Η αριθμολογία είναι η κολλητή της αστρολογίας κι αν συνδέσουμε τα δύο αυτά εργαλεία, μπορούμε να βγάλουμε πολύ όμορφα συμπεράσματα για το πώς λειτουργεί ένας άνθρωπος.

Είναι αξιοθαύμαστο το πώς λειτουργεί μερικές φορές το σύμπαν και γενικότερα πως βρίσκει τρόπους να επικοινωνεί μαζί μας, αρκεί να το καταλαβαίνουμε. Πόσες φορές για παράδειγμα σου έχει τύχει να παρατηρείς μια χρονική περίοδο συγκεκριμένους αριθμούς, όπως το 111, 11:11, 777, 4:44 και πάει λέγοντας; Αυτό συνήθως είναι μήνυμα πως κάτι θα σου συμβεί, σαν πινακίδα προσοχής για να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά.

Αυτό φυσικά δεν είναι απαραίτητα κακό, μιας και τα νούμερα μπορούν να σου εμφανιστούν για μια θετική αλλαγή που αναμένεις. Όσο περισσότερο παρατηρείς αριθμούς, τόσο πιο συνδεδεμένος είσαι με το σύμπαν. Η δύναμή του είναι τεράστια και σε αυτό δίνουμε τα credits σε αριθμολόγους που έχουν ασχοληθεί πολλά χρόνια για να βγάλουν πορίσματα. Η αριθμολογία είναι η κολλητή της αστρολογίας κι αν συνδέσουμε τα δύο αυτά εργαλεία, μπορούμε να βγάλουμε πολύ όμορφα συμπεράσματα για το πώς λειτουργεί ένας άνθρωπος. Εσύ ήξερες ότι η ημερομηνία που έχουμε γεννηθεί μπορεί να δείξει ποιο μονοπάτι ζωής, θα ακολουθήσεις αλλά και τι χαρακτήρα έχεις την τάση να διαμορφώσεις; 

Η αριθμολογία είναι πολύ όμορφη αν ασχοληθείς σε βάθος, αλλά ας δούμε αναλυτικά τι ακριβώς εννοώ. Για παράδειγμα, ο καθένας μας έχει μια διπλή ερμηνεία βάσει των προσωπικών του αριθμών. Η πρώτη φαίνεται από την ημερομηνία που έχεις γεννηθεί, στην οποία κρατάμε μόνο την ημέρα. Αν δηλαδή έχεις γεννηθεί 13 Μαρτίου, μας ενδιαφέρει το 13. 

Ως γνωστόν η αριθμολογία βασίζεται πλην κάποιων εξαιρέσεων, στα πρώτα 9 νούμερα, από το 1 έως το 9. Υπάρχουν τρεις αγγελικοι αριθμοί aka masters numbers που είναι οι : 11, 22, 33. 

Κάθε αριθμός έχει την δική του ερμηνεία και έχει ενδιαφέρον αυτό. 

Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε τι σημαίνει η ημερομηνία μας βάσει ημέρας μόνο, όπως το 13 παραπάνω. Όπως κατάλαβες το 13 δεν υφίσταται, οπότε θα χρειαστεί να το σπάσουμε. Αυτό συμβαίνει με όλους τους διπλούς αριθμούς, πλην των 11, 22, 33 που έχουν δική τους σημασία. Επομένως, με λίγα μαθηματικά το 13 γίνεται 1+3=4. Αυτή η διαδικασία γενικά θα ακολουθείται μέχρι να βγάλουμε μόνο έναν αριθμό. 

Το δεύτερο βήμα είναι να ερμηνεύσουμε ολόκληρη την ημερομηνία γέννησής μας. Πώς γίνεται αυτό; Ας υποθέσουμε ότι έχεις γεννηθεί στις 25 Νοεμβρίου του 1987 ή αλλιώς 25.11.1987. Το επόμενο βήμα είναι να προσθέσουμε τα ψηφία ξεχωριστά, ώσπου να βγει μοναδικός αριθμός. Για παράδειγμα, 2+5+1+1+1+9+8+7 = 34. Όπως είπαμε προηγουμένως το 34 δεν έχει ερμηνεία και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, δηλαδή 34= 3+4 =7. Επομένως, το μονοπάτι ζωής αυτού του ατόμου είναι το 7. Εντελώς τυχαία όμως είναι διπλό επτάρι, καθώς αν αναλύσουμε μόνο την ημερομηνία του, δηλαδή το 25 = 2+5 = 7, συμπεραίνουμε πως έχει αρκετή ενέργεια από το συγκεκριμένο νούμερο. 

Αν έφτασες μέχρι εδώ και έχεις καταλάβει απόλυτα την διαδικασία εύρεσης του αριθμού σου, θα σου δώσω κάποιες λέξεις κλειδιά για το τι σημαίνει κάθε νούμερο ξεχωριστά. 

Αναλυτικά: 

1, σημαίνει πως είσαι ηγετικός χαρακτήρας, παίρνεις ρίσκα και δεν θέλεις να δίνεις αναφορά σε κανέναν. Σε μια ομάδα θέλεις να έχεις το πάνω χέρι και νευριάζεις εύκολα. Δεν θέλεις να χάνεις και έχεις πολύ male energy. 

2, σημαίνει πως έχεις γεννηθεί για να κάνεις συνεργασίες και σχέσεις. Καλύτερα να είσαι πίσω από τις κουρτίνες και να ακολουθείς συμβουλές. Είσαι πολύ καλός διπλωμάτης, έμπορος και δίνεις ωραίες συμβουλές. 

3, σημαίνει πως είσαι πολύ επικοινωνιακός, κοινωνικός και θέλεις να περνάς καλά. Οι φίλοι σου είναι το παν. Σου πηγαίνει το ραδιόφωνο και οπουδήποτε μπορείς να φαίνεσαι ή να κάνεις αστεία. Σίγουρα είσαι πολύ ευχάριστος χαρακτήρας. 

4, σημαίνει πως αν δεν γίνεις αστυνομικός, είναι πολύ πιθανό να έχεις θέμα με τον νόμο. Ωστόσο, είσαι άνθρωπος που δουλεύει σκληρά για να καταφέρει όσα θέλει, αλλά η επιτυχία αργεί. Έχεις λίγο πιο τετράγωνο κεφάλι καθώς όσα σου λένε χρειάζεται να στα αποδεικνύουν. Πάντως επαγγελματικά έχεις πάντα πολλές ικανότητες. 

5, σημαίνει πως είσαι των άκρων και ασταθής χαρακτήρας. Αλλάζεις εύκολα γνώμες, απόψεις και ομάδες ανθρώπων, καθώς θέλεις να αναζητάς συνεχώς. Βαριέσαι εύκολα και θέλεις να κάνεις πράγματα που οι άλλοι φοβούνται. Πάντως ξέρεις να περνάς καλά και η λίμπιντο σου είναι πολύ ανεβασμένη. 

6, σημαίνει πως θέλεις να χτίσεις μια οικογένεια και να έχεις ηρεμία στη ζωή σου. Σου πηγαίνουν δουλειές δημοσίου ή που μπορείς να εξυπηρετήσεις τους συνανθρώπους σου. Πολλές φορές απλώς έχεις την τάση να θυσιάζεσαι για άλλους χωρίς να βάζεις όρια. 

7, σημαίνει πως είσαι λίγο πιο μοναχικός χαρακτήρας, πανέξυπνος και δεν μπορείς να κάνεις παρέα με όποιον να ναι. Είναι σημαντικό να έχεις ένα επίπεδο, να διαβάζεις πολλά βιβλία και να επιλέγεις την αισθητική. 

8, σημαίνει πως είσαι ένας μαγνήτης χρημάτων. Έχεις έρθει σε αυτόν τον κόσμο για να χτίσεις επιχειρήσεις, κολοσσούς και να βγάλεις πολλά χρήματα. Δεν φοβάσαι να πάρεις ρίσκα και είσαι υλιστής. Αν δεν καταφέρεις αυτό που θέλεις, επιμένεις περισσότερο. 

9, σημαίνει πως σε ενδιαφέρει πολύ ο συνάνθρωπός σου, είσαι επιρρεπής σε οτιδήποτε μεταφυσικό και σκοτεινό ή ανεξήγητο. Εδώ βγαίνουν πολλοί αστρολόγοι, μάγοι και οτιδήποτε δεν χωνεύει η κοινωνία, γιατί το θεωρεί παρανοϊκό ή τρελό. Θέλεις να επηρεάζει μαζικά το πλήθος και δεν σε νοιάζει αν θα πας κόντρα στο κατεστημένο καθώς η πίστη σε οδηγεί πάντα τυφλά.

11, σημαίνει πως έχεις ζήσει πολλές ζωές και κουβαλάς πολλή σοφία. Θα μπορούσες κάλλιστα να είσαι πολύ σπουδαίος σε παγκόσμιο επίπεδο και να αφήσεις το στίγμα με το έργο σου. Είσαι ένας γεννημένος influencer, αλλά όχι με την έννοια που νομίζεις. 

22, σημαίνει πως μπορείς να κατασκευάσεις τη ζωή που επιθυμείς γιατί έχεις όλα τα εργαλεία που σε βοηθάνε στο μυαλό σου. Ωστόσο μπορεί να βλέπεις έντονα οράματα και να έχεις μεγάλη διαίσθηση σε σχέση με άλλους, που αν δεν τις αξιοποιήσεις σωστά, μπορεί να σε ρίξει σε έναν δρόμο που δεν … πρέπει! 

33, σημαίνει πως αυτή μπορεί να είναι και μια από τις τελευταίες σου μετενσαρκώσεις, κουβαλάς πολλά μαθήματα και είσαι πνευματικά πλούσιος. Έχεις την ικανότητα να επηρεάσεις παγκόσμια πολύ μεγάλη μάζα ανθρώπων, αν το επιθυμείς, αλλά για καλό σκοπό. 

Εύχομαι το άρθρο να σου φάνηκε ενδιαφέρον και να κατάλαβες λίγα περισσότερα για εσένα. Σε περίπτωση που θέλεις κάποια εξήγηση, μη διστάσεις να με βρεις στο Instagram στο astrologydaily.gr και να μου στείλεις ένα μήνυμα!

Πυγμαχία

Καθώς οι παγκόσμιες κοινωνίες εξελίσσονται, αθλήματα που ήταν συνυφασμένα με πολύ συγκεκριμένα στερεότυπα, η πυγμαχία, μεταξύ άλλων, αποκτούν νέο πρόσημο και γίνεται αντιληπτό ότι απευθύνεται σε όλα τα φύλα, δίχως διακρίσεις.

Τα οφέλη της πυγμαχίας για την υγεία

Προπόνηση για όλο το σώμα

Στην πυγμαχία, οι μύες δουλεύουν ασταμάτητα. Κάθε γροθιά δουλεύει τα χέρια, τους ώμους, το στήθος και την πλάτη, ενώ η συνεχής κίνηση των ποδιών δυναμώνει τόσο τις γάμπες όσο και τον κορμό που δουλεύει σταθεροποιητικά, δηλαδή τους κοιλιακούς και τη μέση. Παρεμπιπτόντως, γνώριζες ότι η γάμπα αποτελεί τη δεύτερη καρδιά μας; Αυτό συμβαίνει γιατί στέλνει το αίμα από το κάτω μέρος του σώματος προς τα επάνω!

Καρδιαγγειακή υγεία 

Η πυγμαχία είναι μια υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση (HIIT). Κοινώς, στάζεις! Έτσι, βελτιώνεται η λειτουργία της καρδιάς και ενισχύεται τρομερά η αντοχή. Αν τώρα ανεβαίνεις 10 σκαλιά και λαχανιάζεις, αυτό με την πυγμαχία θα αποτελεί παρελθόν. Παράλληλα, πραγματοποιείται πολύ υψηλή καύση θερμίδων. 

Πυγμαχία

Άκουσα κάτι για άγχος; 

Στην αρχή, κλείνεις τα μάτια γιατί φοβάσαι κάθε φορά που ο συμπαίκτης σου σηκώνει το χέρι του. Been there, done that. Μετά, αποκτάς συγκέντρωση. Έπειτα, συναντάς κίνηση στην Κηφισίας. Ξεχνάς τον φόβο σου, μπαίνεις στην προπόνηση και ποιος σε είδε και δεν σε φοβήθηκε! Ξεσπάς όλη σου την ένταση και ξεδίνεις με έναν μοναδικά θεραπευτικό τρόπο. Καλύτερα στο σάκο του μποξ, παρά να τα πάρεις μαζί σου γυρνώντας στο σπίτι.

Ψυχικό σθένος

Η πυγμαχία πραγματοποιείται τόσο με το σώμα, όσο και με το μυαλό. Βελτιώνει τη συγκέντρωση, τα αντανακλαστικά, τη γρήγορη λήψη αποφάσεων και όλα αυτά υπό πίεση. Είναι μια προσομοίωση της ζωής και των γεγονότων που χρήζουν αντιμετώπισης, με αποτέλεσμα να σε κάνει έναν ψυχικά πιο δυνατό άνθρωπο.

Αυτοπεποίθηση υψηλού επιπέδου

Είναι μεγάλο ψυχολογικό πλεονέκτημα να γνωρίζεις ότι μπορείς. Όχι ότι θα το κάνεις, γιατί το μποξ είναι άθλημα –και όχι ξύλο στους δρόμους. Ωστόσο, είναι σημαντικό για την αυτοπεποίθησή σου να γνωρίζεις ότι μπορείς να αμυνθείς ή να απομακρυνθείς εάν συμβεί κάτι –που προφανώς το απεύχομαι.

Πυγμαχία

Εν κατακλείδι, τα στερεότυπα

Τόσο η πυγμαχία όσο και άλλα αθλήματα, όπως είναι το ποδόσφαιρο, δεν αφήνουν περιθώριο για τη συμμετοχή γυναικών και θυληκοτήτων. Παρά ταύτα, στη σύγχρονη εποχή, όχι μόνο έχουν καταρριφθεί αυτά τα ταμπού, αλλά αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος γυναικών πυγμάχων, όπως η Laila Ali και η Katie Taylor. Η επιτυχία τους αποτελεί πηγή έμπνευσης για μια ολόκληρη γενιά γυναικών που είναι κάτι παραπάνω από έτοιμες να δώσουν τις δικές τους μάχες στα ρινγκ.

Ομοίως, το αμερικανικό ποδόσφαιρο βιώνει μια επανάσταση με τα γυναικεία πρωταθλήματα να κερδίζουν δημοτικότητα και αναγνώριση. Ακόμη, είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο πως οι νέοι γονείς δείχνουν μια εξαιρετικά σημαντική τάση να ενθαρρύνουν τις επιθυμίες και τις προσδοκίες των παιδιών τους, μακριά από φυλετικές διακρίσεις και ασφυκτικά κοινωνικά καλούπια. Συνεπώς, επιλέγοντας την πυγμαχία –είτε στην παιδική είτε στην ενήλικη ζωή– επιλέγεις τη σωματική υγεία, την πνευματική διαύγεια, την αυτοπεποίθηση.. 

Γιατί στο ρινγκ, όπως και στη ζωή, η επιτυχία δεν έχει να κάνει με το φύλο –έχει να κάνει με το θάρρος, το πάθος και τη θέληση να παλέψεις για την υγεία και την ευημερία σου.

Εικόνες: Shutterstock

Σκόρπιες σκέψεις με αφορμή την Γιορτή του πατέρα για όσα θα ήθελα να μου μάθει και που τελικά…

Σου γράφω γιατί ξέρω πως θα ξεχαστούν αυτές οι μέρες.

Θα στριμωχτούν νοτισμένες με υγρασία και πασπαλισμένες από αφρικανική σκόνη, σε ένα ράφι που θα γράφει «έμοιαζαν αξέχαστες», όμως δεν υπολόγισαν τον χρόνο που ξέβαψε εκείνο το εισιτήριο πλοίου που μας έφτασε στη Ζάκυνθο να τρώμε μάντολες μέχρι να πονέσουν τα δόντια μας ή στη Σαντορίνη να κοιτάζουμε το ηφαίστειο να αχνίζει στο πρώτο φως της ημέρας. 

Σου γράφω γιατί μου τη δίνει που δεν βρίσκω πια εκείνο το κασκόλ που φοράγαμε τις Κυριακές στον Πειραιά και που παραλίγο να καταπιείς, όταν στα οχτώ χρόνια της ζωής μου, είπα «άντε γ… ρε βλάκα, είναι γκόλ». Σου γράφω γιατί πλέον είμαι μια ανάσα μετά τα 35 και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξηγήσω γιατί ακόμη καμιά φορά όταν ακούω τον Νταλάρα να λέει: «Κι έχει στ’ αυτιά της κρεμασμένες τις Κυκλάδες», με παίρνουν ασυγχρόνιστα τα κλάματα.

Εννοείται ότι όταν τα πράγματα σκουραίνουν και δίπλα στο σωρό με τα ασιδέρωτα στέκονται στοιβαγμένες οι ανοησίες μου, τα ρίχνω όλα σε εσένα και τη μαμά, με έναν τρόπο που η ψυχοθεραπεύτριά μου δεν θα ήταν καθόλου περήφανη. 

Γιατί βλέπεις, μέχρι να φτάσει η εποχή που η έξοδος δεν είχε ωράριο, μεγάλωνα σε μια φούσκα ενός κόσμου που το καλό σώνει και ντε έκοβε την κορδέλα του τερματισμού, έστω και μικροτραυματισμένο. Με το να γίνει κανονικότητα «η νίκη του καλού», σε μια εποχή που μας πιέζει στο κούτελο αγκάθινο στεφάνι με έξτρα συρματόπλεγμα, καταλαβαίνεις ότι στραβολαίμιασα απ’ τη φάπα. Για χρόνια, πίστευα ότι οι άνθρωποι που επιλέγουν το σκοτάδι είναι μια μακρινή αφήγηση, μέχρι που έσβησαν δίπλα μου κάμποσες λάμπες.

Τίποτα δεν δροσίζει τη ζωή, όσο οι άνθρωποι που ακροβατούν σε ουτοπίες.

Κι έτσι σου θύμωνα. Τα βράδια που δεν έβρισκα που κρύβεται ένα «στο διάολο να πάει» ή ένα «όχου μωρέ, ποιος ασχολείται», ξενυχτούσα και σου θύμωνα. Οι άνθρωποι βλέπεις που μαθαίνουν από μικροί να τους νοιάζει ακόμη και για πράγματα που δεν αξίζουν, κονομάνε ένα αυτοάνοσο στο λαιμό που περιμένουν το καλοκαίρι να το κάψει η θάλασσα.

Θυμάσαι τότε που σε πήρα τηλέφωνο και σου είπα ότι θα παραιτηθώ; Μου είπες να κάνω αυτό που θα με κάνει να κατέβω τη σκάλα με πιο ανάλαφρη συνείδηση. Αυτή η ατάκα ξέρεις καλά πόσες σκάλες με έκανε να κατέβω και τώρα μοιάζει αργά για εκπτώσεις. 

Σου γράφω γιατί πάντα σκεφτόμουν ότι θα ήθελα να είμαι λιγότερο απόλυτη και περισσότερο διαλλακτική, περισσότερο λογική και λιγότερο συναισθηματική, να μοιάζω περισσότερο με γρανίτα φράουλα στον καταψύκτη κι όχι με βούτυρο στον «πιο θερμό Ιούνιο των τελευταίων χρόνων». Σου γράφω γιατί μια μέρα τρέξαμε μαζί σε κάποια πορεία και από τότε νιώθω ενοχή αν μένω ακούνητη, γιατί ανταμώνουμε πιο συχνά τη μελαγχολία από την αναισθησία και δυστυχώς θα ήθελα περισσότερη απ’ την τελευταία για να αντέξω. 

Κι ενώ καμιά φορά θέλω να σου πω πίνοντας Disaronno και κάνοντας πως καπνίζω τσίχλες σε σχήμα τσιγάρου ότι σου παραέμοιασα και καιρός αυτό να αλλάξει, κοιτάζω τα παγάκια στο ποτήρι και σκέφτομαι ότι τίποτα δεν δροσίζει τη ζωή, όσο οι άνθρωποι που ακροβατούν σε ουτοπίες, που τσαλακώνουν όταν αυτές ματαιώνονται και νευριάζουν όταν όσο και να προσπαθούν δεν βρίσκουν άλλον δρόμο να περπατήσουν πέρα από αυτόν που χάραξαν όταν πίστεψαν για πρώτη φορά πώς όλα είναι πιθανά. 

Κι ενώ καμιά φορά θέλω να σου πω τρώγοντας απ’ το αγαπημένο μας σουβλατζίδικο πώς ποτέ δεν κατάλαβα την εμμονή σου με το να κάνω ωραία γράμματα μικρή, σκέφτομαι ότι χάρη σε αυτό κατάλαβα στην πορεία ότι καμία γραμμή δεν χρειάζεται να είναι ίδια και ίσια με την άλλη κι ίσως αυτό να είναι κάτι που έμαθες εσύ από εμένα

Σου γράφω μπαμπά, γιατί ξέρω πως θα ξεχαστούν αυτές οι μέρες, με όλη τη βαρβαρότητα και τον πόνο που κουβαλάνε στο σώμα και την καρδιά μας και γιατί είναι θαύμα που το χνάρι μας σε αυτές θα έχει την τρυφερότητα και την πίστη σε μια άλλη κοινωνία

Χαλάλι τα δάκρυα και πίκρες χαλάλι, που λέει και το τραγούδι κι αυτό είναι το πιο λογικό και συνειδητό χαλάλι του κόσμου.

Ραντεβού στο πανό εκείνο που χωράει τις διαφωνίες μας και που δεν θα ξεχαστεί ούτε όταν περάσουν στην αιωνιότητα αυτές οι μέρες.

Ody Icons

Με αφορμή το Pride Month και το live του στο “Changeover” party του ΚΠΙΣΝ, το πολυτάλαντο queer και φωτεινό πλάσμα που ακούει στο όνομα Οδυσσέας Ιωάννου Κωνσταντίνου μιλά στην Αναστασία Βαϊτσοπούλου για την τσιφτετελική τρανς, την ακροδεξιά και το αίτημα για ειρήνη.

Μια σειρά από διαμαντάκια κρέμονται κάτω από τα μάτια του σαν φόρος τιμής στα δάκρυα που τον έκαναν αυτό που είναι σήμερα. Μελαχρινές μπούκλες στολίζουν το πρόσωπό του και οι μακριές βλεφαρίδες σε συνδυασμό με το έντονο βλέμμα του σχηματίζουν ένα πρόσωπο που θα σου μείνει αξέχαστο. Ο Ody Icons όμως θα σου μείνει ανεξίτηλος στη μνήμη σου εξαιτίας της πολιτικοποιημένης, προσβάσιμης μουσικής του, των μεσογειακών αναφορών της performance του και της ιδιαίτερης χροιάς του. 

Την επομένη του Athens Pride, o Ody Icons θα δώσει ρέστα πρώτα με το live του και έπειτα με μια μουσική περφόρμανς ως Kobrah Habibi υπό τους ήχους της Ανατολής στο “Changeover” που διοργανώνει το Youth Council του ΚΠΙΣΝ.

Συναντηθήκαμε ένα βράδυ στο Angie -το pop up club που άνοιξε στο Boiler- για να συζητήσουμε για την κοινωνία και την άνοδο της ακροδεξιάς, για το πως επηρεάζονται οι ζωές μας, αλλά και την τέχνη, τα δάκρυα, τη ζωή και τα “kind reminders”.

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Ως ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο, πως βλέπεις τα πρόσφατα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών και την άνοδο της ακροδεξιάς;

Αρχικά, δεν με εξέπληξε με κανέναν τρόπο αυτό που συνέβη πανευρωπαϊκά. Ούτε για τη Γαλλία με τη Λεπέν, ούτε για την Κύπρο που ενισχύθηκε το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ), ούτε για την Ελλάδα με όλα αυτά τα ακροδεξιά κόμματα. Αν ένας άνθρωπος περπατήσει στην Αθήνα και βγει από τη φούσκα του, τους ανθρώπους που έχει επιλέξει με τους οποίους συμφωνεί και αν βγει από το Instagram όπου ακολουθεί αυτό που του αρέσει, και παρατηρήσει τι γίνεται, είναι γύρω μας η ακροδεξιά. Αυτό που με τσιτώνει είναι ότι δεν υπάρχει αντίβαρο σε αυτό.

Για μένα, προοδευτικότητα σημαίνει φέρνω την ειρήνη.

Υπάρχουν μεμονωμένες φωνές που αρθρώνουν ένα λόγο που προσπαθεί να αντισταθμίσει αυτό που συμβαίνει, αλλά δεν νιώθω ότι ο λόγος που αρθρώνεται από τα κόμματα –τα αριστερά, Πράσινα κλπ– είναι ένας λόγος οραματικός, εμπνευστικός. Αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Θέλει να αποφορτιστούν οι προοδευτικές φωνές από το ρόλο του ισορροπιστή και να μπουν σε έναν άλλο δρόμο. Γιατί τώρα απλά απαντούν στις ακροδεξιές φωνές. Έπεσαν στην παγίδα. Τώρα, οι ακροδεξιοί αρθρώνουν τον δικό τους οραματικό λόγο και κερδίζουν οπαδούς. Στις προοδευτικές δυνάμεις είναι πολύ λίγα τα άτομα που εμπνέουν με τις φωνές τους και προτείνουν κάτι διαφορετικό. Είναι πολύ δύσκολο να εμπνεύσεις όταν γύρω σου υπάρχει πολύ σκοτάδι. 

Για μένα, προοδευτικότητα σημαίνει φέρνω την ειρήνη. Δεν την επικαλούμαι απλώς, την αναπαράγω. Γίνομαι ειρήνη. Δεν αρκεί να πούμε ότι θέλουμε κατάπαυση του πυρός στην Παλαιστίνη. Και μετά; Δεν μπορεί να είναι αυτό το σύνθημα των ανθρώπων που οραματίζονται να κατακτήσουν τον κόσμο. 

Μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, μου είχες πει σε παλιότερη συνέντευξη, ότι τα queer άτομα αισθάνονται πιο ελεύθερα. Τους τελευταίους μήνες, είδαμε την δολοφονία της Άνας και ομοτρανσφοβικές επιθέσεις, πώς βιώνεις αυτήν την περίοδο;

Έχουν αλλάξει πάρα πολλά και κάθετα. Ο φασισμός συμβαίνει πιο απροκάλυπτα πια. Έτσι κι αλλιώς, υπάρχει στην κοινωνία και αλλάζει μορφές και οδούς. Εμένα με ενδιαφέρει να μπορώ να παρατηρώ αυτό το φαινόμενο και να μπορώ να έχω κριτική στάση απέναντι σε αυτό. Τότε έβλεπα μια queer κοινότητα να είναι πιο εξωστρεφής, στο 2024 βλέπω ξανά μια μεταστροφή. Βλέπω σίγουρα πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να είναι στο δρόμο και να υπάρχει μεγαλύτερη ορατότητα. Ταυτόχρονα όμως αυτή η ορατότητα φέρνει αντίδραση. 

Ο φασισμός δεν αρέσκεται στην ελευθερία, οπότε ο φασισμός που κατοικεί μέσα στα άτομα ως θυμός, όχι απαραίτητα ως κομματική ιδεολογία, θα αντιδράσει στην ελευθερία που φέρνει η queer ζωή. Το θέμα είναι πως το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να ανοίξει τον δρόμο της ελευθερίας από μικρή ηλικία. Αυτά τα άτομα δεν έχουν περάσει μέσα από τις διαδρομές που καλείται ένα queer άτομο να διανύσει για να μπορεί να βγει από το σπίτι του το πρωί και να νιώθει ότι το ‘χει, χωρίς να σκέφτεται ότι αυτή είναι η τελευταία μου μέρα στον πλανήτη. 

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Για να καταφέρουμε να διανύσουμε αυτήν την διαδρομή και να βγούμε έξω, απαιτείται πολύ μεγάλη τροφοδοσία από το όνειρο της ελευθερίας, από το πώς φανταζόμαστε τη ζωή μας και τους εαυτούς μας και τις εαυτές μας. Τα θυμωμένα φασιστάκια δεν περνάνε από αυτή τη διαδρομή. Οπότε όταν συναντούν την ελευθερία μας, τους φαίνεται ανοίκεια, τους φαίνεται εξωγήινη, τους φαίνεται παράξενη, τους φαίνεται αλλόκοτη. Τους φαίνεται θρασείς, τους φαίνεται επιθετική αυτή η ελευθερία, τους φαίνεται παρεμβατική προς αυτό που έχουν χτίσει.

Το ζήτημα είναι πώς αποκαλύπτεις σε αυτά τα άτομα ότι υπάρχει ελευθερία εκεί έξω, την οποία μπορείς κι εσύ να απολαύσεις.

Διανύουμε το Pride Month και το βασικό μήνυμα του φετινού Athens Pride είναι «Ένας νόμος δεν αρκεί». Πιστεύεις ότι πολιτικοποιήθηκε περισσότερο φέτος; Προς ποια κατεύθυνση; 

Είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση τα Pride γενικότερα, και μέσα μου και στους κύκλους που υπάρχω. Χαίρομαι που κάπως το φετινό Pride έχει αυτόν τον τίτλο, γιατί στ’ αλήθεια ένας νόμος δεν αρκεί. Έπρεπε αυτό το Pride να είναι μια γιορτή για το νόμο που ψηφίστηκε για την ισότητα στο γάμο; Θα ήταν ασυνεπές για το τι στόχο έχει τελικά το Pride.

Στο Pride εγώ θα βλέπω tanks, δεν θα βλέπω φορτηγά με glitter.

Αυτούς που είναι να τους θυμώσει το Pride θα τους θυμώσει έτσι κι αλλιώς. Για μένα, έχει ενδιαφέρον το πως το Pride, είτε πας είτε δεν πας, από το σύνθημά του και μόνο μπορεί να σου κάνει ένα κλικ μέσα σου και να σου ανοίξει μια ερώτηση. Να σου δημιουργήσει μια αμφιβολία, να πεις: γιατί δεν αρκεί ο νόμος; Είναι μια στιγμή συμπυκνωμένης πληροφορίας ο Ιούνιος και ενημέρωσης και επίθεσης με glitter.

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Υπάρχει βέβαια και το κομμάτι pink washing από τις εταιρείες που ξαφνικά βάζουν ουράνια τόξα παντού, οπότε ο μέσος άνθρωπος δέχεται τόσο συμπυκνωμένη πληροφορία που καλείται ένα Pride να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Με ένα σύνθημα πρέπει να συμπυκνώσει το βίωμά μας. Μου αρέσει αυτός ο φετινός τίτλος, επαληθεύει το βίωμα πολλών ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Γιατί ο στόχος μας δεν είναι απλά να ανέβουμε τα σκαλιά του δημαρχείου. Σκοπός μας είναι να έχουμε μια ίση ζωή και η νομοθεσία συνεχίζει να είναι ελλειπής. 

Αναφέρθηκες στο pinkwashing και δεν μπορώ να μην αναφερθώ στους χορηγούς του εκάστοτε Pride που στην προκειμένη στηρίζουν το κράτος του Ισραήλ και τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη.

Η μόνη λέξη μου μου έρχεται είναι φρίκη, γιατί δεν μπορείς να το ελέγξεις αυτό. Το γεγονός ότι θα πάμε στο Pride και θα είναι όλες αυτές οι εταιρείες που ξέρουμε –ή θα έπρεπε να ξέρουμε γιατί ζούμε σε εποχή της εύκολης πληροφορίας– ότι είναι υποστηρικτές είτε έμμεσα είτε εντελώς άμεσα του Ισραήλ και αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή αυτής γενοκτονίας είναι φρικιαστικό. Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλη λέξη. 

Θα περπατάμε στην Αθήνα διεκδικώντας την ελευθερία μας πίσω από άρματα που παίζουν Britney Spears, τα οποία σε ένα παράλληλο χρόνο είναι άρματα μάχης που έχουν χρηματοδοτηθεί από αυτά τα σύμβολα. Δηλαδή εγώ θα βλέπω tanks, δεν θα βλέπω φορτηγά με glitter. Είναι αυτή η παράλληλη εικόνα. Χωρίς να θέλω να είμαι αυτός που παίρνει τα κακά νέα. 

Είναι μια πολύ οριακή στιγμή αυτή. 

Πώς διαχειρίζεσαι καλλιτεχνικά αυτήν τη φρίκη;

Όντας ένα πολιτικοποιημένο άτομο, διαβάζω τις ειδήσεις, θέλω να ενημερώνομαι και μέσα από πολύ προσωπική δουλειά με τον εαυτό μου, κατάλαβα ότι ο τρόπος μου να κάνω τρύπες σε αυτό που ονομάζουμε καθεστηκυία τάξη είναι να κάνω τέχνη.

Είναι τα τραγούδια που γράφω, είναι το να να συνδιαλέγομαι με αυτή την εμπορικότητα με τους pop καλλιτέχνες που συνεργάζομαι, η οποία μπορεί να αποκαλύψει ένα αφήγημα πιο προσωπικό, πιο ευάλωτο και ευαίσθητο, ένα αντιπολεμικό ίσως μήνυμα.

Επίσης, στα δικά μου τραγούδια αναζητώ το πως μπορούν να είναι χώροι που οι άνθρωποι μπορούν να είναι ελεύθεροι, όπως και στις συναυλίες μου. Δημιουργώ ένα μικρό σύμπαν με πολλή αγάπη και φροντίδα για να να μπορούμε αυτοί και αυτές που είμαστε εκεί να το φανταστούμε σε ολοκληρωτικό επίπεδο. 

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Μετά από ένα χρόνο καλλιτεχνικής διαδρομής με το Polydrama, τον τελευταίο σου δίσκο, ποιες είναι οι τρεις φράσεις που θα χρησιμοποιούσες για να το χαρακτηρίσεις;

Το Polydrama είναι ιδιοσυγκρασιακό, πολύ προσωπικό, εσωστρεφές. Είναι φιλόξενο με έναν τρόπο. Το Polydrama είναι αυτή η ώρα της μέρας που είναι χειμώνας, έχει πέσει ο ήλιος, αλλά ο ουρανός είναι ακόμα μπλε. Έχει κάτι και μελαγχολικό και καθησυχαστικό, είναι αυτό το blue hour.

Δεν είμαι εμπλεκόμενος πια με τον εαυτό που έγραψε το Polydrama, αγαπώ πάρα πολύ αυτόν το δίσκο και με πάρα πολλή ορμή τον φέρνω στις συναυλίες, απλά έχω κάνει ένα βήμα μπροστά.

Χτίζεις ένα καινούργιο σύμπαν τώρα;

Χτίζω καινούργιο σύμπαν, γιατί είμαι εγώ ένα καινούργιο σύμπαν μέσα μου. Οι πλανήτες και το σύμπαν δονούνται κι εγώ τώρα δονούμαι σε άλλα hertz, είμαι σε άλλη κατάσταση, κάνω άλλους κύκλους γύρω από από άλλους δορυφόρους. Έχω άλλο φως, είμαι πιο προσβάσιμος πλανήτης πια. Το επόμενο βήμα είναι σίγουρα μια πιο εξωστρεφής, αναπολογητική λαϊκότητα.

Ως καλλιτέχνης ακουμπάς πολύ το τραύμα, η queer τέχνη είναι μια διέξοδος, μια θεραπεία;

Αρχικά, για μένα, queer τέχνη είναι η ελεύθερη τέχνη. Παρατηρώ ότι υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που μπορεί να μην αυτοπροσδιοριζονται ως queer, αλλά διάγουν ένα queer βίο. Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό, γιατί καταλαβαίνω ότι είναι προβοκατόρικο, αλλά για μένα το queerness είναι μια φιλοσοφία, μια στάση ζωής, ένας τρόπος να αντιλαμβάνομαι τα πράγματα, όπως είναι ο βιγκανισμός που δεν έχει να κάνει με το αν τρως μαρούλια, έχει να κάνει με το πώς αγαπάς.

Κι επειδή εγώ αγαπώ αφοσιωμένα και ολοκληρωτικά, δεν μπορώ να αγαπώ με όρους, βλέπω ότι υπάρχουν καλλιτέχνες εκεί έξω που αγαπάνε αυτό που κάνουν ολοκληρωτικά και το κάνουν ενάντια και σε απόσταση από ένα σύστημα που σε θέλει παραγωγικό και εξωστρεφή και να είσαι συνέχεια σε μια τρέλα, να μπορείς να παράγεις. 

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Πιστεύω ότι αυτή η ελεύθερη τέχνη υπάρχει και είναι τα άτομα που παράγουν τέχνη απαγκιστρωμένα από το τραύμα και το δράμα τους και ό,τι τα καταπίεσε, δημιουργώντας ένα χώρο όπου υπάρχει αυτή η ανάταση. Τότε λέω, ναι, αυτή είναι η ελευθερία που βλέπω το βράδυ στον ύπνο μου και βλέπω ότι πετάω, αυτήν την ελευθερία νιώθω όταν κάθομαι στη θάλασσα και παίρνω αυτή την βαθιά εισπνοή και αναρωτιέμαι γιατί δεν ζούμε έτσι. Θέλω πολύ να είμαι αυτός ο καλλιτέχνης που δημιουργεί το χώρο για αυτή την αγάπη, για αυτή την ησυχία, για αυτή την ειρήνη, για αυτή την απαλότητα. Για αυτή την φροντίδα, για αυτή την αγκαλιά, για αυτό το πιάσιμο του χεριού. 

Θέλω πολύ να είμαι για μένα, για τους ανθρώπους γύρω μου και τους ανθρώπους οι οποίοι με κάποιον τρόπο έφτασαν στη μουσική μου και την ακούνε και βλέπουν τα βίντεο. Θέλω να είμαι εκεί που πρέπει. Χωρίς ενοχές, χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς τίποτα από όλα αυτά που περιορίζουν και δεσμεύουν και σε κρατάνε γειωμένο. 

Μιας και είπες ότι έκανες ένα βήμα μπροστά, θα βγάλεις τα δάκρυα που φοράς σαν κοσμήματα στα live σου;

Είναι μία διαπραγμάτευση τα δάκρυα πάντα. Μικραίνουν, μεγαλώνουν. Δεν θα φύγουν όμως. Μάλλον θα είναι και το επόμενο μου τραγούδι. Δεν θα φύγουν τα δάκρυα, γιατί τα δάκρυά μου τα έκανα κοσμήματα. Και είναι είναι ο θησαυρός μου. Γιατί για να είμαι αυτός που είμαι σήμερα, έχω κλάψει, έχω περάσει μέσα από μονοπάτια που δεν ήταν γεμάτα ανθισμένες παιώνιες. Αλλά είμαι εδώ σήμερα και αυτά τα κοσμήματα είναι τα παράσημά μου. Δεν νιώθω ότι είναι μέρος ενός παρελθόντος από το οποίο κρατιέμαι για να μπορώ να είμαι κάποιος, όχι, είμαι αυτός που είμαι σήμερα, τώρα και καταλαβαίνω ότι τα δάκρυα έχουν μικρύνει και είναι ακόμη πιο πολύτιμα. Είναι διαμάντια και λάμπουν. Είναι τελικά αυτό που έγινα αυτό που έγινα εγώ μαζί με αυτά. 

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Επίσης, τι ωραίο να μπορεί ένας άνθρωπος να κλαίει. Δηλαδή φαντάζεσαι ένας άνθρωπος να μην ίδρωνε; Σημαίνει ότι δεν λειτουργεί το σώμα του, δεν λειτουργεί η χημεία. Εγώ κλαίω και όταν γελάω πολύ δυνατά, ας πούμε. Τα δάκρυα είναι ακόμα ένα σύμβολο πολύ χαρακτηριστικό του που βρίσκομαι. Γιατί εξελίσσομαι ως άτομο και αφήνω πίσω μου τις αλυσίδες μου, τις αγκυλώσεις μου. Αλλά ταυτόχρονα ο κόσμος γύρω μου έχει βία, έχει πόλεμο, έχει γενοκτονία. Δηλαδή είμαι παρών, ζω την ίδια στιγμή με μια γενοκτονία. Δηλαδή μου φαίνεται αδιανόητο. Οπότε τα δάκρυα είναι όλα αυτά. Είναι μέρος της ζωής μου. Είναι μέρος της ζωής μας.

Ως καλλιτέχνης δίνεις πολλή σημασία στην προσβασιμότητα στην τέχνη, από τα video clip που φτιάχνεις μέχρι ζωντανή διερμηνεία στα live σου, πώς το καταφέρνεις;

Το προσεγγίζω ως αυτονόητο και επιτρέπω στις δυσκολίες που προκύπτουν να υπάρξουν και να βρούμε τις λύσεις για αυτό. Δηλαδή, εγώ μπορεί να μην έχω κάποια αναπηρία ως άτομο, αλλά για την κοινωνία είμαι κι εγώ στο περιθώριο, με έναν τρόπο. Οπότε, με τον ίδιο τρόπο που εγώ ψάχνω ένα κώδικα συμπερίληψής μου στην κοινωνία, εντελώς παράλληλα και ταυτόχρονα, συμβαίνει τα κωφά και τυφλά άτομα να ψάχνουν κι αυτά έναν τρόπο πρόσβασης στην κοινωνία. Η προσβασιμότητα είναι σαν ένα τρίτο μέρος αυτού που φτιάχνω, είναι η μουσική, οι στίχοι και η προσβασιμότητα. Όλα μαζί είναι ένα ολόκληρο. 

Είναι απαιτητικό, γιατί δεν θεωρείται από όλους αυτονόητο. Είναι μια συνεχής διαπραγμάτευση, αλλά έχω υπάρξει πολύ τυχερός, συναντώντας τα παιδιά της Liminal, τον Χρήστοπο Μιχαήλ, την Πωλίνα, την Μαρία, την Ανδρονίκη, την Όλγα, τον Ανδρέα, τον Πάνο, όλα τα παιδιά με τα οποία έχω συνεργαστεί. Είναι μια τόσο υποστηρικτική και ανοιχτή και ορμητική κατάσταση, που δεν μου δίνει καθόλου το περιθώριο να το αμφισβητήσω. Γιατί μου έχει αποκαλυφθεί όλα αυτά τα χρόνια, αυτός ο κόσμος ο οποίος είναι τόσο, ορμητικός. Γιατί όταν η ορμή σου είναι να επικοινωνήσεις, δεν μπορείς να μην είσαι ορμητικός. Και το συναντάω. Και με συναντάει. Και κάποιες φορές με παρασύρει αυτό και με ενθαρρύνει την ώρα που εγώ μπορεί να τα χάνω, να πελαγώνω. Έρχεται αυτό το κύμα της προσβασιμότητας και με βγάζει σε μια στεριά που μπορεί να μην είχα ποτέ φανταστεί. Και μου δίνει μια απάντηση άλλη, καινούργια.

Τα budget δεν ανταποκρίνονται πάντα στις ανάγκες αυτού που λέγεται προσβασιμότητα, οπότε πρέπει να βρεθούν πιο crafty, DIY λύσεις. Όμως είναι σαν να έχεις βγει πρώτο ραντεβού και ψάχνεις να βρεις τις κατάλληλες λέξεις. Θα βρεις έναν τρόπο να επικοινωνήσεις. Έτσι είναι και η προσβασιμότητα. Αν θες να επικοινωνήσεις, θα βρεις τον τρόπο. Είναι μια διαρκής ζύμωση.

Συμμετέχεις ταυτόχρονα και στο πρότζεκτ Kobrah Habibi. Πώς σας ήρθε η έμπνευση για αυτό;

Το Kobrah Habibi ξεκίνησε από τους τρεις μας, τον Χάρη Κούσο, τον Αντώνη Χατζαντώνη aka Ekati κι εμένα. Είμαστε έτσι κι αλλιώς τρεις κολλητοί φίλοι και ο Χάρης είναι χορογράφος που έχει σκηνοθετήσει το “Sose” για παράδειγμα και η Ekati είναι μουσικός, έχει γράψει μουσική για παραστάσεις. Είμαστε και τρεις από την Κύπρο, η Ekati είναι και μισή από το Λίβανο, εγώ φτάνω και λίγο από Αίγυπτο. Ο Χάρης ξεκίνησε να παίζει μουσική ως DJ και η μουσική που έπαιζε ήταν μια μουσική που μας αφορούσε και ακούγαμε έτσι και αλλιώς και οι τρεις, πρόκειται για μια ηλεκτρονική μουσική με αραβικά στοιχεία είτε από καλλιτέχνες από τη Μέση Ανατολή, είτε από άλλους που έχουν αυτό το στοιχείο μέσα. 

Είμαστε σαν ένα boy band, όπου παίζει ο Χάρης μουσική, η Ekati παίζει ηλεκτρική κιθάρα και εγώ κάνω φωνητικά. Συχνά έχουμε και guests άλλους μουσικούς, όπως τον Άγγελο Αγγέλου που παίζει κλαρίνο και ούτι και τον Γιώργη Παρταλίδη που παίζει τουμπερλέκι και γίνεται ένα πάρτι. Είναι μία τσιφτετελική τρανς

Φωτογραφία: Οδυσσέας Τσομπάνογλου

Τι θα δούμε στο “Changeover” party που διοργανώνει το Youth Council στο ΚΠΙΣΝ;

Η πρόθεσή μας τώρα είναι πιο εξωστρεφής και το live μας το ΚΠΙΣΝ θα είναι σίγουρα από τα πιο εξωστρεφή μας live. Θα είμαστε σε ένα εξωτερικό χώρο, θα είναι καλοκαίρι, το επόμενό μας βήμα είναι πιο τσαχπίνικο, πιο λαϊκό, έχει μια άλλου είδους αμεσότητα πιστεύω, οπότε αυτό το live δομήθηκε με βάση αυτό, χωρίς να να εγκαταλείπουμε το τι μας έφερε εδώ, που είναι το Polydrama. Είναι ένα πάντρεμα αυτών των δύο δυνάμεων.

Ταιριάζει και με το χρόνο που με συναντάει αυτό το live που θέλω να κάνω στο Νιάρχος ως φυσική συνέχεια και ταιριάζει και με το opening act, τον Alejjos που έχει κάνει κι ένα ρεμίξ το «Αρκεί». Οπότε νομίζω αυτή η συναυλία είναι ένα σύμπαν πάρα πολύ γεμάτο και ολοκληρωμένο και συνεπές.

Ody, αν έστελνες τώρα ένα “Kind reminder”, τι θα ήταν αυτό;

Το “kind reminder” που έχω αφήσει είναι για να το συναντάνε αυτοί που το έχουν ανάγκη. Έτσι ξεκινάει και το τραγούδι. Όχι ως χρέος αλλά γιατί μου αρέσει αυτή η πινέζα στο χάρτη, μου αρέσει η ιδέα ότι κάποιος μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιστρέψει σε αυτό. Σε αυτήν τη φάση της ζωής μου κατανοώ πολύ βαθιά, πυρηνικά, ότι δεν μπορώ να σώσω τους ανθρώπους, δεν μπορώ να σώσω τον πλανήτη, δεν μπορώ να σώσω κανένα στ’ αλήθεια. Μπορώ να σώσω ίσως μόνο εμένα.

Αυτό που μπορώ να κάνω είναι ακριβώς επειδή απολαμβάνω τα προνόμια του να είμαι ασφαλής, υγιής, ψυχαναλυμένος, μπορώ να δημιουργώ τα αφηγήματα που θα είναι “kind reminders” στο χρόνο, για όποιο άτομο χρειαστεί. 

Είναι το μόνο που μπορώ να κάνω και όσο απογοητευτικό και να ακούγεται, είναι ταυτόχρονα φοβερά απελευθερωτικό και φροντιστικό προς πάσα κατεύθυνση. Αυτός που έχει ανάγκη αυτό το kind reminder θα έρθει και θα με συναντήσει και το λέω αυτό με πολύ μεγάλη επιφύλαξη. Μέσα μου υπάρχει ένα ένα μικρό σουβλισμα, γιατί ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι αυτή τη στιγμή εκεί έξω που ανά πάσα στιγμή είναι και δεν είναι, έχουν και δεν έχουν, σπίτια, παιδιά, οικογένεια και μιλάω για τους πολέμους, μιλάω για την Παλαιστίνη, για το Σουδάν, για το Κονγκό.

Είμαι εκεί με όλη μου την καρδιά. Ο μόνος τρόπος που ξέρω είναι να είμαι μια άλλη απάντηση, να μην είμαι η επαλήθευση του πολέμου, να είμαι κάτι άλλο, πολύ μακριά από αυτό, προς την αντίθετη κατεύθυνση. Με την ελπίδα ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα συναντήσουν kind reminders που θα τους αποδεσμεύσουν από τη συνθήκη την οποία βιώνουν.

Χρειάζεται πολύ μεγάλη αίσθηση της ελευθερίας και γνώση της ελευθερίας, να την έχεις βιώσει ίσως και λίγο, για να μπορείς να κάνεις let go. Γιατί αν δεν κάνεις let go, αν δεν κάνω let go και γίνω ο πόλεμος και γίνω η γενοκτονία, γίνω ο θάνατος του πατέρα μου, γίνω ο καρκίνος, γίνω ο πόλεμος στην οικογένειά μου, γίνω όλα αυτά τα πράγματα, που θα πάει όλο αυτό; Είναι πολύ απαιτητικός δρόμος αυτός να τον διανύσεις. Και έχω επιλέξει να τον διανύσω. Έχω επιλέξει να διανύσω το δρόμο που μπορεί και θέλει και επιδιώκει να ονειρεύεται την ελευθερία. Από τα πάντα. Την ελευθερία από τον ίδιο μου τον εαυτό ακόμα.

Είμαι ένα kind reminder ότι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.


Changeover – The Party

📆 Κυριακή 16/6, 20.00
📍 ΘΟΛΟΣ, ΚΠΙΣΝ

Anohni

Χτες βράδυ στο καυτό Ηρώδειο, η Anohni έδωσε την πρώτη συναυλία της παγκόσμιας περιοδείας της, ύστερα από 7 χρόνια απουσίας από live εμφανίσεις, όπου η καλή της φίλη Μαρίνα Αμπράμοβιτς προλόγισε την αξέχαστη παράσταση. 

Σε κάτι τέτοιες συναυλίες βλέπεις στην πράξη τι σημαίνει “queering the world”. Όμορφες φάτσες με άκρως ενδιαφέροντα ντυσίματα ανέβαιναν τα σκαλιά του Ηρωδείου. Περίπου 2.000 κόσμου, μεταξύ των οποίων πολλοί καλλιτέχνες και άτομα της queer κοινότητας που θαυμάζουν την Anohni για το πόσο επιδραστική, συγκινητική και ουσιαστική είναι η τέχνη της, αρνήθηκαν την δροσιά ενός εσωτερικού χώρου στην πιο καυτή μέρα στον πλανήτη –όπως είπε αργότερα και η καλλιτέχνις– και έδωσαν το παρών στο Ηρώδειο για να την απολαύσουν live. 

Στις 21.30 ανέβηκε στη σκηνή η Marina Abramović με ένα ασπρόμαυρο φόρεμα και κάλεσε το παρευρισκόμενο κοινό που κουνούσε ασταμάτητα τις βεντάλιες να κάτσει χωρίς σταυρωμένα τα πόδια, να αγγίξει τα γόνατα με τα χέρια και να κάνει αναπνοές. Βέβαια “breath in, breath out” περιμέναμε να ακούσουμε από ταξιθέτ(ρι)ες ως μια εκ των οδηγιών για τον καύσωνα. Αυτός ο μίνι βασικός και συνάμα ακατανόητος διαλογισμός είχε ως σκοπό να μας προσγειώσει στο εδώ και το τώρα για να υποδεχτούμε την Anohni.

Πριν αποχωρήσει από τη σκηνή η Abramović, μας αφηγήθηκε και μια ιστορία από την παιδική της ηλικία, όπου έκλαιγε ακούγοντας τη Μαρία Κάλλας στο “Casta Diva”, ενώ το ίδιο συνέβη αρκετά χρόνια μετά, όταν άκουσε για πρώτη φορά την Anohni. 

Φωτογραφία: Nomi Ruiz

Αμέσως μετά, μια γυναικεία φιγούρα, καλυμμένη με λευκό τούλι διέσχισε τη σκηνή, κάνοντας μια σύντομη εισαγωγική performance, τραβώντας την προσοχή και στην δεκαμελή μπάντα που είχε τοποθετηθεί ημικυκλικά στο stage.

«Νιώθω πολύ χαρούμενη και έχω και λίγη αγωνία που θα δώσω αυτήν τη συναυλία της κάτω από την Ακρόπολη, στο Ηρώδειο και νομίζω ότι δεν έχω κάνει κάτι τόσο σημαντικό ώστε να μου αξίζει αυτή η τιμή, αλλά την Πέμπτη το βράδυ  θα κάνω το καλύτερο που μπορώ για αυτήν τη ξεχωριστή εμφάνιση. Περιμένω αυτήν τη βραδιά με ανυπομονησία» είχε πει η Anohni στο mini press event που έγινε πριν τρεις μέρες. 

Εμφανίστηκε στη σκηνή, επίσης λευκοντυμένη, με μακριά, λευκά γάντια και καλυμμένο το κεφάλι της. Κατευθείαν το κοινό ξέσπασε σε χειροκροτήματα και έντονες επευφημίες. Η Anohni στάθηκε στο κέντρο της σκηνής του Ηρωδείου περιτριγυρισμένη από τη δεκαμελή μπάντα της, τους Johnsons και ξεκίνησε να τραγουδά και να μας ταξιδεύει. 

Φωτογραφία: Nomi Ruiz

Ερμήνευε κάθε τραγούδι από το τελευταίο της άλμπουμ μέχρι το πιο παλιό, με μια θεατρικότητα, μια παραμυθένια αύρα, μια εμφατική απαλότητα, έναν ειλικρινή συναισθηματισμό και αφοπλιστικό νάζι. 

“Why am I alive now?” ήταν το πρώτο πράγμα που ακούσαμε να βγαίνει απ’ τα χείλη της. “I don’t want to be witness/ Seeing all of this duress/ Aching of our world”. Μετά το “4 Degrees” και τη συγκινητική ερμηνεία του “Manta Ray”, μας μίλησε –επιτέλους– ομολογώντας αυτό που είχαμε αισθανθεί ήδη: “I’m quite nervous. I haven’t done this in years”. Το ένθερμο χειροκρότημα από τον κόσμο έδειχνε μια πραγματική λατρεία προς το πρόσωπό της.

“You are wonderful” και “We love you” ακουγόταν κατά την διάρκεια της συναυλίας από το κοινό. Αέρινη η Anohni μας επέστρεφε πίσω αυτήν την αγάπη με λέξεις και μελαγχολικές νότες. 

Το αγαπημένο “It Must Change” ανέβασε λίγο το tempo και έκανε κάποια τολμηρά σώματα να λικνιστούν λίγο παραπάνω μέσα στη ζέστη, ενώ ακολούθησε το συναισθηματικό “You are my sister”“and I love you” συνέχιζαν οι ψίθυροι και οι αγκαλιές στο Ηρώδειο.

Ακούσαμε a capella τη φωνή της και μαγευτήκαμε από το σαξόφωνο στην διασκευή του “Sometimes I Feel Like a Motherless Child” που έκλεψε την παράσταση και έδωσε χώρο σε πιο βαριά συναισθήματα που έχουν αποδώσει στο παρελθόν καλλιτέχνες όπως ο Eric Clapton και η Odetta.

Φωτογραφίες: Nomi Ruiz

“I need another place. Will there be peace?” τραγούδησε στο “Another World” και μας έκανε να αναρωτηθούμε για τα όνειρα που έχουμε, την κοινωνία που έχουμε φτιάξει και πως θα γεφυρώσουμε την απόσταση μεταξύ τους. Αυτός είναι και ένας κυρίαρχος σκοπός της Τέχνης με ταυ κεφαλαίο. Αυτή η ουτοπική σχεδόν ελπίδα.

Με ευαλωτότητα, ανοιχτότητα και τρυφερότητα, κουβάλησε για μιάμιση ώρα συναισθήματα και σκέψεις μέσα από τα τραγούδια της. Μετά από τόση ώρα στη σκηνή, αφού είχε χαλαρώσει, αφέθηκε και μας μίλησε λίγο περισσότερο. «Στους θάμνους εδώ απ’ έξω δεν είναι που κάνουν σεξ οι γκέι άντρες» ρώτησε, βάζοντας το χιούμορ στην εξίσωση και απαντώντας στο κοινό που παρότι αιφνιδιάστηκε, την προέτρεψε να δοκιμάσει κι εκείνη είπε: «Δεν είμαι άντρας». Queen.

Ο κόσμος σηκώθηκε πάνω για να χειροκροτήσει και να τη φωνάξει πίσω για encore –ως είθισται– όχι όμως μηχανικά. Το ήθελε πραγματικά, βαθιά. Και η ίδια. “You spoil me” είπε κατά τις 11 το βράδυ, όταν εμφανίστηκε μπροστά μας μετά από λίγο και πήγε προς το πιάνο.

«Καθόμουν ξαπλωμένη στο ξενοδοχείο μου και σκεφτόμουν πως εγώ ήμουν drag queen αξιώθηκα να τραγουδήσω κάτω απ’ την Ακρόπολη» μας είπε πριν ξεκινήσει να παίζει στο πιάνο το “Hope there’s someone”.

Την αποθέωσε σύσσωμο το κοινό. «Σ’ ευχαριστούμε, Αθήνα» αποκρίθηκε.

Ενώ μια φέτα φεγγαριού έλαμπε πάνω από το Ηρώδειο, η Anohni μας ευχαρίστησε και μας χαιρέτισε. Εις το επανιδείν! 

Πύλος

«Δικαιοσύνη για το έγκλημα στην Πύλο – Ένας χρόνος μετά» έφερε τον τίτλο η συνέντευξη Τύπου όπου συζητήθηκε το χρονολόγιο, οι παραλείψεις, οι ευθύνες και τα κρίσιμα στάδια της μη ενεργοποίησης διάσωσης εκατοντάδων ψυχών εκ μέρους των ελληνικών αρχών.

Τα μελανά σημεία της Ιστορίας δεν ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Γράφονται στο σήμερα και στο κοντινό χτες. Οι μελλοντικοί ιστορικοί θα αναρωτιούνται. Πώς γίνεται να έχεις στα ανοιχτά της Πύλου ένα σκάφος με 750 ανθρώπους σε κίνδυνο, οι οποίοι ζητούν βοήθεια από τις 11 το πρωί μέχρι τις 2.30 το βράδυ, οπότε και βυθίστηκαν, χωρίς κανένας από όσους είχαν ενημερωθεί να κινητοποιείται για να τους διασώσει;

Η απάντηση είναι απλή και ίσως για αυτό τόσο απάνθρωπη και τραγική. Οι ευθύνες κάτω από το ευρωπαϊκό χαλί είναι οι ρατσιστικές, αντιμεταναστευτικές πολιτικές της ΕΕ και των κρατών-μελών της. 

Ακριβώς έναν χρόνο πριν είδαμε να εκτυλίσσεται το μεγαλύτερο πολύνεκρο ναυάγιο και μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα που καταγράφηκε στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια.

Η φωτογραφία που θα μείνει για πάντα στην ιστορία ως το μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα της Μεσογείου των τελευταίων δεκαετιών.

Σχεδόν 650 νεκροί, αγνοούμενοι, συγγενείς και επιζώντες αναζητούν δικαίωση και δικαιοσύνη. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, 84 σωροί έχουν ανασυρθεί, ενώ οι υπόλοιποι εκατοντάδες σωροί βρίσκονται κάπου στον βυθό του Ιονίου και 18 παραμένουν άταφοι μέχρι και σήμερα στο Σχιστό.

Στη συνέντευξη Τύπου στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθήνας συμμετείχαν οι δικηγόροι Γιάννα Κούρτοβικ, Δήμητρα Λιναρδάκη, Μαρία Παπαμηνά, Κατερίνα Πουρναρά και Ελένη Σπαθανά, με συντονιστή τον Βασίλη Παπαδόπουλο, δικηγόρο και πρόεδρο του ΔΣ του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), οι οποίοι μίλησαν για το χρονικό του ναυαγίου, τις ευθύνες και τις παραλείψει των ελληνικών και ευρωπϊκών αρχών, καθώς και την μήνυση που έχει υποβληθεί από 53 –μέχρι στιγμής– διασωθέντες κατά παντός υπευθύνου που συνέβαλε στο ναυάγιο και τον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων.

Το χρονικό «πολλών προαναγγελθέντων θανάτων»

«Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, ένα αλιευτικό σκάφος, έπειτα από πέντε ημέρες πλεύσης βρίσκεται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου. Το σκάφος έχει ξεκινήσει από το Τομπρούκ της Λιβύης. Πριν από ακριβώς ένα χρόνο, 750 άνθρωποι βρίσκονται σε κίνδυνο ζωής. Δύο τουλάχιστον επιβαίνοντες έχουν ήδη καταλήξει. Οι προμήθειες σε νερό και τρόφιμα έχουν ήδη τελειώσει. Στο σκάφος δεν υπάρχει κανένα σωστικό μέσο. Στο αλιευτικό υπάρχουν γυναίκες και παιδιά». 

«Στις 11 η ώρα, ένα χρόνο πριν, το κέντρο επιχειρήσεων της Ρώμης που είχε ειδοποιηθεί από την ακτιβίστρια Ναουάλ Σουφί, ενημερώνει το ενιαίο κέντρο συντονισμού έρευνας και διάσωσης του λιμενικού σώματος και τον Frontex ότι ένα αλλιευτικό με περίπου 750 άτομα πλέει στα διεθνή ύδατα, νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου στην ελληνική περιοχή ευθύνης για έρευνα και διάσωση. Το κέντρο επιχειρήσεων της Ρώμης ενημερώνει ότι επί τους σκάφους υπάρχουν ήδη δύο νεκρά παιδιά. Βρισκόμαστε στο πρώτο χρονικά σημείο στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης αλλά δεν ξεκίνησε» έτσι ξεκίνησε η αφήγηση της Δήμητρας Λιναρδάκη από την Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου των δραματικών στιγμών που έζησαν εκατοντάδες άνθρωποι μερικά χιλιόμετρα δίπλα μας.

«Στις 12.47, αεροσκάφος επιτήρησης του Frontex εντοπίζει το αλλιευτικό σκάφος που έπλεε με χαμηλή ταχύτητα εντός της ελληνικής ΣΑΡ και δεν φαίνεται να διαθέτει σωστικό εξοπλισμό και ειδοποιεί άμεσα τις ελληνικές αρχές. Βρισκόμαστε στο δεύτερο χρονικά σημείο στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης και πάλι δεν ξεκίνησε. Σχεδόν τρεις ώρες μετά την ενημέρωση από τις ιταλικές αρχές, στις 14.10, το λιμενικό κινητοποιεί το πρώτο επιχειρησιακό μέσο. Ένα ελικόπτερο από τη Μυτιλήνη με προορισμό τον εντοπισμό του αλληλευτικού σκάφους. Προξενεί πραγματικά τεράστια εντύπωση, γιατί δεν κινητοποιήθηκαν καταρχάς νωρίτερα επιχειρησιακά μέσα με βάση τις πληροφορίες των ιταλικών αρχών και γιατί επιλέγεται το πρώτο μέσο να είναι ελικόπτερο εφόσον οι συντεταγμένες και η από αέρος εικόνα, η οποία επιβεβαίωνε ήδη ότι το σκάφος βρισκόταν σε κίνδυνο, είχε ήδη δοθεί από το Frontex».

«Στις 15.17 επιβαίνοντες στο αλληλευτικό σκάφος επικοινωνούν με τη γραμμή επείγουσας βοήθειας στη Μεσόγειο, το Alarm Phone και ενημερώνουν ότι βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο και ότι δεν θα επιβιώσουν τη νύχτα. Στις 15.35 το ελικόπτερο του λιμενικού εντοπίζει πλέον το αλληλευτικό σκάφος να πλέει, με σταθερή πορεία, με σταθερή ταχύτητα και με ικανό αριθμό ατόμων στα καταστρώματά του. Στις φωτογραφίες από το ελικόπτερο, οι πρόσφυγες στο πλοίο φαίνονται να κουνούν τα χέρια τους ζητώντας βοήθεια. Την ίδια ώρα, 4,5 ώρες δηλαδή μετά την αρχική κλήση, το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας & Διάσωσης δίνει εντολή σε ένα από τα πλωτά του σκάφη, το πλωτό περιπολικό ΛΣ 920, να αποπλεύσει από τα χανιά της Κρήτης, με προορισμό τη θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου, για τον εντοπισμό του Αλευτικού.

«4,5 ώρες μετά την αρχική ενημέρωση, το μόνο σκάφος στο οποίο δίνεται η εντολή, δεν είναι ένα ναυαγωσοστικό σκάφος, δεν είναι το διασωστικό σκάφος «Αιγαίων Πέλαγος», το οποίο ακριβώς την ίδια μέρα βρισκόταν στο λιμάνι του Γυθείου, αλλά ένα περιπολικό σκάφος, το οποίο δεν βρίσκεται καν στα πλησιέστερα λιμάνια του Γυθείου, της Καλαμάτας, της Πύλου, και ξεκινάει από την Κρήτη, που βρίσκεται σε απόσταση 170 περίπου ναυτικών μηλίων. Προτιμήθηκε δηλαδή η αποστολή ενός σκάφους, το οποίο δεν είναι κατάλληλο για διάσωση, το οποίο δεν ήταν στις πλησιέστερες λιμενικές αρχές και διέθεται μόνο 50 σωσίβια. Ενώ από την ήδη προηγούμενη ενημέρωση και των Ιταλικών αρχών και του ελικόπτερου του λιμενικού των ελληνικών αρχών, υπήρχε ενημέρωση για απουσία σωστικών μέσων στο αλιευτικό, και για το γεγονός ότι στο αλιευτικό επιβαίνουν περίπου 750 άτομα».

«Βρισκόμαστε σε αυτή τη φάση, στο τρίτο χρονικά σημείο, στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Ούτε τώρα ξεκινάει. Στις 18.07 το Alarm Phone στέλνει SOS στις ελληνικές αρχές, στην Ύπατη Αρμοστία για τους Πρόσφυγες μέσω email. Το email αναφέρει «Ζητούν επιγόντως βοήθεια». Κοινοποιεί εκ νέου τις συντεταγμένες του αλιευτικού. Οι ελληνικές αρχές δεν απαντούν στο SOS. Στις 18.04 η ακτιβίστρια Ναουάλ Σουφί επανέρχεται με ανάρτηση στο Facebook, επισημαίνει τον κίνδυνο, την ύπαρξη νεκρών και αναμεταδίδει ηχογραφημένη συνομιλία με άτομο που δηλώνει ότι επιβαίνει στο αλιευτικό. Βρισκόμαστε στο τέταρτο χρονικό σημείο στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει επιχείρηση έρευνας και διάσωσης και πάλι δεν ξεκίνησε. Στις 18.04 το παραπλέον πλοίο Lucky Sailor προσεγγίζει το αλλιευτικό σκάφος για παροχή εφοδίων και νερού».

«Σε βίντεο που έχει ληφθεί από τη γέφυρα του Lucky Sailor εμφανίζεται το αλιευτικό με προβλήματα στην πλέυση, με προβλήματα στη μηχανή. Στις 20.05 το Frontex επικοινωνεί με τις ελληνικές αρχές προσφέροντας να στείλει ξανά αεροσκάφος για να συνδράμει. Οι ελληνικές αρχές δεν απαντούν. Στις 20.08 δεύτερο εμπορικό πλοίο το Faithful Warrior ξεκινάει επιχείρηση για την παροχή τροφίμων, νερού και ντίζελ. Το Lucky Sailor το προηγούμενο παραπλέον λαμβάνει άδεια να αποχωρήσει και συνεχίζει την αρχική του πορεία. Περίπου στις 21.09 το Faithful Warrior προσεγγίζει το αλλιευτικό σκάφος προκειμένου να παράσχει τα τρόφιμα, το νερό και το ντίζελ. Στις 22.04 ο κυβερνήτης του Faithful Warrior αναφέρει στις αρχές ότι το πλοίο κλυδωνιζόταν επικίνδυνα λόγω των υπεράριθμων ατόμων σε όλα τα καταστρώματα».

«Σε σχετικό βίντεο που έχει δει το φως της δημοσιότητας, εμφανίζεται το αλλιευτικό σκάφος να κλυδωνίζεται επικίνδυνα δίπλα στο Faithful Warrior με υπερβολικό αριθμό ατόμων στα καταστρώματά του. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι ειδικός για να καταλάβει από αυτό το βίντεο ότι το πλοίο βρίσκεται σε κίνδυνο. Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στο πέμπτο χρονικά σημείο, στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης και πάλι δεν ξεκινάει. Στις 22.09 ο καπετάνος του Faithful Warrior βλέπει για πρώτη φορά το σκάφος 920 του λιμενικού να πλησιάζει. Το Faithful Warrior λαμβάνει εντολή να παραμείνει σε απόσταση 5 ναυτικών μηλίων από το αλιευτικό, διότι προσεγγίζει σε απόσταση παροχής βοήθειας σκάφος του λιμενικού σώματος. Στις 12.18 το Faithful Warrior αποδεσμεύεται από το λιμενικό, λαμβάνει εντολή να φύγει και όντως φεύγει στις 12.30».

«Από αυτή τη στιγμή το σκάφος 920 του λιμενικού είναι το μοναδικό σκάφος δίπλα στο αλιευτικό. Παραμένει ακόμα ερώτημα ποια ήταν η πρόθεση της εντολής για αποχώρηση των παραπλέοντων αντί για κλήση επιπλέον μέσων, με αποτέλεσμα να αφεθεί το Αντριάννα και οι επιβάτες του τελείως αβοήθητοι, δεδομένου ότι το 920 δεν είχε ούτε επαρκή σωστικά μέσα ούτε επαρκή χώρο. Αυτό το χρονικό σημείο του χρονολογίου που σας αναφέρουμε επιβεβαιώνει πως ούτε αυτή τη χρονική στιγμή σκοπός της επιχείρησης του λιμενικού είναι η διάσωση. Στις 01.26 το Frontex επικοινωνεί εκ νέου με τις ελληνικές αρχές προσφέροντας να στείλει ξανά αεροσκάφος για να συνδράμει. Οι ελληνικές αρχές δεν απαντούν. Στις 02.08 γίνεται η τρίτη απόπειρα του Frontex να στείλει αεροσκάφος πάλι μένει αναπάτητο από τις ελληνικές αρχές παρά τις ανωτέρω διαθεσιμότητες και αυτό θέλουμε να το βάλουμε στη σημερινή συζήτηση του Frontex περί συνδρομής και οι ευθύνες του Frontex είναι ανεξερεύνητες, γιατί ενώ διαπίστωσε από νωρίς την κατάσταση κινδύνου στην οποία βρισκόταν το αλληλευτικό και διαβίβασε τις πληροφορίες τις ελληνικές αρχές, δεν εξέδωσε Mayday, ούτε εξ αρχής ούτε και στη συνέχεια όταν πλέον δεν έλαβε ενημέρωση για έρευνα και διάσωση από την ελληνική πλευρά;»

«Είμαστε στις 02.20 το σκάφος του λιμενικού αναφέρει ότι το αλιευτικό δεν κινείται και ότι παρουσιάζονται βλάβες στη μηχανή του. Αρχίζει να πλησιάζει για να αξιολογήσει την κατάσταση και αρχίζει να προετοιμάζεται για πιθανή διάσωση. Ακόμα και σήμερα παραμένει άγνωστο τι θα περιελάμβανε η προετοιμασία για πιθανή διάσωση, έστω κι αυτή τη στιγμή αφού ούτε τώρα, 26 λεπτά πριν το ναυάγιο, δεν εκδίδεται Mayday από το λιμενικό, ενώ το σκάφος του λιμενικού δεν διαθέτει επαρκή σωστικά μέσα και δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος. Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στο έκτο χρονικά σημείο στο οποίο θα έπρεπε να ξεκινήσει η επιχείρηση ερεύνας και διάσωσης και ούτε τώρα, 26 λεπτά πριν το ναυάγιο, δεν ξεκινάει». 

«Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων, καταγγέλουν ότι δέθηκε σκοινί στο αλιευτικό και ότι υπήρξε προσπάθεια ρυμούλκισης του αλιευτικού σκάφους από το σκάφος του λιμενικού πριν την ανατροπή και τη βύθιση. Θυμίζουμε ότι για το ζήτημα της ρυμούλκησης προκύπτουν μεγάλες αντιφάσεις από τις δημόσιες τοποθετήσεις του εκπρόσωπου του λιμενικού σώματος με πιο χαρακτηριστική την αρχική απόλυτη άρνηση της οποιασδήποτε πρόσδεσης του αλλιευτικού και μετά τις μαρτυρίες που έδωσαν οι επιζώντες στην Καλαμάτα η γραμμή αλλάζει και ο εκπρόσωπος τύπου παραδέχεται την πρόσδεση αρνούμενος όμως τη ρυμούλκηση. Με βάση τις μαρτυρίες των επιζώντων, η ρυμούλκηση είχε ως συνέπεια την ανατροπή του αλιευτικού και τη βύθιση. Στις 02.06 ο κυβερνήτης του λιμενικού ενημερώνει το κέντρο επιχειρήσεων ότι μετά από κάποιες απότομες κλίσεις το αλιευτικό ανατράπηκε και σύμφωνα με το λιμενικό μέσα σε 10 με 15 λεπτά βυθίζεται. Μόνο τότε το λιμενικό αναφέρει έναρξη ευρείας επιχείρησης, έρευνας και διάσωσης».

«Μέχρι τη στιγμή του ναυαγίου περνάνε 15 ώρες. Θέλω για μια στιγμή να προσπαθήσετε να βάλετε τον εαυτό σας σε αυτή τη συνθήκη των 15 ωρών κινδύνου για τη ζωή που βίωσαν οι επιζώντες και οι νεκροί. Καθ’όλο το χρονικό διάστημα δεν καλείται κανένα διασωστικό πλοίο να παράσχει βοήθεια. Δεν δίνεται ούτε ένα σωσίβιο στους επιβάτες του αλιευτικού. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα των 15 ωρών δεν καταγράφεται τίποτα στις κάμερες του 920, ενώ διαθέτει υπερσύγχρονο εξοπλισμό και παρότι σύμφωνα με τις συστάσεις το σκάφος του λιμενικού οφείλει να καταγράφει τις ενέργειές του. Ακόμη και κατά το στάδιο της διάσωσης μετά την ανατροπή και τη βύθιση του σκάφους υπάρχουν καταγγελίες για καθυστερημένες ενέργειες του σκάφους του λιμενικού. Υπάρχουν καταγγελίες ότι δεν πετάχτηκαν σωσίβια στη θάλασσα, ότι δεν κατέβηκαν πάνω από μία ή δύο βάρκες για να διασώσουν τους ανθρώπους που πνίγονταν, τους ανθρώπους που πάλευαν να κρατηθούν στη ζωή».

«Ακόμα και μετά τη βύθιση προξενεί τεράστια ερωτήματα το γεγονός ότι το Magia Queen καλείται 25 λεπτά μετά. Καλείται στις 02.30 η ώρα. Από αυτό το έγκλημα κατάφεραν να σωθούν 104 άνθρωποι, 94 ενήλικοι και 8 ανήλικοι, 47 από τη Συρία, 43 από την Αίγυπτο, 12 από το Πακιστάν και 2 από την Παλαιστίνη». 

«Με το που πατάνε το πόδι τους στην Καλαμάτα, αντί να τύχουν των κατάλληλων συνθηκών υποδοχής, αντί να τύχουνε της ψυχοκοινωνικής συνδρομής που θα έπρεπε να τύχουν ως θύματα του ναυαγίου, βρίσκονται σε καθεστώς κράτησης, φρουρούμενοι σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες στις αποθήκες στην Καλαμάτα. Κάποιοι από αυτούς σε κατάσταση σοκ, κάποιοι από αυτούς βρεγμένοι, κάποιοι από αυτούς χωρίς παπούτσια. Διεθνή κατακραυγή προκαλούν οι εικόνες των συγγενών που με αγωνία έρθαν να δούνε αν οι συγγενείς τους ζούνε και τους αγκαλιάζουν μέσα από κάγκελα. Ακολουθεί η μεταφορά στο ΚΥΤ Μαλακάσας και πριν προλάβουν οι άνθρωποι να συνέλθουν από το σοκ, καλούνται να δώσουν συνεντεύξεις για τα αιτήματα ασύλου, χωρίς νομική συνδρομή κάποιοι εξ αυτών, με σαφείς παραβιάσεις των ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων των οποίων έπρεπε να τύχουν ως επιζώτες ναυαγίου. Κάποιοι από αυτούς παραμένουν μέχρι και σήμερα στη Μαλακάσα. Κάποιοι από αυτούς βρίσκονται πλέον σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Την ίδια στιγμή, κάποιοι έχασαν τις ζωές τους και για κάποιες οικογένειες ο χρόνος σταμάτησε στις 14 Ιούνιου 2023 και σταμάτησε λόγω των εγκληματικών πράξεων και των παραλείψεων των ελληνικών αρχών. 84 σωροί έχουν ανασυρθεί και οι υπόλοιποι εκατοντάδες σωροί δεν έχουν ανασυρθεί μέχρι και σήμερα. Με βάση την επικαιροποίηση των στοιχείων που έχουμε λάβει από την αρμόδια υπηρεσία του DVI, από τους 84 σωρούς που ανασύρθηκαν, οι 76 σωροί έχουν ταυτοποιηθεί, 8 παραμένουν αταυτοποιητοί μέχρι και σήμερα».

Θέλουμε να αναφέρουμε ότι 18 σωροί παραμένουν άταφοι μέχρι και σήμερα στο Σχιστό, εκ των οποίων οι 8 είναι οι 8 αταυτοποιητές και 10 σωροί για τις οποίες δεν υπήρξε μέχρι σήμερα οικονομική δυνατότητα ταφής στο μουσουλμανικό νεκροταφείο. Μέχρι και σήμερα δεν έχει καλυφθεί το κόστος ταφής από την ελληνική πολιτεία. Τέλος, θέλουμε να τονίσουμε ότι μέχρι και σήμερα οι συγγενείς δεν έχουν πάρει επίσημο πιστοποιητικό για τους αγνοούμενους, καθώς όπως μας ενημέρωσε πάλι η αρμόδια υπηρεσία του DVI, οι διαδικασίες πιστοποίησης αγνοούμενου θα γίνουν από την εισαγγελία Καλαμάτας. 

53 μηνυτές κατά παντός υπευθύνου μέχρι τη δικαίωση

Στις 13 Σεπτεμβρίου του 2023, 40 επιζώντες του ναυαγίου της Πύλου, εκπροσωπούμενοι από τις παραπάνω οργανώσεις, καταθέτουν μήνυση ενώπιον της εισαγγελίας του Ναυτοδικείου Πειραιώς. 

«Ζητούν την άσκηση ποινικής δίωξης κατά παντός υπεθύνου για πράξεις και παραλήψεις που έλαβαν χώρα και συντέλεσαν στην επέλευση του ναυαγίου. Η μήνυση συσχετίζεται με την αυτεπάγγελη πρωκαταρκτική διερεύνηση που έχει ξεκινήσει από 19 Αυγούστου του 2023. Σήμερα οι μηνυτές είναι 53. Η μήνυση προσδιορίζει αναλυτικά τις αντιεπαγγελματικές ενέργειες και παραλείψεις που τελέστηκαν σε βάρος τους, με συνέπεια την πρόκληση του ναυαγίου, την έκθεσή τους σε κίνδυνο ζωής, την παράληψη προσφοράς βοήθειας, που είχε ως συνέπεια τη διακινδύνευση όλων των επιβαινόντων, τις σωματικές βλάβες και τα βαριά ψυχικά τραύματα που φέρνουν οι επιζώντες, όσο και το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων που θα μπορούσαν να έχουν διασωθεί, εφόσον οι αρμόδιοι υπάλληλοι των Υπηρεσιών Έρευνας και Διάσωσης είχαν ενεργήσει σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους» δηλώνει η Κατερίνα Πουρναρά, από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ).

«Ενέργειες και παραλείψεις που οδήγησαν στο τραγικό Ναυάγιο, βαρύνουν τόσο τα αρμόδια όργανα του ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, του ΕΚΣΕΔ, όσο και το προσωπικό και τα αρμόδια όργανα του λιμενικού σκάφους 920, αλλά και όλους τους υπεύθυνους ανώτερους ιεραρχικά που αναφέρονται σε τρία στάδια. Το πρώτο στάδιο είναι το στάδιο έρευνας και εντοπισμού του αλιευτικού. Οι αρμόδιες αρχές είχαν την υποχρέωση άμεσα να επέμψουν SOS, να βοηθήσουν και να διασώσουν τους επιβαίνοντες. Αποτελεί νομική υποχρέωση, όπως προσδιορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασης, το Δίκαιο Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Δίκαιο της ΕΕ και το Εθνικό Δίκαιο. Οι αρμόδιες αρχές είναι σαφές ότι παρέλειψαν και δεν έδωσαν εντολή για άμεση επιχείρηση έρευνας και εντοπισμού, αλλά καθυστέρησαν σημαντικά και αναιτιολόγητα την επιχείρηση, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος, ο οποίος απέβη μοιραίος για τη διάσωση των επιβαίνοντων» συμπλήρωσε.

«Δεύτερο στάδιο είναι το στάδιο της διάσωσης που ακολουθεί τον εντοπισμό. Οι αρμόδιοι του ΕΚΣΕΔ προκύπτει ότι παρέλειψαν να δώσουν τις αναγκαίες εντολές για την εκκίνηση της επιχείρησης διάσωσης, που όπως είπαμε ξεκίνησε μόνο μετά από την ανατροπή του αλευτικού, δεύτερον, παρέλειψαν να ενεργοποιήσουν πρόσφορα, διαθέσιμα και κατάλληλα μέσα και μονάδες διάσωσης και ταυτόχρονα έδωσαν εντολή για απεμπλοκή από την επιχείρηση ήδη εμπλεκόμενων εμπορικών πλοίων που είχαν βρεθεί στο σημείο για παροχή βοήθειας. Τρίτον, αρνήθηκαν αναιτιολόγητα να αποδεχθούν την προσφορά για συνδρομή από τα μέσα επιτήρησης της Frontex τρεις φορές».

«Όπως το διατύπωσε και η Ευρωπαία Συνήγορος Έμιλι Ο’Ρέιλι: Γιατί ένα σκάφος που τόσο εμφανώς χρειάζεται βοήθεια δεν έλαβε ποτέ αυτή τη βοήθεια, παρά το γεγονός ότι ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι αρχές δύο κρατών-μέλων, η κοινωνία των πολιτών και τα ιδιωτικά πλοία γνώριζαν για την ύπαρξή του; Για μας, είναι αναγκαίο να υπάρξει μια αληθινή και αντικειμενική, ανεξάρτητη, εξαντλητική και αποτελεσματική διερεύνηση των συνθήκων του πλέον πολύνεκρου ναυαγίου στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Είναι αναγκαίο να αναδειχθεί η αλήθεια και να καταλογιστούν οι ποινικές ευθύνες. Για τους επιζώντες, για τις οικογένειες των νεκρών και των αγνοωμένων, για να μην ξαναγίνει ποτέ κάτι τέτοιο, για να μην συνηθίσουμε τη φρίκη».

Η Ελένη Σπαθανά από την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) ξεκίνησε τονίζοντας ότι «Το ναυάγιο της Πήλου δεν είναι ένα τραγικό δυστύχημα. Βεβαίως, δεν είναι ένα ατύχημα, αλλά είναι ένα έγκλημα. Αυτό δεν είναι μια υπερβολή στον χαρακτηρισμό. Είναι ένας χαρακτηρισμός, ο οποίος γίνεται μετά λόγου γνώσεως. Και τούτο γιατί όπως μέχρι τώρα έχει εκτεθεί και όπως έχουμε παρακολουθήσει όλοι μας καθ’ όλη τη διάρκεια των ημερών εκείνων, αλλά και στη συνέχεια όλα όσα διημείφθησαν κατά τη διάρκεια εκείνου του 15ωρου, ήταν ένα χρονικό πολλών προαναγγελθέντων θανάτων στην ουσία. Γιατί ήταν ένα έγκλημα που διαπράχθηκε σε διάστημα 15ωρών. Και αυτό εξαιτίας ακριβώς των ενεργειών και των παραλείψεων των ελληνικών λιμενικών αρχών κυρίως, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό ακριβώς τη μη ενεργοποίηση της οφειλόμενης επιχείρησης διάσωσης. Επιμένουμε σ’ αυτό. Γιατί αυτό είναι και το βασικό σημείο, το οποίο είναι αντικειμενικό και προκύπτει με βάση τα στοιχεία που έχουμε και τα στοιχεία του λιμενικού ακόμα, όσα έχουν δημοσιοποιηθεί. Γιατί ακριβώς ενώ έχουμε τον εντοπισμό του σκάφους που είναι προφανώς σε κίνδυνο από τις 11 η ώρα το πρωί της 13ης Ιουνίου του 2023, επί 15 ώρες θα το παρακολουθούμε, το επιτηρούμε, και βάζω και το Frontex μέσα, γιατί όλη αυτή η διαδικασία ήταν εν γνώση του».

«Αυτό είναι μία σοβαρή παραβίαση νομικού και με υπερνομοθετική ισχύ πλαισίου, όπως είναι οι διεθνείς συμβάσεις για το δίκαιο της θάλασσας, για την έρευνα και διάσωση και για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Να σημειώσω ότι η έρευνα και η διάσωση ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα είναι κανόνας εθνικού δικαίου, ο οποίος βεβαίως έχει κωδικοποιηθεί σε πλείστες διεθνείς συμβάσεις. Θα αναφέρω τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, τη Διεθνή Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής, το ΣΟΛΑΣ δηλαδή, και βεβαίως τη Διεθνή Σύμβαση για την Έρευνα και τη Διάσωση, τη ΣΑΡ, που είναι ακριβώς η βίβλος των υποχρεώσεων αυτών».

«Εκτός του ότι είναι τρομακτικό, είναι ποινικώς κολάσιμο. Και γι’αυτόν το λόγο δεν είναι τυχαία η χρήση των όρων και στη μήνυση αλλά και στο δημόσιο λόγο μας» συνεχίζει.

«Εξ αρχής ήταν μία επιχείρηση επιτήρησης συνόρων και αποτροπής και τούτο φαίνεται επίσης γιατί το συγκεκριμένο σκάφος ανήκει σε αυτόν τον κλάδο του Λιμενικού, τον κλάδο ασφάλειας και αστυνόμευσης, αυτό προκύπτει από την ιστοσελίδα, ο οποίος εδικεύεται μεταξύ άλλων βεβαίως, σε εφαρμογή προληπτικών μέτρων για την αποτροπή σοβαρών απειλών κατά της ασφάλειας της ναυσιπλοείας από παράνομες πράξεις και καταστολή των παράνομων πράξεων στη θάλασσα, αποτροπή εισόδου και εξόδου από πλοία και οχήματα –όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα– “λαθρομεταναστών, καταζητουμένων και παράνομων, επιχειρήσεις δίωξης ναρκωτικών, αρχαιοκαπηλείας, λαθρομετανάστευσης, διακίνησης παρανόμων ειδών και λαθρομπορίου” και βεβαίως δεν αναφέρεται πουθενά ότι αυτό το σκάφος το οποίο είναι και σε αυτόν τον κλάδο ειδικεύεται σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης».

«Κανένας άλλος δεν μπορεί να διασώσει μέσα σε αυτή τη ζώνη παρά μόνο το ελληνικό κράτος είναι και άσκηση εθνικής κυριαρχίας. Η άσκηση δικαιοδοσίας και αρμοδιότητας σε αυτές τις ζώνες χρειάζεται μια αποσαφήνιση για την αναζήτηση των ευθυνών και επίσης για την άσκηση δικαιοδοσίας ότι ειδικώς σε σκάφη του δημοσίου υπάρχει αποκλειστική αρμοδιότητα της κάθε σημαίας και βεβαίως στους πολίτες μιας χώρας υπάρχει αρμοδιότητα του κράτους να ελέγχει βεβαίως και να αποδίδει τις ποινικές ευθύνες. Το λέω γιατί σε αντίστοιξη με αυτό που ακούσαμε ως προς την απόφαση περί απουσίας αρμοδιότητας του δικαστηρίου της Καλαμάτας να κρίνει επί πράξεων, αποδιδόμενων πράξεων σε εννέα πολίτες Αιγύπτου για πράξεις που τελέστηκαν σε διεθνή είδατα και δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις τις οποίες προβλέπει το διεθνές δίκαιο για την ανάληψη αυτής της αρμοδιότητας από ένα εθνικό δικαστήριο καμία σχέση και καμία σύγχυση δεν μπορεί να προκληθεί. Είναι μια τελείως άλλη και διακριτή υπόθεση και κατηγορία».

«Σε αυτά το έγκλημα βεβαίως υπάρχουν οι ευθύνες και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού του Frontex, που εντοπίζει ένας σκάφος σε κίνδυνο και υπερφορτωμένο, χωρίς σωστικά, χωρίς σημαία, χωρίς καπετάνιο, τουλάχιστον διαπιστευμένο και βεβαίως με ήδη μια έκκληση για βοήθεια καταχωρημένη. Από εκείνη τη στιγμή υπάρχουν αντικειμενικές ευθύνες για όλες τις εμπλεκόμενες αρχές» πρόσθεσε η δικηγόρος.

Με τη μήνυση αυτή αναζητούνται οι ευθύνες ελληνικών κρατικών οργάνων και σε επόμενο στάδιο μπορεί να αναζητηθούν ευθύνες των διεθνών οργάνων του Frontex, γεγονός που σημαίνει ότι τα δικαστήρια έχουν αρμοδιότητα επ’ αυτών. Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση του Φαρμακονησίου, καθότι οι ελληνικές δικαστικές αρχές δεν είχαν διεξάγει υπεύθυνη, πλήρη και αποτελεσματική έρευνα. 

«Θα τους υποστηρίξουμε μέχρι τέλους. Ο αγώνας τους είναι αγώνας για δικαιοσύνη και αγώνας για κράτος δικαίου» –  Βασίλης Παπαδόπουλος, δικηγόρος και πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.

«Εκπροσωπώντας τους μηνυτές διασωθέντες του Ναυαγγείου έχουμε υποβάλει αιτήματα ενώπιον της εισαγγελίας του Ναυτοδικείου για τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων και τη διασφάλιση και εξέταση κρίσιμων αποδεκτικών στοιχείων που μόνο οι αρχές έχουν στη διάθεσή τους και μόνο αυτές μπορούν να προβούν στις αναγκαίες ανακριτικές πράξεις. Ενώ είναι ακόμα σε εξέλιξη η προκαταρκτική, δεν έχουμε ακόμα εικόνα για το ποιες από αυτές τις ανακριτικές πράξεις που έχουν λάβει η χώρα. Έχουμε ζητήσει να συλλεχθούν και να αξιολογηθούν μεταξύ άλλων οι καταγραφές, τα σήματα και οι επικοινωνίες του ΕΚΣΕΔ με το αντίστοιχο κέντρο της Frontex που ενεπλάκη στη διαχείριση του περιστατικού με το σκάφος του λιμενικού, με το δορυφορικό τηλέφωνο του αλιευτικού σκάφους και με τα λοιπά παραπλέοντα. Επίσης, έχουμε ζητήσει τις κάμερες και τα συστήματα καταγραφής του ίδιου του σκάφους του λιμενικού» λέει η δικηγόρος Μαρία Παπαμηνά, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).

«Όπως και τις κάμερες και τα δεδομένα καταγραφής των κινητών τηλεφώνων των διασωθέντων, οι αναφορές και καταγραφές των ελικοπτέρων του λιμενικού σώματος που επιτήρησαν το σκάφος, του αεροσκάφους της Frontex, όσο και των παραπλέον των σκαφών που κλήθηκαν σε παροχή εφοδίων. Και τις καταγραφές των παραπλεόντων σκαφών ως προς την ενεργοποίηση της φάσης συναγερμού, Mayday, σε σχέση ιδίως με τις καταγγελίες περί ρυμούλκησης του αλιευτικού σκάφους, όσο και πρόσδεσης του κάβου από το σκάφος του λιμενικού, το οποίο, τελικά, το παραδέχτηκε. Ζητήσαμε να διερευνηθεί η ύπαρξη αυτής της πρόσδεσης με φωτογράφηση από βαθυσκάφος, στο σημείο όπου βυθίστηκε, εφόσον δεν είναι τεχνικά εφικτή η ανέλκυση του ίδιου του σκάφους. Η άρση του απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών, των επαγγελματικών και των ιδιωτικών τηλεφώνων, του πληρώματος, αλλά και των μελών του κλιμακίου ειδικών αποστολών που είχαν επιβεβαστεί στο σκάφος του λιμενικού, καθώς και όλων των μελών των εμπλεκόμενων διευθύνσεων. Τα σήματα που έχουν εκδοθεί και οι καταγραφές σχετικά με το περιστατικό από το ΕΚΣΕΔ και τις λοιπές ερμόδιες υπηρεσίες» συνεχίζει.

«Επίσης, ζητήσαμε να ανατεθεί σε ειδικούς πραγματογνώμονες η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης για να διαλευκανθούν κάποια κρίσιμα ζητήματα, όπως ποια ήταν τα επιχειρησιακά σχέδια που έπρεπε να ενεργοποιηθούν κατά την αντίστοιχη φάση έρευνας και διάσωσης; Αν οι ενέργειες των αρμοδίων οργάνων του λιμενικού σκάφους, ως προς την πρόσδεση και ρυμούλκηση του αλιευτικού ήταν οι ενδεδειγμένες και κατά πόσο συντέλεσαν στην ανατροπή και βύθισή του».

Σχετικά με τα κινητά τηλέφωνα των διασωθέντων, κάποια στιγμή εντοπίστηκαν σε μια αποθήκη στα Κύθηρα. Η ανακριτική αρχή της Καλαμάτας χωρίς ειδικές γνώσεις και χωρίς να διατάξει οποιαδήποτε πραγματογνωμοσύνη έκρινε ότι τα κινητά είχαν βραχεί και επομένως δεν είχε καμία αξία η εξατασή τους. 

«Με την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου της Καλαμάτας τα κινητά αυτά διημήφθηκαν και ακόμα δεν έχουν εισφερθεί στην ποινική δικογραφία του Ναυτοδικείου και θα υποβάλλουμε και πάλι σχετικό αίτημα ώστε να συμπεριληφθούν και να εξεταστούν αυτά τα κινητά από ειδικό πραγματογνώμα. Ως προς τον καταγραφέα δεδομένων ταξιδιού, το VDR, το οποίο πρέπει να είναι ενσωματωμένο σε κάθε σκάφος, να πω ότι οι πληροφορίες που καταγράφονται σε αυτή τη μονάδα του VDR περιλαμβάνουν πολύ κρίσιμα αποδεκτικά στοιχεία ως προς την ταχύτητα, τη θέση, την καταγραφή ήχων από τη γέφυρα τις ραδιοεπικοινωνίες, τη λειτουργία του πηδαλίου της μηχανής κτλ. Μόλις πριν μία εβδομάδα πληροφορηθήκαμε από την εισαγγελία του Ναυτοδικείου Πειραιά ότι το λιμενικό σκάφος δεν είχε το σύστημα καταγραφής VDR, το οποίο δεν λειτουργούσε επί δύο χρόνια, από το 2021 και επισκευάστηκε τον Αύγουστο του 2023, δύο μήνες μετά το ναυάγιο. Προκύπτει βέβαια μια εύλογη απορία, πολλές δηλαδή προκύπτουν, αλλά μία από αυτές είναι γιατί επιλέχθηκε το συγκεκριμένο σκάφος να επιχειρήσει στη συγκεκριμένη περίπτωση με δεδομένες αυτές τις ελλείψεις.»

«Ζητάμε λοιπόν να διερευνηθεί εξονυχιστικά το πώς έγινε αυτή η τραγωδία. Επιμένουμε να υπάρξει πλήρης διαφάνεια να αναζητηθούν και να εξεταστούν και να αξιολογηθούν όλα τα κρίσιμα στοιχεία από τις δικαστικές αρχές. Γιατί δεν νοείται σε ένα κράτος δικαίου να μην υπάρχει αποτελεσματική διαρρεύνηση και απόδοση ευθυνών και της δικαιοσύνης και να καταλήγουμε σε τέτοιες υποθέσεις σε καταδίκες της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων των Ενθρώπων».

Η Ελλάδα καίριο ρόλο στα σχέδια αποτροπής των μεταναστών και πολλές φορές έχει συμμετάσχει στις συναντήσεις που οδήγησαν σε τέτοιου είδους συμφωνίες. Μάλιστα, έχει αναγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την Ursula von der Leyen, σε «ασπίδα της Ευρώπης», της έχει ανατεθεί ο ρόλος να αποτρέπει τις εισόδους και να οργανώνει επομένως και της πολιτικής εκφοβισμού σε βάρος αυτών που τολμάνε να περάσουν στην Ευρώπη. 

«Και η Ευρώπη και εμείς είμαστε υπεύθυνοι. Αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνεχίσουμε να θρηνούμε θύματα που θυσιάζονται στο βωμό της εκστρατείας του φόβου και του εκφοβισμού. Αν δεν καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να εξακολουθήσουμε να αποτελούμε μια νησίδα ευημερίας απέναντι σε ένα πλανήτη που βυθίζουμε και με τις πολιτιές τις δικές μας, τις ευρωπαϊκές δηλαδή, στον πόλεμο και στη δυστυχία, δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι μπορούμε να έχουμε μια περίφρακτη Ευρώπη απέναντι σε αυτά τα αποτελέσματα των πολέμων και της καταστροφής που κι εμείς πια με τις υπογραφές μας, η χώρα μας με την συνυπογραφή της στα οποία επιδίδεται σε διάφορα μέρη του κοντινού μας κόσμου και του μακρινού» υπογραμμίζει τέλος η Γιάννα Κούρτοβικ από το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών.

Χαρακτηριστική –και ανατριχιαστική αν σκεφτούμε τι έχει περάσει– είναι η δήλωση ενός εκ των διασωθέντων σε σχέση με την Ευρώπη και την Ελλάδα: «Δεν θέλω να μείνω στην Ελλάδα. Θέλω να γυρίσω πίσω στη χώρα μου. Την είδα τη χώρα σας, την είδα την Ευρώπη σας, δεν τη θέλω».

Zoe-Pre

Η δημοφιλής YouTuber μίλησε για την αορατότητα των bi ατόμων, το ταμπού της κακοποίησης στις ερωτικές σχέσεις γυναικών, τον ομοφοβικό οχετό της ελληνικής τηλεόρασης, το ποιον δεν θα καλούσε ποτέ στην εκπομπή της και τη Zackie που θα λείπει κι από αυτό το Pride.

Παρασκευή πρωί προς μεσημέρι στα Εξάρχεια. Ζεσταινόμαστε αγνοώντας το πόσο περισσότερο θα καούμε μέρες σαν κι αυτήν που βάζω την κουβέντα μας με τη Zoe Pre, σε σειρές. Με τη Ζωή γνωριζόμαστε λίγο, όμως δεν μας πήρε πολύ να αρχίσουμε να μιλάμε ακατάπαυστα και μακριά απ’ την σε Α4 ψυχαναγκαστική σκαλέτα μου.

Έχει μπει Ιούνιος, ο πιο πολύχρωμος μήνας του χρόνου, όπου η Ζωή με την Αθηνά Τσαγκαράκη (athinoid), θα βρεθούν το Σάββατο (15/6) το βράδυ στην Κεντρική Σκηνή του Pride, για να παρουσιάσουν όσα θα συμβούν στο κέντρο της Αθήνας. «Νιώθω χαρούμενη που φέτος δίνεται επιτέλους αυτό το βήμα, τόσο σε μια λεσβία όπως η Αθηνά, όσο και σε ένα bi άτομο όπως εγώ, να μοιραστούμε το μήνυμα μας με χιλιάδες κόσμο.

Μιλώντας για εμένα, θέλω να αναφερθώ στα bi άτομα, μια κατηγορία αόρατη που κάνουμε σαν να μην υπάρχει ή αν υπάρχει είναι μόνο από φήμες. Γιατί αν τολμήσεις και δηλώσεις bi, τότε θα πρέπει να δεχθείς σχόλια που υπαινίσσονται ότι είσαι ένας μπερδεμένος άνθρωπος ή μια λεσβία που ντρέπεται να το πει». 

Συζητάμε για τον τρόπο που ανοίγουν σήμερα δημόσια ζητήματα σεξουαλικότητας, για μια νέα γενιά που διαμορφώνει ένα νέο περιβάλλον, πιο ασφαλές και σίγουρο, που της επιτρέπει να μιλήσει για όσα μέχρι τώρα ένιωθε ότι πρέπει να κρύβει. «Προσωπικά, δεν με ένοιαζε ποτέ να βγω και να μιλήσω δημόσια για τη σεξουαλικότητα μου. Δεν είχε να κάνει με κάποιου είδους ντροπή, αλλά με την ανάγκη που υπήρχε τότε να λύσω διάφορα οικογενειακά ζητήματα. Η μητέρα μου είναι μια γυναίκα πολύ κοντά στη θρησκεία. Ευτυχώς, είχα απ’ την αρχή την αποδοχή από τα αδέρφια μου. Όταν ένιωσα ασφαλής κι ότι δεν θα κριθεί κάτι σε σχέση με τη προσωπική μου ασφάλεια, ξεκίνησα να μιλάω και να μοιράζομαι την εμπειρία μου και με τον υπόλοιπο κόσμο, αναγνωρίζοντας ότι εκεί έξω υπάρχουν παιδιά που δέχονται μέσα απ’ το ίδιο τους το σπίτι τον ομοφοβικό οχετό, νιώθοντας απαίσια».

Μου περιγράφει τα χρόνια της διαδρομής της συνειδητοποίησης. «Με θυμάμαι ένα παιδί μπερδεμένο, ακόμη και σήμερα δυσκολεύομαι να σου εκφράσω πώς ένιωθα. Αναγνώριζα το λεσβιακό και το straight κομμάτι μέσα μου, αγνοούσα όμως ότι υπάρχει το bi, που θα εξηγούσε στην πορεία τα πράγματα. Μεγάλωσα βλέποντας πολύ τηλεόραση, όπου στις σειρές υπήρχαν -όπου υπήρχαν- gay και λεσβίες που προσομοίαζαν περισσότερο σε καρικατούρες. Στα ‘Εγκλήματα’ μόνο ίσως υπήρξε ένας bi ρόλος, αυτός του Μιχαλάκη».  

«Έτσι, ο καιρός περνούσε ξέροντας ότι μου αρέσουν τα αγόρια, νιώθοντας παράλληλα κι έναν ενθουσιασμό για τα κορίτσια. Στα 17 μου, όταν κι έκανα πρώτη φορά κάτι με κοπέλα, μου έγινε ακόμη πιο ξεκάθαρο ότι πρόκειται για κάτι σεξουαλικό, πέραν του ενθουσιασμού. Η συνειδητοποίηση αυτή με έκανε να αρχίσω να ντύνομαι πιο masculine, κάτι που δεν με εξέφραζε. Πίστευα ότι όταν είμαι με κοπέλα πρέπει να συμπεριφέρομαι πιο μάτσο, ενώ όταν είμαι με αγόρι πρέπει να συμπεριφέρομαι πιο θηλυκά. Δεν είχα καταλάβει ακόμη ότι μπορώ να είμαι ο εαυτός μου και στις δύο περιπτώσεις». 

«Ο κόσμος αντιμετωπίζει τα bi άτομα σαν μια ‘τσούλα’ που δεν χορταίνει με τίποτα, που με άντρες και γυναίκες προσπαθούν να καλύψουν τις σεξουαλικές τους ανάγκες. Γενικά, μια χαρά είναι κι αυτό για όποιον άνθρωπο το επιλέξει, εδώ όμως μιλάμε για όταν αυτή η άποψη παίρνει ρατσιστική μορφή την οποία μπορείς να αντιμετωπίσεις ακόμη και στην κοινότητα. Παράλληλα, μπορεί να αντιμετωπίσεις συμπεριφορές του στυλ ‘είσαι bi γιατί δεν έχεις το θάρρος να πεις ότι είσαι gay ή λεσβία σαν κι εμάς’, κάτι που μπορεί να συναντήσεις και μέσα στις ίδιες τις σχέσεις».

Η Zoe Pre θεωρεί ότι θα είναι «καλό και η κοινότητα να προσπαθεί για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια και να μη χρειάζεται ταμπέλες, πιέζοντας τα άτομα να δηλώσουν το τι είναι. Τα παιδιά που νιώθουν μπερδεμένα και ψάχνουν να ανακαλύψουν το πώς αισθάνονται, δεν βοηθιούνται με τον τρόπο αυτό. Εγώ αναρωτιόμουν μέχρι και για το αν είμαι τρανς, κάτι που δεν ίσχυε».

Μοιράζομαι μαζί της τη σκέψη μου για την έλλειψη φροντίδας και προσοχής που έχουμε δώσει σε μορφές κακοποίησης που εξελίσσονται μεταξύ γυναικών που βρίσκονται σε ερωτική σχέση. Ενώ δηλαδή τραβήξαμε με πόνο το τσιρότο της κακοποίησης για πολλές θηλυκότητες, η βία που μπορεί να ασκεί μια γυναίκα στη σύντροφό της παραμένει αόρατη.

«Πράγματι, μέχρι και σήμερα αποτελεί ταμπού να μιλάμε για τη σωματική αλλά και την ψυχική κακοποίηση που μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε μια ερωτική σχέση γυναικών. Είναι σαν να αγνοούμε ότι και οι γυναίκες μπορούν να γίνουν κακοποιητικές, κάτι που μας εμποδίζει να σταματήσουμε να φοβόμαστε και να μιλήσουμε γι’ αυτό. Προσωπικά, δεν έχω τέτοια εμπειρία, γνωρίζω όμως τέτοια περιστατικά. Αισθάνομαι ότι ίσως συμβαίνει κάτι ανάλογο με τα αγόρια που έχουν δεχθεί βία απ’ τις συντρόφους τους και δεν το μοιράζονται. Υπάρχει η ντροπή του ότι κάποιος που θεωρητικά είναι πιο ‘αδύναμος’, κατάφερε και με κακοποίησε».

Η Ζωή έχει μοιραστεί τον προβληματισμό της με την προηγούμενη απ’ τη δική της γενιά, έχει ρωτήσει γυναίκες να της πουν γιατί δεν δήλωσαν ποτέ ανοιχτά λεσβίες ή bi. «Στις συζητήσεις αυτές δέχτηκα μόνο σεβασμό, νιώθοντας παράλληλα και μια πικρία απ’ τη μεριά τους, για το ότι δεν μπόρεσαν κι εκείνες να μιλήσουν όταν έπρεπε. Οι περισσότερες μου είπαν ότι δεν ήθελαν να το κάνουν αυτό στην οικογένεια τους. Το καταλαβαίνω, αλλά η αλήθεια είναι ότι κάποια στιγμή πρέπει να σπάσουν και μερικά αυγά, πώς να το κάνουμε; Κι εγώ ήξερα ότι η μάνα μου δεν θα το πάρει καλά, με την προϋπόθεση όμως ότι ένιωθα ασφαλής και δεν με έβαζα σε κίνδυνο, θεώρησα ότι οφείλω να το κάνω».

Η κουβέντα μας φτάνει στο πώς η γυναικεία σεξουαλικότητα φετιχοποιείται. «Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τη θηλυκότητα γενικότερα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι οι πιο masculine λεσβίες γίνονται αποδεκτές με το ‘Η Μαρία είναι παλικάρι, δεν μασάει, δεν μας πειράζει που είναι λεσβία’, ενώ αν μια κοπέλα λεσβία είναι πιο θηλυπρεπής δέχεται το ‘Αυτή τη θέλω μαζί με μια ακόμη γκόμενα’.  Το ίδιο αντίστοιχα ισχύει και με τους άντρες. Στην πρώτη περίπτωση είναι ‘Ο Γιώργος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στο κρεβάτι του, αλλά είναι σωστό αντράκι’, αλλά όταν ο Γιώργος βαφτεί είναι ‘η πουστάρα’. Ας καταλάβει λοιπόν κάποια στιγμή η κοινωνία ότι η ομοφοβία πηγάζει μόνο απ’ τον μισογυνισμό». 

Το σύνθημα του φετινού Pride, είναι «Ένας νόμος δεν αρκεί». «Χρειάστηκε να περάσει τόσος καιρός και τόσες δυσκολίες, για να νομιμοποιήσουν τους γάμους και την τεκνοθεσία στα ομόφυλα ζευγάρια. Είναι καλό, δεν είμαι όμως αρκετό γιατί δεν συμπεριλαμβάνει όλα τα άτομα της κοινότητας που διαρκώς βάλλονται. 

Αυτό που δεν αντέχω να ξανακούσω είναι το ‘Πώς μπορούν δύο άντρες να μεγαλώσουν ένα παιδί;’. Σε μια κοινωνία που έχουμε μεγαλώσει με τους πατεράδες μας να μας έχουν εγκαταλείψει, θα ήθελα πραγματικά να μου εξηγήσουν τι εννοούν. Αυτό βέβαια θα μου πεις είναι θέμα της straight κοινωνίας, μιας και οι gay έχουν δεχτεί τόσες απαίσιες συμπεριφορές απ’ τους γονείς τους, που το μόνο που θέλουν είναι τα παιδιά τους να μεγαλώσουν ευτυχισμένα». 

Η Ζωή έχει μια πολύ επιτυχημένη εκπομπή στο YouTube που ονομάζεται ‘ΚΡΙΜΑ’. «Παρατηρώ ότι η γενιά μας απαξιώνει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης τα οποία κι εγώ προσωπικά θεωρώ εντελώς διεφθαρμένα κι επιλέγει να ενημερώνεται μέσα από το Internet, χωρίς να μπορείς φυσικά κι εκεί να αποφύγεις την ανακύκλωση της τηλεοπτικής ατζέντας. Έτσι, συνεχίζουμε να τρώμε άπειρο σεξιστικό και ομοφοβικό λόγο, βασικό πυρήνα της ελληνικής τηλεόρασης».

«Το YouTube, το ξεκίνησα κάνοντας κωμικά video, περνώντας παράλληλα κάποια μηνύματα που ήθελα. Όταν ξεκίνησα το ΚΡΙΜΑ, είχα στο μυαλό μου κάτι χαλαρό. Σιγά σιγά κατάλαβα ότι άρχισε να παίρνει μια τροπή που με εξέφραζε περισσότερο, απ’ όσο αρχικά είχα σκεφτεί. Με τις συνεντεύξεις που κάνω μαθαίνω πράγματα που μέσω αυτών ανακαλύπτω νέες οπτικές που χρειαζόμουν. Έτσι, οι καλεσμένοι άρχισαν να γίνονται πιο στοχευμένοι. Το ΚΡΙΜΑ θέλω να σε κάνει να σκεφτείς. Δεν θέλω να το βλέπουν μόνο άνθρωποι που σκέφτονται σαν εμένα, αλλά να ανοίξει το κοινό που ενημερώνεται απ’ αυτό το υλικό. 

Δεν θα καλούσα κανένα άτομο που εν γνώση μου θα αναπαράξει κακοποιητικό κι επανατραυματικό λόγο, στοχεύοντας άτομα που τον έχουν φάει με το κουτάλι τόσα χρόνια. Δεν με ενοχλεί καθόλου να έρθει κάποιο άτομο με διαφορετικές απόψεις από εμένα, όχι για να τσακωθούμε, αλλά για να διερευνήσουμε αν μπορούμε να βρούμε έναν κοινό τόπο. Αυτό προφανώς δεν μπορεί να συμβεί ποτέ με κανέναν φασίστα». 

«Δεν με ενδιαφέρει απλά να κάνει νούμερα μια συνέντευξη, με ενδιαφέρει να τα κάνει γιατί πραγματικά αυτό που συζητήθηκε αξίζει να το ακούσουν πολλές και πολλοί. Προεκλογικά πολλά πολιτικά πρόσωπα θέλησαν να φιλοξενηθούν στο ΚΡΙΜΑ. Συνειδητά έχω διαλέξει μέχρι στιγμής τον Αλέξη Τσίπρα, τον Χάρη Δούκα και τον Πέτρο Κόκκαλη. Είχα κι άλλες προτάσεις που γνώριζα ότι θα πάνε πολύ καλά, όμως δεν το έκανα». 

Κι απ’ αυτό το Pride για 6η χρονιά θα λείπει η Zackie, της οποίας η μνήμη δεν σταματά να λερώνεται απ’ όσους μιλούν με όρους ιδιοκτησίας απέναντι στην ανθρώπινη ζωή. «Όλη η παθογένεια την ελληνικής κοινωνίας καθρεφτίζεται πάνω στο πρόσωπο του Ζακ, τον οποίο θέλω να σου πω ότι τον έβλεπα φανατικά από παλιά στο YouTube και την εκπομπή ‘Ουζάκι με τη Zackie’. Όταν συνειδητοποίησα τι είχε συμβεί, δεν μπορούσα να πιστέψω, έπαθα σοκ με τον τρόπο που αντιμετώπισαν αυτή τη δολοφονία τα Μέσα». 

«Όχι, δεν χρειαζόταν να υπάρξει αυτή η δολοφονία για να ξεσηκωθούμε, δεν χρειαζόμαστε τη θυσία κάποιου για να αποφασίσουμε να διεκδικήσουμε τον δρόμο. Δικαιοσύνη για τη Zackie. Όποια δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει χωρίς εκείνη πια. 

Σταματήστε να μισείτε παιδιά, από κανέναν δεν κινδυνεύετε». 

ποδήλατο

Οι δυσμενείς συνθήκες της κλιματικής κρίσης καθιστούν ολοένα και πιο επιτακτική την εύρεση αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης. Μπορεί οι μετακινήσεις με το ποδήλατο να βρίσκονται ακόμα σε νηπιακό στάδιο στην Ελλάδα, αλλά σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, έχουν γίνει προ ετών παρεμβάσεις με έργα υποδομών για την ελεύθερη και ασφαλή διέλευση ποδηλάτων. 

Εκτός από τα αντικειμενικά οφέλη υπέρ της περιβαλλοντικής υγείας, όπως αποδεικνύει η σύγχρονη έρευνα, το ποδήλατο συμβάλλει σημαντικά στη συλλογική ευημερία μιας χώρας. 

Τα ερευνητικά αποτελέσματα

Κατά γενική ομολογία, είναι γνωστή η σύνδεση της άσκησης με τη βελτιωμένη ψυχική υγεία. Αναφορικά με την ποδηλασία, όμως, τα ευρήματα είναι ακόμα πιο ενθαρρυντικά. Αρχικά, στη στενή της έννοια, η άσκηση είναι συνυφασμένη με την προπόνηση σε έναν κλειστό χώρο, όπως το γυμναστήριο ή το κολυμβητήριο. Ωστόσο, η ποδηλασία συνεπάγεται άσκηση σε εξωτερικούς χώρους και αποτελεί ιδιαίτερα ευχάριστο τρόπο περιήγησης. Ειδικά σε περιοχές άφθονης βλάστησης και πρασίνου, η άσκηση μετατρέπεται σε πηγή αναζωογόνησης. Ως εκ τούτου, επωφελείται το σώμα, ο νους, αλλά και το φυσικό περιβάλλον. 

Επιπλέον, μια μελέτη στο Science Direct απέδειξε ότι η αερόβια άσκηση, όπως το περπάτημα και το ποδήλατο, λειτουργούν επικουρικά στην αντιμετώπιση του άγχους, ενώ μειώνονται δραστικά οι πιθανότητες για κρίσεις πανικού ή λοιπές ψυχικές διαταραχές. Ακόμη, προέκυψε ως συμπέρασμα πως το 18% των ανθρώπων που χρησιμοποιούν καθημερινά το ποδήλατό τους αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι, σε σύγκριση με όσους άφησαν στην άκρη το ποδηλατικό κράνος. 

Παράλληλα, η ποδηλασία μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε ομαδικό άθλημα ή δραστηριότητα –ανάλογα με τις επιθυμίες της ομάδας– ενισχύοντας την ανθρώπινη αλληλοεπίδραση, την κοινωνικοποίηση και την επαφή με αγαπητά πρόσωπα. Βάσει εκτενούς μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό, Lancet, η ομαδική ποδηλασία επιδρά καταλυτικά πρωτίστως στην ψυχική υγεία του ατόμου, με θετικό πρόσημο, και δευτερευόντως στη σωματική. Άλλωστε, μακροπρόθεσμα, η τακτική ποδηλασία κοστίζει φθηνότερα από τη συνδρομή στο γυμναστήριο, μια παράμετρος ιδιαίτερα ανακουφιστική για τον τραπεζικό λογαριασμό. 

Ποδήλατο

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Σε διεθνές επίπεδο, η επιλογή του ποδηλάτου για τις καθημερινές μετακινήσεις, έναντι των μηχανοκίνητων οχημάτων, είναι μια διαρκώς αναπτυσσόμενη τάση, η οποία συνεπάγεται μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 67%. Το 2021, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή προσδιόρισε το ποδήλατο ως λύση για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου κόσμου για όλα τα άτομα, στο παρόν και στο μέλλον. 

Στην Ολλανδία, όπου είναι οργανικό κομμάτι της καθημερινότητας η μετακίνηση με το ποδήλατο, υπολογίζεται ότι οι άνθρωποι διανύουν περίπου 2,6 χιλιόμετρα την ημέρα. Αν όλες οι χώρες παγκοσμίως ήταν σε θέση να εναρμονιστούν με αυτή την τόσο ευεργετική και «πράσινη» συνήθεια, αυτό θα σηματοδοτούσε ραγδαία μείωση διοξειδίου του άνθρακα, της τάξεως των 686 εκατομμυρίων τόνων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 στο περιοδικό, στο περιοδικό Communications Earth & Environment.

Ποδήλατο

Η ανάγκη για περισσότερες υποδομές στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, η διέλευση ποδηλάτων είναι μεν αισθητή δειλά-δειλά, αλλά, λόγω έλλειψης υποδομών και σεβασμού από τους οδηγούς μηχανοκίνητων οχημάτων, δεν προτείνεται ως μέσο μετακίνησης, παρά τα αδιαμφισβήτητα οφέλη που προαναφέρθηκαν. 

Εντούτοις, η πολιτεία χρειάζεται να προβεί άμεσα σε σχεδιασμό νέων ποδηλατοδρόμων στα πρότυπα του εξωτερικού, μια κίνηση-ματ, για τους εξής λόγους:

  • Αποσυμφόρηση των αστικών κέντρων από τα ΙΧ
  • Διευκόλυνση στάθμευσης
  • Περιορισμός του συνωστισμού στα ΜΜΜ, ειδικά κατά τις ώρες και τις ημέρες αιχμής
  • Προσφορά μετακίνησης με μηδαμινό κόστος 
  • Συμμετοχή στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
  • Πρόσβαση σε πληθώρα πλεονεκτημάτων υπέρ της συνολικής ευημερίας, της ψυχικής και της σωματικής υγείας.

Εικόνες: Shutterstock

Λατινοπούλου

Η Αφροδίτη Λατινοπούλου είναι μία σχετικά νέα προσθήκη στην ελληνική ακροδεξιά σκηνή. Τι υποστηρίζει, αλλά και γιατί πέτυχε στις Ευρωεκλογές του 2024;

Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές ισχυροποίησαν την ακροδεξιά παρουσία στη χώρα μας και ο μεγάλος κερδισμένος ήταν το κόμμα «Φωνή Λογικής», στο οποίο προεδρεύει η Αφροδίτη Λατινοπούλου

Ο λόγος είναι πως κατάφερε να συγκεντρώσει το πολυπόθητο 3,04% σε εξαιρετικά μικρό χρόνο και να κερδίσει μία θέση στο Ευρωκοινοβούλιο. Πριν δούμε αναλυτικά ποια είναι και τι πιστεύει, είναι αναγκαίο να προβούμε σε μία σύντομη ανάλυση της ακροδεξιάς ψήφου στη χώρα μας.

Τι δείχνουν τα δεδομένα;

Διαχρονικά η ελληνική ακροδεξιά κυμαινόταν στο 11%-14%, όμως στις κάλπες της 9ης Ιουνίου το ποσοστό της ανέβηκε στο 20%. Με βάση αυτό το αποτέλεσμα δεν θα έπρεπε να ερμηνεύσουμε πως 1 στους 5 συμπολίτες μας γοητεύεται από τον ακραίο εθνικισμό και τις σκοταδιστικές πολιτικές

Αυτή η εικόνα είναι στην πράξη πλασματική και προκύπτει από την εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή (41,39%), καθώς ψήφισαν μόλις 4 στους 10. 

Σύμφωνα με τους πίνακες που βασίζονται στα εκλογικά αποτελέσματα του Υπουργείου Εσωτερικών, θα δούμε πως η άνοδος της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα σε απόλυτους αριθμούς δεν είναι και τόσο σημαντική, καθώς συγκεντρώθηκαν μόλις 7.908 επιπλέον ψήφοι σε σχέση με τις Ευρωεκλογές του 2019.

A table of numbers and text

Description automatically generated with medium confidence
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών 

Ποια είναι η Αφροδίτη Λατινοπούλου;

Γεννημένη το 1991, αποτελεί τη νεότερη πρόεδρο κόμματος στην Ελλάδα με παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αν και εντάσσεται στους millennials, οι θέσεις και οι αξίες της απέχουν σε μεγάλο βαθμό από τη νόρμα. 

Στο βιογραφικό της αναφέρει πως εργάζεται στο νομικό τμήμα μίας εταιρείας και είναι απόφοιτη της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Στο παρελθόν ήταν προπονήτρια τένις.

Η πολιτική της σταδιοδρομία ξεκίνησε το 2016 από την ΟΝΝΕΔ. Στις εθνικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφια με τη Νέα Δημοκρατία στην Α’ Θεσσαλονίκης, όπου και δεν κατάφερε να εκλεγεί.

Στο ευρύ κοινό έγινε γνωστή το 2021 μέσω κάποιων video στα social media της, όπου έκανε body shaming στα γυναικεία σώματα σχετικά με την κυτταρίτιδα, τις ραγάδες και την τριχοφυΐα. Οι δηλώσεις της -όσο αστείες και γραφικές και αν ήταν- προκάλεσαν ένα κύμα αντίδρασης με πολλές μιντιακές περσόνες να της ασκούν -δικαίως- σκληρή κριτική.

Το όνομά της έγινε viral και με αυτό τον τρόπο εξασφάλισε δωρεάν προβολή στα κανάλια. Αντί να προβεί σε διόρθωση των δηλώσεων, εντόπισε μία ευκαιρία για να συντηρήσει το ενδιαφέρον και συνέχισε τις προκλήσεις. 

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, τον Ιούνιο του 2022 έκανε δημόσια επίθεση στη Δανάη Μπάρκα μέσω μίας χονδροφοβικής ανάρτησης. Αυτή η κίνηση δημιούργησε έντονες αντιδράσεις στη Νέα Δημοκρατία και το επόμενο διάστημα η Αφροδίτη Λατινοπούλου βρέθηκε εκτός κόμματος. 

Η ίδια ισχυρίζεται πως δεν διαγράφηκε, αλλά όλοι μπορούν να καταλάβουν πως κάτι τέτοιο απέχει από την πραγματικότητα. Δημιούργησε μία επικοινωνιακή κρίση χωρίς να έχει το θεσμικό και ηθικό αντίβαρο για να μπορέσει να διασωθεί και ήταν αδύνατον να συνεχίσει να είναι υποψήφια με ένα κόμμα το οποίο αυτοχαρακτηρίζεται ως φιλελεύθερο και κεντροδεξιό. Η Αφροδίτη Λατινοπούλου εκείνη την περίοδο ήταν ένα τοξικό βαρίδι και έπρεπε να απομακρυνθεί άμεσα.

Στη συνέχεια, επιχείρησε σύμπλευση με τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο. Το εγχείρημα όμως ναυάγησε εξαιρετικά γρήγορα λόγω εσωτερικών συγκρούσεων. Έτσι, τον Μάρτιο του 2023, δημιούργησε το δικό της κόμμα «Φωνή Λογικής».

Τι υποστηρίζει;

Η πρακτική της δημόσιας πρόκλησης πάνω στα αισθητικά και πολιτιστικά πρότυπα, όπως και στις έμφυλες ταυτότητες δεν ήταν τυχαία ούτε οι χαρακτηρισμοί «ακροδεξιά της ξυρισμένης μασχάλης» ή «του Botox». Η Αφροδίτη Λατινοπούλου είχε ως στόχο να γίνει η βασική εκπρόσωπος της alt-right ιδεολογίας στην Ελλάδα, δηλαδή μίας «ακροδεξιάς των ταυτοτήτων».

Συμπυκνώνοντας έναν ακραίο ρατσιστικό, μισαλλόδοξο και υπερσυντηρητικό λόγο βασιζόμενο στις παραδοσιακές αξίες και το δόγμα «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια», εστίασε σ’ ένα ακροατήριο το οποίο αισθανόταν τη διακινδύνευση γύρω από τα ζητήματα της εθνικής και πολιτιστικής του ταυτότητας και μεγέθυνε τις ανησυχίες του.

Λειτουργικό εργαλείο γι’ αυτό είναι η θεωρία συνωμοσίας της «Μεγάλης Αντικατάστασης», την οποία -κατά την ίδια- προωθούν οι διεθνείς ελίτ

Τοποθετείται απέναντι στον φεμινισμό και το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, δηλαδή τη «woke ατζέντα», αλλά και στους μετανάστες, οι οποίοι κατ’ αυτήν, «ενορχηστρώνουν» το μεγάλο σχέδιο της ισλαμοποίησης της Ευρώπης.

Παράλληλα, υποστηρίζει με κάθε ευκαιρία πρωτοβουλίες, όπως η εναντίωση στην αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος και των αμβλώσεων και η απαγόρευση των παιδοθεσιών από ομόφυλα ζευγάρια. Όλα αυτά τα ονομάζει «αξιοπρέπεια» και «εναντίωση στο φασισμό της πολιτικής ορθότητας». Πρόσφατα, μάλιστα, σε δήλωσή της σε ΜΜΕ ανέφερε πως εναντιώνεται στο δημόσιο φίλημα όχι μόνο των ΛΟΑΤΚΙ+, αλλά και των straight ζευγαριών, θέση σε πλήρη αντίθεση με τις δυτικές αξίες και παρμένη από τα πιο ακραία κηρύγματα του ισλαμιστικού φονταμενταλισμού που τόσο αντιμάχεται.

Το κόμμα της οικονομικά είναι νεοφιλελεύθερο, δηλαδή υποστηρίζει την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς και την απόλυτη οικονομική ελευθερία των πολιτών. Δεν πιστεύει στην προοδευτική φορολόγηση και το κοινωνικό κράτος.

Μερικές άλλες θέσεις της είναι:

  • Η σύλληψη, η μεταφορά σε απομακρυσμένα κέντρα κράτησης και η απέλαση των παράτυπων μεταναστών, η ανάκληση του ΑΦΜ και του ΑΜΚΑ σε όσους έχει ήδη αποδοθεί και η επανεξέταση όλων των αποφάσεων ασύλου.
  • Η απαγόρευση της μπούρκας και του χιτζάμπ και το σφράγισμα των παράνομων χώρων λατρείας.
  • Η επαναφορά της σχολικής στολής και της κοσμιότητας από το νηπιαγωγείο έως και το λύκειο.
  • Η ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας μέσω της αμυντικής βιομηχανίας στα πρότυπα του Ισραήλ και η αύξηση των αμυντικών δαπανών.
  • Η φοροαπαλλαγή για κάθε οικογένεια με πάνω από τέσσερα παιδιά, μέχρι και την ενηλικίωση του τελευταίου, όπως επίσης και η δια βίου απαλλαγή από τις φορολογικές υποχρεώσεις για κάθε μητέρα που γέννησε πάνω από τέσσερα παιδιά.

Η ακτινογραφία των ψηφοφόρων της

Σύμφωνα με τα exit polls, το κόμμα «Φωνή Λογικής» γνωρίζει ελαφρά μεγαλύτερη δημοφιλία στη Gen-Z (5,2%), ακολουθούν οι 35-54 (4,8%), τρίτοι έρχονται οι millennials 25-34 (3,8%) και τελευταίοι οι 55+ (1,4%). 

Ως προς τους επαγγελματικούς κλάδους συγκεντρώνει:

  • 4,4% στους Ιδιωτικούς Υπαλλήλους
  • 4,3 στους Φοιτητές και Σπουδαστές
  • 4% στους Ελεύθερους Επαγγελματίες
  • 3,9% στους Δημόσιους Υπαλλήλους
  • 3% στις Νοικοκυρές
  • 2,9% στους Αγρότες – Κτηνοτρόφους – Ψαράδες
  • 1,8% στους Ανέργους
  • 0,6% στους Συνταξιούχους

Η θηλυκοποίηση της ακροδεξιάς

Η Αφροδίτη Λατινοπούλου υποστηρίζει πως είναι «κεντροδεξιά», όπως η Μαρίν Λε Πεν στη Γαλλία και η Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία. Παρά την εξαιρετικά άστοχη ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, δεν θα πρέπει να θεωρήσουμε πως αποτελεί προϊόν άγνοιας

Αν γνωρίζουμε κάτι με βεβαιότητα, είναι πως ο ακροδεξιός λόγος αλλοιώνει το νόημα των εννοιών και το μεταβάλλει με τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίξει τις θέσεις του.

Η Αφροδίτη Λατινοπούλου προσπαθεί να αντιγράψει ένα νέο μοντέλο ακροδεξιού ηγέτη, μίας γυναίκας με εμφάνιση που δεν παρεκκλίνει από τα αισθητικά πρότυπα της πατριαρχίας, είναι υπερήφανη για το φύλο της, προασπίζει και προωθεί τη μητρότητα και ταυτόχρονα ενσωματώνει όλες τις πατριωτικές αξίες, ενώ προβάλλει κατορθώματά της. 

Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση η γυναικεία χειραφέτηση δεν έρχεται μέσα από τον φεμινισμό και την αυτοδιάθεση του σώματος, αλλά μέσα από τη δύναμη που αντλείται από το «ιερό» καθήκον προς το έθνος και τον δυτικό πολιτισμό, καθώς και την προάσπιση των παραδοσιακών αξιών και της πατριαρχίας.

Η νέα ακροδεξιά μπορεί να φοράει τακούνια και όχι μαύρα μπλουζάκια, αλλά διατηρεί το ίδιο μίσος για τον «Άλλο» αναλλοίωτο.

Αντιγόνη φυλακές Κορυδαλλού

Λίγες στιγμές πριν ξεκινήσει η παράσταση, οι 26 κρατούμενοι ενώνουν τα χέρια τους και φωνάζουν με βροντερή φωνή, μία λέξη: «Ε-ΛΕΥ-ΘΕ-ΡΙ-Α». Ανάμεσά τους, ο Τ. που μπαινοβγαίνει στις φυλακές από το 2002 και θέλει να ενταχθεί σε θεατρική ομάδα όταν βγει έξω, για να μην ξαναμπλέξει και ο Χ. που ενώ έχει αποφυλακιστεί, επέστρεφε στον Κορυδαλλό για τις πρόβες. 

«Μια διέξοδος από τα προβλήματά μας. Νιώθουμε ότι έχουμε ένα λόγο που μας κάνει σημαντικούς, ότι δεν είμαστε σκουπίδια, ότι αξίζουμε και για αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε», απαντάει ο Π., ένας από τους κρατούμενος των φυλακών Κορυδαλλού που παίζουν στην «Αντιγόνη», στην ερώτηση τι είναι για σένα το θέατρο στη φυλακή. «Ο λόγος για να σηκώνομαι το πρωί από το κελί», προσθέτει ο Μ. 

Αφόρητη ζέστη που δεν υποχωρεί ούτε το βράδυ. Περιμένω στην ουρά να περάσω τον έλεγχο, για να μπω στη φυλακή και να παρακολουθήσω την πιο ιδιαίτερη «Αντιγόνη» που έχω δει ποτέ, σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου. Πριν ακόμα διασχίσω την πύλη, η αναπνοή μου αλλάζει. Ο αέρας είναι πιο πηχτός, όταν στέκομαι στον ασφυκτικό χώρο ανάμεσα στις δύο πόρτες, περιμένοντας να ανοίξει αυτή που θα με οδηγήσει στο εσωτερικό των φυλακών.

Άλλες δύο βαριές πόρτες αργότερα, βγαίνω στο προαύλιο, όπου ένα γηπεδάκι ποδοσφαίρου έχει μετατραπεί σε σκηνικό χώρο.  

Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Αν δεν το ήξερες ότι είσαι στη φυλακή, δεν θα το καταλάβαινες. Ο εξωτερικός χώρος με το αρκετό πράσινο και το καφενείο είναι παράταιρα ευχάριστος, πράγμα που τονίζει ακόμα περισσότερο τη συνθήκη του εγκλεισμού, σε όλο της το βάρος. Φέτος, στην παράσταση της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, συμμετέχουν 26 κρατούμενοι-μέλη της θεατρικής ομάδας των φυλακών, μαζί με τις ηθοποιούς Αφροδίτη Κατσαρού (Αντιγόνη) και Ζηνοβία Ανανιάδου (Ισμήνη). 

«Η παράσταση κινδύνευσε να ματαιωθεί πολλές φορές, λόγω έλλειψης πόρων»

Οι κρατούμενοι περιμένουν όλοι μαζί στα «παρασκήνια» να ξεκινήσει η παράσταση. Οι περισσότεροι είναι μέλη του Χορού και φορούν μπεζ κοστούμι. Ένας από αυτούς, ο Τρύφωνας, που από το 2002 μπαινοβγαίνει στις φυλακές, αποφυλακίζεται τον Ιούλιο με δύο στόχους: να μην ξαναγυρίσει στη φυλακή και να ενταχθεί σε θεατρική ομάδα. «Είμαι από τον Δεκέμβριο στις πρόβες. Πρώτη φορά κάνω κάτι τέτοιο. Η θεατρική ομάδα των φυλακών μού έδινε ελπίδα, προοπτική. Πιστεύω ότι το θέατρο θα με βοηθήσει να μην ξαναμπλέξω». Λίγο πριν τον αφήσω, θα μου μιλήσει για τα τρία πτυχία που έχει πάρει μέσα σε καταστήματα κράτησης. 

Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Ο κατά πολύ νεότερός του Εμάνουελ, όση ώρα μιλάμε με τον συγκρατούμενό του, κάθεται σιωπηλός δίπλα του. Ο ίδιος βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια στη φυλακή. Λένε ότι δεν πρέπει να ρωτάς κανέναν γιατί είναι εδώ. Θα πρέπει να περιμένεις να στο πει από μόνος του –αν σε εμπιστευτεί. Ο νεαρός κρατούμενος εντάχθηκε στο θεατρικό εργαστήρι τον τελευταίο ενάμιση μήνα. Ήθελε από την αρχή, αλλά επειδή δεν υπήρχαν θέσεις, έπρεπε να περιμένει κάποιος να αποφυλακιστεί. «Με το θέατρο, ξεφεύγεις από την καθημερινότητα της πτέρυγας», λέει. 

Ο Κώστας που υποδύεται τον Τειρεσία περιμένει όρθιος και κάπου κάπου πηγαινοέρχεται, κυρίως για να αστειευτεί με τους υπόλοιπους. «Είναι οξύμωρο να είσαι εδώ μέσα και να δουλεύεις πάνω στην «Αντιγόνη», ένα έργο που μιλάει για τον νόμο και την ηθική και για το πώς, μερικές φορές, μπορεί να έχει δίκιο αυτός που πάει κόντρα στον νόμο. Υπάρχει ταύτιση. Πιο πολλοί απ’ όσους φαντάζεσαι μπορεί να βρίσκονται άδικα εδώ μέσα». Στην ερώτηση τι ήταν για σένα το θέατρο όλους αυτούς τους μήνες, ο Κώστας, που συμμετείχε και πέρσι στους «Πέρσες», μου απαντάει μονολεκτικά: «Διαφυγή»

Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Λίγες στιγμές πριν ξεκινήσει η παράσταση, η νεαρή σκηνοθέτις, Αικατερίνη Παπαγεωργίου συγκεντρώνει όλους τους συμμετέχοντες σε έναν ακανόνιστο κύκλο. Οι κρατούμενοι ενώνουν τα χέρια τους στο κέντρο και κάνουν «ένα, δύο, τρία», αλλά αντί για «ΖΝΤΟ», φωνάζουν συντονισμένα, με βροντερή φωνή, μία λέξη: «Ε-ΛΕΥ-ΘΕ-ΡΙ-Α». Μακάρι να μπορούσα να μεταφέρω την επίδραση που είχε πάνω μου το να ακούω 26 άτομα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους, να ορκίζονται σ’ αυτή. Το συγκεκριμένο στιγμιότυπο επανέρχεται στη μνήμη μου, ξανά και ξανά. 

«Σήμερα, δεν είναι μέρα κρίσης, είναι μέρα χαράς. Πάμε να το απολαύσουμε», προτρέπει τους κρατούμενους η σκηνοθέτις, δευτερόλεπτα πριν ξεκινήσει η παράσταση κι εγώ τρέχω να πάρω τη θέση μου στο κοινό.

Η Γιολάντα Κωνσταντινίδου, κοινωνιολόγος, συντονίστρια και «ψυχή» του θεατρικού εργαστηρίου, κατά κοινή ομολογία, προλογίζει την παράσταση και μιλάει για τον θεραπευτικό ρόλο του θεάτρου «στην επεξεργασία τραυματικών εμπειριών από τους κρατούμενους, για την ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία».

Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας του, στο θεατρικό πρόγραμμα, το οποίο από το 2023 συντονίζει η Αικ. Παπαγεωργίου και ο ηθοποιός Γιώργος Πατεράκης, έχουν συμμετάσχει 250 κρατούμενοι, αναφέρει η κα Κωνσταντινίδου. 

Ο χορός των κρατουμένων. Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου
Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Οι προβολείς του προαυλίου ανάβουν. Το τέρμα του ποδοσφαίρου έχει καλυφθεί με ένα άσπρο πανί, για να γίνει αργότερα ο τάφος, όπου η Αντιγόνη θα θαφτεί ζωντανή. Τρεις συμμετέχοντες δίνουν το σύνθημα και ξεκινούν να παίζουν μουσική: κιθάρα, τύμπανο, κλαρίνο. Ο Χορός των κρατουμένων εισέρχεται στη σκηνή. Εκφέρουν με τρομακτική απλότητα τον λόγο του Σοφοκλή, που αποκτά άλλο νόημα πίσω από τα κάγκελα. Ειδικά το ανεπανάληπτο χορικό που έχει χαρακτηριστεί ως «ύμνος στον άνθρωπο», στα χείλη των κρατουμένων παίρνει άλλες διαστάσεις. «Κι ενώ έχει την εξυπνάδα (σ.σ ο άνθρωπος) να μηχανεύεται τέχνες που δεν μπορούσε καν να ελπίζει, πότε στρίβει στο κακό, άλλοτε πάλι στο αγαθό».

Δεν υπάρχει καμία καλλιέπεια, κανένα φτιασίδι που πολλές φορές βάζουν στον λόγο τους οι ηθοποιοί. Το νόημα της «Αντιγόνης» είναι μπροστά μας και πάλλεται. Όλα τα μέλη του Χορού είναι πάνω στη σκηνή. Ένας-ένας φωνάζουν κοιτώντας ψηλά «Έρωτα, ανίκητε στη μάχη» και γονατίζουν. Ο Κρέοντας θάβει ζωντανή την Αντιγόνη που αντιστάθηκε στην απολυταρχική εξουσία του και τιμωρείται με την αυτοχειρία του γιου του, Αίμονα και της συζύγου του, Ευρυδίκης. Οι κρατούμενοι και οι δύο ηθοποιοί πιάνονται χέρι με χέρι, σχηματίζουν ένα μεγάλο ημικύκλιο και επαναλαμβάνουν συγκλονιστικές φράσεις από το έργο.

Οι ηθοποιοί Ζηνοβία Ανανιάδου και Αφροδίτη Κατσαρού. Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Όταν θα φωνάξουν όλοι μαζί «το αύριο δεν είναι για αυτόν αδιέξοδο», το βλέμμα μου στρέφεται στα κάγκελα κα τα συρματοπλέγματα, σε αντίθεση με το βλέμμα των κρατουμένων που είναι στραμμένο στον ουρανό.  

Οι συμμετέχοντες καταχειροκροτούνται και η σκηνοθέτις παίρνει τον λόγο. «Αυτοί οι άνθρωποι υπερασπίζονται έμπρακτα τη δεύτερη ευκαιρία». Τώρα που όλα πήγαν καλά και το εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία, η Αικ. Παπαγεωργίου μπορεί να πει ότι «η παράσταση κινδύνευσε να ματαιωθεί πολλές φορές, λόγω έλλειψης πόρων». Ευτυχώς, λόγω της επιμονής της ίδιας, αλλά και κάποιων ανθρώπων που το είχαν πάρει προσωπικά, όπως η Γ. Κωνσταντινίδου, η προσπάθεια των κρατουμένων ανταμείφθηκε και είδαμε την «Αντιγόνη» στις φυλακές του Κορυδαλλού. 

Η σκηνοθέτις της Αντιγόνης, Αικατερίνη Παπαγεωργίου. Φωτογραφία: Ντιάννα Βασιλείου

Μιλώντας για επιμονή, γνωρίζω τον Χρήστο, έναν από τους συμμετέχοντες της παράστασης που, παραδόξως, ενώ έχει αποφυλακιστεί εδώ και ενάμιση μήνα, τρεις φορές τη βδομάδα επέστρεφε στη φυλακή, για να κάνει πρόβες με τους πρώην συγκρατούμενούς του. Δεν μπορεί να μου περιγράψει με λόγια το συναίσθημα, μετά την πρώτη του πρόβα, ως αποφυλακισμένου, όταν ήξερε ότι δεν χρειαζόταν πια να επιστρέψει στο κελί, αλλά μπορούσε να φύγει. «Αφού είχα ξεκινήσει πρόβες, ήθελα να ολοκληρώσω το εγχείρημα. Έπρεπε να το κάνω για να υποστηρίξω τα υπόλοιπα παιδιά, να τους δείξω ότι υπάρχει ελπίδα», θα μου πει ο Χρήστος, παντρεμένος, πατέρας και παππούς πια. 

Πριν τον αποχαιρετίσω, θα μου μιλήσει για τη στιγμή που πάγωσε, όταν πριν από λίγες μέρες, περίμενε να βγει από τη φυλακή μετά την πρόβα, ανάμεσα σε δύο πόρτες που για αρκετή ώρα δεν άνοιγαν. Εκείνες τις λίγες στιγμές, ο χρόνος διαστάλθηκε και όλο το βίωμα της φυλακής ξύπνησε. Η γυναίκα του, μου λέει χαμογελώντας, αρνείται να επιστρέψει στη φυλακή για να τον δει στην παράσταση.

Αργά το βράδυ πια, παίρνω κι εγώ τον δρόμο προς την έξοδο μαζί με τους υπόλοιπους θεατές. Κανείς μας δεν θα δει τους κρατούμενους να επιστρέφουν στα κελιά τους -όλους εκτός από τον Χρήστο που θ’ αφήσει πίσω του την πύλη, μέχρι να επιστρέψει αύριο για την τελευταία παράσταση με τη θεατρική ομάδα των φυλακών Κορυδαλλού.

Νίκη Μαρτιμιανάκη

Η Αναστασία Βαϊτσοπούλου μίλησε για το πως αντιμετωπίζουμε την υγεία σήμερα με την διατροφολόγο που υπόσχεται ολιστική προσέγγιση μέσω της διατροφικής θεραπείας, η οποία ειδικεύεται και σε θέματα περιόδου, ορμονικών διαταραχών και χρόνιων νοσημάτων.

Η πρώτη μας επαφή είχε γίνει μέσω του Instagram, όπου διατηρεί εδώ και χρόνια ένα προφίλ άκρως ενημερωτικό για πληθώρα θεμάτων που αφορούν όσα τρώμε, όσα χρησιμοποιούμε καθημερινά και όσα βλάπτουν την υγεία μας, χωρίς απαραίτητα να το ξέρουμε. Η Νίκη Μαρτιμιανάκη είναι διατροφολόγος με προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε δυο πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου, και πιο συγκεκριμένα με ειδίκευση στην διατροφική θεραπεία. Η ίδια ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον γυναικείο οργανισμό, την ορμονική υγεία, το στρες, και τη θεραπευτική αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών μέσω της διατροφής και του τρόπου ζωής.

Είναι ασταμάτητη, καθώς πέρα από τις ενδελεχείς έρευνες που κάνει για το κάθε τι που δημοσιεύει, παραθέτοντας πάντα τις αντίστοιχες πηγές, τρέχει διάφορα πρότζεκτ (το Ertha και το We are hormonal). Θα σου προτείνει βιβλία, βότανα και sprouts. Θα σου πει ποια σκεύη είναι καλύτερο να χρησιμοποιείς. Θα σου μιλήσει για τα μικροπλαστικά. Θα σου δώσει εξηγήσεις σε θέματα υγείας που σε απασχολούσαν, αφού έχει ψάξει εξονυχιστικά κάθε πτυχή.

Η Νίκη Μαρτιμιανάκη μίλησε στο Estella για όλα όσα κάνει.

Νίκη, ας ξεκινήσουμε από το τι σημαίνει διατροφική θεραπεία… 

Η προσέγγιση στην Ελλάδα στο κομμάτι της διατροφής αφορά κατά κόρον το διαιτολογικό κομμάτι, το να κάνεις απλά διατροφή, χωρίς μια κατ’ εμέ ουσιαστική εκπαίδευση, σχετικά με την διάσταση που μπορεί να πάρει η διατροφή στο θεραπευτικό κομμάτι και την πρόληψη.

Η διατροφική θεραπεία, στην οποία ειδικεύομαι, έχει να κάνει με το πως μπορείς να χρησιμοποιήσεις την τροφή σου σαν μέρος της θεραπείας –και προληπτικά αλλά και θεραπευτικά– συνδυαστικά με κάποιες άλλες θεραπείες, χωρίς αναγκαστικά να μπεις στο κουτάκι ότι «κάνω διατροφή ή κάνω δίαιτα».

Με όποιο άτομο δουλεύω, ανάλογα με το πρόβλημα, του δίνω την επιλογή για το πώς μπορεί να υποστηρίξει τον εαυτό του ανάλογα δηλαδή το περιστατικό και το σύμπτωμα, βοηθώντας το πάντα να πάει στο αίτιο και να καταλάβουμε γιατί το σώμα του αντιδράει όπως αντιδράει. Εκεί, η διατροφή δεν μπαίνει μόνο στο τι τρως, αλλά και σε απομονωμένες ενώσεις από κάποιες τροφές, είτε σε συμπληρώματα είτε σε εκχυλίσματα, είτε σε βότανα, είτε σε κάποια πιο λειτουργικά τρόφιμα. Σου μαθαίνει να τρως, ανάλογα με το πώς είναι το terrain σου, το ποιος είσαι εσύ, το θέμα που αντιμετωπίζεις, τις ευαισθησίες και την προδιάθεση που έχεις και τι μπορείς να κάνεις σύμφωνα με την έρευνα που έχουμε, έτσι ώστε να ευημερήσει ο οργανισμός σου.

Κατά πόσο είναι πολιτικό διακύβευμα η υγεία μας και το πώς προσεγγίζει η κοινωνία τη δίαιτα και τη διατροφή;

Κατά μέσο όρο, ο τρόπος με τον οποίο ζει κάποιος φαίνεται να είναι και ο κοινωνικά αποδεκτός, αυτός που έχουμε κανονικοποιήσει, έτσι ώστε να παραβιάζουμε την ομοιόσταση στο σώμα μας.

Πας στον γιατρό και σου λέει ότι η διατροφή δεν παίζει ρόλο, λες και το σώμα δεν αντιδράει σε αυτό που του δίνεις, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες έρευνες πάνω σ’ αυτό. Υπάρχει μεγάλη άγνοια και έλλειψη εκμάθησης σε αυτόν το τομέα.

Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με το κομμάτι της ορμονικής υγείας;

Ο λόγος που ασχολήθηκα είναι το ότι έχω τα δικά μου θέματα, γιατί έχω το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών από μικρή ηλικία, ενώ είχα εμφανή συμπτώματα από την εφηβεία. Όλη μου τη ζωή είχα ορμονικές διαταραχές, προβλήματα με την περίοδο, έχω περάσει πολλά. Μετά, η κατάσταση κορυφώθηκε με την ενδομητρίωση. Εκεί τα είδα όλα και εκεί είπα ότι θέλω να το ψάξω περισσότερο, γιατί ιατρικώς η προσέγγιση είναι χειρουργείο ή φαρμακευτική αγωγή. Το χειρουργείο είναι μια ακριβή επιλογή και οι περισσότεροι γιατροί δεν ειδικεύονται στην ενδομητρίωση, κάτι το οποίο είναι σημαντικό για τον θεραπεύοντα στο να βρει ένα γιατρό που επικοινωνεί σωστά και έχει γνώση πάνω σε αυτό το θέμα. 

Αφότου τελείωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές, στις οποίες έδειξα και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο κομμάτι των ορμονικών διαταραχών, μετεκπαιδεύθηκα περισσότερο τα επόμενα 3 χρόνια και άρχισα να εφαρμόζω διάφορες πρακτικές διατροφής, βότανα, να γίνομαι πιο αυστηρή στις ρουτίνες μου και να δουλεύω στο ψυχολογικό κομμάτι και στα παιδικά μου τραύματα. 

Το lifestyle medicine έχει να κάνει με τον ύπνο, το στρες, την άσκηση, την ενέργεια, τα συναισθήματα, όλα αυτά. Το έψαξα και άρχισα να εφαρμόζω πράγματα και να βλέπω τι δουλεύει. Υπάρχει ένα τεράστιο πεδίο ανεξερεύνητο. Γιατί αν έχεις ενδομητρίωση και κάνεις χειρουργείο, αυτό επιστρέφει. Τι θα κάνεις; Κάθε δύο-τρία χρόνια θα δίνεις χιλιάρικα στα χειρουργεία; Πρέπει ουσιαστικά να φτιάξεις το σώμα σου, να το φέρεις σε μια ισορροπία. Η άλλη λύση είναι να πάρεις τα φάρμακα, με τις παρενέργειες που μπορεί να έχουν.

Η διατροφή επηρεάζει και την περίοδο και το άγχος;

Όλα. Και την εκδήλωση της νόσου. Δηλαδή, εάν έχεις κάποια φλεγμονώδη ορμονική διαταραχή, πχ ενδομητρίωση, το πώς θα εκδηλωθεί, γιατί είναι μια προοδευτική, ουσιαστικά, νόσος κι όσο μεγαλώνεις χειροτερεύει γιατί υπάρχει ο βιολογικός παράγοντας –πέφτει η προγεστερόνη σου, εκτίθεσαι πιο πολύ σε οιστρογόνα, μπαίνεις σε εμμηνόπαυση. Άρα, παίζει ρόλο το πώς θα εκδηλωθεί η νόσος, πώς θα αναπτυχθούν διάφορες εστίες, το αν έχεις κάποιες κύστες. Τα πάντα παίζουν ρόλο, εννοείται, γιατί ό,τι δίνεις στον οργανισμό, στο επιστρέφει πίσω. 

Απλά η διατροφή δεν είναι το μόνο κομμάτι, είναι ένα κομμάτι του παζλ. Σε όλες τις χρόνιες νόσους κοιτάμε το άτομο σαν σύνολο. Δηλαδή, επηρεάζουν και τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, οι στρεσογόνοι παράγοντες. Αν βρίσκεσαι σε χρόνιο στρες για μεγάλο χρονικό διάστημα, δηλαδή βρίσκεσαι σε μια διαρκή κατάσταση φυγής από ένα παράγοντα που σε απειλεί, στη προκειμένη ο παράγοντας που σε στρεσάρει, σε εξουθενώνει, σε εξαντλεί, σου τρώει ενέργεια. 

Ανέφερες τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, κατά πόσο αυτά καταβάλλουν την υγεία μας;

Το μεγαλύτερο πλήγμα στην ορμονική υγεία είναι τα πλαστικά και ακόμα περισσότερο ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη δεδομένων για το πως πραγματικά μπορεί να μας επηρεάζουν.

Για τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, αναφέρομαι στα πλαστικά, τους ενδοκρινικούς διαταράκτες, τα καλλυντικά, το πού αποθηκεύεις την τροφή, πώς μαγειρεύεις την τροφή σου, τι κάνεις με τα κατσαρολικά, το μακιγιάζ που μπορεί να αποτελεί πηγή PFAS.

Δεν γνωρίζουμε πραγματικά πώς μας επηρεάζουν όλοι αυτοί οι παράγοντες ακόμα περισσότερο τις γυναίκες. Περιβαλλοντικά ερεθίσματα είναι και τι επηρεάζει το ψυχοσυναισθηματικό κομμάτι, το οποίο έχει να κάνει με τα ερεθίσματα που δέχεσαι ενεργειακά από τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζεις, από την οικονομική κατάσταση της χώρας στην οποία ζεις, την δική σου οικονομική κατάσταση, τις σχέσεις που έχεις, τα παιδικά τραύματα, το πως αλληλεπιδράς με άλλους, από τον κακό ύπνο που δεν βοηθά τον οργανισμό στο να κάνει την κατάλληλη αποτοξίνωση.

Έχεις μια διαθεματική οπτική με όσα καταπιάνεσαι, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι αυτό;

Απλά παρατηρώ το σώμα μου, το τι μου λέει. Οπότε αρχίζω και ψάχνω, αναρωτιέμαι γιατί δεν υπάρχει αυτή η αντιμετώπιση και μέσα από την έρευνα, εντοπίζω την κοινωνική διάσταση. Είναι αρκετά δύσκολο, αλλά αυτό βοηθάει καθώς δίνεται έτσι μια διάσταση σε αρκετά θέματα και κατανοείς πως όλα εν τέλη συνδέονται μεταξύ τους.

Για παράδειγμα, αν και είναι εκτός του πεδίου αλλά το παρατηρώ συχνά, είναι η σύνδεση παιδικών τραυμάτων με ορμονικές διαταραχές. Ειδικά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που προσωπικά έχω βιώσει το δια γενεαλογικό τραύμα.

Μετά, πρέπει να δεις και άλλους κοινωνικούς σύγχρονους παράγοντες που επηρεάζουν πχ. τις συνθήκες εργασίας, την ακρίβεια κ.ά.. Το σώμα δεν συμπτωματολογεί όταν είναι ασφαλές, νιώθει ασφάλεια και ηρεμία. Προσπαθώ να το αξιολογήσω από πάρα πολλές πλευρές, έτσι ώστε να καταλάβεις εσύ γιατί το σώμα σου αντιδρά έτσι και πως μπορείς να το βοηθήσεις αναζητώντας διάφορες μορφές θεραπείας. 

Σε μια συνάντηση για ένα θέμα υγείας, θα μιλήσεις και για το πως νιώθει ένα άτομο;

Κοίτα, στην πρώτη συνεδρία δεν μπορούμε να τα πούμε όλα. Το πρώτο θέμα είναι να βρούμε μια εύκολη αντιμετώπιση γρήγορα, με βάση τη συμπτωματολογία. Μετά, αρχίζουμε και δουλεύουμε και αν κάνουμε πολλές συνεδρίες –έχω αρκετό κόσμο που δουλεύουμε μαζί 2-3 χρόνια–, εκεί πέρα φτάνω σε ένα σημείο να έχω καταλάβει τι είναι αυτό που καλό είναι να αλλάξεις στη ζωή σου και να επενδύσεις στον εαυτό σου. Το σώμα μιλάει όταν εσύ δεν μπορείς να μιλήσεις. Αυτό είναι διαταραχή στην περίοδο. Αν δω ότι χρειάζεσαι βοήθεια για να ξεμπλοκάρεις, μπορεί να σου προτείνω να κάνεις ψυχοθεραπεία, yoga, γυμναστική, μασάζ. Να βρεις τρόπο να αφιερώνεις χρόνο στον εαυτό σου. Γιατί οι περισσότερες γυναίκες δεν αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας. 

Αν μου μπει κάτι στο μυαλό, θα το ψάξω μέχρι τέλους, για να βρω την απάντηση και να είμαι σίγουρη για το πόρισμα. Εκεί είναι που μπορείς να απορρίψεις και το gaslighting που κάνουν αρκετοί γιατροί. Αν κάτι δεν έχει αποδειχθεί, δεν το απορρίπτεις, βάζεις ερωτηματικό, έτσι λειτουργεί η επιστήμη.

Στο κομμάτι της διατροφής, ποια είναι τα πιο συχνά «λάθη» που κάνουμε ως καταναλωτές;

Το πρώτο είναι σίγουρα ότι θα κάνουμε διατροφή, για να χάσουμε κιλά, κι αυτή είναι μια λάθος προσέγγιση για μένα. Το δεύτερο είναι ότι είμαστε παθητικοί δέκτες οποιασδήποτε πληροφορίας για οποιαδήποτε τροφή που μπαίνει στα ράφια. Και το τρίτο είναι ότι επειδή το βλέπω θεραπευτικά, όταν τρώμε κάτι και το σώμα δεν αντιδρά, επειδή δεν έχει φτάσει σε ένα σοβαρό σημείο φλεγμονής, θεωρούμε ότι είναι οκέι. Αλλά όσο μεγαλώνουμε, καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε κάποιες συνήθειες. Πολύς κόσμος δεν μαθαίνει τα βασικά όσον αφορά το τι τρώει και γιατί το τρώει, το πως μεγαλώνει η τροφή του, αλλά και το ότι έχουμε τυφλή εμπιστοσύνη στο σύστημα. 

Υπάρχει και η έκφραση του ό,τι κάνεις στα 20 σου θα βγει στα 30 και ούτε καθεξής. Πολύς κόσμος δεν μαθαίνει τα βασικά όσον αφορά το τι τρώει και γιατί το τρώει, το πως μεγαλώνει η τροφή του και πως αυτή έχει πραγματική επιρροή στην μακροζωία και στην ποιότητα ζωής. 

Δουλεύεις αρκετά με την whole foods, plant-based διατροφή. Προτείνεις να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα;

Ναι. Η επεξεργασία βέβαια έχει διάφορες βαθμίδες. Τα υπερεπεξεργασμένα είναι τα χειρότερα. Επεξεργασμένο όμως είναι, ας πούμε, και το smoothie, γιατί το βάζεις στο μπλέντερ και το επεξεργάζεσαι. Αυτό είναι εντάξει. Θεωρώ ότι η τροφή μας πρέπει να είναι κάτι το οποίοι εμείς οι ίδιοι θα μεγαλώναμε. Δεν έχουμε βέβαια τις ανέσεις και τον χρόνο να αφιερώσουμε στο φαγητό, οπότε βασιζόμαστε στο τι βάζουν στα ράφια που δεν ξέρουμε καν τι τρώμε. Δεν φταις εσύ, είναι το σύστημα.

Ασχολείσαι πολύ και με τις φύτρες και τα βότανα

Στην Ελλάδα ενώ παράγουμε πάρα πολλά βότανα, είμαστε πολύ πίσω στην κατανάλωσή τους και πρωταγωνιστής παραμένει ο καφές. Αλλά έχει μπει λίγο η κουλτούρα του καφέ στη μέση που έχει γίνει καθημερινή συνήθεια. Στην Αγγλία, λόγω των σπουδών, ξεκίνησα να δοκιμάζω διάφορα βότανα και εξερεύνησα και άλλες κουλτούρες. Εκεί ξεκίνησα να ασχολούμαι και με τις φύτρες, ήθελα να δω τι μπορούσα να φτιάχνω και μόνη μου. Με τις φύτρες, ξέρεις τι μεγαλώνεις και όταν είναι μικρό το φυτό, μπορεί να έχει τριπλάσια με τετραπλάσια θρέψη.

Όσον αφορά τα βότανα, επικεντρώνομαι πολύ στο γυναικολογικό κομμάτι, στην ψυχική υγεία και οποιαδήποτε ψυχοτρόπα διάσταση μπορεί να έχει ένα βότανο, από  τα πιο απλά, όπως το τσάι του βουνού και η μαντζουράνα.

Στην περίοδο βοηθάει πολύ ό,τι έχουμε βάλει στο κομμάτι της γυναικολογικής υγείας στην Ertha. Βότανα τα οποία χρησιμοποιούμε, και προσωπικά έχω χρησιμοποιήσει αρκετά στο παρελθόν και ακόμα χρησιμοποιώ, όπως και η λυγαριά, η κανέλα, η πιπερόριζα, η τσουκνίδα, τα φύλλα βατόμουρου, το σαφράν. Η λεβάντα, το μελισσόχορτο, το χαμομήλι βοηθάνε επίσης, όπως και η κάνναβη. 

Η προσέγγισή μου πάντα είναι ό,τι κάνω να το έχω μελετήσει και να υπάρχει ένα όφελος για την υγεία από πίσω. 

άγνωστοι, επικοινωνία

Στις πόλεις μας, στεκόμαστε σιωπηλοί στα λεωφορεία και στα βαγόνια των τρένων. Ον-λάιν, έχουμε ρυθμίσει με σχεδόν απόλυτη ακρίβεια με ποιους θα αλληλεπιδράσουμε. Στην πολιτική, αναλωνόμαστε ολοένα και συχνότερα από τον φόβο ανθρώπων που δεν έχουμε ποτέ συναντήσει.

Πώς θα διαμορφωνόταν ο κόσμος, όμως, εάν ξαφνικά οι άγνωστοι δεν αποτελούσαν –όπως έχει βαθιά ριζωθεί μέσα μας– το πρόβλημα, αλλά την λύση;

Αυτό αποφάσισε να εξερευνήσει ο Joe Keohane στο βιβλίο του «The Power of Strangers». Γιατί δεν μιλάμε πια σε αγνώστους και τι μπορεί να συμβεί αν τελικά το τολμήσουμε; Με την συνεισφορά ψυχολόγων, κοινωνιολόγων και φιλοσόφων, ο συγγραφέας ανακαλύπτει πως αυτού του είδους οι «φευγαλέες» συναντήσεις όχι μόνο συμβάλλουν καταλυτικά στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, της ευτυχίας και της γνωστικής ικανότητας, αλλά μας εδραιώνουν στον κόσμο, δημιουργώντας μας μια βαθύτερη αίσθηση του ανήκειν.

«Το να μιλά κανείς με αγνώστους δεν είναι απλά ένας τρόπος να ζει, αλλά ένας τρόπος να επιβιώνει»

Θα μας φανεί αδιανόητο, εάν αναλογιστούμε πόσο εύκολο μας έχει γίνει να αποσυρθούμε. Θα προτιμήσουμε να κάνουμε τα ψώνια μας ψηφιακά ή θα διαλέξουμε αυτοματοποιημένες υπηρεσίες. Θα κοιτάξουμε το κινητό μας τη στιγμή που θα νιώσουμε, έστω και λίγο, άβολα. Θα σκεφτούμε παραπάνω από μια φορές για να ζητήσουμε οδηγίες στο δρόμο ή για να παραγγείλουμε φαγητό από το τηλέφωνο. Η ραγδαία τεχνολογική πρόοδος έχει καταστήσει μια σειρά ανθρώπινων συναναστροφών σχεδόν αχρείαστες. Την ίδια στιγμή στον δυτικό κόσμο, η πολιτική πόλωση, η αντιμεταναστευτική πολιτική, η καλλιέργεια των ανισοτήτων και οι διακρίσεις έχουν μετατρέψει τους πάλαι ποτέ συμπολίτες μας σε ξένους.

Ακόμα και στις γειτονιές μας αισθανόμαστε απομακρυσμένοι. Ο John Cacioppo, νευροεπιστήμονας που πέρασε ολόκληρη τη ζωή του μελετώντας ζητήματα μοναξιάς, είχε γράψει: «Με τον τρόπο που διαμορφώνονται τα μοντέλα εργασίας, κατοικίας και θνησιμότητας, καθώς και με την εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών που ακολουθούν το παράδειγμα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, η μεγαλύτερη μερίδα του πλανήτη φαίνεται αποφασισμένη να υιοθετήσει έναν τρόπο ζωής που θα συνθέσει και θα ενισχύσει την χρόνια αίσθηση μοναξιάς που εκατομμύρια άτομα ήδη βιώνουν».

Και πράγματι.

Γιατί όμως φοβόμαστε τόσο πολύ, την ίδια στιγμή που εάν αναλογιστούμε τις καθοριστικότερες εμπειρίες στη ζωή μας είναι πολύ πιθανό να έχουν προκύψει ύστερα από τη συναναστροφή μας με κάποιον άγνωστο;

Πλήθος μελετών αποδεικνύει πως οι συζητήσεις με αγνώστους μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην προσωπική μας ανάπτυξη, να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες, σχέσεις και προοπτικές. Παράλληλα, επηρεάζουν θετικά το βίωμα της μοναξιάς και αναπτύσσουν την αίσθηση του ανήκειν στους τόπους που ζούμε, ακόμα κι αν αυτοί οι τόποι μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.

άγνωστοι, επικοινωνία

Άγνωστοι μεταξύ μας

Όπως υποστηρίζει η Georgie Nightingall, ιδρύτρια του οργανισμού «Trigger Conversations» με έδρα το Λονδίνο, οι συζητήσεις με αγνώστους δεν χρειάζεται να είναι πάντα δίχως νόημα, μάταιες και ρηχές. Αντιθέτως, μπορούν κάλλιστα να μας εξάπτουν τις αισθήσεις, να είναι εξερευνητικές και πληροφοριακές. Όπως έχει διαπιστώσει η ίδια μέσα από την πορεία της στον οργανισμό, η μεγαλύτερη πρόκληση με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι άνθρωποι όταν έρχεται η ώρα να συναναστραφούν με κάποιον άγνωστο είναι η έναρξη της συζήτησης. Πώς μπορείς να πλησιάσεις κάποιον «ξένο» προκαλώντας του ένα αίσθημα ασφάλειας και παράλληλα, πείθοντάς τον πως το ενδιαφέρον σου πηγάζει από καθαρή περιέργεια και όχι επειδή έχεις κάποιον απώτερο σκοπό ή ατζέντα.

Επιπλέον, ένας από τους βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες της συναναστροφής μας με αγνώστους είναι ο φόβος της απόρριψης, καθώς τείνουμε να πιστεύουμε πως οι ίδιοι ενδιαφερόμαστε πολύ περισσότερο να μιλήσουμε με κάποιον «ξένο» απ’ όσο αυτός ο «ξένος» μαζί μας. Υπάρχει ένα σημαντικό ρίσκο κοινωνικής «μη αποδοχής».  Αυτό σημαίνει, πρακτικά, πως όλοι έχουμε λάθος αντίληψη για όλους.

Υπάρχει, ακόμα, αυτό που οι ψυχολόγοι Nicholas Epley και Ada Waytz ονόμασαν το 2010 «Lesser Minds» και λειτουργεί ως εξής: Καθώς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στο μυαλό των άλλων ανθρώπων, φαίνεται να υπάρχει μια παγκόσμια τάση βάσει της οποίας θεωρούμε πως τα υπόλοιπα μυαλά είναι λιγότερο εκλεπτυσμένα, εξελιγμένα και πιο επιφανειακά από το δικό μας. Αυτό σημαίνει πως, μέσα στα χρόνια, διαμορφώνεται μια κατάσταση σύμφωνα με την οποία τείνουμε να υποτιμούμε την εξυπνάδα των αγνώστων, την θέλησή τους, αλλά και την ικανότητά τους να βιώνουν συναισθήματα, όπως η υπερηφάνεια, η ντροπή και η αμηχανία.

Συμβαίνει, όμως, και κάτι ιδιαίτερα παράδοξο στην επαφή μας με τους άλλους.

Γιατί ενώ αυτές οι φευγαλέες, φαινομενικά κοινότυπες συναναστροφές μοιάζουν στην πρώτη όψη τόσο αφύσικες, όταν τελικά καταφέρουμε να ξεπεράσουμε το αρχικό μας άγχος, νιώθουμε σχεδιασμένοι να λειτουργούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο; Η απάντηση είναι: Επειδή είμαστε και λειτουργεί αμφίδρομα. Δεν εξελιχθήκαμε μόνο για να αλληλεπιδρούμε, αλλά εξελιχθήκαμε επειδή αλληλεπιδρούμε.

Σύμφωνα με τους κοινωνικούς ψυχολόγους που ανέπτυξαν τη θεωρία του ανήκειν, Gregory Walton και Geoffrey Cohen οι άνθρωποι εμφανίζουμε υψηλά αντανακλαστικά ευαισθησίας ακόμα και στα μικρότερα σημάδια πιθανών κοινωνικών συνδέσεων. Συγκεκριμένα, έχουμε την τάση να αναζητούμε και να βρίσκουμε μικρές ομοιότητες με τους γύρω μας, οι οποίες λειτουργούν ως δίοδος σχηματισμού σχέσεων. Όταν ανακαλύπτουμε ομοιότητες με κάποιον άλλον, τείνουμε να τον εμπιστευόμαστε ευκολότερα και κατ’ επέκταση να αναπτύσσουμε σχέση, επειδή αντιλαμβανόμαστε τον άλλον άνθρωπο ως «δικό μας».

Σκεφτείτε πως λειτουργεί, για παράδειγμα, η παραπάνω θεώρηση στις περιπτώσεις των γενεθλίων, των ονομάτων, της καταγωγής ή της εργασίας.

Άγνωστοι, επικοινωνία

Η περιέργεια ως θεραπεία της μοναξιάς

Όσο περισσότερο συναναστρεφόμαστε με αγνώστους τόσο πιο άνετοι αισθανόμαστε, πιο ικανοί να προσπεράσουμε τα όρια που μας κρατούν απομακρυσμένους, επισημαίνει ο συγγραφέας του βιβλίου «The Power of Strangers», Joe Keohane. Όμως αυτό, απαιτεί ένα άλμα που πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να πραγματοποιήσουμε.

Κι αν το κάνουμε θα νιώσουμε καλύτερα. Πιο συνδεδεμένοι, λιγότερο απομονωμένοι. Θα καταφέρουμε να κατανοήσουμε τον κόσμο με περισσότερη καθαρότητα. Σε καιρούς δυσπιστίας, όπως αυτοί που διανύουμε, θα μπορέσουμε να νιώσουμε βεβαιότητα για τους ανθρώπους που μας περιτριγυρίζουν και αυτοί για εμάς. Θα θυμηθούμε πόσο ωραία πολύπλοκος και πολυδιάστατος είναι ο κόσμος και θα βρούμε τον τρόπο να πορευτούμε σε αυτόν με περισσότερη συνειδητότητα. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι και θα ήταν βαρετό εάν ήμασταν. Και σίγουρα η μεταξύ μας επαφή δεν αρκεί για να λάβουν τέλος τα δεινά γύρω μας, καθώς κάτι τέτοιο απαιτεί συνολική αναδιαμόρφωση των συστημάτων και δεν θα έπρεπε να τρέφουμε αυταπάτες ως προς αυτό.

Ένα είναι όμως σίγουρο. Δεν οδηγούμαστε πουθενά, όσο παραμένουμε άγνωστοι μεταξύ μας.  

Εικόνες: Shutterstock

Δύο Κούρδοι γράφουν στα ελληνικά

Παράλληλα με τη γενοκτονία των Παλαιστινίων της Γάζας που λαμβάνει χώρα τους τελευταίους μήνες και έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για το μεσανατολικό, υπάρχει ένας ακόμα λαός που η ιστορία και οι τρέχουσες εξελίξεις μας θυμίζουν πόσο έχει υποφέρει: Οι Κούρδοι είναι η μεγαλύτερη εθνολογικά ομάδα ανθρώπων χωρίς κράτος. Ζουν διασκορπισμένοι σε Συρία, Τουρκία, Ιράκ και Ιράν και, ιστορικά, καταπιέζονται από όσους ηγεμονούν τα εδάφη τους.

Η κατάσταση στην Τουρκία τις τελευταίες δεκαετίες είναι τραγική. Ο κουρδικός πληθυσμός καταπιέζεται και φυλακίζεται όταν διεκδικεί την αυτοδιάθεσή του. Δύο Κούρδοι πρόσφυγες από εκεί βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα και με μόνα όπλα την πένα και την διαύγειά τους, μας μεταφέρουν εικόνες από την πολύπαθη πατρίδα τους.

Εθνικότητα: Κούρδος

Ο Τζεμίλ Τουράν γεννήθηκε τη δεκαετία του ‘50 στην περιοχή Σερχάτ του τουρκικού Κουρδιστάν. Συμμετείχε και αγωνίστηκε στην πρώτη γραμμή του απελευθερωτικού αγώνα των Κούρδων, φυλακίστηκε για τη δράση του και βασανίστηκε. Κατάφερε να διαφύγει στην Ελλάδα το 1984 ως πολιτικός πρόσφυγας και αργότερα έλαβε την ελληνική υπηκοότητα. Έχει γράψει αρκετά μυθιστορήματα και πρόσφατα σχετικά, πριν τρία χρόνια, κυκλοφόρησε μια συλλογή με άρθρα και συνεντεύξεις του υπό τον τίτλο Το Κουρδικό Ζήτημα στον Ελληνικό Τύπο. Τα βιβλία του είναι τα πρώτα κούρδου συγγραφέα που έχουν γραφτεί απευθείας στην ελληνική γλώσσα.

Τα Παιδιά του Αραράτ

Τα μυθιστορήματα του Τουράν κουβαλούν τα βαριά αρώματα του Κουρδιστάν. Όπως ο δημιουργός τους, έτσι και οι πρωταγωνιστές των ιστοριών είναι ισόβιοι δεσμώτες μιας ανελεύθερης ζωής και πατρίδας. Στο βιβλίο του Τα παιδιά του Αραράτ δίνει μια εξαιρετική σκιαγράφηση του τι εστί να είσαι Κούρδος στην Τουρκία, που όχι μόνο έχει ποινικοποιήσει τη χρήση της κουρδικής γλώσσας, αλλά αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει την εθνική μειονότητα. Μέσω της πλοκής, κάνει μια σύντομη αλλά κατατοπιστική ιστορική αναδρομή στην οθωμανική περίοδο, τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου Τούρκοι και Κούρδοι ήταν σύμμαχοι, και έπειτα στο πώς οι ισχυρότεροι καπηλεύτηκαν τα εδάφη και τον κουρδικό πληθυσμό. Παρουσιάζοντας τη ζωή ενός παιδιού που ανέβηκε στο αντάρτικο, πολέμησε, φυλακίστηκε και βασανίστηκε εκθέτει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και την Οδύσσεια που καλείται να ζήσει κάθε ευσυνείδητος Κούρδος.

Γράφοντας σε μια ξένη γλώσσα

Αυτό που είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο στα Παιδιά του Αραράτ είναι η γραφή του Τουράν, τόσο σε εκφραστικό όσο και σε στυλιστικό επίπεδο. Είναι σαν να γράφει στη μητρική του γλώσσα. Χειρίζεται τον λόγο με τέτοια λυρικότητα και δεξιοτεχνία που εύκολα νομίζει κανείς ότι πρόκειται για μετάφρασμα. Το μυθιστόρημα πλαισιώνουν σκίτσα του επίσης Κούρδου αγωνιστή Νιζαμετίν Καγιά “Σιγιαμπέντ”, προσφέροντας του ένα γκογικό ύφος.

Από το Ντιάρμπακιρ στην Αθήνα

Ο Μουράτ Ισσί γεννήθηκε το 1974 στο Ντιάρμπακιρ, τη μεγαλύτερη πόλη του τουρκικού Κουρδιστάν. Σπούδασε μαθηματικά στο πανεπιστήμιο Dicle και οργανώθηκε από μικρή ηλικία στον εθνοαπελευθερωτικό αγώνα. Βρίσκεται στην Ελλάδα από το 1994 διωκόμενος από το τουρκικό καθεστώς. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο και εργάζεται παράλληλα ως μεταφραστής. Εκτός από το Ο αντάρτης μου Εαυτός, το πρώτο λογοτεχνικό του βιβλίο, έχει γράψει επίσης και τη μελέτη Οθωμανική αυτοκρατορία και κουρδικός εθνικισμός. Άρθρα του με θεωρητικό περιεχόμενο έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Σιωπηλός άστεγος σαν ένα μακρινό αστέρι

Ο Αντάρτης μου Εαυτός ξεκινά με την αφήγηση ενός άστεγου άνδρα σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου. Σύντομα μαθαίνουμε ότι είναι πρόσφυγας από μια γη μαρτυρική, το Κουρδιστάν, και ότι βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση τόσο από τους βασανιστές του όσο και από την αδιαφορία των πρώην συντρόφων του. Όπως και στα Παιδιά του Αραράτ, έτσι και εδώ ο Ισσί χρησιμοποιεί την παραπάνω πλοκή ως ένα αφηγηματικό πρόσχημα προκειμένου να δώσει ένα σύντομο αλλά πολύ σημαντικό ιστορικό περικείμενο των Κούρδων και των δεσμών τους με άλλες εθνικές μειονότητες. Ενδιαφέρων είναι επίσης ο τρόπος που καταβαραθρώνει το αντάρτικο φωτίζοντας την πιο απρόσιτη πλευρά του, χωρίς φυσικά να αμφισβητεί ποτέ την αξία του.

Πηγή εικόνας: Biblionet.gr

Η αστεγία ως ένα από τα επίκεντρα

Τείνουμε, σαν κοινό, να έχουμε μια σχεδόν ρομαντικοποιημένη ιδέα για την αστεγία. Την συνδέουμε αφενός με την ανέχεια, αλλά πάντα χωράμε και το λούμπεν στοιχείο. Η ζωή όμως δεν είναι ταινία της Varda. Ο πρωταγωνιστής του Αντάρτη βρέθηκε στον δρόμο, γιατί δεν είχε άλλη επιλογή. Περιγράφει με νατουραλιστική ματιά τη ζωή σε δημόσια θέα, τις συνθήκες διαβίωσης και τις δυσκολίες εύρεσης τροφής. Μιλάει με ειλικρίνεια για όλες εκείνες τις πτυχές της καθημερινότητας, τις οποίες η πλειοψηφία παίρνει ως δεδομένες, βάζοντας τον αναγνώστη στη θέση του.

Και σε αυτό το μυθιστόρημα έχουμε άμεση χρήση της ελληνικής γλώσσας. Στον Αντάρτη υπάρχουν σημεία που η αφήγηση εμφανίζει γλωσσικές συγχύσεις, αλλά είναι τόσο ποιητικό και καλογραμμένο το αποτέλεσμα, που ο αναγνώστης το αγνοεί αυτοστιγμεί. Αντίστροφα, ίσως να προσδίδει και μια επιπλέον λογοτεχνικότητα η όποια γλωσσική αταξία.

Boeing

Το αεροπλάνο αποτελεί το ασφαλέστερο μέσο μετακίνησης. Πληθώρα ατυχημάτων, όμως, έφερε πρόσφατα την μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών, την Boeing, στο προσκήνιο, εγείροντας ερωτήματα για την ασφάλειά της. Τελικά, πρέπει οι επιβάτες να ανησυχούν;

Τον Ιανουάριο του 2024, αεροπλάνο Boeing 737-9 MAX της Alaskan Airlines βρέθηκε να πετά στα 16 χιλιάδες πόδια χωρίς πόρτα, όπως φαίνεται στο viral βίντεο που τράβηξε επιβάτιδα. Τον Μάρτη, ένα Boeing 777 της United Airlines, δευτερόλεπτα μετά την απογείωση προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Los Angeles, όταν ένας τροχός έπεσε από το αεροσκάφος. 

@strawberr.vy

Girls’ trip turned into emergency landing trip… #alaska #alaskaair

♬ original sound – vy 🍓

Τον ίδιο μήνα τουλάχιστον 50 άτομα τραυματίστηκαν όταν το Boeing 787-9 Dreamliner, το οποίο εκτελούσε το δρομολόγιο Αυστραλία-Νέα Ζηλανδία, έχασε ξαφνικά ύψος λόγω βλάβης. Πριν λίγες εβδομάδες, ο κόσμος συγκλονίστηκε όταν οι υπερβολικές αναταράξεις σε πτήση της Singapore Airlines με Boeing 777 άφησαν πίσω τους έναν νεκρό και πολλούς τραυματίες. 

Η φράση “If it’s Boeing, I’m not going” αποκτά όλο και μεγαλύτερη δημοτικότητα, τυπώνεται μέχρι και σε μπλουζάκια και πολλά άτομα ακυρώνουν ή αναβάλουν την επερχόμενη πτήση τους με τον συγκεκριμένο τύπο αεροπλάνου. 

Φωτογραφία: Jeffry Surianto

Τελικά έχει ευθύνη για όσα συμβαίνουν η κατασκευαστική εταιρεία ή πρόκειται για κάτι άλλο;

Η Boeing είναι αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία και η μεγαλύτερη στον κόσμο, με τα αεροπλάνα της να αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ του εμπορικού αεροπορικού στόλου των ΗΠΑ. Πάνω από 10 χιλιάδες αεροπλάνα της πετούν καθημερινά, με δημοφιλέστερα μοντέλα τα 737, 747, 767, 777 και 787. Για πολλά χρόνια, τα Boeing κυριαρχούσαν στην αγορά μαζί με τον Ευρωπαϊκό τους ανταγωνιστή, Airbus, και ξεχώριζαν ως προς την ασφάλειά τους. 

Όλα άλλαξαν, όταν ο αμερικανικός κολοσσός κρίθηκε υπεύθυνος για δύο θανατηφόρα ατυχήματα μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, τα οποία όπως αποδείχθηκε θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. 

Συνολικά 346 άτομα έχασαν την ζωή τους μετά από δύο δυστυχήματα, τον Οκτώβρη του 2018 όταν η πτήση Lion Air 610 των Ινδονησιακών Αερογραμμών έπεσε στην θάλασσα λίγο μετά την απογείωση, και τον Μάρτη του ’19 όταν η πτήση 302 των Αιθιοπικών Αερογραμμών συνετρίβη επίσης λίγο αφού απογειώθηκε. Και στις δύο περιπτώσεις, η πτήση έγινε με ένα νέο μοντέλο, το Boeing 737 MAX 8.

Το τραγικά αυτά συμβάντα είχαν ως αποτέλεσμα η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) να καθηλώσει τα περισσότερα από τα Boeing MAX 737 προκειμένου να γίνει έρευνα. 

Οι «μοιραίες» δυσλειτουργίες

Τελικά, διαπιστώθηκε πως άμεση αιτία αμφότερων των δυστυχημάτων ήταν οι δυσλειτουργίες του νέου Συστήματος Αποτροπής της Απώλειας Στήριξης του Αεροσκάφους, δηλαδή το MCAS (Maneuvering Characteristics Augmentation System), τις οποίες, η Boeing γνώριζε αλλά για τις οποίες δεν ενημέρωσε. 

Οι πιλότοι της μοιραίας πτήσης των Ινδονησιακών Αερογραμμών δεν γνώριζαν, όπως αποδείχθηκε, για την ύπαρξη του MCAS, και η Boeing ενημέρωσε για πρώτη φορά όλους τους πιλότους παγκοσμίως για το συγκεκριμένο λογισμικό, δύο εβδομάδες μετά το δυστύχημα. Τα συγκεκριμένα μοντέλα καθηλώθηκαν από τον Μάρτη του 2019 μέχρι τον Νοέμβρη του 2020, οπότε και ξαναβγήκαν στον αέρα, αλλά συνέχισαν να παρουσιάζουν προβλήματα.

Τους τελευταίους μήνες, η Boeing ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα, με τα πολυάριθμα περιστατικά να εγείρουν ερωτήματα για την τωρινή κατάσταση και ασφάλεια των αεροσκαφών. Πριν από 3 μήνες, οι Αρμόδιες Αρχές μέσα από δημοσίευμα στις New York Times, ανακοίνωσαν πως η Boeing απέτυχε σε 33 από τους 89 ελέγχους στους οποίους υποβλήθηκαν τα αεροσκάφη της. Διαπιστώθηκαν προβλήματα μη συμμόρφωσης της Boeing αλλά και του μεγαλύτερου προμηθευτή της, Spirit Aerosystems, προς τις απαιτήσεις ποιοτικού ελέγχου.

Αναλυτές κάνουν λόγο για την μεγαλύτερη κρίση που βιώνει ο αμερικανικός κολοσσός ενώ εκτιμούν ότι ο χρόνος τρέχει αντίστροφα για να αποκατασταθεί η φήμη της. Από το 2019 έχει χάσει 32 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ κατηγορείται πως έχει βάλει το κέρδος πάνω από την ασφάλεια. Παράλληλα, προβληματισμό προκαλούν οι αιφνίδιοι θάνατοι πληροφοριοδοτών-πρώην εργαζομένων της Boeing, που κατέθεσαν επίσημα εναντίον της εταιρείας πριν βρεθούν νεκροί. 

Παίζει ρόλο η κλιματική κρίση;

Εκτός όμως από τον ανθρώπινο παράγοντα, υπάρχει ακόμα ένας λόγος που η ποιότητα των σημερινών πτήσεων επηρεάζεται και αυτός δεν είναι άλλος από την κλιματική αλλαγή.

Έρευνα του Πανεπιστημίου του Reading, έδειξε πως καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, προκαλείται αστάθεια στα αέρια ρεύματα (jet stream) κάτι το οποίο οδηγεί σε αναταράξεις, ενώ αυτές που προβληματίζουν περισσότερο είναι οι αναταράξεις καθαρού αέρα, που δεν μπορούν εύκολα να προβλεφθούν.

Από το 1979 έως το 2020 τα σοβαρά περιστατικά αναταράξεων αυξήθηκαν κατά 55%, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να σημειώνονται στα δρομολόγια πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό.

Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί εγγυώνται πως το ταξίδι με το αεροπλάνο ήταν και παραμένει ο ασφαλέστερος τρόπος μετακίνησης, αφού οι πιθανότητες να βρεθεί ένα άτομο σε αεροπορικό ατύχημα είναι μόλις μία στο εκατομμύριο, ενώ το να χάσει την ζωή του σε αυτοκινητιστικό τροχαίο είναι μια στις 5 χιλιάδες. 

Παρόλο που οι αναταράξεις κάνουν το ταξίδι δυσάρεστο και αναμένεται να αυξηθούν, τα μοντέλα πρόβλεψης των συνθηκών σε μία πτήση βελτιώνονται συνεχώς δίνοντας στους πιλότους όλο και περισσότερα δεδομένα για να επιλέξουν την ασφαλέστερη διαδρομή. Η δεμένη ζώνη ασφαλείας είναι ο καλύτερος τρόπος να αποφύγει ένας/μια επιβάτης/ιδα τους πιθανούς τραυματισμούς.

Αυτό που τρομάζει σε κάθε περίπτωση, είναι πως συνεχώς βιώνουμε τις σοβαρότατες επιπτώσεις του καπιταλισμού που τοποθετεί το κέρδος πολύ πιο πάνω από την ασφάλεια των πολιτών. 

Στην Ελλάδα με τα Τέμπη το ξέρουμε πολύ καλά αυτό.

σκίτσα και ψυχική υγεία

The struggle is real.

Αν μη τι άλλο, οι νεότερες γενιές, αποδεδειγμένα, αντιμετωπίζουν συχνότερες και εντονότερες συναισθηματικές μεταπτώσεις σε σύγκριση με τις προηγούμενες, ενώ έχει αρχίσει επιτέλους να κατακερματίζεται και το στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία. Ως επιστέγασμα, μερικά, ομολογουμένως, υπερταλαντούχα πλάσματα, «έπλασαν» μικρές καλλιτεχνικές δημιουργίες (aka σκίτσα), αποδίδοντας την δυσμενή επικαιρότητα και τον αχανή συναισθηματικό κόσμο του ατόμου, με αχαλίνωτη φαντασία και ευφυέστατο χιούμορ.

Ας ταυτιστούμε υπεύθυνα!

Ο τραπεζικός λογαριασμός στην εποχή της ακρίβειας

Σύμφωνα με τα πρότερα στοιχεία της Eurostat, η χώρα μας είχε κατακτήσει τη 2η χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνάρτηση με τα επίπεδα του πληθωρισμού. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός βρισκόταν στο 5,3%, ενώ, κατά μέσο όρο, στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κυμαινόταν στο 2,4%. Την αρνητική πρωτιά κατέκτησε η Μάλτα, αγγίζοντας το 5,9%. Παράλληλα, οι προσφερόμενοι μισθοί στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, κατατάσσονται στα χαμηλότερα κλιμάκια της Ευρώπης, γεγονός που συντελεί ακόμη περισσότερο στη δημιουργία ενός ασφυκτικού οικονομικού τοπίου.

Ως εκ τούτου, η καθημερινότητα πια, διαμορφώνεται ως εξής:

Κοινωνική ζωή; Τι;

Οι επικρατούσες οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεση και τη διάθεση των ανθρώπων. Υπό αυτό το πρίσμα, αφενός οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές δρουν αποτρεπτικά στις ενδεχόμενες εξόδους των νέων, ειδικά, ατόμων και αφετέρου, η ενημέρωση γύρω από μείζονα φαινόμενα (Τέμπη, υποκλοπές, γυναικοκτονίες, κρατική μέριμνα), καταδεικνύει τις χρόνιες παθογένειες της χώρας, οι οποίες αναδύονται και επαναλαμβάνονται σε κάθε περίπτωση.

Έτσι, λοιπόν, παρατηρείται ένα κύμα συλλογικής συναισθηματικής κόπωσης, το οποίο μεταφράζεται και σε «εκπτώσεις» της κοινωνικής ζωής.

Κάποια νεύρα

Διατηρώντας τα προαναφερθέντα επιχειρήματα, εκτός από την συναισθηματική κόπωση, η αέναη επισφάλεια σε όλους τους τομείς, το «κούφιο» κράτος πρόνοιας και η δρακόντεια φορολογία, εύλογα γεννούν πρόσφορο έδαφος για μαζικές εξάρσεις θυμού.

Η ερωτική ζωή στα αζήτητα

Καθώς οι νέες τάσεις διαδέχονται η μία την άλλη, παρατηρούνται έντονες αποκλίσεις από τον τρόπο που φλερτάρουν οι νέες γενιές. Η άνοδος των dating apps, τα στρεβλά πρότυπα που προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο φόβος της δέσμευσης, πολλές φορές αποτελούν τροχοπέδη στην δόμηση της επιθυμητής ερωτικής ζωής.

Ο λαβύρινθος της δικαιοσύνης

Ουκ ολίγες φορές, σοβαρότατες υποθέσεις, οι οποίες, μάλιστα, γίνονταν βορά πολλών ΜΜΕ, κατέληγαν «στα μαλακά», με συμμετέχοντες σε ανθρωποκτονία να καταδικάζονται σε φυλάκιση 10 ετών βάσει δικαστικής απόφασης, αλλά λίγο αργότερα να αφήνονται ελεύθεροι με περιοριστικά μέτρα. Στην ίδια κλίμακα τοποθετούνται και ευρύτερα γνωστές υποθέσεις βιασμού, με τα θύματα να είναι και ανήλικα σε μία εκ των περιπτώσεων. Επί της ουσίας, το ίδιο έργο σε λούπα: Οι θύτες καταδικάζονται μεν, αλλά κυκλοφορούν ελεύθεροι υπό περιορισμούς δε.

Αν προστεθούν στο κάδρο και υποθέσεις που εμπλέκουν πολιτικά πρόσωπα, όπως το έγκλημα στα Τέμπη, η πληγή βαθαίνει κι άλλο.

Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον κρατικό μηχανισμό

Ένα θεμελιώδες στοιχείο που τοποθετεί χαμηλά την Ελλάδα στα επίπεδα ευημερίας, είναι η εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις της. Λόγω «κενών» υποσχέσεων, σκανδάλων, μη ανάληψης ευθυνών και αδιαφορίας από την εποχή της Μεταπολίτευσης, είναι απόλυτα δικαιολογημένες οι αποστάσεις που διατηρεί ο λαός.

Τα «μέτρα στήριξης» στα ευάλωτα νοικοκυριά

Παρά τα παράπονα των καταναλωτών και των ευάλωτων πολιτών, τα καλάθια και τα κουπόνια εξακολουθούν να υφίστανται στην ίδια μορφή, δίχως κάποια εμφανή προσπάθεια για αποτελεσματικότερη δράση. Εντούτοις, όπως έχει αποδειχτεί πολλάκις, το μέτρο αυτό δεν συνιστά χαμηλότερες τιμές γενικότερα, παρά μόνο σε πολύ συγκεκριμένες εταιρείες, με ειδικά συμφέροντα. Για την ακρίβεια, τα private label προϊόντα προσφέρονται σε πολύ πιο ελκυστικές τιμές από όσα συμπεριλαμβάνονται σε τέτοιες ενέργειες. Επομένως, ποιο είναι το επιμύθιο;

Truman Show

Η Ναταλία Πετρίτη ξαναείδε το Truman Show 26 χρόνια μετά την κυκλοφορία του και αναρωτιέται πώς φτάσαμε να ζούμε οικειοθελώς το σενάριό του μέσα από την επαφή μας με τα social media.

Είναι 2.30 τη νύχτα, είμαι ξαπλωμένη στο κρεβάτι και αντί να διαβάζω το βιβλίο μου ή ακόμα πιο φυσιολογικά, να κοιμάμαι, σκρολάρω στην 17η σελίδα προϊόντων ενός online φαρμακείου. Πώς βρέθηκα εδώ; Η απάντηση μοιάζει προφανής: μετά από ακόμη ένα session κατανάλωσης content στο Instagram και το TikTok, τα stories και τα reels του οποίου με οδηγούν διαχρονικά στη σπατάλη ενέργειας, χρόνου και οικονομικών πόρων. Μιας σπατάλης που μπορεί να μου προκαλεί δυσφορία, όμως αδυνατώ να διακόψω, έχοντας βρεθεί να κολυμπάω σε έναν φαύλο κύκλο ποικιλόμορφου FOMO. Και όπως μπορείτε εύκολα να καταλάβετε, το πράγμα γίνεται με τον καιρό όλο και χειρότερο.

Όμως κατά πάσα πιθανότητα δεν είμαι μόνη σε αυτό, αν σκεφτεί κανείς ότι το content που καταναλώνουμε πλέον στα social media είναι περισσότερο, αλλά και πιο περίεργο από ποτέ. Φωτογραφίες από πάρτι, διακοπές και κανένα Facebook-ικό status είναι πια passé και απευθύνονται στην πτέρυγα των boomers. 

Η φάση είναι πλέον GRWM videos, ASMR με Κυριακάτικη φασίνα στο σπίτι, κορίτσια να κλαίνε on camera στο TikTok για το πόσο δύσκολο είναι το dating scene στις μητροπόλεις του κόσμου και polished φωτογραφίες από γωνιές του σπιτιού μας που με προσπάθεια διαμορφώνουμε ως Instagramικές, μήπως και ο αλγόριθμος μας ευνοήσει και ξυπνήσουμε μια μέρα ως influencers. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών με την απαραίτητη τοποθέτηση προϊόντων. 

26 χρόνια πριν, ο Jim Carrey πρωταγωνίστησε στο Truman Show του Peter Weir, ενσαρκώνοντας τον ρόλο του Truman Burbank. Εκείνος ήταν ένας 30χρονος άνδρας, η πραγματική ζωή του οποίου είχε μεταμορφωθεί δίχως να το γνωρίζει σε real-life τηλεοπτική εκπομπή με σενάριο, σκηνοθεσία και ασταμάτητες διαφημιστικές τοποθετήσεις. Μια million dollar marketing ιδέα, με φόντο την κατασκευασμένη κοινότητα του Seahaven Island, με τον Truman να παρακολουθείται 24/7 από 5.000 μικροσκοπικές κάμερες, 1,5 δις θεατές και κάθε ένα από τα άτομα στη ζωή του να είναι αποτελεί πληρωμένο ηθοποιό. 

Μερικά απρόβλεπτα γεγονότα (όπως η πτώση ενός προβολέα από τον ουρανό) οδηγούν μια μέρα τον Truman στη συνειδητοποίηση ότι κάτι δεν πάει καλά και η επιφοίτηση που πραγματοποιείται στην εξέλιξη της ιστορίας οδηγεί τελικά στον απεγκλωβισμό του χαρακτήρα από μια δυστοπική ζωή που ποτέ δεν διάλεξε για τον εαυτό του. 

Το Truman Show θεωρήθηκε πρωτοπόρο την περίοδο που κυκλοφόρησε, έναν χρόνο προτού ο πλανήτης καλωσορίσει το Big Brother στην ευρωπαϊκή τηλεόραση και ακόμα περισσότερα χρόνια πριν τα κοινωνικά μέσα εισβάλλουν στη ζωή μας και φέρουν τα πάνω κάτω. Ήταν η πρώτη φορά που η ποπ κουλτούρα θα ερχόταν σε επαφή με την έννοια του σεναρίου δίχως σενάριο, αλλά και με την ανάγκη των μαζών να ξεφύγουν από την παπαρατσική κατανάλωση στιγμιότυπων της ζωής των celebrities, εισβάλοντας αυτή τη φορά στην «πραγματική» ζωή ανθρώπων της διπλανής πόρτας. 

Ένα πανέξυπνο δυστοπικό meta fiction και μια χρήσιμη αντικαπιταλιστική σάτιρα, ένα μοντέρνο take στην πλατωνική Πολιτεία και φυσικά μια ιστορία που για κανένα λόγο δεν θα περίμενε κανείς να παίρνει σάρκα και οστά στο μέλλον. Πώς στο καλό βρεθήκαμε όμως σήμερα να βλέπουμε, και κυριότερα να παράγουμε εκούσια, content με κάθε μια πτυχή της ζωής μας για λίγα likes και interaction στα social media; Πώς μπαίνει τελικά φρένο σε μια συνθήκη που μοιάζει να μην έχει επιστροφή;

Η ψευδαίσθηση πραγματικότητας που χαρίζουν απλόχερα τα κοινωνικά μέσα στο μυαλό δισεκατομμυρίων χρηστών έρχεται σε μια περίοδο για την ανθρωπότητα που οι millennials και οι επόμενες γενιές είναι οι πρώτες που ζουν ήδη και θα ζήσουν το σύνολο της ζωής τους με δυσμενέστερους όρους απ’ ό,τι έζησαν οι γονείς τους. Μπορεί λοιπόν το video ενός supermarket haul να βγάζει νόημα και να είναι εξαιρετικά comforting για έναν νέο άνθρωπο που στο τέλος του μήνα δεν μπορεί να αγοράσει ούτε τα βασικά είδη διατροφής και καθαριότητας. Το ίδιο και ένα aesthetic video με βιβλιοφιλικές προτάσεις, ακόμη κι όταν οι τελευταίοι μήνες στη δουλειά σε έχουν εξουθενώσει τόσο, που δεν έχεις καταφέρει να διαβάσεις μισή σελίδα από το δικό σου, εντελώς πραγματικό βιβλίο. 

Αυτή η φαινομενικά unscripted, αλλά στην πραγματικότητα γεμάτη σενάριο και στυλιζάρισμα παρουσίαση της ζωής απλώνεται στο διαδίκτυο σε μια στιγμή που η εικόνα και η πληροφορία για άλλα κομβικά για την ανθρωπότητα ζητήματα θάβονται συστηματικά από τον αλγόριθμο. Από την γενοκτονία στη Λωρίδα της Γάζας, μέχρι τον πνιγμό χιλιάδων προσφύγων και προσφυγισσών στα νερά της Μεσογείου, και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής που φέρνουν τον πλανήτη στα όριά του, στην όλο και μεγαλύτερη όξυνση της διαφθοράς και των ταξικών ανισοτήτων παγκοσμίως. 

Ο Truman Burbank επιλέγει στο τέλος του Truman Show με μεγάλη ευκολία να βγει από τον πλαστό και μοναδικό κόσμο που έχει ζήσει, διεκδικώντας την ευτυχία στην πραγματική ζωή. Κι αν εμάς μας φαίνεται μερικές φορές δύσκολο να αφήσουμε κάτω το κινητό μας και να βγούμε από το social media content trip που μας έχουμε επιβάλει, τότε σκεφτείτε την τελευταία φορά που έπεσε η Meta για ένα μισάωρο πόσο γαλήνια ήταν ξαφνικά η ζωή μας…