Θυμάστε τις εποχές που όλοι προσπαθούσαν να δημιουργήσουν βίντεο στο TikTok για να γίνουν viral και να βγάλουν χρήματα;
Από ό,τι φαίνεται, η εποχή αυτή έχει περάσει και το μέλλον είναι στις live μεταδόσεις με όλο και περισσότερους δημιουργούς περιεχομένου να στρέφονται σε αυτά, για να κερδίσουν πιο άμεσα χρήματα μέσω της εφαρμογής. Μάλιστα, είναι αρκετοί οι δημιουργοί που κάνουν live όλο το εικοσιτετράωρο με απώτερο σκοπό το κέρδος.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Οι δυνατότητες ζωντανής ροής του TikTok επιτρέπουν στους δημιουργούς να συνομιλούν απευθείας με το κοινό τους σε πραγματικό χρόνο, να φιλοξενούν διαγωνισμούς, trivia κ.λπ. Αρκετοί, λοιπόν, άγνωστοι δημιουργοί επέλεξαν να γίνουν streamers μέσω του TikTok και είδαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τον αριθμό των ακολούθων τους να ανεβαίνει με ταχύτατους ρυθμούς.
Υπάρχουν ΤikΤokers, όπως για παράδειγμα οι Jetty Jamez και Autumn Raynn που έκαναν περισσότερες από 500 ώρες live στην εφαρμογή, στις οποίες, πρακτικά, το κοινό παρακολουθούσε την καθημερινότητα του ζευγαριού στο διαμέρισμά τους. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, το κοινό τους αυξήθηκε κατακόρυφα και άρχισε να τους στέλνει δώρα.
Οι ίδιοι μπορεί να μην είχαν πλέον καθόλου προσωπική ζωή – μιας και υπήρχαν παντού στο σπίτι τους κάμερες – ωστόσο ανακάλυψαν έναν εύκολο τρόπο για να συγκεντρώσουν σημαντικά έσοδα μέσα από τα “δώρα” που μπορούν να στείλουν οι ακόλουθοι.
Πώς κερδίζουν χρήματα λοιπόν οι TikTokers μέσω των live;
Οι δημιουργοί μπορούν να κερδίσουν από 0,01 δολάρια – με ένα μόλις δώρο όπως ένα τριαντάφυλλο και μία μπάλα τένις – έως και περισσότερα από 530 δολάρια. Εντούτοις, τα χρήματα δεν τα λαμβάνουν απευθείας από το κοινό τους στην εφαρμογή, αλλά μέσω των “δώρων”, δηλαδή των εικονικών αντικειμένων που αγοράζονται με νομίσματα.
Συκεκριμένα, όταν ο εκάστοτε χρήστης στέλνει ένα δώρο, η αξία του αφαιρείται από το υπόλοιπο του λογαριασμού του, με τα κόστη των δώρων να ποικίλλουν. Στη συνέχεια, το TikTok απονέμει “διαμάντια” στους δημιουργούς με υψηλά επίπεδα αφοσίωσης, τα οποία μπορούν να ανταλλαχθούν με χρήματα. Λόγω του χαμηλού τους κόστους (από 0,39 δολάρια τα 22 νομίσματα), όλο και περισσότεροι χρήστες στέλνουν δώρα, στηρίζοντας τους αγαπημένους τους δημιουργούς βίντεο.
Ειδικότερα, στην περίπτωση που οι χρήστες διαθέτουν νομίσματα, τότε αρκεί απλώς να πατήσουν το κουμπί “δώρο” στο κάτω μέρος της ζωντανής ροής, να επιλέξουν το επιθυμητό δώρο και να πατήσουν “αποστολή”. Έτσι, οι TikTokers λαμβάνουν τα δώρα αυτά σε πραγματικό χρόνο, αν και αξίζει να αναφερθεί, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει το σύστημα των δώρων για κάποιον δημιουργό, είναι να έχει ηλικία άνω των 18 ετών και να διαθέτει πάνω από 1.000 ακόλουθους.
Streaming on TikTok Live can make you THOUSANDS of dollars a week. In just one week I made $1,375 streaming on TikTok. I think this is the BEST side hustle for 2023. All you need to do is get 1k followers on TikTok and then start streaming. TikTok Live is a MAJOR way to make money on social media. Jump on this quick!!
Σε πολλές περιπτώσεις, οι αμοιβές που συγκεντρώνουν οι δημιουργοί από το σύστημα των δώρων κυμαίνονται από 5.000 μέχρι και 50.000 δολάρια (!) την εβδομάδα, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε το περιεχόμενο των TikTokers να παραπέμπει στο Big Brother ή στο The Truman Show. Επομένως, όχι μόνο μπορεί κάποιος να βιοποριστεί, αλλά να “χτίσει” μια μικρή περιουσία με αυτό τον τρόπο.
Μάλιστα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε η Data.ai, οι μικροσυναλλαγές αυτές παρουσιάζουν διαρκώς αυξανόμενες τάσεις, καθώς το κοινό ξοδεύει δισεκατομμύρια δολάρια εντός της εφαρμογής για να αγοράσει τα προαναφερθέντα νομίσματα.
Γιατί το κοινό ενδιαφέρεται τόσο να παρακολουθήσει τις live μεταδόσεις στο TikTok;
Αν μη τι άλλο, τα 24ωρα live δεν εμφανίστηκαν εν μία νυκτί, μιας και πρωτοεργάτες υπήρξαν streamers στο Twitch. Παρ’ όλα αυτά, στο TikTok όλα ξεκινούν από τον περιβόητο αλγόριθμο, ο οποίος συμβάλλει στην ώθηση όλο και περισσότερων TikTokers να προβάλλουν τη ζωή τους σε ζωντανή σύνδεση. Να σημειωθεί, ότι στην Ασία οι 24ωρες ζωντανές μεταδόσεις είναι εξαιρετικά δημοφιλείς εδώ και αρκετό καιρό, αφού είναι ένας τρόπος για εύκολο κέρδος και φήμη. Το αντάλλαγμα; Οποιαδήποτε αίσθηση ιδιωτικότητας, συν το ψυχολογικό κόστος που μπορεί να βαραίνει τον TikToker.
Δυστυχώς, υπάρχουν και τα live, στα οποία οι δημιουργοί καλούνται να φέρουν εις πέρας challenges – που μπορεί να είναι ακόμη και εξευτελιστικά – έναντι πληρωμής.
Αντί επιλόγου
Σαφώς, το ενδιαφέρον του κόσμου απέναντι σε τέτοιου είδους live γεννά εύλογα ερωτηματικά. Ορισμένες απαντήσεις, βέβαια, έχουν δοθεί από την Katrin Scheibe, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Ντίσελντορφ, η οποία υποστηρίζει πως μερίδα του κοινού παρακολουθεί τους TikTokers σε ζωντανή μετάδοση προκειμένου να ικανοποιήσει την υπαρξιακή ανάγκη του “ανήκειν” που διακατέχει εκ φύσεως τον άνθρωπο.
Το συναισθηματικό δέσιμο μεταξύ του κοινού και του εκάστοτε δημιουργού είναι πραγματικό, ενώ τα live μπορεί να είναι και εθιστικά για κάποιους χρήστες. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα άκρως επίκαιρο θέμα που χρήζει προσοχής τόσο ερευνητικά, όσο και κοινωνικά.
Αυτή δεν είναι μία ακόμη μουσική λίστα για τη χρονιά που πέρασε.
Το 2023 ήταν μια γεμάτη χρονιά από κάθε άποψη και το Estella ξεχώρισε για εσάς τη μουσική που μας συντρόφευσε σε άλλη μια περιστροφή γύρω από τον ήλιο και σημάδεψε με τον δικό της τρόπο τη χρονιά αυτή. Οι απολογισμοί έχουν την τάση να ντύνονται τη νοσταλγία και να δίνουν πνοή σε σκέψεις για το τώρα και το τότε, όπως το “Now and Then”, το «τελευταίο τραγούδι των Beatles» που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του ‘23 και συζητήθηκε όσο λίγα κομμάτια διεθνώς.
Το “Now and Then” γράφτηκε και τραγουδήθηκε το 1978 από τον John Lennon, ο οποίος ηχογράφησε το κομμάτι στο σπίτι του, στα περίφημα Dakota Apartments, στη Νέα Υόρκη. Η αρχική ηχογράφηση περιείχε μόνο τη φωνή και το πιάνο του Lennon. Χάρη όμως στη βοήθεια λογισμικού της τεχνητής νοημοσύνης, κατάφεραν να απομονώσουν τα φωνητικά του Lennon στην αρχική κασέτα και να ολοκληρωθεί το κομμάτι που σε μεγάλο μέρος του κόσμου προκάλεσε συγκίνηση. Πολλοί όμως έσπευσαν βέβαια να επικρίνουν μια τέτοια τεχνολογική αναβίωση των Σκαθαριών.
Σε συνδυασμό με την κυκλοφορία του νέου δίσκου των Rolling Stones με τίτλο “Hackney Diamonds”, ταξιδέψαμε ξανά προς τα πίσω στο χρόνο και ακούσαμε “Sweet sounds of heaven” με τη Lady Gaga.
Το ‘23 είχε σίγουρα έντονη γυναικεία παρουσία μουσικά. Η Taylor Swift και το φιλμ της The Eras Tour έκανε τις απανταχού Swifties να παραληρούν (και) μέσα στα σινεμά. Μάλιστα, η Πενσυλβάνια ανακήρυξε το 2023 ως την «εποχή της Taylor Swift» και η Βουλή των Αντιπροσώπων αναφέρθηκε στον αντίκτυπο της τραγουδίστριας στην οικονομία και τον πληθυσμό της πολιτείας.
Σε άλλα -Swift- νέα, η Taylor ανακοινώθηκε ως η πιο ισχυρή γυναίκα στα μέσα ενημέρωσης και την ψυχαγωγία του Forbes. Κέρδισε επίσης το βραβείο «Πρόσωπο της Χρονιάς» του TIME.
Την ίδια περίοδο με την πλήρως επιτυχημένη περιοδεία της, διεξαγόταν και η περιοδεία “Renaissance” της Beyoncé. Η Swift όμως δεν μάσησε: «Προφανώς είναι πολύ προσοδοφόρο για τα μέσα ενημέρωσης να φέρνουν δύο γυναίκες αντιμέτωπες μεταξύ τους». Η Queen B τίμησε την 10η επέτειο του ομώνυμου άλμπουμ της κυκλοφορώντας το bonus track, “Grown Woman”.
Με τον τελευταίο τους δίσκο “Rat Saw God”, οι Wednesday αποδεικνύουν ότι είναι ένα από τις πιο σημαντικές indie rock μπάντες του σήμερα. Η frontwoman Karly Hartzman λέει “We always started by tellin’ all our best stories first” και αφηγείται ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, ενώ μας καθοδηγεί σε οικεία μέρη, την ώρα που η υπόλοιπη μπάντα δίνει ρέστα μουσικά.
H ηδονική Jessie Ware σάρωσε με τον 5ο δίσκο της “That! Feels Good!” και τα τραγούδια της την έθεσαν πρωθιέρεια του ερωτισμού και των σαρκικών απολαύσεων. “Freedom is a sound, and pleasure is a right” τραγουδά και εξαλείφει την απόσταση μεταξύ του εκστατικού dancefloor και της σεξουαλικής απόλαυσης. Ταυτόχρονα, κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της queer κοινότητας, καθώς βρίσκεται συχνά στο πλάι της, συμμετέχοντας σε πορείες στο Λονδίνο για την υποστήριξη των τρανς ατόμων ή στο RuPaul’s Drag Race UK.
Συνεχίζοντας το reflection για μια αδιαμφισβήτητα δυναμική χρονιά για τις καλλιτέχνιδες, η Caroline Polachek δήλωσε εμφατικά “Desire, I Want To Turn Into You” με τον νέο της δίσκο και μας προσκάλεσε στο «νησί της», το οποίο αποτελεί μια μεταμορφωτική pop εμπειρία, μια «πλούσια μελωδική οδύσσεια στις πιο σκοτεινές γωνιές της αγάπης», όπως λέει το Pitchfork. «Ως ένδειξη της μεταμορφωτικής δύναμης της επιθυμίας, το εξώφυλλο του άλμπουμ της την απεικονίζει στα τέσσερα, στο βρώμικο μετρό, να ορμά προς τα εμπρός με ένα αδηφάγο βλέμμα» διαβάζουμε.
Σε ultra sexy mood κινείται και η Janelle Monáe με το “The Age of Pleasure”. Οι στίχοι στο “Phenomenal” ζωγραφίζουν ακριβώς τον ερωτικό «πίνακα» που διεγείρει τις αισθήσεις: “She’s a mystic/ Sexy Creature/ Ouuu she goals/ ‘N imma keeper/ She’s a God/ And I am her believer”.
Η 20χρονη Olivia Rodrigo, ως μια άλλη “all-american bitch”, φτιάχνει τραγούδια που μεταμορφώνουν τις κοριτσίστικες εμπειρίες είτε σε ατίθασες ροκιές ή μπαλάντες που βουτάνε στην εφηβική ψυχή. Έχει τα ‘GUTS’, τον δεύτερό της δίσκο, και τραγουδά: “I’m sexy, and I’m kind. I’m pretty when I cry”.
Από την άλλη πλευρά των γυναικών δημιουργών, η δέσμευση και η πίστη των Julien Baker, Phoebe Bridgers και Lucy Dacus πίσω από τις Boygenius, στο να φτιάχνουν (κιθαριστική) μουσική μαζί είναι μια μορφή αντίστασης στις ανταγωνιστικές δυνάμεις της πατριαρχίας. Απτή απόδειξη συνιστά ο τελευταίος δίσκος τους “The Record”. Εκεί, «ακούς» την πραγματική οικειότητα μεταξύ τους, ένα αγαπημένο απόφθεγμα της Joan Didion, τραγούδια των Iron & Wine και των Cure και αποσπάσματα από τον Εκκλησιαστή.
“It must change” τραγουδούν οι ANOHNI and the Johnsons που επανενώθηκαν μετά από 13 χρόνια, δημιουργώντας έναν soul δίσκο που ακούει στο όνομα “My back was a bridge for you to cross” και αποτελεί ένα καταφύγιο για να θρηνήσουμε την καταστροφή του πλανήτη. Διότι από το “4 degrees” που είχε κυκλοφορήσει το 2015 πλησιάζουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή και τώρα η ANOHNI επιλέγει να πάει τη φωνή της σε νέες κατευθύνσεις.
Αυτοπροσδιορίζεται ως τρανς από παιδί, όμως εξαιτίας της εσωτερικευμένης ντροπής, δεν είχε ζητήσει να της απευθύνονται με θηλυκές αντωνυμίες. Στο “Scapegoat” θίγει καθαρά και ξάστερα την τρανσφοβία και λέει με μια δόση ειρωνείας: “You’re so killable/ Just so killable/ It’s not personal/ It’s just the way you were born”, αρνούμενη να μιλήσει για προσωπική ευθύνη σε συστημικά προβλήματα.
«Η τρανς κατάσταση είναι ένα όμορφο μυστήριο- είναι μια από τις καλύτερες ιδέες της φύσης. Τι απίστευτη παρόρμηση, που αναγκάζει ένα πεντάχρονο παιδί να πει στους γονείς του ότι δεν είναι αυτό που νομίζουν ότι είναι. Αν τους δοθεί έστω και λίγο οξυγόνο, αυτά τα παιδιά μπορούν να ανθίσουν και να είναι ένα τεράστιο δώρο. Επιτρέπουν στους άλλους ανθρώπους να εξερευνήσουν βαθύτερα τον εαυτό τους, δίνοντας την άδεια στα χρώματα του δικού τους ψυχισμού να ανθίσουν», είχε πει στην Guardian.
Η Περουβιανή παραγωγός και DJ, Sofia Kourtesis, με το ντεμπούτο άλμπουμ της “Madres” μας προτείνει μια συλλογή από τραγούδια διαμαρτυρίας, club-ίστικες διαθέσεις και synths που πάνε σε άλλη διάσταση την χορευτική μουσική.
Λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά, την προσοχή τράβηξαν οι a.s.o. με το ομώνυμο ντεμπούτο τους, όπου το downtempo trip-hop ντουέτο μας ταξιδεύει με αργούς ρυθμούς σε ατμοσφαιρικά τοπία.
Γράφτηκαν για το “Utopia” τον τελευταίο δίσκο του ράπερ απ’ το Houston, Travis Scott: «Αριστούργημα. Δεν έχω να πω τίποτα άλλο» και «Δεν είναι απλώς μουσική, είναι εμπειρία». Η αλήθεια όμως είναι οι κριτικές ήταν διχασμένες και κινούνταν από εγκώμια μέχρι βαθμολογία οριακά στη βάση. Σημείωσε αφενός τις υψηλότερες πωλήσεις βινυλίου rap album στις ΗΠΑ από το 1991, τίθεται, ωστόσο, το ερώτημα αν ζει στη σκιά του Kanye West.
Ας εστιάσουμε τα ηχεία μας και στην εγχώρια μουσική παραγωγή.
Η Alkyone ίσως ήταν η ευχάριστη έκπληξη της χρονιάς, αφού μας ενθουσίασε με τις διασκευές της σε ηπειρώτικα και παραδοσιακά τραγούδια, όπως το «Ξενιτεμένα μου πουλιά», ενώ παράλληλα, γράφει dreamy συνθέσεις, σε αγγλόφωνο στίχο, συνδυάζοντας pop-folk αναφορές. Από τον πρώτο της δίσκο “Exit Sign” ξεχωρίζει το “Genesis” και μας δίνει την ελπίδα ότι η αγγλόφωνη indie παραγωγή τραγουδιών στην Ελλάδα μπορεί να αναγεννηθεί. Εντάξει, η Σtella ήταν η πρώτη διδάξασα, η οποία σε λίγο καιρό θα γιορτάσει τα 10 χρόνια από την κυκλοφορία του “Picking Words”.
Το Παιδί Τραύμα κυκλοφόρησε μέσα στο ‘23 το «Μέινστριμ» και έκανε την εναλλακτική σκηνή στην Αθήνα να τραγουδάει και να χορεύει στους ρυθμούς του «Ροκ Σταρ» και του «Απόψε φυλάω τον εαυτό μου για ‘σένα». Ο Τάσος Καρτέρης αποφάσισε σε αυτόν τον δίσκο να αποκαλύψει το πρόσωπο πίσω από την περσόνα και να μιλήσει/τραγουδήσει ανοιχτά για τα «Μυστικά» του.
Τα Echo Tides έβγαλαν την “Ανδρομέδα FM” και μας ταξίδεψαν σε σουρεαλιστικές και sci-fi αφηγήσεις, με όχημα τα synth pop ηχοτοπία, τα οποία εκρήγνυνται σε post-punk στιγμές, ενώ ο Johnny Labelle, σαν να βγήκε από το Twin Peaks, κυκλοφόρησε το “May Your Dreams Come True”, το οποίο δημιουργεί ένα σκοτεινό, ρομαντικό και μελωδικό σύμπαν “at the end of the world”.
«Ας τους Σκοτώσουμε Όλους και Μετανιώνουμε Ύστερα» είναι ο προβοκατόρικος τίτλος του νέου δίσκου του MAZOHA. Ο Τζίμης Πολιούδης τα βάζει με την πατριαρχία στο «Αρρενωτίποτα», με την καθημερινότητα, τα κοινωνικά τέλματα που βιώνουμε, μέχρι και τον θάνατο. Σε γρήγορους ρυθμούς, μπλέκει indie rock και punk κομμάτια, pop μπαλάντες με hip hop αναφορές και συνεργάζεται με καλλιτέχνες, όπως η Nalyssa Green, ο Θωμάς Στρατάκης από Green was greener.
Ο Νέγρος του Μοριά έβγαλε «ΘΡΑCOC» και ξεσήκωσε συζητήσεις με το track “ΚΕΝΟDOXIA/VOULIMIA” και τους στίχους του. «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, ήμουν πολύ θρασύς» λέει σε ένα σημείο και παντρεύει ρεμπέτικα στοιχεία με το ραπ του σήμερα. «Είμαστε οι πρώτοι ρεμπέτες ρε κουφάλες».
Οι Youth Valley κυκλοφόρησαν το “Lullabies For Adults” και αγκαλιάζοντας την κιθαριστική shoegaze, post-punk και dream-pop καθησυχάζουν τα συναισθηματικά μας σκοτάδια. Ο δίσκος τους πήρε σάρκα και οστά και κατάφερε να ηχογραφηθεί χάρη στο crowdfunding.
“Apophenia” ονομάζεται η τάση να αντιλαμβανόμαστε συνδέσεις μεταξύ άσχετων πραγμάτων, αλλά και ο τίτλος του δεύτερου δίσκου των Lip Forensics. Ο Zade και ο Ekelon φτιάχνουν έναν γήινο electro κόσμο που συνδυάζει την indie pop με την electronica. Stand out κάνει το επαναστατικό “Rise Up” με την συμμετοχή της Sugahspank.
Για το τέλος αφήσαμε το “Polydrama” των ody icons, ενός queer σχήματος που πάντα κάνει προσβάσιμες μουσικές παραστάσεις χάρη στη liminal και δυνατά πολιτικά statements μέσα από τα τραγούδια. Χρησιμοποιώντας «υλικά από τα οποία φτιάχνονται τα δάκρυα», τραγουδούν για τη Zackie Oh και ίσως ξορκίζει τις απώλειές μας με το “Sose” και τον βυζαντινό μυστικισμό του. «Σώσε μου το νου, σώσε μου το σώμα», λοιπόν.
Μιλήσαμε με μια γιατρό, έναν διανομέα, μια εργαζόμενη στην εστίαση και μας μετέφεραν το δικό τους βίωμα των γιορτών, μιας και δεν μπορούν να αφήσουν τις δουλειές τους για να γιορτάσουν με αγαπημένα τους πρόσωπα.
Υπάρχουν αρκετές καταστάσεις (ίσως και άνθρωποι) που μπορείς να αποφύγεις μέσα στα Χριστούγεννα. Αυτό που είναι κυριολεκτικά αδύνατο να αποφύγεις όμως, είναι το να ακούσεις να παίζει σε ένα δρόμο ή σε ένα σπίτι, το “It’s The Most Wonderful Time Of The Year” του Andy Williams (το οποίο μάλλον διαβάσατε τραγουδιστά). Ένα κομμάτι που αναφέρεται μεταξύ άλλων στα χριστουγεννιάτικα πάρτι, στις αυθόρμητες επισκέψεις φίλων, στον ποιοτικό χρόνο που περνάμε με αγαπημένα μας πρόσωπα και σε άλλες αντίστοιχες εορταστικές συνθήκες.
Συνθήκες που μοιάζουν άγνωστες για αρκετό κόσμο που συνεχίζει να δουλεύει ασταμάτητα εν μέσω εορτών. «Αρκετός κόσμος συνδυάζει την περίοδο των Χριστουγέννων με τις διακοπές και με το δίκιο του. Πολλοί έχουν την ευχέρεια να κανονίζουν ταξίδια. Όταν ρωτάνε εμάς για διακοπές, το μυαλό μας πηγαίνει απευθείας στο καλοκαίρι. Στην ερώτηση “τι θα κάνεις εσύ παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς;”, η συνήθης δυστυχής απάντηση είναι “πουθενά γιατί θα δουλεύω, θα εφημερεύω”», εξηγεί στο Estella η Ανδριάνα, η οποία θα περάσει τις περισσότερες μέρες των εορτών στο νοσοκομείο που εργάζεται ως γιατρός.
«Ο όρος εφημερία στοιχειώνει τους περισσότερους γιατρούς. Εφημερία σημαίνει ότι κάνουμε 24ωρη βάρδια είτε στην κλινική είτε στα επείγοντα και μετά αν θεωρείται εργάσιμη μέρα συνεχίζουμε άλλες οκτώ ώρες. Το λέω αυτό για να υπενθυμίσω πόσες ώρες περνάμε μαζί με ασθενείς και τους συγγενείς τους. Λόγω έλλειψης γιατρών στην Ελλάδα, εφημερεύουμε ανά πολύ τακτικά χρονικά διαστήματα και ως εκ τούτου δε μπορούμε να κανονίσουμε ταξίδια αναψυχής».
«Την πρώτη χρονιά που κατάλαβα ότι δεν θα αλλάξω χρόνο με τους δικούς μου, σκεφτόμουν ότι είναι αδικό φίλοι και γνωστοί να μπορούν να το κάνουν και εγώ όχι. Πλέον είναι κάτι φυσιολογικό, μια κλινική δε μπορεί να δουλέψει μόνη της. Είναι ένα αίσθημα ευθύνης. Φεύγει από το άδικο και πηγαίνει στο συναίσθημα της λύπης. Υπάρχει μια νοσταλγία και μια θλίψη τα Χριστούγεννα. Θα θέλαμε να είμαστε με την οικογένειά μας, αλλά έχουμε επιλέξει αυτό το επάγγελμα», αναφέρει η Ανδριάνα και θυμάται τις πρώτες γιορτές που πέρασε στο νοσοκομείο πριν λίγα χρόνια.
«Δε θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη χρονιά που εφημέρευα, είχα κάνει Ανάσταση στο νοσοκομείο. Περνούν τα μεσάνυχτα, γυρνάμε από τον μικρό χώρο της εκκλησίας πίσω από την κλινική και δεν είχα παρατηρήσει μέχρι εκείνη την στιγμή, πόσοι ασθενείς ήταν μόνοι τους. Χωρίς παιδιά, χωρίς συγγενείς. Το έβλεπες στα μάτια τους. Μου λέει μια νοσηλεύτρια “να πάμε μια βόλτα να μας δουν”, επειδή έβλεπε ανθρώπους μόνους στους θαλάμους», σημειώνει.
«Αυτές τις μέρες που δουλεύω με στεναχωρεί πολύ να βλέπω ανθρώπους μόνους και παραμελημένους. Τα Χριστούγεννα, στον ιατρικό κλάδο χτυπάει ακόμα περισσότερο η απώλεια. Όταν χάνεται ένας ασθενής, πέφτει ακόμα πιο βαρύ στη ψυχολογία μας. Είναι πολύ στενάχωρο συναίσθημα τέτοιες ημέρες να ενημερώνεις την οικογένεια ότι ένας δικός τους άνθρωπος έφυγε και ταυτόχρονα να πρέπει να συνεχίσεις την δουλειά σου. Ειδικά αυτές τις ημέρες είναι πάντα λίγο πιο δύσκολο, πιο σκληρό, να ξέρεις ότι μια οικογένεια δεν θα κάνει γιορτές με τον άνθρωπο της», συνεχίζει.
Στιγμιότυπα από το Γενικό Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, (Τατιάνα Μπόλαρη/ EUROKINISSI)
«Έχει παρατηρηθεί ότι στα επείγοντα αυτές τις ημέρες έρχεται κόσμος που δεν έχει κάτι. Ερχεται απλώς γιατί θέλει να μιλήσει, θέλει κάποιον άνθρωποι να δει, να πει μια κουβέντα. Στις αρχές και εγώ μπορεί να μη το καταλάβαινα. Ερχόταν ανήμερα, τα Χριστούγεννα, ένας παππούς που έχει έναν πόνο στη μέση, όχι επειδή πονάει περισσότερο, αλλά επειδή νιώθει μόνος. Σου πιάνει την κουβέντα, σου λέει ότι δεν έχει παιδιά, ότι μπορεί να έχασε την γυναίκα του. Παρατηρούμε ότι υπάρχει αρκετή μοναξιά εκεί έξω και προσπαθούν άνθρωποι να την καλύψουν ακόμα και στα επείγοντα του νοσοκομείου», καταλήγει.
Ο Νίκος εργάζεται ως διανομέας τα τελευταία οκτώ χρόνια και έχει συνηθίσει να περνάει χρόνο χωρίς την οικογένεια του αυτές τις μέρες. Μια κατάσταση που μπορεί να έχει συνηθίσει, αλλά ακόμα δυσκολεύεται να την αποδεχτεί.
«Το πιο δύσκολο ψυχολογικά είναι ότι ενώ οι περισσότεροι είναι χαλαροί και κουλ, εσύ δε μπορείς να πας για ένα φαγητό, να αράξεις σπίτι σου. Ψυχολογικά σε καταβάλει πολύ. Σκέψου έναν άνθρωπο που κουράζεται περιμένοντας 25 λεπτά για να πάει στη δουλειά του. Φαντάσου να αντιμετωπίζεις την κίνηση για 8-9 ώρες μέσα στο κρύο, με 4-5 παραγγελίες πάνω σου που έχουν αργήσει. Σου δημιουργείται ένα στρες, το οποίο μετατρέπεται σε θυμό και νεύρα, το οποίο δεν πρέπει να το αφήσεις να μπει στη προσωπική σου ζωή», λέει ο Νίκος.
Τατιάνα Μπόλαρη/ EUROKINISSI
«Μέσα στη μέρα μπορεί να πας να χάσεις την ζωή σου, επειδή κάποιος έφαγε ένα stop, αλλά πρέπει να αφήσεις πίσω σου το φόβο και παράλληλα να συνεχίσεις να οδηγάς για 2-3 ώρες. Με ακραία καιρικά φαινόμενα, θυμάμαι να δουλεύω με 9 μποφόρ και να πηγαίνω από το ένα ρεύμα στο άλλο. Ειδικά το χειμώνα, γίνονται και συχνά πυκνά ατυχήματα. Δε νευριάζεις τόσο με τον πελάτη, όσο με το αφεντικό, τον εργοδότη. Να ξέρεις ότι έχεις ανάγκη την δουλειά και δε μπορείς να την χάσεις. Εκεί είτε οργανώνεσαι με το σωματείο σου και διεκδικείς είτε κάνεις τρέλες και διακινδυνεύεις την ζωή σου για παραγγελίες 8-9 ευρώ», σημειώνει.
«Αυτό που μας νευριάζει είναι ότι κανείς δεν εκτιμάει αυτόν που φέρνει το πιο ιερό πράγμα στον κόσμο, το φαγητό. Στις γιορτές υπάρχει πολύ πουρμπουάρ. Το ντελίβερι δεν είναι απλά ένα επάγγελμα, είναι και λειτούργημα. Ταΐζεις μια ολόκληρη πόλη που εργάζεται και είναι σε κίνηση, ειδικά αυτές τις μέρες που δεν λειτουργεί τίποτα. Η αντιμετώπιση είναι καλή, κάποιοι πελάτες είναι πολύ ανοιχτοχέρηδες. Δυστυχώς, η ενσυναίσθηση όμως υπάρχει κυρίως αυτές τις ημέρες», σημειώνει ο Νίκος.
Η Μαρία έχει δουλέψει στην εστίαση από διάφορα πόστα. Όταν πλησιάζει η εορταστική περίοδος, επικρατεί κάτι αντιφατικό στο κεφάλι της. Από τη μία «ναι επιτέλους» και από την άλλη «υπομονή θα περάσουν».
«Όσο αντισυμβατικό και εκτός πνεύματος και να ακούγεται αυτό είναι η πραγματικότητα για την πλειοψηφία των ανθρώπων που εργάζονται στην εστίαση τις γιορτινές μέρες, όπως τα Χριστούγεννα. Όλα φυσικά εξαρτώνται από παραμέτρους όπως το σε ποιο πόστο δουλεύει κάποιος και τι συνθήκες αντιμετωπίζει στο εργασιακό του περιβάλλον», αναφέρει η ίδια.
Γιάννης Παναγόπουλος/ EUROKINISSI
«Όλοι όσοι έχουμε περάσει από τέτοιους τομείς ξέρουμε καλά πόσο ζόρικες είναι οι εβδομάδες γύρω από τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, τόσο στο κομμάτι της σωματικής κούρασης όσο και στο ψυχολογικό κομμάτι. Περίοδος δουλειάς χωρίς ρεπό και καμιά φορά συνεχόμενες υπερωρίες κορυφώνονται με την πρόκληση του να εξυπηρετείς εύθυμα και με χαμόγελο τους καταναλωτές, ενώ σκέφτεσαι ότι οι φίλοι σου βρίσκονται κάπου και γιορτάζουν».
«Θα πει κανείς ότι “είναι η δουλειά που επέλεξες”, αλλά χρειάζεται να υπάρχει και μια ανθρώπινη και οικονομική στήριξη από πίσω. Οι εργοδότες οφείλουν και πρέπει να δίνουν στον εκάστοτε υπάλληλο αυτά που δικαιούται και έχει δουλέψει, καθώς επίσης και να μην εξαντλούν το προσωπικό τους με απαράδεκτες υπερωρίες. Μια κατάσταση που δυστυχώς επικρατεί εκεί έξω. Κερασάκι φυσικά στην τούρτα μας είναι η συμπεριφορά ενός ποσοστού των καταναλωτών που στερούνται κατανόησης και ενσυναίσθησης και είναι αγενείς», αναφέρει η Μαρία.
Κάθε χρόνο, τα Χριστούγεννα, τα ίδια και τα ίδια: Ο υπερκαταναλωτισμός ξεπερνά κάθε προσδοκία, η αγάπη «μεταφράζεται» σε υλικά αγαθά, το πνεύμα των Χριστουγέννων συνδέεται με τα φωτάκια και τους λαμπερούς στολισμούς, ενώ παρά τις αναγραφόμενες εκπτώσεις, οι παρατηρητικοί θα αντιληφθούν πως, επί της ουσίας, οι τιμές στο εμπόριο λιανικής κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα.
Ούτε λόγος για την καταπιεστική, στερεοτυπική κουλτούρα που διοχετεύεται στη συλλογική μας αντίληψη μέσα από χριστουγεννιάτικες ταινίες και διαφημίσεις, οι οποίες μας θέλουν να διανύουμε τις γιορτινές μέρες με τεράστιο ενθουσιασμό, δίπλα στη σχέση που πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε.
Υπό αυτό το πρίσμα, ήρθε η στιγμή της αλήθειας για την ομάδα του Estella. Ποια είναι τα στοιχεία που απεχθάνεται περισσότερο στα Χριστούγεννα;
Εύα: That’s what she said
Τα Χριστούγεννα αποτελούσαν οργανικό κομμάτι της παιδικής μας ηλικίας. Τότε, τα αθώα εκείνα χρόνια, τραγουδούσαμε τα κάλαντα από πόρτα σε πόρτα με τους φίλους μας, ανεξάρτητα από το χαρτζιλίκι και τα λαχταριστά σοκολατάκια που μας πρόσφεραν. Γράφαμε το γράμμα στον Άγιο Βασίλη, επιστρατεύοντας όλη μας την τέχνη, ενώ μας κατέκλυζαν συναισθήματα ευτυχίας κάθε φορά που βλέπαμε στολισμένες τοποθεσίες και Χριστουγεννιάτικα χωριά σε κεντρικές πλατείες.
Μεγαλώνοντας, αρχίσαμε σταδιακά να αντιλαμβανόμαστε τη θλιβερή τάση εμπορευματοποίησης κάθε συνθήκης ή περίστασης που αποφέρει κέρδη, συμπεριλαμβανομένης, βέβαια, και της χριστουγεννιάτικης περιόδου. Γνωστές εταιρείες γεμίζουν ασφυκτικά τα ράφια τους με πάσης φύσεως χριστουγεννιάτικα είδη, τα οποία προσφέρονται σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αφυπνίζοντας την υπερκαταναλωτική μας μανία. Έτσι, μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο, αγοράζοντας προϊόντα που δεν χρειαζόμαστε πραγματικά, αλλά θεωρούμε ότι «πρέπει» να τα προμηθευτούμε, καθώς έχουν τρομερά ελκυστική τιμή.
Ένα άλλο κεφάλαιο είναι αυτό της εξαναγκασμένης χαράς. Ως ενήλικες πια και καλούμενοι να ανταπεξέλθουμε σε εκατό διαφορετικές υποχρεώσεις, πολλές φορές δεν έχουμε διάθεση να στολίσουμε, να καθαρίσουμε το σπίτι, να ακούσουμε χριστουγεννιάτικες μελωδίες και να ψήσουμε κουλουράκια. Αντ’ αυτού, περιμένουμε καρτερικά λίγες ημέρες άδειας, προκειμένου να «λιώσουμε» στον καναπέ σαν να μην υπάρχει αύριο. Εφόσον αισθανόμαστε κόπωση, άγχος ή εξουθένωση, θα πράξουμε όπως επιθυμούμε, όχι όπως «προστάζουν».
Η συνολική φιλοσοφία μας σηματοδοτεί πως τα Χριστούγεννα είναι πιο όμορφα όταν ένα άτομο είναι σε σχέση. Όλο λάθος. Επ’ ουδενί κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη συντρόφου τις γιορτινές μέρες. Μάλιστα, υπάρχουν άπειρες περιπτώσεις ατόμων εκεί έξω που περνούν φανταστικά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων με τις παρέες ή την οικογένειά τους. Ας προσπαθήσουμε να αποτινάξουμε όλα αυτά τα «μελανά» σημεία, εστιάζοντας στις μικρές – αλλά ουσιαστικές – πράξεις αγάπης και ανθρώπινου ενδιαφέροντος.
Στέλλα: Όταν το μίσος είναι προς τον ίδιο σου τον εαυτό
Για κάποιους ανθρώπους, η σκέψη πως έρχονται τα Χριστούγεννα αποτελούσε την διέξοδό τους από την καθημερινότητα. Χριστουγεννιάτικες ταινίες και τραγούδια όταν ακόμη ο υδράργυρος έφτανε στο κόκκινο. Κάλτσες με τον Άη Βασίλη συνδυασμένες με τιραντάκια και σορτς. Όνειρα και πλάνα για ένα αξέχαστο και φαντεζί ρεβεγιόν την πρώτη μέρα στο γραφείο μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Γι’ αυτούς τους αιθεροβάμονες τύπους, τα Χριστούγεννα δεν είναι μια ακόμη γιορτή, αλλά μια προσμονή. Μια προσμονή για το όνειρο, την ελπίδα και την παγιέτα. Μια ανάγκη για χαρά, έστω και επιτηδευμένη, ελπίδα, έστω και ψεύτικη και ζεστασιά, έστω και αν αυτή προέρχεται από το αναμμένο τζάκι.
Κι αν όλα αυτά μοιάζουν περισσότερο για λατρεία προς τα Χριστούγεννα, η άλλη όψη – που δυστυχώς υπάρχει σε κάθε νόμισμα– αποκαλύπτει την απέχθεια. Το φόρεμα που ονειρευόσουν να φορέσεις από τον Σεπτέμβριο δεν σου μπαίνει. Η εκ γενετής καταθλιπτική διαταραχή και τα υπερφαγικά επεισόδια στάθηκαν εμπόδιο στο όνειρο για ακόμα μια φορά.
Η εικόνα σου στον καθρέφτη σε άφησε και πάλι αδύναμη μπροστά της να σκέφτεσαι πιστευτά ψέματα για την παρέα σου, ώστε να πιστέψουν πως κάποια αρρώστια είναι ο λόγος που επιλέγεις να κάνεις Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά φορώντας πιτζάμες, τρώγοντας και βλέποντας ταινίες. Πώς το όνειρο σου για το ονειρικό και φαντεζί ρεβεγιόν έσβησε μπροστά στην αδυναμία αποδοχής της εικόνας σου.
Κάποια Χριστούγεννα είναι πιο δύσκολα, πιο αδύναμα, και πιο μοναχικά από άλλα. Κάποια Χριστούγεννα γίνονται αφορμή και αιτία να πεθάνει ένα όνειρο. Ακόμη και αυτά τα Χριστούγεννα, όμως, ας μην ξεχνάμε ότι εκεί έξω υπάρχουν άνθρωποι που μας αγαπούν και μας αποδέχονται, ακόμη κι αν εμείς δεν αγαπάμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Άνθρωποι που αναζητούν την ζεστασιά και την χαρά μας ακόμη και όταν εμείς νιώθουμε ανάξιοι ευτυχίας και γαλήνης.
Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και αυτές τις μέρες κάποιοι άνθρωποι παλεύουν με το τέρας του μυαλού τους. Ας δώσουμε, λοιπόν, τόση αγάπη όση να μην μπορεί να χωρέσει το μίσος σε καμία καρδιά.
Αναστασία: Όταν η βία – κάθε λογής – θεριεύει…
Η περίοδος των γιορτών είναι συνήθως περίοδος βίας. Σύμφωνα με διεθνείς επιστημονικές μελέτες αλλά και εμπειρικά δεδομένα, η ενδοοικογενειακή βία αυξάνει σε περιόδους που το ζευγάρι περνάει πιο πολύ χρόνο μαζί, όπως στις γιορτές των Χριστουγέννων, το Πάσχα ή το καλοκαίρι.
Εφόσον την περίοδο των Χριστουγέννων ο περισσότερος κόσμος δεν εργάζεται και παραμένει για πολλές ώρες της ημέρας στο σπίτι, η στενή επαφή, για αρκετές μέρες, πυροδοτεί τους διαπληκτισμούς. Σε συνδυασμό με την πίεση και το άγχος όλα να γίνουν τέλεια, επειδή είναι γιορτές και με το ζόρι πρέπει να ζωγραφίσουμε ένα χαμόγελο στα χείλη μας, η ένταση ανεβαίνει στα ύψη και δημιουργεί αναβρασμούς και περιστατικά κακοποίησης που μπορεί να αποβούν μοιραία.
Τα Χριστούγεννα μειώνονται οι δίοδοι διαφυγής από κακοποιητικά περιβάλλοντα, γεγονός που προκαλεί περαιτέρω δυσκολίες για τα θύματα να καταγγείλουν την κακοποίηση και να βρουν τον δρόμο προς την ασφάλεια. Τα σχολεία είναι κλειστά, οπότε είναι πιο πιθανό τα παιδιά που γίνονται θύματα ψυχολογικής ή και σωματικής κακοποίησης κι έτσι, οι πιο «λαμπρές» μέρες της χρονιάς, για κάποιους ανθρώπους είναι οι πιο σκοτεινές. Δεν είσαι μόνη, δεν είσαι η μόνη.
Και η φτώχεια είναι βία (πέρα από την έμφυλη και ενδοοικογενειακή) και γίνεται περισσότερο δυσβάσταχτη τώρα -ταυτόχρονα, στην Παλαιστίνη ακόμη σκοτώνουν τ’ αδέρφια και τις αδερφές μας.
Emily: Από πού ν’ αρχίσω;
Έχουμε και λέμε: “Last Christmas I gave you my heart. But the very next day you gave it away…” Φτάνει.
Το στόλισμα ξεκινά αρχές Νοέμβρη, μέχρι τα Χριστούγεννα θα τα έχεις βαρεθεί. Τα οικογενειακά τραπέζια είναι οριακά βασανιστήριο. Τα δώρα που «πρέπει» να αγοράσω, το πάρτι του καπιταλισμού.
Τα Χριστούγεννα είναι δηλαδή τα glorified γενέθλια ενός τυπά που δεν ξέρουμε, δεν χρειάζεται να το γιορτάζουμε όλοι.
Όσο για τα cute ταξιδάκια σε Αράχωβα και τα moon boots, ευχαριστώ θα κάτσω σπίτι.
Κατερίνα: All I want for Christmas is… Palestine to be free
Δεν θα μπορούσα να αρνηθώ τις όμορφες στιγμές που μου έχουν προσφέρει οι γιορτινές μέρες, από μικρούλα μέχρι και τώρα λίγο πριν τα 30 –σοκ. Βρισκόμενη όμως εδώ, σε ένα μικρό γραφειάκι κάτω από του Φιλοπάππου, αναρωτιέμαι πως το προνόμιό μου, μου δίνει την επιλογή να μπορώ να γιορτάσω αν θέλω αυτές τις ημέρες, όταν ταυτόχρονα 20.000 άνθρωποι στην Παλαιστίνη έχουν ήδη δολοφονηθεί.
Να μου πεις βέβαια, η μαζική γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού συμβαίνει από το 1948, τότε που ούτε καν ιδέα ήμουν. Ίσως όμως η live αναμετάδοση μιας γενοκτονίας είναι λίγο διαφορετική από κάτι που παλιά, στην εφηβεία μου, άκουγα ότι συμβαίνει «κάπου μακριά στην Παλαιστίνη».
Φωτογραφίες νεκρών παιδιών ανάμεσα σε διαφημίσεις μεγάλων καταστημάτων με προτεινόμενα δώρα για τα Χριστούγεννα. Μανάδες να ψάχνουν τα παιδιά τους κάτω από τα χαλάσματα, ανάμεσα σε μανάδες που κρατάνε αγκαλιά τα παιδιά τους σε χιονισμένα τοπία. Χριστουγεννιάτικοι στολισμοί και λαμπάκια ανάμεσα σε κατεστραμμένη γη και βόμβες. Ας το παραδεχτούμε, μαζί κι εγώ, αυτός είναι ο κόσμος μας.
Ένας κόσμος που γιορτάζει τη «γέννηση του Χριστού» στη Βηθλεέμ, ενώ στα εδάφη αυτά όσο γράφονται αυτές οι λέξεις θερίζει ο θάνατος. Στην Παλαιστίνη (και) αυτά τα Χριστούγεννα δεν αγκαλιάζουν τα παιδιά τους κάτω από το δέντρο. Τα αγκαλιάζουν για να τα αποχαιρετήσουν.
No one is free -πόσο μάλλον festive- όταν οι άλλοι είναι καταπιεσμένοι…
Καλά Χριστούγεννα, με αυτό το μήνυμα για ελευθερία και δικαιοσύνη.
Μια ανασκόπηση της χρονιάς που πέρασε με τα γεγονότα που καθόρισαν ή κατέστρεψαν τη ζωή, όπως την ξέραμε.
Μια φωτογραφία κάνει τον κύκλο του διαδικτύου μέσα στις γιορτές του 2023 και απεικονίζει στο μισό κομμάτι της ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο με λαμπιόνια και στο άλλο μισό, τους βομβαρδισμούς στην Παλαιστίνη, τονίζοντας την ειρωνεία του να γιορτάζει ο πλανήτης, ενώ τα αδέρφια μας στη Γάζα –και όλη την παλαιστινιακή γη– δολοφονούνται καθημερινά. Δεν θα μπορούσε να γίνει ανασκόπηση της χρονιάς που εκπνέει, χωρίς (άλλη) μία καταδίκη της γενοκτονίας που συντελεί το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες ενάντια στον Παλαιστινιακό λαό.
Η λευκή σημαία για εκεχειρία, ωστόσο, μοιάζει ακόμη όνειρο απατηλό.
Παράλληλα, μια άλλη, ροζ σημαία εγχώρια ξεσήκωσε αντιδράσεις, γιατί είδαμε (ξανά) ότι κουμάντο σε αυτήν τη χώρα κάνει η άκρα δεξιά, καθώς σε ένα της σφύριγμα (βλ.: αντίδραση του προέδρου της Νίκης), βαράει το ταμπούρλο και η κυβέρνηση χορεύει. Τι εννοούμε; Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ζήτησε την «υποστολή» της σημαίας-έργου τέχνης που δημιούργησε η εικαστικός Γεωργία Λάλε από το ελληνικό προξενείο της Νέας Υόρκης.
Το έργο της ονομάζεται «Ενοχή της Γειτονιάς» και δημιουργήθηκε από σεντόνια δωρεά γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. «Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες» αναφέρεται στην έκθεση. «Τα θύματα γυναικοκτονιών είναι ηρωίδες του αγώνα για ελευθερία και ζωή στην Ελλάδα και διεθνώς» απάντησε η εικαστικός για την λογοκρισία που υπέστη το έργο της. Φαίνεται ο πατριωτισμός δεν αναγνωρίζει τις γυναίκες που έχουν σκοτωθεί από την εθνοπατριαρχία ως δικά του παιδιά. Μέσα στο 2023, δολοφονήθηκαν 6 γυναίκες.
Στις αρχές της χρονιάς, σπουδάστριες και σπουδαστές της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου προέβησαν σε κατάληψη της σχολής τους, μετά την δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος 80/2022, το οποίο αφορά στην υποβάθμιση των πτυχίων τους και συνολικά των εκπαιδευτικών και εργασιακών τους δικαιωμάτων. Σύσσωμη η καλλιτεχνική κοινότητα για 4 μήνες κινητοποιήθηκε με αμέτρητες δράσεις και καταλήψεις σε όλη τη χώρα, χωρίς ωστόσο το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ήταν 28 Φεβρουαρίου όταν έγινε το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στα Τέμπη σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι. Δέκα ολόκληρους μήνες μετά το κρατικό έγκλημα στα Τέμπη, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA) έχει ορίσει τρία μέλη του με αποκλειστικό τους καθήκον τη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών, ο ελληνικός οργανισμός δεν έχει στελεχωθεί ακόμα. Η χώρα μας διέθετε Οργανισμό Διερεύνησης μόνο στα χαρτιά. Το σίγουρο είναι ότι δεν ήταν ατύχημα, ήταν κρατική δολοφονία. Εδώ και χρόνια οι μηχανοδηγοί έκαναν καταγγελίες –και ό,τι άλλο μπορούσαν– για τις παθογένειες του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Τον Ιούλιο έγινε το φονικότερο ναυάγιο στην ελληνική Ζώνη Έρευνας και Διάσωσης και το «μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα στην ιστορία της Ευρώπης», όπως το χαρακτήρισε ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, Συντονιστής Έρευνας και Διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο.
Από τους 750 ανθρώπους που ζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια στις θάλασσές μας, οι 650 πέθαναν, οι 9 είναι στη φυλακή και κατηγορούνται ως διακινητές και όσοι άλλοι επέζησαν αποζητούν δικαιοσύνη.
Η Ελλάδα το 2023 κατατάσσεται στην 1η θέση στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή και Β. Αφρική με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις, αλλά και ως προς την δριμύτητα των πυρκαγιών. Η πυρκαγιά στον Έβρο είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη εδώ και χρόνια, όπως υπολόγισε το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές Copernicus. Εξαιτίας της, έγιναν στάχτη φύση και ζώα, εκ των οποίων 1,2 εκατ. στρέμματα δάσους, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο.
Στον Έβρο μάλιστα είδαμε και έναν ακροδεξιό να στοιβάζει και να κλειδώνει 25 πρόσφυγες στο τρέιλερ του οχήματός του στην Αλεξανδρούπολη καλώντας άλλους πολίτες σε αντιμεταναστευτικό πογκρόμ.
Μετά την επανεκλογή της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία τον Ιούνιο, σημειώθηκαν αρκετές τρανσφοβικές επιθέσεις σε κεντρικά σημεία των Αθηνών. Στις 10 Ιουλίου η Άννα Ιβάνκοβα, η μαύρη τρανς προσφύγισσα από την Κούβα, η οποία χόρευε και έκανε drag show στο γνωστό club Koukles, βρέθηκε άγρια δολοφονημένη μέσα στο διαμέρισμά της στον Άγιο Παντελεήμονα.
Η χώρα μας επενδύει το 2023 σε νέες εξορύξεις υδρογονανθράκων και νέες υποδομές ορυκτού αερίου. Η Ελλάδα, όπως και πολλές άλλες χώρες, εμφανίζει μια «κλιματική και ενεργειακή πολιτική με διπλό πρόσωπο. Από τη μία πρασινίζουμε τα νησιά μας και προωθούμε τις ΑΠΕ, ενώ από την άλλη επενδύουμε σε νέες εγκαταστάσεις ορυκτού αερίου και επιμένουμε σε ένα τεράστιο πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων σε χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της χώρας», υπογραμμίζει η WWF.
Τον περασμένο Αύγουστο, 102 Κροάτες είχαν συλληφθεί για τη φονική επίθεση που πραγματοποίησαν στη Νέα Φιλαδέλφεια, με αποτέλεσμα τη δολοφονία του οπαδού της ΑΕΚ, Μιχάλη Κατσούρη. Το τελευταίο διάστημα 91 Κροάτες νεοναζί αποφυλακίστηκαν, καθώς βαρύνονται με 11 κατηγορίες, αλλά όχι με αυτή της ανθρωποκτονίας.
Κρότο δημιούργησαν τον Σεπτέμβριο οι εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ με την ουρανοκατέβατη «έκπληξη» Κασσελάκη, ο οποίος εξελέγη ο νέος πρόεδρος του κόμματος. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, γράφτηκε και βιβλίο το «φαινόμενο Κασσελάκη» για το μεσσιανικό προσωπείο της μεταδημοκρατίας και αποκαλύφθηκε από έρευνα του δημοσιογράφου Δημήτρη Ψαρρά ότι ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στα 24 του χρόνια έγραφε άρθρα που συντείνουν στο ότι ίσως είναι η «ταφόπλακα» για τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος είπε απλά «Δεν θυμάμαι αυτά τα άρθρα. Δεν θυμάμαι ποιος ήμουν 24 χρονών», επικαλούμενος μια αλλαγή, την οποία βέβαια δεν μπορεί να αποδείξει στην πράξη.
Μέσα σε δυο μήνες, επήλθε εσωκομματική κρίση και διάσπαση των ομάδων «Ομπρέλα» και «6+6» από τον ΣΥΡΙΖΑ, μετά και την διαγραφή των βουλευτών Πέρκα, Τσακαλώτου. Έτσι, στις 5 Δεκεμβρίου δημιουργήθηκε η Νέα Αριστερά, μια νέα κοινοβουλευτική ομάδα, με πρόεδρο τον Αλέξη Χαρίτση.
Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Κασσελάκης στο μπαζάρ του συλλόγου γονέων του ΚΕΘΕΑ στην στοά Κοραή. Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2023 (ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)
Την ίδια ώρα, ο Βόλος έγινε μια πόλη κάτω απ’ το νερό. Ειδικότερα, το 80% της πόλης είχε βυθιστεί στο σκοτάδι καθώς έχει κοπεί το ρεύμα, αφού είχε πρώτα «πνιγεί» από την κακοκαιρία και πλημμυρίσει αμέτρητα σπίτια. Οι δυστοπικές εικόνες από διάφορες περιοχές του Θεσσαλικού κάμπου δεν σταματούσαν να δημοσιεύονται, με χιλιάδες ανθρώπους να αφήνονται στο έλεος των καταστροφών, χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος.
Την ίδια ώρα, ένας 80χρονος άνδρας πήρε την βάρκα του μετά τις πλημμύρες και έσωσε 15 άτομα, οι οποίοι είχαν εγκλωβιστεί μετά την επέλαση της κακοκαιρίας Daniel.
Μένοντας στην ίδια περιοχή, ο γνωστός για τα ομοφοβικά του παραληρήματα Αχιλλέας Μπέος εξαπέλυσε τα βέλη του κατά του Στέφανου Κασσελάκη, ξεπερνώντας για ακόμα μια φορά τα όρια, μέσα στο 2023: «Δηλαδή τι θες να πεις ρε συ, με τα κανάλια που σε προβάλουν, ότι εμείς οι υπόλοιποι Έλληνες θα υιοθετούμε παιδιά να παράγουμε πούστηδες;». Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου διέταξε διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.
Ένα Σάββατο βράδυ του Νοεμβρίου στη Βοιωτία αστυνομικός δολοφόνησε άλλο ένα παιδί. Ήταν 17 χρονών και Ρομά. Τον έλεγαν Χρήστο Μιχαλόπουλο. Το αίτημα για «ΔΗΚΕΟΣΙΝΗ» μένει αναπάντητο στο διηνεκές.
Τον ίδιο μήνα, μια ομάδα νεοναζί επιχείρησε να κάψει ανθρώπους ζωντανούς, μέσα σε βαγόνι του ΗΣΑΠ στο Μοναστηράκι, σε ένα από τα πιο κεντρικά και τουριστικά σημεία της Αθήνας και η αστυνομία ενεπλάκη «αφού όλα είχαν τελειώσει». Έτσι, γίναμε ξανά στο ίδιο έργο θεατές.
Το 2023 ήταν άλλη μία χρονιά που συνειδητοποιούμε ότι το μόνο που έχουμε είναι η μία το άλλο.
Η Χρύσα Κατσαρίνη, η Γωγώ Δελογιάννη, ο Σπύρος Χατζηαγγελάκης και η Δώρα Τσαμπάζη μοιράζονται τις σκέψεις τους για το πώς η νέα χρονιά μπορεί να τα πάει έστω και λίγο καλύτερα.
Λίγο πριν το 2023 μας αφήσει χρόνους, σέρνοντας πίσω του έναν σάκο που μέσα του κρύβει αβάσταχτη δυστυχία, κοντοστέκομαι και ονοματίζω τα δάχτυλα των χεριών μου:
Σταματάω να ονοματίζω τα δάχτυλά μου, σκέφτομαι πόσα ακόμη ξεχνάω, θυμώνω κι απελπίζομαι. Αναρωτιέμαι πώς στο διάολο χώρεσε τόσος πόνος μέσα σε μια ανάσα, όσο δηλαδή αναλογεί ένας χρόνος στην αιωνιότητα του σύμπαντος. Παράλληλα, τρυπάει το μυαλό μου αυτή η ευχή και η κατάρα που διαρκώς κουβαλά ο άνθρωπος, να βρίσκει δηλαδή πάντα μια σπίθα δύναμης στην καμένη γη – σκέφτομαι το υστέρημα της δύναμης σε καθετί που στερεύει, ενώ κάτι αντέχει να αντιστέκεται.
Λίγο πριν αποχωριστούμε, λοιπόν, το 2023, ζήτησα από πρόσωπα αγαπημένα μια σκέψη σαν ευχή. Κάτι να φυσήξει τα πανιά μας, τη δύναμη να κολυμπήσουμε μέχρι το φως.
Χρύσα Κατσαρίνη: «Να κλείσουμε την ελπίδα στο κουτί»
Η ελπίδα, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, τοποθετήθηκε στο κουτί της Πανδώρας, το οποίο περιείχε όλα τα δεινά του κόσμου. Η ελπίδα, είναι το αντίδοτο των δεινών αυτών, με την ύπαρξή της να προϋποθέτει και την ύπαρξή τους. Η έννοια της «ελπίδας» δεν έχει αντικειμενική υπόσταση, στην απουσία των δεινών, πέρα από το να βοηθήσει, να απαλύνει και να εμψυχώσει. Από μόνη της, όμως, δεν αλλάζει τα δεινά. Αντίθετα, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να οδηγήσει στην απραξία, με το να ελπίζεις πως κάποιος άλλος θα κάνει αυτό που χρειάζεσαι εσύ. Επί της ουσίας, μοιάζει να παραδέχεσαι την αδυναμία σου να πράξεις αυτό που ελπίζεις.
Έπειτα από όσα έχουμε περάσει, ίσως θα ήταν καλό να κλείσουμε την ελπίδα στο κουτί και να περάσουμε στη δράση, στη μάχη, στον αγώνα, με αυτές τις τρεις έννοιες να είναι πιθανόν διαφορετικές για τ@ καθέν@ μας. Μπορεί να είναι η μάχη του δικαίου έναντι του άδικού, η μάχη απέναντι στον ρατσισμό, στην ομοφοβία και στον σεξισμό. Μπορεί να είναι εσωτερικές μάχες, να νικήσουμε κάτι που μέσα μας θεωρούμε κατώτερο, ένα συναίσθημα που μας τραβάει πίσω.
Ανασφάλειες, φόβους, ταμπού, προκαταλήψεις, φθόνο, μίσος. Μπορεί να νικήσουμε έναν εαυτό που μας συνθλίβει, μπορεί να τον ξαναχτίσουμε από την αρχή, θέτοντας νέα και υγιή όρια. Να μια ακόμα ενδιαφέρουσα μάχη! Η μάχη ενάντια στις «αλυσίδες», σωματικές και πνευματικές. Να μην καταπιέζονται πια οι άνθρωποι από συλλογικές προκαταλήψεις.
Προτείνω, λοιπόν, να αφήσουμε την ελπίδα στο κουτί και πάμε να αντιπαλέψουμε τα δεινά. Δεν έχουμε άλλο χρόνο για ελπίδα.
Εύχομαι το 2024 σφιχτές αγκαλιές που μοιράζουν κουράγιο. Πολλή αγάπη, υγεία, τύχη και περισσότερη κατανόηση.
Σπύρος Χατζηαγγελάκης: «Να δούμε τη ζωή που χάνεται και να την ανατρέψουμε»
Προσωπικά, έχω την τύχη μέσω της δουλειάς που κάνω να με απασχολούν οι άνθρωποι, να τους παρατηρώ διαρκώς και να προσπαθώ να αντιληφθώ το παράλογο της ζωής. Και λέω παράλογο, γιατί η ζωή η ίδια δεν έχει λογική, μας αφήνει άφωνους κάθε στιγμή. Μας αφήνουν άφωνους οι επιλογές των ανθρώπων εις βάρος άλλων. Έχουμε ξεχάσει να ζούμε στο τώρα, ζούμε στο μυαλό μας. Βυθιζόμαστε στις σκέψεις μας, ξεχνάμε να βλέπουμε και να επικοινωνούμε.
Να βλέπουμε, όχι να κοιτάμε. Κοιτάω, σημαίνει στρέφω τα μάτια μου προς τα κάπου. Βλέπω, σημαίνει να δω και πέρα από αυτό που κοιτάω, να δω βαθιά μέσα σε αυτό και να επικοινωνήσω. Αν κάτι θα ήθελα, λοιπόν, να αλλάξει έστω και λίγο, προς κάτι το διαφορετικό τη χρονιά που έρχεται, είναι οι άνθρωποι να μπορούν να δουν τη ζωή που θέλουν να ζήσουν και να την κάνουν πράξη. Να δουν τον συνοδοιπόρο δίπλα τους και να του πιάσουν το χέρι, να δουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να του χαμογελάσουν, να δουν το παιδί στη καρδιά τους και να το αγκαλιάσουν, να δουν τη ζωή που χάνεται και να την ανατρέψουν.
Γωγώ Δελογιάννη: «Να μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που δεν σκοτώνει τα παιδιά της»
Η ελπίδα από μόνη της είναι μια λέξη που τη φορτώνουμε με όλες μας τις προσδοκίες και τους πόθους, είναι μια λέξη αγχωμένη, που την έχουμε αδικήσει τόσο πολύ. Ωστόσο, είναι και ένα από τα λίγα πράγματα που μας σηκώνει από το κρεβάτι μας το πρωί κι έτσι πιστεύω ότι της αξίζει η δέουσα φροντίδα και πίστη. Η ελπίδα μου, λοιπόν, για το 2024, είναι να μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που αγκαλιάζει τα παιδιά της χωρίς να τα «διαλέγει», χωρίς να τα κατηγοριοποιεί, χωρίς να τα περιθωριοποιεί, χωρίς να τα μισεί και σίγουρα χωρίς να τα σκοτώνει.
Μια κοινωνία που μπορεί να κάνει πράξη τη μεγάλη θεωρία της αγάπης. Θα έγραφα και την ελπίδα μου για παγκόσμια ειρήνη, αλλά φοβάμαι ότι μου λείπει ένα στέμμα ομορφιάς για να το κάνω ολοκληρωμένα!
Δώρα Τσαμπάζη: «Να κυνηγήσουμε την ευτυχία χωρίς να κοιτάζουμε πίσω»
Αυτό που εύχομαι για το 2024, είναι να μας βρει όλες, γερές και πιο ενδυναμωμένες. Με ενσυναίσθηση η μία απέναντι στην άλλη, υποστήριξη και αλληλεγγύη. Μεγαλώσαμε με την αντίληψη (ή μας μεγάλωσαν) ότι οι γυναίκες ανταγωνιζόμαστε η μία την άλλη. Πέρασαν αρκετά χρόνια για να καταλάβω ότι αν δεν έχουμε η μία την άλλη, δεν μπορούμε να επιβιώσουμε σε αυτόν τον άγριο, βίαιο και πατριαρχικό κόσμο.
Σε όλες τις γυναίκες, λοιπόν, με τη ευχή να φτιάχνουν την ζωή τους με τα δικά τους θέλω, μακριά από τοξικότητες, να φροντίζουν και να αγαπούν τον εαυτό τους χωρίς να δίνουν εξηγήσεις σε κανέναν για αυτό!
Κυνηγήστε την ευτυχία χωρίς να κοιτάξετε πίσω. Είμαστε πιο δυνατές όταν στηρίζουμε η μία την άλλη!
Από την αλαζονεία μέχρι το θράσος, ένα έτος δρόμος, γεμάτος με πολλά “μαργαριτάρια” που ακούστηκαν από Έλληνες πολιτικούς και δημοσιογράφους.
Φτάνουμε σιγά-σιγά στο τέλος του 2023, μια χρονιά που ζήσαμε σχεδόν τα πάντα: Δυστυχήματα, εκλογές, πυρκαγιές, σκάνδαλα και πολλά ακόμη γεγονότα που συντάραξαν τη χώρα μας. Η “γαρνιτούρα” του 2023 ήταν ορισμένα “μαργαριτάρια”, ειπωμένα από δημόσια πρόσωπα, που μας έκαναν να αναρωτηθούμε σε ποια χώρα ζούμε.
Η δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή για την υποψηφιότητά του στις εθνικές εκλογές
Η πιο “μαύρη” στιγμή της χρονιάς ήταν αδιαμφισβήτητα η τραγωδία των Τεμπών, στην οποία 58 άνθρωποι έχασαν τις ζωές τους. Το δυστύχημα αυτό αποτέλεσε το αποκορύφωμα της εγκληματικής αμέλειας του κράτους στον τομέα του σιδηρόδρομου και παρά τις πολιτικές και ποινικά κολάσιμες ευθύνες, αυτή τη στιγμή, βρίσκεται προφυλακιστέος μονάχα ο σταθμάρχης του σιδηροδρομικού σταθμού. Κύριος υπαίτιος της εγκληματικής αυτής αδιαφορίας ήταν ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος – παρά τα κροκοδείλια δάκρυά του και την “σθεναρή” παραίτησή του – ανακοίνωσε κανονικά την υποψηφιότητά του μόλις λίγες εβδομάδες μετά το έγκλημα στα Τέμπη.
Για τα πρακτικά, ο Κ. Καραμανλής όχι μόνο εκλέχθηκε βουλευτής στο νομό Σερρών, αλλά βρέθηκε πρώτος σε σταυρούς!
Δυστυχώς, ο λαός μας ξεχνάει – εξίσου εγκληματικά – πολύ γρήγορα…
Ο ισχυρισμός του Γιώργου Λιάγκα ότι ο Στέφανος Κασσελάκης ήταν ψηφοφόρος της ΝΔ, με τεκμήριο, συνέντευξη από την νεκρή γιαγιά του
Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Γιώργος Λιάγκας έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη για έκφραση σεξιστικών, ρατσιστικών και ομοφοβικών οχετών στην εκπομπή του. Παρ’ όλα αυτά, τους τελευταίους μήνες, ο κύριος Λιάγκας φαίνεται να τρέφει μια έντονη εμμονή απέναντι στο πρόσωπο του Στέφανου Κασσελάκη, αφιερώνοντας σχεδόν καθημερινά ρεπορτάζ για την προσωπική του ζωή και προβαίνοντας σε σκληρές επιθέσεις προς το άτομό του.
Δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία φορά που βλέπουμε τέτοια φαινόμενα. Εντούτοις, δεν έχουμε ξαναδεί δημοσιογράφο να ισχυρίζεται ότι παίρνει συνέντευξη από άνθρωπο που δεν βρίσκεται εν ζωή. Ο Γιώργος Λιάγκας ισχυρίστηκε ότι η εκπομπή του πήρε συνέντευξη από τη γιαγιά του Στέφανου Κασσελάκη, η οποία ανέφερε ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπήρξε για πολλά χρόνια οπαδός της Νέας Δημοκρατίας.
Λίγες ώρες αργότερα, ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης αποκάλυψε ότι η γιαγιά του δεν βρίσκεται στη ζωή εδώ και χρόνια και ζήτησε να ανακληθεί δημόσια αυτό το “ρεπορτάζ” ως ένα χυδαίο ψεύδος που προσβάλλει παράλληλα και ένα νεκρό άτομο. Η θρασύτατη απάντηση του Γιώργου Λιάγκα ήταν πως με τον συγγενικό όρο “γιαγιά” εννοούσε κάποιο μακρινό συγγενή του κύριου Κασσελάκη – και φυσικά ουδέποτε ζήτησε συγγνώμη.
Η παρακμή της δημοσιογράφιας στα καλύτερά της.
Οι απειλές της Ντόρας Μπακογιάννη στην μουσουλμανική μειονότητα της Ροδόπης για να στηρίξει την ΝΔ στις εκλογές της 25ης Ιουνίου
Οι εθνικές εκλογές της 21ης Μαΐου έδωσαν μια ευρεία νίκη στη ΝΔ σχεδόν 41%, βάφοντας σχεδόν όλο τον εκλογικό χάρτη μπλε. Σε αυτό τον καταγάλανο χάρτη, ξεχώρισε μια περιοχή με διαφορετικό χρώμα, η Ροδόπη. Στην περιφέρεια αυτή, πρώτο κόμμα εξελέγη ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με 33.18%, αφήνοντας δεύτερο το κυβερνών κόμμα.
Για τη Νέα Δημοκρατία, μπήκε άμεσα στο στόχαστρο η τοπική μουσουλμανική κοινότητα – η οποία αποτελεί διαχρονικά πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Αντί, όμως, η ΝΔ να επιδιώξει να πείσει τους πολίτες της Ροδόπης να την ψηφίσουν στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, προχώρησε – με πομπό τη Ντόρα Μπακογιάννη – σε ευθύ εκβιασμό της μουσουλμανικής κοινότητας, με την βουλευτή της ΝΔ και αδερφή του Πρωθυπουργού να εμφανίζεται σε βίντεο όπου απειλεί μέλη της κοινότητας, πως εάν δεν ψηφίσουν τη Νέα Δημοκρατία θα υποστούν σοβαρές συνέπειες και θα βιώσουν δύσκολες εποχές.
Ανεξαρτήτως πολιτικής κατατόπισης, ο εκβιασμός πολιτών για πολιτικάντους λόγους δεν συνάδει με μια υποτιθέμενα ευρωπαϊκή χώρα και πόσο μάλλον με το δημοκρατικό πολίτευμα.
Ομολογουμένως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρωταγωνιστεί στα βιντεάκια του Luben.
Εν προκειμένω, στην προσπάθεια υπεράσπισης του κυβερνητικού έργου στον τομέα της εκπαίδευσης, ο Πρωθυπουργός που στέρησε την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο από δεκάδες χιλιάδες παιδιά και τάσσεται υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, μίλησε για προσφορά “ουσιαστικού έργου” στο δημόσιο ελληνικό σχολείο. Μαζί με τα ετοιμόρροπα ταβάνια σε πολλά ελληνικά σχολεία, έπεσε και η πίεσή μας συλλογικά, καθώς το τρέχον εκπαιδευτικό σύστημα βασίζεται σε κακογραμμένα εγχειρίδια που προάγουν τη στείρα γνώση, αντί για την όξυνση της κριτικής σκέψης και την παροχή ουσιωδών γνώσεων.
Άδωνις Γεωργιάδης: “Κανένας στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται για εξεταστική για τα Τέμπη”
Θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε ένα ολόκληρο άρθρο για στιγμές που ο Άδωνις Γεωργιάδης έχει κάνει μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας να απορεί αν όντως ειπώθηκαν όλα όσα ειπώθηκαν ή αν ζούμε στο Μάτριξ. Ενδεχομένως, η χειρότερη δήλωση, για το 2023, να είναι αυτή που αναφέρει ότι το έγκλημα των Τεμπών δεν ενδιαφέρει πλέον τον ελληνικό λαό.
Αν μη τι άλλο, οι οικογένειες που έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα εκείνη τη μοιραία μέρα εξακολουθούν να μάχονται για να δικαιωθούν. Συγχρόνως, επιζήσαντες προβαίνουν σε εκστρατείες προκειμένου να μην ξεχαστεί ποτέ η σιδηροδρομική τραγωδία.Η κοινωνία δεν ξεχνά, ασχέτως αν καταβάλλονται διαρκείς προσπάθειες αποσιώπησης και συγκάλυψης.
Το 2023 ήταν ένα έτος που ολ@ μας βιώσαμε πολλά
Δεν πρόκειται ούτε στο νέο έτος να λείψουν αντίστοιχου βεληνεκούς δηλώσεις από πολιτικά πρόσωπα, δημοσιογράφους, celebrities, μέχρι και απλούς πολίτες. Το ζήτημα για την νέα χρονιά και για κάθε μέρα, είναι πώς πράττουμε εμείς ως άτομα για την κοινωνία. Ας κλείσουμε το έτος με μια αυτοκριτική προς το πρόσωπό μας, τις ορθές και τις λανθασμένες κινήσεις μας και ας δώσουμε έναν καθημερινό αγώνα ως παράδειγμα αλληλοσεβασμού, προσωπικής βελτίωσης και ευρύτερης κοινωνικής προσφοράς.
Αλλάζοντας εμείς τα ίδια, ως άτομα, μπορούμε στο μέλλον να αναπροσδιορίσουμε τα κριτήριά μας ως προς το πώς θέλουμε να λειτουργεί αυτή εδώ η χώρα.
Χρειάζεται να κάνουμε διατροφή τα Χριστούγεννα; Πώς διαμορφώνεται ένα ενδεικτικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής που συμπεριλαμβάνει χριστουγεννιάτικες λιχουδιές, διασφαλίζοντας ότι θα μπαίνουμε στο αγαπημένο μας τζιν μετά τις γιορτές;
Από τότε που εδραιώθηκε η βιομηχανία της δίαιτας, η πρόσληψη βάρους κατά τις γιορτές ήταν σταθερά κεντρικό θέμα συζήτησης. Άρθρα για το φαγητό των γιορτών, tips διαχείρισης, «μέτρον άριστον» και η λίστα συνεχίζεται. Φυσικά, μετά το πέρας των γιορτών κυκλοφορούσαν δεκάδες ένθετα με δίαιτες αποτοξίνωσης και κάθε λογής προϊόν που θα βοηθούσε με την πρόσληψη βάρους που προέκυψε λόγω των ημερών. Τα άρθρα συνήθως ήταν γεμάτα τρομοκρατία.
«Τι έδειξε η ζυγαριά; Μπαίνετε στο τζιν σας; Σας βρήκε η νέα χρονιά αρκετά αδύνατες;». Και λέω αδύνατες γιατί σχεδόν πάντα τα κείμενα αυτά απευθύνονται σε γυναίκες, ενισχύοντας τις έμφυλες διακρίσεις και κάνοντας ξεκάθαρο ότι αν κάποιος θα έπρεπε να ανησυχεί για την εικόνα σώματός του, αυτές είναι για άλλη μια φορά οι γυναίκες.
Τα τελευταία χρόνια οι συμβουλές σαν να συντονίστηκαν με τα σημεία (και τις μόδες των καιρών) και να «μαλάκωσαν» λιγάκι. Πλέον θα ακούσεις ότι δεν θα προλάβει να σε παχύνει το φαγητό των γιορτών (εν μέρει και υπό όρους ισχύει) ή ότι δικαιούσαι να φας έστω τώρα που έφτασαν τα Χριστούγεννα κι από του χρόνου (που δεν αργεί), βλέπουμε. Αυτή η προσωρινή ανακωχή με το φαγητό στα μάτια μου φάνταζε πάντα τρομερά δυσλειτουργική. Πράγματι, οι γιορτές διαρκούν 10 μέρες τον χρόνο, η βιομηχανία που συντηρεί όμως όλες αυτές τις συμβουλές υπάρχει εκεί 365 μέρες.
Περνώντας τα χρόνια, συνειδητοποιώ ότι όλη αυτή η διόγκωση του θέματος δημιουργεί το εξής διπλό μήνυμα: Το φαγητό θα είναι εδώ, θα είναι πολύ, θα χρειαστεί να το δαμάσουμε, αλλά(!) και να το απολαύσουμε και ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος. Αφενός, δηλαδή, χρειάζεται να τρέμουμε για την ζυγαριά και να θεωρούμε σχεδόν δεδομένο ότι θα υπάρξει πρόσληψη βάρους κι αφετέρου, το φαγητό υπερτονίζεται ως το σημείο των γιορτών, εξιδανικεύεται και βρίσκεται παντού γύρω μας μέσα σε μία φούσκα υπερβολής.
Θα πρότεινα φέτος να σκεφτούμε λίγο διαφορετικά: Αν πειστώ ότι έχω λόγο να φοβάμαι το φαγητό, θα το φοβάμαι. Κι αν το φοβηθώ έχω περισσότερες πιθανότητες να φάω παραπάνω από όσο χρειάζομαι, σαν μια άμυνα σε όλη αυτή την καταπίεση. Αντί για ευκαιρία για δίαιτα, διατροφή και tips ίσως αυτές τις γιορτές να είναι ευκαιρία να ξαναγνωριστείς με το σώμα σου. Όλος αυτός ο ελεύθερος χρόνος, μπορεί να γίνει χρόνος παρατήρησης και εξερεύνησης της φυσικής σου κατάστασης.
Επιπλέον, βιώνοντας την καθημερινότητα σε πιο αργούς ρυθμούς, υπάρχει ο χώρος να παρατηρήσεις ποια μοτίβα σκέψεων σε οδηγούν σε δυσλειτουργική σχέση με το φαγητό, ποιοι είναι οι φόβοι και οι ανασφάλειές σου. Μόνο ονοματίζοντας ένα πρόβλημα μπορεί να ξεκινήσει η επίλυση του.
1. Ξεκουράζομαι αρκετά; Κι όταν λέμε ξεκουράζομαι, μην πάει ο νους σου στον καναπέ μετά την δουλειά. Κοιμάσαι αρκετά; Είναι βαθύς, ποιοτικός και μη διακοπτόμενος ο ύπνος σου; Η ξεκούραση δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να συμβαίνει μόνο τα Σαββατοκύριακα. Ένας 12ωρος ύπνος που θα συμβεί την Παρασκευή ή/και το Σάββατο δεν έχει την ικανότητα να αναπληρώσει όλα τα 6ωρα που κοιμόμαστε μέσα στην εβδομάδα λόγω υπερέντασης/έλλειψης χρόνου.
Οι έρευνες μάς δείχνουν ξεκάθαρα πια ότι ο ύπνος είναι πολύ υποτιμημένος παράγοντας που συνδέεται με την υπερβαρότητα. Λιγότερος ύπνος σημαίνει περισσότερη πείνα και μη διαχειρίσιμες λιγούρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ίσως αντί για συγκεκριμένη διατροφή μέσα στις γιορτές, να μπορείς να ασχοληθείς με το πως θα διασφαλίσεις καλό ύπνο για σένα όλη την χρονιά που ακολουθεί και να φτιάξεις ένα πλάνο ξεκούρασης -αποφόρτισης.
2. Αρρωσταίνω συχνά μέσα στη χρονιά; Αν ναι, ίσως χρειάζεται να επαναπροσδιορίσεις τη σχέση σου με τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνεις από την τροφή κι αυτό δεν έχει νόημα να έχει ημερομηνία λήξης.
3. Με φροντίζω μέσα από το φαγητό μου; Αυτή είναι μία ερώτηση δύσκολη να απαντηθεί καθώς συχνά συνδέουμε την φροντίδα με το «να φάω ό,τι μου αρέσει». Είναι σημαντικό να σου αρέσει αυτό που θα φας, όμως σε θρέφεις; Οργανώνεις τα γεύματα της εβδομάδας ώστε να βγαίνουν με λίγο κόπο και το ελάχιστο δυνατό μαγείρεμα; Τρως από όλες τις ομάδες τροφίμων; Νιώθεις ενέργεια από το φαγητό σου;
4. Πως νιώθω μέσα στο σώμα μου; Αν μπορούσε να με ακούσει, τι θα του έλεγα;
Όσο για το τι να φας στις γιορτές; Ό,τι θέλεις. Να είσαι σίγουρος/η ότι αν το φας συνειδητά, το απολαύσεις και μείνεις στην ποσότητα που έχει ανάγκη το δικό σου σώμα, πράγματι δεν θα πάρεις γραμμάριο.
Οι γιορτές φέτος δεν θα είναι ίδιες για όλες και όλους. Σε κάποια σπίτια δεν υπάρχει τηλέφωνο και ίντερνετ. Οι δρόμοι είναι κατεστραμμένοι. Πώς θα μπει η νέα χρονιά για αυτούς τους ανθρώπους;
Τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι πολύ διαφορετικά για τους ανθρώπους στη Θεσσαλία. Οι αναμνήσεις από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου αδυνατούν να σβήσουν από το μυαλό τους, καθώς η πραγματικότητα που βιώνουν στον τόπο τους τρεις μήνες μετά, τους επανατραυματίζει συνεχώς.
«Άνθρωποι βγάζουν ακόμη και σήμερα σκουπίδια και μπάζα, τα οποία έχουν παραμείνει εκεί από την πρώτη μέρα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εστία μόλυνσης», εξηγεί στο Estella η Έλλη, κάτοικος της Μηλίνας του Πηλίου.
«Σε πολλά σημεία οι δρόμοι έχουν καταστραφεί και δεν έχουν επισκευαστεί, με αποτέλεσμα να γίνονται απροσπέλαστοι με μια έντονη βροχόπτωση. Σε πολλά σημεία επίσης το δίκτυο τηλεφωνίας έχει καταστραφεί και μέχρι σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν τηλέφωνο και ίντερνετ. Μέσα στο βυθό της θάλασσας υπάρχουν ακόμη αυτοκίνητα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον. Πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι ακόμη δεν έχουν αποζημιωθεί. Είναι άγνωστο το αν και το πότε το χωριό θα έρθει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο», σημειώνει.
Στη Μηλίνα Πηλίου, Θεσσαλία. Φωτογραφία της Έλλης.
Η Έλλη και τα δύο παιδιά της σώθηκαν κυριολεκτικά από θαύμα. Είχαν εγκλωβιστεί στο σπίτι, με το νερό να ξεπερνά σε ύψος το ενάμισι μέτρο. Τότε, ένας νεαρός άντρας χάνει τον έλεγχο με το αμάξι ακριβώς μπροστά στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα να ακούσει τις φωνές και να σπάσει το τζάμι. Μετά από τεράστιο αγώνα, κατάφερε να αποκαταστήσει τις ζημιές στο σπίτι και προσπαθεί να κάνει το καλύτερο που μπορεί για να νιώσουν και πάλι τα παιδιά της ασφαλή. Ασφαλή και χαρούμενα. Αυτή η εποχή του χρόνου είναι πάντα ιδιαίτερη, όταν είσαι παιδί.
«Προσπαθώ να κρατήσω σταθερά όσα κάναμε και πριν. Παραμύθια, στολισμούς, τραγούδια. Είναι κουραστικό γιατί ναι μεν είναι κάτι ευχάριστο, αλλά μέσα μου εξακολουθεί να υπάρχει ο φόβος. Καμουφλάρεται ο φόβος μέσα από χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Πιάνω τον εαυτό μου να αναρωτιέμαι τι κάνω. Δε σου κρύβω ότι μας αγχώνει ακόμα η ιδέα του να συμβεί κάτι αντίστοιχο ξανά. Τα παιδιά μου με καταλαβαίνουν. Είναι πολύ σημαντικό να παίρνεις βοήθεια. Ένιωθα να πνίγομαι πολλές φορές τις πρώτες μέρες και μου έλεγαν τα παιδιά μου να μη στεναχωριέμαι. “Μαμά έγινε, είμαστε καλά”. Τα παιδιά σου δίνουν δύναμη», μου εξηγεί.
«Μπορεί να υπάρχει αυτό το χάος που βλέπεις στις εικόνες. Παρατημένα πράγματα, λάσπες στους δρόμους. Έχουν συμβεί και ωραία πράγματα. Χτίζουν τοίχους, τους βάφουν. Κάτι αλλάζει σιγά-σιγά. Το καραβάκι που στολίζαμε στην παραλία δεν υπάρχει φέτος, γίνονται δράσεις για να στολίσουμε τον τόπο μας, υπάρχει βοήθεια από τους εθελοντές, για να καταλάβουν τα παιδιά γιορτές, να νιώσουν το εορταστικό κλίμα. Προσπαθώ να σκέφτομαι θετικά», συμπληρώνει.
Φωτογραφία της κατοίκου Μηλίνας Πηλίου, Έλλης.
«Συγκεντρώνονται προϊόντα από ομάδες για τους ανθρώπους που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Κοιταζόμαστε και υπάρχει μια απογοήτευση. Πώς γίναμε έτσι; Θα σου πω χαρακτηριστικά ότι έγινε μια βάφτιση το προηγούμενο Σάββατο. Βγαίνω από το σπίτι, λίγο πιο περιποιημένη. Λάσπες τριγύρω, δε μπορείς να περπατήσεις. Τα μάτια μας τα λένε όλα κι ας μη βγαίνουν λέξεις, δεν χρειάζεται να πεις κάτι. Θέλουμε να γίνουμε όπως πριν. Έγινε ό,τι έγινε. Θέλω να δω αυτό το μέρος καλύτερα απ’ ότι ήταν. Δεν είναι τίποτα το ίδιο. Ελπίζω να δω τη Μηλίνα καλύτερη από ότι ήταν πριν», αναφέρει η Έλλη, η οποία 100 μέρες μετά, δεν έχει λάβει την παραμικρή βοήθεια από την πολιτεία.
«Που είναι το κράτος; Που είναι; Δεν υπάρχει κράτος. Νιώθουμε αόρατοι. Εγώ δεν πήρα τίποτα, επειδή μου παραχωρεί το σπίτι ο πατέρας μου, επειδή δεν είναι γραμμένο σε μένα κι ούτε πρόκειται να πάρω. Πόσο λογικό είναι αυτό; Είμαι μια γυναίκα μόνη της με δύο παιδιά. Δεν είναι στο όνομα μου, ε και; Εγώ δεν πληρώνω τους λογαριασμούς μου; Όταν πληρώνεις λογαριασμούς είσαι ορατή, όταν πρέπει να πάρεις αποζημίωση, είσαι αόρατη. Θα έπρεπε να ντρέπονται», καταλήγει.
«Που είναι το κράτος; Που είναι; Δεν υπάρχει κράτος. Νιώθουμε αόρατοι». Φωτογραφία της Έλλης.
Οι άνθρωπο στη Θεσσαλία αφέθηκαν στην τύχη τους. Φωτογραφία της Έλλης.
Στο Παλαιό Λιμεναρχείο, στη συνοικία-φάντασμα του Βόλου, οι περισσότεροι κάτοικοι που παρέμειναν στα σπίτια τους είναι εξαντλημένοι τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ο Χριστόφορος και η Χρύσα, βλέπουν καθημερινά τη γειτονιά τους να ερημώνει και προσπαθούν να κρύψουν από τον γιο τους τα πραγματικά τους συναισθήματα.
«Οι φετινές γιορτές θα είναι συνώνυμες με τη θλίψη που μας έχει κυριέψει μετά τα γεγονότα του περασμένου Σεπτεμβρίου. Τα περισσότερα σπίτια στο Παλαιό Λιμεναρχείο δεν θα έχουν γιρλάντες ή χριστουγεννιάτικα στολίδια. Το εορταστικό κλίμα των ημερών σίγουρα δεν μας αγγίζει. Απλώς θέλουμε να γυρίσουμε σελίδα στη χειρότερη, ίσως, χρονιά τη ζωής μας», σημειώνει ο Χριστόφορος.
Στο Παλαιό Λιμεναρχείο Βόλου. Φωτογραφία του Χριστόφορου, κατοίκου της περιοχής.
«Οι υποσχέσεις που μοιράστηκαν αφειδώς μετά τις πλημμύρες, ότι θα επιστρέφαμε γρήγορα στην κανονικότητα, αποδείχτηκαν λόγια του αέρα. Το κράτος έχει αποτύχει παταγωδώς να μας ανακουφίσει και τρεις μήνες μετά από την πρώτη καταστροφή δεν έχουμε εισπράξει ούτε ένα ευρώ. Η κρατική αρωγή θυμίζει… όνειρο απατηλό. Κάθε φορά που επισκέπτομαι το κατεστραμμένο σπίτι μας, όπου η μυρωδιά της μούχλας έχει διαποτίσει τα πάντα, αναρωτιέμαι πώς θα ορθοποδήσουμε πάλι. Από την άλλη πλευρά, δεν έχουμε δικαίωμα να τα παρατήσουμε… Γι’ αυτό και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε με τις λιγοστές δυνάμεις που κρατάμε, με την ελπίδα πως το 2024 θα επουλώσουμε τις “πληγές” που άφησαν οι πλημμύρες», αναφέρει ο Χριστόφορος.
Οδηγώντας στη Μηλίνα Πηλίου, Θεσσαλία. Φωτογραφία της Έλλης.
Η κατάσταση στη Θεσσαλία 100 μέρες μετά. Φωτογραφία της Έλλης.
Tο Παλαιό Λιμεναρχείο αφέθηκε στην τύχη του με τις πλημμύρες. Μαζί με αυτό, και οι ζωές των ανθρώπων στη λαϊκή συνοικία του Βόλου.
Ήταν 04.00 το πρωί, έκανε κρύο και ο κόσμος συζητούσε έξω από το εμβληματικό σινεμά της Πανεπιστημίου, μετά από δύο back to back προβολές. Κανείς δεν ήθελε να φύγει.
Κάποια στιγμή στη μέση της μεταμεσονύκτιας προβολής του ‘’Die Hard’’ στο Ιντεάλ το περασμένο Σάββατο, σταμάτησα και ορκίζομαι ότι άκουσα το σινεμά να αναπνέει. Μέσα στον κατάμεστο κινηματογράφο, με χτύπησε πιο πολύ από κάθε άλλη φορά η σκέψη ότι αυτή η οθόνη που τώρα την κοιτάζουν εκατοντάδες μάτια θα καταστραφεί, η σκοτεινή αίθουσα θα γκρεμιστεί και τα φώτα ενός από τα ιστορικότερα σινεμά της Αθήνας θα σβήσουν, χωρίς την προοπτική να ανάψουν ξανά.
Αν και το Ιντεάλ λειτουργεί από το 1922, έχοντας ήδη κλείσει έναν αιώνα ζωής, αυτό δεν ήταν αρκετό για να σωθεί από την πολιτεία, με το να χαρακτηριστεί διατηρητέα η χρήση του, αποκλειστικά και μόνο ως κινηματογράφου, χωρίς αστερίσκους για «πιθανή πολυμορφική αλλαγή χρήσης», όπως ανέφερε η απόφασητου Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που άνοιξε τον δρόμο για το κλείσιμο του Ιντεάλ.
Έξω από το Ιντεάλ, Κώστας Τζούμας/ Eurokinissi.
Έτσι, στο τέλος του 2023, όσοι έχουμε ζήσει λιγότερα ή περισσότερα βράδια στο εμβληματικό αυτό σινεμά, θα χρειαστεί να το αποχαιρετήσουμε. Όπως όλα δείχνουν, ο κινηματογράφος της Πανεπιστημίου που έχει φιλοξενήσει χιλιάδες ανθρώπους και τις αναμνήσεις τους θα μετατραπεί σε «μαύρη τρύπα» – ή αλλιώς συνεδριακό κέντρο ακόμα μίας ξενοδοχειακής μονάδας του κέντρου της Αθήνας. Μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου όμως, το Ιντεάλ είναι δικό μας. Απόδειξη ότι σχεδόν όλες οι προβολές του αποχαιρετιστήριου αφιερώματος που διοργανώνει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, με μερικές από τις ταινίες που έγραψαν ιστορία στον κινηματογράφο, είναι sold-out.
Φτάνω στο Ιντεάλ σχεδόν την ώρα έναρξης της Σιωπής των Αμνών. Αν και το κρύο είναι διαπεραστικό, η ουρά του κόσμου που έχει συρρεύσει για να αποχαιρετίσει ένα από τα σινεφιλικά του σπίτια, φτάνει ως το Ρεξ.
Τη λέξη «σπίτι» θα χρησιμοποιήσει λίγο αργότερα, όταν θα έχουμε μπει πια μέσα στην αίθουσα, εκείνος που το δικαιούται περισσότερο απ’ όλους: ο Γιάννης Παπανικολάου, κλειδοκράτορας του Ιντεάλ ή αλλιώς «πορτιέρης του Παραδείσου», όπως τον χαρακτήρισε ο Λουκάς Κατσίκας, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας.
Ο Γιάννης Παπανικολάου εργάζεται στο Ιντεάλ αδιάλειπτα από τον Σεπτέμβριο του 1980, για 43 χρόνια και θα συνεχίσει μέχρι την τελευταία βραδιά του κινηματογράφου, στις 29 Δεκεμβρίου. «Είναι πολύ δύσκολες αυτές οι στιγμές, διότι για μένα το Ιντεάλ είναι το σπίτι μου», μας είπε λίγο πριν την έναρξη της Σιωπής των Αμνών το Σάββατο και ύστερα έκανε μια συγκινητική αναδρομή τις ιστορικές μεταμεσονύκτιες προβολές του κινηματογράφου, οι οποίες τον οδήγησαν μέχρι και στο αυτόφωρο.
«Οι προβολές μετά τα μεσάνυχτα είχαν τακτικούς πελάτες που έρχονταν από όλα τα μέρη της Αθήνας μόνο για αυτές –οι ουρές έφταναν μέχρι κάτω από το Ρεξ. Ευτυχώς, ο δημόσιος κατήγορος ήταν ένας από αυτούς», είπε χαρακτηριστικά ο αιθουσάρχης του Ιντεάλ.
Τα σινεμά-τοπόσημα της Αθήνας αντιπροσωπεύουν για τον καθένα μας κάτι διαφορετικό και όλοι έχουμε μια αγαπημένη προβολή που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ για τους δικούς μας λόγους: το director’s cut του Αποκάλυψη Τώρα, το Donnie Darko, το Pulp Fiction, το Braveheart, το Die Hard, το Μόνος στο Σπίτι και χιλιάδες άλλες ταινίες που τρέξαμε να δούμε στο Ιντεάλ.
Η Κ. είναι ο πιο σινεφίλ άνθρωπος που ξέρω και εκείνη που μάλλον έχει στενοχωρηθεί περισσότερο για τους τίτλους τέλους στην ιστορική αίθουσα, μιας και για την ίδια αυτό ήταν το σινεμά των παιδικών της χρόνων. Μεγάλωσε στην επαρχία, αλλά κάθε φορά που ερχόταν στην Αθήνα, επισκεπτόταν απαραιτήτως το Ιντεάλ, που στο παιδικό της μυαλό είχε ταυτίσει με την πόλη ολόκληρη.
Τοπόσημο των Αθηνών / Eurokinissi
«Ήταν σαν να μην υπήρχαν άλλα σινεμά για μένα. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι θα περάσω από την Πανεπιστημίου και δεν θα υπάρχει», μου λέει. Βγαίνοντας στον δρόμο, μετά από μια προβολή του Con Air, όταν ήταν 13 ετών, η Κ. ένιωσε τόσο ζωντανή που πήρε την απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με το σινεμά. Το είπε και το έκανε.
«Χωρίς υπερβολή, όταν ήμουν έφηβη, ήθελα να περάσω σε μια σχολή στην Αθήνα, για να μπορώ να βλέπω σινεμά στο Ιντεάλ. Μήπως να κάνουμε κατάληψη για να το σώσουμε;», θα μου πει μεταξύ αστείου και σοβαρού, εννοώντας το περισσότερο απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς.
Είναι πια περασμένα μεσάνυχτα. Περιμένουμε στις θέσεις μας να αρχίσει το Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει, προβολή που διοργανώθηκε στο Ιντεάλ σε συνεργασία με το Midnight Express.
Σε πείσμα των streaming καιρών και αυτή η προβολή είναι sold-out. Η τελευταία φορά που η οθόνη του Ιντεάλ θα ανάψει είναι στις 29 Δεκεμβρίου. Μόλις τελειώσει η δεύτερη επετειακή προβολή του Pulp Fiction, τα φώτα του κινηματογράφου θα σβήσουν οριστικά. Σε αυτήν την προβολή θα είναι παρόντες όλοι οι εργαζόμενοι του Ιντεάλ, μαζί με τις οικογένειές τους, για να μοιραστούν μαζί μας τον «τελευταίο χορό».
Στη συνέντευξη τύπου για την διάσωση των κινηματογραφικών αιθουσών Ιντεάλ, Άστορ και Ίριδα της Αθήνας, 4 Απριλίου 2023. (Βασίλης Ρεμπάπης/Eurokinissi)
Ο Άκης Καπράνος, «ψυχή» της ιδιότυπης κινηματογραφικής λέσχης του Midnight Express, θυμάται όταν είχε έρθει, φοιτητής ακόμα, μαζί με όλο το τμήμα της σχολής Σταυράκου, να δει πρώτη φορά το φιλμ του Tarantino, φυσικά στο Ιντεάλ. «Τότε καπνίζαμε και μέσα στην αίθουσα», λέει γελώντας.
Λίγο πριν ξεκινήσει το Die Hard και η χριστουγεννιάτικη περιπέτεια του Bruce Willis ως απέθαντου John McClane, ο Καπράνος συμπυκνώνει σε λίγες προτάσεις τον κύριο λόγο που το Ιντεάλ πρέπει να παραμείνει ανοιχτό, ως ένας ζωντανός χώρος επικοινωνίας με αυτό που συμβαίνει στην οθόνη, αλλά και δίπλα μας:
«To σινεμά είναι συλλογική εμπειρία, δεν είμαι ασφαλής κάτω από την κουβέρτα μου με το λάπτοπ μου. Fuck that! Ευχαριστώ που δεν κατεβάσατε την ταινία», λέει και ο κόσμος χειροκροτεί παρατεταμένα.
Την ανάμνηση αυτής της φανταστικής βραδιάς, αλλά και τις καινούριες αναμνήσεις που θα φτιάξουμε μέχρι και την τελευταία νύχτα του Ιντεάλ δεν μπορεί να μας τις πάρει κανείς. Αυτά μάλλον σκεφτόμασταν όλοι όταν βγήκαμε πια στην Πανεπιστημίου και μας χτύπησε ο παγωμένος αέρας στις 04.00 το πρωί. Είχε πάει πια πολύ αργά, έκανε πολύ κρύο, αλλά οι θεατές συζητούσαν στον δρόμο, λες και ήταν απόγευμα.
Εργασία, οικογένεια, παιδική ηλικία και γλώσσα: Ορισμένα από τα πολλά πεδία όπου η πατριαρχία “αλωνίζει” και συχνά δεν γίνεται αντιληπτό.
Η ελληνική κοινωνία, όπως πολλές ακόμη σε διεθνές επίπεδο, έχει αναπτύξει προβληματικούς δεσμούς με την πατριαρχία που συχνά “μεταφράζεται” υποσυνείδητα μέσα από καθημερινές πτυχές, δίχως να κατανοούνται οι σημαντικότατες διαστάσεις του ζητήματος.
Ενώ η πατριαρχία είναι μια έννοια που βρίσκεται στο επίκεντρο του κοινωνικού και πολιτικού διαλόγου, ορισμένες πτυχές της που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας περνούν στα “ψιλά γράμματα”. Απο τις σχέσεις εργασίας, μέχρι την ελληνική γλώσσα και την οικογένεια, εξετάζουμε στο gender gap, πατριαρχικές διακρίσεις που εξακολουθούν μας ταλανίζουν.
Η πατριαρχία στη καθημερινότητα μας σε θεατά και αθέατα σημεία
Ξεκινώντας απο τις εργασιακές σχέσεις, παρατηρείται πως η πατριαρχία εξακολουθεί να επηρεάζει την επιλογή επαγγέλματος και το επίπεδο αμοιβής. Παρά την σχετική πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την ισότητα των φύλων, το αφήγημα ανδρικών και γυναικείων κλάδων εργασίας παραμένει ισχυρό, αφήνωντας το στίγμα του σε πολλά εργαζόμενα άτομα κάθε φύλου που εργάζονται σε ένα υποτιθέμενα μονομερές έμφυλο επάγγελμα.
Παράλληλα, κοινωνικές μετρήσεις μαρτυρούν πως ακόμη και στην εποχή μας υπάρχουν γυναίκες που αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους, ακόμη κι αν βρίσκονται στα ίδια επίπεδα παραγωγικότητας. Έρευνα που διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση καταδεικνύει το πρόβλημα της μισθολογικής ανισότητας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες με δεδομένα. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες εργαζόμενες στην ΕΕ αμείβονται περίπου 12.7% λιγότερο ανά ώρα εργασίας από τους άνδρες.
Υπάρχουν, όμως, σημαντικές διαφορές μεταξύ κρατών-μελών: Το 2021, η μεγαλύτερη διαφορά αμοιβών σημειώθηκε στην Εσθονία (20,5%), ενώ η χώρα της ΕΕ με το χαμηλότερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων ήταν η Ρουμανία (0,7-3,6%).
Αντιθέτως, το Λουξεμβούργο έχει “σφραγίσει” το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, λειτουργώντας ως πρότυπο.
Επιπλέον, η πατριαρχία εκδηλώνεται και στον τομέα της οικογένειας. Οι κοινωνικές προσδοκίες που επιβάλλονται στους άνδρες και τις γυναίκες εξακολουθούν να επηρεάζουν τους ρόλους τους ως προς αυτό τον τομέα. Ειδικότερα, η πίεση που ασκείται στις γυναίκες για να προσαρμοστούν σε παραδοσιακούς ρόλους μητρότητας και οικογενειακής φροντίδας – αν και δεν παρατηρείται τόσο έντονα συγκριτικά με το παρελθόν – εξακολουθεί να υφίσταται σε σοβαρό μάλιστα βαθμό.
Επιπεροσθέτως, συνεχίζει να θεωρείται κανονικότητα μια γυναίκα να υιοθετεί το επώνυμο του άνδρα της μετά τον γάμο, χωρίς να αποκομίζει κάποιο ουσιαστικό όφελος, παρά μόνο προς τέρψιν της πατριαρχική ικανοποίησης που ορίζει την θέση της γυναίκας, στις κοινωνικές σχέσεις, κυρίως ως ιδιοκτησία. Αντίστοιχα, η πατριαρχία κυριαρχεί με τόσο εξόφθαλμο, αλλά ταυτόχρονα υποσυνείδητο τρόπο, σε ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της παιδικής μας ηλικίας, τα παιχνίδια. Σήμερα, πολλά άτομα θεωρούν “αλλόκοτο” ένα κοριτσάκι να παίζει με αμαξάκια και ένα αγοράκι να παίζει με ένα πλαστικό σετ μαγειρικής. Διότι, ακόμη και τα παιδικά παιχνίδια μικρών υπόκεινται διαχωρισμό με βάση το φύλο σε “ανδρικά” και “γυναικεία” – μην τυχόν και αλλοιωθούν οι υποτιθέμενοι ρόλοι των φύλων στην πατριαρχική κοινωνία.
Συνεπώς, η πατριαρχία θέτει τις ιδεοληπτικές της βάσεις όπου εντοπίσει πρόσφορο έδαφος, ανεξαρτήτως αν, η επίδρασή της στα παιδιά, έχει καταστροφικές επιπτώσεις σ’ ένα πλαίσιο πλήρους κανονικοποίησης. Μέσα από ποικίλους τομείς, το μεγαλύτερο ίσως έρεισμα της πατριαρχίας που περνά απαρατήρητο σε τακτική βάση, είναι η επιρροή της στην ελληνική γλώσσα.
Η γλώσσα, ως εργαλείο επικοινωνίας και έκφρασης, αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές δομές και τις προκαταλήψεις που επικρατούν σε μια κοινωνία. Στην περίπτωση της ελληνικής γλώσσας, παρατηρείται μια υπερβολική χρήση του αρσενικού γένους ως αντιπροσωπευτικού για τον κοινωνικό ιστό. Αυτή η γραμματική “ανδροκεντρικότητα” είναι πολύ συχνή και αντανακλάται σε όλους τους τομείς, από την καθημερινή επικοινωνία μέχρι τον προαναφερθέντα επαγγελματικό χώρο και τα μέσα ενημέρωσης.
Προκειμένου να επέλθει μια ισορροπία, τα τελευταία χρόνια γίνεται αισθητή μια προσπάθεια αναπλαισίωσης του γραπτού και προφορικού λόγου, καθώς αναδύονται λέξεις, όπως “την εαυτή” – αντί για “τον εαυτό” – ενώ η προσπάθειες για συμπερίληψη ενισχύουν την επέκταση της χρήσης του πληθυντικού, ουδέτερου γένους: “Όλα”, αντί για το “όλοι” που σηματοδοτεί αρσενικά γένη.
Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα από την άτυπη “γλωσσική επανάσταση” που συνδέεται άρρηκτα με τα βαθύτατα ριζωμένα πατριαρχικά στερεότυπα.
Η αξία της αναγνώρισης του προβλήματος και η στροφή προς την ουσιαστική ισότητα
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τις ασυνείδητες διαστάσεις της πατριαρχίας προκειμένου να δημιουργήσουμε μια ισότιμη κοινωνία. Μαζί με την αναγνώριση, ώστοσο, απαιτούνται λύσεις. Τομές προς ένα εκπαιδευτικό σύστημα – χωρίς έμφυλες διακρίσεις – που θέτει στο επίκεντρο την ισότητα.
Απαραίτητες κρίνονται και οι μεταρρυθμίσεις υπέρ της εξάλειψης της φυλετικής ανισότητας στην εργασία, στην οικογένεια, καθώς επίσης και ευρύτερες θεσμικές παρεμβάσεις σε ζητήματα ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, ώστε να χαραχτεί σταδιακά η πορεία της διεξόδου από την πατριαρχική κοινωνία, ενώ παράλληλα να τοποθετηθούν τα θεμέλια της δικαιοσύνης απέναντι σε κάθε άτομο.
Φτάνει εκείνη η στιγμή που το έτος αλλάζει και αόριστα προσμένουμε το διαφορετικό στη νέα χρονιά. Όμως πέρα από έναν αριθμό στο ημερολόγιο, δεν αλλάζει κάτι στην πραγματικότητα, πέρα από το πως νιώθουμε και αν δεν αλλάξουμε εμείς, όλα ίδια θα μένουν.
Η πιο κομβική στιγμή του έτους κοντοζυγώνει και το 2023 ετοιμάζεται να φύγει, ενώ περιμένουμε να υποδεχτούμε το 2024. Υπακούοντας στο παγκόσμιο ημερολόγιο, οι άνθρωποι, έχουμε σηματοδοτήσει την αλλαγή του χρόνου με ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και σκέψεων.
Αυτή η εποχή των εορτών καλλωπίζεται, δείχνει «γεμάτη» και ζεστή, κάπως φαινομενικά και επιτηδευμένα. Νέοι στόχοι, νοσταλγία και προτάσεις διασκέδασης και σαν να «επιβάλλεται» να σχεδιάσουμε μία νέα πορεία, με μία υποψία για ελπίδα ότι όσα έρχονται θα είναι καλύτερα. Σημαντική και έντονη στιγμή όταν έρχεται το νέο, το διαφορετικό.
Όμως πράγματι αλλάζει κάτι ή όλος αυτός ο ενθουσιασμός είναι απλά μία ψευδαίσθηση; Πλέον το 2040 είναι πιο κοντά από ότι το 2006 και ακούγεται παράξενο, μα και η ίδια η φύση του χρόνου, είναι μία έννοια περίπλοκη, πέρα από τους προγραμματισμούς μας.
Τι εστί χρόνος;
Όταν λέμε ότι αλλάζει η χρονιά, πρακτικά δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από τη στιγμή που Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά της γύρω από τον ήλιο. Όπως φαίνεται μας αρέσει να γιορτάζουμε την επιτυχία του πλανήτη μας να ολοκληρώσει την τροχιά γύρω από το μητρικό μας άστρο, αλλά και την έναρξη ενός νέου κύκλου. Η οπτική με την οποία κοιτάμε το χρόνο, η αρχή, το τέλος, και η αίσθηση αλλαγής του έτους είναι μία καθαρά ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Για να είμαστε επιστημονικά τεκμηριωμένοι στα λεγόμενά μας και ίσως κάπως κυνικοί, ο χρόνος είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα, μία αφηρημένη έννοια με την οποία αντιλαμβανόμαστε τη σειρά των γεγονότων. Το ίδιο είχε διατυπώσει και ο Albert Einstein με απλό τρόπο : «Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι μια ανθρώπινη επινόηση και εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες». Πέραν τούτου, αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής και φιλοσοφικής συζήτησης, αν ο χρόνος όντως υφίσταται και αν αποτελεί μία θεμελιώδης πτυχή της πραγματικότητας.
Έχουμε ορίσει έτη, μήνες και μέρες για να διευκολύνουμε τη ζωή μας με αυτό το εργαλείο και να οργανώνουμε τον κόσμο γύρω μας. Υπάρχει έτος 2024, Δευτέρα ή κάποιος μήνας πραγματικά; Πρόκειται για μία οριοθέτηση που μας εξυπηρετεί, αλλά για να εμβαθύνουμε λίγο φιλοσοφικά, αποτελεί πεδίο αμφισβήτησης ακόμα και από πότε είναι σωστό να μετράμε το χρόνο.
Αλλάζει πραγματικά κάτι;
Γιορτινό κλίμα επικρατεί όλο το Δεκέμβρη και είναι περισσότερο μία μεταδοτική αίσθηση παρά ένας τρόπος σκέψης. Στολίσματα, ευχές, δώρα και πυροτεχνήματα από τα Χριστούγεννα ως την Πρωτοχρονιά, αλλά όντως αλλάζει κάτι; Υποσυνείδητα εξιδανικεύουμε τις γιορτές, καταναλώνουμε, ακούμε προτάσεις για το που να πάμε να φαγητό και που να διασκεδάσουμε. Ιδανικά αναμένουμε ότι θα περάσουμε όμορφα. Σαν τις υπέροχες γιορτές που δείχνουν οι διαφημίσεις και οι ταινίες, ενώ η προσμονή για την Πρωτοχρονιά μας δεσμεύει σε μία μεταβατική αίσθηση.
Ένας τρόπος διαφυγής από τη ρουτίνα που δε χρειάζεται να δείχνουν όλα ρεαλιστικά και μίζερα, ωστόσο πόσο μπορούμε να θέτουμε τα πράγματα στην πιο γυμνή τους εκδοχή, χωρίς να χάνεται η μαγεία; Πως θα μας έκαναν να νιώσουμε νέες σκέψεις και προοπτικές; Παραμένοντας ρομαντικοί, βλέπουμε το χρόνο να περνάει και ορίζουμε αφετηρίες.
Το νοητό ξεκίνημα γίνεται μία σημαντική αφορμή να τεθούν στόχοι, με τις γιορτές ως σημείο αλλαγής και διασκέδασης. Ο αέναος χρόνος όμως περνάει, ακαθόριστες στιγμές, έντονες αναμνήσεις, οι οποίες δημιουργούνται και αποτυπώνονται όμορφα, χωρίς τις «στερεοτυπικές» ημερομηνίες.
«Το πρόβλημα είναι πως νομίζετε ότι έχετε χρόνο» ήταν τα λόγια του Βούδα και είναι αντίδοτο στην συχνή αθέτηση των υποσχέσεων μας: «θα ξεκινήσω τη νέα χρονιά» ή «μετά τις γιορτές θα το κάνω». H αναβλητικότητα καταπίνει τους στόχους συχνά, αλλά η αμφιβολία για τα καθιερωμένα φέρνει το αυθόρμητο ξεκίνημα στο τώρα. Θέτοντας τα πράγματα σε μία ρεαλιστική βάση, η αλλαγή του χρόνου συμβαίνει μία μέρα, αλλά η εξέλιξή μας μπορεί να είναι καθημερινή.
Αν συμφιλιωθούμε με το πυροτέχνημα της αλλαγής του έτους, ίσως βρίσκαμε ευκαιρίες όλο το χρόνο για επαναπροσδιορισμό. Ίσως και να μας έφερνε πιο κοντά στη συνειδητοποίηση του πεπερασμένου χρόνου μας και να οδηγούσε σε πιο ουσιαστικές διαφορές. Ψάχνουμε την αίσθηση ολοκλήρωσης σε αυτό το ταξίδι στο άπειρο και προσπαθούμε να οριοθετήσουμε το χρόνο. Αυτό το «μαγικό» είναι βολικό, αλλά όχι απαραίτητα αληθινό.
Άλλωστε, η μόνη μας πραγματική περιουσία είναι ο χρόνος και το πού επιλέγουμε να τον αφιερώσουμε διαμορφώνει την πραγματικότητάς μας. Ας μην αναμένουμε ακόμα μία περιστροφή της Γης για να τον αξιοποιήσουμε στο έπακρο. Μία επιγραφή σε ηλιακό ρολόι λέει: ‘’Utere, non numera’’, δηλαδή «Χρησιμοποίησε [τον χρόνο], μην τον μετράς».
“It’s the most wonderful time of the year” ακόμα και αν δεν ακολουθήσεις κάθε πρωτοχρονιάτικο στερεότυπο.
Πλησιάζει η Πρωτοχρονιά, η πιο αναμενόμενη και πολυσυζητημένη βραδιά του έτους και αυτό σημαίνει ένα μόνο πράγμα. Πάρτι, πάρτι, πάρτι! Είναι η βραδιά για την οποία οι περισσότεροι κάνουν σχέδια πολλούς μήνες πριν, ώστε να μην πάει τίποτα στραβά. Συνήθως μαζεύεται όλη η παρέα για να φάει, να πιει, να φορέσει τα γιορτινά της και να διασκεδάσει σε συνωστισμένα μαγαζιά μέχρι τουλάχιστον τις 9 το επόμενο πρωί. Στη συνέχεια, θα γυρίσει να κοιμηθεί λίγο, για να ξυπνήσει και να πάει στο οικογενειακό τραπέζι.
Αν δεν θέλεις; Για ποιο λόγο ο εορτασμός του νέου έτους πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύεται από στερεοτυπικούς τρόπους διασκέδασης; Γιατί επικεντρώνουμε όλη μας την ενέργεια γύρω από έναν επιβεβλημένο τρόπο να περάσει η αλλαγή του χρόνου, πόσο μάλλον όταν αυτός σε τοποθετεί σε ένα ασφυκτικά γεμάτο καπνό και φασαρία μαγαζί, ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους που έχουν βγει «επειδή πρέπει»;
Φυσικά, δεν υπάρχει κάτι κακό στο να απολαμβάνεις τον καθιερωμένο πρωτοχρονιάτικο εορτασμό και να γεμίζεις το κινητό σου με βίντεο από lip syncing στο club ή από πυροτεχνήματα (τα οποία δεν θα ξαναδείς ποτέ σου), αλλά δεν χρειάζεται να πιεστείς μόνο και μόνο επηρεασμένος/η από το FOMO.
Άλλωστε, έρευνες δείχνουν ότι η εορταστική περίοδος εντείνει τα ψυχολογικά προβλήματα, με την εποχιακή κατάθλιψη να φτάνει στο αποκορύφωμά της την Πρωτοχρονιά. Είτε λόγω της πίεσης να ανταπεξέλθεις στα κοινωνικά πρέπει, είτε επειδή κάνεις την ανασκόπηση της χρονιάς που ήταν δύσκολη, είναι λογικό να φορτώνεσαι περιττό βάρος.
Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι να πιεστούμε και(!) για το πώς θα μας βρει η αλλαγή του χρόνου. Υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι να γιορτάσεις, χωρίς πίεση και άγχος.
Ετοιμάζω ταξίδι για πάρτη μου
Ας μην γελιόμαστε, τα ταξίδια την περίοδο των γιορτών σίγουρα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν εναλλακτικά, κάτι που εύκολα διαπιστώνει κανείς παρατηρώντας τις τιμές των εισιτηρίων που, λόγω της ζήτησης, εκτοξεύονται μέσα στον Δεκέμβρη.
Πρωτοχρονιάτικο ταξίδι όμως δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι σχεδιασμένο πολλούς μήνες πριν, ούτε κάτι ακριβό. Μπορείς το πρώτο πρωινό του Ιανουαρίου, να πάρεις το σκύλο σου, να φορτώσεις το αυτοκίνητό σου με τα απαραίτητα και να κάνεις μια εκδρομή για να εξερευνήσεις ένα ιδιαίτερης ομορφιάς χωριό κοντά στην περιοχή σου.
Αν είσαι λάτρης της φύσης μπορείς, ακόμα, να συμμετάσχεις στις οργανωμένες πεζοπορίες που γίνονται συχνά στα βουνά μας. Με αυτό τον τρόπο, δοκιμάζεις νέα πράγματα, καθαρίζει το μυαλό σου, παράλληλα αθλείσαι και γλιτώνεις και την υπερκαταναλωτική μανία των ημερών.
Οι παραδόσεις που έχουν αντέξει στα χρόνια έχουν μια ιδιαίτερη σημασία ακριβώς λόγω αυτής της συνεχόμενης πορείας τους. Είναι εφικτό όμως να δημιουργήσεις νέες, προσωπικές παραδόσεις που με την πάροδο των χρόνων θα αρχίσουν να έχουν όλο και μεγαλύτερη σημασία για εσένα τον/την ίδιο/ίδια.
Για παράδειγμα, μπορείς να κανονίσεις με την παρέα σου να πάτε για πικ-νικ ή και μπάνιο στη θάλασσα αν είστε τολμηρές/οί, είτε σε κάποιο spa για να χαλαρώσετε, ή να αράξετε σπίτι παίζοντας επιτραπέζια. Παράδοση μπορεί να γίνει μέχρι και το να κάνεις γυμναστική την πρώτη μέρα του χρόνου για να ξεκινήσει το έτος με ενδορφίνες.
Άσε τη γαλοπούλα και πιάσε τα noodles
Όταν σκεφτόμαστε το γιορτινό τραπέζι, πού πάει συνήθως το μυαλό μας; Στο στρώσιμο της «καλής» τραπεζαρίας με τα «καλά» τραπεζομάντιλα και σερβίτσια και ένα πλήρες μενού με κρέατα και ακριβά κρασιά, ενώ απαραίτητο συνοδευτικό είναι το άγχος για να πάνε όλα καλά.
Η μαγειρική μπορεί να λειτουργήσει σαν ψυχοθεραπεία, αρκεί να μαγειρεύεις αυτό ακριβώς που θέλεις να φας. Άσε τα κρέατα που θέλουν 3 και 4 ώρες ψήσιμο στο φούρνο και μπες στην κουζίνα για να φτιάξεις ό,τι τραβάει η όρεξή σου. Από μακαρόνια, γιουβαρλάκια, αρακά, μέχρι και ramen, αν αυτό θες.
Δεν έχει σημασία το τι θα κάνεις, αλλά η παρέα
Η καλή παρέα είναι το άλφα και το ωμέγα σε κάθε περίσταση –πόσο μάλλον την Πρωτοχρονιά. Καλή παρέα, ωστόσο, δεν σημαίνει απαραίτητα όλοι οι παλιοί σου συμμαθητές, με τους οποίους δεν έχεις μιλήσει από την προηγούμενη πρωτοχρονιά ή το οικογενειακό τραπέζι, στο οποίο είναι καλεσμένος μέχρι και ο θείος που λέει προσβλητικά αστεία.
Μπορεί να είναι η σχέση σου, το κατοικίδιο σου ή ο ίδιος σου ο εαυτός.
Το να αποφασίσεις στις 31 το βράδυ να κάνεις γενικό καθαρισμό στο σπίτι σου, να φας πατατάκια ή να κοιμηθείς από τις 8 για να αναπληρώσεις όλο το χαμένο ύπνο της χρονιάς, δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να αντιμετωπίζεται περιφρονητικά.
Οι γιορτές ναι μεν είναι μια ευκαιρία να έρθουμε κοντά με τους αγαπημένους μας και να διασκεδάσουμε, αλλά αν αυτό που έχουμε πραγματικά ανάγκη είναι να ξεκουραστούμε και να πάρουμε λίγο χρόνο για ένα διάλειμμα, τότε ας είναι.
Διαχρονικά, η περίοδος των Χριστουγέννων θεωρείται η πιο όμορφη και λαμπερή εποχή του χρόνου. Ωστόσο, για πολλά άτομα, η γιορτινή διάθεση δεν είναι δεδομένη.
Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων, οι οποίοι αισθάνονται θλίψη, άγχος και μελαγχολία κατά τη διάρκεια αυτής της – συνήθως χαρούμενης – περιόδου. Ακόμη, όσοι καλούνται να αντιμετωπίσουν τη μελαγχολία, βιώνουν ταυτόχρονα μια συναισθηματική ανακολουθία, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων ατόμων φαίνεται να διακατέχεται από ενθουσιασμό και ανυπομονησία για τις γιορτινές ημέρες.
Πολλοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας διακρίνουν ένα αυξητικό μοτίβο των ποσοστών κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Ειδικότερα, η National Alliance on Mental Illness (NAMI) παρατήρησε πως το 64% των ατόμων που αντιμετωπίζει κάποια ψυχική ασθένεια, βιώνει επιδείνωση κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι επερχόμενες γιορτές συνοδεύονται από ποικίλες καταστάσεις. Μερικές φορές, το άγχος που προκύπτει συνδέεται με την πίεση των ευθυνών που καθημερινά υφιστάμεθα οι περισσότεροι εξ ημών. Σε άλλες περιπτώσεις, βέβαια, ενδέχεται να προκύπτει από αναμνήσεις του παρελθόντος ή άγχος για τις επικείμενες οικογενειακές συγκεντρώσεις.
Εκτός αυτού, όμως, πολλοί βιώνουν αυτό που ονομάζεται “Εποχική Κατάθλιψη (Seasonal Affective Disorder-SAD)”. Η Εποχική Κατάθλιψη είναι ένα είδος κλινικής κατάθλιψης που τείνει να εμφανίζεται στα τέλη του φθινοπώρου και μπορεί να διαρκέσει μέχρι τις αρχές της άνοιξης. Ακόμη, σχετίζεται με την αλλαγή της ώρας και τη μικρότερη έκταση της ημέρας, ενώ η συχνότητά της είναι μεγαλύτερη στα βόρεια κλίματα.
Η περιορισμένη έκθεση στο φυσικό φως μπορεί να επηρεάσει τους ρυθμούς του σώματός μας και τη νευροχημική ισορροπία. Επιπλέον, δύναται να παρατηρηθεί αλλαγή οπτικής όταν οι μέρες φαίνονται μικρότερες, αφού το σκοτάδι διαρκεί περισσότερο και ο κρύος καιρός μας ωθεί να παραμείνουμε σε εσωτερικούς χώρους. Στην προκειμένη περίπτωση, η αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη.
Τι μπορεί να προκαλέσει καταθλιπτική διάθεση κατά τη διάρκεια των γιορτών;
Οι γιορτές είναι μια στερεοτυπικά χαρούμενη εποχή, όπου όλοι πρέπει να περιτριγυρίζονται από αγαπημένα πρόσωπα και να την απολαμβάνουν. Αλλά όταν κάποιο άτομο δεν αισθάνεται χαρούμενο ή αν δεν μπορεί να είναι κοντά στα στους δικούς του, η φαινομενική χαρά που το περιβάλλει μπορεί να επιβαρύνει την ψυχοσύνθεσή του και να ενισχύσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Το πώς περνά κανείς τις χριστουγεννιάτικες διακοπές είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Εντούτοις, τα προσωπικά βιώματα και οι συνθήκες παίζουν καθοριστικό ρόλο στο πώς και γιατί κάποιος μπορεί να βιώνει άγχος ή θλίψη.
Παρακάτω, θα δούμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες για την καταθλιπτική διάθεση κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων
-Γενικευμένο άγχος: Αυτό μπορεί να οφείλεται στις ευθύνες, τις περισσότερες κοινωνικές υποχρεώσεις και τον μειωμένο χρόνο για χαλάρωση.
-Πιέσεις για να περάσουμε καλά: Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται πίεση να κάνουν τα πράγματα “τέλεια”, καθώς βλέπουμε εικόνες “ιδανικών” διακοπών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και νιώθουμε “υποχρεωμένοι” να επιδοθούμε στο “κυνήγι της τελειότητας”, με την απογοήτευση να καραδοκεί.
-Οικονομικό άγχος: Τις γιορτές, τα έξοδα συσσωρεύονται και μπορεί να νιώθουμε υποχρεωμένοι να αγοράσουμε πιο ακριβά δώρα απ’ όσο μας επιτρέπει ο προϋπολογισμός μας.
-Οικογενειακές συγκεντρώσεις: Η οικογενειακή ένταση μπορεί να κορυφωθεί κατά τη διάρκεια των οικογενειακών σουαρέ. Αν έχουμε περίπλοκες σχέσεις με τα άμεσα ή τα ευρύτερα μέλη της οικογένειας, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστεί και να αυξήσει το άγχος των διακοπών.
-Μοναξιά/ Πρώτη περίοδος χριστουγεννιάτικων διακοπών μετά το θάνατο κάποιου αγαπημένου σας προσώπου: Πολλοί βιώνουν μοναξιά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, η οποία πηγάζει από μια ενδεχόμενη απώλεια. Μπορεί να έχουμε χάσει ένα αγαπημένο πρόσωπο, να έχουμε περάσει έναν επίπονο χωρισμό ή να νιώθουμε μόνοι και αποκομμένοι.
Κατά τη διάρκεια των γιορτών, ίσως να κυριαρχήσει η αίσθηση ότι όλοι γύρω μας έχουν έναν κύκλο αγαπημένων προσώπων – εκτός από εμάς – εντείνοντας έτσι το αίσθημα της απομόνωσης.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος που αισθάνεται μελαγχολικά τα Χριστούγεννα;
Ρεαλιστικές προσδοκίες: Δεν αποκλείεται να περιμένουμε υπερβολικά πολλά είτε από τον εαυτό μας, είτε από τους άλλους. Μήπως, τελικά, χρειάζεται να αναθεωρήσουμε;
Η “τέχνη” του να λες “όχι”: Οι περισσότεροι από εμάς δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε πολλά μέσα στα Χριστούγεννα (ταξίδια, να οργανώσουμε κάποιο πάρτι, να πάμε σε εκδηλώσεις), κυρίως λόγω υποχρεώσεων ή κόπωσης. Το να πούμε “όχι” είναι εντάξει, δεν χρειάζεται να νιώθουμε ενοχές γι’ αυτό.
Η αυτοφροντίδα στο επίκεντρο: Ας αξιοποιήσουμε τις ημέρες αυτές, δίνοντας προτεραιότητα σε ό,τι μας “γεμίζει” θετική ενέργεια, μας γαληνεύει και μας κάνει να χαμογελάμε. Από το γυμναστήριο και το σινεμά, μέχρι βόλτες και εξόδους για φαγητό με οικογένεια ή φίλους.
Ίσως το “κλειδί” να είναι η ψυχοθεραπεία: Το να απευθυνόμαστε σε ειδικούς δεν αποτελεί πλέον ταμπού. Εκτός αυτού, μπορεί ο ειδικός να μας δώσει μια πολύτιμη χείρα βοηθείας στην καταπολέμηση του άγχους ή/και της κατάθλιψης.
Δεν νομίζω να υπάρχει άλλο ζήτημα που να έχει συζητηθεί επί τόσα χρόνια με τους ίδιους ακριβώς όρους όσο είναι η περίφημη βία στα γήπεδα.
Η βία στα γήπεδα μας απασχολεί και πάλι αυτές τις ημέρες, μετά τα επεισόδια στο ντέρμπι του βόλεϊ μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού, τον πολύ σοβαρό τραυματισμό του αστυνομικού και την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει τις κερκίδες της Superleague για δύο μήνες.
Ας καταλογογραφήσω σε συντομία τις διάφορες κοινοτυπίες που γράφονται μετά από κάθε βίαιο περιστατικό εντός και εκτός γηπέδων: Αρρωστημένα μυαλά, έλλειψη παιδείας, το ποδόσφαιρο είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας ή το όπιο του λαού, ελληνική μοναδικότητα, νόμοι που δεν εφαρμόζονται, ΠΑΕ που δεν ενδιαφέρονται, νέα παιδιά που δεν έχουν υγιή πρότυπα και πάλι από την αρχή.
Πρώτη φορά ευρωπαϊκό σε αυτό το γήπεδο, βαμμένο στο πένθος. Σκατά στους φασίστες, σκατά στα λεφτά σας που ξεπλένουν τη βία pic.twitter.com/BwRn2gbEPr
Όλα αυτά με ένα μικρό πασπάλισμα από Thatcher, η οποία, κατά το μεγαλειώδες κλισέ, πήρε το χάος του αγγλικού χουλιγκανισμού, του έδωσε μερικά πολύ δυνατά αυταρχικά χαστούκια και ως δια μαγείας η αγγλική κοινωνία κέρδισε τη βία που τόσο πολύ την ταλάνιζε. Η αναφορά αυτή στη Thatcher ήταν εξάλλου αυτό που χρειάζεται κάθε κλισέ για να λειτουργήσει: Ένα «ε ρε Thatcher που σας χρειάζεται».
Αποκομμένη από την κοινωνία που τη γεννά
Η περίφημη οπαδική βία αποκόπηκε από την κοινωνία που τη γεννά και την τροφοδοτεί. Η όποια σχέση μεταξύ τους είναι μία σχέση εξ αντανακλάσεως που είναι εκτός των άλλων μονόπλευρη. Το ποδόσφαιρο καθρεπτίζει την κοινωνία, η κοινωνία όμως δεν καθρεπτίζει το ποδόσφαιρο. Δεν βλέπει, ας πούμε, το ποδόσφαιρο σε αυτήν το κάτοπτρό του και αηδιάζει.
Πολύ απλά γιατί όσοι ασχολούνται με αυτό είναι απόβλητοι, τα χειρότερα στοιχεία της που καταφεύγουν σε χουλιγκανισμούς, γιατί είναι αούγκανοι και ανεγκέφαλοι.
Επεισόδια και καταστροφές καθισμάτων στον αγώνα ΠΑΟΚ-ΑΡΗΣ / Βασίλης Βερβερίδης, Eurokinissi
Είναι όμως αυτή η αλήθεια; Είναι η πραγματικότητα ότι τα γήπεδα είναι εστίες εγκληματικότητας που μαζεύουν παραβατικά στοιχεία και επομένως το ζήτημα λύνεται μέσω των αρμοδίων; Δηλαδή των νόμων και της αστυνόμευσης;
Όχι ακριβώς.
Η γηπεδική βία είναι έκφραση μίας ευρύτερης κουλτούρας που σε αυτούς τους χώρους βρίσκει ένα πεδίο να κινηθεί (και δεν λέω καν να εκτονωθεί). Εν προκειμένω, ασχολούμαστε τόσο μαζί της, γιατί γίνεται στο περιθώριο ενός μαζικού θεάματος και ως εκ τούτου έχει πολύ μεγάλες και πολύ ισχυρές πλάτες πίσω της και εκατοντάδες χιλιάδες ζευγάρια ματιών στο προσκεφάλι της.
Η ματαιότητα του χτυπήματος στο τραπέζι
Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι έρχεται ως μία -όχι ακριβώς καλοζυγισμένη- απάντηση σε όλα τα παραπάνω. Κλείνει τα γήπεδα του ποδοσφαίρου με αφορμή ένα περιστατικό που έγινε στο βόλεϊ και λειτουργεί σε ένα πλαίσιο συλλογικής ευθύνης εις βάρος όσων επιμένουν να θέλουν να περάσουν εκεί τις Κυριακές τους.
Αυτό που πρέπει όμως επιτέλους να καταλάβουμε είναι πως ακόμα και αν αυτή τη φορά το μέτρο πιάσει, αν συλληφθούν όσοι έχουν μπει σε αυτόν τον κύκλο του χουλιγκανισμού, αν η αστυνομία κάνει τη δουλειά της και δεν αφήνει για παράδειγμα στρατιές που έκαναν ανενόχλητες παρέλαση σε όλη τη χώρα για να φτάσουν στη Νέα Φιλαδέλφεια, αν στα γήπεδα οι αυστηροί νόμοι αρχίζουν να εφαρμόζονται, η βία θα συνεχίσει να υπάρχει.
Τα γήπεδα θα καθαρίσουν βέβαια και θα έρθουν οι πολυπόθητες οικογένειες να δουν τον αγώνα τους ασφαλείς, με το χαμόγελο στα χείλη και με ένα αντίτιμο εισιτηρίου πολύ πιο ακριβό από ο,τι είναι σήμερα, μιας και ο κίνδυνος να φας μία πέτρα στο κεφάλι συνήθως λειτουργεί εις βάρος της ακρίβειας.
Τα έσοδα των ΠΑΕ και των ΚΑΕ που ούτως ή άλλως έχουν (ή έχουν μπει στη διαδικασία να φτιάξουν) σύγχρονα γήπεδα θα αυξηθούν, το προσφερόμενο προϊόν θα βελτιωθεί και τα εισιτήρια θα ακριβύνουν ακόμα πιο πολύ. Ένα ακόμα περιφραγμένο φρούριο για τις κοινωνικές εκδηλώσεις των πιο εύρωστων οικονομικά, της μεσαίας και ανώτερης τάξης.
Champions League 2023-2024 / ΑΕΚ – ΝΤΙΝΑΜΟ ΖΑΓΚΡΕΜΠ. Χρήστος Μπόνης / Eurokinissi
Η βία όμως θα είναι εκεί, απλά θα βρει διαφορετικούς τρόπους να εκφράζεται, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ακριβώς γιατί δεν γεννιέται στα γήπεδα. αλλά μεταφέρεται εκεί. Από τη μία, η μάτσο κουλτούρα (που ποτέ δεν σχολιάζουμε ως παράγοντα της βίας στα γήπεδα) και από την άλλη, η απόγνωση, η έλλειψη προοπτικών για το μέλλον και η φτώχεια δεν θα βρίσκουν ως συνεπακόλουθο το ξέσπασμα στις καρέκλες του Πανθεσσαλικού, αλλά κάπου αλλου. Τουλάχιστον για όσο διάστημα δεν θα βρίσκεται λύση σε αυτά τα πιο δομικά προβλήματα.
Και αν θέλετε ένα παράδειγμα για όλα αυτά, δείτε τι έκανε η Thatcher και πώς γεννήθηκε η Premier League. Oι φτωχοί με τους φτωχούς και οι πλούσιοι με τους πλούσιους εις τους αιώνας των αιώνων.
Καλές οι χριστουγεννιάτικες ταινίες, έχουμε κλάψει με το «It’s a Wonderful Life», έχουμε αγαπήσει τον Paddington, έχουμε ξεκαρδιστεί με τα «Home Alone» και πάει λέγοντας.
Ας καθιερώσουμε, όμως, τις γιορτινές μέρες να επιστρέφουμε στις σειρές που μας μεγάλωσαν βλέποντας τα χριστουγεννιάτικα επεισόδια – ίσως και καμιά δεκαριά ακόμα. Γιατί όπως και να το κάνουμε δεν μπορείς να μπιντζάρεις δέκα ταινίες μονοκοπανιά, όσο ωραίες κι αν είναι, εν αντιθέσει με τις σειρές. Άσε που με τη σειρά τρώγονται καλύτερα και λιγότερο ενοχικά τα γλυκά. Θα μας τα πει πιο εμπεριστατωμένα η Σωσώ από τα «Εγκλήματα» παρακάτω.
Τα «Φιλαράκια» της καρδιάς μας
Υπάρχει, άραγε, θεματική που να μην χωράει έστω και ένα επεισόδιο από τη σειρά των Friends; Η ερώτηση ήταν ρητορική, αλλά η απάντηση δεν είναι. Στο υπέροχο «The One with the Holiday Armadillo» (8η σεζόν, 4ο επεισόδιο), ο Ross, μη μπορώντας να βρει κουστούμι του Άγιου Βασίλη, ντύνεται αρμαντίλλο και προσποιείται ότι είναι ο «μισο-εβραίος φίλος» του γενειοφόρου αγίου, ώστε να μάθει στον γιο του τα πάντα γύρω από την αντίστοχη εβραϊκή γιορτή, το Χανούκα.
Πόσο όμορφη και πόσο σημαντική είναι η θρησκευτική συμπερίληψη, ειδικά όταν επιτυγχάνεται μέσα από το χιούμορ.
Έχουν και τα Χριστούγεννα τις «μαύρες» τους
Ένα από τα πλέον αγαπημένα επεισόδια των X Files είναι το «How the Ghosts Stole Christmas» (6η σεζόν, 6ο επεισόδιο), όπου ο Mulder και η Scully επισκέπτονται μια ερειπωμένη έπαυλη προσπαθώντας να καταλάβουν γιατί όλοι οι υποψήφιοι ενοικιαστές φεύγουν τρέχοντας. Το τεράστιο σπίτι κρύβει παγίδες και δύο απολαυστικά φαντάσματα που κάνουν την ζωή των δύο πρωταγωνιστών δύσκολη.
Η καημένη Scully από την αρχή του επεισοδίου ήθελε να επιστρέψει στο ζεστό της σπίτι και να γιορτάσει ήσυχη τη βραδιά των Χριστουγέννων με την οικογένειά της, αλλά – όπως πάντα – ο Mulder είχε άλλα σχέδια.
Το μοναδικό χριστουγεννιάτικο επεισόδιο του «Supernatural»
Για μια σειρά με τη θεματολογία και τη διάρκεια του «Supernatural», είναι μάλλον περίεργο που γυρίστηκε μόνο ένα χριστουγεννιάτικο επεισόδιο. Από την άλλη, ακόμα και αυτό το ένα φτάνει και περισσεύει για να μας ανταμείψει πλουσιοπάροχα. Στο «A Very Supernatural Christmas» (3η σεζόν, 8ο επεισόδιο), ο Sam και ο Dean ακολουθούν έναν αντι-Άγιο Βασίλη που απαγάγει τα θύματά του από την καμινάδα των σπιτιών τους.
Το επεισόδιο είναι από τα πλέον αγαπημένα του ορκισμένου κοινού της σειράς – και αυτό το επιβεβαιώνω κι εγώ που την παράτησα κάπου στην 12η σεζόν, γιατί πόσο να αντέξω η γυναίκα.
Θα γίνεις το αγγελάκι μου;
Στο «Office» υπάρχουν αρκετά εορταστικά επεισόδια, περίπου ένα σε κάθε σεζόν, αλλά νομίζω ότι το καλύτερο είναι το «Christmas Party» (2η σεζόν, επεισόδιο 10ο), όπου ο Michael διοργανώνει ένα χριστουγεννιάτικο πάρτι στο γραφείο, αλλά, όντας δυσαρεστημένος με το δώρο του, μετατρέπει την κλασική ανταλλαγή δώρων σε Yankee Swap (όπου ο ένας μπορεί ύπουλα να κλέψει το δώρο του άλλου), με αποτέλεσμα να τα κάνει μαντάρα.
Αν μη τι άλλο, αυτό το παιχνίδι έχει πάρει πολλούς στο λαιμό του, που έγιναν λιγάκι ρεζίλι.
Όταν ο Sherlock πήγε στη Νέα Υόρκη
Ανήκω ίσως στους πέντε, μετρημένους, ανθρώπους που προτιμούν το «Elementary» από το καταπληκτικό μεν, φλύαρο δε «Sherlock» (2010). Προφανώς, οι δύο σειρές δεν μπαίνουν σε μέτρο σύγκρισης, αλλά εμένα την καρδιά μου πάντα καταφέρνει να κλέψει ο υπέροχος Jonny Lee Miller. Στο «Snow Angels» (1η σεζόν, 19ο επεισόδιο), o Sherlock και η Watson καλούνται να λύσουν τη δολοφονία ενός φύλακα κατά τη διάρκεια μιας ληστείας.
Το επεισόδιο διαδραματίζεται εν μέσω μιας χιονοθύελλας, η οποία δεν ήταν στο σενάριο. Δεν είναι σίγουρα το αγαπημένο μου εαορταστικό επεισόδιο, αλλά αυτή η σειρά πάντα καταφέρνει να με κάνει να χαμογελάσω και δεν θα μπορούσα να την αφήσω απ’ έξω.
Χριστούγεννα αλα ελληνικά
Όσα μεγαλώσαμε στην Ελλάδα των ‘00 είναι απίθανο να μην βλέπαμε Στο «Παρά Πέντε». Μικροί και μεγάλοι, όλοι γελάσαμε και κλάψαμε με τις περιπέτειες των πέντε, ειδικά στο χριστουγεννιάτικο επεισόδιο που έβρισκε τους πρωταγωνιστές γύρω από το δέντρο να λένε ιστορίες από παρελθοντικά Χριστούγεννα. Έχοντας μεγαλώσει αρκετά και έχοντας δύο γάτες μεσ’ στο σπίτι – και καμιά δεκαριά αδέσποτες – πρέπει να ομολογήσω ότι θυμάμαι με αγάπη τη γιαγιά του Σπύρου στη σκηνή με τη βασιλόπιτα. Ευτυχώς δεν έχουμε ασανσέρ σπίτι γιατί κομμάτι για εμάς δεν θα περίσσευε.
Χιόνια στο καμπαναριό
Δεν θα έλειπε, φυσικά, ένα επεισόδιο με χριστουγεννιάτικο, ή έστω περίπου, περιεχόμενο από τη καλύτερη σειρά της ελληνικής τηλεόρασης. Ο λόγος φυσικά για τα «Εγκλήματα» και το επεισόδιο που η Σωσώ στολίζει το εκκεντρικό μαύρο της δέντρο και πασπαλίζει τους κουραμπιέδες με ποντικοφάρμακο.
Όλοι οι πρωταγωνιστές μαζεύονται για φαγητό στο σπίτι του ζευγαριού και τότε το γλέντι ξεκινά. Σχεδόν μια εικοσιπενταετία μετά και τα «Εγκλήματα» παραμένουν μια από τις πιο απολαυστικές σειρές της εγχώριας τηλεοπτικής παραγωγής, θυμίζοντάς μας τι θαύματα μπορούν να κάνουν ένα καλογραμμένο σενάριο και μερικοί εξαιρετικά ταλαντούχοι ηθοποιοί.
Fun fact: Ο Λευτέρης Παπαπέτρου που έγραψε τα «Εγκλήματα» είναι επίσης ο σεναριογράφος των: «Είσαι το Ταίρι μου» και «Κάτω Παρτάλι».
