Love bombing ή «βομβαρδισμός αγάπης»: Μια από τις πιο τοξικές και χειριστικές εκδηλώσεις υπερβολικής αγάπης και προσοχής απέναντι σε ένα άτομο, μέσω των οποίων ο θύτης – άμεσα ή έμμεσα – επιχειρεί να αποκτήσει το πάνω χέρι σε μια σχέση, δημιουργώντας αίσθηση υποχρέωσης στον αποδέκτη.

Αν και ο όρος φαίνεται ότι προδίδει εξαρχής την τοξικότητα της κατάστασης, τις περισσότερες φορές το άτομο που βιώνει love bombing είναι εξαιρετικά δύσκολο να το αντιληφθεί. «Αυτό που κάνει το love bombing τόσο περίπλοκο για τον αποδέκτη είναι ότι στην αρχή, πραγματικά αισθάνεται υπέροχα», υποστηρίζει η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Sasha Jackson. «Νιώθει ξεχωριστ@, απαραίτητ@, πολύτιμ@ και άξι@, δηλαδή όλα τα στοιχεία που συμβάλλουν και αυξάνουν την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου», προσθέτει.

Ωστόσο, πίσω από όλες αυτές τις μεγαλειώδεις χειρονομίες και τις υπερβολικές εκδηλώσεις αγάπης, ο “love bomber” επιχειρεί απλώς να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του θύματος. Αυτή η τακτική είναι τόσο αποτελεσματική γιατί δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι ο θύτης είναι «ευάλωτος». Αυτό, με τη σειρά του, αναγκάζει τον δέκτη να ανοιχτεί περισσότερο από ό,τι συνήθως, αφήνοντας έτσι «ξεκλείδωτη την πόρτα» για χειραγώγηση και έλεγχο.

Από πού προέρχεται ο όρος;

Ο όρος «βομβαρδισμός αγάπης» επινοήθηκε κατά τη δεκαετία του 1970 στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το θρησκευτικό κίνημα «Εκκλησία της Ενοποίησης», τα μέλη του οποίου ονομάζονται και “Moonies”. Το 1996, η καθηγήτρια ψυχολογίας Margaret Singer, είχε αναφέρει την ιδέα στο βιβλίο της με τίτλο “Cults in Our Midst”.

Σύμφωνα με τη Singer, οι Moonies χρησιμοποιούσαν μεθόδους «βομβαρδισμού» αγάπης με στόχο να στρατολογήσουν και να προσηλυτίσουν τους ανθρώπους. Όλη αυτή η συντονισμένη προσπάθεια ήταν υπό την καθοδήγηση μιας ηγεσίας.

Με τη σειρά του, στο εγχειρίδιο “What Is Psychology?: Social Psychology”, ο Hal Belch προσδιορίζει το “love bombing” ως μια τακτική που χρησιμοποιούν οι ηγέτες αιρέσεων. «Για να προσελκύσουν πιθανά μέλη, οι ηγέτες αιρέσεων χρησιμοποιούν πληθώρα τεχνικών οικοδόμησης αυτοεκτίμησης συλλογικά γνωστές ως love bombing, στις οποίες πλημμυρίζουν τους νεοσύλλεκτους με συνεχή αγάπη και επαίνους».

Από τότε μέχρι σήμερα, ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί σε πληθώρα περιπτώσεων, προδίδοντας προβληματικές συμπεριφορές που δεν έχουν ευγενείς προθέσεις αλλά αντιθέτως, στοχεύουν στη διατήρηση της εξουσίας και του ελέγχου σε κάθε μορφή σχέσης.

Το love bombing είναι μία μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης

Σύμφωνα με τη Lori Nixon Bethea, PhD και ιδρύτρια της συμβουλευτικής Intentional Hearts Counseling Services, το love bombing είναι απτό παράδειγμα ναρκισσιστικής συμπεριφοράς. «Οι love bombers επιδιώκουν να αποκτήσουν γρήγορα τη στοργή και την προσοχή κάποιου, παρουσιάζοντας μια εξιδανικευμένη εικόνα του εαυτού τους». Ο στόχος τους φυσικά είναι να ενισχύσουν το εγώ τους αποκτώντας δύναμη πάνω στους άλλους.

Δυστυχώς, εν έτει 2023, αυτή η μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης έχει γίνει ιδιαίτερα διαδεδομένη μεταξύ των ναρκισσιστών της νέας γενιάς. Μέσα στο διαδικτυακό κόσμο, οι love bombers έχουν τη δυνατότητα να βομβαρδίζουν πολλά θύματα την ίδια στιγμή. Όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, το love bombing παίρνει μεγάλες διαστάσεις στον σύγχρονο κόσμο των γνωριμιών, με αποτέλεσμα η γνήσια εκδήλωση στοργής και αγάπης να «βυθίζεται» μπροστά σε αυτή την τακτική.

https://www.tiktok.com/@hmae/video/7197533517763628334

Πώς μπορείς να ξεφύγεις από μία τέτοια κατάσταση;

Ως μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης και συναισθηματικής κακοποίησης, το love bombing μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιζήμιο για την ψυχική υγεία του θύματος. Σε περίπτωση, λοιπόν, που συνειδητοποιήσεις ότι ο/η σύντροφός σου χρησιμοποιεί αυτή την τακτική απέναντί σου ή έχει οποιαδήποτε χειριστική συμπεριφορά, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι αρχικά να απομακρυνθείς με ασφάλεια. Έπειτα, μπορείς να ζητήσεις συμβουλή από έναν στενό σου φίλο ή ακόμα και από ένα άτομο του οικογενειακού σου περιβάλλοντος, που γνωρίζεις ότι μπορεί να σου δώσει τις κατάλληλες συμβουλές.

«Όταν μια σχέση εξελίσσεται πολύ γρήγορα – ή ένας σύντροφος επιχειρεί να εξελιχθεί πολύ γρήγορα – είναι σημαντικό να ενημερώσεις τον σύντροφό σου για τα συναισθήματα σου», υποστηρίζει η καθηγήτρια και συμβουλευτική ψυχολόγος, Degges-White. «Εάν ο/η σύντροφός σου είναι πρόθυμ@ να σε ακούσει και να κάνει λίγο πίσω, μπορεί να υπάρχει λόγος να δώσεις, και στη σχέση, περισσότερο χρόνο για να αναπτυχθεί». «Εάν ωστόσο πρόκειται για “love bomber”, οι λάθος προσπάθειές ίσως επιβαρύνουν τα πράγματα και να επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα».

Σε κάθε περίπτωση, όταν ένα άτομο παρουσιάζει την παραπάνω συμπεριφορά, μπορεί να βοηθηθεί μόνο από ειδικούς και φυσικά εφόσον το επιθυμεί. Εσύ, όμως, πρέπει να φροντίσεις τον εαυτό σου και να συνειδητοποιήσεις ότι δεν φέρεις καμία ευθύνη για την τοξική συμπεριφορά των άλλων.

Είναι κοινώς αποδεκτό πως, έστω και σε έναν χαμηλό ρυθμό, έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος σε πολλά ζητήματα κοινωνικών ανισοτήτων και διακρίσεων όπως η έμφυλη ανισότητα, οι ρατσιστικές διακρίσεις και οι συμπεριφορές απέναντι σε κοινωνικές ομάδες.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Στο μοτίβο των διακρίσεων και των προκαταλήψεων εμπεριέχεται, όμως, ένα μέρος το οποίο αν και υφίσταται στην καθημερινότητά μας, συχνά περνά απαρατήρητο χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τη μακροπρόθεσμη επιρροή του ως προς τη διαμόρφωση των κοινωνικών στερεοτύπων που γεννούν όλες αυτές τις αντιλήψεις.

Το φαινόμενο της ασυνείδητης προκατάληψης φαίνεται να αποτελεί μια χαραγμένη κοινωνική οπτική επάνω σε ποικίλα θέματα της ρουτίνας μας, οπτικές που εκφράζονται συχνά και αποδεικνύονται ως επί το πλείστον λανθασμένες, αλλά θεωρούμε στερεοτυπικά πως είναι η πραγματικότητα.  

Τι είναι, όμως, η ασυνείδητη προκατάληψη; Είναι κάποιος «μοντερνίστικος» όρος που υπάρχει για να δραματοποιεί την κανονικότητα; Ή είναι ίσως ένας εκ των πυλώνων των στερεοτυπικών προκαταλήψεων και διακρίσεων; 

Τι σημαίνει “ασυνείδητη προκατάληψη”;

Ως “ασυνείδητη προκατάληψη” ορίζεται η αντανακλαστική απόδοση συγκεκριμένων ιδιοτήτων ή κοινωνικών χαρακτηριστικών σε ένα άτομο εξαιτίας της κοινωνικής ομάδας που εντάσσεται. 

Η συμπεριφορά αυτή μπορεί επεξηγηθεί μέσω πολλών παραδειγμάτων σε ποικίλες καταστάσεις. Σε φυλετικό επίπεδο, στην αντίληψη πολλών ανθρώπων, υπάρχουν εθνικότητες οι οποίες συνδέονται με συγκεκριμένους επαγγελματικούς τομείς. Για παράδειγμα, η απευθείας διασύνδεση των μεταναστών στην Ελλάδα με χειρωνακτικά επαγγέλματα και μάλιστα, σε υποβαθμιστικό πλαίσιο.  Ωστόσο, ταυτόχρονα, βλέπουμε πολλά παιδιά ξένης καταγωγής να διαπρέπουν στην Ελλάδα – στον τομέα της επιστήμης, της επιχειρηματικότητας, του αθλητισμού κ.α. 

Αυτού του είδους οι προκαταλήψεις υφίστανται περαιτέρω μεταξύ των φύλων. Στην αντίληψη πολλών μέχρι και σήμερα, πολλά επαγγέλματα συνδέονται αυτομάτως με ένα συγκεκριμένο φύλο, όπως η οικοδομική εργασία με το ανδρικό φύλο και το επάγγελμα της αισθητικής με το γυναικείο φύλο. Η ασυνείδητη προκατάληψη στα φύλα διευρύνεται ακόμη και στα πιο απλά πράγματα.

Στην οπτική των περισσοτέρων, ασυνείδητα κάποια χρώματα συνδέονται απευθείας με κάποιο φύλο, όποτε κάποιο άτομο αντικρίζει το ροζ χρώμα συνήθως έρχεται στο μυαλό του κάτι που να συσχετίζεται με το γυναικείο φύλο και την θηλυκότητα. Αντίθετα, το μπλε χρώμα συνδέεται στην αντίληψη πολλών με το ανδρικό φύλο και την αρρενωπότητα

Ενώ, στην ουσία, κανένα επάγγελμα και κανένα χρώμα δεν έχει κάποιο φύλο, στη συνείδηση σημαντικού ποσοστού ατόμων υπάρχουν τέτοιου είδους συσχετισμοί.

Πόσο προβληματική είναι η ασυνείδητη προκατάληψη για την κοινωνία μας;

Τι γεννά, όμως, τις ασυνείδητες προκαταλήψεις; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, είναι η ίδια κοινωνία με βάση το σημερινό της δομικό μοντέλο και τα πρότυπα, τα οποία εξάγει από την εκπαίδευση μέχρι και τις διαφημίσεις προϊόντων. Σε ένα φάσμα καταιγισμού πληροφοριών και εικόνων ενσωματώνονται (είτε έμμεσα, είτε άμεσα) στην αντίληψη των ατόμων, στερεότυπα τα οποία δεν είναι ευδιάκριτα και σταδιακά εδραιώνονται στη συνείδηση ως η “κανονικότητα”.

Μόνο που κανονικότητα δεν είναι η άμεση σύνδεση ενός ανθρώπου με μια συγκεκριμένη ιδιότητα εξαιτίας των χαρακτηριστικών του, άλλα το δικαίωμα στο να χαράζεις εσύ την πορεία της ζωής σου ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού κ.α.

Το ζήτημα των ασυνείδητων προκαταλήψεων παρά το γεγονός πως αποτελεί μια πηγή έκφρασης ρατσιστικής ρητορικής, δεν έχει λάβει την ανάλογη σημασία στη δημόσια σφαίρα. Σπάνια θα ακούσουμε ή θα διαβάσουμε σε κάποιο mainstream μέσο ενημέρωσης για το θέμα αυτό και ακόμη δυσκολότερα θα το δούμε να τίθεται προς συζήτηση και προβληματισμό στον πολιτικό διάλογο.

Αυτή η περιθωριοποίηση αυτονόητα εντείνει τις ασυνείδητες προκαταλήψεις και καθιστά πιο πολύπλοκο το φαινόμενο αυτό. Είναι προβληματικό η καθημερινότητά μας να διακατέχεται από ένα τέτοιο ζήτημα και ακόμη πιο προβληματικό να μην μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα αυτού του είδους τα στερεότυπα στη ζωή μας.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Είναι εμφανές πως πλέον, εν έτει 2023, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να κρύβουμε τα προβλήματά μας «κάτω από το χαλί», καθώς δεν είναι οι ασυνείδητες προκαταλήψεις αυτές που κάποτε θα γίνουν ξαφνικά εμφανείς και θα πάψουν να υπάρχουν. Εντούτοις, είναι οι εμφανείς διακρίσεις και τα απροκάλυπτα στερεότυπα που θα βρεθούν αργά ή γρήγορα κάτω από την ομπρέλα της ασυνείδητης κρίσης.

Ακόμη, θα εκφράζονται πλέον ασυνείδητα και μαζοποιημένα ως το φυσιολογικό και το κανονικό εάν δεν τεθεί επιτέλους το ζήτημα αυτό στον δημόσιο διάλογο. Σε δεύτερο χρόνο, θα μπορούσε να εκπονηθεί ένα πολιτικό σχέδιο κοινωνικής μεταρρύθμισης που θα αποβλέπει σε ένα μέλλον χωρίς ταμπέλες και αυτόματες στερεοτυπικές ζεύξεις ανθρώπων με συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά.

Συνοψίζοντας, οι ασυνείδητες προκαταλήψεις παρόλο που συχνά αόρατες, υπάρχουν. Και μάλιστα, απορροφούν ολοένα και περισσότερο τις σημερινές συντηρητικές και στερεοτυπικές οπτικές, εξάγοντας μια ανθεκτική στερεοτυπική ρητορική πάνω στη σύγχρονη καθημερινότητα. Αυτό, με τη σειρά του, οδηγεί την κοινωνία μας σε πολλά περισσότερα ζητήματα .Γι’ αυτό, πρέπει να προβληματιστούμε, και το σημαντικότερο: Να δράσουμε έγκαιρα.

02.01.2023: Αμέσως μετά την πρώτη μου Πρωτοχρονιά στο εξωτερικό και ίσως την ωραιότερη εδώ και πολλά χρόνια. Ήταν μόλις μερικά λεπτά νωρίτερα που είχα ξεστομίσει τη φράση: «Είναι η καλύτερη μέρα της ζωής μου».

Και τώρα είμαι ξαπλωμένη – η μισή στον πάγο και η άλλη μισή στο ανισόπεδο χαλί του παγοδρομίου – και σφαδάζω. Νομίζω ότι παθαίνω ανακοπή. Οι φωνητικές μου χορδές κοντεύουν να σπάσουν κι απ’ τα μάτια μου πετάγονται ανεξέλεγκτα δάκρυα. 

Δεν είναι ανακοπή. Γύρισα και έσπασα το πόδι μου (spoiler alert: Σε τρία σημεία). Ναι, έσπασα το πόδι μου. Εκτός πάγου. Δύο Ιανουαρίου. Στο Βέλγιο. Πέντε ώρες πριν την πτήση της επιστροφής.

Ανάμεσα σε παλιά πλακόστρωτα, στολισμένα έλατα και πανέμορφα κτίρια, κάθομαι στο βέλγικο ασθενοφόρο και κλαίω. Ο τραυματιοφορέας με κοιτάζει με συμπόνια. 

Τα πράγματα από εκεί και πέρα τρέχουν με ταχύτητα φωτός. Ακτινογραφίες, διάγνωση για σπασμένα κόκαλα, γύψος, αντιπηκτική, καροτσάκι, βέλγικες πατερίτσες, ούμπερ, κρύο, πάλι πατερίτσες, πάλι καροτσάκι, πτήση, καροτσάκι, πατερίτσες, αυτοκίνητο, ΚΑΤ, ακτινογραφίες, διάγνωση, pcr, εισαγωγή στο δωμάτιο 330 και αναμονή για εγχείρηση.

Μπουμ στο μπουμ.

Μέσα σε μόλις μερικά δευτερόλεπτα, το σενάριο της καθημερινότητας μου ανατράπηκε εξωφρενικά. Αντί για την πτήση επιστροφής με σουβενίρ και σοκολάτες στις αποσκευές, το ζεστό μπάνιο, που ονειρευόμουν εδώ και ώρες και ύπνο, περάσαμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο εξάκλινο δωμάτιο του ΚΑΤ, σε αναμονή προγραμματισμού της πρώτης μου εγχείρησης, με τρεις γιαγιάδες τριγύρω – ίσα να μου κάνουν trigger το μη διεκπεραιωμένο πένθος της δικής μου γιαγιάς. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, είμαι παρκαρισμένη στο ΜΕΣΑΙΟ κρεβάτι, που όπως με ενημέρωσαν είναι και το τελευταίο ελεύθερο σε όλο το νοσοκομείο.

Ναι, ξέρω. That went well. Έχουν περάσει 35 μέρες από την επέμβαση και μπορώ να πω ότι όλα έγιναν πολύ πιο γρήγορα και αρκετά πιο αβίαστα απ’ όσο περίμενα. Θα μου πείτε, είναι ακόμα νωρίς κι έχω πολύ δρόμο, για να έχω ξανά δύο λειτουργικά πόδια – με τη διαφορά ότι στο ένα μου έχουν βάλει μια μικρή σκαλωσιά και ένα σωρό βίδες κάνοντάς με να νιώθω έπιπλο ικέα στην τοποθεσία καναπέ.

Έχω να μείνω περισσότερες από κάποιες ώρες σε νοσοκομείο, απ’ όταν ήμουν τριών και το’ χα ρίξει – από πολύ νωρίς – στα ψυχοσωματικά. Τότε, ήμουν μέσα έναν ολόκληρο μήνα, γιατί δεν ήξεραν ακριβώς πως να αντιμετωπίσουν το θέμα. Τώρα, σχεδόν 29 χρόνια μετά, νοσηλεύτηκα για μόλις πέντε μέρες, από τις οποίες θα έλεγα πως εφιαλτικές ήταν μόνο μερικές ώρες!

Ίσως να μην καταλαβαίνετε που το πάω και είναι λογικό.

Ακούστε, λοιπόν. Είμαι 31. Κάνω ψυχοθεραπεία πέντε χρόνια κι αυτό το ατύχημα ήταν η αφορμή να συνειδητοποιήσω πως όλα αυτά που προσπαθώ τόσα χρόνια ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ. Από την αρχή της θεραπείας, συζητάμε ότι το άγχος κινείται ανάμεσα σε δύο άξονες: Τον «μακάρι να μπορούσα να αλλάξω το παρελθόν» και τον «μακάρι να μπορούσα να καθορίσω το μέλλον». Συμπέρασμα: Είμαστε φρικαρισμένοι συνέχεια, επειδή δεν είμαστε ποτέ στο παρόν. 

Είμαι, λοιπόν, στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω, με το ένα πόδι στο γύψο και το άλλο στην αντιθρομβωτική κάλτσα, αφού έχω κάνει την αντιπηκτική ένεση στην κοιλιά μου κι ενώ κάθομαι δίπλα στο πι με το οποίο μετακινούμαι, ότι εγώ, η Αθηνά, που ζω με αγχώδη καταθλιπτική διαταραχή τα τελευταία 31 προς 32 χρόνια της ζωής μου, βρέθηκα στις 02.01.23 στο απόλυτο παρόν.

Είναι απλό. Σύμφωνα με τις σοκαριστικές μου επιδόσεις στο βίωμα του πανικού, τη στιγμή που είδα το πέλμα μου σε μία εντελώς άσχετη θέση από αυτή που υποτίθεται πως θα έπρεπε να βρίσκεται, υπήρχαν δύο δρόμοι τους οποίους – ο πρότερος εαυτός μου – θα ακολουθούσε είτε διαδοχικά, είτε παράλληλα, κάνοντας το ταξίδι της ίασης και αποκατάστασης του ποδιού, έναν ολοζώντανο εφιάλτη για όλη την οικογένεια!

Δρόμος νο 1: Ο παρελθοντικός.

«Γιατί δεν πρόσεξα που πατούσα», «γιατί ξαναπήγαμε στο παγοδρόμιο, αφού κάναμε και χθες πατινάζ», «γιατί δεν είχαν βάλει το χαλί καλύτερα και ήταν ανισόπεδο», «γιατί όταν είπα ότι μου έχει μείνει ένα καθαρό βρακί, η Ζωή μνημόνευσε τη μαμά της που της έλεγε να φοράει πάντα καθαρό βρακί, σε περίπτωση που χρειαστεί να πάει νοσοκομείο», «γιατί, γιατί, γιατί»;.

Δρόμος νο 2: Ο μελλοντικός.

«Πώς θα ταξιδέψω με σπασμένο πόδι», «αν δεν πάει καλά η εγχείρηση, αν πονάω πολύ, αν πεθάνω απ’ την αναισθησία», «πως θα αντέξω να μείνω σε νοσοκομείο», «τι θα κάνω τόσο καιρό ξαπλωμένη», «πόσο καιρό θα μου πάρει να περπατήσω», «κι αν δεν είναι ποτέ ξανά όπως πριν», «γιατί, γιατί, γιατί»;.

Πίστευα ποτέ ότι θα υπάρξει τρίτος δρόμος; Ούτε που θυμάμαι πόσες φορές έχω πει κλαίγοντας στην ψυχολόγο μου «δε θα γίνω ποτέ καλά, ζω μια ζωή με τον πανικό και δε φεύγει με τίποτα, πρέπει να το πάρω απόφαση ότι δε γιατρεύεται αυτό που έχω». 

PLOT TWIST

Δρόμος νο3: Ο Παροντικός.

«Δεν είμαι μόνη», «ακούω ήδη το ασθενοφόρο», «θα μας πουν, στο νοσοκομείο, τι έχω, και βλέπουμε», «έχω χρήματα αν χρειαστεί να πληρώσω», «κι αν δε μου φτάσουν έχω φίλους να μου δανείσουν», «οι γονείς μου θα έρθουν να με φροντίσουν», «έτσι κι αλλιώς δουλεύω απ’ το σπίτι», «ο φυσιοθεραπευτής μου, που εμπιστεύομαι τυφλά θα μου το φτιάξει», «το ατύχημα έγινε στο τέλος του ταξιδιού κι έχω περάσει ήδη τέλεια», «συμβαίνουν αυτά, συμβαίνουν αυτά, συμβαίνουν αυτά».

Μπορεί κάποι@ από εσάς να θεωρούν αυτονόητη την ύπαρξη του τρίτου δρόμου στη ζωή. Αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, σε θαυμάζω, σε στηρίζω και εύχομαι να μοιράζεις τη δύναμή σου στον κόσμο.

Τώρα, όμως, απευθύνομαι σε σένα, που ίσως ακόμη διαβάζεις την ύπαρξη του δρόμου αυτού σα νουβέλα επιστημονικής φαντασίας και θεωρείς αδύνατο να είσαι εσύ αυτ@ που θα τον ακολουθήσει μια μέρα. Σε σένα λοιπόν, λέω περήφανα πως υπάρχει! Είμαι εδώ, τον διασχίζω και είναι υπερβολικά ήρεμος, ανακουφιστικός και απολαυστικός. 

Μπορεί να πήρε χρόνια προσπάθειας και συχνής απογοήτευσης. Μπορεί να διερεύνησα αμέτρητους τρόπους μαζί με τη θεραπεύτρια και τον ψυχίατρό μου (τους οποίους ευγνωμονώ όσο τίποτα). Ακόμη, μπορεί να χρειάστηκε χιλιάδες επαναλήψεις της ίδιας συζήτησης με τους ανθρώπους μου. Μπορεί ακόμα και τώρα να μου φαίνεται αδιανόητο το πόσες κρίσεις, πόσα κλάματα, πόση απελπισία μπορεί να χωρέσει ένας εγκέφαλος. Όμως, τον βρήκα! Κι ας μου φαινόταν πιθανότερο μια μέρα να ξυπνήσω στη χαμένη ατλαντίδα. 

Βρίσκομαι έξι μήνες σε πετυχημένη αντικαταθλιπτική αγωγή.

Είναι Ιανουάριος, ιδανικός μήνας για καναπέ και σειρές. Έχω δύο γάτες. Η μαμά μου πήρε σύνταξη και μπορεί να είναι εδώ όσον καιρό χρειαστεί. Έχω το κορίτσι μου, που με φροντίζει όσο δε φανταζόμουν ποτέ. Συνεχίζω να δουλεύω από το σπίτι, αλλά αν δεν ήμουν σε θέση, θα μπορούσα να πάρω άδεια και από τις δύο δουλειές μου. Και γενικά: Στάθηκα τυχερή.

Ναι, είμαι το έπιπλο ικέα, που περπατάει με πι και κοιμάται με δέκα μαξιλάρια γύρω του και σας λέω, με σιγουριά, πως έχω σταθεί τυχερή. Κι αυτό είναι το ξυπνητήρι σου για να σε φροντίσεις. Να σε βάλεις προτεραιότητα. Να ζητήσεις βοήθεια, να χτίσεις ένα υγιές περιβάλλον αποδοχής και κατανόησης γύρω σου, να μιλήσεις. Κι εγώ θα προσπαθήσω – με νύχια και με δόντια – να μείνω εδώ στο δρόμο νο3 να σε περιμένω. Αν μπόρεσα εγώ, μπορείς κι εσύ.

Είναι αρκετές οι φορές που έχω αναφέρει πως μπορούμε να αντλήσουμε όλες τις διατροφικές και ενεργειακές μας ανάγκες μέσω του φαγητού.

Ο συνδυασμός πρωτεϊνών, υδατανθράκων και καλών λιπαρών είναι το κλειδί για μία ισορροπημένη, πλήρη και υγιεινή διατροφή. Έτσι, λοιπόν, όταν ασκείσαι, τα προ-προπονητικά σου γεύματα έχουν ως στόχο να σου δώσουν την ενέργεια που θα χρειαστείς για την παραγωγή έργου στην προπόνηση αλλά και τη διατήρηση του μυϊκού ιστού του οργανισμού σου. Αντίστοιχα, το μεταπροπονητικό σου γεύμα έχει ως στόχο την αποκατάσταση της ενέργειας αλλά και των μυών. 

Στην ουσία, στην προπόνηση «γκρεμίζουμε» τους μύες μας και μέσω του φαγητού και του ύπνου «ξαναχτίζουμε» πιο γερούς και δυνατούς μυς.

Αυτό το θαύμα της φύσης, το σώμα μας, έχει προνοήσει για τα πάντα. Μέσω της τροφής δημιουργείται το ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη) στα κύτταρά μας, το οποίο αποτελεί και το ενεργειακό νόμισμα του οργανισμού μας. Κατά τη μεταβολική διαδικασία, διασπάται η τριφωσφορική αδενοσίνη με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί ενέργεια και να χρησιμοποιηθεί από τους μύες, όταν το χρειάζονται.

Αφυδάτωση και άσκηση

Η αφυδάτωση κατά τη διάρκεια της άσκησης είναι μια προοδευτική διαδικασία. Ο αθλούμενος ιδρώνει, χάνει νερό και ηλεκτρολύτες, με συνέπεια τη μείωση των σωματικών υγρών και του όγκου του αίματος. Εάν δεν υπάρχει επαρκής ενυδάτωση, δημιουργείται σταδιακά υδατικό έλλειμμα, μείωση σωματικής θερμοκρασίας, ελάττωση γλυκογόνου και απόδοσης, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν σημαντική κόπωση, μυϊκούς σπασμούς και τραυματισμούς.

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟ-ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΓΕΥΜΑΤΑ/ ESTELLA

Για εσένα που γυμνάζεσαι 2-3 φορές την εβδομάδα για 30-60’, το απλό νερό είναι το πλέον κατάλληλο ρόφημα για την ενυδάτωσή σου και τη διατήρηση της απαιτούμενης απόδοσης

Τι ισχύει, όμως, για εσένα που είτε κάνεις κάποιο άθλημα είτε προπονείσαι έντονα 4+ φορές την εβδομάδα;

Σε αυτή την περίπτωση, οι ενεργειακές δαπάνες – άρα και ανάγκες – του οργανισμού σου αλλάζουν άρδην. Γι’ αυτό, ενδέχεται να χρειαστεί η πρόσληψη κάποιου αθλητικού ποτού πριν την άσκηση. Τα ποτά αυτά περιέχουν νερό και απλούς ή/και σύνθετους υδατάνθρακες διαφόρων μορφών (γλυκόζη, φρουκτόζη, ζάχαρη, μαλτοδεξτρίνη κ.ά.) σε συγκεντρώσεις, που ενισχύουν τη γρήγορη απορρόφησή τους με στόχο την άμεση παροχή ενέργειας.

Επιπλέον, είναι εμπλουτισμένα με ηλεκτρολύτες, δηλαδή μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία, όπως κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, χλώριο κ.ά., οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την καλύτερη αξιοποίηση των προσλαμβανομένων υγρών και τη λειτουργία των μυών. Εκτός από αυτά, αρκετά αθλητικά ποτά, τα οποία συνήθως αποκαλούνται «ενεργειακά», περιέχουν επιπλέον συστατικά όπως αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, αμινοξέα, ταυρίνη, L-καρνιτίνη και χολίνη αλλά και κατά περίπτωση τονωτικές ουσίες, όπως εκχύλισμα τσαγιού, γκουαρανά, καφεΐνη και τζίνσενγκ.

Αν ο βραδινός σου ύπνος περιορίζεται στις 3-4 ώρες ανάπαυσης και αποφασίσεις να πας για έντονη προπόνηση πιστεύοντας πως ένα αθλητικό/ενεργειακό ποτό θα σε «ξυπνήσει», τότε χρησιμοποιείς το προϊόν λάθος. Με τόσο λίγο ύπνο, καλύτερα η προπόνηση να αναβληθεί έως ότου έχεις ξεκουραστεί ικανοποιητικά.

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟ-ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΓΕΥΜΑΤΑ/ ESTELLA

Συνεχίζοντας, αξίζει να δούμε την τονικότητα των σκευασμάτων

Δηλαδή την περιεκτικότητα σε νερό, υδατάνθρακες και άλλα συστατικά, ώστε να γνωρίζεις τις ανάγκες που καλύπτει το καθένα αλλά και την καλύτερη στιγμή κατανάλωσης. Γενικά, όσο χαμηλότερη είναι η τονικότητα του ποτού, τόσο πιο εύκολα απορροφώνται τα συστατικά του στο αίμα και εκλύεται αμεσότερα ενέργεια.

Ισοτονικά: Τονικότητα περίπου ίση με του αίματος. Δυνατότητα απορρόφησης παρόμοια με του νερού. Προτιμότερο να γίνεται λήψη πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης. 

Υποτονικά: Τονικότητα μικρότερη του αίματος. Ταχύτατη απορρόφηση. Λήψη κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Υπερτονικά: Τονικότητα μεγαλύτερη του αίματος. Μετά το πέρας της άσκησης ή πολύ πιο πριν.

Κάτι που ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει είναι πως τα συμπληρώματα έχουν ένδειξη γνωστοποίησης από τον ΕΟΦ και όχι έγκριση. Οποιαδήποτε αναφορά ως «εγκεκριμένο» από τον ΕΟΦ είναι μη νόμιμη και παραπλανητική (eof.gr). Γι’ αυτό οφείλουμε να μελετάμε πάντα τη διατροφική ετικέτα του προϊόντος. 

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως η κατανάλωση αθλητικών ποτών πρέπει να είναι ελεγχόμενη και ποτέ σε βάρος της λήψης νερού

Ολοκληρώνοντας την προπόνηση, ένα πλήρες γεύμα είναι αρκετό για την αποκατάσταση της ενέργειας και των μυών. Αν τύχει, όμως, να μην έχεις προνοήσει για το μεταπροπονητικό σου γεύμα, τότε ένα ρόφημα ή μία μπάρα πρωτεΐνης και ένα φρούτο, μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες σου.

Υπάρχουν και άλλα μεταπροπονητικά συμπληρώματα, όπως είναι το μαγνήσιο που βοηθάει ουσιαστικά στην αποκατάσταση των μυών, ωστόσο αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητηθεί με τον διατροφολόγο σου.

Προσωπικά, αποφεύγω τα προ-προπονητικά ροφήματα, καθώς το εσπρεσάκι και η μπανάνα πριν την προπόνηση μού παρέχουν την ενέργεια που χρειάζομαι. Υπενθυμίζω πως όλα όσα χρειαζόμαστε, μπορούν να προσληφθούν από την τροφή, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως είναι το αγωνιστικό body building.

Κλείνοντας, να σου πω πως μπορείς να δημιουργήσεις το δικό σου υποτονικό ρόφημα προσθέτοντας ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη στο μπουκαλάκι σε 500ml νερού. Ναι, αυτό είναι όλο! Και ένα παράδοξο: Γνώριζες ότι το σοκολατούχο γάλα με 0% λιπαρά μπορεί να καταναλωθεί μετά την προπόνηση, καθώς είναι πηγή πολλών πρωτεϊνών, υδατανθράκων, νερού και ηλεκτρολυτών (www.hsph.harvard.edu); Κι όμως!

Οι φιλόσοφοι μιλούν για τον έρωτα

Με αφορμή τη γιορτή των ερωτευμένων θα ήθελα να σας ρωτήσω: «Τι είναι ο έρωτας;»

Ξέρω όμως, ότι είναι δύσκολο να δώσεις έναν ορισμό ή ακόμα να περιγράψεις με απλά λόγια κάτι που έχουμε μάθει να το βιώνουμε με συναισθήματα. Στην πραγματικότητα, η έννοια της ρομαντικής αγάπης έχει απασχολήσει πολλούς φιλοσόφους. Μερικοί φιλόσοφοι, έβλεπαν την αγάπη ως απαραίτητο συστατικό μιας ολοκληρωμένης ζωής, ενώ άλλοι ως μέσο για να προσεγγίσουμε την αυθεντικότητα και την ελευθερία. Από την άλλη, ορισμένοι φιλόσοφοι, ήταν πιο δύσπιστοι. 

Ο Πλάτωνας, στα έργα του, διερεύνησε την έννοια της αγάπης ως πνευματικής δύναμης, που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά στο “θείο”, ενώ ο Αριστοτέλης έβλεπε την αγάπη ως τον συνδυασμό της απόλαυσης και της λογικής. Από την άλλη, ο Καντ πίστευε ότι η αγάπη ήταν ηθικό καθήκον και ότι πρέπει να βασίζεται στο σεβασμό και την αμοιβαία αξιοπρέπεια.

Για τον Σαρτρ, δεν υπάρχει τίποτα απολύτως ασφαλές στον έρωτα και, στην πραγματικότητα, έχει σχέση με τον εξουσιαστικό έλεγχο του άλλου. Πίστευε ότι οι εραστές καταλήγουν να προσπαθούν να κλέψουν ο ένας την ελευθερία του άλλου, χωρίς ποτέ να μπορούν να το καταφέρουν ολοκληρωτικά. Ο Νίτσε, έλεγε ότι ένας ερωτευμένος πολύ συχνά συμπεριφέρεται σαν «δράκος που φυλάει το θησαυρό του» και αντιμετωπίζει τον άλλον σαν ένα εξωτικό πουλί — «ως κάτι που πρέπει να κρατήσει στη φούχτα του για να μην πετάξει μακριά».

Πίστευε ότι η αγάπη και η στοργή χρησιμοποιούνταν συχνά για να κρύψουν βαθύτερα συναισθήματα φόβου και ανασφάλειας και ότι πολλοί άνθρωποι αναζητούν ρομαντικές σχέσεις από φόβο για τη μοναξιάς. Παρόλο που ο καθένας προσέγγισε τη ρομαντική αγάπη διαφορετικά, μπορώ να πω ότι βρίσκω αλήθειες για τον έρωτα, όπως τον κατανοώ εγώ, σε όλους τους. 

Σκότωσε ο έρωτας τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα; 

Στο έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το έντονο πάθος των νεαρών εραστών, που οδηγεί τελικά στον τραγικό θάνατό τους; Ή μήπως όχι; Αν η υποκείμενη αιτία του θανάτου τους, είναι η κόντρα μεταξύ των οικογενειών τους, τότε μήπως ο έρωτας τους δεν μπορεί να είναι εγγενώς τραγικός; 

Αν η Κάθριν είχε παντρευτεί τον Χίθκλιφ αντί για τον Έντγκαρ Λίντον στα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» της Έμιλι Μπροντέ, τότε η ιστορία μπορεί να ήταν διαφορετική. Ο έρωτας, όμως, του Χίθκλιφ ισοπέδωσε τα πάντα στο πέρασμά του, ήταν εμμονικός, καταστροφικός και τελικά οδήγησε σε μια καθοδική ακολουθία εκδίκησης, σκληρότητας και θλίψης για τους ίδιους – αλλά και για τους γύρω τους.

Αντίστοιχα, αν η νεαρή, όμορφη, αριστοκράτισσα Άννα Καρένινα δεν είχε ερωτευθεί τον κόμη Βρόνσκι, δεν θα είχε οδηγηθεί στην πτώση της. Έχασε τα πάντα – το γιο της, την ασφάλεια που της πρόσφερε ο σύζυγος της και την προνομιακή ζωή της, για να είναι μαζί του, και τελικά το πλήρωσε με την πλήρη αδιαφορία και αποστασιοποίηση του.

Επομένως, αν ο Ρομέος, η Ιουλιέτα, ο Χίθκλιφ, η Άννα Καρένινα και τόσοι άλλοι, βιώσαν τραγικά γεγονότα εξαιτίας του έρωτα, γιατί συνεχίζουμε να τον κυνηγάμε και τον έχουμε αναγάγει ως το υπέρτατο συναίσθημα; 

Μα, γιατί ο έρωτας είναι ναρκωτικό, τόσο ακριβό που δεν μπορείς ούτε να το βρεις, ούτε να το αγοράσεις.

Η νευροεπιστήμη έχει τις απαντήσεις

Ο έρωτας είναι ένα σύνθετο συναίσθημα που περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου και μπορεί να εξηγηθεί με όρους νευροεπιστήμης ως συνδυασμός ψυχολογικών και φυσιολογικών διεργασιών.

Η αγάπη ενεργοποιεί την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη, η ωκυτοκίνη και η αδρεναλίνη, που σχετίζονται με συναισθήματα ευχαρίστησης, δεσμού και ενθουσιασμού. Φανταστείτε να κάνετε ελεύθερη πτώση από αεροπλάνο, ενώ ταυτόχρονα στον ουρανό υπάρχουν χιλιάδες ουράνια τόξα και στη θάλασσα από κάτω σας, σας χαιρετά ένα πλήθος από δελφίνια. Κάπως έτσι, αντιδρά ο οργανισμός μας όταν είμαστε ερωτευμένοι. Νιώθουμε παντοδύναμοι, έτοιμοι να κινήσουμε βουνά και πάνω από όλα πιστεύουμε ότι βιώνουμε την απόλυτη ευτυχία! 

Η αγάπη ενεργοποιεί, επίσης, τη δραστηριότητα στα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου και σχετίζεται με την απελευθέρωση ορμονών όπως η κορτιζόλη, η οποία σχετίζεται με το στρες και το άγχος. Όλα αυτά, με τη σειρά τους, μπορούν να επηρεάσουν διάφορες πτυχές της συμπεριφοράς, των σκέψεων και των συναισθημάτων, όπως η έλξη, η προσκόλληση, η εμπιστοσύνη και τα κίνητρα.

Η αγάπη περιλαμβάνει επίσης δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη συναισθηματική επεξεργασία και τη λήψη αποφάσεων, οι οποίες παίζουν βασικό ρόλο στη διαμόρφωση και τη διατήρηση σχέσεων. Με λίγα λόγια, όταν είσαι ερωτευμένος, βλέπεις τον κόσμο με άλλα μάτια!

Μπορεί το κυνήγι του έρωτα να οδηγήσει στη δυστυχία;

Επομένως, αποδεδειγμένα, οι άνθρωποι κυνηγούν τον έρωτα, επειδή τους ανεβάζει, επειδή τους κάνει να αισθάνονται ωραία, άλλα όπως είδαμε και παραπάνω, το κυνήγι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε τραγικά γεγονότα. Ο έρωτας είναι ένα πολύπλοκο και πολύπλευρο συναίσθημα, και μερικές φορές οι άνθρωποι μπορούν να προσηλωθούν τόσο στο να βρουν ή να το διατηρήσουν, που ξεχνούν να επικεντρωθούν στη δική τους ευημερία και ευτυχία. 

Η ιστορία πολλές φορές εξελίσσεται ως εξής: Κυνηγάς τον έρωτα, ο έρωτας δεν έρχεται, τον κυνηγάς πιο έντονα, ο έρωτας συνεχίζει να μην έρχεται, τον κυνηγάς μανιασμένα, και τότε έρχεται. Ή μήπως δεν έρχεται; Μήπως ήθελες τόσο πολύ να έρθει, που βάφτισες έρωτα ό,τι βρέθηκε στο δρόμο σου; Αλλά ακόμα και να ήρθε, άξιζαν όλα αυτά που άφησες πίσω, αυτά που αρνήθηκες, αυτά που θυσίασες, όσο τον κυνηγούσες μανιασμένα; 

Το κυνήγι του έρωτα μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα απογοήτευσης και αγανάκτησης. Επιπλέον, οι άνθρωποι έχουν την τάση να προσκολλούνται υπερβολικά σε ιδέες και συναισθήματα ή να εξιδανικεύουν τον έρωτα με τέτοιο τρόπο που δεν είναι ρεαλιστικό. Και όταν τελικά βρεθούν σε μια σχέση, απογοητεύονται και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αναπόφευκτα είναι μέρος της. 

Η επιδίωξη της ευτυχίας, είτε αυτή λέγεται έρωτας, είτε χρήματα, είτε επαγγελματική καταξίωση, μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχία, επειδή οι άνθρωποι συχνά έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το τι θα τους φέρει πραγματικά ευτυχία. Έχουμε την τάση να επικεντρωνόμαστε σε εξωτερικούς παράγοντες, σε υλικά αγαθά, σε ερωτικούς συντρόφους, σε συναισθήματα δυσεύρετα και όταν δεν καταφέρουμε να τα αποκτήσουμε, αισθανόμαστε άγχος, απογοήτευση και ματαίωση. 

Ο έρωτας είναι μια υποκειμενική εμπειρία. Κάποιοι θέλουν να το βιώνουν έντονα σαν φωτιά, έτοιμη να κάψει τα πάντα στο πέρασμά της. Εγώ πάλι, προτιμώ να σκέφτομαι τον έρωτα ως μια σχεδία σε ένα ποτάμι. Το ποτάμι κυλάει, η σχεδία επιπλέει, έχει όμως και αναταράξεις και εύκολα η σχεδία μπορεί να ανατραπεί και να πέσεις στο νερο.

Τότε είναι που πρέπει να προσέξεις για να μη βρεθείς στον πάτο. Το ποτάμι συχνά είναι απρόβλεπτο αλλά αυτό το κάνει ενδιαφέρον, γιατί δεν ξέρεις αύριο από ποιες πεδιάδες και φαράγγια θα περάσεις. Ταξιδεύεις και απλά ελπίζεις ότι θα βρεθείς κάπου ωραία.

Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου έχει φτάσει. 

Αυτή είναι ίσως μία από τις πιο αμφιλεγόμενες μέρες του χρόνου, με κάποιους να την αγαπούν και άλλους να τη μισούν, άσχετα με το αν έχουν σχέση. Μια πρόσφατη έρευνα του Healthline αποκάλυψε ότι η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου εξακολουθεί να είναι αρκετά δημοφιλής μεταξύ των παντρεμένων. Οι ανύπαντροι, από την άλλη, δεν δείχνουν και τόσο μεγάλο ενθουσιασμό για τη γιορτή.

Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία δήλωσε ότι δεν θα ένιωθε κατάθλιψη αν ήταν μόνη της στις 14 Φεβρουαρίου. Οι γυναίκες, μάλιστα, φάνηκε να είναι πιο οκ με το να περάσουν αυτή την ημέρα μόνες τους από ό,τι οι άνδρες. Let’s go girls!

Σε γενικές γραμμές, το πώς αισθάνεται κανείς για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου εξαρτάται, συνήθως, από το πώς νιώθει για τον εαυτό του, σε τι είδους σχέση βρίσκεται ή αν είναι single. Μια χρονια μπορεί να έκατσες σπίτι βλέποντας το Valentine’s Day και τρώγοντας junk food με την επίσης single κολλητή σου. Μια άλλη μπορεί να πήγες σε ένα ρομαντικό ραντεβού γεμάτο τριαντάφυλλα.

Κάπου ενδιάμεσα πιθανόν πέρασες τη γιορτή αγχωμέν@ για το τι να πάρεις στ@ν σύντροφό σου ή για το γεγονός ότι δεν έχεις σύντροφο. Κάθε χρόνος είναι διαφορετικός και αξίζει να προσπαθήσουμε να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε, δεδομένων των συνθηκών. 

Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου: Χθες VS σήμερα

Καταρχάς, η σημασία της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου έχει σίγουρα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Όταν πήγαινα δημοτικό/γυμνάσιο, θυμάμαι το σχολείο να είναι γεμάτο με διακοσμητικές χάρτινες γιρλάντες και μπαλόνια σε σχήμα καρδιάς.

Στο λύκειο, η ανταλλαγή σοκολάτας ή μιας χάρτινης καρδιάς ήταν must για τους «σχεσάκηδες», ενώ αν δεν είχες date ήταν λες και ήρθε το τέλος του κόσμου. Σήμερα, στα (σχεδόν) 25 μου (Παναγία μου), αντιμετωπίζω τη γιορτή κάπως αδιάφορα (όπως και η πλειοψηφία των Ελλήνων). 

Στην παραπάνω έρευνα του Healthline, το 54% δήλωσε πως λατρεύει τη γιορτή, διότι είναι ένας υπέροχος τρόπος να γιορτάζεις τα αγαπημένα πρόσωπα στη ζωή σου. Το 21% δήλωσε πως «είναι απλώς μια ακόμη ημέρα για μένα» και το 18% «δεν με ενδιαφέρει. Είναι πολύ εμπορική γιορτή». Τέλος, το 7% είπε ότι η γιορτή τους κάνει να αισθάνονται «λυπημένοι και μοναχικοί».

Το no. 1 συναίσθημα που νιώθουν οι περισσότεροι την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου είναι μάλλον η πίεση. Πίεση όχι μόνο όσον αφορά το να είμαστε με κάποι@ από το να είμαστε single, αλλά και πίεση στο να αποδώσουμε αν είμαστε σε σχέση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους άνδρες που έχουν διδαχθεί να εκφράζουν την αγάπη μέσω της «επίδειξης πόρων».

Νιώθουν πίεση να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν την τέλεια ημέρα, γι’ αυτό και ανησυχούν πως ό,τι κι αν κάνουν δεν θα ανταποκριθούν ποτέ στις προσδοκίες. Μην το παίρνεις, όμως, τόσο στα σοβαρά. Και θυμήσου: Οι στιγμές είναι που μετράνε – και όχι τα υλικά αγαθά. 

@juliagal_

Imagine staying here for Valentine’s day✨ #chaletalfoss #italy #winter

♬ original sound – Saifee

Μήπως δεν είναι κάτι τόσο κακό, τελικά;

Το πιο σημαντικό για τη συγκεκριμένη ημέρα είναι να δείξεις στ@ν σύντροφό σου ότι τ@ν αγαπάς μέσα από εκφράσεις αγάπης και στοργής. Αυτό δεν θα έπρεπε να απαιτεί τη δαπάνη χρημάτων για λουλούδια, μεγάλους λούτρινους αρκούδους, ρομαντικά δείπνα σε πανάκριβα εστιατόρια κτλ.

Επίσης, την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, εκτός από τ@ν σύντροφό σου, μπορείς να εκφράσεις αγάπη για την οικογένεια και τους κολλητούς σου. Μάλιστα, περίπου το 65% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα του Healthline δήλωσαν ότι τους αρέσει να εκφράζουν αγάπη στα μέλη της οικογένειας την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Οπότε, ακόμα και αν δεν σου αρέσει η εμπορικότητα αυτής της τάσης, είναι σημαντικό να μπορείς να εκφράσεις ευγνωμοσύνη και αγάπη για τους άλλους σε αυτές τις γιορτές. Δεν είναι κακό να υπάρχει μία μέρα που είναι αφιερωμένη στην αγάπη. Μία μέρα που μπορείς να δείξεις την αγάπη σου με έναν ίσως διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι τη δείχνεις καθημερινά. 

@littleblogofvegan

Love Latter Pastries! 💌🍓 Super easy to make & delicious! Perfect for Valentine’s Day! Recipe: CLICK THE LINK IN MY BIO or visit thelittleblogofvegan.com 💌 #valentines #valentinesday #valentinesbaking #easyrecipes #pastry #baking #pastries #vegan

♬ Valentine by Laufey speed up – 🤒

Χρειάζεσαι μερικές ιδέες; Μπορείς να φτιάξεις, για παράδειγμα, pancakes σε σχήμα καρδιάς για τ@ν αγαπημένο σου (ή τους κολλητούς) για πρωινό. Να φτιάξετε ένα αυτοσχέδιο ρομαντικό κάστρο, να δείτε ταινίες, να παίξετε επιτραπέζια και να μαγειρέψτε κάτι απλό – αλλά ιδιαίτερο. Το κλειδί για μια επιτυχημένη Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου δεν είναι να κάνεις πολλά, αλλά να τα κάνετε μαζί 🙂

Είναι περίεργο, αλλά ποτέ μου δεν κατάλαβα αυτή τη γιορτή. Και είναι ακόμη πιο περίεργο για εμένα ειδικά, αφού τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου, από το γυμνάσιο μέχρι και τα 30 μου, ήμουν σε κάποιου είδους ερωτική/ρομαντική σχέση.

Θα περίμενε, λοιπόν, κανείς να απολαμβάνω αυτή την ημέρα και να αναζητώ τρόπους να την περάσω όμορφα με το σύντροφό μου. Παρόλα αυτά, δεν μπορώ να κρύψω ότι όσο περνάνε τα χρόνια, αυτή η γιορτή με κάνει να νιώθω όλο και πιο άβολα.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά στο άκουσμα του  “Αγίου Βαλεντίνου” αντί να σκεφτώ έρωτα και όμορφες στιγμές, φανταζόμουν κακόγουστα δώρα, επιτηδευμένες εκδηλώσεις αγάπης και ρύπανση: Είμαι, άραγε, η μόνη που νιώθει κάτι τέτοιο; Και αν όχι, τι εναλλακτικοί τρόποι υπάρχουν για εμάς που αιθανόμαστε έτσι ώστε να περάσουμε με όμορφο τρόπο αυτή την ιδιαίτερη ημέρα του χρόνου;

Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου είναι ευρέως γνωστή ως η ημέρα των ερωτευμένων. Η ακριβής ιστορία πίσω από αυτή δεν είναι επιβεβαιωμένη, ενώ επικρατούν δεκάδες διαφορετικές εκδοχές και αφηγήσεις για το πώς και γιατί γιορτάζεται η συγκεκριμένη ημέρα. Παρόλα αυτά, ένα είναι σίγουρο: Αν βρίσκεσαι στα περισσότερα μέρη του δυτικού έστω κόσμου δεν είναι δυνατόν να μη γνωρίζεις τους εορτασμούς της 14ης Φεβρουαρίου.

Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι που πολλά άτομα, ανάμεσά τους και εγώ, νιώθουν λιγότερο ή περισσότερο άβολα με τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου;

Προτεραιοποίηση των ρομαντικών σχέσεων

Ένας πρώτος λόγος που όλο και περισσότεροι άνθρωποι γυρνούν την πλάτη στην παραδοσιακή εκδοχή του εορτασμού της ημέρας των ερωτευμένων, είναι το γεγονός ότι η ημέρα αυτή θέτει, ακολουθώντας τα κοινωνικά πρότυπα, σε προτεραιότητα τη ρομαντική – ερωτική μας σχέση έναντι όλων των άλλων σημαντικών σχέσεων στη ζωή μας.

Όπως επισημαίνεται συχνά, οι περισσότεροι άνθρωποι βάζουν σε πρώτη προτεραιότητα τη ρομαντική τους σχέση, ακόμα κι αν η σχέση είναι σχετικά πρόσφατη. Έτσι, αφήνουν σε δεύτερη μοίρα τις υπόλοιπες σχέσεις της ζωής τους ξεχνώντας ότι και αυτές χρειάζονται χρόνο, ενέργεια και προσπάθεια για να διατηρηθούν. 

https://www.tiktok.com/@oldmoneypinterest/video/7192273183083384069

Υπερβολικές προσδοκίες και απογοήτευση 

Ένας δεύτερος λόγος που σε πολύ κόσμο δεν αρέσει αυτή η γιορτή για είναι το γεγονός ότι ο τρόπος που μας επικοινωνείται από τα μέσα ενημέρωσης, τις ταινίες, τα βιβλία αλλά ακόμη και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε, μας γεννά μεγάλες προσδοκίες για το πώς πρέπει να την περάσουμε κάθε χρόνο.

Αυτή, μάλιστα, είναι η αιτία που πολλοί άνθρωποι “πέφτουν” ψυχολογικά την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου αν δεν βρίσκονται σε κάποια ρομαντική σχέση ή αν δεν μπορούν για οποιοδήποτε τρόπο να γιορτάσουν όπως θα ήθελαν με το ταίρι τους. Ακόμα, σε πολλές περιπτώσεις οι υπερβολικές προσδοκίες που τίθενται από την κοινωνία προκαλούν τριβή στα ζευγάρια όταν το ένα από τα μέλη της σχέσης δεν έχει την ίδια διάθεση, θέληση ή και τα χρήματα για να ανταπεξέλθει όπως θα ήθελε ο/η σύντροφός του. 

Ακόμα μία καταναλωτική γιορτή;  

Όταν ρώτησα στο Instagram τον κόσμο που έχω στο προφίλ μου πώς νιώθουν για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, 8 στα 10 μηνύματα που έλαβα αφορούσαν στο ζήτημα του καταναλωτισμού που ενισχύεται λόγω του μάρκετινγκ των εταιρειών, οι οποίες εκμεταλλεύονται τη γιορτή αυτή με τελικό στόχο την αύξηση των κερδών τους. Όπως ανέφερα προηγουμένως, οι προσδοκίες στις 14 Φεβρουαρίου κάθε χρόνου είναι αυξημένες ανάμεσα στα ζευγάρια, και ένας σημαντικός λόγος γι’ αυτό είναι και οι διαφημιστικές καμπάνιες των εταιρειών, καθώς και τα πρότυπα που προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης και στα Social Media.

Τα λούτρινα αρκουδάκια, τα μπαλόνια, τα κοσμήματα, τα λουλούδια, το δείπνο σε καλά εστιατόρια, τα γλυκά και τα ακριβά δώρα είναι λίγα μόνο από τα καταναλωτικά αγαθά που έχουν συνδεθεί άρρηκτα με τον Άγιο Βαλεντίνο. Έτσι, πολύς κόσμος εξωθείται στην υπερκατανάλωση υπηρεσιών και αγαθών τις ημέρες αυτές στην προσπάθεια να φτάσει τον πήχη που έχει τεθεί από την κοινωνία. Αξίζει να αναφερθεί, μάλιστα, ότι, με βάση σχετική έρευνα, το 2017 οι Αμερικάνοι ξόδεψαν περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια για τον εορτασμό της συγκεκριμένης ημέρας. 

Κι όμως, η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου έχει σχέση με την ρύπανση του περιβάλλοντος

Είναι αναπόφευκτο, όταν μιλάμε για αύξηση της κατανάλωσης, ότι έπεται φυσικά και η αύξηση της ρύπανσης. Τα λουλούδια, τα μπαλόνια, τα αρκουδάκια, τα κοσμήματα και όλα τα αγαθά που έχουν συνδεθεί έμμεσα ή άμεσα με την ημέρα των ερωτευμένων εμπεριέχουν, όπως άλλωστε κάθε αγαθό, σπατάλη φυσικών πόρων, ρύπους μεταφορών καθώς και συσκευασίες μίας χρήσης (αλλά και τους πόρους και τους ρύπους μεταφορών των συσκευασιών αυτών!). Πιο συγκεκριμένα, αν εξετάσει κανείς ένα-ένα τα αγαθά που καταναλώνονται περισσότερο την ημέρα αυτή θα βρει, μεταξύ άλλων, περιβαλλοντική ρύπανση αλλά και επισφαλείς συνθήκες εργασίας.

Ειδικότερα, η βιομηχανία λουλουδιών είναι μία ιδιαίτερα ρυπογόνα και ηθικά αμφιλεγόμενη βιομηχανία, ενώ η παραγωγή και χρήση μπαλονιών και πλαστικών στολισμών μίας χρήσης είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για το φυσικό περιβάλλον με τρομακτικές επιπτώσεις στα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα. Επίσης, η παραγωγή κοσμημάτων κρύβει και αυτή ιδιαίτερα σκοτεινές πτυχές όπως φυσικά ισχύει και για το κακάο και τη ζάχαρη από τα οποία παρασκευάζεται η πλειοψηφία των γιορτινών γλυκών σε σχήμα καρδιάς.

Ας μη μιλήσουμε για τη βιομηχανία γάλακτος που αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης των υδάτων και όχι μόνο. Αν συνυπολογίζαμε όλες τις αναφερθείσες παραμέτρους, πόσο θα ήταν άραγε το συνολικό μέγεθος της ρύπανσης που προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες μόνο για την ημέρα των ερωτευμένων;

Ένας εναλλακτικός Άγιος Βαλεντίνος

Αν όλα τα παραπάνω αποτελούν λιγότερο ή περισσότερο σοβαρούς λόγους για να μην αγαπάμε ιδιαίτερα αυτή την ημέρα, μπορούμε άραγε να την γιορτάσουμε με κάποιον εναλλακτικό τρόπο; Όλο και πιο πολλοί άνθρωποι ανά τον κόσμο επιλέγουν να δουν διαφορετικά την 14η Φεβρουαρίου και να την προσαρμόσουν σύμφωνα με τις ανάγκες και τα γούστα τους. 

@sphokuhle.n

Nginamanga, kubuhlungu guys😔

♬ original sound – ™️

Το Galentine’s Day και οι φίλες

Η φιλική εκδοχή της ημέρας των ερωτευμένων έχει εδραιωθεί τα τελευταία χρόνια στις 13 Φεβρουαρίου κάθε έτους και μας καλεί να γιορτάσουμε με τις φίλες μας με την ίδια προσοχή και ενέργεια που συνήθως γιορτάζουμε τις ρομαντικές μας σχέσεις. Δείπνο, παιχνίδια, ταξίδια ή συναυλίες, οι τρόποι για να γιορτάσουμε το Galentine’s day στις 13 του μήνα – αλλά και στις 14, γιατί όχι; – είναι αμέτρητοι. Μην ξεχνάμε ότι οι φιλίες μας είναι εξίσου – αν όχι συχνά περισσότερο – σημαντικές με τις ερωτικές μας σχέσεις.

Ένα self-love day well spent 

Μία διαφορετική εκδοχή της ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου μας καλεί να δούμε αυτή τη γιορτή σαν αφορμή να εκφράσουμε την αυτοαγάπη μας. Τι μας κάνει να νιώθουμε όμορφα; Τι μας προκαλεί θετικά συναισθήματα και τι ενισχύει την αυτοπεποίθησή μας;

Είτε αυτό είναι μία ημέρα αφιερωμένη σε περιποίηση και σπα, είτε η ενασχόληση με την τέχνη ή η επαφή με τη φύση, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην επιδιώξουμε να απολαύσουμε τη 14η Φεβρουαρίου με τον τρόπο που εκφράζει καλύτερα το self-love μας! 

@miasweitz

I’ve been single every Valentine’s Day🥲

♬ original sound – TheThuanAndOnly

Εθελοντισμός και δράσεις αλληλεγγύης

Υπάρχει πιο όμορφη έκφραση αγάπης από αυτή της αλληλεγγύης απέναντι σε ανθρώπους ή ζώα που χρειάζονται τη στήριξή μας; Η συμμετοχή σε συλλογικές κουζίνες, η επίσκεψη και ο εθελοντισμός σε καταφύγια ζώων ή η υποστήριξη δράσεων στην κοινότητα και τη γειτονιά μας είναι ένας υπέροχος τρόπος να γιορτάσουμε μία ημέρα αφιερωμένη στην αγάπη.

@adoptmas

We had 152 pets leave the shelter today at the 12 Hours of Christmas! YAY!!! But which pets do our staff and volunteers wish had gotten to go home? #memphis #animalshelter

♬ Carol Of The Bells – Lindsey Stirling

Γιορτάζουμε τον έρωτα και την αγάπη σε κάθε μορφή

Ποιος είπε ότι η αγάπη – και ο έρωτας – περιορίζεται μόνο στη σχέση με το/τη ρομαντικό/ή μας σύντροφο; Ο σκύλος ή η γάτα μας, οι κολλητές μας, η οικογένεια και η κοινότητά μας αποτελούνται από ανθρώπους με τους οποίους όταν ερχόμαστε κοντά, η καρδιά μας γεμίζει με έντονα συναισθήματα. Γιατί την φετινή χρονιά να μην δώσουμε μία κάρτα στην αδερφή ή τη μαμά μας; Να προσφέρουμε ένα δώρο στον φίλο μας ή να περάσουμε μία ανάλαφρη ημέρα γεμάτη παιχνίδια με το σκύλο μας; 

@the_little_sparky

🐶 I’m ready for Valentine’s day! Are you? #dog #petsoftiktok

♬ Until I Found You – Stephen Sanchez

Δεν γιορτάζουμε καθόλου

Μία τελευταία εναλλακτική που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε, είναι το να μην γιορτάσουμε καθόλου τη συγκεκριμένη ημέρα. Μπορεί όλοι γύρω μας να φοράνε στέκες με καρδιές και να ανταλλάσσουν κάρτες και μπαλόνια, αυτό όμως δεν σημαίνει πως οφείλουμε να κάνουμε και εμείς το ίδιο. Στο τέλος της ημέρας δεν έχει κανένα νόημα να γιορτάζουμε με το ζόρι μία ημέρα η οποία δεν είναι συμβατή με το δικό μας τρόπο ζωής και τις ανάγκες μας. 

@jackcoopxr

eat a family burger box from kfc w/ me 🫶🏼

♬ Betty (Get Money) – Yung Gravy

Και κάτι ακόμη: “Αγκάλιασε μία αγελάδα!”

Μία εναλλακτική που κράτησα για το τέλος, καθώς μου φάνηκε σίγουρα η πιο ιδιαίτερη, είναι αυτή που προέρχεται από σχετική ανακοίνωση της ινδικής κυβέρνησης, η οποία καλεί τους/τις κατοίκους της Ινδίας να γιορτάσουν την ημέρα των ερωτευμένων αγκαλιάζοντας μία αγελάδα, αφού μία τέτοια πράξη θα οδηγήσει, όπως υποστηρίζουν σε «συναισθηματικό πλούτο».

Η πρόταση αυτή έχει φυσικά τις ρίζες της στις ιδιαίτερες παραδόσεις και θρησκευτικές πεποιθήσεις που επικρατούν στην Ινδία, παρόλα αυτά δεν μπορώ να κρύψω ότι το να αγκαλιάσω μία αγελάδα μου ακούγεται μία εξαιρετικά δελεαστική ιδέα.

Επειδή, όμως, καλώς ή κακώς δεν έχω εύκολη πρόσβαση σε διασωσμένες αγελάδες που αρέσκονται σε αγκαλιές, λέω για φέτος να πάρω αγκαλιά τις γάτες μου! Εντούτοις, ας μην ξεχνάμε ότι όντως η επαφή με τα ζώα και οι αγκαλιές είναι δύο από τους πιο σίγουρους δρόμους για να νιώσουμε ευτυχία. Τι καλύτερο έχουμε άραγε να κάνουμε αυτό το Φεβρουάριο;

Όσο κι αν μας επηρεάζουν κάπως αρνητικά οι ρομαντικές ταινίες – γιατί είναι δομημένες κάπως μη ρεαλιστικά – υπάρχουν κι εκείνες που έρχονται να μας αποδείξουν πως κάποια πράγματα για κάποιες σχέσεις έχουν μια δόση ρεαλισμού.

Φυσικά, θα πρέπει να θυμόμαστε πως πάλι βλέπουμε μια ταινία. Αυτό σημαίνει ότι όσο κι αν ταυτιζόμαστε, στην πραγματικότητα πάλι θα έχει μη ρεαλιστικά στοιχεία. Γιατί, στην τελική, βλέπουμε τις ταινίες για να δούμε κάτι καινούργιο.

Όμως, σε σχέση με τις φουλ ρομαντικές ταινίες, υπάρχουν ορισμένες ταινίες, οι οποίες αποτελούν έναυσμα, ώστε να συζητήσουμε όντως για τις εμπειρίες μας. Αυτό συμβαίνει, καθώς υπάρχουν ταινίες που έρχονται πιο κοντά μας μέσω των αλληλεπιδράσεων που βλέπουμε, των συνομιλιών και των καταστάσεων που βιώνουν οι ηθοποιοί, σε σχέση με τις δικές μας.

La La Land

Μια ταινία που θεωρώ πως πετυχαίνει την απαραίτητη δόση ρεαλισμού με τον τρόπο της, είναι το La La Land. Όσοι δεν την έχετε δει, πρέπει να την δείτε. Τώρα, κάποιος θα μπορούσε να πει πως αυτή η ταινία είναι απλώς ένα μιούζικαλ και τι σχέση έχει με τη ζωή μας όλο αυτό το έντονο στοιχείο; Ωστόσο, το storyline της είναι αυτό που κάνει τη διαφορά από πολλές άλλες ρομαντικές ταινίες. Μιλάει για τις επιλογές, για ανθρώπους που πραγματικά αγαπούν χωρίς εγωισμούς, για ανθρώπους με πίστη στα όνειρα και τους γύρω τους.

Δείχνει επιτέλους πως δυο άνθρωποι που τόσο πολύ ταιριάζουν, ίσως να μην καταλήξουν μαζί, χωρίς αυτό να σημαίνει πως παύουν να αγαπούν ο ένας τον άλλον πραγματικά. Όχι – για να σε προλάβω – δεν αναφέρομαι σε γνωστούς ανεκπλήρωτους έρωτες. Θα μπορούσε ως έναν βαθμό, αλλά η ταινία τονίζει το ότι, μερικές φορές, η ζωή τα φέρνει τα πράγματα με έναν τρόπο που ίσως δεν θα καταλήξεις εκεί που νόμιζες και με τα άτομα που νόμιζες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είστε αγαπημένοι έστω κι έτσι ή ότι δεν νοιάζεται ο ένας για τον άλλον.

Ναι, κλίνει προς την πραγματική ζωή, γιατί δείχνει πως εάν αγαπάς, στηρίζεις τον άνθρωπό σου ακόμη κι αν δεν είστε μαζί. Δείχνει τη σημασία του να σε “σπρώξει” κάποιος προς κάτι που θέλεις να κάνεις, να σε βοηθήσει. Μα πάνω από όλα, το να πιστεύεις στην αγάπη που εξακολουθεί να υφίσταται, ακόμη και όταν δυο άνθρωποι δεν είναι πια μαζί.

500 days of summer

Πέφτουμε στα βαθιά με αυτή την ταινία. Η θύμηση του ότι ψάχνουμε για το ένα και μοναδικό άτομο στη ζωή μας – ή το άλλο μας μισό. Αυτή η ταινία έρχεται να μας δείξει πως ερωτευόμαστε, με γνώμονα να καταλήξουμε μαζί.

Εντούτοις, αυτό ίσως να μην είναι η απτή αλήθεια και να δημιουργεί πιέσεις στις ζωές και τις σχέσεις μας. Μας θυμίζει πως είναι όμορφο πραγματικά να ζούμε την κάθε στιγμή στο έπακρο και ότι όσες όμορφες στιγμές κι αν έχουμε μοιραστεί με τον άλλον, δεν σημαίνει πως αναγκαστικά θα καταλήξουμε και μαζί.

Έρχεται να καταρρίψει, θεωρώ, τις συνηθισμένες ιδέες των ρομαντικών ταινιών που μιλούν για το  “έτερον ήμισυ”, αυτό το ξεχωριστό ένα άτομο, το οποίο αμέσως αντιλαμβανόμαστε πως θέλουμε να περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας πλάι του. Ξεκινάει κάπως έτσι, όμως δείχνει κάτι πολύ βαθύτερο στην πορεία. Δύο ανθρώπους, που ο ένας πορεύεται με την οπτική του ότι βρήκε το “άλλο το μισό”, ενώ η άλλη πλευρά απολαμβάνει τη σχέση, χωρίς high expectations.

Έτσι, καθίσταται σαφές πως με κάποιους ανθρώπους ναι μεν ερωτευόμαστε αλλά, ίσως δεν θα είμαστε και για “πάντα” μαζί. Αυτό, βέβαια, δεν αναιρεί και το γεγονός ότι θα ξανά ερωτευτούμε και θα κάνουμε οικογένεια – εάν θελήσουμε – με άλλο άτομο. 

Μέσα από αυτές τις ταινίες βλέπουμε τη (σκληρή) αλήθεια, μα λυτρωτική ταυτοχρόνως, την οποία κάποιες φορές βιώνουμε και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει. Τυχαίνει να μην έχουν ακριβώς το happy ending που όλοι περιμένουμε, αλλά και πάλι έχουν τη γλύκα τους. Σίγουρα, υπάρχουν κι άλλες “προσγειωμένες”, ρομαντικές ταινίες που τελειώνουν με το γνωστό happy end – που ξέρουμε και από τα παραμύθια. Αλλά, στην τελική, τι είναι το happy end; 

Ναι! Μπορεί να περάσεις δυσκολίες και να είσαι ξανά με ένα άτομο. Μπορεί να ερωτευτείτε από την πρώτη στιγμή και να είστε μαζί για πάντα. Όμως, μπορεί να υπάρξει και κάποιος χωρισμός, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι κακό ή πως κάποιος αναγκαστικά έκανε λάθος. Στις ανθρώπινες σχέσεις υπάρχουν όλα, ακόμη κι αν εκ πρώτης όψεως δεν εναρμονίζονται με τα mainstream happy endings

«Το ότι δεν γελάμε με κάτι, δεν σημαίνει ότι και θα πρέπει να το φιμώσουμε».

Μετά το τυπικό καλησπέρισμα – και τις εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις – το πρώτο πράγμα που είπα στο Γιάννη, όταν ξεκινήσαμε την κουβέντα μας, ήταν: «Πώς μπορείς και ασχολείσαι με τόσα διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα;» και με όλη την ειλικρίνεια και την ευθύτητα που τον διακρίνει, μου είπε: «Θέλω συνεχώς να μαθαίνω και να ασχολούμαι με καινούργια πράγματα. Βαριέμαι πολύ εύκολα. Δεν μπορώ να κάνω μόνο ένα πράγμα». 

Τελείωσε τη Νομική, σπούδασε υποκριτική, κάνει το μεταπτυχιακό του στην Αρχιτεκτονική σχολή του Πολυτεχνείου, γράφει για το θέατρο και παράλληλα ασχολείται και με τη ζωγραφική. Αν ρωτήσεις το Γιάννη τι δεν θα ήθελε ποτέ να κάνει στη ζωή του, η απάντηση που θα λάβεις είναι:

«Να καταλήξω κάπου. Δεν μπορώ, γενικότερα, να δεχτώ την έννοια της κατάληξης. Θέλω πάντα να δοκιμάζω καινούργια πράγματα και να βιώνω καινούργιες εμπειρίες. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει αυτό που λέμε “αυθεντία” σ’ ένα είδος. Όσο υπάρχει το περιθώριο της αλλαγής και της εξέλιξης ενός είδους, δεν μπορεί να υπάρξει και αυθεντία. Σ’ αυτό που πιστεύω, όμως, είναι στην αυθεντικότητα. Για μένα, από εκεί πηγάζει και η ειλικρίνεια». 

«Αυτό που θέλω πάντα, είναι με ό,τι και αν καταπιάνομαι να είμαι ειλικρινής».

Παρά το νεαρό της ηλικίας σου (σ.σ. είναι μόνο 28 χρονών), έχεις ασχοληθεί και έχεις καταφέρει πράγματα που άλλοι χρειάζονται μια ολόκληρη ζωή. Πώς ξεκίνησαν όλα; Πώς μπήκαν στη ζωή σου όλα όσα ασχολείσαι σήμερα; 

Η αρχή όλων ήταν η ζωγραφική. Ξεκίνησα από πολύ μικρός να ζωγραφίζω και αργότερα να ασχολούμαι με το graffiti. Ήταν πάντα η καλλιτεχνική μου διέξοδος και η πρώτη μου «δίοδος», αν θες, στον καλλιτεχνικό κόσμο. Όλα τ’ άλλα, μαζί με τις ακαδημαϊκές σπουδές, ήρθαν στην πορεία. 

Τι ήταν, όμως, αυτό που σε έκανε να στραφείς προς το δρόμο της συγγραφής και όχι της ζωγραφικής – που ήταν και η πρώτη σου αγάπη; 

Μπορεί να σου φανεί περίεργο αυτό που θα σου πω, αλλά όλα τ’ άλλα μπορώ να σταματήσω να τα κάνω. Τη ζωγραφική δεν πρόκειται. Νιώθω ότι είναι από τις μόνες σταθερές στη ζωή μου και δεν θέλω να την «εξευτελίσω» ή να την «εξαντλήσω», αντιμετωπίζοντας την επαγγελματικά.

Από την άλλη, η Νομική μπήκε στη ζωή μου με το πρόσχημα ότι είναι το μόνο λογικό επακόλουθο, εφόσον οι γονείς μου εργάζονταν ως δικηγόροι. Ήμουν και καλός μαθητής, οπότε φάνηκε σαν μια φυσική πορεία όλο αυτό. Δυστυχώς, όμως, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι τόσο νωθρό και προσηλωμένο στην παπαγαλία, που κάπως «ευτελίζει» ακόμα και την πιο ενδιαφέρουσα σπουδή. 

«Η νομική μπήκε στη ζωή μου, ακολουθώντας το βαλκανικό στερεότυπο της οικογένειας».

Και πώς μετά από τη Νομική, μπαίνει το θέατρο στη ζωή σου;

Ααα! Το θέατρο μπήκε στη ζωή μου εξ απαλών ονύχων. Από τα πρώτα χρόνια του νηπιαγωγείου και συνεχίστηκε με τεράστια επιτυχία μέχρι και την τετάρτη δημοτικού. Μετά, κάπως χάθηκαν οι δρόμοι μας και μία κοπέλα στάθηκε τελικά η αφορμή για να ξαναβρεθούμε και να ξανασυστηθούμε. Η φάση με την κοπέλα δεν συνέβη ποτέ τελικά, αλλά μου έμεινε το θέατρο.  

Αυτή ήταν και η αφορμή για να μπει το θέατρο ενεργά πια στη ζωή σου; 

Περίπου. Με αφορμή την κοπέλα αυτή, βρέθηκα σ’ ένα εργαστήρι δραματικής τέχνης. Εκεί κατάλαβα ότι η τέχνη της υποκριτικής με ενδιέφερε πολύ, αλλά όχι η έκθεση της.

Ήξερα, λοιπόν, από την πολύ αρχή πως με ενδιέφερε περισσότερο η σκηνοθεσία, παρά η υποκριτική. Πίστευα, όμως, και πιστεύω ακόμη, πως ένα καλός σκηνοθέτης πρέπει πρώτα να είναι ηθοποιός για να μπορεί να γνωρίσει την τέχνη εις βάθος. Οπότε, η σκηνοθεσία ήταν αυτό που με ενδιέφερε, και με ενδιαφέρει ακόμη. 

Με τη συγγραφή συναντηθήκαμε κάπως «τυχαία». Μία από τις δασκάλες μου, η Γεωργία Μαυραγάνη, μου ζήτησε να τη βοηθήσω με το κείμενο του «Ταξικού εχθρού», που ετοίμαζε τότε για τη νεανική σκηνή του Εθνικού. Ως πιο νέος άνθρωπος και κάποιος που είχε κοινές αναφορές με μερικούς από τους ήρως του κειμένου – graffiti, street art – μου ζήτησε να το δουλέψουμε παρέα. Κάπως έτσι, ήταν που μπήκε το μικρόβιο.

«Δεν υπάρχουν καλά έργα από νέους συγγραφείς σήμερα».

Θα είχε μπει πιστεύεις η συγγραφή στη ζωή σου αν δεν είχε έρθει αυτή η πρόταση της Γεωργίας τότε; 

Δεν το ξέρω αυτό, αλήθεια. Αυτό που ξέρω, όμως, είναι πως σίγουρα δεν θα ήταν ίδια η πορεία μου. Χρωστάω πολλά στη Γεωργία. 

Και πώς προκύπτουν οι «Προβοκάτορες» σου; 

Τελειώνοντας τη σχολή, και ψάχνοντας τι ήταν αυτό που ήθελα να κάνω και ποιο έργο ήταν αυτό που θα μου έκανε το “κλικ” για να κάνω την πρώτη μου σκηνοθεσία, είδα ότι δεν υπήρχε κάποιο έργο που να μιλά για τη γενιά μου. Για το σήμερα. Έτσι, αποφάσισα να γράψω τους «Προβοκάτορες».

Αυτή ήταν η αρχή και η σηματοδότηση μιας νέας ιστορίας στη ζωή μου. Και μπαίνοντας σιγά-σιγά στα 30 και σκεπτόμενος ότι θέλω να ακολουθήσω πιο πιστά έναν καλλιτεχνικό δρόμο, καταλαβαίνω ότι τελικά η συγγραφή θα γίνει ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. 

«Η πλειονότητα των 30άρηδων σήμερα, ζει ακόμη σε μια κατάσταση μετεφηβείας». 

Πιστεύεις ότι η ηλικία των 30 είναι μια κομβική ηλικία για να πάρεις αποφάσεις; 

Απόλυτα. Και αυτό που, δυστυχώς, συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο, είναι πως είναι και μια ηλικία που – έτσι όπως έχει διαμορφωθεί στην κοινωνία μας σήμερα, και ειδικά στην Ελλάδα λόγω της προσκόλλησής της στο πυρήνα της οικογένειας, αλλά και λόγω της κατάστασης της ανεργίας και του εισοδήματος – η πλειονότητα των «κοντά στα 30» και «λίγο μετά τα 30», ζει ακόμη σε μια κατάσταση μετεφηβείας.

Και είναι τόσο τρομακτικό αυτό. Γιατί τα 30 δεν είναι τα νέα 20, και τα 40 δεν είναι τα 30. Αν ακολουθήσουμε αυτή τη λογική, τότε το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να χάσουμε κάποια από τα σημαντικότερα χρόνια της ζωής μας.

Είναι εύκολο στην Ελλάδα να εμπιστευτούν τους νέους ή πιστεύεις ότι μας διακατέχει μία παρελθοντολαγνεία; 

Αναμφίβολα, έχουμε μια ροπή προς την παρελθοντολαγνεία. Και ειδικά στο χώρο των τεχνών αυτό που έχω δει πως ισχύει ένα μία «πίστη σε τοτέμ» και παράλληλα, μια λογική της «εποχής των δεινοσαύρων». Τους είναι πολύ δύσκολο να εμπιστευτούν ένα νέο άνθρωπο και να τον πιστέψουν. Να πιστέψουν ότι μπορεί να έχει να δώσει πράγματα. Και αν είσαι τυχερός και σε εμπιστευτούν, δε σου δίνεται το περιθώριο λάθους. Αν κάνεις κάτι και πάει καλά, πρέπει οπωσδήποτε να πάει και το επόμενο και μετά το επόμενο και τότε, και μόνο τότε, έχεις περιθώριο λάθους. 

Και ευτυχώς για εμάς, στον αντίποδα και το αντίβαρο όλου αυτού, υπάρχει ο Γιώργος Κουτλής και η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Από την πρώτη κιόλας στιγμή, μας εμπιστεύθηκε και αυτό που μας είπε ήταν: «Πάμε να κάνουμε κάτι όλοι μαζί και όπως βγει, βγήκε». Κάπως έτσι, νιώσαμε και εμείς ασφαλείς και απαλλαγμένοι από το άγχος της «τελειότητας» και προσπαθήσαμε να φτιάξουμε κάτι σαν ομάδα. Και βγήκε κάτι πολύ ωραίο. 

«Στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε τις ταμπέλες, το μόνο που τελικά καταφέραμε είναι να τις διευρύνουμε». 

Τι είναι αυτό που σε τρομάζει περισσότερο στη γενιά μας σήμερα; 

Ότι έχουμε μια αλγοριθμική άποψη για την πραγματικότητα. Ο καθένας μας νομίζει ότι ζει σ’ έναν διαφορετικό κόσμο από τον διπλανό του, ανάλογα με το τι πιστεύει ο ίδιος. Αν, για παράδειγμα, εσύ έχεις κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις, θα νομίζεις – και θα είσαι και σίγουρος – ότι όλοι γύρω σου έχουν τις ίδιες ακριβώς απόψεις με σένα. Αν πάλι οι δικές σου απόψεις είναι αντίθετες από του άλλου, θα πιστεύεις και πάλι ότι όλοι βλέπουν τα πράγματα με τον τρόπο που τα βλέπεις και εσύ. Όλοι λοιπόν, καταλήγουν να πιστεύουν πως η δική τους προσωπική άποψη είναι και αυτή που ενστερνίζεται όλως ο κόσμος. Και όλη αυτή η πόλωση καταλήγει να επηρεάζει την κοινωνία μας και να δημιουργεί μια επικίνδυνα τοξική πόλωση. 

Νιώθεις ότι έχουμε γίνει περισσότερο για την πάρτη μας; Ότι έχουμε χάσει το “εμείς” και έχουμε προσηλωθεί στο “εγώ” μας; 

Μας ενδιαφέρει το “εγώ” μας. Σ’ αυτό βασίζεται, άλλωστε, και όλο το self-love και self-care που τόσο πιστά προσπαθούμε να ακολουθήσουμε. Είναι, όμως, μια κατευναστική συμπεριφορά. Ακολουθεί λίγο το μοτίβο του: «Είναι δική μου ανάγκη». «Θα το ακολουθήσω εγώ». Και στην extreme μορφή του, αυτό που καταφέρνουμε τελικά, είναι να γινόμαστε περισσότερο ατομικιστές. 

«Αυτό, τελικά, που καταφέρνει το self-care είναι να μας κάνει λιγότερο θυμωμένους και περισσότερο πειθήνιους».

Επειδή οι «Προβοκάτορες» σου είχαν πολλά στοιχεία κοινωνικής σάτιρας μέσα, δεν μπορώ να μην σε ρωτήσω για το αν και κατά πόσο πιστεύεις πως “έχει τελικά όρια η σάτιρα”; 

Η σάτιρα, αυτή καθ’ αυτή, δεν έχει όριο. Το όριο είναι προσωπικό. Πόσο μπορείς εσύ, που γράφεις ή εξιστορείς, να παίξεις το κεφάλι σου κορώνα-γράμματα για να πεις ένα αστείο”; Εκεί έγκειται, λοιπόν, και το όριο. Και αυτό γινόταν από πάντα. Σκέψου ότι ο γελωτοποιός, κάθε φορά που έλεγε ένα αστείο που δεν άρεσε στον βασιλιά, πολύ απλά του έκοβε το κεφάλι. Η κωμωδία ήταν, είναι και θα είναι ένα επιθετικό είδος. Αν θες να επιτεθείς με τον οποιοδήποτε τρόπο σε κάποιον μέσα από τη χρήση της κωμωδίας, πρέπει να είσαι έτοιμος και να “πεθάνεις”. 

«Το ότι δεν γελάμε με κάτι, δεν σημαίνει ότι και θα πρέπει να το φιμώσουμε».

Τι ετοιμάζεις στη συνέχεια και ποια είναι τα όνειρα σου για το μέλλον; 

Έχω ήδη ξεκινήσει να γράφω το επόμενο θεατρικό μου έργο και αυτό είναι το βασικό μου project για τώρα. Και εν μέρει, είναι και ένα κομμάτι των ονείρων μου για το μέλλον. Το να μπορώ, δηλαδή, να βιοπορίζομαι από τα καλλιτεχνικά και να μπορεί και το κράτος να αναγνωρίσει ότι το να είσαι καλλιτέχνης, είναι επάγγελμα. Δεν είναι χόμπι.

Και αν μας έκανε ένα καλό η απόφαση του Υπουργείου – να εξισώσει το πτυχίο από τις καλλιτεχνικές σχολές με το απολυτήριο Λυκείου – είναι ότι μας έκάνε να διεκδικήσουμε περισσότερα πράγματα, που στην ουσία θα έπρεπε να ήταν αυτονόητα. Πράγματα που σε άλλες χώρες είναι δεδομένα για τους καλλιτέχνες.

Δεν χωρά αμφιβολία πως το TikTok έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Διαμορφώνει τάσεις και ανασύρει αγαπημένα τραγούδια από τις αναμνήσεις.

Η ανακάλυψη της ατομικής ταυτότητας αποτελεί περίπλοκη διαδικασία, η οποία ενδέχεται να απαιτεί τεράστια προσπάθεια και διερεύνηση. Μια εφαρμογή που συνδράμει στην ανακάλυψη του εαυτού, αν και δεν είναι ευρύτερα γνωστή γι’ αυτή της την επίδραση, είναι το TikTok.

Εντούτοις, οι ακόλουθες ιστορίες αποδεικνύουν περίτρανα τον ρόλο της δημοφιλούς πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης στην προσωπική καλλιέργεια.

Η Μίλι ένιωσε καλύτερα με τη σεξουαλική της ταυτότητα εξαιτίας του TikTok

Όταν ήταν 15 χρονών, κάποια άλλα κορίτσια στο σχολείο την κορόιδευαν και τη αποκαλούσαν “λεσβία”. Έπειτα, η Μίλι επέστρεφε κάθε φορά κλαίγοντας στο σπίτι, αισθανόμενη την αδικία γύρω της. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν άρχισε να εξαπλώνεται η φήμη του TikTok, ανακάλυψε ότι η αρχική της σελίδα περιείχε queer περιεχόμενο. Στην αρχή, η Μίλι –λόγω των δύσκολων σχολικών της βιωμάτων– αισθάνθηκε ότι επιστρέφει ξανά στο γυμνάσιο και στα αδικαιολόγητα πειράγματα των συμμαθητριών της. Να σημειωθεί, αν και οι περισσότεροι το γνωρίζουν, ότι ο αλγόριθμος του TikTok επιλέγει να προβάλλει εξατομικευμένα βιντεάκια, τα οποία να εναρμονίζονται με τα ενδιαφέροντα των χρηστών και με τις προηγούμενες αναζητήσεις τους.

Το «FYP=For You Page», όπως είναι γνωστό και στην αγγλική γλώσσα, τροφοδοτεί τους χρήστες του TikTok με υλικό, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί ώστε να αλληλοεπιδράσουν. Ενδεχομένως, τα βίντεο που εμφανίζονται στη σελίδα αυτή να φαίνονται παράξενα σε πρώτη φάση. Ωστόσο, πολλές φορές, ο αλγόριθμος εντοπίζει ένα χαρακτηριστικό της εκάστοτε ταυτότητας, προτού καλά-καλά γίνει αντιληπτό από το ίδιο το άτομο: Από χρόνιες παθήσεις, μέχρι τη φυλετική ταυτότητα και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Στην περίπτωση της Μίλι, λοιπόν, ο αλγόριθμος του TikTok και τα βίντεο που τροφοδοτούσαν το «FYP» τη βοήθησαν να αποδεχτεί πιο σύντομα την queer ταυτότητά της. Βεβαίως, τόνισε ότι δεν έγινε queer λόγω του TikTok, απλώς τη βοήθησε να συνειδητοποιήσει ποια είναι και να «αγκαλιάσει» τη μοναδικότητά της. Ειδικότερα, δήλωσε: «Πριν από χρόνια, προσευχόμουν στο Θεό να εξαφανιστεί [η ιδιαιτερότητά μου]. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν το σεξουαλικό προσανατολισμό των παιδιών τους. Ναι, ένα παιδί μπορεί να είναι queer, ούτως ή άλλως. Δεν φταίει το TikTok γι’ αυτό».

TikTok-ενδομητρίωση: Ώρα μηδέν

Η Λ.Γ., 25 ετών, σκρόλαρε μια μέρα στο TikTok, όταν είδε ένα βίντεο σχετικά με κράμπες στους γλουτούς κατά τη διάρκεια της περιόδου. Στα σχόλια, οι χρήστες με ενδομητρίωση προειδοποίησαν ότι αυτές οι κράμπες, εάν είναι επίμονες ή επιδεινώνονται, θα μπορούσαν να είναι σύμπτωμα ενδομητρίωσης. Κάπως έτσι, η Λ.Γ. σταμάτησε απότομα το σκρολάρισμα. Για τέσσερα χρόνια, επισκεπτόταν διαφορετικούς γιατρούς, παρουσιάζοντας τα συμπτώματά της (από εξουθενωτικές κράμπες, έως σχεδόν συνεχή αιμορραγία), αναζητώντας απαντήσεις. Ένας γιατρός, μάλιστα, δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο συμβάν. Ωστόσο, όταν η Λ.Γ. υποβλήθηκε σε διαγνωστική επέμβαση, το αποτέλεσμα ήταν αυτό που στωικά περίμενε: Ενδομητρίωση.

Παρά το γεγονός ότι είναι μια πολύ επώδυνη πάθηση, η ίδια θεώρησε τον εαυτό της ιδιαίτερα τυχερό, αφού οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται κατά μέσο όρο 7,5 χρόνια για να διαγνωστούν.

Πώς η Λόρεν συνειδητοποίησε ότι πάσχει από αγχώδη διαταραχή

Η 24χρονη Λόρεν έτυχε να δει κάποια βίντεο στο TikTok, τα οποία αναφέρονταν στη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ADHD). Και όσο περισσότερο τα έβλεπε, τόσο περισσότερο εντόπιζε κοινά συμπτώματα με αυτά που η ίδια αντιμετώπιζε.

«Σε όλη μου τη ζωή, πάντα μου έλεγαν ότι πετάω στα σύννεφα», ανάφερε μεταξύ άλλων. «Αυτή ήταν απλώς η προσωπικότητά μου».

Να σημειωθεί, ότι η Λόρεν έκανε κάτι πολύ σωστό. Ναι μεν, είδε κάποια βίντεο στο TikTok, τα οποία και της κίνησαν υποψίες για την κατάστασή της, όμως, δεν έκανε αυτοδιάγνωση μέσω αυτών. Αντιθέτως, τόνισε πως δεν ήθελε να βγάλει βιαστικά συμπεράσματα και γι’ αυτό, η γνώμη ενός ειδικού κρίθηκε απαραίτητη. Όταν, τελικά, διαγνώστηκε με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ο ψυχίατρος της εξήγησε ότι υπάρχουν κάποια κοινά συμπτώματα με τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, χωρίς ωστόσο να πρόκειται για την ίδια πάθηση.

Η θέση της επιστήμης

Η Τζέσι Γκολντ, επίκουρη καθηγήτρια και διευθύντρια ευεξίας, δέσμευσης και προσέγγισης στο τμήμα ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, ανέφερε σχετικά με την αυτοδιάγνωση: «Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με διαγνώσεις ή συμπτώματα». Νομίζω ότι τους κάνει να αισθάνονται λιγότερο μόνοι απέναντι στα όσα βιώνουν. Ακόμα κι αν υπάρχει ακριβώς αυτή η πάθηση, το άτομο αισθάνεται πολύ λιγότερο απομονωμένο αν κάποιος άλλος είχε μια αντίστοιχη εμπειρία».

Ωστόσο, η Γκολντ προειδοποίησε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αυτοδιάγνωση μέσω του TikTok μπορεί να είναι επιβλαβής. «Δεν υπάρχει έλεγχος περιεχομένου. Οι πληροφορίες που κοινοποιούνται [στο TikTok] μοιάζουν περισσότερο με αφήγηση».

Εικόνες: Shutterstock

Είναι γνωστό πως οι αναγνωστικές μας συνήθειες επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες.

Από τη διάθεσή μας και την ώρα που επιλέγουμε να διαβάσουμε, μέχρι την αποφασιστικότητά μας να τελειώσουμε βιβλία που παραμένουν αδιάβαστα για μήνες. Όλα παίζουν το ρόλο τους στην αποτελεσματική και συνάμα απολαυστική ανάγνωση. Ένα από τα πράγματα που πολλοί αγνοούμε, όμως, είναι η σημασία της τοποθεσίας που επιλέγουμε να διαβάσουμε το εκάστοτε βιβλίο. Το μέρος που διαβάζουμε μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αναγνωστική μας εμπειρία, έχοντας σοβαρή επίδραση στο ρυθμό που διαβάζουμε ή αφομοιώνουμε πληροφορίες.

Σίγουρα θα έχετε βρεθεί σε καταστάσεις, στις οποίες προσπαθείτε να συγκεντρωθείτε στο βιβλίο που διαβάζετε. Παρόλα αυτά, γύρω σας συμβαίνει ένας κακός χαμός από φωνές και φασαρία. Ωστόσο, για να μην χάσετε εκείνες τις λίγες ώρες ελεύθερου χρόνου, επιμένετε να προσπαθείτε να διαβάσετε ακόμη και κάτω από αυτές τις συνθήκες.

Αν βρεθείτε ξανά σε μια τέτοια θέση, είναι προτιμότερο να αφιερώσετε αυτό το χρόνο σε κάποια άλλη δραστηριότητα και να αφοσιωθείτε στο διάβασμά σας κάποια άλλη στιγμή που θα σας επιτρέπει να είστε πιο συγκεντρωμένοι. 

Η άνεση

Το να είσαι άνετος ενώ διαβάζεις είναι πολύ σημαντικό, είτε το κάνεις για ευχαρίστηση είτε για ακαδημαϊκούς λόγους. Ένα βολικό έπιπλο – όπως ένας μαλακός καναπές ή μια ανατομική πολυθρόνα – όχι μόνο θα σου δημιουργήσει την ανάγκη να διαβάσεις ακόμη περισσότερο, αλλά θα σε προστατεύσει από πιθανούς πόνους στη μέση και τη σπονδυλική στήλη. 

@giannaaalexa

my favorite place to read <3 and i need more stuff for my wall!!

♬ elio voice – cam

Ο φωτισμός

Η φωτεινότητα του μέρους που διαβάζεις παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα της μελέτης σου. Ο χαμηλός έως ανύπαρκτος φωτισμός μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ενώ αντίστοιχα το blue light των οθονών (για όσους διαβάζουν ebooks) μπορεί να επιφέρει κόπωση και ξηρότητα στα μάτια. 

@demelzamay

i love a reading nock so much – can’t wait for all the girly chats in my room <3 #readinglist #somethingintheorange #uniroomtransformation #readingnook #fyp #viral

♬ Something in the orange – 🫶🏻

Η οργάνωση

Ένας χώρος που δεν είναι συμμαζεμένος, μπορεί να σου αποσπάσει σημαντικά την προσοχή από αυτό που διαβάζεις. Το ιδανικό μέρος για ανάγνωση πρέπει να είναι καθαρό, συγυρισμένο, απαλλαγμένο από άχρηστα αντικείμενα και να οξυγονώνεται συχνά. Όλα αυτά θα σου επιτρέψουν να επικεντρωθείς σε αυτό που διαβάζεις κι όχι στο χάος που επικρατεί γύρω σου.

Τα καλύτερα μέρη για διάβασμα

Συχνά, όταν αναπολούμε ένα βιβλίο που διαβάσαμε και μας άρεσε, ένα από τα πρώτα πράγματα που μας έρχονται στο μυαλό είναι και το μέρος που το διαβάσαμε για πρώτη φορά. Άλλες φορές πάλι, οι αναμνήσεις ενός βιβλίου μπορούν να προκύψουν από μέρη που είναι λιγότερο ευχάριστα, όπως ας πούμε ένα ασφυκτικό από επιβάτες λεωφορείο.

Έτσι, ενώ οι περισσότεροι αναγνώστες θα δήλωναν πως μπορούν να διαβάσουν παντού, αναγνωρίζουμε, νομίζω, όλοι πως υπάρχουν μέρη, εκτός από την αγαπημένη μας γωνιά στο σπίτι, που μπορούν πραγματικά να απογειώσουν τις αναγνωστικές εμπειρίες μας! 

Στη βιβλιοθήκη

Αν και δεν αποτελεί έκπληξη, μια βιβλιοθήκη είναι ο κατάλληλος χώρος για διάβασμα, αν αναλογιστεί κανείς πως ολόκληρη η ατμόσφαιρα και ο σχεδιασμός της εξυπηρετούν έναν και μόνο σκοπό. Να σε βοηθήσουν να νιώσεις οικεία και να σε εμπνεύσουν. Είναι ήσυχες, απαλλαγμένες από περισπασμούς κι ανάμεσα σε ανθρώπους που επίσης αγαπούν το διάβασμα όσο κι εσύ.

@aniyorakang

thousands of books, free wifi, art work and bean bags!! there’s also a café, shop, library and three free exhibitions 🙂 #london #londonlife #londonhiddengems #booktok #londonsecretspots #londonstudent #londonstudyspaces #londoncafe london hidden gems | london secret spots | london library | london study spots

♬ suono originale – michi 🐨

Σε ένα ήσυχο καφέ της πόλης

Μια δραστηριότητα που συχνά αγνοούμε, είναι το διάβασμα σε μια ήσυχη και cozy καφετέρια της πόλης με απαλή jazz μουσική και ωραίο καφέ. Αν και η ανάγνωση αποτελεί ένα μοναχικό χόμπι, πολλές φορές θέλουμε να βρισκόμαστε κι ανάμεσα σε ανθρώπους. Έτσι, οι κατάλληλές καφετέριες πληρούν τα περισσότερα από τα κριτήρια για ένα ευχάριστο ραντεβού με… ένα καλό βιβλίο.

Στη φύση

Μια από τις συνήθειες των ανθρώπων, που συναντάμε και στο εξωτερικό, είναι το διάβασμα στη φύση. Σε πάρκα, λιμνούλες, βουνά, δίπλα σε καταρράκτες, θάλασσες ή ποτάμια. Το να περιβάλλεσαι από φυσικούς ήχους πουλιών ή κυμάτων, να αναπνέεις καθαρό αέρα και να οξυγονώνεται ο εγκέφαλός σου είναι μερικά μόνο από τα οφέλη της ανάγνωσης στη φύση που θα απογειώσουν τις αναγνωστικές σου εμπειρίες. Πιθανόν να αφομοιώσεις τα περισσότερα απ’ όσα διαβάζεις, ενώ ταυτόχρονα μπορείς να συνδυάσεις αυτή τη συνήθεια με λίγη άσκηση

Δίπλα σε ένα τζάκι 

Η ανάγνωση δίπλα στο τζάκι είναι ίσως η πιο πολυπόθητη ανάγκη των αναγνωστών. Δικαιολογημένα, η ζεστασιά που προσφέρει σε συνδυασμό με τους χαλαρωτικούς ήχους του τριξίματος της φωτιάς, μπορούν να ενισχύσουν τα συναισθήματά σας και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να γίνει το εκάστοτε βιβλίο το αγαπημένο σας. 

Το μέρος που διαβάζετε μπορεί μερικές φορές να είναι τόσο σημαντικό, αν όχι ακόμη περισσότερο, όσο το βιβλίο που διαβάζετε. Συνεπώς, η εύρεση του κατάλληλου βιβλίου στο σωστό μέρος θα είναι η ιδανική εμπειρία, αν αναζητάς την αλλαγή στις καθημερινές αναγνωστικές σου συνήθειες. 

Όταν το whataboutism έρχεται στην Ελλάδα και παίρνει άλλες διαστάσεις. 

Υπάρχουν κάποιοι όροι, που αν και δεν τους έχουμε ξανακούσει, η σημασία τους μας είναι κάτι παραπάνω από γνωστή. Το whataboutism για παράδειγμα. Μία λέξη που περικλείει πολλά νοήματα και είναι η κατάλληλη για να περιγράψει κάποιες φράσεις που ακούμε αντί σοβαρών επιχειρημάτων σε συζητήσεις, συνηθέστερα για θέματα δικαιωματισμού.

Είναι ένας νεοεισερχόμενος ορισμός, απαραίτητος, για να κατανοήσουμε πώς σκέφτονται μερικοί άνθρωποι, αλλά και τι θέλουν (ασυνείδητα ή συνειδητά) να πετύχουν με όσα λένε. Αρκετές φορές, δέχομαι μηνύματα ή σχόλια κάτω από ποστ που λένε: “Ναι, αλλά γιατί δε λες και γι’ αυτό το θέμα;” Η συνηθέστερη απάντηση που σκέφτομαι είναι: ”Μα καλά τι σχέση έχει αυτό με όσα αναφέρω;” 

Κι όμως, επειδή το σκέφτονται με το δικό τους τρόπο, όσοι επιλέγουν το whataboutism για εκείνους βγάζει απόλυτο νόημα να αντιπαρατεθούν με αυτό το τρόπο σε τόσο σοβαρά θέματα που πραγματικά απαιτούν περισσότερη ανάλυση και πιο σφαιρική αντίληψη.

Τι ακριβώς εννοούμε με το whataboutism;

“Ναι αλλά…”. Το whataboutism ή αλλιώς whatabaoutery είναι στην ουσία μία λογική πλάνη, ένα υποτιθέμενο επιχείρημα που θα χρησιμοποιήσει ένα άτομο σε μία συζήτηση, ώστε να εκφράσει την αντίθεσή του σε όσα ακούει. Το χαρακτηριστικό, όμως, είναι η σύγκριση με κάτι που δε σχετίζεται ακριβώς με το θέμα. Συνήθως, ξεκινάει με το: “Ναι, αλλά…” και έπειτα το άτομο όχι απλά ανασκευάζει το επιχείρημα του “αντιπάλου”, αλλά και το εξισώνει με κάτι που στο μυαλό του είναι ίδιο ή χειρότερο.

Το κάνουν άνθρωποι που συνήθως δε μπορούν να αντιληφθούν ένα επιχείρημα, αλλά κυρίως όταν τα λεγόμενα έρχονται σε αντίθεση με τον τρόπο σκέψης τους. Διαφωνούν και ναι μεν παραδέχονται, υποτίθεται, πως κάποιος έκανε κάτι κακό. Ωστόσο, αντιπροτείνουν πως και οι άλλοι έκαναν κάτι αντίστοιχο. Φυσικά, αποφεύγουν να καταδικάσουν την πλευρά με την οποία καταβάθος συμφωνούν.

Συζητάς ας πούμε για τη βία κατά των γυναικών, ώσπου φτάνει η στιγμή που ο άλλος θα σου πεί: “Ναι, αλλά γιατί ο κόσμος δεν ασχολείται με τη βία που δέχονται οι άντρες;”

Κάποιος κριτικάρει την κυβέρνηση οπότε λένε: “Ναι, γιατί οι άλλοι τα έκαναν καλύτερα;”

Παρενοχλείται κοπέλα στο δρόμο. “Ναι, αλλά και αυτές ντύνονται προκλητικά”.

Το πιο γνωστό ίσως whataboutism επιχείρημα που ακούγεται στην Ελλάδα είναι το: “Nαι, αλλά για τη Marfin δε λέτε τίποτα”. H συγκεκριμένη αναφορά έχει να κάνει με το περιστατικό στις 5 Μαΐου του 2010, όπου σε ημέρα πανελλαδικής απεργίας, πυρπολύθηκε τράπεζα με αποτέλεσμα το θάνατο 3 ανθρώπων, εκ των οποίων μία έγκυος γυναίκα. Αυτό το τραγικό γεγονός έχει γίνει πολλές φορές “σημαία” στα στόματα ατόμων που θέλουν να επιχειρηματολογήσουν, χρησιμοποιώντας το για δικούς τους σκοπούς.

Το whatabaoutism στα Social Media

Εκεί, όμως, που ο όρος αυτός έχει βρει πρόσφορο έδαφος και θα λέγαμε χρησιμοποιείται με έναν κάπως αυτοματοποιημένο τρόπο, είναι ο δημόσιος διάλογος στο διαδίκτυο. Κάτω από κάθε ποστ θα βρεις σχόλια που χρησιμοποιούν το whataboutism και επιδιώκουν να απαξιώσουν ένα θέμα, αναδεικνύοντας ένα άλλο, το οποίο – κατά την άποψή τους –  χρήζει περισσότερης προσοχής.

Πέφτοντας στην παγίδα να απαντήσεις σε τέτοιου τύπου σχόλια, δημιουργείται μία αέναη επιχειρηματολογία που καταλήγει να είναι, όχι πλέον συζήτηση, αλλά κόντρα ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, όπου ο ένας προσπαθεί να εξηγήσει τα αυτονόητα και ο άλλος επιμένει να υπερασπίζεται τις απόψεις του, ακόμα και όταν κανένα επιχείρημά του δεν ευσταθεί.

Ωστόσο, κάποιες φορές γίνεται συνειδητά, κυρίως για πολιτικούς σκοπούς. Οι πολιτικοί συχνά χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο και όταν του κατηγορούν λένε: “Ναι, λέτε για εμάς τώρα, αλλά γιατί δε λέτε για τότε που εσείς…” Μία αντεπίθεση στα λογικά επιχειρήματα, ώστε να αποπροσανατολίζεται η κουβέντα. Ταυτόχρονα, εμπεριέχονται και χαρακτηρισμοί περί “ανηθικότητας”, ενώ αποφεύγεται αισθητά η παραμικρή απόπειρα απολογίας.

Υπάρχει λογική αντιμετώπιση;

Εδώ είναι το και το πιο δύσκολο κομμάτι. Είναι άραγε γόνιμο να προσπαθείς να δείξεις το λάθος ή δεν αξίζει να ασχοληθείς; Αξίζει να αναφερθεί,πως δεν είναι απαραίτητο ότι το πρόσωπο που χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο το κάνει πάντα συνειδητά. Είναι, μάλλον, μία αλαζονική, έμφυτη ορμή για επιχειρήματα που απλά ταιριάζουν με την ιδεολογία του μεγαλώσει κάποιος σε ένα περιβάλλον, στο οποίο δεν ευδοκιμούσε ο σεβασμός των απόψεων και η ρητορική. 

Η αλήθεια είναι πως όσα άτομα χρησιμοποιούν αυτή την τακτική, συνήθως δεν εμβαθύνουν σε ορισμένα θέματα, είτε έχουν σκοπό να προπαγανδίσουν μία άποψη. Στην πραγματικότητα, δεν τους ενδιαφέρει και πολύ κάτι άλλο πέρα από το να επιβεβαιωθούν φαινομενικά όσα θεωρούν σωστά και κάνουν μία προβολή της ιδεολογίας τους.

Με τέτοιου είδους επιχειρήματα δεν ενδιαφέρονται να ακούσουν την άποψη του άλλου, ούτε να αλλάξουν σκεπτικό. Πόσω μάλλον, να κατανοήσουν την πλευρά του συνομιλητή τους, καταλήγοντας σε μια διαρκή απόρριψη. 

Δεν είναι καθόλου αθώο

Το whataboutism δεν είναι διάλογος ή συζήτηση, αλλά μία στρεβλή παρουσίαση γεγονότων χωρίς συσχέτιση με το θέμα και την αντιπαράθεση. Ενσωματώνει όλη τη συντηρητική και κομφορμιστική ρητορική, η οποία δείχνει τη δημοκρατική απόκλιση στη διαφορά της αντίληψης.

Όταν το whataboutism είναι στην κουβέντα το θέμα ξεφεύγει από την ουσία, αλλάζει και συχνά αντιστρέφει τις όποιες κατηγορίες μεταξύ συνομιλητών. Χρειάζεται να μπορείς να το αναγνωρίσεις, καθώς στα ευήκοα, σε επιφανειακά επιχειρήματα, αυτιά, εύκολα εισβάλει και παρουσιάζει το λανθασμένο ως σωστό και το αντίστροφο.

Ο διάλογος είναι ουσιαστικός όταν γίνεται με σοβαρά επιχειρήματα, όχι με μεθόδους διαφυγής και υπεροψία. Άλλωστε, ένα από τα πολλά προβλήματα που έχουμε στην επικοινωνία είναι ότι γίνεται συζήτηση όχι για ανταλλαγή επιχειρημάτων και απόψεων, αλλά με σκοπό το κάθε άτομο να νιώσει και να φανεί πως έχει δίκιο.

Και αυτό είναι κάτι που σίγουρα πρέπει να αλλάξει.

Ανακοινώθηκε η απόφαση για την υπόθεση Φιλιππίδη, σύμφωνα με την οποία ο Πέτρος Φιλιππίδης κρίθηκε ομόφωνα αθώος λόγω αμφιβολιών για την τέλεση βιασμού, ενώ βρέθηκε (επίσης ομόφωνα) ένοχος για τις δύο απόπειρες βιασμού.

Από τις 9:15 πρωί συνεδρίαζαν οι ένορκοι και οι τακτικοί δικαστές του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου, συνεκτιμώντας όλα τα στοιχεία που κατατέθηκαν, προκειμένου να καταλήξουν στην τελική απόφαση. Ο Πέτρος Φιλιππίδης έφτασε το μεσημέρι στο δικαστήριο συνοδευόμενος από τη σύζυγο, το γιο και τους συνηγόρους του. Στο δικαστήριο, εν αναμονή της απόφασης, βρίσκονταν και οι ηθοποιοί Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους, Πηνελόπη Αναστασοπούλου και Λένα Δροσάκη.

Πέτρος Φιλιππίδης: Η απόφαση και η ποινή

Η διαδικασία συνεχίζεται, καθώς εξετάζονται εάν και ποια ελαφρυντικά θα αναγνωριστούν στον κατηγορούμενο. Συνολικά, δύο ελαφρυντικά ζήτησε η υπεράσπιση: Αυτό το σύννομου βίου και της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη.

«Είναι σε μια ηλικία ώριμη που βλέπουμε ότι το ποινικό του μητρώο δεν έχει καμία ποινική παράβαση. Δεν πιστεύω ότι δεν θα δώσετε ελαφρυντικό για σύννομο βίο, επειδή είχε άπιστη ζωή. Η ζωή του ήταν ταυτισμένη με 300 ηθοποιούς. Μέχρι το Φεβρουάριο του 2021, δεν έλεγε κανείς τίποτα για το Φιλιππίδη. Πώς θα ακυρώσετε το σύννομο βιο; Επειδή υπήρξε άπιστος; Θα πρέπει να το αναγνωρίσετε. Τα ελαφρυντικά συνχέονται με την πράξη. Εδώ καταδικάσατε για απόπειρα που άνοιξε υποτίθεται ο δράστης μόνος του στα φερόμενα θύματα. Αυτές οι απόπειρες που έχετε αποδεχτεί μόνο ως πλημμελήματα μπορούν να σταθούν. Πρόκειται για απόπειρες που δεν έχουν ξανασυμβεί ποτέ!», ανέφερε ο συνήγορός, Μιχάλης Δημητρακοπουλος.

Το αίτημα για αναγνώριση ελαφρυντικων απορρίφθηκε τελικώς. Εν τέλει, το δικαστήριο του επέβαλε την ποινή της 8ετούς κάθειρξης, με αναστολή -έξι χρόνια για τη μία απόπειρα βιασμού και δύο για τη δεύτερη. Επιπλέον, του επιβλήθηκε η απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και η υποχρεωτική εμφάνισή του στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα. Προς το παρόν, μέχρι να υπάρξει απόφαση από το Εφετείο, ο Πέτρος Φιλιππίδης θα αφεθεί ελεύθερος. Μια εξέλιξη, η οποία θορυβεί και εξαγριώνει. Μάλλον, κατά την κρίση του δικαστηρίου, δεν είναι επικίνδυνος ένας άνθρωπος, ο οποίος (αποδεδειγμένα πια) αποπειράθηκε να βιάσει δύο φορές.

Οι κατηγορίες που αντιμετώπιζε ο Πέτρος Φιλιππίδης

Υπενθυμίζεται, ότι τον γνωστό ηθοποιό βάραιναν κατηγορίες για τέλεση βιασμού, με θύμα μία συνάδελφό του το 2008, καθώς και για δύο απόπειρες βιασμού σε ηθοποιούς, το 2010 και το 2014. Σύμφωνα με τα όσα γνωστοποιήθηκαν, ο βιασμός και η μία από τις δύο απόπειρες βιασμού, έλαβε χώρα στο καμαρίνι του. Ακόμη, η άλλη απόπειρα βιασμού φαίνεται να τελέστηκε στο αυτοκίνητο του γνωστού ηθοποιού, έπειτα από επαγγελματικό ραντεβού με την καταγγέλλουσα. Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες του CNN, στη δικογραφία αναφέρεται πως υπήρχε μεθοδολογία και σχέδιο στον τρόπο προσέγγισης των θυμάτων, εκμεταλλευόμενος το κύρος και την καταξίωσή του στο χώρο της υποκριτικής.

Η οπτική γωνία της εισαγγελέως

Όπως είχε προαναφερθεί και σε προηγούμενο άρθρο, η εισαγγελέας, στην πρότασή της, είχε εκφράσει ορισμένες αμφιβολίες για την αθώωτητα του Πέτρου Φιλιππίδη. Ειδικότερα, είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων: «Εκτιμώντας όλο το αποδεικτικό υλικό, αδυνατώ καταλήξω στο τι ακριβώς συνέβη. Έχω αμφιβολίες. Μπορεί να συνέβησαν τα γεγονότα όπως τα λέει η καταγγέλλουσα στο δικαστήριο, αλλά το δικαστήριο δε μπορεί να καταδικάσει με αμφιβολίες. Οι διαφοροποιήσεις στις καταθεσεις της πρώτης καταγγέλλουσας δεν είναι λεπτομέρειες. Υπάρχουν αμφιβολίες για το τι ακριβώς συνέβη. Για τον κατ’ εξακολούθηση βιασμό θα προτείνω να τον κηρύξει αθώο».

Συν τοις άλλοις, η εισαγγελέας είχε αναφέρει πως εντοπίζονται ορισμένες αντιφάσεις στις καταγγελίες των θυμάτων.

«Σε ερωτήσεις προς την καταγγέλλουσα για τις διαφοροποιήσεις που υπάρχουν στις καταθέσεις της, εκείνη υποστήριξε: “Ήταν όλα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Όταν μου τα θύμισε ο Παναγιώτης (φίλος της), ήταν σαν να άνοιξε αυτή την πόρτα”. Η καταγγέλλουσα σε τρία διαφορετικά όργανα κατέθεσε διαφορετική αποτύπωση των γεγονότων. Άλλα στο ΣΕΗ, άλλα στον εισαγγελέα, άλλα στην ανάκριση. Γιατί δεν είπε στον εισαγγελέα όσα είπε στον ανακριτή; Η καταγγέλλουσα προσήλθε στον εισαγγελέα για να καταγγείλει όσα υπέστη, όχι να τα χαρακτηρίσει νομικά. Το τόσο σοβαρό γεγονός το καταθέτει πρώτη φορά στην ανακρίτρια. Αν το είχε καταθέσει στον εισαγγελεα, θα είχα διαφορετική τοποθέτηση, δεχόμενη ότι στο ΣΕΗ ήθελε να καταγράψει μια καταγγελία. Ανακάλυπτε όμως κάτι νέο σε κάθε επόμενο στάδιο».

«Ήταν ένα περιαστικό που της είχε ξανασυμβεί; Ήταν το συνήθως συμβαίνον; Η πρώτη καταγγέλλουσα υποβάθμισε τα γεγονότα λέγοντας ότι αυτά συμβαίνουν στο θέατρο. Αν ήταν έτσι για ποιο λόγο το απώθησε ως γεγονός;». Ακόμη, συμπλήρωσε ότι όλοι οι επιστήμονες που εξετάσθηκαν συμφώνησαν σε ένα πράγμα, ότι «το βίωμα του βιασμού δεν μπορεί να σβήσει από τη μνήμη του θύματος».

«Η πρώτη καταγγέλλουσα είναι ηθοποιός και γνωρίζει τους κανόνες της υποκριτικής, επεσήμανε η εισαγγελέας και ανάφερε φράσεις της όπως “στο θέατρο ματώνουμε”. Σε κανέναν επαγγελματικό χώρο δεν μαθαίνουν οι δάσκαλοι στους νέους καλλιτέχνες να ανέχονται εγκλήματα. Συμπεριφορές ναι, πίεση ναι, αλλά όχι κακουργήματα ή κακοποιητικές συμπεριφορές».

«Μου προκάλεσε εντύπωση ότι σε αίτημα για αναπαράσταση η πρώτη καταγγέλλουσα είπε: “Θα δεχτώ να γίνει αναπαράσταση αν το κάνει ο ιδιος. Μπορεί;”. Στη συνέχεια, είπε ότι ήταν χιούμορ και ειρωνεία και πως το θεωρεί αναχρονιστικό. Επιτρέψτε μου, όμως, ότι με τον βιαστή σου δεν μπορείς να κανείς χιούμορ. Θα εκτιμηθεί και η συμπεριφορά του θυματος. Το θύμα δεν απολογείται για τη συμπεριφορά του, αλλά αξιολογείται η κατάθεση του».

Η τελική πρόταση της εισαγγελέως

Να κηρυχθεί αθώος ο Πέτρος Φιλιππίδης λόγω αμφιβολιών για την κατηγορία του βιασμού κατ’  εξακολούθηση, τη σοβαρότερη απο τις τρεις κατηγορίες που αντιμετώπιζε, είχε προτείνει η εισαγγελέας της έδρας, όπως μετέδωσε η εκπομπή “Το Πρωινό” του ΑΝΤ1. Εν συνεχεία, η εισαγγελέας ζήτησε την ενοχή του Πέτρου Φιλιππίδη για την απόπειρα βιασμού σε βάρος της δεύτερης καταγγέλλουσας το 2010 στο θέατρο Μουσούρη.

«Η δεύτερη καταγγέλλουσα ήταν πολύ χαρούμενη που θα συνεργαζόταν με ένα μεγάλο καλλιτέχνη. Ο κατηγορούμενος την οδήγησε σε ένα άδειο θέατρο και στη συνέχεια επιχείρησε να τη βιάσει. Εκείνη προσπάθησε να τον αποφύγει, έκανε μια προσχηματική συνομιλία με τη μητέρα της, την οποία αντιλήφθηκε ο κατηγορούμενος και συνέχισε. Η πράξη του δεν ολοκληρώθηκε όχι επειδή με δίκη του βούληση τη σταμάτησε, αλλά γιατί όπως κατέθεσε η καταγγέλλουσα “ξενέρωσε”. Τα καταγγελλόμενα περιστατικά είναι τα ίδια σε όλες τις καταθέσεις της. Στον ισχυρισμό της υπεράσπισης ότι η δεύτερη καταγγέλλουσα τον εκδικείται επειδή δεν πήρε ρόλο, η εισαγγελέας σχολίασε: “Αν ήταν συναινετικό αυτό που έγινε, γιατί δεν πήρε τον ρόλο; Γιατί στη συνέχεια δεν συνεργάστηκαν ποτέ; Γιατί δεν έπαιξε στις δυο σειρές;”».

Όπως ανέφερε, η υπεράσπιση προσπάθησε να υπονομεύσει την αξιοπιστία της, υπογραμμίζοντας ότι η δεύτερη καταγγέλλουσα απαντούσε στα ερωτικά μηνύματα και τα τηλέφωνα του γνωστού ηθοποιού.

Πρόσφατα, βρέθηκα στη δυσάρεστη θέση να διαβάσω ένα άρθρο όπου μία γυναικά εξομολογείται ότι βιώνει body shaming από τη μητέρα του συντρόφου της. Η  αφηγήτρια περιγράφει πως η μέλλουσα πεθερά της την έχει αποκαλέσει πολλές φορές «χοντρή», κριτικάροντας με διάφορους τρόπους το βάρος της. 

Σε όλη τη ροή του κειμένου, η γυναίκα μεταφέρει σκηνές και «εικόνες» με τη μητέρα του συντρόφου της να στοχοποιεί και να κρίνει το σώμα της, προσβάλλοντάς την διαρκώς. Κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής συνάντησης, η μέλλουσα πεθερά της ξεκίνησε απότομα να τη ρωτάει «γιατί το στομάχι σου φαίνεται πρησμένο;».

Όπως τονίζει η αφηγήτρια, «εκείνη τη στιγμή της υπενθύμισα ότι αναρρώνω από μια πρόσφατη τροφική δηλητηρίαση και αστειεύτηκα νευρικά ότι στην πραγματικότητα ήμουν γεμάτη αέρια». Ωστόσο, η μητέρα του συντρόφου της επέμεινε συνεχίζοντας τη στοχοποίηση (aka body shaming): «Ώστε αυτό είναι απλώς αέρια. Σωστά; Ή νερό; Είναι μήπως λίπος;». «Δεν είσαι έγκυος, σωστά;», ήταν η επόμενη ερώτησή της. 

@lanayaedith

body shaming is body shaming, it goes both ways #fyp #foryou

♬ Hugh Hefner Trapbunnybubbles – Thatprettymf😁

«Εκείνη τη στιγμή έκανα ό,τι μπορούσα για να γελάσω», γράφει η Emma Singer. «Ένιωθα καλά με το σώμα μου – όσο καλά μπορούσα να νιώθω μετά από μια τροφική δηλητηρίαση – και ήξερα ότι η συμπεριφορά της ήταν κακή», συμπληρώνει η ίδια. «Παρόλα αυτά, σκεπτόμενη το περιστατικό αργότερα εκείνο το βράδυ δεν μπορούσα παρά να νιώσω ταπεινωμένη, και συνειδητοποιημένα λιγότερο ενθουσιώδης για τη μελλοντική σχέση μαζί της». 

Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Η μητέρα του συντρόφου της δεν άργησε να προχωρήσει σε σχόλια ακόμα και για το βάρος των παιδιών του ζευγαριού, όταν τα συνάντησε για πρώτη φορά. «Παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ γλυκιά και τρυφερή μαζί τους, πίστευε ότι ήταν εντάξει να τους κάνει κομπλιμέντα για το ότι έδειχναν πιο αδύνατοι και χαριτωμένοι από ό,τι στις φωτογραφίες που είχε δει», σημειώνει η Emma Singer. 

Body shaming & Μη ρεαλιστικά πρότυπα

Το παραπάνω περιστατικό έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι το body shaming ή τα αρνητικά σχόλια σχετικά με το σώμα, το ύψος και το βάρος ενός ανθρώπου υπάρχουν παντού. Δυστυχώς, άτομα από το φιλικό μας περιβάλλον, τον οικογενειακό μας κύκλο ή ακόμα και εμείς οι ίδι@ προχωράμε είτε στην άμεση είτε στην έμμεση εκδήλωση παρόμοιων συμπεριφορών. Ζούμε σε μια κοινωνία όπου το ζήτημα για το “body image” βρίσκεται πολλές φορές στο επίκεντρο μιας φιλικής, οικογενειακής ή διαδικτυακής συζήτησης. Ιδιαιτέρα στο διαδικτυακό περιβάλλον, όπου κατακλυζόμαστε με φωτογραφίες αμέτρητων αψεγάδιαστων σωμάτων, η αυτοπεποίθησή μας πολλές φορές πιάνει «πάτο». Η τοξική εμμονή μας με την εξωτερική εμφάνιση, συνδυαστικά με την έκθεσή μας σε μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς διαστρεβλώνει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας ή το σώμα των συνανθρώπων μας. 

Και μετά έρχεται το «χάος». Το να μη συμβαδίζεις με τα κοινώς αποδεκτά πρότυπα ομορφιάς – ή για να το θέσουμε καλύτερα – το να σε κριτικάρουν επειδή δεν συμβαδίζεις με τα κοινώς αποδεκτά πρότυπα ομορφιάς, μπορεί να σε καταστρέψει ψυχολογικά. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται τεράστια πίεση στην προσπάθειά τους να χωρέσουν και να εναρμονιστούν σε αυτό το «τέλειο» καλούπι. Και δυστυχώς, αυτά τα κοινωνικά στερεότυπα πλέον έχουν μετατραπεί σε εσωτερικευμένες και απόλυτες αλήθειες οι οποίες διαιωνίζονται και μεταβιβάζονται στις επόμενες γενιές. 

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα επικριτικά σχόλια; 

Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο, Lauren Cook, υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ της ανταπόκρισης και της αντίδρασης στα επικριτικά σχόλια για το σώμα μας αλλά και στα ακατέργαστα συναισθήματα που μπορεί να αισθανθούμε εκείνη τη στιγμή.

«Η επιλογή του τρόπου που θα απαντήσεις είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ενδυνάμωσης» τονίζει η ίδια, σημειώνοντάς ότι την επόμενη φορά που κάποιος θα μας κάνει ένα προσβλητικό σχόλιο θα ήταν χρήσιμο να αφιερώσουμε μια στιγμή και να αναρωτηθούμε εάν αξίζει να απαντήσουμε ή όχι. 

Εάν όμως επιλέξουμε να πούμε κάτι, το «κλειδί» είναι να απαντήσουμε με αυτοπεποίθηση και όχι απλά να αντιδράσουμε. Η Lauren Cook διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει λάθος τρόπος να είμαστε δυναμικοί και αποφασιστικοί. Είτε επιλέξουμε να απαντήσουμε με ένα cool σχόλιο, να ακολουθήσουμε μια πιο επιθετική προσέγγιση ή ακόμα και να αντισταθμίσουμε την κατάσταση απαντώντας με χιούμορ και καλοσυνάτο τόνο, το αποτέλεσμα θα είναι ίδιο: Θα προσφέρουμε στον εαυτό μας τη δύναμη, ώστε να μάθει να διαχειρίζεται παρόμοιες καταστάσεις αλλά και να αποφεύγει ακόμα και την αυτοκριτική για το σώμα του.

Βλέποντας μια ρομαντική ταινία έχουμε βρεθεί όλοι θεωρώ, έστω και μια φορά, στη θέση του να φανταζόμαστε ότι και η δική μας ζωή είναι σαν μια ταινία.

Ένα παραπάνω, βλέποντας κάποιες ρομαντικές ταινίες και συνδέοντας τες με την ερωτική μας ζωή! Πόσο, όμως, οι ρομαντικές ταινίες έχουν επηρεάσει τη ζωή μας, τις σκέψεις μας, τις επιλογές μας και αυτά που προσδοκούμε από τους δίπλα μας;

Ψάχνουμε να βρούμε το ένα αυτό ξεχωριστό άτομο, εκείνο που θα κάνει τα πάντα για εμάς, θα είναι εκεί όποτε το θέλουμε ανεξάρτητα με το εάν έχει υποχρεώσεις. Αυτό που θα μας καταλαβαίνει, αυτό που ακόμη και αν είναι τοξικό, θα αλλάξει για εμάς κτλ. 

Ρομαντικές ταινίες: Διαστρέβλωση και μη ρεαλιστικές προσδοκίες

Όλα αυτά με τα χρόνια και τις ρομαντικές ταινίες που βλέπουμε από παλιά, έχουν διαστρεβλωθεί στο μυαλό μας. Περιμένουμε πολλά παραπάνω πράγματα από τους ανθρώπους που έχουμε σχέση μαζί τους και προσδοκούμε πράγματα που ίσως στην πραγματικότητα δεν είναι όντως τα δικά μας θέλω. Έχουν υπάρξει στιγμές στη ζωή μου που, βλέποντας κάποιες ρομαντικές ταινίες, έχω μπει στη διαδικασία να συγκρίνω τις σχέσεις μου και να πω: “Γιατί για εμένα δεν γίνεται αυτό;” 

Και πραγματικά, σκέφτομαι: “Τι ωραία”, και συγκινούμαι. Την ίδια στιγμή, κατανοώ, όμως, ότι όλο αυτό είναι σκηνοθετημένο για να μου δημιουργήσει αυτό το αίσθημα. Ίσως είναι διάφορες πράξεις οι οποίες μας έχουν περαστεί με τα χρόνια από ταινίες όπως το “Notebook”. Όπου ο πρωταγωνιστής κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να έχει αυτή την κοπέλα. Ναι, ίσως είναι γλυκό να βλέπουμε τέτοιες πράξεις, μα πόσο ρεαλιστικές είναι;

Αναρωτιέμαι τι γίνεται άραγε μετά από αυτά τα happy endings. Πώς συνεχίζεται η ζωή αυτών των ανθρώπων; Σίγουρα όχι με τον τρόπο που συνεχώς παρουσιάζεται τόσο ονειρικός, με τα προβλήματα να λύνονται δια μαγείας. Αν συνεχιζόταν η ταινία, τότε θα υπήρχε ενδιαφέρον καθώς θα θύμιζε την πραγματική ζωή. 

Πραγματικές σχέσεις VS Ρομαντικές ταινίες

Οι σχέσεις που επιδιώκουμε, πολλές φορές, ήδη από την αρχή είναι προδικασμένες. Περιμένουμε κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις, συμπεριφορές κτλ., οι οποίες θυμίζουν όλες τις ρομαντικές ταινίες που με τα χρόνια έχουν εναρμονιστεί με τις σκέψεις μας. Οι άνθρωποι έχουμε και διαφορές μεταξύ μας, και αυτό μας κάνει ακόμη πιο δεμένους.

Στις ταινίες, από το πρώτο βλέμμα γνωρίζουν ότι ο απέναντι άνθρωπος είναι ο ιδανικός. Η πραγματικότητα, όμως, απέχει πολύ από αυτό. Γιατί για να γνωρίσεις και να αγαπήσεις έναν άνθρωπο, πρέπει να τον ζήσεις και όχι να το νιώσεις αυτό επειδή ταιριάξατε σε μια συζήτηση ή βλέπετε τις ίδιες ταινίες.

Γιατί κάνουν τόσα δύσκολα κάποια πράγματα ενώ δεν είναι; 

Γιατί χρησιμοποιούν τη ζήλια ως όπλο για να κατακτήσουν κάποιον; Σε πολλές ταινίες, ενώ φαίνεται ότι υπάρχει έλξη, δείχνει συνεχώς τις δυσκολίες που ίσως υπάρχουν και δεν κάνει κάποιος το βήμα μέχρι την κατάλληλη στιγμή. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι σε αυτή τη ζωή θα πρέπει να παλέψεις γι’ αυτά που θέλεις. Η ζήλια είναι ένα από τα πιο ψυχοφθόρα συναισθήματα. Δεν δείχνεις με αυτό την αγάπη σου, ούτε το πόσο θέλεις τον άλλον. Στις ταινίες παρουσιάζεται ως κάτι το γλυκό και γενναίο. 

Όλα του γάμου δύσκολα

Ο γάμος δεν είναι για όλους, αν και στις ταινίες όλοι παντρεύονται και μάλιστα, πολύ γρήγορα. Κακά τα ψέματα. Δεν γίνεται σε έναν μήνα να παντρευτείς, ενώ ίσως δεν έχετε δει πρώτα άλλα βασικά θέματα. Επιπλέον, παρουσιάζεται ως κάτι ιδανικό για όλους, αλλά δεν είναι και αυτό ίσως δημιουργεί κάποιες πιέσεις.

Το σεξ, επίσης, δεν είναι αναγκαστικό να γίνει από την πρώτη φορά ή να είναι η καλύτερη στιγμή της ζωής σου. Η θεοποίησή του είναι κάπως εξιδανικευμένη και κάνει πολλά άτομα να αντιμετωπίζουν αυτή την πράξη ως κάτι το υπέροχο. Ναι, σίγουρα είναι κάτι πολύ σημαντικό, αλλά δεν είναι το παν σε μια σχέση. 

Λίγος ρεαλισμός δεν βλάπτει

Ταινίες που πλέον αντιμετωπίζουν πιο ρεαλιστικά τις σχέσεις των ανθρώπων κερδίζουν περισσότερο χώρο στην καρδιά μας και μας γυρνάνε στο να κατανοήσουμε με έναν πιο υγιή τρόπο τις σχέσεις. Όχι να έχουμε προσδοκίες και να απορρίπτουμε ανθρώπους επειδή άργησαν να μας απαντήσουν σε ένα μήνυμα. Τα θέματα των σχέσεων δεν είναι όπως παρουσιάζονται σε αυτές τις ταινίες. Το μέτρο είναι βασικό. 

Ας δίνουμε χώρο και χρόνο και ας βλέπουμε τις ρομαντικές ταινίες με κριτική ματιά. Είναι πολύ ενδιαφέρον να κάνεις σκέψεις για κάτι που βλέπεις, αλλά όχι να το συγκρίνεις. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ιδανικά και πρότυπα, και αυτό είναι το όμορφο. Το ζήτημα είναι τι αρέσει σε εμάς και η επικοινωνία με τον άνθρωπό μας. Αν ξέρουμε τι έχουμε μεταξύ μας, το τι γίνεται σε μια ταινία, δεν έχει καμία απολύτως σημασία.

Σχεδόν σε όλες της σεζόν του Survivor ακούμε και διαβάζουμε μαρτυρίες παικτριών για τις διαταραχές που βίωσαν με την περίοδό τους και για το χρονικό διάστημα που τους πήρε να επανέλθει ο εμμηνορροϊκός τους κύκλος στον φυσιολογικό ρυθμό του. Είναι η κακουχία; Η κουραση; Το στρες; Το ελάχιστο διαθέσιμο φαγητό; Μήπως όλα αυτά μαζί; Γιατί, λοιπόν, σταματάει η περίοδος των γυναικών στο “Survivor”;

Τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα τους;

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση δευτερογενούς αμηνόρροιας, που συμβαίνει όταν ένα άτομο με έμμηνο ρύση χάνει περιόδους για περισσότερους από 3 μήνες, ενώ συνήθιζε να έχει τακτικές περιόδους. Το όργανο που ευθύνεται για την απώλεια της περιόδου είναι ο εγκέφαλος και μάλιστα το κέντρο που ονομάζεται “υποθάλαμος”. Ο υποθάλαμος είναι ένα κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου που ρυθμίζει πολλές σωματικές αποκρίσεις όπως η θερμοκρασία, η όρεξη και ορισμένες πτυχές της αναπαραγωγής. Συγκεκριμένα, απελευθερώνει την ορμόνη που διεγείρει την έκκριση των γοναδοτροπινών (FSH και LH) από την αδενοϋπόφυση (GnRH, Gonadotropin Releasing Hormone). Οι ορμόνες FSH και LH (ωοθυλακιοτρόπος και ωχρινοτρόπος αντίστοιχα) μαζί με τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνες για τον έλεγχος της εμμήνου ρύσεως. Συγκεκριμένα, οι FSH και LH αναγκάζουν την ωοθήκη να απελευθερώσει ένα ωάριο (ωορρηξία) κατά τη διάρκεια κάθε εμμηνορροϊκού κύκλου. 

Η ισορροπία στις ορμόνες αυτές χάνεται όταν ο υποθάλαμος σταματά να παράγει GnRH, με αποτέλεσμα ακανόνιστες ή απούσες περιόδους. Το είδος αυτό της αμηνόρροιας καλείται υποθαλαμική αμηνόρροια και εκτός από τις συμμετέχουσες στο “Survivor” συμβαίνει συχνά σε γυναίκες και άτομα που έχουν οριστεί ως γυναίκες κατά τη γέννηση που ασχολούνται με τον αθλητισμό ή πάσχουν από νευρογενή ανορεξία. 

Τι μπορεί να προκαλέσει υποθαλαμική αμηνόρροια;

Ο υποθάλαμος είναι το κέντρο εντολών για διάφορες σημαντικές σωματικές διεργασίες. Στέλνει και λαμβάνει μηνύματα και δίνει σήμα σε άλλες ορμόνες να απελευθερώσουν χημικές ουσίες στην αιματική κυκλοφορία. Όταν ο υποθάλαμος λαμβάνει το μήνυμα ότι κάτι στρεσάρει έντονα το σώμα, μπορεί να αποφασίσει να “απεργήσει”. Αυτό σημαίνει ότι σταματά να εκκρίνει την GnRH, η οποία, όπως είπαμε, είναι μια σημαντική ορμόνη για τη ρύθμιση της εμμήνου ρύσεως. 

Τι είναι αυτό που στρεσάρει το σώμα και τον υποθάλαμο;

– Ο έντονος περιορισμός της θερμιδικής πρόσληψης 

– Η φτωχή σε θρεπτικά συστατικά διατροφή

– Η έντονη και επίπονη φυσική δραστηριότητα που δαπανά περισσότερες θερμίδες από όσες προσλαμβάνονται μέσω της τροφής 

– Το έντονο συναισθηματικό και ψυχολογικό στρες

– Το χαμηλό ποσοστό λίπους στο σώμα

Αν αυτοί οι παράγοντες δεν “φωτογραφίζουν” τους συμμετέχοντες στο “Survivor”, δεν ξέρω τι το κάνει! 

Τις περισσότερες φορές, είναι ένας συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων που οδηγούν υποθαλαμική αμηνόρροια. Αυτό θέτει τον υποθάλαμο σε λειτουργία επιβίωσης (Survival mode-pun intended), θέτοντας ορισμένες σωματικές διεργασίες και λειτουργίες σε αναμονή, ώστε να μπορεί να εστιάσει στις πιο σημαντικές, όπως η αναπνοή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υποθαλαμικής αμηνόρροιας;

Το να χαθούν μερικές περιόδοι μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο, αλλά στην πραγματικότητα δημιουργεί προβλήματα στο σώμα, τόσο άμεσα όσο και μελλοντικά. Η υποθαλαμική αμηνόρροια οδηγεί σε χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων και αυτό, πέρα από υπογονιμότητα, προκαλεί προβλήματα στο δέρμα και τα μαλλιά, όπως ακμή και τριχόπτωση, έκπτωση της οστικής πυκνότητας, αύξηση του κινδύνου για οστεοπόρωση όπως και αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Ακόμη, η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί ακόμη σε έκπτωση της ψυχικής υγείας

Η απώλεια της περιόδου φέρνει συμπτώματα όπως:

– Κατάθλιψη και άγχος

– Αϋπνία

– Χαμηλή ενέργεια

– Έντονη πείνα

– Κολπική ξηρότητα

– Χαμηλή libido

– Απώλεια μαλλιών

– Έντονοι πονοκέφαλοι

Οι τελικές συνέπειες είναι περίπλοκες ορμονικές αλλαγές που εκδηλώνονται με σοβαρή υποοιστρογοναιμία. Διαταράσσεται, ακόμη, η ισορροπία άλλων βασικών ορμονών, όπως η κορτιζόλη, η ινσουλίνη, ο ινσουλινομιμητικός αυξητικός παράγοντας-1 (IGF-1) όπως και αυτή των ορμονών του θυρεοειδούς. 

Πότε επανέρχεται η περίοδος μετά το Survivor;

Η υποθαλαμική αμηνόρροια μπορεί να αντιστραφεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, που καθησυχάζουν τον υποθάλαμο και τον βγάζουν από το survival mode. Τέτοιες είναι η μείωση της έντονης φυσικής δραστηριότητας, η επαρκής σίτιση, η αύξηση σωματικού βάρους, η διαχείριση των επιπέδων στρες. Συνήθως, η περίοδος επανέρχεται σε 3-6 μήνες, σε κάποιες περιπτώσεις αυτό μπορεί να πάρει και περισσότερους μήνες. 

Συνοψίζοντας

Από τη μία, είναι υπέροχο το πώς το σώμα προσαρμόζεται στις συνθήκες προκειμένου να επιβιώσει. Από την άλλη, είναι τρομακτικό το πόσο στρες προκαλούν στα σώματα των παικτριών οι συνθήκες “επιβίωσης” και οι κανόνες του παιχνιδιού, ώστε αυτά αναγκάζονται να διακόψουν βασικές, φυσιολογικές τους λειτουργίες. Ξεκάθαρα δεν έχουν περίσσεια “ενέργειας” για αναπαραγωγή. Και ο προβληματισμός είναι ο εξής: Θα πρεπε μήπως οι παίκτριες να προστατεύονται από συνθήκες που απειλούν τόσο σωματική και ψυχική τους υγεία;

Διαχειρίζεται με τον ίδιο τρόπο ένα γυναικείο σώμα την τροφική ένδεια και το στρες σε σχέση με ένα ανδρικό; Μεροληπτούν άραγε οι κανόνες του παιχνιδιού υπερ των ανδρών; Επιφανειακά, ενδεχομένως να φαίνεται σωστό και δίκαιο να ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για άνδρες και γυναίκες και, ειλικρινά, δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να σχεδιαστεί αλλιώς το παιχνίδι. Το σίγουρο είναι πως οι συνθήκες υγιεινής καθιστούν την περίοδο μια “κόλαση” για τις συμμετέχουσες και για πολλές προκαλεί ανακούφιση η διακοπή της. 

Κάτι τελευταίο: Αν η περίοδος δεν εξακολουθούσε στην εποχή μας να θεωρείται ταμπού, θα λάμβαναν οι παίκτριες του “Survivor” ιατρική περίθαλψη όταν το σώμα τους δίνει τόσο εμφανή και ξεκάθαρα σημάδια πως κάτι δεν πάει καθόλου καλά;