Ποιά είναι τα βιβλία που περιμένουμε εναγωνίως να διαβάσουμε φέτος την άνοιξη και ίσως να μας συνοδεύσουν και στις πρώτες βουτιές μας;
Από την «Τροία» της Ηρώς Σκάρου μέχρι το «Funny Story» της Emily Henry, τα βιβλία που αναμένουμε να κάνουν χαμό, είναι πολλά.
Γεια σου, όμορφη, Ann Napolitano
Ο Γουίλιαμ Γουότερς μεγάλωσε σε ένα σπίτι με δυο γονείς που δεν μπορούσαν να τον αγαπήσουν. Έτσι, όταν γνωρίζει την ενθουσιώδη και φιλόδοξη, Τζούλια Πανταβάνο, στο πρώτο έτος του στο κολέγιο, φωτίζεται ο κόσμος γύρω του. Μαζί με την Τζούλια, μπαίνει στη ζωή του και η οικογένειά της, καθώς αυτή και οι τρεις αδερφές της είναι αχώριστες. Η Σιλβί, η ονειροπόλα της οικογένειας, η Σεσίλια το ανυπότακτο πνεύμα και η υπομονετική Έμελιν που τις φροντίζει όλες.
Κοντά τους, ο Γουίλιαμ νιώθει για πρώτη φορά την αγάπη που μπορεί να υπάρχει σε ένα σπίτι. Όμως, το παρελθόν του Γουίλιαμ θα κλονίσει, όχι μόνο τα σχέδια της Τζούλια για το μέλλον τους, αλλά και την αφοσίωση που τρέφουν η μία προς την άλλη, οι τέσσερις αδερφές. Το αποτέλεσμα είναι μια καταστροφική οικογενειακή ρήξη που θα αλλάξει τη ζωή τους για πολλά χρόνια. Θα είναι η αφοσίωση, που τις κρατούσε κάποτε ενωμένες, αρκετά ισχυρή ώστε να τις κάνει να ξανά σμίξουν;
Άγγιξε τη φωτιά, Hannah Grace
Ο Ρας Κάλαχαν και η Ορόρα Ρόµπερτς συναντιούνται για πρώτη φορά σε ένα φοιτητικό πάρτι. Μετά από ένα παιχνίδι µε µπόλικο αλκοόλ, περνούν µια παθιασµένη νύχτα µαζί. Η Ορόρα, που δεν περιµένει και πολλά από τους άντρες, φεύγει προτού ο Ρας µάθει ολόκληρο το όνοµά της. Ωστόσο, προς έκπληξη τους, την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών, θα συναντηθούν ξανά ως οµαδάρχες σε µια κατασκήνωση. Καθώς το καλοκαίρι προχωράει, η ένταση µεταξύ τους κορυφώνεται.
Ο Ρας δεν ρισκάρει να παραβιάσει τον αυστηρό κανόνα της κατασκήνωσης που απαγορεύει τις συναναστροφές µεταξύ των οµαδαρχών. Ωστόσο, η Ορόρα ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα τυπική µε τους κανόνες. Θα µάθουν οι δυο τους να συνυπάρχουν αρµονικά; Ή µήπως η µία εκείνη νύχτα που πέρασαν µαζί, άναψε µια φωτιά που κανείς τους δεν µπορεί να σβήσει;
Ο δολοφόνος στις σελίδες, Χρήστος Μαρκογιαννάκης
Μια σειρά φρικτών δολοφονιών συνταράσσει την Αθήνα. Ο τρόπος, ο τόπος και η σκηνοθεσία των εγκλημάτων είναι εμπνευσμένα από τους μεγαλύτερους συγγραφείς αστυνομικής και νουάρ λογοτεχνίας: Αγκάθα Κρίστι, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Φρεντ Βαργκάς, Πέτρο Μάρκαρη. Η αλληλουχία των δολοφονιών δεν είναι τυχαία. Ακολουθεί τη σειρά με την οποία είναι τοποθετημένα τα βιβλία στη βιβλιοθήκη του αστυνόμου, Χριστόφορου Μάρκου, ο οποίος έχει αναλάβει την υπόθεση. Εκείνος, αναζητά τον αόρατο δολοφόνο μεταξύ της πραγματικότητας και των σελίδων των αγαπημένων του βιβλίων. Εντούτοις, με κάθε μυθιστόρημα οι νεκροί πολλαπλασιάζονται.
Ρουά Ματ, Ali Hazelwood
Η Μάλορι Γκρίνλιφ είναι μόλις δεκαεννέα ετών. Είναι ιδιοφυΐα στο σκάκι, το οποίο έχει γίνει η ζωή της. Ώσπου, όλα αλλάζουν. Ένας βίαιος χωρισμός, ένα τροχαίο δυστύχημα και μια ενοχή, τη στιγματίζουν βαθιά κι εγκαταλείπει τόσο το άθλημα, όσο και το ταλέντο της. Παρ’ όλα αυτά, μια σειρά ανθρώπων θα βοηθήσουν τη Μάλορι να σταθεί ξανά στα πόδια της και να επιστρέψει στο αγαπημένο της παιχνίδι πιο δυνατή από ποτέ, έτοιμη να αντιμετωπίσει και τον σεξισμό που υφίστανται οι γυναίκες. Εκεί, θα συναντηθεί με τον παγκόσμιο πρωταθλητή, τον κατά έναν χρόνο μεγαλύτερό της, Νόλαν Σόγερ, και η Μάλορι θα κληθεί να αποφασίσει ως πότε θα κρατάει κρυφά τα συναισθήματά της.
Δεν την είδε κανείς, Nicci French
Τη μέρα του πάρτι για τα πεντηκοστά γενέθλια του Άλεκ Σόλτερ, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1990, η σύζυγός του, Σάρλοτ, εξαφανίζεται. Οι περισσότεροι κάτοικοι του μικρού αγγλικού χωριού Γκλένστεντ βρίσκονται στο πάρτι. Ενώ ο Άλεκ αδιαφορεί για την εξαφάνισή της, τα τέσσερα παιδιά τους ανησυχούν όλο και περισσότερο καθώς οι μέρες περνούν κι εκείνη δεν επιστρέφει. Όταν το παλτό της Σάρλοτ βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι, φοβούνται για το χειρότερο. Λίγες μέρες αργότερα, το πτώμα του Ντάνκαν Άκερλι, γείτονα των Σόλτερ, εντοπίζεται να επιπλέει στο ποτάμι.
Η αστυνομία, μετά από έρευνα, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Ντάνκαν και η Σάρλοτ είχαν σχέση κι εκείνος την σκότωσε και έπειτα αυτοκτόνησε. Τριάντα χρόνια αργότερα, ο Μόργκαν Άκερλι, επιτυχημένος δημιουργός ηχητικών ντοκιμαντέρ, επιστρέφει στο Γκλένστεντ μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του Γκρεγκ, για να κάνει ένα podcast βασισμένο στην τραγωδία που τους ενώνει με τους Σόλτερ. Αλλά καθώς οι Άκερλι αρχίζουν να παίρνουν συνεντεύξεις για το podcast, φαίνεται ότι τα θαμμένα μυστικά της πόλης και των Σόλτερ, μπορεί τελικά να έρθουν στο φως.
Η «Θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης» αποτελεί σήμερα την πιο διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας στον Δυτικό κόσμο. Τι υποστηρίζει και ποιες είναι οι καταβολές της;
Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας έχουμε ακούσει κάποιον να αναφέρεται στον κίνδυνο αλλοίωσης του πολιτισμού ή του τρόπου ζωής και ταυτόχρονα να εισάγει στη συζήτηση τη σταδιακή αύξηση των μεταναστών. Το παραπάνω σχήμα δεν είναι απλά η εξωτερίκευση κάποιων ρατσιστικών αντιλήψεων, αλλά μία έκφραση που βασίζεται στη «Θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης» (The Great Replacement Theory).
Τι είναι η «Θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης»;
Ο πιο απλός ορισμός που μπορεί να αποδοθεί για την εν λόγω θεωρία συνωμοσίας είναι: η πίστη σε ένα ενορχηστρωμένο σχέδιο το οποίο στοχεύει στην σταδιακή αντικατάσταση ενός γηγενούς πληθυσμού με ξένους. Λειτουργικά στοιχεία αποτελούν η διαφοροποίηση ως προς τα κριτήρια της φυλής, της θρησκείας, του πολιτισμού και του φύλου.
Πότε εμφανίστηκε;
Οι απαρχές της εντοπίζονται στα τέλη του 19ου αιώνα, στην περίοδο που οι ιστορικοί ονομάζουν «Fin de Siècle» (Το Τέλος του Αιώνα) και χρονικά εκτείνεται από το 1875 έως και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η συγκεκριμένη περίοδος είναι ιδιαίτερα καθοριστική για τον κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα. Ο Δυτικός πολιτισμός γνωρίζει άνθηση. Νέες εκτάσεις έχουν έρθει στην κυριαρχία των αποικιακών χωρών και έχουν δημιουργηθεί αγορές με νέα προϊόντα. Πλήθος νέων τεχνολογιών, όπως η εμφάνιση των αυτοκινήτων και των αεροπλάνων, επιταχύνουν τις μεταφορές, το εμπόριο και τα ταξίδια.
Παράλληλα, η επιστήμη γνωρίζει πολυάριθμες ανατροπές και σταδιακά έρχεται στη μορφή την οποία γνωρίζουμε σήμερα, επιταχύνοντας την απομάγευση του κόσμου. Η ανάδυση του κινηματογράφου και η εμφάνιση του ραδιοφώνου δημιουργούν τα πρώτα μαζικά ακροατήρια.
Guglielmo Marconi
Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει και μία αμφιθυμία, η οποία έχει καταβολές στο υπαρξιακό άγχος μπροστά στις επερχόμενες αλλαγές. Εκείνη την περίοδο κυριαρχεί μία διάχυτη απογοήτευση και ένας πεσιμισμός για τον πολιτισμό που βρίσκεται σε παρακμή (decadence).
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, διάφοροι εκπρόσωποι των ελίτ προσπαθούν να συνθέσουν τη νεωτερική πραγματικότητα –πολλές φορές γοητευμένοι από τη μεταφυσική και τον αποκρυφισμό– η οποία όμως είναι εντελώς αυτοαναφορική, ναρκισσιστική και επικεντρώνεται στον λευκό άνθρωπο και το μέλλον του. Το υπαρξιακό άγχος και η μετανάστευση αποικιακών πληθυσμών προς την Ευρώπη δημιουργούν νέες αγωνίες και διακινδυνεύσεις, οπότε και αναζητούνται νέες σταθερές.
Ο ποιητής Rudyard Kipling αντανακλά αυτό ακριβώς με το ποίημά του «Το χρέος του λευκού ανθρώπου», όπου οι καταπιεσμένοι πληθυσμοί των αποικιών υποβιβάζονται ως πρωτόγονοι, άγριοι και ανίκανοι για δημιουργία υψηλού πολιτισμού, ενώ οι λευκοί εξυψώνονται ως οι αποκλειστικοί φορείς του πολιτισμού και της προόδου, τα οποία και οφείλουν να μεταλαμπαδεύσουν.
Παράλληλα, μία άλλη ομάδα που ζούσε ήδη στη Δύση δημιουργεί μεγαλύτερη ανησυχία. Πρόκειται για τους Εβραίους, αρκετοί εκ των οποίων μέσα από τις επιχειρηματικές τους επιτυχίες κατάφεραν να πλουτίσουν και να ενταχθούν στην τότε αστική τάξη. Ο αντισημιτισμός αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι της συγκεκριμένης θεωρίας. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως εκείνη την εποχή αντισημίτες δεν ήταν μόνοι οι συντηρητικοί, αλλά και κάποιοι σοσιαλιστές.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Βρετανός πολιτικός Charles Pearson «προειδοποίησε» τους λευκούς συμπολίτες του πως σύντομα μπορεί να βρεθούν σε δυσμενή θέση από «αυτούς που βρίσκονται από κάτω». Τα λόγια του αναπαράχθηκαν και ενέπνευσαν διάφορες άλλες αντίστοιχες αφηγήσεις. Αυτό το σημείο αποτελεί την απαρχή της «Θεωρίας της Μεγάλης Αντικατάστασης».
Η έκδοση του βιβλίου «Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» ενίσχυσε σε σημαντικό βαθμό την πίστη στη συγκεκριμένη θεωρία. Σε αυτό το κείμενο υποτίθεται πως εμπεριέχονται κάποια πρακτικά ενός μυστικού συμβουλίου των Εβραίων και αποκαλύπτεται το σχέδιό τους για επιβολή σε ολόκληρο τον κόσμο.
Φυσικά, τίποτα από όσα γράφονται δεν είναι αλήθεια. Πρόκειται για ένα προπαγανδιστικό κατασκεύασμα που χρηματοδοτήθηκε από την Οχράνα, την τσαρική μυστική υπηρεσία και αποτελεί ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία μέχρι και σήμερα.
Τα επόμενα χρόνια, η ιδέα της «Μεγάλης Αντικατάστασης» και τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» θα αποτελέσουν λειτουργικά στοιχεία για την εδραίωση της ιδεολογίας του φασισμού, αλλά και θα γίνουν μήτρα για πολλές άλλες θεωρίες συνωμοσίας.
Η διπλή σύγχρονη εκδοχή της
Σήμερα η «Θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης» εμφανίζεται με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ο πρώτος είναι με την αντιμετανάστευση –και συγκεκριμένα τον αντι-ισλαμισμό– και ο δεύτερος με το αντι-wokeκίνημα και την προάσπιση της πατριαρχίας.
Στην πρώτη περίπτωση, έχουμε έναν λόγο (discourse) ξεκάθαρα φοβικό απέναντι στους μετανάστες. Οι υποστηρικτές της θεωρίας υποστηρίζουν πως οι μεταναστευτικές ροές που δέχεται η Αμερική και οι διάφορες χώρες της Ευρώπης δεν οφείλονται στις γεωπολιτικές εξελίξεις όπως οι πόλεμοι, στις οικονομικέςανισότητες, στην καταπίεση συγκεκριμένων ομάδωνή μειονοτήτων και στην κλιματική μετανάστευση.
Αντιθέτως, θεωρούν πως είναι μέρος ενός μεγάλου σχεδίου που στόχο έχει την εξαφάνιση της λευκής φυλής ή τον υποβιβασμό της από εξουσιαστική σε μη εξουσιαστική φυλή. Το σχέδιο αυτό αποδίδεται είτε στις οικονομικές ελίτ (Bill Gates, George Soros, κλπ) και τις μυστικές εταιρείες (Μασόνοι, Illuminati), είτε στην καθοδήγηση από το Κοράνι, το οποίο υποστηρίζει την επέκταση του Ισλάμ με κάθε πιθανό τρόπο.
Η δεύτερη εκδοχή, όμως, είναι πολύ πιο «γοητευτική». Πρόκειται για μία αντιφιλελεύθερη προσέγγιση, η οποία αντιλαμβάνεται την ισότητα των φύλων και τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα ως ένα σύγχρονο decadence απέναντι στην πατριαρχία και την πυρηνική οικογένεια.
Εδώ οι «συνωμότες» αντίστοιχα είναι οι γνωστές φιγούρες των επιχειρηματικών ελίτ, οι πολυεθνικές εταιρείες και οι celebrities. Το σχέδιο όλων αυτών είναι να φέρουν μία νέα πολιτισμική, ταυτοτική και οικογενειακή κανονικότητα, όπου οι straightγηγενείς θα διώκονται από τις φεμινίστριες, τους ΛΟΑΤΚΙ και τους μετανάστες, οι οποίοι σταδιακά, μέσα από την πολιτική ορθότητα, ανοίγουν τον δρόμο για την είσοδο του Ισλάμ και την περιστολή των ελευθεριών στη Δύση.
Κεντρικό επιχείρημα των υποστηρικτών αυτής της εκδοχής είναι το φυσικό παράδειγμα, δηλαδή η αποδοχή του βιολογικού φύλου και η απόδοση των κοινωνικών φύλων ως διαστροφές.
Ζούμε σε μια χώρα που ο φασισμός της πολιτικής ορθότητας φιμώνει κάθε εύλογη αντίδραση απέναντι σε όσα τόσα χρόνια μας επιβάλλουν εις βάρος των αξιών και της ταυτότητάς μας.
Εύκολα μπορούμε να θυμηθούμε πολιτικούς, celebrities, επιχειρηματίες, youtubers, tiktokers και πολλούς απλούς καθημερινούς λευκούς ανθρώπους να δηλώνουν κατά καιρούς πως κινδυνεύουμε.
Η συγκεκριμένη θεωρία, υπό τη μορφή που την περιγράψαμε παραπάνω, πήρε μεγάλη έκταση μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, η εργαλειοποίησή της σε υψηλό βαθμό, από τον Donald Trump βοήθησε να εδραιωθεί στο ευρύτερο κοινό.
Το ενδιαφέρον, όμως, είναι πως έχει λατρευτεί από διασημότητες που επιδιώκουν να μένουν στο επίκεντρο και life coaches που στηρίζουν την τοξική αρρενωπότητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι θεωρίες συνωμοσίας είναι μία πολύ καλή επιχείρηση.
Τι αντανακλά και γιατί πετυχαίνει;
Θα μπορούσε ευκόλως να θεωρηθεί ως ένας ακόμα ηθικός πανικός, όμως είναι κάτι αρκετά πιο σύνθετο, καθώς αντανακλά το υπαρξιακό άγχος. Η εν λόγω θεωρία συνωμοσίας έρχεται να δώσει απαντήσεις σε σύνθετους προβληματισμούς που δεν είναι μόνο ψυχαναλυτικοί, αλλά και συστημικοί.
Η «Θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης» αρχικά ερμηνεύει τον σταδιακό μετασχηματισμότων κοινωνιών και την πολυπολιτισμικότητα που οφείλεται είτε στην αύξηση ξένων πληθυσμών που διαμένουν στην ίδια χώρα είτε την είσοδο νέων πληθυσμών ή ιδεών. Στην πράξη λοιπόν, μιλάμε για έναν φόβο απέναντι στην αλλαγή και τους άλλους και μία αμυντικήαντίδραση.
Οι οπαδοί που προέρχονται από τη βάση, δηλαδή τα χαμηλότερα στρώματα, κινητοποιούνταιλόγω τηςμη επιτυχίας τους. Αντιθέτως, στα ανώτερα οικονομικά στρώματα ενεργοποιούνται φόβοι και άγχη που σχετίζονται με τα πρότυπα, τον πολιτισμό και την πρόσληψη από τους άλλους.
Για τους πρώτους, η επιτυχία των ξένων –η οποία έρχεται τις περισσότερες φορές μέσα από την σκληρή εργασία– δεν ερμηνεύεται με όρους κοινωνικού και οικονομικού ανταγωνισμού, αλλά αντιθέτως αποδίδεται σε ένα αντεστραμμένο αποικιακό σχέδιο. Αυτό είναι ευκολότερο και πιο εύπεπτο, καθώς δημιουργεί λιγότερο άγχος στα υποκείμενα από το γεγονός πως το σύστημα στο οποίο ζουν δεν τους επιτρέπει πάντα την άνοδο.
Ένας από τους λόγους που πολλές φορές αρνούνται να αποδεχτούν την επιτυχία των άλλων, είναι πως δεν κατάφεραν να αναπτύξουνοι ίδιοιαναγκαίεςδεξιότητες. Φυσικά, εδώ υπάρχουν και συστημικά ζητήματα (αδύναμο κοινωνικό κράτος, υψηλές ανισότητες, αυξημένη ανεργία, κλπ), τα οποία ως κοινωνικές παθογένειες δημιουργούν χαμηλή εμπιστοσύνη απέναντι στους θεσμούς και με αυτό τον τρόπο τα υποκείμενα νιώθουν αβοήθητα και βιώνουν έντονες ματαιώσεις.
Για τις εύπορεςτάξεις που έχουν εξασφαλισμένους τους οικονομικούς πόρους, η πρόκληση βρίσκεται στη διατήρηση της εξουσίας και την προάσπιση της θέσης τους. Εδώ το πρόβλημα δεν είναι ο ξένος που πλουτίζει, αλλά ο ξένος που απειλεί να ανέλθει στη θέση του εξουσιαστή.
Αντίστοιχα, το ίδιο ισχύει και για τις ιδέες και τις κοσμοθεωρίες. Η αποδοχή ισονομίας και ισότητας για τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αποτελεί εναλλαγή στο πατριαρχικό παράδειγμα.
Το γεγονός πως κάποιος είναι πλούσιος και διάσημος δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι και ανοιχτόμυαλος ή μη σεξιστής. Το αντίθετο, πολλές φορές η κατοχή πλούτου ικανοποιεί τη ναρκισσιστική ανάγκη πως αποτελούν role models, οπότε και οτιδήποτε έξω από τη λατρεία της εικόνας τους, δηλαδή των ίδιων, είναι εχθρικό και ανοίκειο.
Οι άλλοι είναι απαραίτητοι όχι μόνο για τη διατήρηση του εποικοδομήματος, αλλά και γιατί μόνο μέσω αυτών γίνεται αισθητό το χάσμα της ανισότητας και δημιουργείται η συμβολική υπεραξία του πλούτου. Ένα ενδεχόμενο άνοιγμα που βασίζεται στην αποδοχή θα θέσει σε αμφισβήτηση παγιωμένες αντιλήψεις για την αριστεία τους και θα τους υποβιβάσει στα μάτια της μάζας, της οποίας το βλέμμα και ο θαυμασμός τούς είναι αναγκαία.
Η σχέση που έχω με σκέιτ (ή sk8), rollers, bmx κι άλλα κουλ πράγματα που βλέπει κανείς σε πάρκα και πλατείες, είναι αυτή του παρατηρητή.
Στη διάρκεια της καραντίνας, αρκετός κόσμος ξεκίνησε ένα χόμπι. Εγώ περιορίστηκα στο banana bread. Λίγα χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μου όμως, η Κωνσταντίνα Κατσαβέλη έβαζε πρώτη φορά τα πατίνια που της είχαν κάνει δώρο φίλες και φίλοι για τα γενέθλιά της. Ένα χόμπι που τρία χρόνια μετά, έγινε κάτι πολύ μεγαλύτερο από ένα επάγγελμα.
Για την Κωνσταντίνα, τα πατίνια είναι διαφυγή, διέξοδος, απόδραση και συντροφιά. Μια συνθήκη πολύ μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική από το γραφικό κλισέ του «κάνε το χόμπι σου επάγγελμα και δεν θα χρειαστεί να δουλέψεις καμιά μέρα στην ζωή σου». Πολιτικός μηχανικός το πρωί, rollers instructor (το δασκάλα δεν ακούγεται καλά) το βράδυ.
Ωστόσο, για να ξεφύγουμε από τις αχρείαστες ταμπέλες, τα πατίνια για εκείνη δεν είναι δουλειά, αλλά ελευθερία
«Έχουν φτάσει αυτές οι μέρες που, ακόμα και αργά να φύγεις από την δουλειά, προλαβαίνεις να δεις ήλιο. Τα πατίνια με κάνουν να εκτιμώ το ηλιοβασίλεμα, το νιώθω αλλιώς όταν κάνω πατίνια και ο ήλιος δύει δίπλα στη θάλασσα. Είναι ένα συναίσθημα ελευθερίας από την πρώτη στιγμή που τα έβαλα. Υπάρχουν και απογεύματα που δεν θα έχω την ίδια όρεξη, αλλά όταν πηγαίνω, όλα είναι λίγο καλύτερα μετά. Άλλες φορές πολύ, άλλες λίγο. Πάντα είναι καλύτερα», μου λέει η Κωνσταντίνα και θυμάται τις σκοτεινές μέρες της καραντίνας.
«Κατά την διάρκεια της πανδημίας υπήρχε μεγάλη φοβία, ήταν δύσκολοι καιροί, ένας καταιγισμός τρόμου που θύμιζε πόλεμο. Μέσα σε όλο αυτό το έντονο κλίμα ήρθαν τα πατίνια, ένα δώρο γενεθλίων που μου είχαν πάρει φίλες και φίλοι. Έκανα πρώτη φορά πατίνια την πρώτη του Γενάρη (2021), εν μέσω καραντίνας τότε. Το OCD μου στα καλύτερά του. Δεν είχα ποτέ συστολές. Στις αρχές, σκεφτόμουν ότι μπορεί να βλέπουν μια ψηλή κοπέλα να πέφτει κάτω, αλλά μετά λέω πόσο γαμάτο είναι αυτό, χαζογελούσα και χαμογελούσα, περνούσα όντως πολύ καλά, κι ας ένιωθα αστεία. Κανέναν δε νοιάζει αν πέσεις, ή αν σηκωθείς. Δεν υπάρχει λόγος να δίνεις ενέργεια σε αδιάκριτα βλέμματα και όχι στον εαυτό σου», αναφέρει.
Μέσα στο 2023, προέκυψε η επαγγελματική ενασχόληση με τα rollers, σε μια θέση που περισσότερο άνοιξε για εκείνη παρά την άνοιξε η ίδια
«Σε κάποια φάση έψαχνα μια έξτρα δουλειά για να τα βγάζω πέρα και, κάπως έτσι, άρχισα να το βλέπω πιο επαγγελματικά. Πέρυσι, είχα διοργανώσει κάποιες συναντήσεις και έλεγα “ελάτε να κάνουμε πατίνια, ήθελα να δημιουργηθεί μια κοινότητα”. Συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχει αρκετός κόσμος, οπότε σκέφτηκα ότι μέσα από τις συναντήσεις θα ξεκλειδώσουμε τις ντροπές ή την αμηχανία. Πήγα στο WE για να ζητήσω χώρο, για να κάνουμε πατίνια με φίλες και μου πρότειναν να κάνω μαθήματα σε παιδιά. Έτσι προέκυψε όλο αυτό. Τα πιτσιρίκια σε τροφοδοτούν με τόση ενέργεια. Σε κάποια μαθήματα μπορεί να πηγαίνω κουρασμένη, αλλά δίνω πολλή ενέργεια σε αυτό».
«Υπάρχει κόσμος που διστάζει στην αρχή, είναι σημαντικός και ο χρόνος που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος. Σημασία έχει ο στόχος. Όταν πήρα τα πατίνια, ήξερα ότι θέλω να χορέψω με αυτά. Ακόμα κι όταν πέφτω, το απολαμβάνω. Μπορεί τη μία μέρα να μη σου βγει μια κίνηση. Η πρόοδος δεν είναι γραμμική, έχει σκαμπανεβάσματα», εξηγεί η Κωνσταντίνα, η οποία απολαμβάνει να μοιράζεται τις γνώσεις της και να γίνεται συνδετικός κρίκος από τον εαυτό της συστολής στον εαυτό της εξωστρέφειας.
«Είχαμε πάει στην καρναβαλική παρέλαση με τα κορίτσια, ήταν η τέλεια αφορμή για πατίνια και χορό. Μια κοπέλα μου είπε ότι δεν περίμενε ποτέ να το ζήσει αυτό. Μου αρέσει πολύ το να δίνω, να προσφέρω και χαίρομαι που βρήκε αντίκρισμα. Ήταν πολύ όμορφο. Είχα δει στο Instagram ένα φοβερό φεστιβάλ rollers στη Βαρκελώνη και εντυπωσιάστηκα. Πήγα εκεί και δεν είδα την πόλη, και κάτι σημαίνει αυτό. Πήγα για συγκεκριμένο λόγο, ένιωσα ότι μπορώ να συμμετέχω στα workshops και να μάθω. Μου έσκασε ένα πολύ ωραίο συναίσθημα όταν μίλησα με την Oumi Janta, την κοπέλα που εξαιτίας της ξεκίνησα να κάνω πατίνια και να θέλω να χορεύω».
«Έκανα μια στάση, κοίταξα λίγο πίσω και λέω κάτι ωραίο συμβαίνει. Πλέον έχει γίνει κλασική ατάκα όταν βλέπω κάποιον να μου λένε: “Ωχ, περπατάς;”, “Πού είναι τα πατίνια;”. Στην αρχή, είχε πλάκα, τώρα ίσως είναι λίγο κουραστικό. Ξέρω ότι, αν σε κάποια φάση σταματήσω, θα είναι επιλογή μου. Μπορεί να έχει κορεστεί, μπορεί να έχω κουραστεί. Ευχαριστώ τα πατίνια για την ελευθερία που μου δίνουν, για τον κόσμο που έχω γνωρίσει, για τις ωραίες στιγμές μοιράσματος και για τις προσωπικές στιγμές. Μόνη μου, να βάλω μουσική και να χορεύω. Έχει μια συντροφιά όλο αυτό, μια συντροφιά στη μοναχικότητα. Γενικώς, με βοηθάνε πολύ τα reality checks, οι ειλικρινείς κουβέντες με τον εαυτό μου».
Συζητάμε για όνειρα και μελλοντικά σενάρια, μια κατάσταση που καμιά φορά σε πετάει από το παρόν. Οι άνθρωποι όμως, τα έχουμε και λίγο ανάγκη
«Ένα τρελό όνειρο θα ήταν να δουλέψω με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου. Επίσης, θα ήθελα να ψαχτώ με μόδα, είτε high fashion είτε street. Σε ένα σουρεάλ σενάριο που θα με έβρισε πρωταγωνίστρια σε ταινία με πατίνια, θα ήθελα να την σκηνοθετήσει ο Xavier Dolan. Αν είχε ελληνικό soundtrack, θα με έψηνε και παλιά ελληνική μουσική, Finos Film τύπου, ασπρόμαυρη», καταλήγει η Κωνσταντίνα.
Βρείτε την Κωνσταντίνα στο Instagram και στο TikTok:
Θωρακισμένος, όπως θέλουμε να πιστεύουμε, από την άσκηση, την καλή διατροφή και την ψυχική ευεξία, ο υγιεινός τρόπος ζωής μας πιθανότατα βάλλεται από έναν σιωπηρό εχθρό που παραμονεύει στη σκιά, υπονομεύοντας τις προσπάθειές μας χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε: Tο κάπνισμα.
Παρά τις καθημερινές μας προσπάθειες να διατηρήσουμε όλες αυτές τις καλές συνήθειες που έχουμε βάλει στη ζωή μας για να την κάνουμε καλύτερη και που ίσως χρειάστηκαν χρόνια για να καθιερωθούν, με το κάπνισμα διακυβεύεται η υγεία μας– με διάφορους τρόπους.
Οι ραγδαίες επιπτώσεις που συνοδεύουν το κάπνισμα
Η άσκηση, ως ο ακρογωνιαίος λίθος ενός υγιεινού τρόπου ζωής, προσφέρει οφέλη που κυμαίνονται από την καρδιαγγειακή υγεία έως την ψυχική ευεξία. Στον αντίποδα, αν αναλογιστούμε πως το κάπνισμα μειώνει την αποτελεσματικότητα της άσκησης, οδηγώντας σε παθήσεις όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και η μείωση της χωρητικότητας των πνευμόνων, τότε μάλλον δεν φροντίζουμε την υγεία μας στο βαθμό που νομίζαμε. Πιο συγκεκριμένα, οι καπνιστές συχνά βιώνουν δύσπνοια και κόπωση πιο γρήγορα κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας, εμποδίζοντάς τους να αξιοποιήσουν στο μέγιστο την προπόνησή τους.
Μια άλλη σημαντική επίπτωση του καπνίσματος είναι ότι επηρεάζει τη μεταφορά του οξυγόνου στους μυς, μειώνοντας έτσι τη συνολική απόδοση και αυξάνοντας τον χρόνο αποκατάστασης που χρειάζεται το σώμα μεταπροπονητικά. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμα κι αν έχεις κάνει το γυμναστήριο δεύτερο σπίτι σου, οι προσπάθειες αυτές εμποδίζονται σημαντικά από τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.
Η διατροφή είναι άλλο ένα ζωτικής σημασίας συστατικό ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Ωστόσο, το κάπνισμα μπορεί να σαμποτάρει ακόμη και την πιο υγιεινή διατροφή, τροποποιώντας την αντίληψη της γεύσης και την όρεξη. Η νικοτίνη, η εθιστική ουσία του τσιγάρου, αλλοιώνει τους γευστικούς κάλυκες και μειώνει την αίσθηση της όσφρησης, κάνοντας το φαγητό λιγότερο λαχταριστό. Κατά συνέπεια, οι καπνιστές μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιλέξουν ανθυγιεινά, επεξεργασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά.
Επιπλέον, το κάπνισμα έχει συνδεθεί με αλλαγές στο μεταβολισμό και την αντίσταση στην ινσουλίνη, αυξάνοντας τον κίνδυνο αύξησης βάρους και παχυσαρκίας. Μπορεί σε κατάσταση ηρεμίας, οι καπνιστές να έχουν υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό και αυτό να φαίνεται ιδανικό για τη διατήρηση του βάρους, ωστόσο κάτι τέτοιο μπορεί να διαταράξει την ισορροπία του μεταβολισμού και να οδηγήσει τον οργανισμό στην ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου και παχυσαρκίας. Αυτή η μεταβολική διαταραχή εμποδίζει την προσπάθειά μας να διατηρήσουμε ένα υγιές βάρος μέσω της διατροφής και της άσκησης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο κακής ψυχολογίας και υγείας καθώς και έλλειψης κινήτρου.
Συνδυαστικά με το μεταβολικό σύνδρομο, το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει και την αντίσταση στην ινσουλίνη, καθώς πρόκειται για μια μεταβολική διαταραχή που κρύβεται πίσω από τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα. Η κόπωση, οι χρόνιοι πόνοι και οι διαταραχές στη λειτουργία του γαστρεντερικού είναι ενδείξεις ινσουλινοαντίστασης, που θα πει ότι η ορμόνη ινσουλίνη δε λειτουργεί υπέρ του οργανισμού ώστε να διατηρεί μειωμένα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, να ρυθμίζει την καύση του λίπους, την παραγωγή ενέργειας και τους μηχανισμούς της φλεγμονής, καθώς και να επηρεάσει τη συνολική λειτουργία του οργανισμού.
Φυσικά, κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου ΙΙ (ινσουλινοεξαρτώμενος) καθώς η νικοτίνη και πολλά από τα 4.000 χημικά που βρίσκονται στο τσιγάρο, μειώνουν την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας και προκαλούν την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Σχετικά με την καλή ψυχολογία, η οποία είναι απαραίτητη για τη συνολική μας ευημερία, είναι ικανή να επηρεάσει τα πάντα, από τη διαχείριση του άγχους μέχρι την ανθεκτικότητα απέναντι στις αντιξοότητες. Εντούτοις, το κάπνισμα ασκεί αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και στρες. Ενώ κάποιοι μπορεί να στραφούν στο τσιγάρο ως μηχανισμό αντιμετώπισης μιας δύσκολης στιγμής της ζωής, η προσωρινή ανακούφιση που παρέχουν, επισκιάζεται εν τέλει από τις μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ψυχική ευεξία.
Επιπλέον, το κοινωνικό στίγμα που σχετίζεται με το κάπνισμα- το έχω παρατηρήσει κυρίως στο εξωτερικό αν και βλέπω σιγά σιγά να έρχεται και στην Ελλάδα– μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω τα συναισθήματα απομόνωσης και χαμηλής αυτοεκτίμησης, υπονομεύοντας τη θετική ψυχολογία που προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε. Η διακοπή του καπνίσματος όχι μόνο βελτιώνει την ψυχική υγεία αλλά βελτιώνει επίσης τη συνολική ποιότητα ζωής, ενισχύοντας την αίσθηση αυτοελέγχου αλλά και τη συναισθηματική μας ευεξία.
Κλείνοντας, το κάπνισμα αποτελεί μια εξαιρετικά μεγάλη απειλή σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μειώνοντας χαρακτηριστικά τα αποτελέσματα των προσπαθειών της τακτικής άσκησης, της ισορροπημένης διατροφής και της θετικής ψυχολογίας. Αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπο του καπνίσματος στην υγεία, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε και το γεγονός πως το ταξίδι προς την αληθινή υγεία και ευεξία ξεκινά με τη δέσμευση να κάνουμε συνειδητές επιλογές που δίνουν προτεραιότητα στη μακροπρόθεσμη ευημερία, έναντι της βραχυπρόθεσμης απόλαυσης!
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω στην Ευρώπη. Το φάντασμα της ακροδεξιάς. Από την πολιτική μέχρι την μουσική, η alt-right ρητορική είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και όπως όλα δείχνουν, το κομμάτι αυτό θα μεγαλώσει και άλλο.
Δύο μήνες πριν από τις Ευρωεκλογές, οι προβλέψεις για τα αποτελέσματα τους είναι δυσοίωνες. Όλες οι δημοσκοπήσεις βλέπουν άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων.
Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του Simon Hix, τα ακροδεξιά κόμματα θα είναι πρώτη δύναμη σε εννέα χώρες της Ευρώπης. Ο «Εθνικός Συναγερμός» της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, το Vlaams Belang στο Βέλγιο, τα «Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, το PVV του Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία είναι μερικά μόνο από τα κόμματα που αποκτούν όλο και περισσότερους υποστηρικτές.
Ο λόγος δεν είναι πάντα ιδεολογικός. Δεν πάνε στις κάλπες μόνο οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές, ή οι οργανωμένοι νεοναζί. Πολλά άτομα θα δώσουν την ψήφο τους στα προαναφερθέντα κόμματα, γιατί είναι δυσαρεστημένα με την τωρινή κατάσταση, το υψηλό κόστος ζωής που συνεχώς ανεβαίνει, την κλιματική κρίση, την ανισότητα σε κάθε επίπεδο και αγοράζουν το παραμύθι που τους πωλούν επίδοξοι πολιτικοί γελωτοποιοί και παρασύρονται στο να νομίζουν ότι η λύση στα παραπάνω είναι η στροφή προς την ακροδεξιά.
Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα.
Το αν η ποπ κουλτούρα συμβάλλει στη διαιώνιση αυτή της κατάστασης ή αν απλώς αντικατοπτρίζει την ήδη διαταραγμένη κοινωνία, δεν είναι κάτι που μπορεί να απαντηθεί με ευκολία. Είναι λίγο σαν να αναρωτιόμαστε εάν η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα.
Με σιγουριά όμως μπορούμε να πούμε ότι τα ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σήμερα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να καλλιεργήσουν κλίμα ώστε να ανθίσει η ακροδεξιά. Θέλουν να εξυπηρετήσουν συμφέροντα; Σίγουρα, πάντως, το κάνουν για τηλεθέαση.
Είναι γνωστό πως σήμερα τα υψηλά νούμερα τηλεθέασης υπερισχύουν κάθε ηθικής και λογικής. Όμως την ώρα που ο κάθε καναλάρχης κοιτάει την τσέπη του, χτίζονται συνειδήσεις. Και το να βγαίνουν στα κανάλια «αγανακτισμένοι πολίτες» διαμαρτυρόμενοι για την κατάσταση στον Άγιο Παντελεήμονα, όπως συνέβη το 2009 και τελικά αποδείχθηκε πως επρόκειτο για μέλη νεοναζιστικών συμμοριών, σίγουρα καλό δεν κάνει.
Έρχεται η τραπ και γκλαμουροποιεί τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό, την ματσίλα και το έγκλημα.
Αυτή όμως δεν ήταν η μοναδική φορά που το μεταναστευτικό αντιμετωπίστηκε με αυτόν τον τρόπο από τα Μέσα. Ένα τόσο πολύπλοκο ζήτημα ανέκαθεν προσεγγιζόταν επιφανειακά, με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών να συσχετίζεται στα κανάλια με μεγαλύτερη εγκληματικότητα, με τρομολαγνεία και υπέρμετρη ξενοφοβία.
Κάθε αιτών/αιτούσα ασύλου παρουσιάζεται σαν κίνδυνος, ως ένας θύτης από τον οποίο πρέπει να προστατευθούμε. Τυχαίο που σε κάθε έγκλημα από αλλοδαπό αναφέρεται πρώτα από όλα η καταγωγή του δράστη;
Ακόμα όμως και σε ψυχαγωγικές εκπομπές δίνεται βήμα σε ανθρώπους να εκφράσουν ομοφοβικές, ρατσιστικές, σεξιστικές απόψεις, για να τους «καταδικάσουν» τη μια μέρα οι παρουσιαστές και να τους ξαναβγάλουν σε ζωντανή σύνδεση και την επόμενη μέρα, και την μεθεπόμενη και πάει λέγοντας, δίνοντας χώρο σε κακοποιητικές απόψεις
Ο κόσμος αντιδράει σε όλα αυτά. Και η αντίδρασή του θα εκδηλωθεί σε κάθε πτυχή της ζωής του, από την ψήφο του –ή την αποχή– μέχρι τον τρόπο που επιλέγει να ψυχαγωγείται.
Η μουσική ανέκαθεν είχε και πολιτικό χαρακτήρα. Η ραπ για παράδειγμα στην βάση της είναι αντιρατσιστική-αντιφασιστική. Τη στιγμή που η αντίδραση στο σύστημα είναι επιτακτικότερη από ποτέ, έρχεται η τραπ και γκλαμουροποιεί τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό, την ματσίλα και το έγκλημα.
Τι και αν μετράμε την μία γυναικοκτονία μετά την άλλη, τράπερς τραγουδούν στίχους όπως «στο μ***ί πατάω μπουνίδι» (KONTRA / LOUMIDIS – iLLEOo) και «ξέρεις ότι θα σε σκότωνα, αν με πλήγωνες θα το ‘κανα» (OJ – Light). Και το κοινό τους αποθεώνει.
Δεν φταίει βέβαια η τραπ. Φταίει το σύστημα που την στηρίζει, την προωθεί, την βραβεύει. Ποιος μπορεί άλλωστε να ξεχάσει το ντροπιαστικό περιστατικό στα βραβεία MAD, όταν δύο από τους πιο δημοφιλείς Έλληνες τράπερς, Light και Snik, πιάστηκαν στα χέρια προκαλώντας πανικό στους παρευρισκόμενους.
Και τι έγινε; Τους έδιωξαν και λίγες μέρες μετά έβγαλαν νέους δίσκους.
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για έκπληξη όταν τα περιστατικά βίας από ανηλίκους είναι πλέον καθημερινά; Σύμφωνα μάλιστα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ, τα περιστατικά παραβατικότητας ανηλίκων το 2023 ήταν περισσότερα από 10.700, ενώ το 2024 ο αριθμός αναμένεται κατά πολύ μεγαλύτερος. Από λεκτικές επιθέσεις σε σχολεία, μέχρι ακραίας μορφής εκφοβισμό και σωματική κακοποίηση, η ακροδεξιά ρητορική απλώνει τα πλοκάμια της και τελικά προσηλυτίζει ακόμα και μικρά παιδιά.
Αν για κάποιο άτομο η στροφή προς την ακροδεξιά φαίνεται σαν μια πιθανή λύση στα αναρίθμητα προβλήματα της καθημερινότητας, μια αναδρομή στην ιστορία είναι αρκετή για να τον/την κάνει να καταλάβει ότι κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν θα επέφερε την επιθυμητή αλλαγή, αλλά την απόλυτη καταστροφή.
Ο Andreas Jason αναλύει τους λόγους και τους τρόπους με τους οποίους το κάθε ζώδιο μπορεί να «εξαφανιστεί» και να γίνει «φάντασμα».
Το φαινόμενο του ghosting στις σχέσεις έχει γίνει ολοένα και πιο κοινό στην εποχή μας, καθιστώντας την αναζήτηση της αληθινής συνδιαλλαγής και επικοινωνίας μια πραγματική πρόκληση. Όμως, τι συμβαίνει όταν συνδυάζουμε αυτό το φαινόμενο με την αστρολογία; Κάθε ζώδιο έχει τις δικές του μοναδικές αντιδράσεις, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζει την απουσία επικοινωνίας σε μια σχέση. Από τον ειρωνικό Κριό μέχρι τον αινιγματικό Ιχθύ, ας εξερευνήσουμε πώς κάθε ζώδιο αντιμετωπίζει το ghosting, και ποιοι είναι οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτήν τη συμπεριφορά.
Ο Κριός μπορεί να σου κάνει ghosting αν νιώσει ότι η σχέση σας δεν τον διεγείρει αρκετά. Θα σταματήσει να σε κυνηγάει και δεν θα είναι πια ο κυνηγός ή αν νιώσει ότι χρειάζεται χρόνο για να επικεντρωθεί σε άλλα πράγματα. Κοινώς, ξενέρωσε και ασχολείται με άλλες πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Πάντως θα το καταλάβεις 100% γιατί το δείχνει και δεν μπορεί να κρύψει την «ξενέρα» του.
Ο Ταύρος; Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για χρόνο και χώρο για να επανεξετάσει τα συναισθήματά του, ενώ ο τρόπος πιθανόν να είναι η αποφυγή δυσάρεστων συνομιλιών. Ουσιαστικά, σου έχει δώσει χώρο και χρόνο, αλλά εσύ μπορεί να βιάζεσαι. Αν δεν το καταλαβαίνεις, μπορεί να σε αφήσει στο «διαβάστηκε» για μέρες. Είναι τόσο πεισματάρης που όσο θες να τον βρεις, τόσο δεν θα τον βρίσκεις. Ηθελέστα και παθέστα που λένε.
Ο Δίδυμος παίζει να σου κάνει ωραιότατο ghosting, λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος ή νέων ερεθισμών που του έτυχαν στον δρόμο του, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή της άμεσης αντιμετώπισης της κατάστασης. Δεν θα τον βρίσκεις στο τηλέφωνο, ενώ μπορεί να το έχει κυριολεκτικά στο χέρι του. Επίσης, επειδή είναι λίγο πολύ της «δικαιολογίας», αν τον βρεις, θα σε γεμίζει με ένα κάρο παραμύθια, γιατί δεν μπορείτε να βρεθείτε. Μιλάει με άλλον κόσμο. Προχωράμε.
Ο λόγος που σου κάνει ghosting ένας Καρκίνος μπορεί να είναι η ανάγκη για ασφάλεια και προστασία από τον πόνο που μπορεί να του προκαλέσεις κάποια στιγμή (βλέπε τραύματα από πρώην), ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η απομόνωση και η αποφυγή της συναισθηματικής επαφής. Είναι αρκετά εσωστρεφής και δεν θα σου πει ποτέ γιατί δεν θέλει επαφές. Απλά θα σε κόψει χωρίς να καταλάβεις τι έκανες. Αν τον πιέσεις, να είσαι έτοιμος για δράματα και κλάματα.
Ένας Λέων έχει σίγουρα πολλούς λόγους για να σου κάνει ghosting. Ένας από αυτούς μπορεί να είναι η ανάγκη για ανεξαρτησία και αυτοεκτίμηση, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή της απόρριψης ή απογοήτευσης. Γενικά αν δεν νιώσει ότι τον θαυμάζεις όσο θα ήθελε εκείνος, πως τον προσέχεις και τον νοιάζεσαι, δύσκολα τα πράγματα. Και αν χάσει αυτή την φλόγα, έχει τελειώσει. Με σένα θα ασχολείται;
Ο Παρθένος θέλει πρακτικά πράγματα και αν δεν πιάσει τα vibes πως είσαι σοβαρός και όπως σε θέλει (με τα κουτάκια του) δεν θα ασχοληθεί. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για τάξη και ευθύνη στη ζωή και το γεγονός ότι δεν ακούς την κριτική που σου κάνει για να σε βελτιώσει ως άνθρωπο. Ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή των συναισθηματικών δυσκολιών και αντιφάσεων. Κοινώς, θα σου γράψει ένα κατεβατο με τον λόγο που δεν το συνεχίζει (μπορεί να μην σου το στείλει, αλλά στο μυαλό του το έχει γράψει) και να προχωρήσει παρακάτω.
Ένας Ζυγός πάντα θα είναι διπλωμάτης ακόμη και στο ghosting. Θα σου ζητήσει ευγενικά να μην έχετε επικοινωνία επειδή δεν θέλει να τσακώνεται, αλλά αν νιώσει πως τον ενοχλείς θα σου κάνει μπλοκ. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για ισορροπία και αρμονία στη σχέση σας, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή της σύγκρουσης και της δυσαρέσκειας. Με απλά λόγια, δεν θα καυγαδίζει γιατί κάτι τον πιάνει. Απλά θα χαθεί τελείως κι άντε να τον βρεις …
Φυσικά και ο Σκορπιός θα σου κάνει ένα ghosting που θα το θυμάσαι αιώνια. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για έλεγχο και εξουσία στη σχέση κι αν νιώσει πως δεν έχει το πάνω χέρι να αποχαιρετήσει, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η απόκρυψη των πραγματικών συναισθημάτων και η απομόνωση. Θα κλειστεί στον εαυτό του και θα σου κάνει ένα τρομερό παιχνίδι που θα σου μείνει αξέχαστο. Όπως και να ‘χει, υπάρχει μια μεγάλη περίπτωση να σε αφήσει, γιατί στο κρεβάτι δεν ήταν ικανοποιημένος. Μετράει πολύ.
Ο Τοξότης είναι ένα ghosting από μόνο του. Θα ψάχνεις να τον βρεις και δεν θα μπορείς. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για ελευθερία και περιπέτεια, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή της δέσμευσης και η αναζήτηση νέων ευκαιριών. Αν νιώσει ότι τον περιορίζεις λίγο και τον έχεις σε κλουβί, θα θέλει να φύγει πάση θυσία. Δεν είναι δυνατόν ένας γεννημένος ελεύθερος άνθρωπος να κουβαλάει αυτό το βάρος της δέσμευσης. Εδώ χρειάζεται προσοχή.
Ο Αιγόκερως είναι τόσο ψυχρός και σνομπ που δεν θα δυσκολευτεί να σε γράψει κανονικά. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για επαγγελματική και προσωπική επιτυχία, να δώσει προτεραιότητα στον εαυτό και στο επαγγελματικό του βίο, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή των συναισθηματικών διακυμάνσεων και ανασφαλειών. Θα θέλεις να τον βρεις και θα μιλάς με την γραμματέα του. Ω ναι , τόσο καλά!
Ο Υδροχόος; Η κλήση σας προωθείται. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για αυτονομία και ανεξαρτησία που έχει στο αίμα του, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η αποφυγή της συναισθηματικής δέσμευσης και η επιθυμία για νέες εμπειρίες. Θα πρέπει να έχεις γερό στομάχι για να παίξεις το παιχνίδι του Υδροχόου και μπορεί να τρελαθείς, για πλάκα. Φυσικά, επειδή είναι αρκετά ψυχρός εκτελεστής, δεν θα δυσκολευτεί να σε πληγώσει αν δεν θέλει επικοινωνία με λόγια που πονάνε. Δεν ξέρω αν είσαι έτοιμος για αυτό.
Τέλος, ένας Ιχθύς θα σου κάνει ghosting επειδή είναι το δεύτερό του όνομα και συνήθως το κάνει από αφέλεια. Ξέχασε ότι μιλάτε; Δεν αποκλείεται. Ο λόγος μπορεί να είναι η ανάγκη για απόδραση και ονειροπολία, οι τάσεις φυγής, ενώ ο τρόπος μπορεί να είναι η απομόνωση και η ανάγκη για εσωτερική ανασύνταξη. Ουσιαστικά, χτίζει κάτι στο μυαλό του με σένα και αν δεν είναι όπως το νόμιζε, απογοητεύεται και σε αφήνει. Χωρίς εξήγηση, χωρίς ένα γεια. Δύσκολο πολύ!
Ποια είναι τα αποτελέσματα των μετρήσεων για την ατμοσφαιρική ρύπανση στον Πειραιά που διενήργησε διεθνής συμμαχία οργανώσεων; Γιατί έχουμε από τις χειρότερες ποιότητες αέραστη Μεσόγειο;
Ήδη μυρίζει καλοκαίρι. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι προ των πυλών για όσα άτομα μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Το λιμάνι του Πειραιά αποτελεί την αφετηρία της θερινής ραστώνης για πολύ κόσμο που δραπετεύει σε κάποιο νησί. Ίσως κατά την επιστροφή μας στην πρωτεύουσα με κάποιο μεγάλο πλοίο τα φουγάρα και το νέφος να μας προβληματίσουν για λίγο, μέχρι να χάσουμε το λιμάνι από τα μάτια μας, όσο αναπολούμε τις ανέμελες στιγμές των διακοπών μας.
Μπορεί στη συλλογική μας μνήμη τα πλοία να έχουν συνδεθεί με ξεγνοιασιά και διακοπές, όμως η σκληρή αλήθεια είναι ότι –μαζί με τα κρουαζιερόπλοια– συμβάλλουν σε ένα έγκλημα κατά του περιβάλλοντος και κατά της υγείας μας. Οι έλεγχοι της ποιότητας του αέρα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στον Πειραιά καταδεικνύουν τρομακτικά επίπεδα ρύπανσης.
Τα πλοία επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα του αέρα λόγω των συχνών αφίξεων και αναχωρήσεων, αλλά και των διανυκτερεύσεων που κάνουν με τις βοηθητικές μηχανές τους σε λειτουργία μέσα στο κέντρο του Πειραιά. Λίγα μόλις μέτρα δηλαδή από τις πρώτες πολυκατοικίες.
Επιπλέον, τα κρουαζιερόπλοια έχουν πολύ υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις, καθώς εκπέμπουν τόσα οξείδια του αζώτου και σωματίδια ανά δευτερόλεπτο στο λιμάνι όσα χιλιάδες αυτοκίνητα. «Είμαι από το Σάββατο στην Αθήνα και ξεκίνησα να βήχω, γιατί δεν έχω συνηθίσει σε τόσο μεγάλα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης» είπε ο ο Δρ. Axel Friedrich, Υπεύθυνος Πολιτικής Μεταφορών από την οργάνωση NABU στη Γερμανία, στη συνέντευξη τύπου.
Πρόσφατα, έγιναν μετρήσεις για την ατμοσφαιρική ρύπανση από τα πλοία στο λιμάνι του Πειραιά. Για αυτόν το σκοπό ήρθαν στη χώρα μας εμπειρογνώμονες από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι μετρήσεις που διενήργησε η πρωτοβουλία μιας διεθνής συμμαχίας οργανώσεων, μέλος της οποίας είναι και η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ, έδειξαν πως η ποιότητα του αέρα στον Πειραιά είναι από τις χειρότερεςστη Μεσόγειο, όσον αφορά τα οξείδια του αζώτου.
Το πρόβλημα
Η βαριά ατμοσφαιρική ρύπανση στη Μεσόγειο, όπως ενημερώνει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, Νομικός Σύμβουλος, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον και το κλίμα.
Στον Πειραιά η κατάσταση είναι από τις χειρότερες στην ευρύτερη περιοχής της Μεσογείου κυρίως εξαιτίας τριών αιτιών. Πρώτον, υπάρχει υψηλή πυκνότητα κυκλοφορίας πλοίων. Είναι πάνω από 10.000 ημερησίως. Μόνο στο λιμάνι του Πειραιά εξυπηρετούνται σχεδόν 18 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, όπως μας πληροφορεί ο ειδικός.
«Η ρύπανση δεν σταματά στα σύνορα της κάθε χώρας»
Δεύτερον, γίνεται χρήση καυσίμων για τα θαλάσσια πλοία με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο, ή γενικά χαμηλής ποιότητας, που προκαλούν σχετικές επιβλαβείς εκπομπές (αιωρούμενα σωματίδια, διοξείδια του θείου κ.λπ.). Τρίτον, οι πράσινες τεχνολογίες έχουν αφεθεί στη χρήση μονάχα σε εθελοντική βάση.
«Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μεγάλη υπόθεση τόσο για τις μεσογειακές χώρες όσο και για την ΕΕ. Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, γίνεται πολύ κακή παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα» δηλώνει ο νομικός σύμβουλος.
Σύμφωνα με τον Frans Timmermans: «Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους δολοφόνους στην Ευρώπη. Θέλουμε καθαρό αέρα στις πόλεις μας και καθαρό νερό στα ποτάμια και τους ωκεανούς μας –αυτό είναι που χρειαζόμαστε για να μπορούμε να ζούμε πιο υγιεινά σε έναν πλανήτη που μπορεί να συντηρήσει όλη την ανθρωπότητα».
Οι αριθμοί
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περίπου 15.500 θανάτους στην Ελλάδα κάθε χρόνο. Αυτό είναι το 13% του συνόλου των θανάτων (120.000).
«Για παράδειγμα, μεταξύ των ετών 2020-2023 η ατμοσφαιρική ρύπανση προκάλεσε υψηλότερη θνησιμότητα απ’ ότι η COVID-19, σκοτώνοντας 62.000 ανθρώπους στην Ελλάδα σε αντιδιαστολή με την COVID-19 που προκάλεσε 37.500 θανάτους. Και δεν υπάρχει εμβόλιο κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», δήλωσε ο Kaare Press-Kristensen, σύμβουλος για το κλίμα και την ποιότητα του αέρα στο έργο LIFE4MECA και τη Green Global Future.
«Αν η ατμοσφαιρική ρύπανση από τη ναυτιλία προκαλεί το 10% αυτών των θανάτων, σκοτώνει 1.500 Έλληνες κάθε χρόνο» συνέχισε, κάνοντας λόγο για εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών νοσημάτων κ.ά.
Το κόστος στην υγεία λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ξεπερνά το 5% του Α.Ε.Π.
Τα περισσότερα πλοία στην ΕΕ καταναλώνουν ως καύσιμο πετρέλαιο (bunker oil) που περιέχει 100 φορές περισσότερο θείο από το ντίζελ που χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα.
Ένα μέσο κρουαζιερόπλοιο (4.000 π.) που ελλιμενίζεται σε λιμάνι της ΕΕ εκπέμπει τόσα σωματίδια όσα 5.500 αυτοκίνητα ανά δευτερόλεπτο.
Η ναυτιλία είναι ανεπαρκώς ρυθμισμένη, τονίζει ο Kaare Press-Kristensen. «Από το 2014, όλα τα νέα φορτηγά στην ΕΕ έχουν πολύ αποτελεσματικά συστήματα καθαρισμού καυσαερίων, ενώ τα πλοία δεν διαθέτουν καν φίλτρα ή καταλυτικούς μετατροπείς» συμπλήρωσε.
«Ο Πειραιάς είναι ένα κοκτέιλ κακών συνθηκών, καθώς πολλά ρυπογόνα πλοία και κρουαζιερόπλοια παραμένουν μέσα στην καρδιά της πόλης για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου». Η πόλη του Πειραιά είναι δομημένη γύρω από το λιμάνι κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ρύπανση να χτυπά περισσότερες φορές τις κατοικημένες περιοχές. Επιπλέον, λόγω των λόφων του Πειραιά, τα φουγάρα των πλοίων καταλήγουν να είναι στο ίδιο ύψος με τα παράθυρα των σπιτιών.
«Έχετε θερμό κλίμα, οπότε οι άνθρωποι περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και τα παράθυρα είναι ανοιχτά όταν έχει ζέστη, συνεπώς και όταν έρχονται τα κρουαζιερόπλοια» συνέχισε, αναρωτώμενος γιατί τα πλοία μας δεν είναι ηλεκτρικά.
Πόσο υψηλή είναι πραγματικά η ρύπανση στον Πειραιά; Ο ωριαίος μέσος όρος είναι 20.000 σωματίδια, το οποίο συνιστά πολύ υψηλό επίπεδο ρύπανσης που πρέπει να αποφεύγεται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Το πρότυπο ποιότητας του αέρα κατά τον ΠΟΥ είναι 10 μg/m3 (ως μέση ετήσια τιμή) και το όριο ποιότητας αέρα της ΕΕ είναι 40 µg/m3. Στον Πειραιά, ο επίσημος μέσος όρος για το 2023 είναι 65,7 / 52,6 µg/m3.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση με SOx, NOx και σωματίδια από τη ναυτιλία στη Μεσόγειο είναι μια κρίσιμη πηγή ρύπανσης που δεν συζητάμε συχνά, η οποία συμβάλλει σημαντικά στη νοσηρότητα, τη θνησιμότητα και την όξινη βροχή που καταστρέφει μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και καλλιέργειες. Παράλληλα, το διοξείδιο του άνθρακα και ο μαύρος άνθρακας από τα πλοία συμβάλλουν σημαντικά στην κλιματική κατάρρευση.
Τα επόμενα βήματα για καθαρότερη ναυτιλία στον Πειραιά και τη Μεσόγειο
Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, από την Ελλάδα μέχρι την Ισπανία, από τη Μάλτα και την Ιταλία μέχρι τη Γαλλία, οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ καλούν τις εθνικές κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χαρακτηρίσουν την περιοχή της Μεσογείου ως περιοχή ελέγχου εκπομπών (MedECA) όσο πιο άμεσα γίνεται, με στόχο να προστατευτεί η ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, το κλίμα αλλά και η πολιτιστική κληρονομιά.
Συγκεκριμένα, ο χαρακτηρισμός της Μεσογείου ως ECA, δηλαδή Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών, θα ωφελήσει κοινωνικοοικονομικά τόσο την υγεία και την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών όσο και την οικονομία. Θα αποφύγουμε πρόορους θανάτους που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, θα γίνει εξοικονόμηση των υπέρογκων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης. Θα προστατευτεί το κλίμα και θα καθιερωθεί δίκαιος ανταγωνισμός σε όλες τις θάλασσες της ΕΕ.
Η Πολιτεία οφείλει να υποστηρίξει τις μετρήσεις της ποιότητας του αέρα στη Μεσόγειο, ιδίως για τα κρουαζιερόπλοια, να εμπλακούν οι τοπικοί φορείς και οι αρμόδιες αρχές μαζί με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας και να προωθηθούν τα πλεονεκτήματα της MedECA. Ποιός είναι ο στόχος; Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα των λιμανιών και των πόλεων της Μεσογείου με τη χρήση καυσίμων καλύτερης ποιότητας ή εναλλακτικών καυσίμων και η χρήση νέων και πιο πράσινων τεχνολογιών.
Η χάραξη πολιτικών βάσει στοιχείων για τον καθορισμό της MedECA είναι το επόμενο αναγκαίο βήμα, όπως υποστηρίζει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, καθώς επίσης και η διασύνδεση με τοπικές ομάδες και κινήματα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στα λιμάνια της Μεσογείου. Ο νομικός σύμβουλος υπογράμισε την ανάγκη ανάδειξης της ΕΕ σε ηγέτη της αειφόρου ανάπτυξης, υποβοηθώντας την πράσινη ανάκαμψη.
Ο Kaare Press-Kristensen προτείνει ηλεκτροδότηση από ξηράς για κρουαζιερόπλοια, πορθμεία, φορτηγά πλοία κ.λπ, όπως κάνουν σε πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, καθώς και την χρήση ηλεκτροκίνητων ferries. Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, τα φίλτρα σωματιδίων για πλοία θα απομακρύνουν τουλάχιστον το 95% της ρύπανσης, οι εκπομπές SO2 θα μειωθούν κατά 80% μέχρι την 1η Μαΐου του 2025 και οι εκπομπές NOx θα μειωθούν κατά 80% σε 20-25 χρόνια.
Είναι άλλωστε αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η καθιέρωση Περιοχών Ελέγχου Εκπομπών για το θείο (SECA) και για το άζωτο (NECA) στη Βόρεια Ευρώπη επέφερε σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα. Ωστόσο, η Μεσόγειος παραμένει υποβαθμισμένη, παρά το γεγονός ότι αποτελεί κόμβο για μεγάλες παγκόσμιες ναυτιλιακές γραμμές.
Η απόφαση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού το 2022, να καθιερώσει περιοχές «SECA» αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως ο σωστός και τακτικός έλεγχος των οξειδίων του αζώτου (NOx) είναι απαραίτητος για την προστασία της υγείας των ανθρώπων και τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε όλη τη Μεσόγειο.
«Η ρύπανση δεν σταματά στα σύνορα της κάθε χώρας»αναφέρει ο Δρ. Axel Friedrich, από την οργάνωση NABU.
Η δημιουργία περιοχής «NECA» θα ωφελήσει ιδιαίτερα πολλές παράκτιες περιοχές της χώρας μας και ειδικά την περιοχή γύρω από το λιμάνι του Πειραιά όπου η ποιότητα του αέρα είναι από τις χειρότερες στη Μεσόγειο, όσον αφορά τα οξείδια του αζώτου (NOx). Ο σκοπός των μετρήσεων ελέγχου της ποιότητας του αέρα στα λιμάνια είναι να αναδειχθεί η ρύπανση από τα πλοία και να ευαισθητοποιηθούν οι κάτοικοι της Μεσογείου.
Η διεθνής συμμαχία περιβαλλοντικών οργανώσεων αγωνίζεται για μια «Ευρώπη μηδενικής ρύπανσης» και στο να βάλει μπρος τα σχέδια δράσης για καθαρό αέρα.
Ας κάνουμε τη Μεσόγειο ένα καλύτερο μέρος για να ζούμε.
Οι προστριβές ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν δεν αποτελούν μεμονωμένο περιστατικό, αφού η μεταξύ τους αντιπαλότητα προήλθε αρχικά από την ιρανική επανάσταση του 1979 και εξακολουθεί, μέχρι και σήμερα, να γίνεται αισθητή με πολλούς τρόπους.
Η πρόσφατη σφοδρή επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, όμως, συγκέντρωσε όλα τα διεθνή βλέμματα, ακριβώς επειδή ίσως σήμανε την έναρξη μιας ευρύτερης εμπόλεμης ζώνης: Ήταν ξημερώματα Κυριακής, όταν το Ιράν εκτόξευσε drones και πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, με αποτέλεσμα να γίνει αισθητή μια σειρά εκρήξεων –που, πιθανότατα, οφειλόταν στην ενεργοποίηση της συριακής αντιαεροπορικής άμυνας–και, εύλογα, «έσπειρε» τον πανικό μεταξύ των κατοίκων.
Σύμφωνα, μάλιστα, με την υπηρεσία πρώτων βοηθειών «Το κόκκινο αστέρι του Δαβίδ», οι άνθρωποί της κλήθηκαν να περιθάλψουν 31 άτομα που υπέστησαν μικροτραυματισμούς ή κρίσεις πανικού, μεταβαίνοντας στα καταφύγια. Επίσης, στο νοσοκομείο μεταφέρθηκε ένα 7χρονο κορίτσι με σοβαρό τραυματισμό στο κεφάλι, εξαιτίας θραυσμάτων από πύραυλο αναχαίτισης που εκτοξεύτηκε από την πλευρά του Ισραήλ.
Ενδεχομένως, η πρώτη μετωπική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ να πυροδοτήθηκε από πρότερο χτύπημα του Ισραήλ σε κτίριο του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό. Κάπως έτσι, γράφτηκε ο πρόλογος μιας ακόμη αιματηρής σύγκρουσης.
Στο πλάι του Ισραήλ ο Μπάιντεν – Πώς αντιδρούν άλλες χώρες στις εχθροπραξίες;
Σε μία ενιαία διπλωματική αντίδραση επιθυμεί να προχωρήσει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, προτείνοντας σύγκλιση των ηγετών της G7, με γνώμονα την παύση των πυρών. Επιπλέον, ανάφερε πως οι ΗΠΑ συντέλεσαν στην άμυνα του Ισραήλ, καταρρίπτοντας σχεδόν όλους τους πυραύλους και, μέσω δημοσίευσής του στο Twitter/X, εξέφρασε τη στήριξή του στον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
I condemn Iran's attacks in the strongest possible terms and reaffirm America’s ironclad commitment to the security of Israel.
Στην ίδια κλίμακα, ο Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, καταδίκασε τις, αυξανόμενης έντασης, επιθέσεις του Ιράν στο Ισραήλ, ζητώντας την άμεση λήξη των εχθροπραξιών. Αντίστοιχες ήταν και οι θέσεις της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ.ά.
Από μια λεπτή κλωστή κρέμεται το μέλλον της Μέσης Ανατολής – Θα απαντήσει το Ισραήλ;
Σε μία άκρως τεταμένη ατμόσφαιρα, όπου η παραμικρή λανθασμένη κίνηση μπορεί να αποβεί μοιραία για τη μοίρα της Μέσης Ανατολής, συμπαρασύροντας παράλληλα και δυνάμεις των ΗΠΑ, της Ευρώπης κ.λπ., εναγωνίως αναμένεται να ανακοινωθούν οι επόμενες κινήσεις του Ισραήλ. Παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση, δεν έχει αποκλειστεί πλήρως το σενάριο που θέλει αντίποινα από το Ισραήλ προς το Ιράν, αψηφώντας το σκληρό δόγμα του Ιράν που προϋποθέτει πως: «Απαντάμε σε όσους μας χτυπούν».
Παρά το γεγονός πως το Ισραήλ φαίνεται να βασίζεται σε μία στρατηγική συμμαχία με την Αμερική, στην περίπτωση αντεπίθεσης, οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να αναμειχθούν υπό αυτό το πρίσμα.
«To #Ιραν δεν είχε άλλο δρόμο. Το #Ισραηλ το ξεκίνησε. Ισοπέδωσε το προξενείο που ήταν και το σπίτι του πρεσβευτή» «Ο Νετανιάχου προκάλεσε για να φύγει η Γάζα απ'το κέντρο της προσοχής, γιατί τα έχει βρει μπαστούνια. Όπως τον κατηγορούν και οι ακροδεξιοί σύμμαχοί του, δεν έχει… pic.twitter.com/MIJZaywIOR
Ισραήλ-Ιράν σφραγίζονται από μια μακροχρόνια εχθρότητα
Θα είχε ενδιαφέρον να τεθούν επί τάπητος οι διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, καθώς επίσης και τα αίτια που οδήγησαν στη μεταξύ τους αντιπαλότητα.
Το 1979, μέχρι το ξέσπασμα της ιρανικής επανάστασης, οι δύο χώρες βάδιζαν πλάι-πλάι, δίχως προβλήματα. Εντούτοις, η εν λόγω επανάσταση μετέβαλε το τοπίο, εγκαθιδρύοντας ένα καθεστώς, όπου δεν αναγνωριζόταν το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ και, ως εκ τούτου, άρχισε να επιδιώκεται η εξάλειψή του. Ειδικότερα, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, έχει χαρακτηρίσει το Ισραήλ ως «καρκινικό όγκο» που «αναμφίβολα θα ξεριζωθεί και θα καταστραφεί».
Το Ισραήλ, από μεριάς του, υποστηρίζει ότι το Ιράν αποτελεί υπαρξιακή απειλή, όπως αποδεικνύεται από τη ρητορική της Τεχεράνης, τη συσσώρευση δυνάμεων που έχουν ορκιστεί για την καταστροφή του Ισραήλ, τη χρηματοδότηση και τον οπλισμό παλαιστινιακών ομάδων συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, με το Ιράν να κινεί τα νήματα.
Αναφορικά με την πρόσφατη επίθεση στο Ισραήλ, το Ιράν αναφέρει πως ήταν απάντηση σε χτύπημα του Ισραήλ που έλαβε χώρα την 1η Απριλίου σε κτίριο του ιρανικού προξενείου της Δαμασκού, καταστρέφοντας ολοσχερώς το κτίριο και σκοτώνοντας επτά αξιωματικούς των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC). Να σημειωθεί, ότι το οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης διοχετεύουν όπλα και εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων υψηλής ακρίβειας, μέσω της Συρίας στη Χεζμπολάχ. Επομένως, δεν αποκλείεται το Ισραήλ να επεδίωκε την αναστολή αυτών των δραστηριοτήτων.
Οι τραγικές επιπτώσεις των πολεμικών συγκρούσεων σε αριθμούς
Δυστυχώς, τα προαναφερθέντα γεγονότα δεν συνιστούν στην έναρξη, αλλά τη συνέχεια ενός εκτεταμένου ζητήματος, η απαρχή του οποίου έγινε στις 7 Οκτωβρίου, με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, προκηρύσσοντας έναν ανελέητο πόλεμο άνευ όρων, ο οποίος μεταφράζεται σε αμέτρητες ανθρώπινες απώλειες.
Υπολογίζεται, ότι στην πρώτη κιόλας επίθεση της Χαμάς, θανατώθηκαν 1.200 πολίτες, κυρίως άμαχοι, ενώ εν συνεχεία, έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 33.000 άνθρωποι στη Γάζα, με το 70% αυτών να είναι γυναίκες και παιδιά. Συγχρόνως, ο αριθμός των τραυματιών ξεπερνά τους 70.000, σκιαγραφώντας ένα ζοφερό και φρικιαστικό τοπίο, όπου κυριαρχεί ο όλεθρος. Με αφορμή τα δυσμενή αυτά δεδομένα, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, έχει δηλώσει, μεταξύ άλλων: «Δεν φαίνεται να υπάρχουν όρια, ούτε λόγια, για να καταγράψουμε τη φρίκη που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας στη Γάζα. Αυτό που συμβαίνει είναι μακελειό. Έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου για ειρήνη, έρευνα και λογοδοσία».
Συνέντευξη της προέδρου της Ένωσης Κυριών Δράμας στην Εύα Καρολίδου και στο Estella, με αφορμή τη συμπλήρωση των 120 χρόνων από την έναρξη λειτουργίας του σωματείου.
Η Ένωση Κυριών Δράμας-Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας είναι ένα φιλανθρωπικό και πολιτιστικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τοποθετημένο στην ακριτική περιοχή της Δράμας. Σκοπός και λόγος ύπαρξής του σωματείου αυτού, είναι σαφώς η προσφορά πάσης φύσεως στήριξης, σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες κάθε ωφελούμενου ατόμου.
Λειτουργεί άτυπα από το 1904, ενώ το πρώτο καταστατικό της οργάνωσης εκδόθηκε το 1929. Το 1990, αγοράστηκε το σημερινό κτίριο, ενώ παράλληλα ξεκίνησε και η αναπαλαίωσή του, για να ολοκληρωθεί αισίως έπειτα από πέντε έτη. Η εν λόγω δομή διαμορφώθηκε ως ξενώνας, όπου μπορούσαν και μπορούν μέχρι σήμερα να φιλοξενηθούν κακοποιημένες γυναίκες ή παιδιά. Το 2024, σηματοδοτεί την επέτειο των 120 χρόνων από τότε που προσφέρθηκε η πρώτη ζεστή χείρα βοηθείας, με γνώμονα πάντοτε τις αξίες: Αλληλεγγύη, ισότητα, συνεργασία και διαφάνεια.
Ενδεικτικά, μερικές από τις πρωτοβουλίες του σωματείου, περιλαμβάνουν: Νομική και ψυχολογική υποστήριξη για κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά, εύρεση εργασίας και ενδυνάμωση μέσω σεμιναρίων, δωρεάν ιατρικές εξετάσεις σε ανασφάλιστους πολίτες, μορφές επισιτιστικής βοήθειας, προγράμματα υποτροφιών, κοινωνικό φροντιστήριο, καλλιτεχνικά εργαστήρια, προγράμματα προώθησης της γυναικείας επιχειρηματικότητας κ.ά.
Εντούτοις, προκειμένου να αποκτηθεί και μια εικόνα εκ των έσω, κρίθηκε ιδιαίτερα χρήσιμη μια συζήτηση με την πρόεδρο της Ένωσης Κυριών Δράμας, Αλίκη Τσιαμούρα.
Αλίκη Τσιαμούρα, πρόδρος της Ένωσης.
Πώς προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία της ΕΚΔ; Ποια εμπόδια κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι συνιδρύτριες και υπό ποιες συνθήκες ξεκίνησε η δική σας εμπλοκή;
«Η Ένωση ήταν μια ιδέα και πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Δράμας και Σμύρνης Χρυσοστόμου, ο οποίος στις αρχές του 20ου αιώνα επωμίστηκε ένα αξιόλογο και αξιομνημόνευτο κοινωνικό έργο που αφορούσε γενικότερα στην ανέγερση ναών και ιδρυμάτων. Επί των ημερών του, ανεγέρθηκε πληθώρα εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, οικοτροφείο μαθητών, αναγνωστήρια, φιλόπτωχες αδελφότητες. Στο πλαίσιο αυτό, εύκολα αντιλαμβάνεστε ότι η ανάγκη για τη δημιουργία της ΕΚΔ προέκυψε από ένα έντονο, πηγαίο αίσθημα προσφοράς και μιας γενικότερης φιλοσοφίας ζωής με βασικές αξίες την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, την ισότητα και την αλληλεγγύη».
«Από την πρώτη μέρα της άτυπης λειτουργίας της Ένωσης (1904), οι στόχοι είναι ξεκάθαροι: Η στήριξη, ενδυνάμωση και εμψύχωση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και κατ’ επέκταση, η ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινωνίας. Οι ωφελούμενοί μας είναι ημεδαποί ή αλλοδαποί, άποροι, άστεγοι, ανασφάλιστοι, θύματα έμφυλης βίας, άγαμες μητέρες, Ρομά, αποφυλακισμένοι, εθισμένοι σε απαγορευμένες ουσίες, πρόσφυγες και μετανάστες. Συνεπώς, καταλαβαίνεις πόσες δυσκολίες ανακύπτουν όταν αναλαμβάνει κάποιος να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους και να επιλύσει, σε καθημερινή βάση, πάντα με συνέπεια, τα κλιμακούμενα προβλήματά τους. Να σημειώσω, επιπλέον, ότι η συνολική, κοπιώδης αυτή προσπάθεια χτίστηκε βήμα-βήμα δίχως κρατικές επιχορηγήσεις και, παρ’ όλα αυτά, κατορθώσαμε να αναδειχθούμε από απλό σύλλογο σε φιλανθρωπικό σωματείο διεθνούς κύρους, το οποίο συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των μεγαλύτερων πανελλήνιων οργανισμών».
«Η δική μου εμπλοκή στην Ένωση ξεκινά το 1990, όταν ανέλαβα την προεδρία, ερχόμενη εξ αρχής αντιμέτωπη με πληθώρα προβλημάτων, τα περισσότερα εκ των οποίων αφορούσαν γυναίκες με παιδιά εκτός γάμου, εγκαταλελειμμένες από τους συντρόφους τους και δίχως στήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον τους. Η απελπιστική αυτή κατάσταση τις στιγμάτιζε κοινωνικά και τις ωθούσε σε συμβιβασμούς και λύσεις ανάγκης. Ξεκίνησα, λοιπόν, να κάνω μια έρευνα-αναζήτηση ξενώνα (σήμερα Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας (ΣΑΦ), στον οποίο θα έδινα πολυμορφικό χαρακτήρα και ο οποίος θα φιλοξενούσε αυτές τις γυναίκες, εξασφαλίζοντας, σε πρώτη φάση, την προστασία και την ιδιωτικότητά τους, και έπειτα την επιστημονική προσέγγιση των προβλημάτων τους (π.χ. ψυχολογική στήριξη και ενδυνάμωση)».
«Έτσι, άρχισε ένας τιτάνιος αγώνας για εύρεση πόρων, μιας και δεν υπήρξαν κρατικές επιχορηγήσεις. Διενεργήθηκαν τηλεμαραθώνιοι σε συνεργασία με τον δημοσιογραφικό κόσμο, καθώς μάλιστα και σειρά συναυλιών με τον Πέτρο Γαϊτάνο. Ακόμα, είχα στο πλευρό μου ανθρώπους από τον καλλιτεχνικό κόσμο, όπως για παράδειγμα τη μεγάλη στήριξη της Μιμής Ντενίση. Σπουδαία, επίσης, η βοήθεια του προσφάτως εκλιπόντος Κώστα Αποστολίδη, ιδρυτή και προέδρου της Raycap, ο οποίος με τις εύστοχες συμβουλές του συνέβαλε στο να αναχθεί η Ένωση από απλό σύλλογο, σε φιλανθρωπικό σωματείο διεθνούς εμβέλειας».
«Το 1995, παραδώσαμε στην κοινωνία της Δράμας το ΣΑΦ και ξεκινήσαμε, επί του πρακτέου, να φιλοξενούμε γυναίκες σε ανάγκη, παρέχοντάς τους παράλληλα εκπαίδευση, εργασία, νομική και ψυχολογική συμβουλευτική, ενδυνάμωση μέσω σεμιναρίων, συμμετοχή σε καλλιτεχνικά εργαστήρια. Έως σήμερα, ο Ξενώνας “Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας” παρέχει προσωρινή διαμονή σε γυναίκες-θύματα έμφυλης βίας, άγαμες μητέρες, κακοποιημένες γυναίκες με ανήλικα τέκνα, φοιτήτριες άπορων οικογενειών και άστεγους πολίτες του Νομού Δράμας».
Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας
Θα θέλατε να μας περιγράψετε ορισμένες δράσεις που «τρέχουν» τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς επίσης και τη δική σας εμπλοκή μέσα σ’αυτές;
«Ορισμένες από τις τρέχουσες δράσεις μας είναι οι εξής:
Timetotalk: Στο πλαίσιο του προγράμματος, διεξάγονται σεμινάρια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του μαθητικού πληθυσμού σχετικά με την έμφυλη βία. Τις διαλέξεις έχει αναλάβει η Κοσμήτορας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Σεβαστή Χατζηφωτίου. Το πρόγραμμα “ΩΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ”, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει προωθήσει μέσα από πλήθος δράσεων την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της έμφυλης βίας, καθώς και των βαθύτερων αιτιών της, μέσα από την αντιμετώπιση της έλλειψης των φορέων, ειδικών στην προσέγγιση του θύτη. Στις δράσεις του προγράμματος συμπεριλαμβάνονται και η διανομή φυλλαδίων, η διοργάνωση εκδηλώσεων, αλλά και η δημιουργία του διαδικτυακού παιχνιδιού».
«Timetolearn (BUILD): Το έργο ξεκίνησε τον Μάρτιο 2024 και έχει διάρκεια 12 μηνών. Αφορά στην προστασία και στην προώθηση των δικαιωμάτων και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ BUILD. Έχει ως σκοπό την εκπαίδευση 30 γυναικών Ρομά που διαβιούν στις περιοχές της Φιλίππου και των Αμπελοκήπων Δράμας, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την αντιμετώπιση του αντιτσιγγανισμού, την ενδυνάμωση του φορέα υλοποίησης, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών με φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ο φορέας υλοποίησης θα πραγματοποιεί εβδομαδιαίες παρεμβάσεις στους δύο καταυλισμούς με στόχο την ενημέρωση των γυναικών, θα συντάξει έκθεση πιθανών παρατυπιών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την οποία και θα παραδώσει στον Συνήγορο του Πολίτη. Ο εταίρος θα μεταφέρει στον φορέα υλοποίησης την εμπειρία και τεχνογνωσία που διαθέτει σε θέματα πρόληψης και καταπολέμησης της ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών Ρομά».
«MobileSchool: Απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5-8 ετών, που ζουν και εργάζονται στον δρόμο και σε παιδιά που ανήκουν σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες. Σκοπός του ΜobileSchool είναι η ψυχολογική ενδυνάμωση, η διερεύνηση και η αξιοποίηση των ικανοτήτων των παιδιών αυτών, καθώς επίσης και η ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους. Επιπλέον, η επικοινωνία με τους γονείς των παιδιών, αλλά και η ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινωνίας, παραμένει βασικό μέλημα».
«EoWRA: Ενδυνάμωση γυναικών ακριτικών περιοχών – Empowering of Woman’s in Remote Areas. Το πρόγραμμα, 8μηνης διάρκειας, στοχεύει στο να παρέχει ένα ολοκληρωμένο μοντέλο ολιστικής διαχείρισης της ενδοοικογενειακής βίας, μέσω της εκπαίδευσης από το Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού και τον νορβηγικό φορέα Alternative to Violence. Παράλληλα, θα βοηθήσει στη δημιουργία Κανονισμού Προστασίας Παιδιού, καθώς και στην υλοποίηση θεματικών δράσεων στους 4 περιφερειακούς Δήμους του Ν. Δράμας Προσοτσάνης, Νευροκοπίου, Παρανεστίου και Δοξάτου για γυναίκες 18-60 ετών, για την προώθηση της ισότητας των φύλων στην Ελλάδα μέσω βιωματικών εργαστηρίων».
«PSCGBV: Prevent and Support Cyber Gender Based Violence – στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+. Έχει στόχο να εκπαιδεύσει την Ένωση Κυριών Δράμας-ΣΑΦ, αλλά και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με την έμφυλη βία στον κυβερνοχώρο. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
«Τράπεζα Τροφίμων: Η Τράπεζα Τροφίμων – Ίδρυμα για την Καταπολέμηση της Πείνας λειτουργεί από το 1995 και έχει πρωταρχικό σκοπό και στόχο την καταπολέμηση της πείνας και της σπατάλης. Συνεργάζεται με εταιρείες τροφίμων και θεσμικά με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), ώστε τρόφιμα που δεν μπορεί να απορροφήσει η αγορά να προσφέρονται δωρεάν σε συσσίτια και ιδρύματα. Είναι μέλος της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Τραπεζών Τροφίμων (FEBA) και εργάζεται σύμφωνα με τις αρχές της».
«Σε όλες αυτές τις δράσεις, η δική μου εμπλοκή επικεντρώνεται στην εποπτεία και τον συντονισμό. Ορίζω κάποια υπεύθυνη εργαζόμενη και από εκεί και πέρα λαμβάνω καθημερινή και λεπτομερή ενημέρωση. Έχω άμεση επαφή και γνωριμία με όλους τους ωφελούμενους της Ένωσης και φροντίζω να παρακολουθώ την εξέλιξη της πορείας τους, ώστε να επεμβαίνω όπου χρειάζεται».
Συνεργάζεστε με άλλους φορείς;
«Η συνεργασία με φορείς και επιχειρήσεις είναι κομβική για την πιο αποτελεσματική, επιστημονικά πλαισιωμένη και πολύπλευρη υποστήριξη των ωφελούμενων του φορέα μας. Ενδεικτικά, σας παραθέτουμε φορείς με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί ανά τα έτη.
Επιχειρήσεις:
– Μέγας Δωρητής Raycap
– AB Βασιλόπουλος
– Παυλίδης
– Κυριακίδης
– Arivia
– Μενοίκιο
– Σκλαβενίτης
– Καταστήματα άρτου και αρτοσκευασμάτων
– Τοπικά ζαχαροπλαστεία
– Τοπικά θερμοκήπια
– Discount
– Ξενοδοχειακές μονάδες
– Εταιρείες τροφίμων
Είμαστε ενταγμένοι στο:
– Δίκτυο Καταπολέμησης της Φτώχειας
– Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
– Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Τραπεζών Τροφίμων (FEBA)
– Επιτροπή Ισότητας των Φύλων Δήμου Δράμας
– Εθνική Σύμπραξη του Roma Civil Monitor 2021-2025
– Σωματεία και ΑΜΚΕ: Boroume, Δεσμός, Αποστολή Άνθρωπος, Μπορούμε, Μαζί για το παιδί, «Πάνος και Χρυσηίδα-Βοήθεια στα παιδιά», ΦΑΑΘ, Women On Top, Human Plus e. V, ΑLYSOS Alert, Άγγελοι Χαράς.
– Συνεργασίες με τις Τράπεζες Τροφίμων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
– Συνεργασία με Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, SOUTH – WEST Neofit Rilski University, Osijek University».
Ποια άτομα μπορούν να απευθυνθούν σε εσάς και με ποιους τρόπους είστε σε θέση να συμβάλλετε στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος;
«Οποιοσδήποτε συνάνθρωπός μας αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα μπορεί να απευθυνθεί στο φιλανθρωπικό σωματείο μας και να του δοθεί βοήθεια σε συνεργασία με τους εταίρους μας. Στην Ένωση απασχολούνται έμπειροι κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, εκπαιδευτικοί, εθελοντές, πρόθυμοι σε καθημερινή βάση να επέμβουν και να συμβουλέψουν καταλλήλως. Επιπλέον, βρισκόμαστε σε επαφή με όλες τις κοινωνικές υπηρεσίες του νομού Δράμας, τις τοπικές αρχές και την ΤΟΜΥ, παρακολουθώντας και τηρώντας πάντοτε τη νομοθεσία».
Μπορείτε να μας αφηγηθείτε ιστορίες που σας συγκλόνισαν, αλλά με τη συμβολή της Ένωσης Κυριών Δράμας, στέφθηκαν με ελπίδα;
«Ο κατάλογος είναι μακρύς και σίγουρα οι περισσότερες ιστορίες γερή γροθιά στο στομάχι. Ενδεικτικά, είναι πολλές οι κοπέλες και οι γυναίκες που απευθύνθηκαν στην Ένωση Κυριών Δράμας, επειδή υπέστησαν επανειλημμένα σωματική και ψυχολογική βία από τους άντρες τους, έμειναν μόνες στον δρόμο με το παιδί τους αγκαλιά, ή είχαν βιώσει τραγικές απώλειες οικογενειακών προσώπων, τη μία μετά την άλλη, αδυνατώντας να τις διαχειριστούν».
«Πάντοτε, σταθήκαμε με ανυπόκριτη αγάπη και εχεμύθεια στο πλευρό αυτών των γυναικών, τις φιλοξενήσαμε στον ξενώνα «Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας», εντάσσοντάς τες σε επισιτιστικά προγράμματα και ομάδες συμβουλευτικής στήριξης και ενδυνάμωσης, τις παρείχαμε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, νομική και οικονομική κάλυψη, ρουχισμό και απασχόληση σε καλλιτεχνικά εργαστήρια, αλλά και τις εκπαιδεύσαμε κατάλληλα, ώστε να ενταχθούν εκ νέου στην αγορά εργασίας και να επιστρέψουν δυναμικά στην κοινωνική ζωή».
Ως σωματείο, έχετε λάβει και αρκετές διακρίσεις. Θα θέλατε να μας αναφέρετε ορισμένες εξ αυτών;
– 1999: Βραβείο από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και την Ελληνική Ραδιοφωνία.
– 2004: Βραβείο από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
– 2007: Βραβείο από τον Υπουργό Μακεδονίας και Θράκης, Μαργαρίτη Τζίμα.
– 2007: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Πρώτη Πανευρωπαϊκή Συνάντηση Εθελοντικών Οργανώσεων στο Στρασβούργο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντισμού.
– 2009: Βραβείο «Νησίδες Ποιότητας 2009» από την Κίνηση Πολιτών και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού δια χειρός του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια.
– 2017: Βραβείο «Νησίδες Ποιότητας 2017» από την Κίνηση Πολιτών για μια Ανοιχτή Κοινωνία και την Ελλανόδικη Επιτροπή του Διαγωνισμού, δια χειρός του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου– βράβευσαν το κινητό σχολείο (mobile school) για την εθελοντική προσφορά και το έργο του στην κοινωνία της Δράμας.
– 2020: Βραβείο «Έργο Ζωής» από την Ένωση «Μαζί για το παιδί» στην Πρόεδρο της Ένωσης Κυριών Δράμας-Σπίτι Ανοιχτής Φιλοξενίας, Αλίκη Τσιαμούρα, για την πολυετή προσφορά της στην κοινωνία.
– 2021: Βραβείο «Αικατερίνη Π. Οικονόμου» από την Ακαδημία Αθηνών, το οποίο απονέμεται σε γυναίκα ή γυναικεία οργάνωση-σωματείο για εξαίρετη πράξη ή δράση κοινωνικής ευποιίας και φιλανθρωπίας.
Υπήρξε διαφοροποίηση στα φαινόμενα που καλείστε να αντιμετωπίσετε μετά την άνοδο του #MeToo; Μιλούν περισσότερο τα θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών;
«Σαφώς η άνοδος του #MeToo ενθάρρυνε τα θύματα να εκφράζονται περισσότερο και με μικρότερο το αίσθημα ντροπής ή ενοχής, να μοιράζονται τις ιστορίες τους έχοντας μεγαλύτερη ελπίδα ότι επιτέλους θα ακουστεί η δική τους φωνή. Υπάρχουν, βέβαια, ακόμα πολλά περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης, αλλά είμαι συγκρατημένα αισιόδοξη ότι τα θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών θα υψώσουν κι άλλο τη φωνή τους. Εμείς είμαστε εδώ και δουλεύουμε σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση. Φροντίζουμε να μη χάσουμε την εμπιστοσύνη των θυμάτων και να καταβάλλουμε για κάθε περίπτωση τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια».
Θεωρείτε πως είναι αυξημένα τα επίπεδα φτώχειας τα τελευταία χρόνια; Ισχύει ότι φτωχοποιείται ο Έλληνας πολίτης;
«Το πρόβλημα, θεωρώ, ότι είναι γενικότερο και πολύπλευρο. Η βασική χωλότητα εντοπίζεται στους χαμηλόμισθους, στους ανθρώπους τρίτης ηλικίας και στους ανθρώπους που έχουν προβλήματα υγείας. Εκεί πιστεύω πρέπει να εστιάσουμε πρωταρχικά».
Έχει οριστικοποιηθεί στα μισθολόγια, την κοινωνική αποδοχή και τη θέσπιση ίσων δικαιωμάτων; Γιατί εξακολουθεί να είναι δυσεπίλυτος γρίφος η επικράτηση της ισότητας;
«Τα πατριαρχικά κατάλοιπα, η δυσκολία προσαρμογής σε αλλαγές, η άρνηση αποδοχής του διαφορετικού, οι νόρμες, ο τρόπος που έχουν εντυπωθεί κάποια ήθη κι έθιμα στις εθνικές συνειδήσεις είναι μερικοί παράγοντες που επηρεάζουν το κεφάλαιο ισότητα και το καθιστούν δυσεπίλυτο γρίφο, όπως αναφέρεις».
Το bullying, ως κοινωνικό φαινόμενο, λαμβάνει χώρα σε πολλούς χώρους γύρω μας. Πώς διαχειρίζεστε εσείς τέτοια περιστατικά και τι θα προτείνατε ως βέλτιστη λύση;
«Το βλέμμα μας είναι πάντα στραμμένο στα παιδιά και η ευαισθησία μας μεγάλη σε ό,τι έχει να κάνει με ακραία κοινωνικά φαινόμενα που τα αφορούν, όπως το bullying. Γι’αυτό κι έχουμε εντάξει στο σωματείο μας προγράμματα, δράσεις και ενημερώσεις σχετικές με αυτά τα ζητήματα. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφέρω τα προγράμματα “Time to talk” και “PSCGBV”. Ακόμα, μεριμνούμε ώστε να κάνουμε συχνές επισκέψεις σε σχολεία και προσκαλούμε εξειδικευμένους επιστήμονες για να μιλήσουν στους μαθητές για αυτά τα προβλήματα, πώς πρέπει να τα αντιμετωπίζουν, αλλά κυρίως να τα προλαμβάνουν».
«Πολύ συχνά προσκαλούμε εμείς τα σχολεία της επαρχίας στον χώρο της Ένωσης/ΣΑΦ, για να δουν από κοντά το έργο μας και να ενημερωθούν σχετικώς. Η πρωτοβουλία μας αυτή έχει αποδειχθεί πλήρως λειτουργική, καθώς, όπως έχει καταγράψει η ιστορία, έχουν υπάρξει περιπτώσεις μαθητών, οι οποίοι βρήκαν το θάρρος να μου εμπιστευτούν προσωπικές ιστορίες τους και να απευθυνθούν στον φορέα μας για περαιτέρω προστασία και φιλοξενία».
«Η φιλοσοφία μας είναι να ενθαρρύνουμε τα ίδια τα παιδιά να προβληματίζονται, να μιλούν στην οικογένεια, στους φίλους, στους καθηγητές τους –σε όποιον έχουν εμπιστοσύνη κι αισθάνονται οικειότητα– να προσπαθούν να επιλύουν τις διαφορές τους με διάλογο, ψυχραιμία και ωριμότητα».
Ποια είναι τα στοιχεία που, από την εμπειρία σας, αποζητά ο μέσος άνθρωπος αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα;
«Βάσει της πολυετούς εμπειρίας μου και της καθημερινής επαφής μου με συνανθρώπους μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, συμπεραίνω ότι ο μέσος Έλληνας επιζητά προφανώς αύξηση των μισθών, αποτελεσματικότερη εύρεση εργασίας, λειτουργικότερη σύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας, βελτίωση της δημόσιας υγείας, αναβάθμιση της παιδείας, έμπρακτη τήρηση της δημόσιας ασφάλειας. Όλα αυτά τα αιτήματα συνιστούν τους βασικούς πυλώνες ενός πιο στέρεου και ποιοτικού τρόπου ζωής και σε αυτούς θεωρώ ότι οφείλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη βαρύτητα».
Πώς μεταφράζονται, επί του πρακτέου, τα πατριαρχικά κατάλοιπα που εξακολουθούν να μας ταλανίζουν ως κοινωνικό σύνολο, βάσει των όσων βλέπετε και ακούτε καθημερινά;
«Θα ήθελα να διευρύνω κάπως την ερώτηση και να σημειώσω ότι γενικότερα η υιοθέτηση οποιασδήποτε ακραίας στάσης/ συμπεριφοράς που γίνεται σκόπιμα κι εμμονικά με απώτερο στόχο την υποτίμηση της ανθρώπινης υπόστασης, μόνο επιζήμια μπορεί να καταστεί για την κοινωνία μας. Τα απόνερα αυτών των αντιλήψεων βλέπουμε, δυστυχώς, να ξεβράζονται πολύ συχνά, κατά βάση εις βάρος της ψυχής και του σώματος γυναικών και παιδιών, υπό τη μορφή ποικίλων απωθημένων, χειριστικών συμπεριφορών, καταπιέσεων κι εγκλημάτων».
Υπήρξαν στιγμές που εσείς, ως πρόεδρος, φορτιστήκατε τόσο πολύ συναισθηματικά, ώστε κατέστη σχεδόν ανέφικτη η απρόσκοπτη ενασχόληση με τις υποχρεώσεις σας σε επαγγελματικό ή προσωπικό επίπεδο;
«Σε τέτοιο βαθμό, όπως το αναφέρεις, όχι, γιατί καταφέρνω να το διαχειρίζομαι και φροντίζω όσο προστατευτική είμαι με τους ανθρώπους που ζητούν τη βοήθειά μου απευθυνόμενοι στην Ένωση, άλλο τόσο να είμαι με την οικογένειά μου και τους εργαζόμενους. Θέλω να διαχωρίζω αυτές τις καταστάσεις και να μη φτάνω σε σημείο να αποκλίνω από τον στόχο μου, παραλύοντας συναισθηματικά».
Αν μπορούσατε να ζητήσετε κάτι από την πολιτεία, τι θα ήταν αυτό;
«Πολλά θα ήταν τα αιτήματά μου, αλλά κατά βάση θα έδινα προτεραιότητα στο τεράστιο πρόβλημα της έμφυλης βίας. Ιδανικά, θα ήθελα η πολιτεία να απλώνει όχι μόνο το ένα, αλλά και τα δυο χέρια της προς το εκάστοτε θύμα, να παρέχει άμεσες διευκολύνσεις και δραστικές λύσεις προς ουσιαστική βοήθειά του, ώστε να αισθάνεται πλήρως προστατευμένο και να ενθαρρύνεται να μιλάει δίχως ανασφάλεια. Θα έπρεπε να ήταν αυτονόητο, όχι να μένουμε απλώς σε λόγια και θεωρίες. Επί του πρακτέου, για παράδειγμα, θεωρώ πως η εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων θα έπρεπε να είναι πιο άμεση, δηλαδή εντός ολίγων ημερών, με επί τόπου σύλληψη και κράτηση του θύτη, ώστε να μπορεί το θύμα να αισθανθεί έμπρακτη, ουσιαστική προστασία και να επιστρέψει με ασφάλεια στο σπίτι του».
«Πολλές φορές, είναι αδικαιολόγητες οι πάσης φύσεως ελλείψεις και τα λάθη που συντελούνται, με αποτέλεσμα ό,τι χτίζουμε τα ανθρωπιστικά σωματεία με πολύ κόπο, να οδηγείται στο λεπτό σε αποδόμηση. Είναι πολύ χρήσιμες και αφυπνιστικές οι καμπάνιες ενημέρωσης, αλλά χρειαζόμαστε επιτέλους καθοριστικές, ολιστικής προσέγγισης πράξεις. Δυστυχώς, τα πρόσφατα παραδείγματα της σύγχρονης πραγματικότητας επιβεβαιώνουν τη χωλότητα της κατάστασης και καθιστούν την ανάγκη νομοθετικών τροποποιήσεων και πρακτικών αλλαγών πιο επιτακτική από ποτέ».
Ποιες είναι οι προσδοκίες ή τα σχέδιά σας για το μέλλον;
«Αυτό που προσδοκώ τώρα είναι να βρεθεί μια διάδοχη κατάσταση, να συνεχιστεί το έργο της Ένωσης με την ίδια ζέση, ανιδιοτέλεια και σεβασμό προς όλο αυτό που χτίσαμε όλα αυτά τα χρόνια και προσφέραμε αγόγγυστα στην υπηρεσία των πιο ευάλωτων κοινωνικά συμπολιτών μας. Έως τότε, εμείς θα εξακολουθούμε να είμαστε πιστοί στην επιτέλεση του φιλανθρωπικού κι ανθρωπιστικού μας έργου και να καταβάλλουμε τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια».
Εξελέγη ως ριζοσπάστης που με σκληρά μέτρα θα επανέφερε τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης. Τελικά η φτώχεια εκτοξεύτηκε και βασικά δικαιώματα των Αργεντινών τίθενται εν αμφιβόλω.
Η 19η Νοεμβρίου του 2023 ήταν ημέρα πολύ κρίσιμη για την Αργεντινή, μία χώρα με ιδιαιτέρως περιπετειώδη σύγχρονη πολιτική ιστορία, η οποία ζει σε μία διαρκή κατάσταση οικονομικής κρίσης. Την ημέρα εκείνη, λοιπόν, διεξαγόταν ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στη χώρα, διαφορετικός από αυτούς που είχαμε συνηθίσει.
Απέναντι στον κεντροαριστερό τεχνοκράτη πολιτικό, Sergio Massa, που είχε υπηρετήσει σε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις εκπροσωπώντας μάλλον το παλαιό και αποτυχημένο κατεστημένο της χώρας, στεκόταν ο Javier Milei, ένας άνθρωπος με φλογερό λόγο, πολύ έντονη προσωπικότητα, μεγάλη ικανότητα διαχείρισης της εικόνας του και μερικές πολύ ακραίες θέσεις. Αν πρέπει να σχηματοποιήσουμε όλο αυτό σε λίγες λέξεις, ας το πούμε απλά: «ο Trump της Αργεν τινής».
Πρόκειται εξάλλου για μία παρομοίωση πολύ συχνή. Πρώτον, γιατί ο Milei έχει στηρίξει πολλές φορές τον πρώην Αμερικανό Πρόεδρο. Δεύτερον, γιατί οι ιδέες του διακρίνονται εν μέρει από τις παραδοσιακές θέσεις του σκληρού δεξιού λαϊκισμού και της ακροδεξιάς. Όχι ότι λείπουν τέτοια στοιχεία από τη ρητορική του. Ταυτόχρονα όμως με αυτά, συνυπάρχει η απόλυτη αφοσίωσή του στην ελευθερία της αγοράς και στο laissez-faire. Ο ίδιος άλλωστε περιγράφει τον εαυτό του ως ένα πρότυπο εφαρμογής θεωριών του αναρχοκαπιταλισμού (κοντά στους Αμερικανούς libertarians).
Όσα τον έφεραν στην εξουσία
Παρά τα διάφορα σκαμπανεβάσματα, μια καταστροφική συνέντευξη αλλά και παρότι απέναντι είχε έναν έμπειρο πολιτικό, ο Millei έπεισε τους Αργεντινούς ψηφοφόρους ότι το ριζοσπαστικό του πρόγραμμα θα σώσει την Αργεντινή από τις ελίτ και την ιδεολογική ηγεμονία του περονισμού. Ως φυσικό επακόλουθο, κέρδισε με σχετική άνεση τον ανθυποψήφιό του Massa και σύντομα ορκίστηκε Πρόεδρος της Αργεντινής σε ένα από τα γνωστά «προδιαγεγραμμένα σοκ» που ζουν οι φιλελεύθερες δημοκρατίες σε όλες τις γωνιές του πλανήτη.
Ανέλαβε την προεδρία σε μία δύσκολη οικονομική συνθήκη με τον πληθωρισμό να τρέχει, το χρέος διογκωμένο και τα επίπεδα φτώχειας σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ήδη από τον πρώτο του λόγο μίλησε για την ανάγκη ενός θεραπευτικού σοκ στην οικονομία της Αργεντινής. Το σοκ αυτό θα αποτελούνταν από δραστικά και πολλές φορές ακραία μέτρα «φιλελευθεροποίησης» της οικονομίας. Πράγματι, από τις πρώτες ημέρες διακυβέρνησής του, προχώρησε σε μερικά πολύ σκληρά μέτρα.
Το πέσο μπήκε σε μία διαδικασία ταχείας υποβάθμισης η οποία είναι ευπρόσδεκτη γιατί, σύμφωνα με τον Milei, θα γίνει αφορμή για προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα. Στην πραγματικότητα, οι πολίτες βρίσκουν μια διαρκή αύξηση των τιμών που συνδέεται με τους ούτως ή άλλως χαμηλούς μισθούς στη χώρα. Οι δείκτες φτώχειας έχουν εκτοξευθεί σε ακραίο βαθμό (σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύει το UCA από το 45% στο 57%) με εκατομμύρια Αργεντινούς να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση ούτε στα βασικά. Από την άλλη, το μόνο επιχείρημα του Milei είναι η συγκράτηση του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού που πάντως συνεχίζει να είναι πολύ υψηλός αλλά κάπως πιο συγκρατημένος.
«Έγιναν οι πρώτες μαζικές αντιδράσεις απέναντι στον Αργεντινό Trump, με χιλιάδες να βγαίνουν στους δρόμους φωνάζοντας ότι η «Αργεντινή δεν είναι προς πώληση».
Την ίδια στιγμή, ως συνήθως συμβαίνει, ο Milei επιχείρησε να επιφέρει πλήγματα σε βασικά δικαιώματατων Αργεντινών εργαζομένων. Για παράδειγμα, η διευκόλυνση απολύσεων (ιδίως όσων συμμετέχουν σε απεργίες), η μείωση της άδειας μητρότητας, η συρρίκνωση ή και κατάργηση μιας σειράς επιδομάτων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και φυσικά τα ανελαστικά ωράρια και η στασιμότητα των μισθών.
Κι αν πολλά από αυτά ήταν ήδη στην καθημερινότητα των Αργεντίνων, πλέον συνδυάζονται με τις ευρύτερες περικοπές οι οποίες θέτουν εν αμφιβόλω, για παράδειγμα, την πρόσβαση στα νοσοκομεία και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η κατάσταση της οικονομίας σε συνδυασμό με τις περικοπές στον δημόσιο τομέα, δημιούργησαν τις πρώτες μαζικές αντιδράσεις απέναντι στον Αργεντινό Trump, με χιλιάδες να βγαίνουν στους δρόμους φωνάζοντας ότι η «Αργεντινή δεν είναι προς πώληση».
Κίνδυνος για την ίδια τη δημοκρατία
Όπως μπορεί άνετα να προβλέψει κανείς, ο Milei δεν τα πηγαίνει πολύ καλά με την κριτική. Κατά καιρούς έχει προσπαθήσει να περάσει νόμους που παρακάμπτουν φορείς της νομοθετικής ή δικαστικής εξουσίας, προκειμένου να γίνονται πιο γρήγορα και χωρίς προβλήματα οι διάφορες μεταρρυθμίσεις που στοχεύει.
Απέναντι σε αυτό που ο ίδιος βλέπει ως περιττή γραφειοκρατία αλλά στην πραγματικότητα είναι ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας του πολιτεύματος. Επιστήμονες, συνδικάτα, νομικοί και επιστήμονες επισημαίνουν την πολύ επικίνδυνη πορεία που έχει πάρει η δημοκρατία στη χώρα. Και δεν είναι μόνο αυτό.
Ο Millei ταυτόχρονα κατηγορήθηκε για την προσπάθεια αναθεώρησης της σύγχρονης ιστορίας της Αργεντινής. Συγκεκριμένα, επιχείρησε να δικαιολογήσει τη σκληρή δικτατορία της περιόδου 1976-1983, εκφράζοντας μάλιστα προβοκατόρικες θεωρίες πως οι νεκροί είναι πολύ λιγότεροι από τους 30.000 του επίσημου αφηγήματος.
Η έγνοια αυτή του Milei έρχεται ως ένα δείγμα μίας προσπάθειας που θέλει να κάνει ο ίδιος στο πέρασμα από μια χώρα με δημοκρατικές παραδόσεις σε ένα libertarian Παράδεισο. Make Argentina great again, όπως ακούγεται δεξιά και αριστερά.
Αν δεν έφταναν όλα αυτά, ο Millei έχει υιοθετήσει μία ακραία ρητορική εναντίον του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση. Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει τις αμβλώσεις «μια τραγωδία σε εξελιξη» και «δολοφονικές πράξεις». Το προηγούμενο διάστημα είχαν βγει στη δημοσιότητα καταγγελίες γιατρών που υποστηριζουν πως, λόγω της θεσμοποίησης αυτής της ρητορικής, πολλοί γιατροί αρνούνται να προχωρήσουν σε αμβλώσεις, επειδή κάτι τέτοιο είναι αντίθετο στη δική τους κοσμοθεωρία.
Καταλήγοντας, ο Milei και πολιτεύεται με τις ευλογίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τους θερμούς εναγκαλισμούς με τον Donald Trump και φυσικά με τον ενθουσιασμένο από τη ρητορική του, Elon Musk. Οι λίγοι μόλις μήνες που βρίσκεται στην εξουσία μοιάζουν πραγματικά καταστροφική και το μέλλον μίας ήδη ταλαιπωρημένης χώρας, που είχε καταφέρει να κρατήσει ένα επίπεδο κοινωνικού κράτους και δικαιωμάτων, μοιάζει πιο δυσοίωνο από ποτέ.
Μία ακόμα περίπτωση που ένας λόγος φαινομενικά εναντίον των ελίτ, τελικά καταλήγει να είναι πρόλογος πολιτικών προς το συμφέρον τους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης, μιλήσαμε με την ιδρύτρια της γκαλερί MISC, για το πόσο δύσκολο είναι να ασχολείσαι με την τέχνη σήμερα και πώς σε αντιμετωπίζουν ως γυναίκα στο χώρο της τέχνης.
Από τα βάθη της ιστορίας, τις Guerrilla Girls, την ακτιβιστική φεμινιστική ομάδα που δημιουργήθηκε το 1985 και το περίφημο installation “Do women have to be naked to get into the Met. Museum?”, μέχρι τις νέες σπουδάστριες της Καλών Τεχνών, των δραματικών σχολών, των νέων γυναικών, επιμελητριών που ανοίγουν τις δικές τους γκαλερί, το βίωμα των γυναικών καλλιτεχνών μένει το ίδιο.
Τα στοιχεία το επιβεβαιώνουν. Τρία από τα πιο επισκέψιμα μουσεία στον κόσμο, το Βρετανικό Μουσείο (ιδρύθηκε το 1753), το Λούβρο (ιδρύθηκε το 1793) και το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (ιδρύθηκε το 1870) δεν είχαν ποτέ γυναίκα διευθύντρια. Μόλις το 24% των 27.000 καλλιτεχνών που παρουσιάστηκαν σε εκθέσεις τέχνης το 2018 ήταν γυναίκες, σύμφωνα με έρευνα του Art Market.
Μιλήσαμε με τη Σύλβια Σαχίνη, ιδρύτρια της γκαλερί MISC και φωτογράφο, για όλα τα παραπάνω.
Από το 2021, ίδρυσες και «τρέχεις» την MISC. Πόσο δύσκολο είναι να διαχειρίζεσαι μια γκαλερί σήμερα;
Σου έχει τύχει ποτέ να βγάλεις βόλτα έναν σκύλο και αυτός να ξεφύγει από σένα και να αρχίζει να τρέχει; Πρέπει να τον ακολουθήσεις αργά, γιατί αν τρέξεις τότε θα συνεχίσει να τρέχει σαν να είναι παιχνίδι. Καθώς τον παρατηρείς να διασκεδάζει, ενώ εσύ έχεις τρελαθεί στην αγωνία και σκέφτεσαι “Γιατί το κάνω πάλι αυτό;”. Αλλά εν πάση περιπτώσει συνεχίζεις στρατηγικά να πηγαίνεις προς το μέρος του μέχρι που τελικά τον πιάνεις και του ξαναβάζεις το λουρί και σε κοιτάει με αυτά τα μεγάλα μάτια ενώ εσύ λες κάτι σαν: “Μην το ξανακάνεις αυτό! Θα μπορούσε να σε χτυπήσει αυτοκίνητο!”.
Από το πουθενά νιώθεις μια ανεξήγητη ορμή αγάπης προς αυτό το χαζούλικο πλάσμα, γιατί έτσι. Έτσι κάπως αισθάνομαι με τη MISC. Παίζεις διαρκώς το παιχνίδι και πρέπει να είσαι τόσο υπομονετική με τα πάντα, γιατί τίποτα δεν συμβαίνει από τη μια μέρα στην άλλη, ή ακόμα και από τη μια χρονιά στην άλλη. Μερικές φορές κοιτάς το όλο εγχείρημα και αναρωτιέσαι για ποιον και γιατί το κάνεις.
Μετά έχεις μια νέα έκθεση ή εκδίδεις ένα νέο βιβλίο και όλα συγχρονίζονται και είναι πάλι φανταστικά. Αισθάνεσαι αυτή τη φλόγα της αγάπης ή του έρωτα. Θυμάσαι γιατί ξεκίνησες αυτό το πράγμα εξ αρχής. Έτσι πάει, ίσως για πάντα. Αλλά εννοείται θα ήθελα να αναφέρω την γενναιόδωρη, με αμέτρητους τρόπους, υποστήριξη, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησα τη γκαλερί, που είχα από τους δύο βασικούς μου συνεργάτες, τον Μάνο Τζαβολάκη – που έφτιαξε όλη την visual ταυτότητα της MISC -ανάμεσα σε όλα τα άλλα- και τον Νικόλα Βεντουράκη που είναι ο καλύτερος σύμβουλος.
Παρεμπιπτόντως, αφού ξεκινήσαμε με μια συζήτηση για σκύλους –σε περίπτωση που κάποιος ψάχνει το παντοτινό του χνουδωτό φίλο– είμαστε ανάδοχο σπίτι για σκύλους και γάτες υποστηρίζοντας το Φιλοζωικό Σωματείο Kyma Strays σε τακτική βάση, αλλά φυσικά όταν είναι εφικτό και άλλα καταφύγια, ανά διαστήματα θα τα δείτε να κυκλοφορούν στα social media μας ή να τα έχω μαζί μου σε εγκαίνια και διάφορες εικαστικές δράσεις.
Φωτογραφία: Κατερίνα Παπαγεωργίου
Θέλεις να συμβάλλεις στις «οριζόντιες σχέσεις που γεφυρώνουν ανθρώπους και δίκτυα από διαφορετικούς τομείς και επαγγέλματα, καθώς και από διαφορετικά φύλα, εθνικότητες, τάξεις και ενδιαφέροντα». Πόσο εύκολο είναι αυτό το εγχείρημα; Το εγχείρημα αυτό σίγουρα παρουσιάζει προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. Ενώ η έννοια των οριζόντιων πρακτικών είναι εγγενώς πολύπλοκη, ο δυνητικός αντίκτυπος και η αξία της προώθησης τέτοιων συνδέσεων είναι σημαντικός. Η επιτυχία εξαρτάται από την καλλιέργεια αμοιβαίας κατανόησης, σεβασμού και συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων.
Η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί προσεκτική αντιμετώπιση των πολιτισμικών διαφορών, αποτελεσματικές στρατηγικές επικοινωνίας και δέσμευση για συμμετοχικότητα, αλλά προπάντων απαιτεί να είσαι ανοιχτός και να σέβεσαι αυτό που δεν είσαι και αυτό που μπορεί να μην κατανοείς. Αν και το έργο μπορεί να μην είναι εύκολο, η δυνατότητα ουσιαστικής δέσμευσης, καινοτομίας και συλλογικής δράσης το καθιστά μια αξιόλογη προσπάθεια.
Μεγαλώνοντας ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες, αλλά χωρίς να νιώθω ή να ανήκω πραγματικά σε καμία από τις δύο, μου αποκαλύφθηκε από νωρίς η σημασία του να χτίζω γέφυρες μεταξύ των πολιτισμών, των ατόμων, ακόμη και των γονιών μου. Γιατί αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να επιβιώσω -τουλάχιστον στην αρχή- και στη συνέχεια να εξελιχθώ σε ένα περιβάλλον όπου η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα δεν είναι απλώς ένας στόχος, αλλά μια καθημερινή πραγματικότητα.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις στον χώρο της τέχνης σήμερα;
Η αφετηρία όλων των προκλήσεων και προβλημάτων στην τέχνη είναι η μόνιμη έλλειψη πόρων και υποδομών που να στηρίζουν (οικονομικά και όχι μόνο) εικαστικές δράσεις ή έστω ανεξάρτητους καλλιτέχνες. Από εκεί και έπειτα η λίστα με τις προκλήσεις μπορεί να πάρει μερικές ώρες.
Αν πρόκειται να φιλοξενήσω τα έργα ενός άντρα, πρέπει να είναι σε θέση να κοιτάξει μέσα του.
Είναι πάντα μια πρόκληση. Αν δεν είσαι ένας από τους μεγάλους «παίκτες», πρέπει να παλέψεις για τα πάντα. Χρηματοδότηση, προσοχή, χρόνο, το δικαίωμα να σε παίρνουν στα σοβαρά. Μιλώντας με άλλες γκαλερί στην Ευρώπη, είναι εύκολο να έχεις την αίσθηση ότι η σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή συρρικνώνεται αργά λόγω της αύξησης των ενοικίων, της μικρής υποστήριξης από τις κυβερνήσεις και ούτω καθεξής. Ακόμη και τα μεγάλα πολιτιστικά ιδρύματα, είναι πιο πιθανό να πάρουν κάτι για τον εαυτό τους αντί να το διαμοιράσουν, επειδή φοβούνται επίσης ότι θα εξαφανιστούν ή θα περιοριστούν. Μάλλον ποτέ δεν είσαι πολύ μεγάλος για να αποτύχεις.
Φωτογραφία: Κατερίνα Παπαγεωργίου
Το θέμα είναι ότι όσο περισσότερο ακούω για συναδέλφους που κλείνουν τις γκαλερί τους ή καλλιτέχνες που πουλάνε τον εξοπλισμό τους, τόσο περισσότερο θέλω να συνεχίσω. Δεν μπορείς απλά να τα παρατήσεις και να πεις “εντάξει, όχι άλλη τέχνη”, τουλάχιστον όχι άλλη τέχνη με μια λαϊκή ή αναρχική ή μικρότερης κλίμακας αισθητική. Αν κλείσουν όλες οι ανεξάρτητες γκαλερί, οι συλλογικοί καλλιτεχνικοί χώροι και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, τότε αυτό που μένει είναι μια εμπορική σκηνή που είναι απρόσιτη για τους περισσότερους –και δεν αναφέρομαι μόνο στο κόστος.
Ως επιμελήτρια, έχεις στο νου σου να επιλέγεις έργα και καλλιτέχνιδες, ώστε να υπάρχει ισορροπία στην εκπροσώπηση και συμπερίληψη των φύλων;
Δεν είμαι υπέρ της ισορροπίας. Δεν είναι για μένα ένα θέμα στο οποίο εστιάζω. Μέχρι στιγμής, περίπου το 85% των καλλιτεχνών που έχω εκθέσει στο MISC είναι γυναίκες.Το έκανα αυτό από πρόθεση; Κατά κάποιον τρόπο, αλλά όχι επειδή προσπαθώ να αποκαταστήσω μια ισορροπία. Απλώς βαρέθηκα τους άνδρες (χεχε), αυτό είναι όλο. Είμαι σε παρατεταμένες ανοιξιάτικες διακοπές από αυτούς, μπορείτε να πείτε.Αν πρόκειται να φιλοξενήσω τα έργα ενός άντρα, πρέπει να είναι σε θέση να κοιτάξει μέσα του και να προσφέρει κάτι διαφορετικό από αυτό που συνήθως βλέπουμε και ακούμε.
Από την έκθεση “SPRING BREAK” του Florent Frizet σε επιμέλεια της Σύλβιας Σαχίνη. Φωτογραφία: Κατερίνα Παπαγεωργίου
Ακριβώς όπως οι γυναίκες συζητούν και αμφισβητούν συνεχώς το τι σημαίνει θηλυκότητα και φεμινισμός, οι άνδρες πρέπει να μπουν σε διάλογο με το θηλυκό και να ρίξουν μια κριτική ματιά στον ανδρισμό. Ένα καλό παράδειγμα: Τον περασμένο μήνα, το MISC εγκαινίασε την πρώτη ατομική του έκθεση από έναν άνδρα καλλιτέχνη, τον Florent Frizet, με τίτλο (χα χα) Spring Break, η οποία πραγματεύεται τη διαθεματικότητα σε σχέση με το φύλο και το ανθρώπινο σώμα ως συνέχεια αρσενικού/θηλυκού. Αυτό είναι το είδος του πράγματος που ψάχνω πολύ περισσότερο από το να κρατάω μια φανταστική κλίμακα φύλου ισορροπημένη.
Πώς αισθάνεσαι ως γυναίκα στον χώρο των τεχνών; Έχεις συναντήσει τον σεξισμό ή κάποια έμφυλη διάκριση;
Δεν θα πω κάθε μέρα, αλλά ναι, φυσικά και το έχω κάνει. Από τότε που ήμουν φωτογράφος μέχρι όταν δουλεύω σε νέα έργα με άνδρες, είναι πάντα εκεί. Όταν δουλεύεις με άντρες καλλιτέχνες, είναι σαν να περιμένουν να κάνεις ένα λάθος. Θέλουν να πετύχεις, γιατί αυτό είναι προς το συμφέρον τους, αλλά πάντα υπάρχει μια χρυσή τομή αν κάτι πάει στραβά, γιατί τότε μπορούν να δείξουν με το δάχτυλο και να πουν «βλέπεις, τα κάναμε σκατά, βασικά, επειδή είσαι γυναίκα. Ανέλαβες περισσότερα από όσα μπορείς να διαχειριστείς».
Δεν το έχεις αυτό με τις γυναίκες, τουλάχιστον όχι με αυτόν τον τρόπο. Αυτό το συναίσθημα έχω ακόμα και όταν διαβάζω μερικές φορές emails από άντρες, που μου θυμίζουν πράγματα που δεν έχω κάνει ακόμα ή υποσχέσεις που πρέπει να τηρήσω –σαν να είναι το μόνο εγώ στο δωμάτιο που αντιμετωπίζω αυτή τη στιγμή (δεν είναι). Αλλά το θέμα είναι ότι δεν μπορούν να το κάνουν χωρίς εσένα, γιατί εσύ είσαι ο γκαλερίστας. Εσύ έχεις τον τελικό λόγο για το τι πάει και τι όχι. Τα μικρά αγόρια απλά πρέπει να το αντιμετωπίσουν αυτό.
Γιατί είναι περισσότερες οι γυναίκες που «τρέχουν» γκαλερί στην Αθήνα;
Απλό. Επειδή έχουμε τα κότσια να το κάνουμε. Χα. Ξέρετε τι σημαίνει να διευθύνεις μια γκαλερί ως γυναίκα; Πρέπει να είσαι καλή και έτοιμη σε όλα. Πρώτον, ελέγχεις τον εγωισμό σου στην πόρτα, γιατί θα πρέπει να προσέχεις τόσους πολλούς εύθραυστους εγωισμούς άλλων ανθρώπων που δεν υπάρχει χώρος γι’ αυτόν. Πρέπει να είσαι μητρική, προστατευτική, επιθετική, με κατανόηση, αμείλικτη και συγκεντρωμένη ταυτόχρονα.
Πρέπει να εργάζεσαι δώδεκα ώρες την ημέρα. Πρέπει να κάνεις όλα τα μη σέξι διοικητικά πράγματα. Βασικά, έχεις αναλάβει εκατό πράγματα μαζί και πρέπει να έχεις το νου σου σε κάθε ένα από αυτά, γιατί αν πέσει ένα, τότε πάει ντόμινο η αντίδραση. Γιατί να υπογράψεις για κάτι τέτοιο, αν μπορείς αντ’ αυτού να νοικιάσεις ένα στούντιο κάπου και να φτιάξεις τα έργα σου και μετά να ζητήσεις από μια γκαλερίστα να σε επισκεφτεί για να της δείξεις πόσο σπουδαίος είσαι;
Πολλοί άντρες έχουν ανάγκη από τα φώτα της δημοσιότητας. Ως γκαλερίστας, βρίσκεσαι στη σκιά, γιατί εκεί είναι η δουλειά. Και πρέπει να είσαι εντάξει με αυτό, αν πρόκειται να παραμείνεις στο χώρο.
Φωτογραφία: Κατερίνα Παπαγεωργίου
Η σύγχρονη τέχνη βλέπεις να αγκαλιάζει το φεμινισμό και τα δικαιώματα των γυναικών;
Φυσικά. Δες καλλιτέχνιδες όπως η Alix Marie, η οποία αμφισβητεί τις αντιλήψεις μας για τα σώματα, τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών, ή Έλληνίδες επιμελήτριες όπως η Κατερίνα Γρέγου, η οποία μόλις εγκαινίασε ένα ετήσιο πρόγραμμα με επίκεντρο γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ.
Μια φορά σε μια έκθεσή μου, ένας άνδρας καλλιτέχνης μου είπε ότι είχε κουραστεί να βλέπει τόσο συχνά σε έργα αίμα περιόδου να χρησιμοποιείται ως “μπογιά” σε εκθέσεις γυναικών. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να γελάς με τέτοιου είδους πράγματα, αλλιώς θα χάσεις το μυαλό σου. Τον ρώτησα αν τουλάχιστον τώρα συνειδητοποίησε ότι η περίοδος είναι γεγονός. Αλλά αυτό ακριβώς είναι το θέμα, το έχει βαρεθεί. Ωραία. Αυτό σημαίνει ότι είναι στο επίκεντρο της δημοσιότητας.
Είσαι και φωτογράφος, έχεις εντοπίσει αντίστοιχη αλλαγή προς πιο φεμινιστικές προσεγγίσεις στις φωτογραφικές εκθέσεις;
Θα σου πω μια ιστορία: όταν ήμουν φωτογράφος, ήμουν σε μια δουλειά και ετοίμαζα το setting, όταν με πλησίασε ένας τύπος, με κοίταξε από πάνω μέχρι κάτω, κατασκόπευσε τη φωτογραφική μου μηχανή και είπε: “Γιατί προσπαθείς να γίνεις φωτογράφος; Αυτή η φωτογραφική μηχανή είναι πολύ μεγάλη για σένα, δεν νομίζεις;”. Ήταν ξεκάθαρο αυτό που μου έλεγε: άσε τις φωτογραφίες στους άντρες, κοριτσάκι. Και αυτό συνέβαινε όταν δούλευα για αυτά τα μεγάλα περιοδικά και τους μεγάλους πελάτες. Ακόμα και όταν είσαι σε ανοδική πορεία, υπάρχει κάποιος εκεί για να προσπαθήσει να σε μειώσει.
Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια μεγάλη στροφή, νομίζω, στο να αγκαλιάζονται οι γυναίκες φωτογράφοι και τα φεμινιστικά θέματα στις εκθέσεις. Πέρυσι επιμελήθηκα μια έκθεση στο MISC με τίτλο “effimisms”, όπου εξετάσαμε την επί δεκαετίες χρήση των γυναικείων σωμάτων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο μάρκετινγκ για να στηρίξουμε την εμπορευματοποίηση. Το αντιπαραβάλαμε, επίσης, με την πρόσφατη ανάδυση του γυναικείου σώματος ως παράγοντα της δικής μας απελευθέρωσης από το ίδιο σύστημα.
Νομίζω ότι αυτό είναι που βλέπουμε όλο και περισσότερο στη φωτογραφία σήμερα. Υπάρχει ακόμα αυτή η υποβόσκουσα κριτική από κάποιες γωνίες -άσε κάτω τη φωτογραφική μηχανή, κοριτσάκι- ακόμα κι αν οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να το πουν δυνατά, αλλά εμείς κάνουμε τη δουλειά και επιβάλλουμε να γίνουν αυτές οι συζητήσεις. Όλα συνδέονται: περισσότερες γυναίκες γκαλερίστες, περισσότερες γυναίκες επιμελήτριες, περισσότερες γυναίκες φωτογράφοι.
Σε αυτές τις προσωπικές στιγμές, μετά από ένα opening, όταν αναπαράγεις τα σχόλια που άκουσες ή σου είπαν, μπορείς πραγματικά να εκτιμήσεις την πρόοδο που κάνεις εκεί. Ποτέ όμως δεν είναι τόσο γρήγορη όσο ελπίζουμε. Παρόλα αυτά, τα πράγματα αλλάζουν.
Λιγότερο διαδεδομένα, αλλά εξίσου σοβαρά με τα υπόλοιπα προβλήματα που μας ταλανίζουν, ως κοινωνικό σύνολο, είναι τα περιβαλλοντικά εγκλήματα που, δυστυχώς, δεν χαίρουν της δέουσας ορατότητας.
Είναι σύνηθες και συχνό το αφήγημα που θέλει το περιβάλλον να παρομοιάζεται με ένα ευρύτερο, κοινό οίκημα, το οποίο δύναται να φιλοξενήσει όλα τα πλάσματα που γαλουχούνται μέσα σε αυτό. Εντούτοις, η ρεαλιστική υπόσταση του εν λόγω αφηγήματος δεν είναι τόσο ρομαντική, ούτε συνεπάγεται, κατά κανόνα, φροντίδα του οικοσυστήματος. Εκτός από τη μη τήρηση των βασικών κανονισμών για τη ρίψη απορριμμάτων, είναι δύσκολο να συλλάβει ανθρώπινος νους την ωμότητα πίσω από περιβαλλοντικά εγκλήματα που λαμβάνουν χώρα κατά διαστήματα, αλλά ποτέ δεν θεωρούνται αρκετά σημαντικά για να κοινοποιηθούν σε επαρκή βαθμό.
Στον Έβρο δηλητηρίασαν δύο χρυσαετούς, έναν τσίφτη και ένα τσακάλι
Εκ πρώτης όψεως, ένας μέσος αναγνώστης δεν θα θορυβηθεί από μια τέτοια είδηση. Γι’ αυτό, ίσως θα ήταν ωφέλιμο να εξετάσουμε τι σημαίνει αυτή η πράξη σε δεύτερη ανάγνωση.
Καταρχάς, σύμφωνα με την ενημέρωση του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), λίγους μόλις μήνες μετά από την πυρκαγιά στον Έβρο, στις 19 Δεκεμβρίου, στην περιοχή του Αρδανίου Έβρου, σε απόσταση λίγων μόνο χιλιομέτρων από το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου και την Ζώνη Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000 «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου», βρέθηκαν νεκροί δύο χρυσαετοί, μαζί με έναν τσίφτη κι ένα τσακάλι. Αφενός, όλα τα ζώα δηλητηριάστηκαν εμφανώς και αφετέρου, κοντά τους βρέθηκε ύποπτο τεμάχιο τροφής που πιθανά αποτέλεσε δηλητηριασμένο δόλωμα.
Λόγω του ότι ένας από τους δύο χρυσαετούς, ο οποίος έφερε πομπό, παρέμεινε ακίνητος για αρκετή ώρα, σήμανε ο κώδωνας της αναγκαίας παρέμβασης αρμόδιων υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, διενεργήθηκε ενδελεχής έρευνα του περιστατικού, υπό την καθοδήγηση του Δασαρχείου Αλεξανδρούπολης, με την συνδρομή στελεχών του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και της Ειδικής Μονάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (Ε.Μ.Α.Δ.Δ.) της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, με τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο.
Περνώντας στο στάδιο της επεξήγησης, αξίζει να αναφερθεί ότι ο χρυσαετός είναι απειλούμενο είδος που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, ενώ ο πληθυσμός του στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ανησυχητική μείωση, με μόλις εννέα ζευγάρια στις προστατευόμενες περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πομπός που έφερε το νεκρό πουλί είχε τοποθετηθεί στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιεί η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., με χρηματοδότηση του Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ (ΕΣΠΑ 2014-2020).
Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από νομικής άποψης, η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι παράνομη και διώκεται ποινικά, ενώ οι επιπτώσεις της στην άγρια ζωή είναι ανυπολόγιστες. Για την αντιμετώπιση της παράνομης αυτής δραστηριότητας στην ύπαιθρο, ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. διαθέτει 7 Ειδικές Μονάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (Ε.Μ.Α.Δ.Δ.), κατανεμημένες σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ενώ έχει διοργανώσει σειρά σεμιναρίων κατάρτισης των εμπλεκόμενων φορέων και ημερίδων ενημέρωσης του κοινού.
Αντίστοιχο έγκλημα και στη Θεσσαλία
Αποκαρδιωτικά στιγμιότυπα από ορεινά της Θεσσαλίας ενισχύουν έτι περισσότερο τους προβληματισμούς για την ελλιπή προστασία της χλωρίδας και της πανίδας. Συγκεκριμένα, στις 17 Μαρτίου, βρέθηκαν 193 (!) δηλητηριασμένα δολώματα σε περιοχή μεταξύ των νομών Λάρισας και Τρικάλων, μερικά εκ των οποίων προκάλεσαν άδικο θάνατο σε 12 σκυλιά, 1 καλαμόκιρκος, 1 γερακίνα, 1 κουρούνα και 1 κοτσύφι. Να σημειωθεί, ότι αυτός ο αριθμός αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για τα εγχώρια και, ενδεχομένως, για τα βαλκανικά δεδομένα.
«Η ανεύρεση όλων αυτών των δολωμάτων και η αφαίρεσή τους από το περιβάλλον είναι ύψιστης σημασίας, καθώς γλίτωσαν από βασανιστικό θάνατο τουλάχιστον ισάριθμα ζώα, χωρίς να λογαριάζουμε τα ανυπολόγιστα θύματα των δευτερογενών δηλητηριάσεων. Η διαχείριση ενός περιστατικού τέτοιου μεγέθους έγινε εφικτή μόνο χάρη στην άμεση κινητοποίηση και αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και φορέων, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ, Κώστας Τριάντης.
Η καύση σκουπιδιών στο Βόλο που, εν τέλει, καταδικάστηκε
Ελάχιστα ΜΜΕ έδωσαν τη δέουσα προσοχή σε ένα τόσο θεμελιώδες πρόβλημα όσο αυτό που μάστιζε τον Βόλο, για το οποίο έχει γραφτεί και σχετικό άρθρο στο παρελθόν.
Σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει στο Estella και στη Χρύσα Λύκου, η διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, Φαίη Τζανετουλάκου: «Στον Βόλο, εδώ και 100 χρόνια λειτουργεί η ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, η γνωστή τσιμεντοβιομηχανία, η οποία πέρασε από διάφορα στάδια πωλήσεων. Μέσα από αυτές τις αγοραπωλησίες βρέθηκε να την αγοράζει τελικά η LafargeHolcim, μια Γαλλοελβετική εταιρεία. Η εταιρεία αυτή μαζί με άλλες τσιμεντοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ζήτησαν άδεια για καύση απορριμμάτων– είναι σαν να καίνε πετρέλαιο, αλλά επιδοτούνται γι’ αυτό».
«Το ελληνικό δημόσιο έκανε δεκτό το αίτημα, μέσω αποφάσεων για τους περιβαλλοντικούς όρους και επί πρωθυπουργίας Σαμαρά μπήκαν οι πρώτες υπογραφές. Αργότερα, οι εταιρείες ζήτησαν να διευρυνθούν οι περιβαλλοντικοί όροι, πιθανότατα σαν αποτέλεσμα μιας μνημονιακής συνεργασίας και υπόσχεσης. Ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, έδωσε το “οκέι“, ώστε με απόφαση του 2017, να μπορεί η συγκεκριμένη εταιρεία στον Βόλο να καίει 200.000 τόνους απορρίμματα».
«Ο ίδιος on camera δήλωσε ότι θα γίνει ένα πείραμα για να δούμε πώς θα λειτουργήσει αυτό που ονόμασε “κυκλική οικονομία”, προασπίζοντας φυσικά ακριβώς το αντίθετο. Πρόκειται για μια υπεροικονομία υπέρ της εταιρείας που οδηγεί όλη την ανακύκλωση στην καύση, ειδικά στην Ελλάδα που δέχεται διαρκώς πρόστιμα, επειδή βρίσκεται εγκληματικά πίσω στην ανακύκλωση».
«Όταν μαθεύτηκαν όλα αυτά, η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσφυγή εναντίον της ΑΕΠΟ (Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων), διότι πρόκειται για κάτι πολύ οχληρό για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, καθώς έχουμε μια σωρεία επιδημιολογικών μελετών από το εξωτερικό που δείχνουν ότι το λεγόμενο RDF όταν καίγεται παράγει διοξίνες. Ερχόντουσαν φορτηγά (καράβια), πήγαιναν γύρω από την ΑΓΕΤ. Τα δεμάτια άνοιξαν γεμάτα δύσοσμα υγρά, έπεφταν μπαταρίες κι αναπτήρες, σαν να παίρνεις τον πράσινο κάδο και να τον συμπιέζεις. Με την παρουσία εισαγγελέα έγιναν μετρήσεις από την ίδια την Περιφέρεια».
«Το ποσοστό υδραργύρου που βγήκε ήταν τρομερό. Την επόμενη ημέρα ξαναπάρθηκε δείγμα, μιας και η Περιφέρεια ισχυρίστηκε πως δεν είχε παρθεί δείγμα με σωστό τρόπο– το οποίο οι ίδιοι είχαν πάρει».
Ευτυχώς, η επικείμενη δικαστική απόφαση δικαίωσε τον αγώνα όσων πολέμησαν για την οριστική διακοπή της άκρως επικίνδυνης καύσης απορριμμάτων στον Βόλο, χωρίς ωστόσο να αγνοείται το μέγεθος του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
ΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΛΗΣ/EUROKINISSI
Η ακατάσχετη περιβαλλοντική ρύπανση στον βωμό του κέρδους
Τα περιβαλλοντικά εγκλήματα δεν συνεπάγονται αποκλειστικά απουσία ενσυναίσθησης, ανθρώπινης και οικολογικής συνείδησης, αλλά ενίοτε αποφέρουν αυτό που μας επιβάλλει ως υπέρτατο αγαθό το υφιστάμενο καπιταλιστικό σύστημα: Το χρήμα.
Επί του πρακτέου, αυτό μεταφράζεται σε σωρεία παράνομων και επιζήμιων για το περιβάλλον πρακτικών, όπως εξορύξεις, εμπόριο ξυλείας, εμπόριο ζωικών ειδών, ρίψη απορριμμάτων στα ύδατα ή το έδαφος κ.ά. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το 2016, η παράνομη διακίνηση απορριμμάτων εκτιμάται ότι έχει εκτοξευτεί κατά 26% σε σύγκριση με το 2014, ενώ φαίνεται να ξεπερνά και το εμπόριο όπλων, αφού έχει κατακτήσει πια την τέταρτη θέση στην κατάταξη των μεγαλύτερων εγκλημάτων παγκοσμίως, μετά το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών, την εκμετάλλευση και τη μεταφορά ανθρώπων σε καθεστώς που θυμίζει δουλεία. Το απολεσθέν χρηματικό ποσό, ως απότοκο του ακατάπαυστου περιβαλλοντικού εγκλήματος, είναι 10.000 φορές μεγαλύτερο από το χρηματικό ποσό που δαπανάται από διεθνείς οργανισμούς για την καταπολέμησή του– μόλις 20-30 εκατομμύρια δολάρια.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Γενικός Γραμματέας της INTERPOL, Jürgen Stock, έχει πει, μεταξύ άλλων: «Το περιβαλλοντικό έγκλημα αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Η πολυπλοκότητα αυτού του τύπου εγκληματικότητας απαιτεί μια πολυεπίπεδη απάντηση που να βασίζεται σε διασυνοριακή συνεργασία. Μέσω των παγκόσμιων δυνατοτήτων αστυνόμευσης, η INTERPOL δεσμεύεται να συνεργαστεί με άλλα κράτη-μέλη, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος με σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον».
Αντί επιλόγου
Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ελάχιστα παραδείγματα από τις έκνομες, παράτυπες και βάρβαρες ενέργειες, στις οποίες προβαίνει το ανθρώπινο χέρι, είτε για να ικανοποιήσει κάποιο σαδιστικό ένστικτο, είτε για να συμμετάσχει στην δύσοσμη κερδοφορία που προκύπτει από αυτές. Σε παγκόσμιο και διεθνές επίπεδο, οι ολοένα αυξανόμενες τιμές στα περιβαλλοντικά εγκλήματα είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικές και απαιτούν συλλογική και συνεργατική διαχείριση.
Σε εγχώριο και ατομικό επίπεδο, είναι επιτακτική ανάγκη να γνωστοποιούνται συχνότερα και αποτελεσματικότερα τέτοια εγκλήματα, με γνώμονα τη μεταλαμπάδευση του πόσο επιβλαβή είναι όχι μόνο για το περιβάλλον αυτό καθαυτό, αλλά και για εμάς τα ίδια, ως όντα που εξελισσόμαστε μέσα του. Τέλος, πρέπει το καθένα εξ ημών να συνειδητοποιήσει τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα η αλόγιστη ρίψη ενός πλαστικού ποτηριού στη θάλασσα και πόσο διαφορετική μπορεί να είναι η έκβαση μέσα από μια τόση δα διαφοροποίηση στις καθημερινές συνήθειες, αξιοποιώντας τους κάδους της ανακύκλωσης και εφαρμόζοντας πρακτικές που συνάδουν με την κυκλική οικονομία.
Εν μέσω πληθωρισμού και διαρκώς αυξανόμενων τιμών, ό,τι έξοδο διαιρείται στα δύο, αυτομάτως συνεπάγεται μια αναγκαία οικονομική «ανάσα».
Στη χώρα μας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, συμβαίνει το εξής παράδοξο: Καταγράφεται καλπάζουσα αύξηση στα πάγια καθημερινά κόστη λόγω του πληθωρισμού που πλήττει όλες τις χώρες παγκοσμίως, την ίδια στιγμή που οι μισθοί και οι κρατικές παροχές προς τις αδύναμες κοινωνικές ομάδες παραμένουν προσκολλημένες σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Αυτή η δυσαναλογία, δυστυχώς, μαστίζει μόνο την Ελλάδα σε τόσο μεγάλο βαθμό, αφού οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αντισταθμίζουν πολύ πιο αποτελεσματικά τις επικείμενες ανόδους στις τιμές, προσφέροντας υψηλότερους μισθούς.
Επί του πρακτέου, αυτό μεταφράζεται σε τεράστια επιβάρυνση των πολιτών, ενώ τα άτομα που βιοπορίζονται μόνα και αυτοτελώς καλούνται να το πληρώσουν πολύ πιο ακριβά από όσα συγκατοικούν με τον/την σύντροφό τους ή με φιλικά πρόσωπα, με γνώμονα πάντα μια διέξοδο από τη φτωχοποίηση στην οποία μας υποβάλλει διαρκώς η πολιτεία.
Ένα βιωματικό παράδειγμα προδίδει μια κοινωνική αδικία
Καταρχάς, ας μου επιτραπεί η παράθεση ενός βιωματικού παραδείγματος, προκειμένου να αποδοθεί με απλό τρόπο η οικονομική επιβάρυνση που υφίσταται ένα άτομο που ζει μόνο του, σε σύγκριση με ένα ζευγάρι, το οποίο συγκατοικεί.
Τα περασμένα Χριστούγεννα, επισκεφθήκαμε με την κολλητή και το αγόρι μου ένα γνωστό πολυκατάστημα, για να προμηθευτούμε στολίδια και εποχιακά διακοσμητικά. Να σημειωθεί, ότι η κολλητή μου ζει μόνη της και φροντίζει εξ ολοκλήρου για τα έξοδα του σπιτιού, αλλά και τα προσωπικά της, ενώ εγώ έχω την τύχη να συγκατοικώ με το αγόρι μου και να μοιραζόμαστε εξ ημισείας τις οικονομικές υποχρεώσεις. Όταν έφτασε η ώρα να ακούσουμε το τελικό ποσό των αγορών μας στο ταμείο, επικράτησε φρίκη: 120€ περίπου και οι δύο λογαριασμοί. Εντούτοις, η κολλητή μου κλήθηκε να πληρώσει μόνη της ολόκληρο το ποσό, αντίθετα με τη δική μας περίπτωση, που συνιστούσε κόστος ύψους 60€ για εμένα και ανάλογο για το αγόρι μου.
Μέσα από τα απλά αυτά μαθηματικά, καταδεικνύεται η κοινωνική αδικία που βιώνουν ειδικά όσοι/όσες/όσα καλούνται να τα βγάλουν πέρα αποκλειστικά με τις δικές τους δυνάμεις, δίχως τη συμβολή συγκατοίκων, συντρόφων ή συγγενών.
Το επιχείρημα της συγκατοίκησης και τα παχυλά ενοίκια
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι, ως επί το πλείστον, ζητούνται εξωφρενικά ενοίκια για ασφυκτικά μικρούς όρους που έχουν ανακαινιστεί εντυπωσιακά, εκ πρώτης όψεως, με υλικά χαμηλής ποιότητας. Εκτός από τη βραχυχρόνια μίσθωση, τo πρόγραμμα Golden Visa και την τεράστια ζήτηση έναντι της χαμηλής προσφοράς, ένα φαιδρό επιχείρημα το οποίο προβάλλουν οι ιδιοκτήτες ή οι μεσίτες, είναι αυτό της συγκατοίκησης, προκειμένου να διαιρείται διά δύο το ενοίκιο. Ωστόσο, με τον κατώτατο μισθό να κυμαίνεται στα 830€ μεικτά (704 περίπου καθαρά) και τις ζητούμενες τιμές ενοικίων να αγγίζουν ή να ξεπερνούν τα 500€/μήνα, εύλογα δημιουργείται τεράστια αναντιστοιχία. Ακόμη κι αν καταβάλλει κάθε συγκάτοικος από 250€, τα 454€ που υπολείπονται δεν επαρκούν για να καλύψουν τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες.
Συνεπώς, εφόσον ήδη είναι ασφυκτικές οι συνθήκες για ένα ζευγάρι, που υποτίθεται ότι έχει και το προνόμιο του να μοιράζεται τα έξοδα, πώς μπορεί να διαβιώσει αξιοπρεπώς ένα single άτομο, το οποίο επιθυμεί να ζήσει μόνο του;
Τα μηνιαία έξοδα και το ενδεχόμενο της συναισθηματικής υποχώρησης, έναντι της οικονομικής ανάγκης
Εκτός από το θεμελιώδες κεφάλαιο της στέγασης, έχει ανοίξει διάπλατα και η «ψαλίδα» στα πάγια έξοδα του νοικοκυριού, όπως τρόφιμα, λογαριασμοί, καύσιμα κ.λπ. Αν, υποθετικά, καταλήξουμε ότι το συνολικό αυτό κόστος ανέρχεται στα 200-300€ το μήνα, με πολύ απλές πράξεις, γίνεται αντιληπτό αυτό που ήδη γνωρίζαμε, ότι, δηλαδή, διαφοροποιείται στα μισά η συνεισφορά στην περίπτωση της συγκατοίκησης.
Πάρα ταύτα, η αντικειμενική καταπίεση που προκαλούν οι οικονομικές αποκλίσεις σε ένα κλίμα απόλυτης επισφάλειας, λειτουργούν επικουρικά στη διατήρηση μιας σχέσης/συγκατοίκησης που ίσως έχει αρνητικό πρόσημο για τον συναισθηματικό ή ψυχικό κόσμο έστω της μιας πλευράς. Οπότε, τίθεται το ζήτημα του κατά πόσο μπορεί να παραμένουν τα ζευγάρια σε μία σχέση, επειδή δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν διαφορετικά σε οικονομικό επίπεδο.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 23% των ζευγαριών παραμένει μαζί λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Αυτό, σαφώς, εγείρει κοινωνικούς προβληματισμούς, αναφορικά με το πόσο εντάξει είναι να ζούμε σε ένα καθεστώς που «υποχρεώνει», με έμμεσο τρόπο, τους πολίτες να παραμένουν σε αδιέξοδες καταστάσεις που δεν τους ικανοποιούν συναισθηματικά, έχοντας σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία.
Το ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας και το έγκλημα του να είσαι single
Σε χώρες με υγιή οικονομία, προβλέπεται μια σειρά ελαφρύνσεων και επιδοτήσεων σε οικονομικά αδύναμους πολίτες– εκτός από τη γενναιόδωρη προσφορά θέσεων εργασίας με πολύ ικανοποιητικούς μισθούς. Στη χώρα μας, το ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας χτυπάει φιλικά τον πολίτη στην πλάτη, χαμογελώντας ειρωνικά και μιλώντας με περίσσιο θράσος για ανάπτυξη (;) και για αύξηση των θέσεων εργασίας.
Φευ, αν τύχει να είσαι single σε αναζήτηση κατοικίας προς ενοικίαση και εξαρτάσαι από τους πενιχρούς εγχώριους μισθούς, τότε διαπράττεις τεράστιο έγκλημα. Με θύμα τον ίδιο σου τον εαυτό.
Οι ελληνικές craft μπύρες πλέον είναι περισσότερες από ποτέ. Πού οφείλεται η άνθηση του ελληνικού craft κύματος και ποιες οι προκλήσεις του;
Όταν ακούς μπύρα, έρχεται στο μυαλό μας αυτόματα η lager ή πιο συγκεκριμένα η βιομηχανική εκδοχή της. Υπάρχουν πολλά παραπάνω είδη, τα οποία εδώ και χρόνια προσπαθεί να αναπαραγάγει η ελληνική craft σκηνή, δηλαδή άνθρωποι παθιασμένοι με τον ζύθο και τον πειραματισμό.
Τι είναι η craft μπύρα;
Πρόκειται για ετικέτες μπύρας που παράγονται από μικρούς ανεξάρτητους παραγωγούς. Χαρακτηριστικό τους είναι η έμφαση στην ποιότητα, η μη σταθερότητα στο τελικό προϊόν, η οποία προσδίδει μία μοναδικότητα σε κάθε παρτίδα και ο πειραματισμός με styles και υλικά. Στην πράξη δεν είναι μόνο το ίδιο το προϊόν, αλλά μία ολόκληρη κουλτούρα πίσω από αυτό. Παρακάτω θα δούμε κάποιες βασικές διακρίσεις για να γίνουν περισσότερο αντιληπτά αυτά.
Τι θεωρείται μικροζυθοποιία;
Η βασική νομοθετική διάκριση ανάμεσα στη μακροζυθοποιία (macrobrewery) και τη μικροζυθοποιία (microbrewery) γίνεται με βάση τα εκατόλιτρα που παράγονται ετησίως. Για να θεωρηθεί ένα ζυθοποιείο μικρό, η ετήσια παραγωγή του δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 200.000 εκατόλιτρα. Οποιαδήποτε μονάδα υπερβαίνει αυτή την παραγωγή αυτομάτως λογίζεται ως μεγάλη ζυθοποιία.
Τι είναι οι νομάδες;
Οι μικροί παραγωγοί είτε κατέχουν δικό τους ζυθοποιείο είτε είναι νομάδες (nomads ή gypsy brewers). Οι τελευταίοι ουσιαστικά δεν έχουν ιδιόκτητη μονάδα παραγωγής, γι’ αυτό και συνεργάζονται με διάφορα ζυθοποιεία της Ελλάδας και του εξωτερικού για να δημιουργούν τις συνταγές τους.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως διάκριση υπάρχει και ανάμεσα στα μικρά ζυθοποιεία. Ο εξοπλισμός, η εμπειρία και οι τεχνικές παραγωγής διαφέρουν και αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία μίας craft μπύρας. Παράλληλα, ανάμεσα στους ζυθοποιούς γίνεται λόγος και για το μικροκλίμα της εκάστοτε περιοχής, όμως πρόκειται για μία πολύ εξειδικευμένη συζήτηση που δεν μας αφορά. Η αξία της έγκειται αποκλειστικά στο να καταλάβουμε πόσο σύνθετο είναι να παραχθεί μία μπύρα και να πετύχει.
Ο ρόλος της οικοζυθοποιίας
Το homebrewing έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της μικροζυθοποιίας ανά τον κόσμο. Αν μιλήσεις με ζυθοποιούς, οι περισσότεροι θα σου αποκαλύψουν πως ξεκίνησαν από hobby με ένα kit στο σπίτι, όπου πειραματίζονταν σε πλαστικούς κάδους. Σταδιακά εξελίχθηκαν, μελέτησαν, παρακολούθησαν σεμινάρια ή κάποιο σχετικό μεταπτυχιακό, εργάστηκαν σε κάποια μονάδα ή ήρθαν άμεσα σε επαφή με άτομα του χώρου και με αυτό τον τρόπο προχώρησαν επιχειρηματικά.
Οι απαρχές της craft μπύρας στην Ελλάδα
Οι απαρχές του craft κινήματος εντοπίζονται στην Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο τις δεκαετίες του 1980 και 1990.
Στην Ελλάδα η πρώτη μικροζυθοποιία ήταν η Craft που άνοιξε το 1997, ξεκινώντας στο Χαλάνδρι με την ιδέα η μπύρα να παράγεται και να σερβίρεται στο ομώνυμο εστιατόριο. Το 1998 ιδρύεται η Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης (η οποία μέχρι σήμερα θεωρείται μικροζυθοποιία) και η ΖΕΟΣ στην Αργολίδα.
Η δεκαετία του 2000 φέρνει το άνοιγμα ακόμα περισσοτέρων ζυθοποιείων. Αν και κάποια δεν υπάρχουν σήμερα όπως για παράδειγμα η Πειραϊκή Μικροζυθοποιία, άφησαν το στίγμα τους και συνέβαλαν στην εξέλιξη του κλάδου. Χαρακτηριστικό είναι πως εκείνη την εποχή το κοινό αρχίζει και εκπαιδεύεται στα νέα είδη μπύρας και ανακαλύπτει πως πέρα των γνωστών μεγάλων εταιρειών υπάρχουν και άλλοι παραγωγοί. Σε αυτό βοήθησαν και οι διάφορες μπυραρίες, όπου η τάση της εποχής ήταν να σερβίρουν φαγητό.
Το δεύτερο κύμα
Το δεύτερο κύμα της ελληνικής craft μπύρας μπορούμε να το ορίσουμε κατά τα μέσα της δεκαετίας του 2010. Μέσα σε αυτό το διάστημα, παρά την οικονομική κρίση, υπήρξε μία κορύφωση. Πολλές αγαπημένες ζυθοποιίες εμφανίζονται για πρώτη φορά τότε και γρήγορα κατακτούν τις καρδιές του κοινού. Σε αυτό συνέβαλε η σταδιακή «δίψα» για νέα είδη μπύρας, όπως οι εξαιρετικά αρωματικές και γευστικά περίπλοκες IPA που γίνονται σταδιακά mainstream.
Η νέα γενιά ζυθοποιών πειραματίζεται με διάφορους εξωτικούς λυκίσκους και ξένες βύνες για πρώτη φορά, με αποτέλεσμα σχεδόνκάθε περιοχή της Ελλάδας να έχει μέχρι το τέλος της δεκαετίας ένα μικροζυθοποιείο.
Τότε είναι που δημιουργούνται νέοι χώροι που σερβίρουν κυρίως ελληνικές μπύρες. Αρκετές κάβεςξεκινούν να εξειδικεύονται στο συγκεκριμένο είδος φέρνοντας craft μπύρες απ’ όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό. Εμφανίζονται blogs και sites που βοηθούν στην ενημέρωση του κοινού, οργανώνονται περισσότερα festivals και τέλος ανοίγουν καταστήματα για homebrewers.
Η μπύρα πλέον έχει απεμπλακεί από το φαγητό και αποκτά ένα αυτόνομο γαστρονομικό ταξίδι στον χώρο της εστίασης. Σε αυτό συνέβαλαν καθοριστικά τα taprooms και τα bottleshops, μαγαζιά τα οποία διαμορφώνουν ένα διαφορετικό πλαίσιο κατανάλωσης. Η κεντρική ιδέα αυτών των μικρών χώρων είναι η απλότητα στη διακόσμηση, το self service –όπου ο/η καταναλωτής/ώτρια επιλέγει μπύρες από το ψυγείο ή βλέπει τους μαυροπίνακες με τα διαθέσιμα βαρέλια που αλλάζουν σχεδόν καθημερινά ετικέτες– και η δυνατότητα να απολαύσει φαγητό από άλλο κατάστημα χωρίς να υπάρξει κάποιο πρόβλημα με την πολιτική του μαγαζιού. Το κοινό πλέον δεν πίνει απλά μπύρες, αλλά συμμετέχει σε μία μορφή γευσιγνωσίας και ενημερώνεται ενεργά.
Η πανδημία και τα events
Η είσοδος στη δεκαετία του 2020 βρίσκει την ελληνική craft μπύρα σε συνθήκες lockdown. Οι καταναλωτές καλούνται, όσο είναι ανοιχτή η εστίαση, να παίρνουν τις μπύρες στο χέρι ή να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους. Τότε είναι που δημιουργήθηκαν αρκετά νέα spotsγια τη νυχτερινή ζωή στην Αθήνα και άλλαξε σε σημαντικό βαθμό ο τρόπος με τον οποίοι αρκετοί βγαίνουν μέχρι και σήμερα. Παρά τις συνθήκες αβεβαιότητας, αυτά τα τρία χρόνια συνέχισαν να παρουσιάζονται νέοι δημιουργοί, αλλά και taprooms, τα οποία πολλές φορές ήταν η εξέλιξη διάφορων νομαδικών ετικετών.
Το τέλος των μέτρων έφερε μία νέα κανονικότητα στον χώρο της ελληνικής craft μπύρας. Πλέον κάθε νέα κυκλοφορία συνοδεύεται από release party, ένα θεματικό event όπου το κοινό έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει το πρώτο batch της κάθε μπύρας, να γνωρίσει τους ζυθοποιούς, να γευτεί street food και να αγοράσει σχετικό merch. Το marketing πλέον έχει γίνει κομμάτι της κοινότητας και σταδιακά πλήθος διοργανώσεων δίνουν τη δυνατότητα παρουσίας pop-up περιπτέρων από μικροζυθοποιούς.
Υπάρχει επιπλέον περιθώριο ανάπτυξης;
Ως επίλογο θα παραθέσω κάποιες από τις προκλήσεις και έναν προβληματισμό τον οποίο και μοιράζομαι αρκετές φορές με τους ίδιους τους δημιουργούς.
Για το εξωτερικό το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το craftwashing, δηλαδή η δημιουργία προϊόντων από πολυεθνικές μακροζυθοποιίες, τα οποία σχεδιάζονται και επικοινωνούνται ως αυθεντικά craft και ανεξάρτητα. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και οι εξαγορές μικροζυθοποιείων, τα οποία καλούνται να συνεχίσουν τη λειτουργία τους κάτω από ένα νέο πλαίσιο χάνοντας εντελώς την ανεξαρτησία τους. Πολλές φορές ασκείται κριτική, καθώς μειώνεται αισθητά η ποιότητα των προϊόντων λόγω των στόχων για υψηλότερη κερδοφορία.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι οι υψηλές τιμές, οι οποίες πολλές φορές είναι απαγορευτικές. Κάποιες craft μπύρες ακολουθούν ιδιαίτερα σύνθετες και απαιτητικές διαδικασίες παραγωγής. Το αποτέλεσμα είναι να βγαίνουν σε εξαιρετικά μικρές παρτίδες και να κοστολογούνται αρκετά υψηλά. Έτσι η craft μπύρα καταλήγει συχνά είδος πολυτελείας, αλλά και συμπαρασύρει την άνοδο των τιμών συνολικά. Από την άλλη πλευρά, τα προϊόντα της μακροζυθοποιίας είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικά.
Διάσταση του ίδιου προβλήματος, είναι οι νομικοί περιορισμοί που αντιμετωπίζουν οι τολμηροί ζυθοποιοί στην Ελλάδα. Το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει τον πειραματισμό, αντιθέτως τον περιστέλλει καθώς τον επιβαρύνει φορολογικά. Με αυτό τον τρόπο, αρκετοί ζυθοποιοί καταφεύγουν σε μονάδες του εξωτερικού, ώστε να «βράσουν» δίχως περιορισμούς.
Ολοκληρώνοντας, παραθέτω και έναν προσωπικό προβληματισμό σχετικά με τη γευστική διαφοροποίηση. Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και στην craft μπύρα υπάρχουν παγκόσμιες και εγχώριες τάσεις. Η είσοδος κάποιων νέων ζυθοποιών πολλές φορές γίνεται με τον ασφαλή τρόπο: εκτελώντας μία συνταγή η οποία στην πραγματικότητα δεν έχει να προσφέρει κάτι το επιπλέον, καθώς κυκλοφορεί από αρκετούς άλλους παραγωγούς.
Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που μπορούν να εντοπιστούν και αστοχίες, καθώς η συνταγή δεν εκτελέστηκε σωστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει η αίσθηση ενός κορεσμού και στο τέλος να απουσιάζει ηουσία της μοναδικότητας σε κάθε ποτήρι.
Το παιχνίδι χάνεται όταν ο καταναλωτής δεν μπορεί να διακρίνει γευστικά την ταυτότητα της κάθε ετικέτας και εύκολα μπορεί να μπερδέψει το προϊόν με οποιαδήποτε άλλη μπύρα της αντίστοιχης κατηγορίας, παρά το ευφάνταστο κουτάκι ή μπουκάλι.
Πάλεψε χρόνια για την ανεξαρτησία της στη μουσική, έγραψε ιστορία με τα βραβεία που κέρδισε ο δίσκος της “My 21st century blues” και συνεχίζει να είναι αναπολογητικά ο εαυτός της.
“Hello, it’s RAYE here. Please, get nice and comfortable and lock your phones. Because the story is about to begin” τραγουδά η 26χρονη Βρετανίδα και εμείς παρακολουθούμε μια “Oscar-winning“ performance.
Αυτό είναι μόνο ένα από τα 15 tracks του “My 21st century blues”, του πρώτου της δίσκου ως ανεξάρτητη καλλιτέχνιδα, με τον οποίο η Raye έγραψε ιστορία. Η τραγουδίστρια και τραγουδοποιός κέρδισε 6 βραβεία στα BRIT Awards, σπάζοντας κάθε ρεκόρ. Ξεπέρασε τους Blur, την Adele και τον Harry Styles σε αριθμό βραβείων σε μία μόνο τελετή. Συγκεκριμένα, κέρδισε τα βραβεία Artist of the Year, Album of the Year και Song of the Year και «έκλαιγε σαν παιδί» μετά, όπως είπεστοBillboard.
Δεν είναι άλλη μία Βρετανίδα καλλιτέχνιδα. Η κατά κόσμον γνωστή ως Rachel Agatha Keen είναι 26 χρονών και μπορεί να βγάλει κορώνες που σε ξαφνιάζουν, να σε ταξιδέψει από ένα jazz club και το blues σύμπαν της σε πιο funk και pop ρυθμούς. Τα κομμάτια του δίσκου της αγκαλιάζουν όλη αυτή τη γκάμα επιρροών της Raye ως τραγουδίστριας της τζαζ.
Η Keen μεγάλωσε με Nina Simone και Jill Scott και εκπαιδεύτηκε στο BRIT School, όπου φοίτησαν και φωνές όπως η Amy Winehouse και η Adele. Η Raye έχει γράψει τραγούδια για τη Beyoncé, τη Rihanna, τον David Guetta, τον John Legend και την Ellie Goulding.
Από το Tooting στο νότιο Λονδίνο έφτασε να εμφανιστεί τις προάλλες στην δημοφιλή αμερικανική εκπομπή Saturday Night Live, όπου έγινε χαμός με την συγκλονιστική ερμηνεία του “Escapism”.
Tο “Escapism” έγινε το Νο.1 track της RAYE στο Ηνωμένο Βασίλειο και η πρώτη είσοδος στο Billboard Hot 100 το 2023, φτάνοντας στην 22η θέση. Έχει 35 εκατομμύρια views στο Youtube (πάνω από 240 εκατ. στο Spotify) και αναπολογητικούς στίχους όπως: “Drunk calls, drunk texts, drunk tears, drunk sex / I was lookin’ for a man who was on the same page… I don’t wanna feel how I did last night”.
Η 26χρονη τραγουδίστρια, πιστή στην αξία του storytelling που διατρέχει όλο το album της, τραγούδησε το “Worth It”, αφού πρώτα κάθισε στο πιάνο για την εισαγωγή του κομματιού, χαρίζοντάς μας απίστευτα vocals και φτάνοντας σε ένα ξεσηκωτικό φινάλε με τη συμβολή ορχήστρας και χορωδίας.
Με ειλικρίνεια που τσακίζει, σε τραγούδια όπως το “Ice Cream Man”, αφηγείται την σεξουαλική της κακοποίηση από έναν παραγωγό: “It took a while to understand what my consent means/ If I was ruthless, they’d be in the penitentiary/ But all the stress of being honest wouldn’t help me/ I pushed it down, but it was living in me rent free”.
Στο έντονο “Hard Out Here” ραπάρει “my pen is a gun” και προειδοποιεί τα λευκά αρσενικά στη βιομηχανία μουσικής να πάρουν τα χέρια τους από πάνω της: “All the white men CEOs, fuck your privilege/Get your pink chubby hands off my mouth”.
Στο “Body Dysmorphia”, περιγράφει τη μάχη της με τη διαταραγμένη διατροφή: “XL T-shirts, baggy jeans/So I don’t have to stress about it/ Marijuana every day so I cannot obsess about it”. Δεν διστάζει να πιάσει και τον πολιτικό στίχο, τραγουδώντας στο “Environmental Anxiety”:
“Come on kids, it’s time to vote / Boris Johnson’s sniffing coke / All the children are depressed / Not the future we had hoped.”
Η Raye από τα 17 της είχε υπογράψει συμβόλαιο με την δισκογραφική Polydor για τέσσερις δίσκους. Από το 2014, μετά την κυκλοφορία του πρώτου EP της, όμως την είχε διαρκώς στο περίμενε. Ο λόγος; Η δισκογραφική εταιρεία αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει το ολοκληρωμένο ντεμπούτο της μέχρι να πιάσει τα «νούμερα της επιτυχίας» για την εταιρεία, και η ίδια ένιωθε θυμωμένη και παγιδευμένη σε έναν κύκλο προσωρινών συνεργασιών και κάποιων κυκλοφοριών EP. Μέχρι που η τραγουδοποιός μίλησε ανοιχτά και ξεμπρόστιασε την Polydor και πλέον κινείται ανεξάρτητα.
I have been on a 4 ALBUM RECORD DEAL since 2014 !!! And haven’t been allowed to put out one album. ALL I CARE ABOUT is the music. Im sick of being slept on and I’m sick of being in pain about it this is not business to me this so personal
Αποκόπηκε από το label και τώρα επιτέλους ζει το όνειρό της. Μάλιστα, στο Kings Cross του Λονδίνου έστησαν ολόκληρο installation, εμπνευσμένο από το εξώφυλλο του άλμπουμ, η Guardian δημοσίευσε δύο κριτικές με 4 στα 5 αστεράκια και οι σαρωτικές εμφανίσεις της δεν δείχνουν σταματάνε.
Όπως λέει η Raye:“I’m a very fucking brave strong woman/ And I’ll be damned if I let a man ruin/ How I walk, how I talk, how I do it” και προχωράει μπροστά, χωρίς να κοιτά πίσω κι εμείς ανυπομονούμε να ακούσουμε τις επόμενες επιτυχίες της.
Ψηφιακή κοινωνική αξιολόγηση, καταγραφή αναμνήσεων, ανέβασμα του ανθρώπινου εγκεφάλου σε servers κ.ά. Πώς μία τηλεοπτική σειρά για τις αρνητικές πτυχές της τεχνολογικής εξέλιξης έπεσε μέσα σε όλα;
Προσοχή, περιέχει spoilers.
Ήταν Δεκέμβρης του 2011 όταν κυκλοφόρησε το πρώτο επεισόδιο της βρετανικής σειράς Black Mirror. Σε αυτό, ο βρετανός πρωθυπουργός εξαναγκάζεται σε σεξουαλική πράξη με ένα γουρούνι ζωντανά στη δημόσια τηλεόραση, μόλις 4 χρόνια πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο Piggate.
Ο δημιουργός της σειράς, Charlie Brooker, ξέρει πολύ καλά τι κάνει. Παντρεύει την τεχνολογική πρόοδο με τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης και έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια από τις σπουδαιότερες τηλεοπτικές σειρές της σημερινής εποχής. 13 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου κύκλου, το «Black Mirror» και πολλά από τα ακραία σενάρια που βλέπουμε σε αυτόν τον «καθρέφτη» έχουν ήδη γίνει ή κοντεύουν να γίνουν πραγματικότητα.
Καταγραφή αναμνήσεων – “The Entire History of You” (σεζ.1, επ.3)
Η ιδέα του να μπορείς να ανατρέξεις σε παρελθοντικές συζητήσεις μπορεί να σου ακούγεται χρήσιμη σε κάποιες περιπτώσεις (όπως για παράδειγμα σε έναν τσακωμό που διαφωνείτε για το ποιος είπε τι), όμως ελλοχεύει η ευκολία του να χαθεί ο έλεγχος και πάνω σε αυτό στηρίχτηκε το τρίτο επεισόδιο της σειράς. Οι πρωταγωνιστές φορούν ένα εμφύτευμα που καταγράφει όσα βλέπουν και ακούν σε εικοσιτετράωρη βάση. Αποτέλεσμα αυτού, η αναδρομή στις «αναμνήσεις» με την παραμικρή αφορμή, η έλλειψη εμπιστοσύνης και ο βασανισμός του ίδιου του μυαλού.
Το αν μια τέτοια τεχνολογία έχει θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα δεν χρειάζεται να το φανταστούμε, αφού σήμερα μπορούμε να το δοκιμάσουμε. Μόλις λίγους μήνες πριν ανακοινώθηκε η κυκλοφορία του Rewind Pedant που φοριέται γύρω από το λαιμό και ηχογραφεί τα πάντα. Ταυτόχρονα, ηχογραφήσεις από εικονικούς βοηθούς (Siri, Alexa) χρησιμοποιούνται σήμερα σαν αποδεικτικά στοιχεία σε δικαστήρια.
Κουλτούρα του cancel – “Hated in the Nation” (σεζ. 3, επ.6)
Σε έναν κόσμο που το γνωστό σε όλους #cancel έχει μετατραπεί στο #DeathTo, η παρότρυνση σε κοινωνικό και επαγγελματικό αποκλεισμό, έχει γίνει πια προτροπή σε κανονικό θάνατο.
Χακαρισμένες ρομποτικές μέλισσες εισέρχονται στο αυτί όσων χρηστών το όνομα φιγουράρει δίπλα από το #DeathTo (συνήθως ως αποτέλεσμα των προβληματικών δημοσιεύσεων τους) και τους δολοφονούν.
Παρόλο που στην πραγματική ζωή δεν πεθαίνεις αν γίνεις cancelled, η επιρροή που ασκούν ομάδες στο ίντερνετ και η παρότρυνση σε κακοποιητικές συμπεριφορές είναι πραγματική. Στο τέλος του επεισοδίου, οι «μέλισσες» στρέφονται εναντίον όσων τουίταραν το συγκεκριμένο hashtag, βάζοντάς το θεατή στην άβολη θέση να αναλογιστεί κατά πόσο διαφέρει από αυτόν που πολεμά, όταν γίνεται ίδιος.
Σύστημα διαδικτυακής αξιολόγησης – “Nosedive” (σεζ. 3, επ.1)
Σε ένα από τα αγαπημένα επεισόδια του κοινού, η αξιολόγηση που σήμερα κάνουμε στον οδηγό ταξί για παράδειγμα, γίνεται από όλους για όλους. Η βαθμολόγηση στον δυστοπικό κόσμο του “Nosedive” δεν αφορά στην επαγγελματική σου δραστηριότητα, αλλά σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής.
Κάθε αλληλεπίδραση με άλλα άτομα – ακόμα και το να βρεθείτε τυχαία στο ίδιο ασανσέρ – αξιολογείται με 1 έως 5 αστεράκια. Πράξεις όπως το να δώσεις φιλοδώρημα ανεβάζουν το σκορ σου και μια χαμηλή βαθμολογία σε αποκλείει από ορισμένες δραστηριότητες, όπως το να μπεις σε αεροπλάνο.
Κάτι τέτοιο σήμερα φαντάζει ακραίο, παρά την υπερβολική ενασχόληση πολλών ατόμων με την διαδικτυακή τους εικόνα. Στην Κίνα, ωστόσο, το Social Credit System βρίσκεται ήδη σε λειτουργία και βαθμολογεί τους πολίτες με βάση την συμπεριφορά τους, η οποία παρακολουθείται από κάμερες με μηχανισμούς αναγνώρισης προσώπων. To 2018, 23 εκατομμύρια άτομα αποκλείστηκαν από το να ταξιδέψουν λόγω του χαμηλού σκορ τους, που μειώθηκε χάρη σε διάφορα αδικήματα όπως η χρήση ναρκωτικών, η φοροδιαφυγή και η διάδοση ψευδών ειδήσεων.
Η ανθρωποφαγία σαν περιεχόμενο – “White Bear” (σεζ. 2, επ.2)
Μια γυναίκα ξυπνάει κάθε πρωί με αμνησία και καθώς προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει, παρατηρεί όλο και περισσότερους ανθρώπους να την βιντεοσκοπούν με τα κινητά τους. Στη συνέχεια, τρομοκρατημένη προσπαθεί να ξεφύγει από αυτό που της συμβαίνει, ενώ στο τέλος δέχεται ηλεκτροσόκ και ξαναζεί τον ίδιο «εφιάλτη» από την αρχή.
Όπως τελικά μαθαίνουμε, η ίδια μαζί με τον σύντροφό της δολοφόνησε ένα κοριτσάκι και η τιμωρία της είναι να ζει καθημερινά σε ένα εκδικητικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης που της αναιρεί την μνήμη για να μαθαίνει εκ νέου το έγκλημα που διέπραξε. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε ένα θεματικό πάρκο.
Αυτή η ακραία μορφή ανθρωποφαγίας μπορεί να μην αποτυπώνει κυριολεκτικά τη σημερινή πραγματικότητα, ωστόσο θυμίζει κατά πολύ την τάση μας να αναθέτουμε στον εαυτό μας τον ρόλο του εκδικητή. Φυσικά, το θεματικό πάρκο δεν θα μπορούσε να μην συμβολίζει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που αντιμετωπίζουν κάθε έγκλημα σαν σόου, με το κοινό να παρακολουθεί διψώντας για αίμα.
Το «θα σ’αγαπώ για πάντα» αποκτά κυριολεκτική έννοια σε ένα από τα λίγα αισιόδοξα επεισόδια της σειράς. Η ανάρτηση της ανθρώπινης συνείδησης σε servers μπορεί να προσφέρει σε όλα τα άτομα τη δυνατότητα να ζήσουν πραγματικά ελεύθερα, ερωτευμένα και «αθάνατα». Ο κόσμος στον οποίο ερωτεύεται η Yorkie με την Kelly δεν είναι πραγματικός.
Πρόκειται για ένα εικονικό σύστημα, μια προσομοίωση της πραγματικότητας στην οποία έχουν πρόσβαση χάρη σε μια συσκευή που έχουν στο κεφάλι τους. Οι δύο γυναίκες που πλησιάζουν το τέλος της ζωής τους, επιθυμούν να μεταφέρουν το μυαλό τους σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον, προκειμένου να ζήσουν μαζί και για πάντα.
Ταξική ανισότητα, καπιταλισμός και «ψυχαγωγία» – Fifteen Million Merits (σεζ. 1, επ.2)
Σε αυτό το αριστουργηματικό –κατά τη γνώμη μου– επεισόδιο βλέπουμε να ξεδιπλώνονται η καπιταλιστική καταπίεση, οι ταξικές ανισότητες και η εκμεταλλευτική βιομηχανία της διασκέδασης. Εδώ, οι πολίτες που λειτουργούν σαν ζωντανές μπαταρίες κάνοντας στατικό ποδήλατο με αντάλλαγμα τα βασικά για την επιβίωσή τους, βομβαρδίζονται με διαφημίσεις, ψυχαγωγούνται μόνο με ανθρωποφαγικά talent shows και ζουν κάθε μέρα μια μονότονη ζωή, από την οποία η μόνη διέξοδος είναι η ένταξη στον χώρο του θεάματος.
Ο πρωταγωνιστής που πολύ γρήγορα εντοπίζει την εκμετάλλευση του συστήματος, δίνει όλα του τα χρήματα για να βρεθεί μπροστά στην κριτική επιτροπή. Στη συνέχεια ξεσπά για όλα ενώπιον του κόσμου, απειλώντας παράλληλα ότι θα κάνει κακό στον εαυτό του αν δεν αλλάξει ριζικά το σύστημα. Καταλήγει να εντυπωσιάζει τους πάντες και να γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά ονόματα με δική του εκπομπή στην οποία «πολεμάει το σύστημα» με αντάλλαγμα μια φαινομενικά καλύτερη ζωή σε ένα μεγαλύτερο και ομορφότερο ψηφιακό κελί.
Αν αυτό δεν είναι απόδειξη της σημερινής πραγματικότητας που ακόμα και την εναντίωση στο σύστημα, την οικειοποιείται το ίδιο το σύστημα και τελικά την χρησιμοποιεί για παραγωγή κέρδους, τότε τι είναι;
Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε πως θα βγει νέος κύκλος του Black Mirror το 2025. Προβληματίζομαι για το τι θα δούμε, αλλά περισσότερο για το τι θα ζήσουμε.
