
«Το 2007, ξεκίνησα να κάνω γκράφιτι στα Εξάρχεια, ζωγραφίζοντας λουλούδια. Πριν το 2008, οι τοίχοι των Εξαρχείων, δεν είχαν πολλά γκράφιτι, παρά μόνο συνθήματα κι αφίσες. Από το 2008 και μετά, μαζί με το εναλλακτικό κομμάτι της Αθήνας και την ενδυνάμωση των κινημάτων, ήρθαν και οι αμιγώς γκραφιτάδες, κάνοντας ταγκές και γράμματα. Από το 2008 και μετά, το γαλατικό χωριό έγινε σημείο συνάντησης και δράσης πολλών καλλιτεχνών από όλες τις χώρες. Μουσικοί, ζωγράφοι, σκιτσογράφοι, ηθοποιοί, συγγραφείς και σκηνοθέτες σύχναζαν και δραστηριοποιούνταν στη γειτονιά».
«Τα χρόνια εκείνα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ριζοσπαστικοποίησή μου. Άφησα την εφαρμοσμένη τέχνη που εξασκούσα μέχρι τότε –παιδικές εικονογραφήσεις και κόμικς– κι άρχισα να ζωγραφίζω στον δρόμο. Έχω πολύ έντονη την ανάμνηση του να στέκομαι στο “άβατο” με τα πορτοκαλί φώτα και να αφουγκράζομαι τον πολιτικό χαρακτήρα της εποχής, τον ηθικό κώδικα της γειτονιάς και, κυρίως, τον ρομαντισμό́ που τα συνέδεε».
Τον ρωτάω αυτό που αναρωτιέμαι σχεδόν πάντα όταν βλέπω έργα του, αν δηλαδή υπάρχει λόγος που οι φιγούρες του έχουν σχεδόν μόνιμα κλειστά μάτια, αν από κάτι κρύβονται ή κάτι κρύβουν
«Η έμπνευση για την κοπέλα με τα σπειρωτά μαλλιά και το γερμένο κεφάλι, μου ήρθε στο Παρίσι. Για κάποιους, τα κλειστά μάτια συμβολίζουν εσωτερική γαλήνη, ενώ σε άλλους βγάζουν μελαγχολία. Τα έργα ερμηνεύονται από τους θεατές. Δεν έχει τόσο σημασία τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης, όσο η ψυχική κατάσταση και πρόθεση του θεατή που τα ερμηνεύει. Προσωπικά, μου βγάζουν μια τρυφερότητα άμεσα συνυφασμένη με το μητρικό πρότυπο που είναι εντυπωμένο μέσα μου, ένα αρχέτυπο σύμβολο που προσπαθώ να αναπαριστώ. Αν, τελικά, αυτά τα κορίτσια άνοιγαν τα μάτια τους στον μικρόκοσμο της Αθήνας, θα αντίκριζαν μόνο φτώχεια, ανασφάλεια, μιζέρια, σεξισμό, φασισμό, κακή αισθητική και εξαθλίωση σε όλα τα επίπεδα».
Κατά καιρούς, έχω διαβάσει να αποκαλούν τα κορίτσια που ζωγραφίζει «πριγκίπισσες». Προσωπικά, ποτέ δεν τα αισθάνθηκα έτσι, αντίθετα τα ένιωθα σαν πλάσματα απόκοσμα που προσπαθούν να γίνουν ορατά σε μια πόλη με αόρατους ανθρώπους.«Αναρωτιέμαι κι εγώ γιατί τις αποκαλούν έτσι. Ίσως φταίνε τα φορέματα που τους σχεδιάζω και μοιάζουν με βασιλική ένδυση του 19ου αιώνα. Έχουν κάτι μπαρόκ, που μοιάζει πριγκιπικό. Προσωπικά, θα τα χαρακτήριζα λαϊκά, δυναμικά κορίτσια».
Φόντο στο λάπτοπ μου έχω το έργο του: «Τα λουλούδια στην κυρία που δεν γουστάρει την πατριαρχία». Συζητάμε για το πώς είναι να γεμίζεις την πόλη με κορίτσια, τη στιγμή που χιλιάδες απ’ αυτά, φοβούνται να περπατήσουν στους δρόμους της
«Το συγκεκριμένο σλόγκαν –όπως κι άλλα που δανείζομαι από τους τοίχους– είναι σαν τις λαϊκές παροιμίες αγνώστου δημιουργού. Τα έχω δει γραμμένα και τα αναπαράγω συνδυάζοντάς τα με εικόνες. Όταν πρωτοείδα το σύνθημα που αναφέρεσαι –το οποίο ήταν γραμμένο από γυναίκα– μου φάνηκε πολύ γλυκό αλλά́ και με καλή αίσθηση του χιούμορ».
«Όσον αφορά για τον τρόπο που τα κορίτσια κυκλοφορούν σήμερα στον δρόμο, έχω να πω ότι είναι εξοργιστικό να μην μπορεί μια γυναίκα να περπατήσει με αυτοπεποίθηση χωρίς φόβο. Δυστυχώς, ο μέσος straight άντρας δεν μπορεί να το αντιληφθεί, όπως δεν μπορεί να αντιληφθεί τις τόσες καταπιέσεις που αντιμετωπίζουν οι θηλυκότητες σήμερα. Γι’ αυτό αντιλαμβάνεται τον αντισεξισμό και τον φεμινισμό σαν κάτι εχθρικό που τον απειλεί. Το ίδιο που συμβαίνει με τις γυναίκες όταν περπατούν στον δρόμο, συμβαίνει και με τους ομοφυλόφιλους και πολύ πιο έντονα στα trans άτομα. Ζούμε ακόμη σε μια κοινωνία που αυτό που αποκαλείται ως “κυρίαρχο φύλο”, έχει το αποκλειστικό δικαίωμα στη δημόσια έκφραση κι ελευθερία. Οτιδήποτε διαφορετικό πρέπει να είναι μαζεμένο, να μην “προκαλεί” και να περπατά με φόβο ή ντροπή».
Το αποτύπωμα του Sonke υπάρχει εκτός απ’ την Αθήνα και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Αναρωτιέμαι πόσο σημαντικός θεωρεί ότι είναι ο χώρος αλλά και ο χρόνος που τοποθετείται ένα έργο στο τοπίο
«Προσωπικά, η εμπειρία μου προέρχεται από την Αθήνα, το Παρίσι και γενικότερα τη Γαλλία. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων. Στην Αθήνα, είναι πιο εύκολο να ζωγραφίσεις παράνομα. Στις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία, μιας κι έχουν συγκροτήσει ειδικές ομάδες αντί-γκράφιτι, γι’ αυτό κι έχει σταματήσει να ανθίζει το Street Art σε πόλεις που κάποτε ήταν πρωτοπόρες. Το τμήμα αντί-γκράφιτι φακελώνει το ψευδώνυμό σου από́ την πρώτη κιόλας φορά. Έτσι, όταν σε πιάσει κάποια στιγμή, θα καταδικαστείς για όλα τα παράνομα γκράφιτι που έχεις κάνει, ενώ παράλληλα λειτουργεί η λογική της δεύτερης ευκαιρίας, δηλαδή στη δεύτερη σύλληψη κόβεται πρόστιμο ή επιβάλλεται ποινή».
«Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο, δεν συνιστά αυτεπάγγελτο πλημμέλημα. Στους ιδιωτικούς τοίχους πρέπει να κάνει μήνυση ο ιδιοκτήτης, ενώ στα δημόσια κτίρια είναι αυτεπάγγελτο αυτόφωρο και υπάγεται στην ερμηνεία του νόμου περί βανδαλισμού και φθοράς δημόσιας περιουσίας. Έχω προσαχθεί πολλές φορές σε Αθήνα κι εξωτερικό. Στη Γερμανία και στην Ολλανδία ανακρίθηκα από́ ειδικό τμήμα αντι-γκράφιτι. Στο Παρίσι, με έπιασαν τέσσερις φορές και μου επέβαλλαν πρόστιμο».
«Είναι πολύ σημαντικός ο χώρος, αλλά και ο χρόνος που τοποθετείται ένα έργο στην πόλη ή στην ύπαιθρο. Κάθε δρόμος είναι μια “αρχιτεκτονική σύνθεση”, με χαρακτηριστικά και πληροφορίες που περιγράφονται με αισθητικά κριτήρια. Η αρχιτεκτονική μαζί με τους ανθρώπους συνθέτουν έναν αρχιτεκτονικό-αστικό μοτίβο που είναι καμβάς ζωγραφικής. Αυτό που κάνω, ως καλλιτέχνης του δρόμου, είναι να αφουγκράζομαι τον ανθρωπογεωγραφικό χαρακτήρα, προσπαθώντας να ενσωματώσω την αισθητική μου στην κουλτούρα και τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που προϋπάρχουν. Παρ’ όλα αυτά, δεν είμαι ενάντια στο βαδαλιστικό γκράφιτι. Μου αρέσουν και τα δυο αισθητικά και σαν δράσεις».
Στο πλαίσιο του gentrification και της εξευγενιστικής βαρβαρότητας που φέρει, βλέπουμε πολλές δράσεις από πλευράς της πολιτείας για πιο «καθαρές» πόλεις. Μάλιστα, ο προηγούμενος δήμαρχος, Κώστας Μπακογιάννης, θέλησε να αδειάσει τους τοίχους της από τις αναμνήσεις μας, σβήνοντας γκράφιτι και συνθήματα. Τον ρωτάω αν πρόκειται για μια μορφή λογοκρισίας όλο αυτό.
«Επί της δημαρχίας Μπακογιάννη, σβήστηκαν τα περισσότερα γκράφιτι και συνθήματα από το κέντρο, ενώ οι τοίχοι περάστηκαν με αντι-γκράφιτι, ώστε να σβήνονται εύκολα πλένοντας τα με πιεστικό νερού. Τα μόνα έργα που τότε θεωρήθηκαν Street Art και δεν τα πείραξαν, ήταν από ευρέως δημοφιλείς καλλιτέχνες. Είχαν προχωρήσει σε χαρτογράφηση όσων δρούσαν στον δρόμο κι έτσι επέλεγαν τι να σβήσουν και τι να προστατέψουν. Η αναγνώριση από τους θεσμούς (γκαλερί) και από την πολιτεία (Δήμος Αθηναίων), καθώς και η επιθυμία ενσωμάτωσης για κάτι που μέχρι τότε ήταν παράνομο και μη ελεγχόμενο, έγινε με σκοπό να εξευγενίσεί αυτή τη δράση ώστε να πάψει να είναι απειλητική, αλλά και για επικοινωνιακούς λογούς. Ήθελαν να δημιουργήσουν στους ψηφοφόρους τους την αίσθηση ότι πρόκειται για μοντέρνους φιλελεύθερους, που συμβαδίζουν με τη σύγχρονη τέχνη».
«Η επιθυμία για ενσωμάτωση από τους θεσμούς γεννήθηκε επειδή το Street Art καρποφόρησε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης σε Ελλάδα και εξωτερικό, αποκτώντας και εμπορικό χαρακτήρα. Επίσης, ρολό έπαιξε και το ότι πολλοί από εμάς που κάναμε έργα στους δρόμους, συνδεόμασταν άμεσα με κάποια γκαλερί. Έτσι, τα έργα στον δρόμο απέκτησαν μια άλλη αξία γι’ αυτούς. Τα δικά μου έργα, ας πούμε, δεν τα “πατούσαν”, έσβηναν όμως τα συνθήματα που συνόδευαν τη ζωγραφιά. Ναι, πρόκειται για ένα είδος λογοκρισίας και φορμαλισμού που απαγορεύει τα νοήματα και τα συναισθήματα που περνάνε μέσα από́ τη ζωγραφική τα γκράφιτι. Οι καθαροί τοίχοι κρύβουν βρώμικες συνειδήσεις. Η αποστειρωμένη πόλη, χωρίς το ανθρώπινο κι αυθόρμητο στοιχείο, προκαλεί́ στρες και κατάθλιψη. Η τέχνη στον δρόμο προσφέρει μια δόση λυρισμού στους περαστικούς, είναι σαν ένα υπαίθριο δωρεάν μουσείο, ένα ελεύθερο λιβάδι να εξερευνήσεις».
Συζητάμε για το γεγονός ότι όλο και πιο συχνά βλέπουμε μεγάλα ιδρύματα και τράπεζες να αναθέτουν σε καλλιτέχνες τη διακόσμηση τεράστιων τοίχων της πόλης
«Υπήρχε μια επικοινωνιακή ομάδα από τον τομέα του πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων επί Μπακογιάννη, που επικοινωνούσαν με καλλιτέχνες που ζωγράφιζαν ενεργά στον δρόμο, προτείνοντάς τους συνεργασία έναντι αμοιβής. Τότε, δόθηκαν πολλά χρήματα από ΕƩΠΑ για τη ζωγραφική κτιρίων και δημοσίων χώρων. Αυτό είναι η λεγόμενη ενσωμάτωση, η εξευγένιση της υποκουλτούρας και η μετατροπή της από εξωθεσμική σε θεσμική. Αξίζει, να αναφέρω ότι οι πιο δημοφιλείς καλλιτέχνες, αρνηθήκαν μια τέτοια συνεργασία.
Φυσικά, υπήρξαν κι εκείνοι που βρήκαν την ευκαιρία να προωθήσουν τη δουλειά τους –αφού ποτέ δεν ζωγράφιζαν ενεργά στον δρόμο– παίρνοντας το χρίσμα του καλλιτέχνη του δρόμου. Για μένα, πρόκειται για έργα αμφίβολου αισθητικής και ηθικής. Είναι σαν ένα άγριο λιοντάρι που ζει ελεύθερο στη φύση, να συμφωνήσει να κλειστεί αυτοβούλως στο κλουβί κάποιου ζωολογικού κήπου. Ο καλλιτέχνης που κάνει τοιχογραφίες επί πληρωμή, λειτουργεί σαν εφαρμοσμένος τεχνίτης που διεκπεραιώνει την αναπαραγωγή μιας εικαστικής εικόνας, κάτω από αυστηρούς κανόνες και υποδείξεις. Προσωπικά, μου το έχουν προτείνει πολλές φορές αλλά δεν έχω δεχτεί καμία. Προτιμώ να ζωγραφίζω ελεύθερα ό,τι θέλω στο εργαστήριό μου κι όποιος θέλει να αγοράσει. Κρατάω τη ζωγραφική στον δρόμο ελεύθερη, αυθόρμητη, άρα και τρομερά διασκεδαστική́».
Το 2015, η ομάδα Icos & Case έβαψε μέσα σε μια νύχτα όλο το Πολυτεχνείο, ξεσπώντας ένας πόλεμος απόψεων. Τον ρωτάω αν υπάρχουν κτίρια που δεν αγγίζονται, αν πρόκειται για το «μεγάλο εγώ» των καλλιτεχνών που μπορούν να επιβληθούν οπουδήποτε ή για μνημεία με ζωντανή ιστορία που αλληλοεπιδρούν με το σήμερα.
«Δεν υπάρχουν κτίρια που δεν αγγίζονται και τα πάντα ζωγραφίζονται παρεμβατικά. Δεν υπάρχουν κανόνες, ούτε συγκεκριμένη ηθική. Ο κάθε καλλιτέχνης έχει τον δικό́ του ηθικό κώδικα. Δικοί μου απαράβατοι κανόνες, είναι να μην προκαλέσω ζημιά ή στενοχώρια σε φτωχούς ή ηλικιωμένους ανθρώπους, καθώς και να μην παρεμβαίνω αισθητικά στη φύση. Το γκράφιτι στο Πολυτεχνείο μου άρεσε. Τηρούσε όλους τους αισθητικούς κανόνες, όχι όμως της κυρίαρχης αισθητικής, γι’ αυτό κρίθηκε σαν αμφιλεγόμενο. Αισθητικά κι εννοιολογικά, ήταν ένα πετυχημένο έργο μεγάλης κάλυψης σε δημόσιο χώρο. Ήταν παράνομο, άρα είχε μεγάλη δυσκολία και ρίσκο κατά την εκτέλεσή του. Δεν συμφωνώ με τη μουσειοποίηση και τη μνημειοποίηση. Οι δημόσιοι χώροι και κυρίως αυτοί που κρύβουν εξεγερσιακούς συμβολισμούς πρέπει να διατηρούν τον χαρακτήρα τους στο σήμερα. Προφανώς και πίσω από μια αισθητική παρέμβαση κρύβεται ο ναρκισσισμός του καλλιτέχνη, αυτό άλλωστε είναι το γκράφιτι και το Street Art. Ικανοποιεί το “εγώ” του καλλιτέχνη, την ανάγκη του να δηλώσει ότι υπάρχει μέσα στην πόλη».
Τον περασμένο Οκτώβρη, πέθανε ο Στέλιος Φαϊτάκης, με τα έργα του να κατακλύζουν τα social media με συγκινητικά σχόλια. Συζητάμε για το αν αυτό είναι μια απόδειξη ότι ο κόσμος αγκαλιάζει την τέχνη που μιλάει μέσα απ’ τους τοίχους, δημιουργώντας πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο.
«Ο Στέλιος Φαϊτάκης, ήταν και είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες παγκοσμίως, ένας από τους πιο επιδραστικούς σύγχρονους Έλληνες ζωγράφους. Τα έργα του είναι αντάξια του Κόντογλου, του Θεόφιλου, του γλύπτη Τάσου κι άλλων σημαντικών λαϊκών ή υπερρεαλιστών ζωγράφων. Κατάφερε να ενώσει την παράδοση με τον μοντερνισμό και τον φουτουρισμό, τον υπερρεαλισμό και τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό –κίνημα τη σοβιετικής ένωσης– μαζί με την βυζαντινή́ τέχνη. Δημιούργησε μια δική του παγκόσμια εικαστική γλώσσα, που μιλούσε άμεσα και γοήτευε με την πρώτη μάτια τον θεατή. Με απλά λόγια –όπως απλός, γλυκός και λαϊκός ήταν κι εκείνος– μιλάμε για έναν πολυσχιδή κι ολοκληρωμένο καλλιτέχνη, μια αυθεντία της σύγχρονης τέχνης. Δυνατό πνεύμα κι αξεπέραστη τεχνική αρτιότητα. Πρόκειται για μια τεράστια απώλεια για τη ζωγραφική, μια σημαντική παρακαταθήκη και διαχρονική πηγή έμπνευσης για όλους μας».
Τα έργα του Sonke δεν τα συναντάμε μόνο στον δρόμο, αλλά και σε γκαλερί, εστιατόρια, σπίτια. Τον ρωτάω αν υπάρχει κάτι που υπενθυμίζει στον εαυτό του που δεν θέλει να ξεχάσει από τότε που ξεκίνησε και ποιες είναι οι εκπτώσεις που δεν κάνει
«Υπάρχει μια αντίφαση σε όλο αυτό. Στον δρόμο μπορεί κάποιος να με κοιτάξει στραβά, ενώ όταν το έργο σου βρίσκεται σε μια γκαλερί μπορεί να το θαυμάσει και να δώσει χρήματα για να το αγοράσει. Όταν πρωτοξεκίνησα, ήμουν αρνητικός στο να κάνω έκθεση σε γκαλερί. Πίστευα ότι θα χαθεί ο αυθορμητισμούς και θα αλλοτριωθώ λόγω χρημάτων. Αργότερα, αποφάσισα να το κάνω, μιας κι έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να βιοπορίζομαι. Συνήθως, σε αυτό το κομμάτι δεν κάνουν οι άνθρωποι τις μεγαλύτερες εκπτώσεις; Πλέον, έχω βρει ισορροπία. Στο εργαστήριο ζωγραφίζω ό,τι θέλω με την ησυχία μου κι αργότερα τα πουλάω μέσω των γκαλερί. Στον δρόμο ζωγραφίζω γρήγορα και με αδρεναλίνη χωρίς να σκέφτομαι την πώληση ή τα χρήματα. Αυτό με κάνει να νιώθω ελεύθερος».
«Έχω έναν αξιακό κώδικα, στον οποίο είμαι απόλυτα συνεπής διαχρονικά, χωρίς εκπτώσεις. Δεν εμφανίζω ποτέ τη μυστική μου περσόνα, ακόμα και στις ατομικές εκθέσεις, δεν εμφανίζομαι ως φυσικό πρόσωπο. Αυτό με βοηθάει να μην αλλοτριώνομαι ως καλλιτέχνης. Είμαι κοινωνικά εσωστρεφής, απολαμβάνω να είμαι ταπεινός και να μην εκτίθεμαι. Είναι αμήχανο να μαζεύεται κόσμος και να σου λέει συγχαρητήρια για κάτι που έκανες για να περάσεις ωραία και στο τέλος να σου δίνει λεφτά γι’ αυτό. Σαν να έχεις μια προσωπική ερωτική στιγμή με έναν άνθρωπο και στο τέλος όλοι να σε χειροκροτούν. Η ζωγραφική είναι ένα ενοχικό παιχνίδι ηδονής. Το μόνο που θέλω είναι να ζω με ενθουσιασμό, ελευθερία κι έμπνευση. Ζωγραφίζω αποκλειστικά όταν βρίσκω έμπνευση».
«Ένας καλλιτέχνης πρέπει να παραμένει ρομαντικός, ευαίσθητος και τρυφερός. Αν ασχοληθεί με το εμπόριο της τέχνης, τις τιμές και τις παραγγελίες θα χάσει σίγουρα από όλα αυτά τα στοιχεία. Έχω δει καλλιτέχνες να συμπεριφέρονται σαν έμποροι, χάνοντας την αθωότητα και την ευαισθησία τους. Έχω μάθει να ζω χωρίς κανέναν περιορισμό, κανόνα ή πίεση. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να διαχειριστώ τα έξοδα και τα έσοδά μου, να πάω στη ΔΕΗ ή να συναντηθώ με τον λογιστή κι έπειτα να γυρίσω στο εργαστήριο να ζωγραφίσω. Μου περνάνε αδιάφορα τα χρήματα, πάντα είχα κακή σχέση μαζί τους. Το να παραμείνεις ευαίσθητος έχοντας μια ηθική στάση απέναντι στην κοινωνία και στη ζωή, είναι το πιο επαναστατικό και σημαντικό πράγμα».
Το φινάλε της διονυσιακής περιόδου βρήκε τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και την παρέα του να τραγουδάνε στου δειλινού την άκρη μέχρι τις τέσσερις το πρωί.
Στο προοίμιο του τραγουδιού «Πεχλιβάνης», ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου μας συστήνει την Πακίτα Γκαλιέγο, η οποία φαίνεται σίγουρη για τον εαυτό της και αρκετά ανεξάρτητη. Όταν ρωτήθηκε για το αν γνώρισε ποτέ τον φόβο, απέφυγε να απαντήσει. Κάπως έτσι φαντάζομαι και μελλοντικούς διαλόγους φίλων και πιστών ακολούθων του Θ. Παπακωνσταντίνου όταν θα γυρνούν τον χρόνο πίσω στο φετινό καλοκαίρι.
Όσοι δεν βρέθηκαν στον Χελμό «εκείνο τον Ιούνη του 2024», μάλλον θα προτιμούν να μη ερωτώνται γι’ αυτό καθώς θα είναι αρκετά ευαίσθητοι σ’ αυτό το θέμα.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου φάνηκε επίσης σίγουρος για τον εαυτό του και αποφάσισε με ένα σύντομο κείμενο τον περασμένο Φεβρουάριο να ανακοινώσει τις πέντε τελευταίες συναυλίες που θα σημάνουν και το φινάλε της διονυσιακής περιόδου. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και οι συναυλίες έγιναν δεκαπέντε, κάθε live και ένας μικρός αποχαιρετισμός, σε Κατράκειο, Βράχων, Τεχνόπολη, Θέατρο Γης και Λυκαβηττό. Πέντε σκηνές, από τρεις συναυλίες στη κάθε μια.
Στο τέλος όμως σερβίρουν το γλυκό, όσο κλισέ και τετριμμένο κι αν ακούγεται. Η είδηση ότι ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου θα βρίσκεται στο line-up του Helmos Mountain Festival έσκασε σαν βόμβα μεγατόνων, ή όπως λένε και οι λίγο γραφικοί αθλητικοί συντάκτες, ήταν μεταγραφή αεροδρομίου. Όχι τόσο λόγω της είδησης αυτής καθαυτής, αλλά λόγω της συγκυρίας ότι έπεται των συναυλιών που θα δώσει σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Όλα αυτά όμως είναι λίγο πολύ γνωστά. Αφού λοιπόν δεν υπήρξε η επιλογή “skip intro”, ας ταξιδέψουμε στο βουνό του Χελμού, μεσάνυχτα Κυριακής προς Δευτέρα. Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης παραδίδει την σκυτάλη στον “Θανάση και την παρέα του” και παίρνει θέση σε μια καρέκλα στο πίσω μέρος του stage. Ο Δημήτρης Μυστακίδης και η Μάρθα Φριντζήλα είχαν ήδη φτάσει από νωρίς, απολάμβαναν την μουσική και πίσω από τα κάγκελα είχε στηθεί μια μικρή γιορτή.
Η Μάρθα και ο ανιψιός της φορούν ένα παλαιστινιακό φουλάρι που είχαν αγοράσει μαζί. Μιλάμε για το πώς αντιλαμβάνεται ένα νεαρό παιδί τον πόλεμο στη Γάζα και μου μεταφέρει τα λόγια που της είπε ο μικρός πριν λίγο καιρό: «Εσείς οι μεγάλοι πρέπει να κάνετε κάτι για αυτό». Ακολουθεί μια μικρή σιγή και μετά την ρωτάω για το πώς νιώθει που κλείνει απόψε αυτό το ταξίδι. Καμιά σιγή δεν ακολουθεί αυτή την φορά, καθώς μου απαντάει λιτά και περιεκτικά: «Πολύ ωραία». Και πράγματι, εκείνη την ώρα δεν υπήρχε καμία μελαγχολία, κανένα αίσθημα αποχαιρετισμού.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Οι μουσικοί και η μουσική θα υπάρχουν για πάντα και θα διαμορφώνουν με τον μαγικό τους τρόπο τις ζωές των ανθρώπων, εκείνων που έρχονται και εκείνων που θα φύγουν, σαν ένα κύκλο που ποτέ ακριβώς δεν κλείνει και συνεχώς μετατρέπεται σε κάτι άυλο που αν προσπαθήσεις να το εξηγήσεις, χάνει την μαγεία του.
Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα, ο Θανάσης κατευθύνεται προς το κέντρο της σκηνής, γελαστός και ευδιάθετος. Μπορεί να είναι η 16η φορά που ακολουθεί αυτή την διαδρομή τον τελευταίο μήνα, αλλά μοιάζει αδύνατο να μπορέσεις να συνηθίσεις αυτό το υπερβατικό συναίσθημα στο οποίο η προσμονή αφήνεται στο τώρα και σε προσγειώνει ομαλά στο παρόν. Παίρνει θέση στην καρέκλα και οι πρώτες νότες του San Michele ηχούν σαν προσευχή στα αυτιά του κόσμου. Το φεγγάρι στο πίσω μέρος της σκηνής έκανε την όλη σκηνή να μοιάζει με ταινία, με δέκα και παραπάνω χιλιάδες ανθρώπους να πρωταγωνιστούν στο δικό τους έργο.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Οι εκκλήσεις του Θανάση Παπακωνσταντίνου για τα καπνογόνα δυστυχώς δεν εισακούστηκαν. Όσο όμορφο κι αν είναι αυτό το κόκκινο χρώμα στο τοπίο, η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική. Ο ανιψιός της Μάρθας Φριντζήλα καλύπτει την μύτη του με το παλαιστινιακό φουλάρι και απολαμβάνει την θέα και την θεία του. Ο πατέρας του δίπλα μου λέει ότι είναι η πρώτη φορά που βλέπει live Παπακωνσταντίνου και το ερώτημα αν θα είναι και η τελευταία έμεινε αναπάντητο. «Γεια σου Μάρθα» αναφωνεί το κοινό, «Γεια σας ομορφόπαιδα», τους απαντά εκείνη.
Ο Θανάσης δεν μιλούσε ιδιαίτερα στα περάσματα από το ένα κομμάτι στο άλλο, αλλά μια ατάκα ήταν αρκετή όταν το κοινό ζητούσε ρυθμικά να παίξει ως τις τέσσερις η ώρα. «Εντάξει, είχαμε ετοιμάσει ένα πιο μικρό πρόγραμμα, αλλά θα παίξουμε ως τις 4». Αυτό το πάγιο αίτημα του κόσμου σπανίως βρίσκει ανταπόκριση, αλλά αυτή τη φορά το ξημέρωμα της Δευτέρας τους βρήκε όλους και όλες μαζί.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Την επόμενη μέρα παίρνω τηλέφωνο τον φίλο μου Νικόλα, ο οποίος παρευρέθηκε στο 1 / 3 των συναυλιών του αγαπημένου του καλλιτέχνη από το Μεταξοχώρι Λαρίσης. Το βράδυ της Κυριακής βρισκόταν πολλά χιλιόμετρα μακριά από το βουνό των Καλαβρύτων και πριν του μεταφέρω την απάντηση στο γνωστό σύνθημα, με προλαβαίνει. «Όχι ρε μαλάκα, μη μου το πεις. Ξενερώνω και ανατριχιάζω ταυτόχρονα». Η επίσης φανατική φίλη μου Ιωάννα, αρκετά ευαίσθητη σε αυτό το θέμα, δεν ήθελε να μάθει τίποτα για αυτό το τετράωρο γλέντι που στήθηκε κάτω από το φεγγάρι και ελπίζω να μη διαβάζει τώρα αυτές τις λέξεις.
«Τα τραγούδια που κάνουν επιτυχία είναι αυτά που δίνουν άφεση αμαρτιών», μας λέει ο Θανάσης και προλογίζει με αυτή την φράση τα τραγούδια “Σιμούν” και “Πριγκιπέσσα”. Η ΕΟΣΣΟ (Ελληνική Ομάδα Σαρκωμάτων & Σπανίων Όγκων) βρέθηκε στον Χελμό το περασμένο τριήμερο και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ευχαρίστησε τους γιατρούς της ομάδας με ειλικρίνεια και σεβασμό, λέγοντας ότι εκείνοι αφιερώνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους για τους άλλους, σε αντίθεση με τους καλλιτέχνες που είναι εγωιστικά όντα.
Αφιέρωσε την ερωτική “Ηλιόπετρα” στην αδερφή ψυχή του, όπως αποκάλεσε τον Σωκράτη Μάλαμα και έδωσε πάσες στον Αλέξανδρο Κτιστάκη και στον πρωτεργάτη της λαϊκής κιθάρας Δημήτρη Μυστακίδη που τραγούδησε το κομμάτι “Τούτοι οι μπάτσοι που ‘ρθαν τώρα” με τον κόσμο να παίρνει ρόλο χορωδίας. Το “Κομμωτριάκι” της Μάρθας Φριντζήλα κατέκτησε του κόσμου τις καρδιές και το γλέντι που είχε στηθεί, δεν είχε σταματημό.
Φωτογραφία: Ορέστης Σεφέρογλου
Πριν καν ολοκληρωθεί το σύνθημα «Ρε Θανάση τι λες τώρα…», εκείνος απαντάει «Θα το κάνουμε παιδιά». Μάρθα Φριντζήλα και κόσμος φώναζαν ρυθμικά «Λευτεριά στην Παλαιστίνη»στον ρυθμό των «Καλάντων» και η νύχτα κυλούσε απαλά με τα ρολόγια ξεχασμένα.
Η βραδιά έκλεισε με τον «Πεχλιβάνη» και ο Θανάσης αυτή την φορά δεν επέλεξε κάποιο προσωπικό αποχαιρετισμό, σαν εκείνον που μοιράστηκε στο Θέατρο Βράχων πριν μια εβδομάδα.
Τρεις λέξεις ήταν αρκετές. Εις το επανιδείν.
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου θα επιστρέψει τον Οκτώβριο σε μια συναυλία στήριξης και αλληλεγγύης για τον ατελείωτο αγώνα του Συλλόγου Θυμάτων των Τεμπών προς την δικαιοσύνη.
Ο κόσμος θα συνεχίζει να τον αναγνωρίζει κι ας λείπει για καιρό.
Η τουριστική υπερεκμετάλλευση δημιουργεί διαρκώς πιο ακριβές και πιο τυποποιημένες ζωές.
Πριν λίγες ημέρες, ένας γνωστός μου μού αφηγούνταν το πώς πήγε στη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου στο θέατρο του Λυκαβηττού και, καθώς περίμενε στην ουρά για να μπει, παρατήρησε ένα ζευγάρι δύο τουριστριών που έψαχναν εισιτήριο, προφανώς «για να ζήσουν το experience του traditional music με θέα την υπέροχη Αθήνα». Αν βρέθηκαν τουρίστες στον Θανάση, αστειευτήκαμε, τότε μπορούν να βρεθούν κυριολεκτικά οπουδήποτε.
Αυτή ήταν μία από τις χιλιάδες ιστορίες που έχουν να αφηγηθούν άνθρωποι που ζουν στο κέντρο της Αθήνας ή έστω περνούν σε αυτό μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς τους. Η πόλη αλλάζει διαρκώς και μοιάζει ουσιαστικά να φεύγει μέσα από τα χέρια τους. Πόσο όμως αυτό επηρεάζει και βαθύτερα την πόλη μας και μέχρι πότε θα συνεχίσει να συμβαίνει;
Από τη Σαντορίνη στην Πλάκα και μετά στα Εξάρχεια
Τα ζωντανά παραδείγματα τα έχουμε. Η Μύκονος και κυρίως η Σαντορίνη, δύο νησιά υπέροχης φυσικής ομορφιάς, προμετωπίδες της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας από τότε που αυτή άρχισε να στήνεται. Τόποι που σύστησαν πώς να φτιάχνεις υποδομές για να φιλοξενήσεις χιλιάδες ανθρώπους. Σταδιακά όμως άρχισαν να χάνουν τον χαρακτήρα τους σε τέτοιον βαθμό που πλέον μοιάζουν με σκηνικό που φτιάχτηκε από AI.
Τα δύο αυτά νησιά τα θυσιάσαμε εύκολα, τα αφήσαμε να υπάρχουν σε μία παράλληλη από την ελληνική πραγματικότητα, τα παραδώσαμε στον πλούτο του τουρισμού για τα μεγάλα εισοδήματα. Τα πράγματα είναι διαφορετικά όταν αυτη η συνθήκη δεν βρίσκεται σε ένα νησί του Αιγαίου, 5-6 ώρες μακριά, αλλά δίπλα σου. Κάτω από τα σκαλοπάτια του σπιτιού σου, στην πρωτεύουσα της χώρας.
ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ / EUROKINISSI
Προφανώς, δεν ανακαλύφθηκε τώρα η τουριστική διάσταση που έχει η Αθήνα. Εδώ και δεκαετίες υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές, οι οποίες κατά βάση ήταν τουριστικές. Οι περισσότερες εξ αυτών στις γειτονιές κάτω και γύρω από την Ακρόπολη: Πλάκα, Μακρυγιάννη, Θησείο. Σταδιακά, μπήκαν στο πλάνο το Μοναστηράκι, το Παγκράτι και φυσικά το Κουκάκι. Τα τελευταία 2-3 χρόνια η επέκταση συνεχίζεται στα Εξάρχεια, τα Πετράλωνα, ακόμα και την Κυψέλη.
Τελείως κυριολεκτικά βλέπεις μπροστά σου, στον χάρτη της Αθήνας, να παραδίδεται η μία γειτονιά μετά την άλλη στον τουρισμό. Σπίτια γίνονται airbnb, κινηματογράφοι γίνονται ξενοδοχεία, καφενεία γίνονται μπραντσάδικα, πεζοδρόμια γίνονται συνέχειες μαγαζιών. Στα τσιμέντα πατούν όλο και περισσότερα σανδάλια με κάλτσες, οι άνθρωποι της εστίασης πρέπει να εξασκούν όλο και περισσότερο τα αγγλικά τους.
Οι ρυθμοί της πόλης έχουν αλλάξει. Δεν υπάρχει καμία μέρα μέσα σε όλον τον χρόνο που το κέντρο είναι άδειο. Πλέον στις περισσότερες γειτονιές του κέντρου της Αθήνας, ακόμα και ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο, θα υπάρχει κίνηση, κόσμος, θόρυβος.
Όλα αυτά την ίδια ώρα που οι υποδομές της πόλης αδυνατούν να υποστηρίξουν τις νέες απαιτήσεις. Κίνηση, έλλειψη πάρκινγκ, ηχορύπανση, ταλαιπωρία στα ΜΜΜ. Οι Αθηναίοι δυσκολεύονται ακόμα και να βρουν ταξί.
(ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
Ας πάμε σε ένα πιο συγκεκριμένο παράδειγμα. Όποιος επιλέγει να βγαίνει ακόμα στα Εξάρχεια θα παρατηρήσει ότι διαρκώς ανοίγουν νέα μαγαζιά. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πεις ότι περνάς τη μία Παρασκευή από ένα γιαπί και την αμέσως επόμενη, το γιαπί θα έχει μεταμορφωθεί σε μπαρ. Η ταχύτητα που αλλάζει η τοπογεωγραφία της περιοχής είναι τόσο μεγάλη που δύσκολα μπορείς να την παρακολουθήσεις.
Ταυτόχρονα, ελάχιστα από τα μαγαζιά αυτά μοιάζουν να μπορούν ή ακόμα και να ενδιαφέρονται να ενταχθούν αρμονικά στα Εξάρχεια, στους ανθρώπους και την ιστορία τους. Τα μπαρ, για παράδειγμα, είναι στημένα με όσο το δυνατόν πιο safe τρόπο, σαν να βγήκαν από το ίδιο εργοστάσιο, προκειμένου να προσελκύσουν οποιονδήποτε τυχόν περάσει από μπροστά τους.
Την ίδια στιγμή, ακριβώς επειδή τόσο οι ντόπιοι, όσο όμως και πολλοί τουρίστες, είναι πεινασμένοι για αυθεντικότητα, στα ελάχιστα μαγαζιά που αγκομαχούν να κρατήσουν έναν δικό τους χαρακτήρα στοιβάζονται εκατοντάδες Αθηναίοι και τουρίστες στον αγώνα για ένα τραπεζάκι, όπου και αν είναι αυτό. Αρκεί μόνο να σου δίνει μια ανάσα μακριά από την τυποποιημένη έξοδο.
ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ /EUROKINISSI
Κι αν για κάποιους όλα τα παραπάνω μοιάζουν με ελιτίστικη γκρίνια για κάτι επουσιώδες, να τονίσουμε ότι ο υπερτουρισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη στεγαστική κρίση. Προκειμένου να «τουριστικοποιηθεί» μία περιοχή, χρειάζεται να έχει προηγηθεί ένας ολόκληρος εκτοπισμός ανθρώπων από τις γειτονιές τους. Χαμένοι στη μάχη των εισοδημάτων αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα μέρη τους ψάχνοντας νέο σπίτι όλο και πιο μακριά από το κέντρο της πόλης, οι τιμές στο οποίο μοιάζουν πια απλησίαστες.
Τρόποι ζωής ως εμπόρευμα
Ο υπερτουρισμός, ή μάλλον καλύτερα η τουριστική υπερεκμετάλλευση, είναι ουσιαστικά το να κάνεις εμπόρευμα έναν τρόπο ζωής. Η εμπορευματοποίηση έχει ως προϋπόθεση την τυποποίηση και ως αποτέλεσμα το όλο και μεγαλύτερο άνοιγμα της ψαλίδας των κοινωνικών ανισοτήτων. Με πολύ απλά λόγια, ο τρόπος ζωής γίνεται όλο πιο ακριβός και ταυτόχρονα όλο και περισσότερο τυποποιημένος.
Δεν πρέπει βέβαια να κάνουμε το λάθος να τα βάλουμε με τους τουρίστες οι οποίοι, εν πολλοίς, είναι και αυτοί θύματα της συνθήκης. Το ζήτημα δεν είναι προφανώς ο τουρισμός ως concept. Δεν είναι καν ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των τουριστών στην Ελλάδα. Το πρόβλημα γεννιέται μέσα από την πλήρη αδιαφορία να διέπεται αυτή η τουριστική ανάπτυξη από ένα συγκεκριμένο και βιώσιμο πλάνο.
Αν αυτό δεν συμβεί, αν ο τουρισμός παραμείνει απλά ένας εύκολος τρόπος να γεμίζεις τα ταμεία σου, τότε το πιο πιθανό είναι οι ντόπιοι να μπαίνουμε σε ατελείωτες σειρές προτεραιότητας, οι ίδιοι κομπάρσοι της ζωής μας.
Η απόσταση ανάμεσα στους “dinks” και εκείνους που θέλουν απεγνωσμένα, με κάθε κόστος να κάνουν παιδιά. Πόσο συνειδητή είναι η γονεϊκότητα και πόσο συνειδητή η μη γονεϊκότητα;
Στις δυτικές κοινωνίες η κοινωνική επιβολή της τεκνοποίησης μοιάζει να μετεξελίσσεται σε κοινωνική επιβολή μιας «ανέμελης ζωής» χωρίς παιδιά και υποχρεώσεις. Τι συμβαίνει και πόσο διαφορετικές είναι στην πραγματικότητα αυτές οι κοινωνικές επιβολές που κρύβουν πίσω τους συλλογικές φαντασιώσεις και συνομιλούν με την εκάστοτε κοινωνική οργάνωση;
Στην πραγματικότητα, αντιμετωπίζουμε τη μητρότητα και την πατρότητα αρκετά τεχνικά, είτε αποφασίζουμε να κάνουμε είτε να μην κάνουμε παιδιά. Δαπανούμε όλη μας την ενέργεια σε πρακτικές λεπτομέρειες, ρουτίνες και ψευδοϊδελογίες γύρω από το πόσο εφικτό είναι να μεγαλώσουμε παιδιά με τα χρήματα που βγάζουμε, με τα εργασιακά μας δεδομένα ή κατά πόσο επιθυμούμε να στερηθούμε την «καλοπέραση μας» στο όνομα της γονεϊκότητας.
Ελάχιστοι θέτουν πραγματικά ερωτήματα όπως τι άνθρωποι είναι, τι παιδιά υπήρξαν, πως φαντάζονται τον εαυτό τους ως γονέα, τι είδους σχέση θα ήθελαν να έχουν με ένα παιδί, απελευθερωμένοι από την κοινωνική προσδοκία πως μόλις ένα ζευγάρι παντρεύεται ή συγκατοικεί θα πρέπει σύντομα να τεκνοποιήσει.
Για πάρα πολλά χρόνια, η συλλογική φαντασίωση πως η μητρότητα και πατρότητα είναι σχεδόν πεπρωμένο, αυτοσκοπός και κοινωνικό καθήκον εγκλώβισε πολλούς άντρες και γυναίκες σε ρόλους γονέα που δεν επιθύμησαν πραγματικά ποτέ ή δεν μπήκαν στη διαδικασία να σκεφτούν πραγματικά εάν το επιθυμούν. Έγιναν συνεπώς γονείς από κεκτημένη ταχύτητα.
Το ίδιο μοιάζει να συμβαίνει τώρα από την ανάποδη. Πολλοί νέοι άνθρωποι δεν γίνονται γονείς από κεκτημένη ταχύτητα. Η νέα κοινωνική οργάνωση της αγάπης θέλει ανθρώπους ρευστούς και μόνους, αυτόνομους και αυτάρκεις που απολαμβάνουν τη ζωή δίχως την έγνοια και τις στερήσεις της ανατροφής ενός ή περισσότερων παιδιών.
Έτσι, οι “dinks”, το ακρωνύμιο για το «διπλό εισόδημα, χωρίς παιδιά» γίνεται viral και σαρώνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό δεν σημαίνει πως οι οικογένειες Dink δεν συνεχίζουν να αποτελούν ακόμα αντικείμενο αντιπαράθεσης. Όχι όμως για τους σωστούς λόγους, αλλά εξαιτίας του ανεξίτηλου αποτυπώματος της πατριαρχίας.
Για ποιο λόγο ολοένα και περισσότερα ζευγάρια επιλέγουν να είναι dinks; Βάσει των ευρημάτων των περισσότερων σχετικών ερευνών, οι Dinks είναι άνθρωποι αποστασιοποιημένοι από τις παραδόσεις και απαλλαγμένοι από τις συμβάσεις και τα έμφυλα στερεότυπα. Ανήκουν στις γενιά των millennials και στη Γενιά Ζ και παραιτούνται από τη γονεϊκότητα για να δώσουν προτεραιότητα στην προσωπική τους ανάπτυξη, ενώ δείχνουν να απολαμβάνουν τα οφέλη μιας πιο ηδονικής ζωής με δυο εισοδήματα, δίχως εξαρτώμενα μέλη, με περισσότερο ελεύθερο χρόνο για ταξίδια και εξόδους και μεγαλύτερη οικονομική άνεση σε σύγκριση με τις παραδοσιακές οικογένειες.
Η γενιά των boomers έζησε με το άγχος της διεύρυνσης της οικογένειας, την απόκτηση βασικής κατοικίας, εξοχικού και αυτοκινήτων, καθώς και την εξασφάλιση καλών σπουδών για τα παιδιά τους. Οι millennials και η Γενιά Ζ που μεγάλωσαν μέσα σε διαδοχικές κρίσεις μοιάζουν να στοχεύουν σε μια πιο ελεύθερη και γλυκιά ζωή με focus στους ίδιους και όχι στους απογόνους τους.
Συνεπώς, οι οικογένειες dinks δεν αποτελούν πλέον την εξαίρεση. Μια βρετανική μελέτη υποστήριξε πως οι μισοί από τους ανθρώπους που δεν κάνουν παιδιά αποδίδουν την απόφαση τους σε μια ανάγκη να επικεντρωθούν στον εαυτό τους και στις ανάγκες τους, ενώ αρκετοί αρθρογράφοι στα διεθνή μίντια απέδωσαν την τάση Dinks στα υπερτροφικά εγώ και στις εγωιστικές προσωπικότητες.
Που κατοικεί η αλήθεια;
Μήπως όμως η επιλογή να μείνει κάποιος άτεκνος είναι αξιοθαύμαστη και όχι εγωιστική, όπως είχε σχολιάσει η συγγραφέας Jill Filipovic σε σχετικό άρθρο της στη βρετανική Guardian;
Στην πραγματικότητα η γονεϊκότητα δεν είναι πεπρωμένο ούτε υποχρέωση, αλλά μια βαθιά προσωπική επιλογή. Το ίδιο και η μη γονεϊκότητα. Δεν μπορεί να είναι τάση που επιβάλλεται από τα social media και την μετακαπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας.
«Η γονεϊκότητα είναι δύσκολη με πολύ ιδιαίτερους τρόπους. Θα πρέπει να αναλαμβάνεται μόνο εντελώς εθελοντικά. Δεν υπάρχει “εθελοντισμός” σε μια κουλτούρα όπου η γονεϊκότητα είναι υποχρεωτικό μέρος της ενηλικίωσης» όπως σημειώνει η Jill Filipovic. Θα προσθέταμε μόνο πως και η μη γονεϊκότητα πλασάρεται ως μέρος της μεταμοντέρνας ενηλικίωσης.
Ας προσπαθούμε να ενηλικιωθούμε λοιπόν διερευνώντας τη δική μας επιθυμία σε σχέση με την απόκτηση ή τη μη απόκτηση ενός παιδιού, απαλλαγμένοι από τις όποιες κοινωνικές προσδοκίες που μας θέλουν γονείς, singles ή dinks.
Ας μας επιτρέψουμε είμαστε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε.
Ιστορική στιγμή, βρέθηκε συμβιβασμός και συμφωνήθηκε ομολογία παραβίασης του νόμου περί κατασκοπείας.
«Ύστερα από περισσότερα από πέντε χρόνια σε ένα κελί 2×3μ., απομονωμένος επί 23 ώρες καθημερινά, θα ξαναβρεθεί σύντομα με τη σύζυγό του Στέλλα και τα δύο παιδιά τους, τα οποία έχουν γνωρίσει τον πατέρα τους μόνο πίσω από τα κάγκελα», γράφει το WikiLeaks. Μετά από μια μακροχρόνια παγκόσμια εκστρατεία για την απελευθέρωση του 52χρονου Αυστραλού ιδρυτή του WikiLeaks, τα social media πλημμύρισαν με φωτογραφίες και βίντεο του Julian Assange που συνοδεύονται με συνώνυμα της λέξης ελευθερία, ανακούφιση και συγκίνηση.
«Ο Julian Assange είναι ελεύθερος και αναχώρησε τη Δευτέρα από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη φυλακή υψίστης ασφαλείας κοντά στο Λονδίνο, όπου ήταν έγκλειστος επί 5 χρόνια», όπως αναφέρει το WikiLeaks.
Από τη φυλακή του Μπέλμαρς έφυγε το πρωί της Δευτέρας και το απόγευμα ήταν ήδη ελεύθερος πολίτης στο αεροδρόμιο Στάνστεντ, φεύγοντας από το Ηνωμένο Βασίλειο.
— Stella Assange #FreeAssangeNOW (@Stella_Assange) June 25, 2024
Έφτασε πολύ κοντά στο να απελαθεί στις ΗΠΑ, οι αντιδράσεις όμως ανά την υφήλιο ήταν τεράστιες. Την «Ημέρα X», δηλαδή την ημέρα της ακρόασης της υπόθεσης έκδοσης του Τζούλιαν Ασάνζ από τη Μεγάλη Βρετανία στις ΗΠΑ, στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου, οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, διεθνής δημοσιογραφική οργάνωση έκανε debunk στις πιο κοινές παρανοήσεις για την υπόθεση εναντίον του εκδότη. Γιατί επρόκειτο για επίθεση στην ελευθερία του Τύπου που επιχειρήθηκε η συσχέτισή της με κατασκοπεία.
Μετά την «οδύσσεια» που πέρασε όλα αυτά τα χρόνια, με τεράστια επίπτωση στην κατάσταση της υγείας του, ο Julian Assange κατέληξε σε συμφωνία με την αμερικανική δικαιοσύνη να ομολογήσει ενοχή για μία μόνο από τις κατηγορίες που του απέδιδαν οι αμερικανικές αρχές, την παράνομη απόκτηση και αποκάλυψη απόρρητων εγγράφων σχετικά με τις στρατιωτικές και διπλωματικές δραστηριότητες των ΗΠΑ.
Το αντάλλαγμα; Η αποφυλάκισή του από τη Μ. Βρετανία και ο τερματισμός της πολυετούς καταδίωξής του, με τη λήξη των υπόλοιπων κατηγοριών. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ επιθυμούσαν να τον δικάσουν για 17 κατηγορίες υπό τον νόμο Κατασκοπείας, με συνολική ποινή κάθειρξης 170 ετών, δηλαδή ισόβια.
Here's the first video of Julian Assange being freed. He has now boarded a plane and left the UK.
They aren't "releasing" him, though. He plead guilty. It's good that Julian is free, but this isn't justice and it's no victory for the cause of free speech. pic.twitter.com/XEfmTKM3SB
Το WikiLeaks, το site όπου δημοσίευσε απόρρητες πληροφορίες, υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, αποκαλύπτοντας παρανομίες του αμερικανικού στρατού, ήταν ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτήν η παγκόσμια συμμαχία όλων όσων υπερασπίζονται την ελευθρία του Τύπου.
«Η δημοσίευση πληροφοριών δημοσίου συμφέροντος αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης. Έτσι, στην υπόθεση αυτή διώκεται συνολικά η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, καθώς ποινικοποιούνται συνηθισμένες πρακτικές της ερευνητικής δημοσιογραφίας: επικοινωνία με εμπιστευτικές πηγές, λήψη και διάδοση επίσημων ή και διαβαθμισμένων πληροφοριών κ.ο.κ» όπως έχει σημειώσει και η Διεθνής Αμνηστία.
Ο Julian Assange έπραξε αυτό που η συνείδηση ενός δημοσιογράφου θα πρόσταζε και ύψωσε το ανάστημά του μόνος, απέναντι στο σύστημα.
Αύριο Τετάρτη σε δικαστήριο της Σαϊπάν στον Ειρηνικό Ωκεανό θα ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία και η ποινή που θα του επιβληθεί θα συμψηφιστεί με το διάστημα της κράτησής του στη Βρετανία.
«Ο Julian είναι ελεύθερος!!!» δήλωσε ενθουσιασμένη η σύζυγός του Stella Assange, υπογραμμίζοντας ότι «τα λόγια δεν αρκούν για να εκφράσουμε την απέραντη ευγνωμοσύνη μας» σε όσους έχουν κινητοποιηθεί «εδώ και χρόνια» για να επιτευχθεί η απελευθέρωσή του.
Η Kristin Hraffnson που εκτελούσε χρέη αρχισυντάκτριας στο WikiLeaks συμπλήρωσε: «Το κόστος για τον Τζούλιαν, φυσικά, ήταν να στερηθεί την ελευθερία του για όλα αυτά τα χρόνια στη μάχη για τη δημοσιογραφική ελευθερία, την ελευθερία της δημοσίευσης, το θεμέλιο της δημοκρατίας. Μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι χωρίς την υποστήριξή σας, αυτό δεν θα είχε υλοποιηθεί ποτέ, αυτή η ημέρα χαράς, αυτή η ημέρα της ελευθερίας του Τζούλιαν».
Έτσι, τώρα βλέπουμε το βίντεο που δείχνει τον Assange να περπατά ελεύθερος στο αεροδρίμιο, λίγο πριν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο και το WikiLeaks να γράφει:
«Καθώς επιστρέφει στην Αυστραλία, ευχαριστούμε όλους όσοι μας στήριξαν, αγωνίστηκαν για εμάς και παρέμειναν πλήρως αφοσιωμένοι στον αγώνα για την ελευθερία του».
Το χρονικό της απόσυρσης της Barclays από χορηγός θρυλικών βρετανικών φεστιβάλ, όπως των Download, Latitude και Isle of Wight festivals, ως αποτέλεσμα της έντονης διαμαρτυρίας ενάντια σε εταιρείες που εξοπλίζουν το Ισραήλ στη γενοκτονία που διαπράττει στην Παλαιστίνη.
Καλοκαίρι και Ηνωμένο Βασίλειο σημαίνει πολυπληθή μουσικά φεστιβάλ με τα μεγαλύτερα μουσικά ονόματα στον κόσμο, σε μια χώρα που, αν έχει ένα πράγμα για να καυχιέται, αυτό δεν είναι άλλο από την προσφορά της στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα σε κάθε πιθανό είδος. Πώς θα σας φαινόταν όμως αν ξαφνικά το μέλλον της διοργάνωσης μερικών από τα σημαντικότερα φεστιβάλ της χώρας κρινόταν αβέβαιο, έπειτα από τη μαζική απόσυρση δεκάδων acts ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τους χορηγούς τους; Σίγουρα καταστροφικό.
Αυτό φαίνεται πως συνέβη φέτος με τις διοργανώσεις των Download, Latitude και Isle of Wight festivals, που παραλίγο να τιναχτούν στον αέρα όταν οι booked καλλιτέχνες τους άρχισαν να αποχωρούν με συνοπτικές διαδικασίες από το roster τους. Αιτία ήταν η συμμετοχή της τράπεζας Barclays ως χορηγός στις εν λόγω διοργανώσεις της Live Nation, η οποία είναι γνωστό πως προσφέρει τις υπηρεσίες της σε εταιρίες που εξοπλίζουν το Ισραήλ στη γενοκτονία που διαπράττει στην Παλαιστίνη.
Όλα ξεκίνησαν από το συγκρότημα των Pest Control από το Leeds, το οποίο δήλωσε την απόσυρσή του από το Download που διοργανωνόταν από τις 14 ως τις 16 Ιουνίου στο Donington Park του Leicestershire αναφέροντας: «Δεν μπορούμε να θυσιάσουμε τις αρχές που έχει αυτή η μπάντα και η σκηνή από την οποία προερχόμαστε και εκπροσωπούμε, μόνο για προσωπικό όφελος. Δεν θα λάβουμε μέρος σε μια εκδήλωση της οποίας ο χορηγός επωφελείται από τη διευκόλυνση μιας γενοκτονίας».
Το παράδειγμά τους θα ακολουθούσαν τα συγκροτήματα Speed, Scowl και Zulu, αλλά και το βρετανικό metalcore συγκρότημα Ithaca. «Μόλις ενημερωθήκαμε για τη συμμετοχή της Barclays στο Download, ξέραμε ότι δεν μπορούσαμε πλέον να συμμετέχουμε», ανέφεραν οι ίδιοι στον Guardian. «Αυτή η στιγμή αλληλεγγύης είναι μια ευκαιρία για τους διοργανωτές του φεστιβάλ να σκεφτούν προσεκτικά από ποιον παίρνουν χρήματα και να δουν ότι η νεότερη γενιά συγκροτημάτων δεν θα είναι πλέον σιωπηλή».
Πράγματι, οι αποφάσεις των συγκροτημάτων να μην παραμείνουν σιωπηλά έρχονται έπειτα από ένα επίσης εκτεταμένο μποϊκοτάζ στο φεστιβάλ Great Escape στο Brighton τον περασμένο Μάιο, χορηγός του οποίου δεν ήταν άλλη από την Barclaycard. Σε αυτό, περισσότερα από 100 συγκροτήματα και καλλιτέχνες επέλεξαν τελικά να αποχωρήσουν από το line-up.
Η Ιρλανδή τραγουδίστρια CMAT αποσύρθηκε επίσης από το φεστιβάλ του Latitude, δηλώνοντας ότι «δεν θα επέτρεπα το πολύτιμο έργο μου, η μουσική μου, που αγαπώ τόσο πολύ, να ερωτοτροπήσει με τη βία», ενώ η κωμικός Grace Campbell, κόρη του πρώην εκπροσώπου του Sir Tony Blair, Alastair Campbell, αποχώρησε επίσης από το φεστιβάλ, όπως και η Alexandra Haddow.
Οι ενέργειες της μουσικής κοινότητας του Ηνωμένου Βασιλείου έπονται μεγαλύτερων διαμαρτυριών κατά της Barclays από ακτιβιστές υπέρ της Παλαιστίνης, με τα μέλη της ακτιβιστικής ομάδας Palestine Action να έχουν μόλις πρόσφατα βανδαλίσει περίπου 20 από τα υποκαταστήματα της τράπεζας σε όλη την Αγγλία.
Η Palestine Solidarity μάλιστα είχε ζητήσει ήδη γενικό μποϊκοτάζ της τράπεζας λόγω της «σοβαρής συνενοχής της στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων», υποστηρίζοντας ότι η αυτή κατέχει πάνω από 2 δισεκατομμύρια λίρες σε μετοχές και παρέχει 6,1 δισεκατομμύρια λίρες σε δάνεια προς εταιρίες που παρέχουν οπλικά συστήματα στο Ισραήλ.
Το εν λόγω μποϊκοτάζ στηρίζει και το BDS.
Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, η Barclays τελικά απέσυρε τη χορηγία της σε όλα τα φεστιβάλ της Live Nation για το 2024, χωρίς βέβαια να επηρεάζεται στην πληρότητά του το πενταετές συμβόλαιο που υπέγραψε πέρυσι για τη στήριξη των μουσικών διοργανώσεων. Ακόμα κι έτσι όμως, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι ο πολιτικός ακτιβισμός ακόμη και σε πτυχές της ζωής όπως η τέχνη μοιάζει να έχει αποτέλεσμα και όταν μαζικοποιείται μπορεί να συμβάλει για τα καλά στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για ειδήσεις που έχουμε συνηθίσει να περνάνε στα ψιλά στη δημόσια σφαίρα.
Η ακτιβιστική ομάδα Bands Boycott Barclays δήλωσε στον Guardian σχετικά με τις εξελίξεις: «Αυτή είναι μια νίκη για το παγκόσμιο κίνημα BDS υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων. Ως μουσικοί, τρομοκρατηθήκαμε που τα μουσικά μας φεστιβάλ συνεργάστηκαν με την Barclays, οι οποία είναι συνένοχη στη γενοκτονία στη Γάζα μέσω επενδύσεων, δανείων και στήριξης εξοπλιστικών εταιριών που προμηθεύουν τον ισραηλινό στρατό. Εκατοντάδες καλλιτέχνες ανέλαβαν δράση αυτό το καλοκαίρι για να καταστήσουν σαφές ότι αυτό είναι ηθικά κατακριτέο και χαιρόμαστε που εισακουστήκαμε».
Η δήλωση συνεχίζει: «Η απαίτησή μας από την Barclays είναι απλή: να απεμπλακεί από τη γενοκτονία αλλιώς θα αντιμετωπίσει περαιτέρω μποϊκοτάζ. Το μποϊκοτάζ της Barclays, που είναι επίσης ο κύριος χρηματοδότης της Ευρώπης ως προς τα ορυκτά καύσιμα, είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για να διεκδικήσουμε την αλλαγή».
Στο ίδιο πνεύμα, η Areeba Hamid, co-executive director της Greenpeace UK, σχολίασε: «Η Live Nation έκανε το σωστό με την αναστολή της χορηγίας της Barclays. Είναι καιρός η Barclays να σταματήσει να κρύβεται πίσω από τη μουσική και να υποστεί κριτική. Αυτή η τράπεζα είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη, χρηματοδοτώντας πετρέλαιο και φυσικό αέριο ύψους δισεκατομμυρίων λιρών και τώρα έχει συνδεθεί με εταιρίες όπλων που εμπλέκονται στον πόλεμο στη Γάζα. Βάζοντας ένα τέλος στο greenwashing, οι διοργανωτές του φεστιβάλ στέλνουν ένα σαφές μήνυμα στην Barclays ότι είναι καιρός να αναλάβει την ευθύνη για τις καταστροφικές βιομηχανίες που χρηματοδοτεί».
Τέλος, την εξέλιξη χαιρέτησε το συγκρότημα των Enter Shikari, που σε συνέντευξή του στο περιοδικό Rolling Stone πριν από την εμφάνισή του στο Download Festival δήλωσε προς είχε υπογράψει και αυτό την ανοιχτή επιστολή σχετικά με την απόσυρση της Barclays από τη διοργάνωση.
Eνώ ο Tom Morello των Rage Against the Machine έγραψε στο Χ: «Η τραπεζική χρηματοδότηση εγκλημάτων πολέμου δεν έχει θέση στα μουσικά φεστιβάλ. Το γεγονός ότι το Download άκουσε τους μουσικούς του και διέκοψε τους δεσμούς του με την Barclays Bank αποτελεί απόδειξη της δύναμης των καλλιτεχνών που αναλαμβάνουν συλλογική δράση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχω πιέσει σκληρά για αυτό στα παρασκήνια εδώ και αρκετό καιρό και χαιρετίζω όλους τους καλλιτέχνες που πήραν θέση για να βοηθήσουν να πραγματοποιηθεί αυτή η ιστορική απόσυρση».
BREAKING: Barclays ends sponsorship of @DownloadFest@IsleOfWightFest & @LatitudeFest! A bank funding war crimes has no place at music festivals. The fact that Download has listened to its musicians and cut ties with Barclays Bank is a testament to the power of artists taking…
Τον τελευταίο χρόνο, ίσως έχετε ακούσει για τα “plant points” που έχουν κατακλύσει τη θεματολογία της διατροφικής ενημέρωσης. Περί τίνος πρόκειται, τελικά; Και γιατί συστήνεται να καταναλώνουμε τουλάχιστον 30 διαφορετικά την εβδομάδα;
Η ιδέα είναι απλή και σίγουρα όχι καινούργια στην επιστήμη της διατροφής: Για κάθε “νέο” και “διαφορετικό” φυτό που καταναλώνουμε σε μια εβδομάδα, καταμετράται ένας πόντος. Με την ένταξη 30 διαφορετικών φυτικών τροφίμων στα γεύματά μας, καλύπτουμε όσο γίνεται περισσότερο το ευρύ φάσμα θρεπτικών συστατικών που χρειαζόμαστε και “ταϊζουμε” τα καλά βακτήρια του εντέρου μας, ώστε να επικρατήσουν και να ενισχυθεί ο πληθυσμός τους.
Η θεωρία αυτή προέκυψε από μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του “American Gut Project”, στο οποίο υπήρξαν περισσότεροι από 10.000 συμμετέχοντες. Στόχος ήταν να κατανοηθεί καλύτερα το πώς επηρεάζει την υγεία μας το μικροβίωμα του εντέρου, δηλαδή το σύνολο των μικροβιωτών (βακτηρίων) που το αποικίζουν. Μέσα από την έρευνα, κατέληξαν στο ότι οι συμμετέχοντες που έτρωγαν 30 ή περισσότερα διαφορετικά είδη φυτών μέσα στην εβδομάδα παρουσίαζαν μεγαλύτερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα του εντέρου τους, γεγονός που προωθεί, συνολικά, την καλύτερη υγεία. Ο λόγος που είναι σημαντική η ποικιλία είναι ότι τα περισσότερα ευεργετικά τρόφιμα έχουν ένα συγκεκριμένο πεδίο δράσης, που σημαίνει ότι πολλά διαφορετικά τρόφιμα συνεπάγονται και διαφορετικά μεταξύ τους οφέλη για την υγεία.
Το σημαντικό σημείο καμπής που βρέθηκε ότι έκανε τη μεγαλύτερη διαφορά στην υγεία των συμμετεχόντων ήταν αυτά τα 30 διαφορετικά φυτικά τρόφιμα, εξού και προέκυψε ο αριθμός 30 ως μία πρόταση αναφοράς για τον γενικό πληθυσμό.
Τι “μετράει” ως plant point;
Τα φυτικά τρόφιμα κατηγοριοποιούνται σε έξι μεγάλες ομάδες: Ολικής αλέσεως δημητριακά (όπως καστανό ρύζι, βρώμη, κριθάρι και κινόα), λαχανικά, φρούτα, όσπρια (όπως φακές, ρεβίθια και φασόλια), ξηροί καρποί και σπόροι,βότανα και μπαχαρικά. Αυτό σημαίνει ότι ο καφές και η μαύρη σοκολάτα (με 70% κακάο ή περισσότερο) είναι στη λίστα, καθώς τεχνικά προέρχονται από σπόρους. Το τόφου που παρασκευάζεται από σόγια, μετράει επίσης.
Τι δεν “μετράει” ως plant point;
Τα “plant points” αφορούν όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα. Γενικά, όσο πιο επεξεργασμένο είναι ένα συστατικό, τόσο πιο χαμηλή είναι η θετική του επίδραση στην υγεία μας. Έτσι, δεν μπορούμε να πούμε ότι δίνουν όλα τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα έναν πόντο. Για παράδειγμα, το λευκό ψωμί και τα ζυμαρικά παρασκευάζονται με το εσωτερικό μέρος του σιταριού, από το οποίο έχει αφαιρεθεί το πλούσιο σε φυτικές ίνες πίτουρο και το φύτρο.
Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι φυτικές τροφές;
Οι φυτικές τροφές είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, οι οποίες αποτελούν τη βασική τροφή για τα καλά βακτήρια του εντέρου. Μια διατροφή, λοιπόν, πλούσια σε αυτές τις τροφές, ενθαρρύνει την ανάπτυξη μιας μεγαλύτερης ποικιλότητας μικροοργανισμών (βακτηρίων) στο έντερο. Αυτά τα βακτήρια ζυμώνουν τις φυτικές ίνες των τροφών και παράγουν βραχείας αλύσου λιπαρά οξέα (SCFAs), όπως βουτυρικό οξύ, που είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για την υγεία του εντέρου. Αυτή η μεγάλη ποικιλότητα του μικροβιώματος συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για πλήθος ασθενειών.
Επιπλέον, οι φυτικές τροφές περιέχουν πολλές ενώσεις που μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή στο έντερο και σε όλο το σώμα. Για παράδειγμα, πολυφαινόλες έχουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να υπερασπιστούν το σώμα κατά των εισβολέων καθώς και να μειώσουν τις φλεγμονές και τις βλάβες από οξειδωτικό στρες που συνδεόνται με χρόνιες και αυτοάνοσες παθήσεις.
Το take-home message είναι ότι δεν χρειάζεται να υιοθετήσουμε μία καθαρά φυτοφαγική διατροφή αν θεωρούμε ότι βρίσκεται πολύ μακριά από εμάς. Μπορούμε, όμως, να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε την ποσότητα και την ποικιλία των φυτικών πηγών μας για να εξασφαλίσουμε ένα πιο υγιές έντερο –και συνεπώς σώμα.
Η techno μουσική χαρακτήρισε τη δεκαετία του 1990 και δημιούργησε ένα underground κίνημα. Τι σημαίνει όμως για το σήμερα η αναγέννησή της ως το νέο mainstream;
Πάμε σε κάνα techno-πάρτο; Η συγκεκριμένη ατάκα τα τελευταία χρόνια πλέον ακούγεται ολοένα και πιο συχνά από άτομα τα οποία δεν είχαν μέχρι πρότινος καμία σχέση με την ηλεκτρονική μουσική. Τι έχει αλλάξει στις ζωές μας και η techno μουσική πλέον έγινε το επίκεντρο;
Η λατρεία του παρελθόντος
Πριν περίπου μία δεκαετία η trash ελληνική μουσική ήρθε ξανά στο προσκήνιο υπό τη μορφή μίας έντονης νοσταλγίας για τα 90s. Ξεχασμένοι καλλιτέχνες ξεκίνησαν να κάνουν comeback σε διάφορα parties και το κοινό να τους στέλνει ξανά στην κορυφή. Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο το Μεταξουργείο γέμιζε με νέους που προσπαθούσαν ματαίως να μπουν στο «Πλυντήριο» και να ακούσουν κομμάτια από την εποχή που πήγαιναν δημοτικό. Τα παλιά και πολυαγαπημένα hits κέρδισαν σταδιακά μία θέση στις playlists μας στο Spotify και στο YouTube.
Όμως, όλο αυτό ήταν η νοσταλγία για έναν κόσμο που πλέον δεν υπάρχει, που έχει ξεχαστεί και θα μείνει στις ελάχιστες αναμνήσεις μας και στο φαντασιακό μας ως αυτά τα χρυσά χρόνια της αφθονίας και της ξεγνοιασιάς. Αιτία; Η ενηλικίωση για τους περισσότερους ήταν μία τεράστια ματαίωση.
Σήμερα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά όμως, καθώς έχει γίνει μία τεράστια στροφή της mainstream κουλτούρας στην techno και τα rave parties.
Μάνα raver, έγινα κυριλέ
Η techno μουσική, τουλάχιστον για την Ελλάδα, έχει μία ιδιαίτερη σημειολογία. Τα cult στιγμιότυπα που χρησιμοποιεί το Luben με μεγάλη επιτυχία εδώ και χρόνια στα video του δημιούργησαν έναν μύθο, απαλλαγμένο από τα «χημικά όνειρα» και τους «εναλλακτικούς κόσμους», φέρνοντας την techno πιο κοντά σε ένα κοινό το οποίο δεν έβρισκε συσχετίσεις με τη ναρκοκουλτούρα.
Έτσι, το να καταναλώνεις τη συγκεκριμένη μουσική πλέον δεν σε κάνει για την κοινωνία ένα «περιθωριακό junkie» όπως στα 90s, αλλά έναν «κυριλέ φασαίο» με καθημερινή δουλειά 10-6, αρκετά hobbies και ένα συμμαζεμένο σπίτι.
Πώς έγινε η απενοχοποίηση;
Για να περάσει κάτι από το underground στο mainstream χρειάζεται η αποδοχή του από το κοινό και τους stakeholders.
Σε αυτό βοήθησαν οι σημαντικές μουσικές διοργανώσεις και τα φεστιβάλ με μεγάλους χορηγούς που φιλοξενούν κάθε χρόνο ξένους δημιουργούς και γίνονται sold out, τα πολιτιστικά ιδρύματα όπως η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που διοργανώνουν urban parties με DJs από Ελλάδα και εξωτερικό και φυσικά οι διάφοροι φορείς όπως ο Δήμος Αθηναίων που χρηματοδοτεί τακτικά techno-πάρτα σε διάφορα μέρη της πόλης που δεν έχουν καμία σχέση με τη διασκέδαση.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι techno Κυριακές στη Βαρβάκειο, η «κατάληψη» της Δημοτικής Αγοράς στην Κυψέλη και οι υπαίθριες συναυλίες σε ανοιχτούς χώρους και πλατείες της Αθήνας.
Η techno ως ψυχοκοινωνικό φαινόμενο
Το κάθε μουσικό είδος ικανοποιεί κάποιες ανάγκες στο κοινό και παράλληλα δημιουργεί τις εκάστοτε υποκουλτούρες και τη χαρακτηριστική αισθητική. Η δημοτικότητα της techno -όπως και πολλά άλλα ηλεκτρονικά μουσικά είδη- οφείλεται κατά πολλούς στον βιο-συγχρονισμό.
Ο ρυθμός της κυμαίνεται μεταξύ των 120 και των 150 BPM, όσο δηλαδή και η καρδιά μας όταν βρισκόμαστε σε κίνηση. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να εντοπίσουμε μία συσχέτιση στο γιατί βιολογικά ενδεχομένως η techno μάς παρακινεί να χορέψουμε και να νιώσουμε άνετα με αυτή.
Από εκεί και πέρα υπάρχει μία ερμηνεία που σχετίζεται με τη μεταφυσική προσέγγιση και το αίσθημα του θείου και της κοσμικής συνένωσης. Για πολλούς η techno μουσική αποκτά χαρακτηριστικά θρησκευτικότητας και πνευματικότητας, δηλαδή τους επιτρέπει να βρίσκουν μία διασύνδεση με την αρμονία και την εσωτερική ανάγκη για πίστη σε κάτι ανώτερο.
Αυτό μπορεί να οφείλεται για ένα μέρος του κοινού στο παραπάνω βιολογικό επιχείρημα, καθώς την αντιλαμβάνονται ως μία μορφή ιδιότυπου διαλογισμού, αλλά μπορεί να γίνει ευκολότερα κατανοητό αν λάβουμε υπόψη μας πως υπήρχε μία ευρύτερη σύνδεση του εν λόγω μουσικού ρεύματος με τα ναρκωτικά.
Τα «χημικά ταξίδια» (tripping) οφείλονται στις διάφορες ψυχεδελικές ουσίες που έκανε το κοινό από τα 90s. Οι «κύκλοι που γυρίζουν έτσι» δεν ήταν μονάχα ο φωτισμός στα σκοτεινά υπόγεια για πολλούς, αλλά το αποτέλεσμα ουσιών όπως το LSD, το MDMA και το Ecstasy.
Τέλος, η techno έχει τη γοητεία της εναλλακτικότητας. Αρκετοί αναζητούν έναν τρόπο να εντάσσονται στην αντι-νόρμα με ασφαλή τρόπο, αλλά και να περνούν καλά ταυτόχρονα.
Το γεγονός πως πλέον μπορείς μία Κυριακή να την περάσεις με φίλους σου σε μία κοντινή πλατεία που δεν παίζει σκυλάδικα, αλλά με μία ευχάριστη μουσική και με λίγο artistic και εκκεντρικό κόσμο, δημιουργεί την αίσθηση πως είσαι «εναλλακτικός» χωρίς να χρειάζονται τολμηρές αισθητικές παρεμβάσεις ή οι καταχρήσεις.
Έτσι, μπορείς να βγάλεις άνετα stories και να συνθέσεις το ψηφιακό μωσαϊκό που θα σε κάνει να φαίνεσαι «ψαγμένος» τη Δευτέρα στο γραφείο.
Techno και gentrification
Τα διάφορα parties γίνονται σε χώρους που δεν είναι ταυτισμένοι με την ψυχαγωγία.
Αυτό συμβαίνει για να γίνει αισθητή η αντίφαση, καθώς το ριζοσπαστικό ή το μη οικείο αισθητικό στοιχείο είναι εγγενές χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης μουσικής κουλτούρας. Εδώ όμως υπάρχει και μία διαφορετική διάσταση για την πόλη. Πολλά από αυτά τα parties έχουν ως σκοπό να επαναδιεκδικήσουν σημεία της πόλης τα οποία εντάσσονται στα ghettos.
Στην πράξη, τα διάφορα techno parties οικειοποιούνται ένα μέρος της πόλης, το οποίο έχει περάσει σε συγκεκριμένες περιθωριακές ομάδες ή είναι μη προσβάσιμο από το ευρύ κοινό.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: η πλατεία Σανταρόζα είναι ένας χώρος στον οποίο θα βρεις σχεδόν κάθε στιγμή χρήστες ουσιών και σύριγγες. Για κάποιες μέρες μέσα στον Μάιο διοργανώθηκε ένα ανοιχτό techno party στο πλαίσιο του Athens Digital Art Festival.
Η πλατεία πέρασε ξανά στο κοινό, έστω και για λίγο. Παραμένει όμως ερώτημα το πού μετακινήθηκαν τα τοξικοεξαρτημένα άτομα. Αυτό γίνεται τα τελευταία χρόνια σε διάφορα σημεία της πόλης. Κατά μία έννοια έχουμε μία περίπτωση εξευγενισμού με θετικό πρόσημο για τους πολίτες, όμως δεν παύει η όλη χρήση του δημόσιου χώρου να γίνεται στο πλαίσιο της κατανάλωσης, καθώς στήνονται περίπτερα χορηγών και υπαίθριες μπάρες που πωλούν ποτά.
Σε όλους αρέσουν τα ανοιχτά parties. Αλλά πόσο μπορούν να μας εξασφαλίσουν πως οι χώροι θα παραμείνουν ασφαλείς, καθαροί και δημόσιοι και σύντομα δεν θα γεμίσουν τραπεζάκια καταλήγοντας εν τέλει σε μία διαφορετική μορφή αποκλεισμού για τους πολλούς;
Οι επείγουσες περιβαλλοντικές ανάγκες καθιστούν επιτακτική την άμεση θέσπιση μέτρων για την προάσπιση του πλανήτη και της βιωσιμότητας.
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει πεισματικά σε νηπιακό στάδιο στις «πράσινες» υποδομές, σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης (Σουηδία, Φινλανδία, Ολλανδία κ.λπ.), τα «Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης» είναι μια ιδιαίτερα αξιόλογη, αλλά όχι ιδιαίτερα προβεβλημένη, πρωτοβουλία με πολλαπλά οφέλη.
Οι διατάξεις
Βάσει της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, όπως προβλέπεται από την οδηγία 2008/98/ΕΚ, έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι ανακύκλωσης. Μάλιστα, η αδυναμία επίτευξής τους συνεπάγεται νέα πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την Ελλάδα. Καθώς είναι γνωστά τοις πάσι τα δυσμενή επίπεδα γύρω από την ανακύκλωση στη χώρα μας, αναδύεται συνεχώς η ανάγκη για άμεσες προωθητικές δράσεις τέτοιων πρακτικών. Ως εκ τούτου, για την επίτευξη των ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνει άμεση εφαρμογή «οικονομικών εργαλείων», ώστε να ενισχυθεί το κίνητρο συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία της ανακύκλωσης.
Υπό αυτό το πρίσμα και αξιοποιώντας, παράλληλα, τις υφιστάμενες καλές πρακτικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανταποδοτική ανακύκλωση προέβη σε σημαντική αύξηση του ανταποδοτικού κινήτρου που προσφέρεται στους πολίτες ανά επιστρεφόμενη μεταλλική, πλαστική και γυάλινη συσκευασία στα «Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», αφού πλέον προσφέρονται 0,03€ για κάθε επιστρεφόμενη συσκευασία. Συνεπώς, η ανακύκλωση 33 συσκευών ισοδυναμεί με 1€.
Ο τρόπος λειτουργίας
Η ανταποδοτική ανακύκλωση στηρίζει τη μέθοδο εναλλακτικής διαχείρισης, η οποία εφαρμόζεται στη χρήση των Κέντρων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, όπου με την αξιοποίηση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, πραγματοποιούνται αυτόματα οι εργασίες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των συσκευασιών.Ειδικότερα, εξαιτίας του εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, πραγματοποιούνται αυτόματα, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες εργασίες:
– Παραλαβή των άδειων συσκευασιών σε ειδική χοάνη υποδοχής με υψηλή ταχύτητα παραλαβής (έως 40 συσκευασίες ανά λεπτό)
– Αναγνώριση και διαχωρισμός των συσκευασιών ανά υλικό με την χρήση ειδικών αισθητήρων
– Αναγνώριση της συγκεκριμένης συσκευασίας με την χρήση barcode scanner
– Συμπίεση ή τεμαχισμός της συσκευασίας με ειδικά μηχανικά μέσα, επιτυγχάνοντας μείωση όγκου έως 90%
– Συλλογή των επιστρεφόμενων συσκευασιών σε ειδικό ενσωματωμένο κλειστό αποθηκευτικό χώρο
– Αποθήκευση, εκτύπωση και αποστολή όλων των στατιστικών στοιχείων και δεδομένων (π.χ. αριθμός και είδος συσκευασιών ανά υλικό, ποσό παρεχόμενου ανταποδοτικού κινήτρου ανά υλικό, ποσό δωρεάς υπέρ της ενίσχυσης κοινωνικού σκοπού ανά υλικό, αριθμός καταναλωτών που ανακύκλωσαν, αριθμός καταναλωτών που επέλεξαν την παραλαβή του ανταποδοτικού κινήτρου, αριθμός καταναλωτών που επέλεξαν τη δωρεά του ανταποδοτικού κινήτρου κ.α.), με αξιοποίηση του ενσωματωμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή, του εκτυπωτή και του modem
– Αυτόματη εκτύπωση και παράδοση στον ανακυκλωτή των αποδείξεων του ανταποδοτικού αντιτίμου μέσω αξιοποίησης του ενσωματωμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή και εκτυπωτή
– Αυτόματη εκτύπωση και παράδοση στον ανακυκλωτή κουπονιών με διάφορες προσφορές (π.χ. κουπόνια διαγωνισμών, κουπόνια προωθητικών ενεργειών, κουπόνια δωρεάν προϊόντων κ.α.) μέσω αξιοποίησης του ενσωματωμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή και εκτυπωτή
– Αυτόματη δωρεά της αξίας του χρηματικού αντιτίμου υπέρ κάποιου κοινωνικού σκοπού μέσω της εφαρμογής του Συστήματος Συγκέντρωσης Κοινωνικού Κεφαλαίου, που στηρίζεται σε ειδικό λογισμικό και εξαρτήματα που τοποθετούνται στον εξοπλισμό
– Καθοδήγηση και ενημέρωση του καταναλωτή για τη διαδικασία της λειτουργίας του εξοπλισμού, για την επιστροφή των συσκευασιών, με τη βοήθεια των σχετικών αλληλοεπιδρώμενων μηνυμάτων που εμφανίζονται στην ειδική οθόνη του κάθε μηχανήματος
– Online διασύνδεση των αυτόματων μηχανημάτων ανταποδοτικής ανακύκλωσης με τον κεντρικό server, μέσω χρήσης ασύρματου δικτύου επικοινωνιών
Δήμοι με «Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης»
Η εν λόγω πρωτοβουλία υλοποιείται μέχρι στιγμής στους εξής δήμους:
Η αστρολογία είναι μια πανάρχαια τέχνη που μελετά τις κινήσεις και τις σχετικές θέσεις των ουράνιων σωμάτων και πώς αυτές επηρεάζουν τα ανθρώπινα γεγονότα και την προσωπικότητά μας.
Οι πλανήτες, τα ζώδια και οι αστρολογικοί χάρτες είναι τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται από τους αστρολόγους για να προβλέψουν μελλοντικές τάσεις και να ερμηνεύσουν την προσωπικότητα και τις εμπειρίες ενός ατόμου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι προοδευμένοι πλανήτες παίζουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στην κατανόηση της εξέλιξης και της ανάπτυξης του ατόμου.
Τι είναι οι Προοδευμένοι Πλανήτες;
Οι προοδευμένοι πλανήτες αποτελούν ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται στην αστρολογία για να εξετάσει την εξέλιξη και την ανάπτυξη ενός ατόμου μέσα στον χρόνο.
Αυτή η τεχνική βασίζεται στην ιδέα ότι η ζωή ενός ατόμου προχωρά και εξελίσσεται, όπως και οι πλανήτες στον αστρολογικό του χάρτη. Οι προοδευμένοι πλανήτες αναπαριστούν αυτή την εξέλιξη, μετακινώντας τους πλανήτες στον χάρτη του ατόμου κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Η πιο κοινή μέθοδος για τον υπολογισμό των προοδευμένων πλανητών είναι η λεγόμενη «δευτερεύουσα πρόοδος». Σε αυτή τη μέθοδο, κάθε ημέρα μετά τη γέννηση ενός ατόμου αντιστοιχεί σε ένα έτος της ζωής του. Για παράδειγμα, οι θέσεις των πλανητών την δέκατη ημέρα μετά τη γέννηση αντιστοιχούν στο δέκατο έτος της ζωής του ατόμου.
Αυτός ο τρόπος πρόβλεψης θεωρείται ότι δείχνει τις εσωτερικές αλλαγές και την προσωπική εξέλιξη του ατόμου.
Οι Σημαντικοί Προοδευμένοι Πλανήτες και η Ερμηνεία τους
Κάθε πλανήτης στον αστρολογικό χάρτη έχει μια συγκεκριμένη σημασία και η πρόοδός του μπορεί να φέρει σημαντικές αλλαγές στη ζωή του ατόμου.
Ο προοδευμένος Ήλιος, για παράδειγμα, αντιπροσωπεύει την προσωπική ταυτότητα και τον σκοπό της ζωής. Η πρόοδός του δείχνει πώς εξελίσσεται η αυτοαντίληψη και οι βασικές αξίες του ατόμου. Η αλλαγή ζωδίου του προοδευμένου Ήλιου μπορεί να σηματοδοτήσει σημαντικές μεταβατικές περιόδους στη ζωή, όπως μια νέα κατεύθυνση στην καριέρα ή μια αλλαγή στις προσωπικές προτεραιότητες.
Η προοδευμένη Σελήνη, από την άλλη πλευρά, σχετίζεται με τα συναισθήματα, το υποσυνείδητο και τις ενστικτώδεις αντιδράσεις. Η προοδευμένη Σελήνη αλλάζει ζώδιο περίπου κάθε χρόνο, δείχνοντας αλλαγές στη συναισθηματική κατάσταση και στις εσωτερικές ανάγκες του ατόμου. Για παράδειγμα, όταν η προοδευμένη Σελήνη μετακινείται από τον Ταύρο στους Διδύμους, μπορεί να υπάρξει μια στροφή από την αναζήτηση συναισθηματικής σταθερότητας σε μια πιο περίεργη και διανοητική προσέγγιση στις σχέσεις και στις συναισθηματικές καταστάσεις.
Ο Ερμής, που αντιπροσωπεύει την επικοινωνία και τη σκέψη, όταν προοδεύει, δείχνει πώς εξελίσσεται η νοητική διαδικασία και οι επικοινωνιακές δεξιότητες του ατόμου. Αν ο προοδευμένος Ερμής μετακινείται σε ένα πιο εκφραστικό ζώδιο, όπως σε Δίδυμους ή Λέων, το άτομο μπορεί να βρει νέους τρόπους να εκφράζεται και να επικοινωνεί τις ιδέες του. Αντίθετα, αν ο Ερμής προοδεύει σε ένα πιο εσωστρεφές ζώδιο όπως ο Καρκίνος, μπορεί να υπάρξει μια μεγαλύτερη εστίαση στη συναισθηματική επικοινωνία και την αυτοέκφραση.
Η Αφροδίτη, που συνδέεται με τις σχέσεις, την αγάπη και την αισθητική του ατόμου, όταν προοδεύει, δείχνει πώς εξελίσσονται οι σχέσεις και οι αξίες σε σχέση με την ομορφιά και την αρμονία. Οι αλλαγές στην προοδευμένη Αφροδίτη μπορεί να φέρουν νέες προοπτικές στις προσωπικές σχέσεις και στη δημιουργικότητα. Για παράδειγμα, η πρόοδος της Αφροδίτης στον Λέοντα μπορεί να ενισχύσει την ανάγκη για ρομαντισμό και δημιουργική έκφραση, ενώ η πρόοδος στην Παρθένο μπορεί να φέρει μια πιο πρακτική και αναλυτική προσέγγιση στην αγάπη και στις σχέσεις.
Τέλος, ο Άρης, ως πλανήτης της δράσης, της ενέργειας και της φιλοδοξίας, όταν προοδεύει, δείχνει αλλαγές στον τρόπο που εκφράζεται η ενέργεια και η διεκδίκηση στόχων. Η πρόοδος του Άρη σε ένα δυναμικό ζώδιο όπως ο Κριός μπορεί να φέρει αυξημένη αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα, ενώ η πρόοδος στον Ζυγό μπορεί να τονίσει την ανάγκη για συνεργασία και αρμονία στις δράσεις του ατόμου.
Παραδείγματα και Πρακτικές Εφαρμογές
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη σημασία των προοδευμένων πλανητών, ας δούμε μερικά παραδείγματα από πραγματικές περιπτώσεις. Όταν ο προοδευμένος Ήλιος αλλάζει ζώδιο, μπορεί να σηματοδοτήσει μια περίοδο σημαντικής προσωπικής μεταμόρφωσης. Ένα άτομο που είχε τον Ήλιο του στον Καρκίνο και προχωρά στον Λέοντα μπορεί να βιώσει μια φάση αυξημένης αυτοπεποίθησης και δημιουργικότητας. Αυτή η αλλαγή μπορεί να συνοδεύεται από μια νέα αίσθηση σκοπού και μια επιθυμία να εκφράσει την προσωπικότητά του με μεγαλύτερη σαφήνεια και αποφασιστικότητα.
Από την άλλη πλευρά, η προοδευμένη Σελήνη σε σύνοδο με τον γενέθλιο Ήλιο μπορεί να υποδηλώνει μια περίοδο αυξημένης συναισθηματικής ευαισθησίας και εσωτερικής ανασκόπησης. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται μια ισχυρή ανάγκη για συναισθηματική ανανέωση και μια νέα αρχή. Αυτή η περίοδος μπορεί να φέρει στην επιφάνεια παλιές συναισθηματικές πληγές που χρειάζονται θεραπεία και να ενθαρρύνει το άτομο να εξερευνήσει βαθύτερα τα συναισθήματά του και τις εσωτερικές του ανάγκες ή αλλιώς μεταμόρφωση κατά κάποιον τρόπο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον παράδειγμα είναι η πρόοδος του Ερμή σε σύνοδο με τον γενέθλιο Άρη. Αυτή η αστρολογική διέλευση μπορεί να ενισχύσει την πνευματική ενέργεια και την αποφασιστικότητα του ατόμου. Το άτομο μπορεί να βρει νέους τρόπους να εκφράσει τις ιδέες του με πάθος και δυναμισμό, και να αναλάβει πρωτοβουλίες που απαιτούν γρήγορη σκέψη και δράση.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που μπορούν να αναλυθούν αλλά εξαρτάται από τον προσωπικό χάρτη του καθενός. Επομένως, οι προοδευμένοι πλανήτες είναι ένα ισχυρό εργαλείο στην αστρολογία που βοηθά στην κατανόηση της εξέλιξης και των μεταβατικών φάσεων στη ζωή ενός ατόμου.
Με την προσεκτική μελέτη τους, οι αστρολόγοι μπορούν να παράσχουν πολύτιμες πληροφορίες και καθοδήγηση για το πώς να αξιοποιήσουν αυτές τις αλλαγές προς όφελός τους.
Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως οι δουλειές του σπιτιού στην χώρα μας είναι ακόμα γυναικεία υπόθεση. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι γυναίκες επωμίζονται και το καθήκον της διατήρησης της οικογενειακής αρμονίας. Τι είναι το kinkeeping, η απλήρωτη εργασία που χρειάζεται αναγνώριση;
Ο πατέρας μιας τετραμελούς οικογένειας επιστρέφει το απόγευμα στο σπίτι μετά από μια κουραστική μέρα στην δουλειά. Αφού πάρει τα παιδιά από τον παππού τους, πηγαίνει στο σουπερμάρκετ για τα απαραίτητα ενώ στη συνέχεια επιστρέφει στο σπίτι για να βάλει μπροστά δουλειές όπως μαγείρεμα, καθάρισμα κλπ. Η σύζυγος έχει γυρίσει ήδη στο σπίτι από την δουλειά της και ξεκουράζεται.
Καθώς πλησιάζουν τα γενέθλια του μικρότερου παιδιού, ο πατέρας κάνει πλάνο για το πώς θα γίνει ο εορτασμός φέτος, ενώ παράλληλα καλεί τα μακρινότερα μέλη της οικογένειας για να τους το υπενθυμίσει και να τα προσκαλέσει στο πάρτι. Παράλληλα, ετοιμάζει τα δώρα και σχεδιάζει το μενού, ώστε να καλύψει τις επιθυμίες και τις ανάγκες όλων των προσκεκλημένων.
Την επόμενη μέρα, πριν φύγει η σύζυγος για το γραφείο, της υπενθυμίζει ότι πλησιάζει η γιορτή του πατέρα ενώ την συμβουλεύει να τηλεφωνήσει στους γονείς της ή να προγραμματίσει μια επίσκεψη. «Μπορείς να το κάνεις εσύ γιατί θα το ξεχάσω;»του απαντάει και εκείνος δέχεται με ευχαρίστηση. Αν τα παραπάνω μας ακούγονται εξωπραγματικά είναι γιατί είναι. Παρόλα αυτά, αν αντιστραφούν οι ρόλοι και στη θέση του άντρα βάλουμε την γυναίκα, τα πράγματα είναι σε πληκτικό βαθμό κανονικά.
Οι οικογένειες δεν μένουν ενωμένες χάρη σε κάποια μαγική δύναμη. Στην πραγματικότητα, οι ισχυροί δεσμοί και η ομαλή της λειτουργία στην πάροδο των χρόνων, είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς που τις περισσότερες φορές περνά απαρατήρητη.
Το kinkeeping είναι ένας όρος που πρωτοεμφανίστηκε το 1985 από την κοινωνιολόγο Carolyn Rosenthal, ωστόσο πρόσφατα άρχισε και πάλι να συζητείται στο TikTok, ενώ το dictionary.com την όρισε ως λέξη της ημέρας για τις 10 Απριλίου του 2024.
Σχεδόν σε κάθε οικογένεια υπάρχει ένα άτομο που είναι υπεύθυνο για να κρατά ενωμένα όλα τα μέλη της. Οι αρμοδιότητές του ποικίλουν. Από το να ενημερώνει όλα τα συγγενικά πρόσωπα για τα νέα της οικογένειας, για επιτυχίες, αποτυχίες, ζητήματα υγείας, να οργανώνει συναντήσεις, γιορτινά τραπέζια, μέχρι το να συμβάλει ώστε να επιλυθούν διαμάχες, η/ο kinkeeper βάζει τον εαυτό της/του σε δεύτερη μοίρα στο όνομα της οικογενειακής αλληλεγγύης.
Όπως περιγράφει μια χρήστρια σε ένα Tiktok βίντεο που συγκεντρώνει 12 εκατ. προβολές, για να κατανοήσουμε καλύτερα τον συγκεκριμένο όρο, ας φανταστούμε ότι η ζωή είναι σαν ένα θεατρικό έργο που οι γυναίκες αναλαμβάνουν την παραγωγή, την σκηνοθεσία, την δημιουργία των σκηνικών και των κοστουμιών, και οι άντρες είναι οι ηθοποιοί που στο τέλος χειροκροτούνται.
Εκ πρώτης όψεως, το άτομο που αναλαμβάνει το ρόλο του συνδετικού κρίκου μιας οικογένειας ενδέχεται να νιώθει ευτυχία και ενδυνάμωση, ωστόσο η συνεχής προσπάθεια να τηρηθούν όλα τα δέοντα, μπορεί να οδηγήσει τα άτομα αυτά στο να αισθανθούν στρες, συναισθηματική και ψυχολογική καταπίεση μέχρι και εξάντληση. Το περιστασιακό άγχος, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο άγχος με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική όσο και την σωματική υγεία.
Ο ρόλος της/του kinkeeper δεν ανατίθεται μετά από οικογενειακά συμβούλια, συνήθως πηγαίνει αυτόματα στην μητέρα και στη συνέχεια, περνά στην κόρη. Έρευνα του 1996 αποκάλυψε ότι το 85% των kinkeepers είναι γυναίκες, κυρίως μητέρες, θείες και γιαγιάδες, των ηλικιών 40-59. Σήμερα οι γυναίκες εργάζονται περισσότερο από ποτέ, ωστόσο σε αρκετές χώρες συνεχίζουν να αμείβονται χαμηλότερα από ότι οι άντρες και την ίδια ώρα επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος των οικιακών εργασιών.
Έρευνα από το Ινστιτούτο Δημογραφικών Σπουδών της Βαρκελώνης έδειξε ότι στην Ελλάδα, ακόμα και σε περιπτώσεις που οι γυναίκες φέρνουν περισσότερα χρήματα στο σπίτι, στο τέλος της ημέρας κάνουν τις περισσότερες δουλειές. Συγκεκριμένα, αφιερώνουν 4,7 ώρες ημερησίως για την φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας, ενώ ο άντρας μόλις 59 λεπτά. Την ίδια ώρα, το 81% των επαγγελμάτων φροντίδας – αμειβόμενων και μη –εκτελούνται από γυναίκες.
Για πολλά χρόνια, επικρατούσε η ιδέα πως οτιδήποτε σχετίζεται με την οικογένεια και την φροντίδα είναι αρμοδιότητα των γυναικών. Οι άντρες θεωρούνταν – λανθασμένα – ανίκανοι για τις συγκεκριμένες εργασίες, ενώ ο χρόνος τους πολυτιμότερος. Αυτή η προβληματική αντίληψη οδηγεί πολλές φορές και τις ίδιες τις γυναίκες στο να αρνούνται την συμμετοχή των συντρόφων/συζύγων/γιων τους, για να μην τους «ταλαιπωρήσουν και με αυτά».
Παράλληλα, αν μια γυναίκα εκφράσει την δυσαρέσκειά της και την ταλαιπωρία που της προκαλεί η πληθώρα των εργασιών που αναλαμβάνει, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί τεμπέλα.
Αυτό είναι που στις 24 του Οκτώβρη 1975 οδήγησε το 90% των γυναικών της Ισλανδίας στο να ξεχυθούν στους δρόμους για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Αρνήθηκαν να εργαστούν, να μαγειρέψουν και να φροντίσουν τα παιδιά για μία μέρα. Όπως ήταν λογικό, πολλά καταστήματα, τράπεζες και σχολεία έκλεισαν, οι άντρες αναγκάστηκαν να πάρουν τα παιδιά στην δουλειά τους, ενώ τα εύκολα φαγητά ξεπούλησαν. Την επομένη, όλα επέστρεψαν στα συνηθισμένα, όμως όλοι πλέον γνώριζαν την σημασία της αόρατης εργασίας των γυναικών.
Σήμερα, η Ισλανδία θεωρείται για 14η συνεχόμενη χρονιά παγκόσμια πρωταθλήτρια ισότητας, αφού αποτελεί την μοναδική χώρα που έχει καλύψει πάνω από το 90% του χάσματος των φύλων.
Στο τέλος της ημέρας, το λιγότερο που μπορεί να κάνει ένας άτομο που αισθάνεται υπερβολική πίεση από τα καθήκοντα της/του kinkeeper – είτε τα επέλεξε είτε όχι – είναι να το μοιραστεί με την οικογένειά του ώστε να βρεθεί μια ικανοποιητική λύση. Το περισσότερο, να ξεχυθεί στους δρόμους.
Σκέψεις και hard facts για μια γενιά που στερείται την αξιοπρεπή διαβίωση και βλέπει το μέλλον της για ακόμη μια φορά δυσοίωνο.
Λίγο καιρό μετά τον περιορισμό της πανδημίας του Covid-19, η Goldman Sachs και άλλοι οικονομικοί leaders παγκοσμίως έκαναν λόγο για ένα cultural shift ως προς τις καταναλωτικές τάσεις των millennials και της Gen Ζ, οι οποίοι άλλαζαν ριζικά το τοπίο της οικονομίας για πρώτη φορά μετά από χρόνια.
Σύμφωνα με αυτό, τα νεαρά άτομα που ανήκαν στις δύο αυτές ηλικιακές κατηγορίες ήταν πιο πιθανό να δαπανήσουν κατά προτεραιότητα περισσότερα χρήματα για μια εμπειρία, παρά για ένα υλικό αγαθό. Η διαφοροποίηση αυτή στις τάσεις οδήγησε σε λίγα μόλις χρόνια στην ραγδαία αύξηση των δαπανών του εν λόγω group σε υπηρεσίες όπως ο τουρισμός ή τα μουσικοχορευτικά θεάματα παγκοσμίως, αλλά και στη μείωση δαπανών στην αγορά ακινήτων, οχημάτων ή άλλων καταναλωτικών προϊόντων, όπως ο ρουχισμός.
Η νέα γενιά δεν μάζευε πλέον χρήματα για να αγοράσει αμάξι ή σπίτι (θα της έπαιρνε άλλωστε υπερβολικά πολλά χρόνια), αλλά για ένα roadtrip στη Λατινική Αμερική ή μια συναυλία της Taylor Swift.
Τα νέα άτομα στην Ελλάδα δεν θα μπορούσαν να μην επηρεαστούν και αυτά από τις παγκόσμιες τάσεις, τηρουμένης φυσικά της αναλογίας ότι επρόκειτο για μια χώρα που ουδέποτε βγήκε ουσιαστικά από την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Όλα αυτά βέβαια μέχρι η νέα κρίση να χτυπήσει την πόρτα τους, μιας που ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού που θα ακολουθούσε φαίνεται πως αλλάζει για τα καλά τα δεδομένα για ακόμη μια φορά. Δυστυχώς, προς το χειρότερο.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού στη χώρα μας το 2023 διαμόρφωσε τη μέση αμοιβή για 2.296.845 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα στα 1.251 ευρώ, από 1.176 ευρώ που ήταν για το 2022. Η αμοιβή ωστόσο των millennials και των zoomers είναι αναμενόμενα χαμηλότερη από τον μέσο όρο, αν σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για εργαζόμενες/-ους που εισήλθαν σχετικά πρόσφατα στην αγορά εργασίας και με πολύ χαμηλότερους entry level μισθούς σε σχέση με παλαιότερες γενιές.
Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να καλπάζει, τη στεγαστική κρίση να αποτελεί το μεγαλύτερο αστικό αγκάθι των τελευταίων ετών και τις βασικές ανάγκες να εξασφαλίζονται με ερωτηματικό για τους περισσότερους και τις περισσότερες, γεννιέται ένα εύλογο ερώτημα: πώς την παλεύουν οι άνθρωποι στα πέριξ της κρίσιμης κοινωνικά ηλικίας των 30, σε μια χώρα που ο μισθός φτάνει για πολλές και πολλούς μέχρι τις 20 του μήνα;
Η μεγάλη στεγαστική περιπέτεια των νέων
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση δεδομένων έρευνας της Eurostat που κοινοποιήθηκαν αποκλειστικά στον βρετανικό Guardian, το ποσοστό των εργαζόμενων νέων που ζουν με τους γονείς τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, εν μέσω μιας μεγάλης στεγαστικής κρίσης που δημιούργησε η αύξηση κατά 47% στις τιμές ακινήτων σε μόλις μια δεκαετία. Η εν λόγω έρευνα διαπίστωσε ότι κατά μέσο όρο σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό μπλοκ, το ποσοστό των εργαζομένων ηλικίας 25 έως 34 που ζει ακόμα στην οικογενειακή εστία αυξήθηκε από 24% σε 27% μεταξύ του 2017 και 2022. Για την Ελλάδα, το ποσοστό αγγίζει το εξωφρενικό 72%.
Η παραμονή αυτή στο προστατευμένο περιβάλλον της οικογένειας είναι για την επικεφαλής συγγραφέα της έκθεσης, Eszter Sándor, μια εξόχως προβληματική συνθήκη ιδιαίτερα για τα άτομα άνω των 25. Τα άτομα αυτά «διαπιστώθηκε ότι αισθάνονται πιο κοινωνικά αποκλεισμένα αν ζουν με τους γονείς τους και έχουν χαμηλότερη ψυχική ευημερία, που συνδέεται με συναισθήματα έλλειψης αυτονομίας και ελευθερίας». Οποία έκπληξις!
Στις περιπτώσεις όμως που οι 30άρηδες στην Ελλάδα φεύγουν από το σπίτι στο οποίο μεγάλωσαν, μονόδρομος μοιάζει η συγκατοίκηση. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η πλατφόρμα εύρεσης συγκατοίκου MyRoomie και δημοσιεύθηκε σε διάφορα media πριν από έναν περίπου μήνα, το 70% όσων ενδιαφέρονται για συγκατοίκηση αναφέρουν τη μείωση του κόστους διαβίωσης ως το βασικό κίνητρό τους. Και αυτή δεν γίνεται απαραίτητα ανάμεσα σε γνωστά μεταξύ τους άτομα όπως στο παρελθόν, αλλά σε ανθρώπους που απλούστατα έχουν ανάγκη να μοιραστούν τα υπέρογκα έξοδα της καθημερινότητας σε ένα σπίτι.
Περικοπές ακόμα και στα βασικά
Η Κατερίνα Π. ξεκίνησε να συγκατοικεί με μια φίλη της από το Πανεπιστήμιο πριν από περίπου 2 χρόνια, όταν και οι δύο ήταν 27 ετών. Εργαζόμενη σε ΜΚΟ η ίδια και με τη φίλη της να συνεχίζει τις σπουδές της σε διδακτορικό επίπεδο, αναφέρει ότι το τελευταίο διάστημα τα πράγματα έχουν ζορίσει αρκετά.
«Μένουμε σε ένα σπίτι 80 τετραγωνικών στο κέντρο της Αθήνας και είμαστε τυχερές που το ενοίκιό μας είναι στα 480 ευρώ. Το χειμώνα που μας πέρασε, όμως, χρειάστηκε να περιορίσουμε αισθητά τη θέρμανση, γιατί οι λογαριασμοί του ρεύματος μας δυσκόλευαν πια πολύ. Aν σκεφτείς ότι τη βγάζουμε με κλιματιστικό χειμώνα-καλοκαίρι σε σπίτι με παλιά κουφώματα, καταλαβαίνεις πόσο δύσκολο είναι».
Ο περιορισμός της ενεργειακής κατανάλωσης για βασικές ανάγκες όπως η θέρμανση μοιάζει να εδραιώνεται ως πρακτική για τους νέους, ενώ δεν είναι λίγοι και όσοι αδυνατούν πολλές φορές να πληρώσουν τους σχετικούς λογαριασμούς ανεξάρτητα από το ύψος τους. Σύμφωνα μάλιστα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, το ποσοστό των ανθρώπων όλων των ηλικιακών ομάδων που έχει αναβάλει την πληρωμή ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεών του ανέρχεται το 2024 στο 28%. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι και το ποσοστό όσων έχουν μειώσει συνολικά στην ελληνική κοινωνία τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου ανέρχεται στο 55%, τότε παίρνει μια καλή εικόνα του πώς αυτό αποτυπώνεται στους νεότερους με ακόμα μικρότερο πορτοφόλι.
Low budget διασκέδαση και αναψυχή με ερωτηματικό
Ακόμα όμως και τα καθιερωμένα ποτά της Παρασκευής μετά τη δουλειά μοιάζουν να περιορίζονται για τους 30άρηδες στην Ελλάδα, στο ίδιο πνεύμα βέβαια με όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Η έκθεση Consumer Compass που δημοσίευσε πρόσφατα η Savanta αναφέρει ότι ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό των Ευρωπαίων millennials και της Gen Z σκοπεύει να ξοδέψει λιγότερα χρήματα για αλκοόλ, τόσο μέσα όσο και έξω από το σπίτι τους επόμενους τρεις μήνες.
Η διασκέδαση γι’ αυτούς γίνεται νηφάλια και περιορίζεται σε μικρές μαζώξεις σε σπίτια ή δημόσιους χώρους, ενώ δαπάνες για εστιατόρια ή θεάματα, όπως οι συναυλίες, περιορίζονται στο ελάχιστο αν δεν περικόπτονται εντελώς.
Όταν η κουβέντα πάει στις καλοκαιρινές διακοπές, η λύση ακούει στο όνομα camping. «Θα πάμε κλασικά Γαύδο για δυο εβδομάδες, γιατί μπορούμε να κάνουμε ελεύθερο camping και να μαγειρεύουμε ό,τι μπορούμε σε γκαζάκι με την παρέα μας. Θα ήθελα βέβαια να μπορούσα να πάω και σε κάποιο νησί στις Κυκλάδες, αλλά η φάση είναι απαγορευτική με ακτοπλοϊκά και διαμονή», αναφέρει ο Αντώνης Γ., 32 ετών και προγραμματιστής. Δεν είναι όμως λίγα τα άτομα που φέτος δεν έχουν καταφέρει καν να οργανώσουν ένα πλάνο διακοπών ή, ακόμα χειρότερα, ενδέχεται να μην πάνε καν διακοπές.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Οικογένεια, παιδιά, ένα καλύτερο αμάξι για τη μεταφορά από και προς τη δουλειά ή έστω η οικονομική δυνατότητα για splurging μια φορά στο τόσο μοιάζουν ξανά με σενάριο επιστημονικής φαντασίας για τους ήδη κατάκοπους από την πραγματικότητα millennials και zoomers.
Με τους μεγαλύτερους χρηματιστηριακούς δείκτες της Ευρώπης να σημειώνουν έως και 3% πτώση μετά τις πολιτικές εξελίξεις που πυροδότησαν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, we need to brace ourselves even more…
