Όπως ενδεχομένως πολλοί γνωρίζουν ήδη, η Balenciaga συνιστά μια κορυφαία μάρκα μόδας, που πουλά ρούχα, τσάντες και αξεσουάρ για χιλιάδες δολάρια.
Τον τελευταίο καιρό, ο οίκος έχει γίνει αποδέκτης αυστηρών επικρίσεων για τις δύο πρόσφατες καμπάνιες που κυκλοφόρησαν τον περασμένο χρόνο και κατάφεραν – μέσα σε λίγες μόλις μέρες – να αμαυρώσουν χρόνια επιτυχημένης πορείας και δόξας.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή
Στη διαφημιστική καμπάνια του οίκου για την κολεξιόν Άνοιξη/Καλοκαίρι 2023, που κυκλοφόρησε στις 16 Νοεμβρίου με τίτλο «Balenciaga Gift Shop», πρωταγωνιστούσαν παιδιά κρατώντας τσάντες με αρκουδάκια με μαύρα μάτια, διχτυωτές μπλούζες και δερμάτινα λουριά, κάτι που θύμιζε έντονα στολές BDSM. Την ίδια στιγμή, στο χώρο υπήρχαν κι άλλα αντικείμενα, όπως ποτήρια κρασιού, μπύρες κι άλλα είδη «προορισμένα» για ενήλικες.
Μήνες πριν (τον περασμένο Ιούλιο), μια άλλη καμπάνια του οίκου με τίτλο «Garde-Robe» γίνεται αντικείμενο συζητήσεων για παρόμοιους λόγους. Πιο συγκεκριμένα, η φωτογράφιση πραγματοποιήθηκε σε ένα περιβάλλον γραφείου που περιελάβανε μια τσάντα Balenciaga και αρκετά διάσπαρτα δικαστικά έγγραφα. Ανάμεσά τους κι ένα τυπωμένο αντίγραφο ενός δικαστικού εγγράφου για μια υπόθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (2008) που αφορούσε τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.
Οι αντιδράσεις
Όπως ήταν φυσικό, οι αντιδράσεις ήταν ταχείες, με το hashtag #cancelBalenciaga να φιγουράρει στις πρώτες θέσεις των trends σε Twitter και TikTok και τους περισσότερους χρήστες να κατηγορούν τη μάρκα – καθώς και τον Creative Director, Demna Gvasalia – για προώθηση της παιδεραστίας και της παιδικής εκμετάλλευσης.
Μεταξύ αυτών, και η 25χρονη Brittany Venti από το Τέξας, η οποία ανάρτησε βίντεο διαμαρτυρόμενη για τη σεξουαλοποίηση ανήλικων παιδιών από τη μάρκα μόδας. «Η Balenciaga χρησιμοποιεί παιδιά για να προωθήσει εξοπλισμό φετίχ», είπε, χωρίς να γνωρίζει ότι τα εκατομμυρίων προβολών βίντεό της στο TikTok θα δημιουργούσαν τόσο μεγάλη αίσθηση και πολύ σύντομα η είδηση της καμπάνιας θα γινόταν viral.
Σε ακόμη πιο ακραίο κλίμα οι διαμαρτυρίες ορισμένων ακτιβιστών, που δήλωσαν την αγανάκτησή τους γράφοντας με κεφαλαία γράμματα στη βιτρίνα των καταστημάτων του οίκου, σε Λος Άντζελες και Λονδίνο, συνθήματα όπως «παιδοφιλία» ή «τα παιδιά δεν είναι σεξουαλικά αντικείμενα».
Η αποστασιοποίηση των celebrities
Λίγο αργότερα, ο ένας μετά τον άλλον ηθοποιοί, τραγουδιστές και σταρ – ανάμεσά τους ο Kanye West, η Bella Hadid και πολλοί ακόμη – άρχισαν να αποστασιοποιούνται, γυρνώντας την πλάτη στην εταιρεία. Η Kim Kardashian – απόλυτη μούσα και πρεσβευτής του οίκου – έκανε μια δήλωση στα Social Media της για το πόσο ενοχλημένη είναι από τις ενέργειες της μάρκας και πως πρόκειται να επανεξετάσει τη συνεργασία της μαζί τους.
Όπως ήταν φυσικό, η καμπάνια κατέβηκε ενώ σύντομα ο οίκος παραδέχτηκε πως έκανε μια σειρά από σοβαρά λάθη.
«Ζητούμε ειλικρινά συγγνώμη για οποιαδήποτε παρεξήγηση μπορεί να προκάλεσε η καμπάνια μας για τις γιορτές. Οι βελούδινες τσάντες-αρκουδάκια δε θα έπρεπε να προωθούνται σε μια καμπάνια με κεντρικά πρόσωπα τα παιδιά. Μόλις διαπιστώσαμε το μέγεθος του λάθους, κατεβάσαμε αμέσως την καμπάνια από όλες τις πλατφόρμες», έγραψε στο Instagram, αναφορικά με την καμπάνια «Gift Shop».
Όσον αφορά την απολογητική της ανακοίνωση για την καμπάνια «Garde-Robe», εδώ η Balenciaga φάνηκε να περνά στην αντεπίθεση:
«Ζητούμε συγγνώμη για την εμφάνιση ανησυχητικών εγγράφων στην καμπάνια μας. Λαμβάνουμε αυτό το θέμα πολύ σοβαρά και έχουμε προχωρήσει στις απαραίτητες νομικές ενέργειες κατά των ατόμων που είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία του σετ και τη συμπερίληψη μη εγκεκριμένων αντικειμένων στη φωτογράφιση της καμπάνιας μας για την Άνοιξη του 2023. Καταδικάζουμε σθεναρά την κακοποίηση παιδιών σε οποιαδήποτε μορφή και υπερασπιζόμαστε την ασφάλεια και την ευημερία των παιδιών».
Η αποποίηση ευθυνών
Στις 25 Νοεμβρίου, η εταιρεία – σε μια προσπάθεια να αποποιηθεί τις όποιες ευθύνες για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όσο αυτό στο οποίο αναφέρεται η δικαστική απόφαση – κατέθεσε μήνυση 25 εκατομμυρίων δολαρίων κατά του πρακτορείου παραγωγής North Six, Inc. και του σκηνογράφου, Nicholas Des Jardins. Η μήνυση ισχυριζόταν πως εκείνοι ήταν που συμπεριέλαβαν τα δικαστικά έγγραφα στην καμπάνια «χωρίς τη γνώση ή την εξουσιοδότηση του οίκου».
Η North Six έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως απλώς διαχειρίστηκε τα οικονομικά και την παραγωγή. «Δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα στη μόδα. Όλα εγκρίνονται και προ εγκρίνονται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η ιδέα ανήκε αποκλειστικά στην Balenciaga», σχολίασε στους New York Times στέλεχος της Vogue.
Οι θεωρίες συνομωσίας
Οι κατηγορηματικές αρνήσεις, ωστόσο, από τον οίκο μόδας ότι προωθούσε την κακοποίηση παιδιών δεν ήταν αρκετές για κάποιους, που συνέχισαν να τροφοδοτούν τις ήδη υπάρχουσες θεωρίες συνωμοσίας στα Social Media, με hashtags όπως: #BalenciagaGate, #BalenciagaGroomers, #BalenciagaPedos.
Σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Conspiracy, μάλιστα, φαίνεται να γίνεται σύνδεση της διαφημιστικής εκστρατείας της εταιρείας με τις θεωρίες συνωμοσίας του ακροδεξιού πολιτικού κινήματος QAnon, που βασίζονται στην πεποίθηση ότι υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη των ΗΠΑ – μαζί με αρκετές διασημότητες – εμπλέκονται σε μια «παγκόσμια σατανική σεξουαλική λατρεία» και χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να καλύψουν εγκλήματα που διαπράττουν κατά των παιδιών.
Πλέον, οι περισσότεροι καταγράφουν το σκάνδαλο Balenciaga ως απόδειξη μιας παγκόσμιας συνωμοσίας σχετικά με την παιδεραστία στη βιομηχανία του θεάματος.
